Astma oskrzelowa, dychawica oskrzelowa (łac. asthma bronchiale) - przewlekła, zapalna choroba dróg oddechowych, u podłoża której leży nadreaktywność oskrzeli, która prowadzi do nawracających napadów duszności i kaszlu, występujących szczególnie w nocy i nad ranem. U podłoża tych napadów leży wydzielanie przez komórki układu oddechowego licznych mediatorów doprowadzających do rozlanego, zmiennego ograniczenia przepływu powietrza w drogach oddechowych, które często ustępuje samoistnie lub pod wpływem leczenia. Astma oskrzelowa zaliczana jest do chorób psychosomatycznych. Może być spowodowana przez przewlekły alergiczny nieżyt nosa (katar sienny), który wymaga leczenia.

Etiologia [edytuj]

Porównanie dróg oddechowych przed i po napadzie astmy oskrzelowej

Kluczowe znaczenie w etiopatogenezie astmy ma przewlekłe zapalenie, co ukierunkowuje podstawowe kierunki leczenia na szeroko pojętą terapię przeciwzapalną.

W przypadku astmy atopowej objawy choroby są wynikiem reakcji alergicznej typu natychmiastowego oraz niekiedy opóźnionego. W procesie tym biorą udział trzy zasadnicze składniki: alergen, swoiste przeciwciała IgE oraz komórki układu odpornościowego. Najczęstszymi alergenami w astmie oskrzelowej są: roztocze kurzu domowego (głównie Dermatophagoides pteronyssinus), sierść i naskórek zwierząt, pióra ptaków domowych, pyłki traw, drzew, chwastów, zarodniki grzybów i inne. Jednym z najsilniejszych czynników ryzyka wystąpienia astmy oskrzelowej jest atopia. Komórki układu odpornościowego biorące udział w procesie reakcji alergicznej to mastocyty, bazofile, eozynofile, limfocyty, monocyty, makrofagi pęcherzyków płucnych, komórki nabłonka oskrzeli.

Klasyfikacja [edytuj]

Wytyczne Światowej Inicjatywy Zwalczania Astmy (GINA 2006)

W celu ułatwienia postępowania klinicznego wprowadzono - w miejsce podziału astmy na sporadyczną oraz przewlekłą lekką, umiarkowaną i ciężką - nową klasyfikację astmy, opartą na stopniu jej kontroli, czyli opanowania objawów choroby.

Na podstawie następujących kryteriów:

1. występowanie objawów astmy w ciągu dnia

2. objawy astmy ograniczające aktywność życiową

3. występowanie objawów astmy w nocy (w tym przebudzenie z powodu astmy)

4. potrzeba stosowania leków doraźnych w celu opanowania objawów astmy

5. upośledzenie czynności płuc wyrażone zmniejszeniem szczytowego przepływu wydechowego (PEF) lub natężonej pierwszosekundowej objętości wydechowej (FEV1) do <80% wartości należnej lub maksymalnej u danego chorego

6. występowanie zaostrzeń astmy

Wyróżniamy:

1. astmę kontrolowaną

2. astmę częściowo kontrolowaną

3. astmę niekontrolowaną.

Rozwój astmy [edytuj]

Czynniki promujące rozwój astmy
ŚRODOWISKOWE	GENETYCZNE
Pewne
Ekspozycja na alergen Czynniki zawodowe	Atopia
Znane
Zakażenie dróg oddechowych Leki Antygeny pokarmowe	Niski wzrost Mała waga urodzeniowa
Względne
Palenie tytoniu Zanieczyszczenie powietrza Dieta

Objawy i przebieg [edytuj]

Typowe objawy to:

• napady duszności spowodowane skurczem oskrzeli

• świszczący oddech

• kaszel

Objawy mogą cofać się częściowo lub całkowicie, spontanicznie lub pod wpływem leków. Występuje nadreaktywność oskrzeli na różnego rodzaju czynniki środowiska zewnętrznego. Napady astmy pojawiają się w wyniku kontaktu z alergenem (kurz, pyłki roślin, sierść zwierząt, pierze, niektóre pokarmy i in.), w trakcie wysiłku fizycznego, podczas oddychania mroźnym powietrzem, w trakcie infekcji (bakteryjnych, wirusowych) układu oddechowego.

Czynniki zaostrzające objawy astmy to:

• kontakt z alergenami

• nawracające infekcje układu oddechowego

• palenie papierosów

• hiperwentylacja wysiłkowa

• niektóre leki (np. aspiryna lub inne niesteroidowe leki przeciwzapalne, beta-blokery)

• niektóre składniki pokarmowe.

Chorzy na astmę oskrzelową skarżą się często na napady duszności i kaszlu (szczególnie po kontakcie z alergenami, po wysiłku lub w nocy), ucisk w klatce piersiowej, świszczący oddech.

Rozpoznanie [edytuj]

 Osobny artykuł: Spirometria.

Rozpoznanie można niekiedy ustalić na podstawie dolegliwości zgłaszanych przez chorego. Jednak często do ustalenia diagnozy niezbędne są badania dodatkowe. Najistotniejsze to: spirometria (czasem także mierzenie PEF) z próbą rozkurczową, prowokacyjne testy wziewne, testy skórne (punktowe i typu 'prick'), poziom swoistych przeciwciał w surowicy krwi (całkowite i swoiste IgE).

Leczenie [edytuj]

Leczenie w astmie oskrzelowej jest ściśle uwarunkowane stopniem ciężkości choroby. Jest to leczenie, którego najważniejszym składnikiem są różnorodne metody leczenia przeciwzapalnego. W większości metody lecznicze mają charakter objawowy i ze względu na przewlekły charakter choroby zwykle muszą być stosowane systematycznie przez długi czas. Opanowanie objawów chorobowych określa się mianem kontroli astmy.

Zasadnicze znaczenie w procesie leczenia astmy ma unikanie kontaktu z czynnikami wywołującymi napad astmy u chorego (unikanie alergenów, unikanie ekspozycji na mroźne powietrze). Ponieważ zwykle nie jest to wykonalne, w niektórych, wybranych przypadkach stosuje się leczenie odczulające (desensytyzację), jedną z metod immunoterapii.

Jedną z zalecanych metod ochrony przez rozwojem lub nasileniem astmy było stosowanie procedur zmniejszających stężenie alergenów kurzu domowego. Zalecano zarówno mechaniczne (stosowanie specjalnych pokrowców, filtrów powietrza, jonizatorów, wietrzenia, odkurzania, prania, prasowania, ścierania na wilgotno, usuwania tapicerowanych mebli, dywanów) jak i chemiczne metody eliminacji alergenów kurzu domowego. W 2008 w bazie Cochrane ukazało się badanie, które wykazało, ze stosowanie tych metod nie łączy się z zmniejszeniem nasilenia objawów choroby, ani nie zwiększa prawdopodobieństwa poprawy przebiegu choroby^[1].

W leczeniu napadów astmy stosuje się leki rozkurczające oskrzela, a w długotrwałej, profilaktycznej terapii, leki przeciwzapalne.

Obecnie dominującą metodą podawania leków jest metoda wziewna - bezpośrednio do drzewa oskrzelowego. Ma ona tę istotną zaletę, że minimalizuje negatywne, ogólnoustrojowe działania niepożądane. Stosowane są inhalatory ciśnieniowe z dozownikiem, inhalatory proszkowe, a niektórzy chorzy wykorzystują metodę podawania leków w nebulizacji. W ciężkich postaciach choroby niezbędne jest także zastosowanie leków o działaniu ogólnoustrojowym, podawanych w postaci tabletek, iniekcji (zastrzyków) lub kroplówek.

Główne grupy leków o działaniu rozszerzającym oskrzela, stosowane w astmie oskrzelowej, to:

• Leki β-mimetyczne (agoniści receptorów β-adrenergicznych)

Pobudzenie receptorów β-adrenergicznych w oskrzelach powoduje bezpośrednio rozkurcz mięśni gładkich oskrzeli. Przykłady leków: salbutamol, fenoterol, salmeterol, formeterol, połączenie fenoterolu z bromkiem ipratropium Trzeba pamiętać, że chorym na astmę NIE WOLNO stosować długodziałających leków β-mimetycznych (salmeterol i formoterol) bez jednoczesnego przyjmowania steroidu wziewnego. Takie postepowanie może zwiększać ryzyko zgonu z powodu astmy.

• Pochodne ksantyny

Są inhibitorami fosfodiesterazy - enzymu odpowiedzialnego za rozkładanie cyklicznych nukleotydów. Wzrost stężenia cAMP i cGMP w komórkach mięśni oskrzeli powoduje spadek stężenia jonów wapnia i zahamowanie skurczu. Przykłady leków: teofilina, aminofilina

• Leki cholinolityczne. Blokują receptory muskarynowe w oskrzelach powodując rozkurcz mięśni oskrzelowych, jeśli skurcz był wywołany pobudzeniem nerwu błędnego, co jest przyczyną napadów astmy u ok. 50% chorych. Nie hamują skurczów innego pochodzenia. Przykłady leków: bromek ipratropium, bromek tiotropium

Leki o działaniu przeciwzapalnym:

• kortykosterydy podawane w postaci wziewnej, rzadziej w postaci doustnej lub parenteralnej, np. beklometazon, budezonid, flutikazon

• stabilizatory komórek tucznych. Zmniejszają wydzielanie mediatorów prozapalnych takich jak histamina, prostaglandyny, interleukina.

• leki przeciwleukotrienowe, które są inhibitorami lipooksygenazy (LOX) lub antagonistami receptorów leukotrienowych. Przykłady: zafirlukast, montelukast oraz zileuton, genleuton

Inne leki przeciwastmatyczne:

• leki o działaniu antyhistaminowym

• leki wykrztuśne i mukolityczne

Poza tym stosuje się niekiedy metody fizykoterapeutyczne, psychoterapię i gimnastykę oddechową.

W skrajnie zaawansowanych przypadkach napadów astmatycznych zachodzi czasem potrzeba wspomagania oddechu respiratorem.

Specyficzne postaci astmy oskrzelowej [edytuj]

Astma wysiłkowa: napady duszności występują przede wszystkim lub wyłącznie po wysiłku lub po kilku minutach jego trwania i ustępują wkrótce po jego zaprzestaniu.

Astma aspirynowa: postać astmy, w której ciężkie napady duszności rozwijają się po zażyciu kwasu acetylosalicylowego (aspiryna, polopiryna) lub innego niesterydowego leku przeciwzapalnego.

Astma zawodowa: postać astmy ujawniająca się w wyniku zadziałania szkodliwego czynnika zawodowego u pracownika, który do tej pory był zdrowy. U tych chorych objawy choroby mogą ustępować w dni wolne od pracy, w trakcie urlopu.

Stan astmatyczny: ciężki, przedłużający się napad astmy oskrzelowej, który w części przypadków może stać się bezpośrednim zagrożeniem życia. Zwykle wymaga leczenia w szpitalu, na OIOM-ie.

Astma oskrzelowa (dychawica oskrzelowa, Asthma bronchiale) jest chorobą, która objawia się napadami duszności wydechowej na skutek skurczu mięśniówki oskrzeli i obrzęku śluzówki z wykrztuszeniem lepkiej wydzieliny czemu towarzyszy często charakterystyczne furczenie i głośne świsty podczas napadów. Podłożem choroby jest nadmierna reaktywność oskrzeli na bodźce. Patogeneza astmy może więc być różnorodna, w zależności od tego, jakie mechanizmy odgrywają rolę pierwszoplanową. Dychawica oskrzelowa to choroba przewlekła i prowadzi do upośledzenia sprawności organizmu. Następstwem zaawansowanej dychawicy oskrzelowej jest rozedma płuc i przerost prawej strony serca.

Przyczyna napadów astmy nie jest do końca wyjaśniona. Szczególną rolę w etiopatologii astmy oskrzelowej przypisuje się mechanizmowi immunologicznemu i zaburzeniu czynności układu β-adrenergicznego. Osoby chorujące na dychawicę oskrzelową często zapadają na inne choroby uczuleniowe takie jak katar sienny, pokrzywka czy obrzęk Qunickego, a w okresach między napadami obecne są u nich objawy infekcji oskrzelowej. Jednak u części chorych w odstępach między napadami dychawicy nie stwierdza się żadnych zaburzeń.

Szczególnie rolę jako przyczynę astmy oskrzelowej przypisuje się uczuleniu. Zachorowanie na astmę może nastąpić m.in. pod wpływem uczulenia na zapachy, owoce czy potrawy. Do czynników alergennych wywołujących napady dychawicy oskrzelowej zaliczane jest także białko bakterii.

Zgodnie z teorią blokady beta-adrenergicznej dotycząca patogenezy astmy oskrzelowej, u chorych na dychawicę oskrzelową dochodzi do zablokowania wrażliwości receptorów beta-adrenergicznych zarówno pod wpływem czynników genetycznych bądź nabytych.

Zaburza to równowagę w układzie nerwowym autonomicznym i pobudzona zostaje składowa parasympatyczna co wywołuje skurcz oskrzeli. Jeśli w tych okolicznościach dochodzi do uwolnienia mediatorów chemicznych (w wyniku reakcji immunologicznej) lub mediatorów neurohormonalnych, to działanie ich nie jest wystarczająco równoważone przez katecholaminy i rozwija się obraz kliniczny astmy. Teoria ta dobrze tłumaczy występowanie u chorych na astmę oskrzelową skurczu oskrzeli po propranololu czyli pogłębienie już istniejącego bloku beta-receptorów, którego nie obserwuje się u ludzi zdrowych. Wskazuje również na korzystny wpływ leczniczy aminofiliny w tej chorobie (hamowanie fosfodiesterazy rozkładającej cAMP).

Jednak teoria ta nie znajduje potwierdzenia w świetle współczesnych poglądów a blokada beta-adrenergiczna uznawana jest za szczególny rodzaj enzymopatii.

Teoria betablokady nie została dotąd udowodniona, choć dostarczono niemało faktów przemawiających za jej słusznością. Tak np. wykazano, iż u chorych na astmę efekt hiperglikemiczny wstrzykniętej adrenaliny jest istotnie mniejszy niż u ludzi zdrowych. Teoria ta dobrze tłumaczy występowanie u chorych na astmę w przeciwieństwie do ludzi zdrowych skurczu oskrzeli po propranololu (pogłębienie już istniejącego bloku beta-receptorów), jak i korzystny wpływ leczniczy aminofiliny w dychawicy (hamowanie fosfodiesterazy rozkładającej cAMP).

Objawy astmy oskrzelowej

Charakterystycznym objawem astmy oskrzelowej są nagłe napady duszności wydechowej z okresami przerwy. Wdechy chorego wydają świszczące dźwięki. Atak dychawicy rozpoczyna się uczuciem ucisku i rozpierania w klatce piersiowej, które szybko przechodzi w duszność, z towarzyszącym jej kaszlem i odpluwaniem lepkiej plwociny. Podczas lekarskiego badania płuc stwierdza się odgłos opukowy bębenkowy, osłabienie szmeru oddechowego pęcherzykowego, przedłużanie się wydechu, oraz liczne świsty, furczenia i gwizdy nieraz słyszane z odległości. Atak dychawicy trwa zazwyczaj od kilkudziesięciu minut do kilku godzin, a nawet ponad dobę mimo stosowanego leczenia -mowa wówczas o stanie astmatycznym(status asthmaticus). Nagłe napady astmy wywoływane są przez kontakt z alergenem. Zaś w przypadku infekcji duszność astmatyczna narasta stopniowo. W czasie napadu obserwuje się przyspieszony rytm zatokowy i cechy przeciążenia prawej komory i przedsionka serca. Dodatkowo podczas ostrego napadu stwierdza się: obturację dróg oddechowych, w badaniach gazometrii stwierdza się hipoksemię z hipokapnią, co daje obraz alkalozy oddechowej. W przypadku ciężkiego, przedłużającego się, napadu potęgują się zaburzenia wentylacji i perfuzji, i rozwija się kwasica oddechowa. W okresach między napadami nie stwierdza się żadnych zmian. Badanie spirometryczne daje wynik prawidłowy, również wynik EKG jest prawidłowy, z zaznaczonymi cechami dekstrogyrii. Niepowikłana astma nie daje zmian w obrazie radiologicznym.

Rodzaje astmy oskrzelowej

Astma oskrzelowa zewnątrzpochodna czyli atopowa astma oskrzelowa (extrinsic asthma) polega na wnikaniu alergenów głównie droga wyziewową. Stąd napady wywoływane są najczęściej przez alergeny wziewne. Astmę atopową rozpoznaje zwykle się w dzieciństwie przy dodatkowej obecności alergii w rodzinie. Testy skórne z pospolitymi alergenami inhalacyjnymidają dają wyniki dodatnie. We krwi stwierdza się eozynofilię i niewielki wzrost poziomu IgE.

Kluczowe rolę w patogenezie astmy zewnątrzpochodnej odgrywają reakcje typu natychmiastowego, uwarunkowane obecnością IgE. Podstawową reakcją w astmie zewnątrzpochodnej jest połączenie alergenu z przeciwciałem typu IgE zakotwiczonym na błonie mastocytów. W wyniku tej reakcji uwolnione zostają z wnętrza mastocytów związki o silnym działaniu biologicznym, tzw. mediatory. Przypuszcza się, iż zaburzenia błony podstawowej śluzówki niekiedy niedobór wydzielniczej IgA na powierzchni śluzówki sprzyjają przedostaniu się alergenów ze światła oskrzeli do płuc, gdzie wchodzą w reakcję z IgE.

Astma wewnątrzpochodna (intrinsic asthma). Obecnie nie udaje się uchwycić bezpośrednich przyczyn wywołujących napady dychawicy. Wyniki testów skórnych z typowymi alergenami wziewnymi są najczęściej ujemne. Jednak w rozwoju i przebiegu tej postaci choroby kluczową rolę przypisuje się zakażeniu bakteryjnemu i wirusowemu oskrzeli. Choroba ujawnia się zazwyczaj po 35 roku życia, ma przebieg uporczywy, a rokowanie jest gorsze niż w astmie zewnątrzpochodnej.

Astma indukowana przez kwas acetylosalicylowy. Znane są przypadki nadwrażliwości astmatyków na Aspirynę i niektóre leki przeciwzapalne tj. m.in. indometacyna, mefenamidza, pyralgina, fenoprofena i ibuprofen. Gdzie w krótkim czasie po ich zażyciu następuje gwałtowny napad astmy, któremu towarzyszy łzawienie i katar. Ta postać choroby dotyczy częściej kobiet w średnim wieku, u których objawy nieżytu spastycznego oskrzeli wyprzedzają zwykle wystąpienie nadwrażliwości na ten lek o kilka lat. Nadwrażliwość ta uwarunkowana jest rodzinnie.

Diagnoza astmy

Do wykrycia czynnika wyzwalającego w przypadku astmy atopowej przeprowadza się w okresie między napadami próby ekspozycyjne wziewne z podejrzewanymi alergenami. W rozpoznaniu różnicowym należy myśleć przede wszystkim o tych chorobach, w których duszność należy do objawów dominujących. W różnicowaniu dychawicy sercowej rozstrzyga obecność podstawowych zmian w sercu; w odmie opłucnej badanie fizyczne i radiologiczne, w guzach śródpiersia badanie radiologiczne, w zapaleniu płuc ogólne objawy infekcji, badanie fizyczne i radiologiczne. Duszność w zwężeniu górnych dróg oddechowych cechuje stridor i utrudniony wdech.

Rokowanie i leczenie astmy

Astma bardzo rzadko jest bezpośrednią przyczyną zgonu, jednak znacznie zmniejsza ogólną sprawność życiową i często uniemożliwia wykonywanie zawodu. Leczenie oparte jest przede wszystkim na wykryciu czynników uczulających lub usunięciu ognisk zakażenia. Rokowania zależne są w dużym stopniu od rodzaju astmy. Największe szanse na skuteczną terapię i wyleczenie chory ma w przypadku astmy zewnątrzpochodnej.

Leczenie astmy

Odczulanie swoiste polega na stopniowym, wzrastającym podawaniu roztworów alergenu, na który chory jest uczulony. Do najczęściej stosowanych alergenów należą: pyłki traw i roślin wiatropylnych, kurz domowy i in. Odczulanie prowadzone jest przez kilka lat zwykle przez wyspecjalizowane placówki lecznicze, ze względu na konieczność indywidualnego dawkowania i niebezpieczeństwo spowodowania reakcji anafilaktycznej.

Leczenie ostrego napadu astmy

Dawniej dobre wyniki w leczeniu napadu astmy uzyskiwano po podaniu adrenaliny, dziś jednak metoda ta jest bardzo rzadko stosowana a zastąpiły ją nowe leki wziewne pozbawione ubocznego efektu stymulującego działania na układ krążenia jaki dawała adrenalina.

Aktualnie leczenie ostrego napadu astmy oskrzelowej opiera się na zastosowaniu amin sympatykomimetycznych oraz metyloksantyny.

Aminy sympatykomimetyczne mają działanie pobudzające receptor β-adrenergiczny w oskrzelach, powodując ich rozszerzenie, następnie hamują uwalnianie histaminy oraz wpływają na zwężenie światła oskrzeli lepką wydzieliną. Obecnie w leczeniu astmy znalazły zastosowanie te aminy sympatykomimetyczne, które są pochodnymi izopropylonoradrenaliny. Leki te stosowane są zazwyczaj w inhalacji; większość z nich produkowana jest w indywidualnych aerozolodozometrach. Efekt leczniczy występuje natychmiast i utrzymuje się do dwóch dni.

Zastosowanie aminofiliny (euphyllin) ma działanie sprawnie i silnie rozszerzające oskrzela. Wstrzykuje się ją dożylnie, lub podaje w czopku, powoli uwalniając do ustroju.

Brak poprawy po zastosowaniu sympatykomimetyków i aminofiliny stanowi zwykle wskazanie do leczenia szpitalnego, gdzie stosowany jest: tlen; antybiotyki - przy podejrzeniu infekcji; Calcium, leki przeciwhistaminowe czy kortykosteroidy. Kortykosteroidy podawane są jedynie gdy:
a) wymienione wyżej środki lecznicze nie przynoszą efektu;
b) przebieg napadu jest tak ciężki, iż może stanowić zagrożenie dla życia chorego;
c) w stanie astmatycznym;

Przy tak ostrym stanie nie podaje się choremu leków uspokajających. Chorzy w stanie astmatycznym, którzy nie reagują na leczenie farmakologiczne, jak również ci chorzy, u których mimo rozpoczęcia farmakoterapii szybko narastają objawy zagrażające życiu kwalifikują się do intensywnej terapii w specjalistycznych ośrodkach, gdzie istnieje możliwość wspomagania oddychania połączonego z intubacją dotchawiczą i odsysaniem wydzieliny oskrzelowej.

CO TO WŁAŚCIWIE JEST ASTMA
U osób zdrowych płuca i drogi oddechowe pracują w następujący sposób: oskrzela, czyli tzw. drogi oddechowe, są układem rurek, które doprowadzają powietrze do płuc. Oskrzela w głębi płuc rozgałęziają się, stając się coraz mniejsze i coraz cieńsze. Od wewnątrz wyścielone są błoną śluzową, która na swojej powierzchni posiada mikroskopijnej wielkości rzęski. Rzęski poruszają się stale w kierunku od płuc do gardła, zapewniając w ten sposób usuwanie z oskrzeli powstającej tam błony śluzowej i osadzonych na niej cząsteczek kurzu, jaki wdychamy. Na samym końcu oskrzeli znajdują się pęcherzyki płucne. Tu właśnie, w pęcherzykach, tlen z wdychanego przez nas powietrza przechodzi do krwi. U chorych na astmę wygląda to nieco inaczej: Oskrzela astmatyka są bardzo wrażliwe. Lekarze określają ten stan jako „nadreaktywność oskrzeli". Polega ona na tym, że już niewielkie nieszkodliwe czynniki drażniące, jak np. zimne powietrze, mogą spowodować nagłe zwężenie oskrzeli i uczucie duszności. Błona śluzowa pokrywająca oskrzela od wewnątrz jest u astmatyków w stanie ciągłego zapalenia i obrzęku. Śluz powstający w oskrzelach jest wyjątkowo gęsty i lepki, a ruchy rzęsek są zbyt słabe, aby skutecznie transportować go na zewnątrz. Tak więc, podstawowymi różnicami między zdrowymi oskrzelami a oskrzelami astmatyka są: - nadreaktywność oskrzeli, - przewlekły, choć nieodczuwalny stan zapalny błony śluzowej oskrzeli. Astma jest w większości przypadków chorobą często nawracającą i trwającą całe życie. Nie można z niej się wyleczyć, czasem też nie udaje się jej w pełni opanować. Mimo to współczesna medycyna stwarza bardzo dobre możliwości leczenia i dysponuje środkami pozwalającymi na zlikwidowanie objawów choroby. - oskrzela stanowią uktad rurek o łącznej długości 700 metrów, którymi powietrze napływa do płuc. Schematycznie można je przedstawić jako drzewo odwrócone „do góry nogami"

W JAKI SPOSÓB MOZNA LECZYĆ ASTMĘ?
Astma bardzo dobrze poddaje się leczeniu. W większości wypadków, po dokładnym zastosowaniu się do zaleceń lekarza, choroba ta przestaje sprawiać na co dzień problemy. Warunkiem dobrego samopoczucia i powrotu do normalnego trybu życia jest regularne stosowanie leków zapobiegawczych. Poza cukrzycą niewiele jest chorób, w których regularne przyjmowanie leków miałoby aż takie znaczenie. Jeśli chory przyjmuje tę zasadę do wiadomości, nie będzie zagrożony nieoczekiwanymi napadami astmy. Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje leków przeciwastmatycznych: - leki zapobiegawcze, - leki rozszerzające oskrzela (likwidujące duszność). Leki zapobiegawcze zmniejszają stan zapalny błony śluzowej oskrzeli, będący podstawowym problemem w leczeniu nawrotów astmy. Leki te należy przyjmować regularnie i przez długi czas, inaczej bowiem nie mogą w pełni rozwinąć swego działania ochronnego. Leki likwidujące duszność rozszerzają oskrzela. Stosuje się je tylko w razie potrzeby. Oba rodzaje leków produkowane są w postaci preparatów do wdychania, aby lek docierał w pierwszej kolejności tam, gdzie potrzebne jest jego działanie. Najczęściej otrzymują Państwo lek w aerozolu, w dozowniku pod ciśnieniem (spray). Innymi postaciami leków są proszki i płyny do inhalacji. Niektóre preparaty dostępne są jako tabletki lub iniekcje. Leczenie ustala się zawsze indywidualnie. Liczba stosowanych leków i częstotliwość ich zażywania zależą od stopnia ciężkości astmy. Większość chorych jednak nie wymaga stosowania więcej niż jednego lub dwóch preparatów jednocześnie. Jeśli leczenie jest skuteczne, po pewnym czasie można zmniejszać dawkę stosowanego leku. Obowiązuje zasada: tak mało, jak to możliwe.

---