Przykładowe opisy diagnoz

Przykładowe opisy diagnoz

A.B ur. 00.00.1900 r. uczęszcza do tutejszego przedszkola od dnia 00.00.1000 r.
Rozwój intelektualny (funkcje poznawcze) A znajduje się w początkowym okresie rozwoju inteligencji symbolicznej (powyżej 24 m.ż.) Oznacza to, że rozwój umysłowy A. nie jest już związany z jego rozwojem fizycznym. Jest on zdolny do utrzymania reprezentacji umysłowej zjawisk i przedmiotów. Potrafi wyobrazić sobie swoje działanie
i jego skutki zanim rozpocznie swoją aktywność. Nie jest więc skazany wyłącznie na działanie na zasadzie prób i błędów. A w pełni prawidłowo słyszy i widzi. Jest sprawny manualnie na poziomie dwulatka. Potrafi na przykład nakręcić zabawkę, odrzucić od siebie przedmiot lewą i prawą ręką, podrzeć papier, rozwinąć cukierek dokładnie zawinięty w papierek, oderwać małe kawałki plasteliny. Na tym samym poziomie kształtuje się jego koordynacja wzrokowo-ruchowa. A. potrafi na przykład chwycić oburącz rzuconą do niego piłkę, samodzielnie włożyć kwadrat do odpowiedniego zagłębienia, włożyć na palik wiele obręczy, przy niewielkiej pomocy buduje wieżę z pięciu klocków. Problemem A. jest trudność skupiania uwagi na bardziej złożonej działalności manipulacyjnej. Wiele czasu potrafi on spędzać wykonując proste czynności manipulacyjne mające charakter działań stereotypowych (trzaskanie drzwiami, huśtanie zabawek mobilnych). Zachowania te mają swoją przyczynę według nas w czynnikach środowiskowych. Rozwój społeczny A. kształtuje się na poziomie nieco niższym niż rozwój poznawczy. U większości dzieci z upośledzeniem umysłowym następuje zależność odwrotna. Niewątpliwie więc ważne
w pracy z A. jest kształtowanie pozytywnych stabilnych więzi między nim a osobami dla niego znaczącymi np. z terapeutami. W zakresie rozwoju społecznego A. potrafi np. bawić się naprzemiennie z nauczycielem w układanie klocków, potrafi wstrzymać swoją aktywność aż padnie sygnał, jeżeli go poprosimy potrafi dać buzi lub rękę, potrafi także dać do zrozumienia czego chce korzystając ze słów i gestów. Mowa czynna A. jest jedną ze słabszych jego stron i kształtuje się na poziomie 1 roku i 4 miesięcy i obejmuje następujący zakres słów:
bejbi - dziecko np. moja starsza siostra,
gra - grać lub daj grający przedmiot,
nyny (dzyń-dzyń) - daj grający przedmiot,
lalala - śpiewać,
tak,
nie,
am - jeść,
pi - pić,
tik tak - zegar,
mymy - myszka,
pa - lampa,
ato -auto.
A. w czasie zajęć próbuje powtarzać także inne słowa wypowiadając pierwszą lub ostatnią ich sylabę.
Mowa bierna kształtuje się na poziomie ok. 2 r.ż. i obejmuje słownictwo z najbliższego otoczenia i znanych sytuacji. W zakresie naśladownictwa A. potrafi powtórzyć jedynie duże ruchy ciała np. podnoszenie rąk do góry, klaśnięcie w dłonie, puknięcie w dłonie itp.
Nie potrafi natomiast powtórzyć ruchów z użyciem przedmiotów np. powtórzenia wybierania jakiegoś przedmiotu ze zbioru (wybierz taki sam).
W zakresie samodzielności A. potrafi m. in. odkręcić i zakręcić kran,
pomieszać herbatę łyżeczką, pić płyn przez słomkę, rozsunąć zamek błyskawiczny, użyć kubka bez rozlewania, sam z niego pije, podnosi go i odstawia, potrafi zdjąć rozpięte spodnie i rozpięty płaszcz, rozwiązać sznurowadła i zdjąć buty, jeść łyżką bez nadmiernego rozlewania. Niestety A. nie kontroluje potrzeb fizjologicznych choć według nas jest to w zasięgu jego możliwości.

Wiele problemów związanych z samodzielnością (ok. 2 r.ż.) wynika ze stosunkowo słabych możliwości w zakresie dużej motoryki, która kształtuje się na poziomie poniżej 1 r. ż. A. potrafi np. chodzić jeżeli jest trzymany za obie ręce, stąpać bokiem trzymając się barierki, umie raczkować przy użyciu rąk i kolan (tzw. skoki zajęcze), wstać samodzielnie trzymając się podpory, usiąść samodzielnie trzymając się podpory

C.D. ur. 00.00.1996 r. uczęszcza do naszego przedszkola od 1.09.2002 r.
Rozwój C.D. znajduje się na trzecim stadium inteligencji sensoryczno-motorycznej
wg Piageta. Poziom koordynacji wzrokowo-ruchowej pozwala jej na chwytanie zabawek będących w zasięgu wzroku i rąk, a koordynacji słuchowo-ruchowej na odwracanie głowy
w kierunku źródła dźwięku i próbowaniu odszukania źródła wzrokiem.
Poziom koordynacji wzrokowo-ruchowej jest nieco niższy niż średni poziom rozwoju,
co związane jest głównie z zaburzeniami percepcji wzrokowej i układu przedsionkowego. C.D. potrafi precyzyjnie chwycić zabawkę, przełożyć ja z ręki do ręki i wykonać nią parę prostych działań manipulacyjnych. Niestety bardzo często odbywa się to bez kontroli wzroku.
Potrafi bawić się drobnymi przedmiotami, używa wtedy do chwytania kciuka i palca wskazującego, lub częściej palca środkowego. Często wykonuje kręcące ruchy dłońmi
(np. nawija na palce sznurki, rękaw bluzki), a przedmioty będące w dłoni przeważnie utrzymuje w ciągłym ruchu, gdy spadną nie poszukuje ich.
Niski poziom koordynacji wzrokowo-ruchowej związany jest z mniejszą sprawnością wzrokową ( z rozpoznania lekarskiego: prawe oko + 1,5, lewe oko -0,5 )
C.D. potrafi śledzić przedmiot poruszający się w polu widzenia z odległości do ok. 0,5 m. lepiej koncentruje wzrok na bodźcach świetnych i jaskrawych zabawkach, które zdarza się jej śledzić po liniach krzywych. lubi bawić się świecącymi zabawkami, poruszając je przed oczyma. z niewielkiej odległości i na krótko - kilka sekund - potrafi utrzymać kontakt wzrokowy z druga osobą. Koncentrując wzrok na twarzy drugiej osoby zwraca głównie uwagę na jej usta. Żywo reaguje wtedy na uśmiech i mimikę, próbuje czasami naśladować
np. zamykanie ust. Rozpoznaje znajome osoby i potrafi na ich widok i głos okazywać radość głośno się śmiejąc. Podczas nasilonych emocji (radości lub niezadowolenia) C.D. wykonuje gwałtowne zginające ruchy ciała i rąk. Poziom rozwoju mowy czynnej C.D. jest niższy niż od jej przeciętnego poziomu rozwoju. mała różnorodność wydawanych przez nią dźwięków spowodowana jest dużym napięciem mięśni biorących udział w artykulacji, małą sprawnością motoryczną narządów mowy i brakiem koordynacji oddechowo-fonacyjnej. Poziom rozwoju społecznego C.D. jest wyższy niż poziom rozwoju poznawczego.
Na skutek obniżonego czucia proprioreceptywnego i podwrażliwego układu przedsionkowego C.D. często dostymulowuje się w celu dostarczania brakujących jej bodźców poprzez częste zginanie i prostowanie kończyn, kołysanie się w płaszczyźnie strzałkowej, gryzienie się po rękach i utrzymywanie palców u rąk w ciągłym ruchu.
C.D. jest dzieckiem spastycznym z pierwotnym rozpoznaniem porażenia lewostronnego.
Samodzielnie potrafi obrócić się, podnieść z pozycji leżącej do siadu, do siadu bokiem, utrzymać siad, pozycję czworaczą (ale nie czworakuje). Z pomocą utrzymuje klęk prosty, klęk jednonóż i pozycję stojącą, a także stanie na jednej nodze. Potrafi także z pomocą wstać z klęku jednonóż i podtrzymywana /za rękę i brodę / chodzi (nie zawsze jednak przenosi prawidłowo ciężar ciała tzn. nie wydłuża strony obciążonej).
C.D. nie zawsze zmienia pozycji płynnie. Często w trakcie ruchu następuje napięcie mięśni i usztywnienie kończyn co uniemożliwia poprawne jego wykonanie.

C.D. nie ma jeszcze w pełni opanowanych reakcji obronnych, ręce do obronnego podporu wyciąga zawsze ale nadal za wolno i sztywno, dlatego też nie lubi ćwiczeń związanych
z wytrącaniem jej z równowagi chociaż zdecydowanie lepiej niż w roku ubiegłym utrzymuje równowagę w pozycjach wyższych statycznych.
Głównym problemem C.D. jest nadal kompensacyjnie zwiększone napięcie na obwodzie z tendencją do usztywnienia w przeproście kończyny dolnej lewej, brak umiejętności samodzielnego przechodzenia z pozycji siedzącej do wyższej, co ściśle powiązane jest z niedostateczna równowagą w pozycjach wyższych, słaba motywacją do eksploracji otoczenia oraz nadal istniejącymi zachowaniami autostymulacyjnymi.
C.D. jest dziewczynką bardzo towarzyską dążącą do kontaktu z dorosłymi i z dziećmi.
Dużą radość sprawia jej uczestnictwo we wszystkich zajęciach przedszkolnych. Pozytywnie reaguje na przyjazny ton głosu (pochwały, rozmowy).
_________________
Pozdrawiam

E.F. ur. 00.00.0000 r. uczęszcza do tutejszego przedszkola od 000000.
W zakresie rozwoju inteligencji E.F. znajduje się w IV stadium inteligencji sensoryczno-motorycznej wg J. Piageta (poziom rozwoju pomiędzy 8 a 12 m.ż). Oznacza to zdolność E.F do oddzielania celu od środka jego uzyskania, inaczej mówiąc do zachowań intencjonalnych (związanych ze zdolnością utrzymania pierwszych reprezentacji umysłowych przedmiotów) w zakresie manipulacji (np. szuka ukrytych na jego oczach przedmiotów)
i komunikacji (pierwsze słowa). Zachowania te są jednak nieliczne i słabo dostrzegalne. Większość zachowań E.F. ma charakter spontanicznych reakcji emocjonalnych i reakcji uwarunkowanych w trakcie cyklicznie powtarzanych zajęć i ćwiczeń.
Jak na ten poziom rozwoju bardzo słabo rozwinięte są umiejętności w zakresie małej motoryki związane z chwytem i manipulacją. E.F. ze względu na spastyczność dłoni chwyta przedmioty tylko przy pomocy drugiej osoby. Samodzielnie potrafi jedynie dotykać
i uderzać przedmioty (np. zabawki mobilne). Słabo rozwinięta zdolność chwytania wydaje się być podstawowym problemem utrudniającym dalszy rozwój poznawczy E.F., który powinien zmierzać w kierunku eksploracji i badania otoczenia fizycznego za pomocą chwytu.
Bez tego etapu niemożliwe będzie przejście do okresu inteligencji symbolicznej w którym
to rozwój fizyczny nie ma już wpływu na rozwój umysłowy.
W zakresie dużej motoryki potrafi leżąc na wznak utrzymać głowę wzdłuż osi ciała
i podnieść głowę, leżąc na brzuchu potrafi unieść głowę i górną część tułowia oraz podpierając się ramieniem, kręcić głową we wszystkich kierunkach. Posadzony potrafi także usiedzieć pochylony do przodu podpierając się na rękach o podłoże. Podtrzymywany za ręce potrafi samodzielnie stać, zaś trzymany pod pachy wykonuje ruchy chodzenia.
E.F. wykazuje spore problemy w zakresie widzenia. Widzi jedynie na odległość ok. 1 m kątowo w lewo. Rozwój słuchu wydaje się być prawidłowy. Jednak w związku ze słabym wzrokiem gwałtowne i głośne dźwięki podobnie jak gwałtowny ruch w pobliżu jego osoby mogą wywołać u E.F. napady lęku. Wydaje się także, że lęk związany z dotykaniem puszystych przedmiotów oraz z widokiem osób w nakryciach głowy lub okularach związany jest z dezorientacją w zakresie percepcji wzrokowej.
Koordynacja wzrokowo-ruchowa obejmuje jedynie zdolność dotknięcia zaobserwowanego przedmiotu. W zakresie rozwoju emocjonalnego i społecznego E.F. reaguje zadowoleniem na widok osoby znajomej, cieszy się gdy spodziewa się np. pogłaskania, uspokaja się i rozluźnia w reakcji na dotyk, potrafi okazać niezadowolenie,
gdy ktoś kogo lubi oddala się od niego. W sposób celowy potrafi także przywołać osobę dorosłą na której mu zależy. Lubi aprobatę i pochwały osób dorosłych.
W stosunku do osób nieznajomych potrafi być nieufny i ostrożny.
Dużym problemem E.F. jest brak zdolności utrzymania pobudzenia emocjonalnego na optymalnym poziomie umożliwiającym skupienie uwagi. Zajmowanie się nim wywołuje u niego euforyczną radość, zaś nagłe i niespodziewane bodźce mogą wywołać u niego bardzo głęboki przestrach, który bardzo trudno jest przerwać.
W relacjach z rówieśnikami potrafi się im przyglądać i uśmiechać się na ich widok.
W zakresie rozumienia mowy reaguje na swoje imię, rozumie słowo „nie” właściwie wykonując polecenia, wie kogo oznaczają słowa „mama” i „tata”, rozumie odpowiednio reagując o jakie zabawy chodzi słysząc słowa „A ku-ku !” i „ koci koci łapci”,
rozumie słowa „pa-pa” wykonując na nie gest pożegnania, potrafi ręką pokazać ponad 10 przedmiotów ze swojego najbliższego otoczenia, rozumie polecenie „daj mi piłkę” „daj buzi”, „zapal lampkę'.
W zakresie mowy czynnej potrafi posługiwać się ok. 7 różnymi słowami: mama, buba (wujek), ja-iii (tata-Jarek), ti-ti (samochód), hej (witaj), ne (nie), cmokanie (tak) .
E.F. wykazuje zdolności naśladownicze w zakresie naśladownictwa głosowego potrafiąc powtórzyć niektóre rodzaje głosek. Nie stwierdziliśmy jego umiejętności w zakresie naśladownictwa ruchowego, co najprawdopodobniej związane jest z dużymi problemami ruchowymi E.F. oraz z problemami ze wzrokiem.
E.F. potrafi pić z kubka trzymanego przez osobę dorosłą, połyka jedzenie podane na łyżce, odgryza i żuje pokarmy. Zdarza się, że wysadzony na ubikację o odpowiedniej porze załatwi swoją potrzebę fizjologiczną nie w pieluchę

U nas robimy dwa rodzaje diagnoz - nozologiczne i funkcjonalne.
Wkleje na poczatek dwa przyklady diagnozy nozologicznej z krotka opinia uzasadniajaca.
To, co Jacku wkleiłes podoba mi sie, aczkolwiek bardziej przypomina nasze opinie ,lub jak to nazywamy "karty informacyjne".

Przykład takiej karty:

Karta informacyjna

I. Dane personalne:

……………………………..

II. Diagnoza:
Autyzm dziecięcy, niedosłuch w stopniu głębokim, niedowzroczność, niepełnosprawność intelektualna

III. Krótka charakterystyka dziecka:
R. jest nie mówiącym chłopcem ze złożoną niepełnosprawnością. Jest ciekawy świata, bardzo ruchliwy, pogodny i chętnie współpracuje, pod warunkiem, że rozumie (choć w przybliżeniu) czego się od niego oczekuje. Złożoność niepełnosprawności R. sprawia, że jego możliwości komunikacyjne są mocno zaburzone. Chłopiec jeździł we wcześniejszych latach na zajęcia do Lasek (1 - 2 tygodni w miesiącu). Z zebranych danych (dokumentacja, wywiad) wynika, że posługuje się kilkoma znakami migowymi: toaleta, kiełbasa, jogurt, światło, proszę, nie wolno. Podczas zajęć szkolnych zaobserwowano dwa z nich - toaleta, proszę - wykorzystane spontanicznie. R. inicjuje kontakt. Ponieważ posiada resztki wzroku, które wykorzystuje chętnie, potrafi z jego pomocą lokalizować ludzi w przestrzeni. Używa głównie oka prawego. Do ludzi z otoczenia podchodzi, „ogląda” ich spontanicznie wykorzystując do tego zmysł dotyku i węchu. Czerpie dużą radość z możliwości poznania osób w otoczeniu. Nawiązuje w ten sposób kontakt zarówno z dorosłymi jak i dziećmi.
R. szybko nauczył się poruszania w przestrzeni szkolnej - rozpoznaje miejsca, przedmioty i osoby - potrafi zlokalizować swoją półkę w klasie, sam kieruje się do toalety, na dwór, po zademonstrowaniu mu znaku „idziemy na obiad” od razu kieruje swoje kroki w kierunku stołówki.
Podczas dotychczasowej nauki wprowadzono do systemu komunikacji z R. następujące znaki podawane do ręki: „idziemy do szkoły”, „idziemy jeść”, „auto”. R. bardzo szybko związał je z sytuacjami i obecnie po wykonaniu znaku idzie w danym kierunku bez zdenerwowania i niechęci.
W zakresie samoobsługi R. jest w dużym stopniu samodzielny - je sztućcami, zachowując podstawową estetykę jedzenia, pije z kubka, korzysta z toalety, myje ręce, ubiera się, zapina guziki, zamek. Nie potrafi zawiązać butów, kąpie się w domu, myje zęby tylko z pomocą.
R. nie bawi się z innymi dziećmi, w jego własnej aktywności dominuje niemal bezustanne „zwiedzanie” otoczenia związane z poszukiwaniem bodźców wzrokowych i dotykowych, chętnie wspina się na parapet, krzesła, przewraca na dywanie, huśta na huśtawce, chodzi po murku podtrzymywany przez dorosłego, zapala i gasi światło, z papieru wykonuje lunety przez które patrzy w stronę światła.. Zachęcony układa klocki drewniane, poddaje się masażowi, segreguje przedmioty ze względu na materiał, podskakuje, biega, słucha instrumentów.
R. posiada słabe ale wyraźne reakcje słuchowe. Słucha dźwięków o średnim natężeniu podawanych mu do obu uszu - zastyga w bezruchu, kieruje dłoń do źródła dźwięku, obraca się w jego kierunku. Dotyczy to dźwięków takich jak - kołatki, grzechotki, tarki, tamburyna, pstrykania palcami, parskania, gwizdania, postukiwania kredkami, śpiewu. Bodźce słowne należy R. podawać bardzo długo - kilka minut powtarzać jedno słowo w dużej bliskości ucha. Po jakimś czasie można zaobserwować u niego taką samą reakcję jak na zwykłe dźwięki. Może to sugerować, że R. ma kłopoty z organizacją tych bodźców słuchowych, które mimo niedosłuchu do niego dopierają.
R. jest na ogół pogodny i spokojny. W sytuacji dla niego nieprzyjemnej reaguje wyszarpywaniem się, pokrzykiwaniem, wzmożeniem „buczenia”, kładzeniem się na ziemi, sporadycznie uderzaniem całą dłonią osoby dorosłej. Złość powoduje u niego niezrozumienie sytuacji, lub niemożność zrealizowania bardzo ważnych dla niego potrzeb - potrzeba powrotu do domu, pójścia na obiad. Nie denerwuje się na ogół, gdy dąży do jakiejś lubianej przez siebie aktywności, która jest dla niego niedozwolona, np wchodzenie po schodach. Rozumie znak „nie wolno” i stosunkowo dobrze adaptuje się do zakazów.
Ze względu na uszkodzenie zmysłów wzroku i słuchu u R. obserwuje się liczne zmiany w funkcjonowaniu sensorycznym. Kompensacja zmysłów dalekich bliskimi, stymulacje wzrokowe, słuchowe, dotykowe i węchowe oraz przedsionkowe. Ogólnie R. wymaga wielu oddziaływań w zakresie integracji sensorycznej a zwłaszcza mających na celu poprawę organizacji bodźców słuchowych.
R. wykonuje proste ćwiczenia edukacyjne - segreguje, układa podane wzory, wybiera etykietę ze swoim imieniem spośród innych. Z dokumentacji wynika, ze rozpoznaje kolory i sortuje je na podświetlanym stoliku.

IV. Zalecenia w zakresie zajęć rewalidacyjnych:

1. Terapia pedagogiczna - ćwiczenia motoryki małej, koordynacji wzrokowo - ruchowej i wzrokowo - słuchowej, stymulacja w zakresie funkcji poznawczych i samodzielności
2. Terapia komunikacji - podstawowe formy komunikacji przy jednoczesnym korzystaniu ze wszystkich dostępnych zmysłów. Wypracowanie konwencji dialogu, poszerzanie ilości znaków komunikacyjnych. Kształtowanie gotowości do inicjowania komunikacji.
3. Terapia wzroku - praca w ciemni.
4. Hipoterapia - stymulacja równowagi i dotyku, obniżanie napięcia nerwowego
5. Integracja Sensoryczna - normalizacja reaktywności sensorycznej, praca nad reakcjami posturalnymi, ruchowymi i percepcyjnymi
6. Programy Aktywności Knilla
7. Litlle House
_________________

I przyklad diagnozy nozologicznej z opinia uzasadniajaca, oraz wstepnymi wskazowkami do pracy:

I. Dane personalne:

Zgłoszony do Poradni Diagnostyczno - Konsultacyjnej w dniu: 11. 10. 2005
Cel: Diagnoza nozologiczna

Zespół diagnostyczny w składzie:
1. psychiatra
2. pedagog specjalny
3. pedagog specjalny

Do diagnozy wykorzystano:
- wywiad z matką
- obserwację uczestniczącą
- badanie psychiatryczne
- analizę dokumentacji medycznej
- kryteria diagnostyczne ICD 10

II. Diagnoza:

F84.5 Zespół Aspergera

III. Krótka charakterystyka dziecka:
Na podstawie zebranego materiału diagnostycznego u chłopca obserwuje się następujące cechy rozwoju w poszczególnych sferach:

1. Interakcji społecznych:
- Kontakt wzrokowy pojawia się tylko w sytuacji, gdy temat rozmowy jest dla chłopca istotny. Raczej preferuje pozycję bokiem do rozmówcy, aktywnie unika kontaktu wzrokowego.
- Emocjonalnie labilny, zdarzały mu się zachowania agresywne o niewielkim nasileniu wobec kolegów szkolnych. Potrafi uzasadnić przyczynę swojej złości, agresji - argumentuje obroną przed atakami kolegów.
- U M. można zaobserwować zachowania lękowe. Boi się pająków, robaków, nie podnosi przedmiotów z ziemi, we wcześniejszym dzieciństwie bał się psów.
- Ma trudności z zagospodarowaniem czasu wolnego - preferuje zabawy z komputerem.

2. Rozwój komunikacji pozawerbalnej:
- U M. zwraca uwagę słaba mimika twarzy, niedostateczne regulowanie kontaktów społecznych postawą ciała. Przyjmuje pozycję bokiem do rozmówcy, siedzi pochylony do przodu, plecy wypukłe, głowa zazwyczaj opuszczona w dół. Wyraz twarzy przez większość czasu smutny, usta skrzywione do dołu, niezależnie od tematu rozmowy. Wyraźnie ożywia się tylko podczas rozmów o komputerze.
- Gestykuluje słabo. Wzrusza ramionami.
- Wykonuje gest potakiwania i przeczenia podczas wypowiadania słów „tak” i „nie”.

3. Rozwój komunikacji werbalnej:
- Bardzo wczesny rozwój mowy - pojedyncze wyrazy i onomatopeje około 7 miesiąca życia. Mając 2,5 roku mówił pełnymi zdaniami. Przed trzecim rokiem życia odpowiadał na pytania, formułował pytania, używał zwrotów grzecznościowych.
- We wczesnym dzieciństwie (do trzeciego roku życia) zdarzało mu się powtarzać echolalicznie pojedyncze wyrazy.
- Mowa nadmiernie pedantyczna, bardzo bogate słownictwo. Niewielkie trudności z rozumieniem idiomów, dobrze sobie radzi z przysłowiami powszechnie używanymi.
- Wyraźne zaburzenia prozodii, mowa nadmiernie cicha, lekko spowolniona. Słaba ekspresja emocji w mowie.
- Używa prawidłowo przeczenia i twierdzenia, podaje najważniejsze informacje o sobie. Używa prawidłowo zaimków.
- Używa słów grzecznościowych - we wcześniejszym dzieciństwie zwracało uwagę nadużywanie słów „przepraszam” i „dziękuję”.
- Potrafi opowiadać o zdarzeniach w których brał udział, ale wypowiedzi są mało spontaniczne, wymaga wielu pytań, odpowiada raczej krótkimi zdaniami.
- Ma trudności z przyswajaniem norm społecznych dotyczących rozmowy - zwracał się długo do dorosłych, nauczycieli przez „ty”, zwracał nauczycielom uwagę, sprawiał wrażenie nadmiernie odważnego, czasem aroganckiego.

4. Wzorce zachowania, zainteresowania i dominujące aktywności:
- M. preferuje zabawę samodzielną, utrzymuje od niedawna kontakty tylko z tymi rówieśnikami, którzy podobnie jak on interesują się w znacznym stopniu komputerem. Preferuje dzieci starsze od siebie.
- Nie bawi się i nigdy się nie bawił w zabawy tematyczne i symboliczne. Z rówieśnikami potrafi grać w niektóre gry z regułami.
- We wcześniejszym dzieciństwie liczył samochody, przystanki autobusowe podczas podróży.
- Większość inicjowanych przez M. rozmów obraca się wokół tematów z gier komputerowych, ewentualnie książek fantazy.
- Nie lubi zmiany otoczenia, reaguje niepokojem. Szczególnie nie lubi gdy osoby trzecie wprowadzają mu zmiany w komputerze - potrafi wówczas wpaść w dużą złość.

5. Funkcjonowanie sensomotoryczne:
Na podstawie obserwacji chłopca zauważono zaburzenia w zakresie przetwarzania bodźców sensorycznych.

a) Wzrok
- patrzenie peryferyczne

b) Zmysł słuchu
M. nie lubi głośnych dźwięków, źle reaguje na tłum ludzi, męczy się w dużych sklepach. We wcześniejszym dzieciństwie zatykał uszy, próbował się chować przed przejeżdżającymi samochodami. Obecnie zaczyna sporadycznie słuchać muzyki młodzieżowej.

c) Zmysł dotyku
Drapie brzegi mebli, oskubuje kanty mebli, długo obgryzał paznokcie. Obskubuje paznokcie u nóg, obgryza przyrządy do pisania.

d) Zmysł smaku
Między trzecim a ósmym rokiem życia obserwowano u M. wybiórczość pokarmową. Źle tolerował zupy z wieloma składnikami, jadał tylko „gładkie” potrawy, odrzucał owoce,
warzywa.

6) Rozwój ruchowy
Rozwój ruchowy względnie prawidłowy. W rozwoju pominięta została jedynie faza pełzania. Raczkował później niż zaczął chodzić. Siadał i stawał samodzielnie w wieku 6 miesięcy, zaczął chodzić w wieku 10 miesięcy, raczkował około 12 miesiąca. Obecnie chłopiec porusza się sztywno, zauważa się u niego lekką niezgrabność ruchową, zgarbienie. Zwracają uwagę dyskretne zaburzenia koordynacji oko - ręka. Lateralizacja: oko lewe, ręka lewa, noga lewa.

7) Funkcjonowanie poznawcze
- Brak istotnych nieprawidłowości w rozwoju poznawczym.
- Czyta od czwartego roku życia, czyta płynnie. Alfabet znał w wieku 2 lat.
- Pisze szybko, ale pisanie go męczy, nie robi błędów, ma trudności z estetyką pisma. Nie lubi pisać. Zaczął pisać w 7 roku życia.
- W wieku 2 lat odliczał do 200, obecnie brak problemów z matematyką, nieznaczne trudności z geometrią - problemy z posługiwaniem się narzędziami kreślarskimi.
- Obsługuje komputer biegle, także programy w języku angielskim. Komputer i książki fantazy są jedynymi zainteresowaniami chłopca

8) Informacje medyczne:
Chłopiec urodził się z ciąży pierwszej. Przebieg ciąży powikłany - w wywiadzie gestora (w 34 tygodniu). Poród siłami natury, dziecko urodziło się owinięte pępowiną, ze złamanym obojczykiem. 7/7/9 pkt. w skali Agar. W szóstym miesiącu życia ujawniła się padaczka - wyleczona skutecznie, aktualnie bez napadów padaczkowych. W 11 r.ż rozpoznano u chłopca niedoczynność tarczycy i niewydolność trzustki. Obecnie pod opieką poradni gastroenterologii i endokrynologii. Młodszy brat M. (7 lat) także cierpi na niedoczynność tarczycy.
W drugiej klasie SP u chłopca rozpoznano ADHD, okresowo podawano mu Rispolept do 1,5 mg/dobę.

Wnioski:
Ogólny obraz całościowego zaburzenia rozwoju M. odpowiada kryteriom diagnostycznym zespołu Aspergera. W postępowaniu diagnostycznym wykluczono zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) jak również ADD - zespół zaburzeń koncentracji uwagi bez nadpobudliwości ruchowej.

Ze względu na specyfikę rozwoju M. należy zapewnić mu maksymalnie bezpieczne i przewidywalne otoczenie, do każdej przewidywanej zmiany powinno się go odpowiednio wcześnie przygotować. W grupie rówieśniczej warto objąć M. dyskretną opieką - chronić go przed napastowaniem przez lepiej funkcjonujących społecznie kolegów, prowadzić w grupie klasowej edukację na temat tolerancji, rozumienia potrzeb innych osób. Szczególnie należy zwrócić uwagę aby nie przypisywać zawsze M. winy za ewentualne konflikty z kolegami. Ze względu na zaburzenia komunikacji, M. nie posiada umiejętności skutecznego dochodzenia swoich racji na drodze rozmowy.
Można wykorzystać wiedzę M. w wąskich tematach odpowiadających jego pasjom do podkreślania jego wartości jako osoby inteligentnej. Należy stworzyć M. otoczenie pozbawione zbędnych hałasów ze względu na wyraźną nadwrażliwość słuchową. Taki rodzaj zaburzenia organizacji sensorycznej może także powodować wrażenie niedostatecznego koncentrowania się chłopca na poleceniach werbalnych - nawet niewielki poziom hałasu może powodować trudności z wyłowieniem słów z tła dźwiękowego. Wskazana terapia stymulacyjna - stymulacja sensoryczna i/lub zajęcia Integracji Sensorycznej.
Ze względu na skłonność chłopca do izolowania się należy zachęcać go do kontaktów z innymi, do aktywnej socjalizacji i poprzez ograniczanie czasu spędzanego na zajmowaniu się swoimi zainteresowaniami w samotności.
Aby uzyskać wysoki poziom motywacji M. do pracy, warto bazować na materiale odpowiadającym jego zainteresowaniom. Należy unikać kar, natomiast zdecydowanie podkreślać jego mocne strony i chwalić każdy sukces. M. musi mieć jasną strukturę granic w domu i szkole, oczekiwania wobec niego powinny być formułowane w sposób stanowczy a wymagania muszą być konsekwentne. Aby uniknąć frustracji, należy dać mu jednocześnie możliwość rozwijania swoich zainteresowań w odpowiednio dużym zakresie, jednak wtedy kiedy nie koliduje to z przewidzianym planem zajęć.

DIAGNOZA FUNKCJONALNA

Mirosław Iksiński (ur. 00.00.0000) uczęszcza do przedszkola od września 20-- r.
Większość funkcji utracił po niedotlenieniu, które miało miejsce w czasie zabiegu operacyjnego w 4. r.ż. ( tu data).
M. znajduje się na II stadium inteligencji sensoryczno - motorycznej wg Piaget'a. Oznacza to, że jest zdolny do wykonywania pewnych ruchów swoim ciałem w sposób przez siebie kontrolowany, ale nie chwyta przedmiotów. M. w niewielkim zakresie kontroluje ruchy głowy, ruchy mimiczne w obrębie twarzy, ruchy języka, rąk i nóg.
U M. występuje czterokończynowe porażenie spastyczne. Kończyny dolne znajdują się w patologicznym wyproście, kończyny górne w rotacji wewnętrznej, dłonie zaciśnięte w pięść, kciuk wewnątrz dłoni. M. nie jest w stanie samodzielnie przyjąć podporu na przedramiona z oderwaniem górnej części klatki piersiowej, ale robi to z pomocą innej osoby (trzeba unieść go za barki w górę i podeprzeć na przedramionach), wówczas może przez dłuższą chwilę utrzymać ten podpór i unieść głowę. Natomiast w leżeniu na plecach nie jest w stanie oderwać głowy od podłoża i utrzymać jej w linii ciała, gdy na przykład podciągamy go za ręce do siadu, co świadczy o braku pracy mięśni zginaczy szyi i mięśni brzucha. M. nie potrafi obrócić się z leżenia na brzuchu do leżenia na plecach lub wyciągnąć ręki spod brzucha.
U M. nadal dość silnie zaznaczone są reakcje odruchowe. Na nagłe światło, hałas, bądź ruch M. reaguje odruchem Moro (nagły wyprost kończyn górnych). Występuje on rzadziej, gdy M. jest o wszystkim, co nastąpi za chwilę, wcześniej uprzedzany (bodźce uprzedzające). Natomiast Asymetryczny Toniczny Odruch Szyjny - ATOS (ruch głowy powoduje wyprost ręki i nogi po stronie twarzowej i ugięcie nogi i ręki po stronie potylicznej) występuje u niego podczas zmiany ułożenia głowy i obejmuje wyraźniej kończyny górne niż dolne. Jednak niezależnie od bodźców uprzedzających M. ma dosyć częste niewielkie ataki padaczki, które swoim obrazem przypominają odruch Moro.
U M. występuje nadwrażliwość dotykowa silnie zaznaczona w obrębie jamy ustnej. Nadwrażliwość dotykowa twarzy, stóp, dłoni w ostatnim roku zdecydowanie się zmniejszyła.
M. nadal bardzo lubi stymulację przedsionkową, np. zabawy na huśtawce (po zatrzymaniu huśtawki bardzo wyraźnie komunikuje chęć kontynuacji zabawy).
M. nie kontroluje potrzeb fizjologicznych. Wymaga karmienia. Je potrawy dokładnie rozdrobnione, zdarza mu się krztusić, czasem w czasie jedzenia występuje odruch wymiotny. Nie lubi potraw ostrych, kwaśnych, co wynika z dużej nadwrażliwości jamy ustnej.
Zakres wydawanych przez M. dźwięków ciągle się poszerza, a wokalizacja jest coraz bardziej zróżnicowana. Inaczej odzywa się, gdy jest zmęczony, gdy go coś boli, a inaczej, gdy jest zadowolony. Potrafi się głośno śmiać. Zdarza się, że wokalizuje bardzo długo, wchodzi w dialog naprzemienny, a wokalizacja ma duże zabarwienie emocjonalne.
Trudno określić, na jakim poziomie jest mowa bierna. Nie wiemy, co rozumie z czytanych mu bajek i wierszy. Wydaje się jednak, że reaguje na urozmaiconą, a nawet przejaskrawioną intonację. Najłatwiej jest w ten sposób modulując głos przywołać i utrzymać jego uwagę.
Percepcja wzrokowa jest znacznie ograniczona. M. ma zaburzenia widzenia typu mózgowego. Występuje brak stałości reakcji wzrokowych. Zdarzają się „wyłączenia”, „zapatrzenia”. Występuje niewielki zez zbieżny lewego oka. Obserwujemy jednak pewną poprawę funkcjonowania wzrokowego w ostatnim czasie. M. potrafi zlokalizować światło lub kontrastowe zabawki w różnych obszarach pola widzenia. Fiksacja jest coraz dłuższa. M. potrafi przez chwilę śledzić poruszający się przedmiot w linii poziomej, pionowej i po skosie. Wpatruje się w twarz dorosłego z bliższej odległości. Potrafi także przesuwać spojrzenie za poruszającą się osobą z odległości około półtora metra. Przenosi spojrzenie z jednego obiektu na drugi w ramach centralnej części pola widzenia.
M. bardzo dobrze reaguje na bodźce słuchowe. Lokalizuje źródło dźwięku kierując w tę stronę głowę. Rozpoznaje po głosie znane osoby reagując na nie uśmiechem. Lubi muzykę, proste wierszyki, bajki. Na niektóre z nich reaguje szczególnym ożywieniem i radością.
Ze względu na bardzo duże napięcie mięśniowe i ograniczenia percepcji wzrokowej, nie ma u Mateusza naśladownictwa ani koordynacji wzrokowo-ruchowej.
Rozwój społeczny wyprzedza rozwój poznawczy.
Po powrocie z wakacji obserwujemy u M. duży wzrost napięcia mięśniowego, który prawdopodobnie zmniejszy się po planowanym zabiegu wstrzyknięcia toksyny botulinowej.

D I A G N O Z A F U N K C J O N A L N A

Karol Bono ur. 00.00.0000r. uczęszcza do naszego przedszkola od 1 września 0000 r.
K.l znajduje się na IV stadium okresu sensoryczno-motorycznego wg J. Piageta, co oznacza, że szuka ukrytych na jego oczach przedmiotów i interesuje się ich właściwościami, innymi słowy potrafi oddzielić cel (np.zabawkę) od środka jego uzyskania (ruch). Zachowanie K. charakteryzuje wiec celowość (intencjonalność).
K. potrafi chwytać przedmioty znajdujące się w zasięgu jego lewej dłoni jak również prawej. Preferuje jednak zdecydowanie lewa rękę i ten chwyt jest mocniejszy i dłuższy.
Potrafi chwilę utrzymać przedmiot w lewym ręku i włożyć go do buzi, przygryzać oraz lizać, używa do tego celu chwytu dłoniowego prostego.
K. potrafi trzymać szczoteczkę do zębów i dłuższą chwilę manipulować nią w jamie ustnej.
Pojawiło się też zachowanie zmierzające do odnalezienia upuszczonej zabawki. K. podąża za nią wzrokiem. próbuje podnieść ją z podłogi, lecz po nieudanej próbie przestaje interesować się danym przedmiotem i wkłada ręce do buzi.
Niestety ze względu na ograniczenia ruchowe, brak stabilizacji tułowia w pozycjach wyższych (klęk czworaki) możliwości manipulacyjne dziecka najlepsze są w pozycji siedzącej, w leżeniu na klinie,(w tej pozycji K. nie wykonuje stereotypowego kręcenia głową) stojąc w pionizatorze lub leżąc na brzuchu na huśtawce (np. ciągnięcie świetlnego węża), kiedy tułów dziecka jest ustabilizowany a przedmiot znajduje się w bliskiej odległości.
K. pomimo intensywnej stymulacji jamy ustnej nadal wkłada ręce do buzi co jest związane z jego niedowrażliwością, oraz fiksuje na dłoniach wzrok, co wydaje mi się zachowaniem stereotypowym. Dlatego też przedmioty wzbudzające jego zainteresowanie muszą być przyczepione do rąk lub bezpośrednio w ich zasięgu.
U K. występuje zapotrzebowanie na stymulację przedsionkową. Bujany w hamaku lub na huśtawce z głową zwieszoną w dół wycisza się i jest zadowolony. Stymulacja czucia głębokiego (dociskanie powierzchni stawowych) sprawia, ze K. uspokaja się i lepiej stabilizuje swoje ciało.
K. trudno jest przez dłuższy czas koncentrować uwagę na najbliższym otoczeniu, osobach, przedmiotach - dlatego też pozostawiony sam sobie zaczyna samodzielnie się stymulować poprzez kiwanie głową, oraz całym ciałem, masturbowanie się oraz wkładanie dłoni do buzi.
K. przestał reagować histerią na hałas i dźwięki (wiertarki, miksera, odkurzacza i innych głośnych zabawek dźwiękowych). Dziecko przed użyciem podanych przedmiotów jest werbalnie uprzedzane o tym co powoduje, że reakcje lękowe nie występują.
U K. zmniejszyła się ilość wydawanych dźwięków o bardzo wysokiej tonacji. K. zdecydowanie lubi przebywać w pomieszczeniach gdzie jest spokój i cisza, źle reaguje na duże skupiska ludzi w małych pomieszczeniach gdzie natężenie hałasu jest bardzo duże.
U K. pojawiły się ciągi sylabowe: ba-ba-ba-ba, pa-pa-pa-pa, aba-aba-aba, ma-ma-ma - wypowiada je w sposób wyraźny i dość często.
K. ma wprowadzone gesty uprzedzające przed zajęciami z rehabilitacji z nauczycielem, przed jedzeniem ,piciem, przed wyjazdem do domu.
K. dostrzega przedmioty z bardzo bliskiej odległości jak również z 2 metrów przy świetle dziennym, oraz świetlne przedmioty w ciemności. U chłopca zdiagnozowano krótkowzroczność 5,5 dioptrii, i obecnie zmienia okulary na korekcyjne gdyż poprzednie okazały się zbyt mocne i K. niechętnie chciał w nich pracować, stwierdzono również cofnięcie astygmatyzmu. Najbardziej wzrok dziecka przyciągają błyszczące przedmioty, świecące lub te, które wykonują ruch np. wiatraczki.
K. jest dzieckiem z rozpoznaniem postaci pozapiramidowego uszkodzenia mózgu.
U K. charakterystyczne jest zmienne napięcie mięśniowe i występowanie ruchów mimowolnych, które często nakładają się na aktywność dowolną K. bardzo ją ograniczając. K. potrafi sam obrócić się z brzucha na plecy i odwrotnie, korzysta przy tym jednak z nadmiernego (patologicznego) wyprostu lub zgięcia. Pozycji siedzącej sam nie osiąga, jednak potrafi ją utrzymać przez kilkadziesiąt sekund np. w siadzie bocznym lub skrzyżnym z dłońmi opartymi o podłoże, ale tylko wtedy gdy jest czymś niezwykle zainteresowany np. słuchaniem i obserwacja nowej zabawki grającej. K. potrafi sam bawić się zabawkami mobilnymi kiedy siedzi w krzesełku, stoi w pionizatorze lub leży na materacu, ruchy rąk jego są jednak nadmiarowe i często nieprecyzyjne. K. rzadko wyciąga rękę do obronnego podporu, ma również problem z przenoszeniem ciężaru ciała na wyprostowane ręce np. w pozycji czworaków. Pozycję stojąca utrzymuje prawidłowo w pionizatorze, jednak sam postawiony przy piłce lub ścianie usztywnia mocno nogi w przeproście. Zaburzenia wzroku oraz szereg zachowań stereotypowych (kiwanie głową, całym ciałem, wkładanie rąk do buzi, masturbacja) co uważam za największy problem K., opóźniają jego możliwości rozwojowe a także utrudniają koncentracje uwagi na najbliższym otoczeniu, osobach i przedmiotach.
Poniżej średniej rozwoju znajduje się poziom koordynacji wzrokowo-ruchowej, która powiązana jest ściśle ze słabym wzrokiem, stereotypiami ruchowymi w obrębie dłoni (wkładanie ich do buzi), i zmiennym napięciem mięśniowym wynikającym z atetozy.
Poziom rozwoju społecznego K. w ciągu ostatniego roku podniósł się(z 50% na 56% umiejętności społecznych z pierwszego roku życia)i jest wyższy niż poziom rozwoju poznawczego, co jest zgodne z prawidłowościami rozwojowymi u dzieci niepełnosprawnych intelektualnie.
_________________