Czym zajmuje się antropometria i jakie jej działy wyróżniamy?
Zajmuje się pomiarami i opisem ciała ludzkiego. Jest jedną z podstawowych metod badawczych antropologii.
W ramach antropometrii wyróżniamy dwa działy:
Antropometria właściwa (pomiary cech metrycznych, ilościowe)
kraniometria (pomiary czaszki), osteometria (szkieletu pozaczaszkowego), cefalometria (głowy), somatometria (ciała poza głową).
Antroposkopia ( opis cech niemetrycznych, jakościowe)
kranioskopia (opis czaszki), osteoskopia (szkieletu pozaczaszkowego), cefaloskopia (głowy), somatoskopia (ciała poza głową).
Jak nazywa się dział zajmujący się opisem cech niemetrycznych głowy?
Antroposkopia - cefaloskopia.
Co to jest somatometria?
Pomiary ciała poza głową.
Jaki dział antropometrii zajmuje się pomiarami tułowia i kończyn?
Somatometria.
Opisz przebieg płaszczyzn ciała?
Płaszczyzna strzałkowa środkowa - przechodzi pionowo przez główną oś ciała, dzieląc ciało na część lewą i prawą. Jest prostopadła do podłoża. Równolegle do niej można przeprowadzić szereg płaszczyzn strzałkowych.
Płaszczyzna czołowa główna - biegnie pionowo wzdłuż głównej osi ciała dzieląc je na część grzbietową i część brzuszną. Jest prostopadła do podłoża. Równolegle do niej można przeprowadzić szereg płaszczyzn czołowych.
Płaszczyzna poprzeczna - przebiega poziomo. Równolegle do podłoża i prostopadle do płaszczyzn strzałkowych i czołowych dzieląc ciało na część górną i dolną.
Płaszczyzna frankfurcka - lub oczno-uszna - należy do grupy płaszczyzn poziomych. Przechodzi stycznie do dolnej krawędzi lewego oczodołu i górnej krawędzi otworu słuchowego zewnętrznego. Służy do właściwego ustawienia głowy w celu ujednolicenia pomiarów wysokościowych.
Do czego służy płaszczyzna frankfurcka?
Służy do właściwego ustawienia głowy w celu ujednolicenia pomiarów wysokościowych.
Co to są linie ciała?
Są to linie które powstają w miejscach przecięcia płaszczyzn z zewnętrzną powierzchnią ciała np. Płaszczyzna środkowa wyznacza linię środkową przednią i linię środkową tylną ciała.
Co nazywamy punktami antropometrycznymi i gdzie je lokalizujemy?
Są to miejsca, w których dokonujemy pomiarów. Wyznaczono je na końcach odcinków długościowych i szerokościowych ciała, a ich nazwy utworzono od łacińskich nazw kości, wyrostków kostnych i innych elementów budowy ciała, które chcemy zmierzyć.
Podaj nazwy, symbole i położenie wszystkich poznanych punktów antropometrycznych.
Tabela 1. strona 7.
Opisz budowę przyrządów antropometrycznych. Do jakich pomiarów są wykorzystywane?
Antropometr (A) - jest to rura o długości 2 metrów, składająca się z czterech segmentów i ruchomego suwaka z linijką. Służy do wykonywania pomiarów wysokościowych oraz do mierzenia rozpiętości ramion. Za pomocą dwóch górnych segmentów antropometru zaopatrzonych w dwie linijki, można mierzyć długość kończyny górnej oraz jej odcinków.
Cyrkiel kabłąkowy duży (CKD) - zbudowany jest z dwu kabłąkowato wygiętych ramion i linijki z podziałką umieszczonej prostopadle do nich. Pozwala na mierzenie średnic ciała.
Cyrkiel kabłąkowy mały (CKM) - zbudowany jest tak samo jak cyrkiel kabłąkowy duży. Pozwala na mierzenie np. Szerokości głowy, nasad kości długich i szerokości stóp.
Cyrkiel liniowy (CL) - składa się z linijki o długości 250-350mm i dwu prostopadłych do niej krótkich ramion, z których jedno jest nieruchome i wyznacza punkt zerowy przyrządu. Służy do mierzenia np. Wysokości twarzy, wysokości nosa, szerokości ręki.
Taśma metryczna (T) - wykonana z metalu lub ceraty. Służy do mierzenia obwodów ciała.
Fałdomierz (K) - kształtem podobny do nożyc. Służy do mierzenia grubości fałdów skórno-tłuszczowych. Jego szczęki zaciskają się na fałdzie ze stałą siłą.
Waga lekarska - pozwala na określenie ciężaru ciała.
Opisz postawę antropometryczną.
Badany stoi w pozycji „na baczność”, bez obuwia, z kończynami górnymi opuszczonymi swobodnie wzdłuż tułowia, z dłońmi przylegającymi do uda i z głową ustawioną z zachowaniem płaszczyzny frankfurckiej.
Co to jest pomiar pośredni i bezpośredni? Podaj przykłady.
Pomiary bezpośrednie uzyskujemy poprzez odczytanie wyniku z instrumentu pomiarowego, natomiast pomiar pośredni jest różnicą dwu pomiarów bezpośrednich. Bezpośredni - wysokość ciała, pośredni - długość kończyny górnej.
Jak wyznaczamy długość tułowia, ramienia, uda?
długość tułowia - od (B-sst) odejmujemy (B-sy)
długość ramienia - od (B-a) odejmujemy (B-r)
długość uda - od (B-sy) odejmujemy (B-ti)
Jakim przyrządem wykonasz pomiar szerokości głowy, wysokości twarzy, długości kończyny górnej, długości stopy?
szerokości głowy - CKM
wysokości twarzy - CL
długości kończyny górnej - A
długości stopy - CKD lub CKM
W jakich miejscach i w jaki sposób wykonujemy pomiary grubości fałdów skórno-tłuszczowych?
fałd na klatce piersiowej - równolegle do podłoża
fałd na brzuchu - skośnie na wysokości pępka
fałd pod łopatką - równolegle do podłoża
fałd na ramieniu - prostopadle do podłoża, nad łokciem
fałd na podudziu - prostopadle do podłoża, pod kolanem, noga ugięta
Co to jest wskaźnik antropologiczny?
Są to ilorazy, w których wartość jednej cechy wyrażona jest w odsetkach cechy drugiej. Wskaźniki ilorazowe konstruowane są w zależności od celów badawczych. Pozwalają kontrolować zmiany ewolucyjne, prawidłowości procesów rozwojowych, ocenić typ budowy ciała, określić dymorfizm płciowy.
Podaj zasadę konstrukcji wskaźników antropologicznych.
Wskaźniki konstruujemy według ogólnej zasady: w liczniku umieszczamy cechy o wartościach mniejszych, a w mianowniku cechy o wartościach większych. Uzyskany w ten sposób iloraz mnożymy przez 100.
Co określają wskaźniki antropologiczne?
Wartości wskaźników wyrażają znaczny zakres zmienności, który dzielony jest na kategorie. Granice kategorii w sposób arbitralny ustala autor klasyfikacji.
Co to jest relatywny ciężar ciała i jak się go wyznacza?
Rohrera - (masa ciała / wzrost3 razy 100) Queteleta - (masa ciała / wzrost).
Do czego służą wskaźniki dymorfizmu płciowego?
Do określenia budowy miedniczno-barkowej i spłaszenia klatki piersiowej.
Skonstruuj wszystkie możliwe wskaźniki proporcji ciała korzystając z następujących cech: wysokość ciała, szerokość barków, długość tułowia.
Wskaźnik: rohrera, queteleta, długości tułowia, barkowo-wzrostowy, szerokości barków, miedniczno-wzrostowy, długości kończyny dolnej, miedniczno-barkowy, spłaszczenie klatki piersiowej.
Co nazywamy somatotypem, a co konstytucją ciała?
Konstytucja ciała, inaczej biotyp człowieka - to zespół cech i właściwości biologicznych i psychicznych osobnika, zdeterminowanych genetycznie i ukształtowanych ostatecznie czynnikami środowiskowymi. Określa ona pewne właściwości morfofunkcjonalne, sprawność fizyczną, cechy psychiki, odporność na wpływy zewnętrzne i charakterystyczny przebieg ontogenezy.
Somatotyp - to określony charakter cech budowy fizycznej.
Jakie typy budowy ciała, i na jakiej podstawie, wyróżnił Sigaud?
Typy Oddechowy, Trawienny, Mięśniowy i Mózgowy. Na podstawie Twarzy, Klatki piersiowej, Kąta podżebrowego i proporcji ciała i umięśnienia.
Wymień i opisz typy konstytucjonalne Kretschmera.
Leptosomiczny - przewaga wymiarów długościowych nad szerokościowymi, wąskie barki i miednica, wydłużona twarz, wydłużona szyja, płaska i wąska klatka piersiowa, ostry kąt podżebrowy, budowa smukła
Atletyczny - silnie rozwinięty kościec i mięśnie , szerokie barki i miednica, średnio szeroka twarz, silna szyja, szeroka i dobrze wysklepiona klatka piersiowa, prosty kąt podżebrowy, budowa silna
Pykniczny - drobny szkielet i tendencje do odkładania tkanki tłuszczowej, kończyny krótkie, zaokrąglone kształty sylwetki, szeroka twarz, krótka szyja, szeroka i silnie wysklepiona klatka piersiowa, rozwarty kąt podżebrowy, budowa przysadzista.
W jaki sposób Sheldon wyróżnił typy budowy ciała?
Każdy osobnik jest oceniany w siedmiostopniowej skali w stosunku do trzech komponentów:
Endomorfii - przewaga układu trawiennego (711)
Mezomorfii - przewaga kości i mięśni (171)
Ektomorfii - przewaga układu nerwowego (117)
somatotyp to trzycyfrowy kod, który wyraża udział poszczególnych komponentów w budowie ciała.
Jak wygląda człowiek opisany kodem wewnętrznym Sheldona 246?
ma przewagę komponentu ektomorfii.
jakim kodem wewnętrznym wg. Sheldona można opisać człowieka słabo umięśnionego, niskiego i silnie otłuszczonego?
711.
Co to jest i do czego służy somatogram?
Jest to graficzne przedstawienie somatotypu, który tworzy trójkąt równoramienny, na wierzchołkach znajdują się trzy typy skrajne, środek somatogramu zajmuje przeciętny somatotyp o kodzie 444, który wyraża równowagę wszystkich komponentów.
Omów różnice i podobieństwa systemów Sigauda, Kretschmera i Sheldona.
Na czym polega ocena budowy ciała metodą Wankego?
Ocena budowy ciała oparta jest na proporcjach wyliczanych na podstawie wymiarów kostnych i masy ciała. Pozwala to na określenie typologiczne nie tylko osobnika, ale i populacji.
Jakimi wskaźnikami antropologicznymi posługujemy się w metodzie Wankego?
tułowia (sst-sy/B-v)*100
barków (a-a/sst-sy)*100
miednicy (ic-ic/a-a)*100
klatki piersiowej (xi-ths/thl-thl)*100
rohrera*100
Na czym polega zasada metody wskaźników przyrodniczych Perkala?
Analizowane cechy grupuje się w zespoły pozwalające ocenić dany element budowy np. Długość, tęgość czy otłuszczenie. Wyróżnione zespoły cech nazywamy czynnikami budowy (m). obliczane w tej metodzie wartości unormowane cech (Z), czynniki budowy (m) oraz wskaźnik ogólnej wielkości ciała (M) pozwalają ocenić stopień podobieństwa badanego do grupy porównawczej pod względem danej cechy, zespołów cech oraz ogólnej wielkości ciała.
O czym informują: wskaźniki przyrodnicze Perkala, wskaźniki ogólnej budowy ciała (M), czynniki budowy (m), wartości unormowane cech (Z)?
M - pozwala porównać podobieństwo do grupy porównawczej pod względem ogólnej budowy ciała.
m - pozwala porównać podobieństwo do grupy porównawczej w obrębie zespołu cech.
Z - pozwala porównać podobieństwo do grupy porównawczej e obrębie cechy.
Opisz budowę ciała osobnika o kodzie budowy wg. Perkala: 571, 444, 326.
444 - wszystkie wartości średnie.
571 - czynniki długościowe i tęgościowe większe od średniej, a czynnik otłuszczenia mniejszy od średniej.
326 - czynniki długościowe i tęgościowe mniejsze od średniej, a czynnik otłuszczenia większy od średniej.
Wymień główne komponenty tkankowe ciała ludzkiego.
Tkanka aktywna (TA) - masywny kościec i silne umięśnienie.
Tkanka tłuszczowa (F) - martwy ciężar
W jakiej metodzie i dlaczego wykorzystuje się pomiar gęstości ciała?
Oszacowanie składników tkankowych z gęstości ciała.
Co rozumiesz pod pojęciem gęstości ciała i jaki znasz sposób jej wyznaczenia?
Istnieje współzależność pomiędzy gęstością ciała (D) a grubością fałdów skórno-tłuszczowych, można na tej podstawie, posługując się odpowiednio skonstruowanymi równaniami empirycznymi, określić przybliżoną wartość gęstości ciała, a na jej podstawie oszacować zawartość tkanki tłuszczowej.
Na czym polega oszacowanie zawartości tkanki tłuszczowej z gęstości ciała?
Należy zlogarytmować grubość wszystkich fałdów skórno-tłuszczowych, i podstawić do wzoru Piechaczka i wyliczeniu w ten sposób gęstości ciała (D). wyliczoną wartość podstawiamy do wzoru: F= 100%(4,201/D-3,813) i otrzymujemy wartość w %. Natomiast w kilogramach: F= masa ciała (kg) * F% / 100%.
Na czym polega oszacowanie zawartości tkanki aktywnej z pomiarów somatycznych?
Polega na podstawieniu: wysokości ciała (x1), obwodu bioder (x2), obwodu klatki piersiowej (x3), obwodu podudzia (x4) i obwodu przedramienia (x5) do wzoru Piechaczka - otrzymujemy masę tkanki aktywnej w kilogramach.
Natomiast w % uzyskujemy poprzez wzór: TA (kg) / masę ciała (kg) * 100%.