Demografia - jest dziedziną nauki, która zajmuje się: życiem, powstawaniem i przemijaniem społeczności ludzkiej, w równej mierze jej opisem liczbowym (przyrostem naturalnym, migracjami), strukturą (wieku, płci, zawodową, narodowościową, wyznaniową), jak również jej rozmieszczeniem przestrzennym i dalszymi czynnikami, w szczególności społecznymi i socjologicznymi, które wpływają na jej zmiany. W śledzeniu i odkrywaniu praw rządzących tymi zmianami, jak również w ich prognozowaniu, demografia stosuje metody statystyczne.
Przyrost naturalny - różnica pomiędzy liczbą urodzeń żywych a liczbą zgonów w określonym czasie i na określonym obszarze. Wartość dodatnia oznacza liczbę urodzeń przewyższającą liczbę zgonów, ujemna - odwrotnie. Przyrost naturalny różni się od przyrostu rzeczywistego o saldo migracji.
Przyrost rzeczywisty - daje pełny obraz liczby mieszkańców danego obszaru otrzymanego zestawiając przyrost naturalny ze współczynnikami migracji. Stanowi sumę wielkości przyrostu naturalnego i salda migracji.
Współczynnik zgonów - liczba zgonów na 1 000 mieszkańców i rok.
Współczynnik urodzeń - w demografii niemianowany współczynnik określający liczbę urodzeń żywych na 1000 mieszkańców i rok.
Rasy ludzkie - populacje ludzkie lub ugrupowania spokrewnionych populacji, różniące się częstością występowania niektórych cech dziedzicznych; rozróżnia się rasy geogr., zw. potocznie odmianami, oraz rasy lokalne — mniejsze ugrupowania w obrębie odmian. Najpowszechniej przyjęty jest — wywodzący się od G. Cuviera (1798) — podział na 3 gł. odmiany (rasy): białą (europeidzi), żółtą (mongoloidzi) i czarną (negroidzi); pierwotnych mieszkańców z Australii i Melanezji wydziela się niekiedy jako osobną odmianę australoidów. Granice między poszczególnymi rasami ludzkimi są na ogół nieostre, wskutek istnienia wielu populacji o cechach przejściowych lub populacji wykazujących współwystępowanie cech charakterystycznych dla jednej odmiany z cechami charakterystycznymi dla innej; utrudnia to skonstruowanie klasyfikacji ras ludzkich, która byłaby zarazem wyczerpująca i konsekwentna.
Zróżnicowanie rasowe człowieka przejawia się najsilniej w barwie skóry, kształcie włosów i w niektórych cechach twarzy (kształcie nosa, warg, oprawie oczu, kształcie profilu twarzy), a także we właściwościach serologicznych. Przypuszcza się, że większość „cech rasowych” powstała w wyniku selekcji naturalnej, jako skutek przystosowania do lokalnych warunków środowiskowych, gł. klimatu, np. ciemna skóra Murzynów być może jest izolacją przed rakotwórczym działaniem intensywnego promieniowania ultrafioletowego zawartego w promieniowaniu słonecznym; znaczenie przystosowawcze wielu różnic rasowych nie zostało jednak dotychczas przekonująco wyjaśnione.
Szacuje się, że obecnie na kuli ziemskiej żyje ponad 6 mld ludzi.
Średnia gęstość zaludnienia Ziemi wynosi 43 osoby/km2.
Azja - 111 os/km2
Europa - 32 os/km2
Afryka - 23 os/km2
Ameryka Północna i Środkowa - 19 os/km2
Ameryka Południowa - 18 os/km2
Oceania - 3 os/km2
W lipcu 2005 na świecie żyło ok. 6 446 131 400 ludzi, tempo przyrostu ludności w 2005 wynosiło 1,14%. Najwięcej ludzi zamieszkuje Azję (60,6%), następnie Afrykę (13,8%), Europę (11,4%), Amerykę łacińską (8,6%), Amerykę pn. (5,1%), Oceanię (0,5%). W Polsce mieszka 0,6% populacji ludzkiej.Ekumena, wynosi obecnie około 91% powierzchni globu. Rozmieszczenie ludności jest bardzo nierównomierne. Najwięcej ludności świata, około 52%, zamieszkuje tereny oddalone od brzegu morza nie więcej niż 200 km. Tereny te, stanowią około 26% lądów. Średnia gęstość zaludnienia na świecie w 2001 wynosiła 41 osób na km².W przybliżeniu jedna piąta wszystkich ludzi, którzy urodzili się na ziemi w przeciągu ostatnich sześciu tysięcy lat, żyje dzisiaj.
Tempo przyrostu ludności świata
ludność świata |
rok |
przyrost |
30 |
ok. 5 000 p.n.e. |
|
300 |
ok. 2 000 p.n.e. |
(10-krotny przyrost w ciągu 3 tysięcy lat) |
1 000 |
ok. 1820 |
|
2 000 |
ok. 1930 |
(1 miliard po 110 latach) |
3 000 |
ok. 1960 |
(1 miliard po 30 latach) |
4 000 |
ok. 1974 |
(1 miliard po 14 latach) |
5 000 |
ok. 1988 |
(1 miliard po 14 latach) |
6 000 |
ok. 1999 |
(1 miliard po 11 latach) |
7 500 |
ok. 2012(a) |
(1 miliard po 13 latach) |
8 000 |
ok. 2026(a) |
(1 miliard po 14 latach) |
9 000 |
ok. 2043(a) |
(1 miliard po 17 latach) |
Najludniejsze kraje świata i Europy (stan z lipca 2005)
Najludniejsze kraje świata |
||
lp |
kraj |
ludność w |
1. |
Chiny |
1 306,3 |
2. |
Indie |
1 080,3 |
3. |
Unia Europejska |
457,0 |
4. |
USA |
295,7 |
5. |
Indonezja |
242,0 |
6. |
Brazylia |
186,1 |
7. |
Pakistan |
162,4 |
8. |
Bangladesz |
144,3 |
9. |
Rosja |
143,4 |
10. |
Nigeria |
128,8 |
11. |
Japonia |
127,4 |
12. |
Meksyk |
106,2 |
13. |
Filipiny |
87,9 |
14. |
Wietnam |
83,5 |
15. |
Niemcy |
82,4 |
33. |
Polska |
38,6 |
Najludniejsze kraje Europy 1) |
||
lp |
kraj |
ludność w |
1. |
Rosja |
143,42 |
2. |
Niemcy |
82,43 |
3. |
Francja |
60,66 |
4. |
Wielka Brytania |
60,44 |
5. |
Włochy |
58,10 |
6. |
Ukraina |
47,43 |
7. |
Hiszpania |
40,34 |
8. |
Polska |
38,64 |
9. |
Rumunia |
22,33 |
10. |
Holandia |
16,41 |
11. |
Serbia i Czarnogóra |
10,83 |
12. |
Grecja |
10,67 |
13. |
Portugalia |
10,57 |
14. |
Belgia |
10,36 |
15. |
Białoruś |
10,30 |
16. |
Czechy |
10,24 |
Wzrost ludności świata i poszczególnych kontynentów
|
Europa |
Azja |
Ameryka Pn. |
Ameryka Łacińska |
Afryka |
Oceania |
Świat |
rok |
ludność w mln |
||||||
2005 |
725 |
3 918 |
332 |
558 |
888 |
33 |
6 454 |
2000 |
728 |
3 680 |
316 |
520 |
796 |
31 |
6 071 |
1995 |
727 |
3 430 |
299 |
481 |
707 |
29 |
5 673 |
1990 |
722 |
3 168 |
284 |
441 |
622 |
27 |
5 264 |
1985 |
706 |
2 888 |
269 |
401 |
541 |
25 |
4 830 |
1980 |
692 |
2 632 |
256 |
361 |
470 |
23 |
4 434 |
1975 |
676 |
2 398 |
243 |
322 |
408 |
21 |
4 068 |
1970 |
656 |
2 143 |
231 |
285 |
357 |
19 |
3 691 |
1965 |
634 |
1 899 |
220 |
250 |
314 |
18 |
3 335 |
1960 |
604 |
1 701 |
204 |
218 |
277 |
16 |
3 020 |
1955 |
575 |
1 542 |
187 |
191 |
247 |
14 |
2 756 |
1950 |
547 |
1 399 |
172 |
167 |
221 |
13 |
2 519 |
1900 |
408 |
947 |
82 |
74 |
133 |
6 |
1 650 |
1850 |
276 |
809 |
26 |
38 |
111 |
2 |
1 262 |
1800 |
203 |
635 |
7 |
24 |
107 |
2 |
978 |
1750 |
163 |
502 |
2 |
16 |
106 |
2 |
791 |
1650 |
100 |
330 |
|
|
100 |
|
|
1500 |
|
|
|
|
|
|
450 |
1100 |
50 |
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
250 |