8. List formalny

Listy formalne są to listy, które wysyłamy do osób zajmujących oficjalne stanowiska i osób, których dobrze nie znamy, nie utrzymujemy z nimi kontaktów towarzyskich. Listy skierowane do takiego grona odbiorców charakteryzuje formalny styl oraz grzeczny i bezosobowy ton.

List formalny różni się od prywatnego stylem*. Język formalny charakteryzuje się użyciem:

• bardziej wyszukanego słownictwa

np. I am writing to enquire whether... (a nie I want to ask if...),

• spójników takich jak consequently, however, for this reason

np. / have worked as a Helen Doron teacher for ten years and therefore I have experience teaching English to children.

• strony biernej

np. I can be contacted... (anie You can contact me...),

• pełnych form gramatycznych

np. / would be grateful if...,

I would appreciate it if you could..., I would like to apply... (a nie I'd like...).

Wskazówki

Listy formalne oceniane są na maturze według podobnych kry­teriów, co listy prywatne. (Patrz Listy prywatne, str. 148,151) W treści należy uwzględnić infor­macje zawarte w poszczególnych podpunktach polecenia. Forma po­winna odpowiadać treści listu. Zwraca się uwagę na różnorodność zastosowanych struktur i słownic­twa. Wymagana jest poprawność językowa i ortograficzna.

Przykład 1.

Przeczytaj poniższy list. Dalej znajdziesz jego analizę pod kątem kryteriów oceny zadań maturalnych.

Napisz list, w którym zaprosisz autora/autorkę swojej ulubionej powieści na Młodzieżowe Dni Książki, które odbędą się w Twojej miejscowości. W liście:

• poinformuj kiedy i gdzie będzie się odbywać impreza,

• wyjaśnij, jaki jest cel imprezy i dlaczego zależy Ci na obecności autora/autorki,

• zaproponuj zorganizowanie konferencji prasowej i kameralnego spotkania autorskiego,

• zaznacz, że koszty związane z przyjazdem będą pokryte przez organizatora imprezy oraz wyraź nadzieję, że zaproszenie zostanie przyjęte.

Pamiętaj o zachowaniu odpowiedniej formy listu. Nie umieszczaj żadnych adresów. Podpisz się jako XYZ. Długość listu powinna wynosić od 120 do 150 słów. Oceniana jest umiejętność pełnego przekazu informacji (4 punkty), forma (2 punkty), poprawność językowa (2 punkty) oraz bogactwo językowe (2punkty).

Wskazówki

Podobnie jak w przypadku listu prywatnego, w liście formalnym pisanym na egzaminie pomiń adresy (zarówno adres nadawcy jak i odbiorcy) oraz podpisz list XYZ.

Ocena kryterialna

1. Treść

Wszystkie wymagane informacje zawarte w dwuczłonowych poleceniach zostały ujęte w treści.

Za treść autor otrzymałby 4 pkt.

2. Forma

Wypowiedź jest w pełni zgodna z wymaganą formą typową dla listu formalnego ponieważ list zawiera:

• datę umieszczoną w prawym górnym rogu,

• zwrot grzecznościowy rozpoczynający list,

• wstęp, w którym określony jest cel listu,

• rozwinięcie, w którym omówiony jest temat,

• zakończenie, w którym podsumowany jest temat,

• zwrot grzecznościowy kończący list,

• podpis.

Ponadto tekst jest spójny i logiczny. Objętość tekstu przekracza limit o 10%. Za formę można przyznać autorowi listu 2 pkt.

3. Bogactwo językowe

Bogactwo językowe wskazuje na duże zaawansowanie i wyrobienie pisarskie autora - słownictwo i struktury są bardzo urozmaicone. Użyte wyrażenia i struktury można zastąpić prostszymi, jednakże te, które znajdują się w liście zostały świadomie dobrane tak, aby brzmiały mocno i przekonująco. Poniżej znajdziesz propozycje wyrażenia tej samej treści za pomocą prostszych struktur i słownictwa:

Your presence at the festival seems indispensable. = Your presence at the festival seems to be very important. ... your participation in the discussion would be a great asset. = ...your participation in the discussion would be valuable.

Your comments are awaited by the readers and literature experts all over the world with great anxiety.

= The readers and literature experts are waiting for your comments. We would be privileged if you accepted our invitation. = We would be glad if you accepted our invitation. Za bogactwo językowe można przyznać autorowi listu 2 pkt.

4. Poprawność

Poprawność językowa jest wzorowa. Autor otrzymuje 2 pkt.

Komentarz

List formalny różni się od listu pry­watnego głównie stylem*, który nie podlega ocenie kryterialnej. Stoso­wanie codziennego języka w liście formalnym będzie miało wyłącznie wpływ na ocenę Twojego bogac­twa językowego.

Komentarz

Jeśli masz wrażenie, że przykła­dowy list jest napisany trudnym językiem, prawie nieosiągalnym dla Ciebie, nie przerażaj się. Celem tego przykładu jest pokazanie, że list formalny jest trudniejszą formą od listu prywatnego i wymaga większej dbałości o język. Egzaminatorzy nie będą oczekiwać od Ciebie aż tak zaawansowanego słownictwa. Jeśli użyjesz prostszego słownictwa i struktur, masz ciągle szansę na uzyskanie pełnej puli punktów. Nie oznacza to, jednak, że nie masz podejmować wysiłku, aby rozwijać własny zasób słów i sprawności pisarskie. Czym ambitniejsze cele sobie założysz, tym większą masz szansę na odniesienie sukcesu w pisaniu i w nauce języka w ogóle.

TREŚĆ				FORMA	BOGACTWO JĘZYKOWE	POPRAWNOŚĆ	RAZEM
Inf. 1	Inf. 2	Inf. 3	Inf. 4
1pkt	1 pkt	1 pkt	1 pkt	2 pkt.	2 Pkt.	2 pkt.	10 pkt.

Wskazówki

Listy formalne często piszemy, ab) osiągnąć określony cel, np. uzyskał istotne dla nas informacje, spowo dować, że zostaniemy przyjęci nć kurs lub studia, uzyskać zwrot pieniędzy za wadliwy towar itp Jeśli chcemy, żeby list był skute­cznym narzędziem w osiągnięciu naszego celu, musimy umiejętnie przedstawić argumenty skłaniające adresata do działania, a zatem, właściwie umotywować naszą prośbę lub żądanie.

Gdy piszemy list z prośbą o infor­macje, musimy napisać, dlaczego są one dla nas ważne. Gdy składamy podanie o przyjęcie nas na studia, musimy napisać, dlaczego chcemy studiować dany kierunek.

Gdy piszemy list w sprawie rekla­macji produktu czy usługi, ważne jest logiczne podanie przyczyn, z powodu których jesteśmy nieza­dowoleni.

Jeśli wymieniamy więcej niż jedną przyczynę, to dobrze jest użyć odpowiednich spójników takich jak: firstly, secondly, furthermore, in addition, what is more, moreover.

Jeśli argumentując, chcemy poka­zać związek przyczyny ze skutkiem powinniśmy użyć: because, as, so, therefore.

Tekst ma silniejszy wydźwięk, gdy argumenty popieramy przykła­dami. Wprowadzając przykłady warto zastosować takie spójniki jak such as, especially, for example, for instance.

Dla podkreślenia kontrastu wska­zane jest użycie:

although, but, however, despite the fact, on the other hand.

Przykład: Firstly, the hotel didn't have a sauna, despite the fact that there was a description of it in the brochure.

Przykład 2.

Poniżej znajdziesz list, w którym z łatwością dostrzeżesz, że Twoja koleżanka nie poradziła sobie z utrzymaniem w swojej wypowiedzi jednolitego formalnego stylu. Do listu, w którym składa reklamację zakupionego towaru* wdarły się wyrażenia potoczne, zaznaczone pogrubionym drukiem. Zastąp je formalnymi wyrażeniami z poniższej listy.

I am entitled to,

receive your immediate attention,

Yours faithfully,

complain about,

Sir/Madam,

car enhancements

W amerykańskim sklepie internetowym kupiłeś/kupiłaś telefon komórkowy. Napisz list, w którym:

• wyjaśniasz, że chcesz złożyć reklamację zakupionego telefonu i podajesz szczegóły zamówienia,

• informujesz, że sklep dostarczył ci niekompletny pakiet (podaj co najmniej dwa elementy zestawu, których brakuje),

• wspominasz, że sam telefon jest wadliwy i precyzujesz, na czym polega wada,

• prosisz o zwrot pieniędzy i wyrażasz nadzieję, że problem zostanie rozwiązany.

Temat reklamacji usług nie jest przewidziany w zadaniach maturalnych polegających na tworzeniu wypowiedzi pisemnej na poziomie podstawowym, jednak autorka uznała za stosowne przytoczenie podanego powyżej przykładu, mając na uwadze jego przydatność w sytuacjach życia codziennego.

Przykład 3.

Przeczytaj poniższy list. Autor nie użył w nim żadnych spójników. Jego list jest zlepkiem niepowiązanych ze sobą zdań. Uzupełnij ponumerowane luki spójni­kami z listy poniżej. Zwróć uwagę, że wpisując niektóre z podanych wyrazów w luki należy zapisać je wielką literą.

moreover,

finally,

to begin with,

because,

despite,

although

W sklepie internetowym brytyjskiej sieci księgarń Blackie zamówiłeś/zamówiłaś słownik idiomów angielskich. Napisz list, w którym:

• wyjaśniasz, że chcesz złożyć reklamację w związku z niewłaściwie wyko­naną usługą i podajesz szczegóły zamówienia,

• piszesz, że dostarczony Ci słownik uległ zniszczeniu podczas transportu i wspominasz, że zapewniano Cię, że będzie dobrze spakowany,

•ubolewasz, że otrzymałeś/otrzymałaś inną książkę i skarżysz się, że zostałeś/zostałaś niegrzecznie potraktowany/potraktowana przez biuro obsługi klienta,

•prosisz o wymianę słownika oraz żądasz wyjaśnienia, dlaczego usługa została źle wykonana.

Komentarz

Listy w przykładach nr 2 i 3 dotyczą składania reklamacji na zakupione towary. Listy formalne, podobnie jak listy prywatne, mogą dotyczyć wielu różnych spraw. W aneksie I la, str. 285,286 znajdziesz wy­rażenia używane we wstępie oraz zakończeniu różnych rodzajów listów.

Wskazówki

Pisząc podanie, we wstępie dokład­nie określ, o jaki kurs/studia chodzi, podaj nazwę kursu/kierunku stu­diów, termin rozpoczęcia i wymień nazwę placówki/szkoły/uniwer­sytetu, który/która go oferuje. Przy pisaniu możesz się wzorować na liście w przykładzie nr 4 lub wy­brać inne sformułowanie otwiera­jące list, np.

• / would like to apply for admission
to the... beginning...

• I would like to be considered for... W kolejnych dwóch akapitach sta­nowiących rozwinięcie listu napisz o swoich kwalifikacjach, doświad­czeniach i przedstaw powód, dla którego chcesz wziąć udział w kur­sie/podjąć naukę na uniwersytecie. Gdy będziesz motywował swoją prośbę o przyjęcie na kurs/do szko­ły/na studia, skorzystaj z wyrażeń lub zwrotów, które odnoszą się do posiadanych kwalifikacji, np.:

• I hold a certificate/degree in...

• I am due to take examinations
in...

•I have taken/passed the... examination in...

• I hold the following qualifications...

• I have completed the following courses/degree course...

• My degree in English is...

W końcowym akapicie zaznacz, że dołączasz swój życiorys do podania i wyrażasz nadzieję, że Twoja prośba o przyjęcie będzie rozwa­żona. Oto konwencjonalne zwroty, których używa się w zakończeniu podania:

• / would appreciate a reply at your earliest convenience.

• / look forward to meeting/ hearing from you soon.

• Please contact me regarding any queries you may have.

• I enclose further details of my education and qualifications to date.

• / hope you will consider me for entry.

• I look forward to receiving your response in the near future.

Przykład 4.

Podanie jest jednym z najważniejszych rodzajów listu formalnego. Umiejętność pisania podań nie tylko przyda się na egzaminie maturalnym, ale może mieć wpływ na przebieg Twojej kariery. Przeczytaj list Twojej koleżanki, który jest podaniem o przyjęcie na kurs języka angielskiego w Oksfordzie. Jakich charakterystycznych zwrotów użyła we wstępie, zakończeniu oraz przed­stawiając swoje wykształcenie i kwalifikacje?

Napisz podanie o przyjęcie na kurs w prywatnej szkole językowej w Oksfordzie. W podaniu:

• podaj nazwę kursu, który Cię interesuje i planowany termin rozpoczęcia kursu,

• podaj swój wiek i wspomnij osiągnięcia w nauce języka angielskiego,

• napisz o swoich planach na przyszłość i wyjaśnij, jaki związek ma z Twoją przyszłą karierą dobra znajomość języka angielskiego,

• zaznacz, że załączasz do podania niezbędne dokumenty i wyraź nadzieję, że szybko dostaniesz odpowiedź.

Pamiętaj o zachowaniu odpowiedniej formy listu. Nie umieszczaj żadnych adresów. Podpisz się jako XYZ. Długość listu powinna wynosić od 120 do 150 słów. Oceniana jest umiejętność pełnego przekazu informacji (4 punkty), forma (2 punkty), poprawność językowa (2 punkty) oraz bogactwo językowe (2punkty).

Zadania

Zadanie 1. (10pkt.)

Napisz list do Studio School of English w Oksfordzie, w którym prosisz o infor­macje dotyczące letniego kursu języka angielskiego. W liście:

• powołaj się na ogłoszenie o kursie zamieszczone w prasie i wyraź swoje za­interesowanie kursem,

• zapytaj jak długo trwa kurs i ile godzin nauki tygodniowo obejmuje,

• poproś o informację, do jakich miejsc planowane są wycieczki w czasie kursu i upewnij się, czy można zaprosić na nie przyjaciół,

• podziękuj za poświęcony Ci czas i udzieloną pomoc.

Zadanie 2. (10pkt.)

Napisz list do Ambasady Irlandii z prośbą o pomoc w znalezieniu sponsora wy­prawy rowerowej organizowanej przez Klub Miłośników Irlandii. W liście:

• wspomnij kiedy powstał Klub Miłośników Irlandii i podaj szczegóły dotych­czasowej jego działalności,

• przedstaw trasę planowanej wyprawy i przyjęte rozwiązania logistyczne,

• zaznacz, że podjęcie wyprawy jest zagrożone i wyjaśnij dlaczego,

• poproś o informacje na temat ewentualnych sponsorów i wyraź wdzię­czność za pomoc.

Zadanie 3. (10 pkt.)

Napisz list z zażaleniem do dyrekcji brytyjskich kolei w związku z opóźnieniem pociągu jadącego na lotnisko. W liście:

• zaznacz, skąd dokąd i w jakim terminie podróżowałeś/podróżowałaś pociągiem,

• napisz, ile wynosiło opóźnienie pociągu i jakie miało ono dla Ciebie konsek­wencje,

• jakie wyjaśnienia dotyczące opóźnienia otrzymałeś/otrzymałaś w biurze przewoźnika i dlaczego jest ono nieprzekonujące,

• wyjaśnij, jakie straty finansowe poniosłeś/poniosłaś i zażądaj zwrotu kosztów.

Zadanie 4. (10 pkt.)

Napisz do swojego byłego nauczyciela angielskiego - native speaker's list

z prośbą o referencje.

• Przypomnij, w jakich latach byłeś/byłaś uczniem w szkole, w której uczył nauczyciel i w czym byłeś/byłaś dobry/dobra.

• Poinformuj, jakie studia podjąłeś/podjęłaś i jakie zainteresowania naukowe rozwinąłeś/rozwinęłaś.

• Wyjaśnij, że zaproponowano Ci stypendium zagraniczne i wspomnij, jakie ma ono znaczenie dla Twojego rozwoju naukowego.

• Wyraź wdzięczność za napisanie referencji i dodaj, że załączasz kopertę i znaczki, aby nauczyciel mógł wysłać list do wskazanej instytucji.

Zadanie 5. (10 pkt.)

Chcesz podjąć pracę podczas wakacji w Wielkiej Brytanii. Napisz podanie w od­powiedzi na ogłoszenie, w którym:

• wyjaśniasz, o jaką pracę się ubiegasz i gdzie znalazłeś/znalazłaś ofertę,

• przedstawiasz się, podając swój wiek i kwalifikacje,

•wspominasz swoje dotychczasowe doświadczenie zawodowe i zazna­czasz, jakie cechy charakteru czynią Cię osobą odpowiednią do podjęcia pracy przedstawionej w ofercie,

• informujesz, że załączasz wymagane dokumenty i oczekujesz zaproszenia
na wywiad.

Wskazówki

•Pamiętaj, że na maturze będziesz mógł korzystać z brudnopisu. Zrób z niego użytek.

•Sporządź bardzo krótki plan listu.

•Upewnij się, czy przekazałeś wszystkie informacje określone w poleceniu.

•Napisz list najlepiej jak tylko potrafisz.

•Przeczytaj go i sprawdź, czy jest zrozumiały; popraw błędy, może znajdziesz lepsze sformułowania dla wyrażenia swoich myśli.

• Policz wyrazy w tekście.

•Przeczytaj list ponownie. Ewentu­alnie nanieś jeszcze poprawki.

Uwaga

W temacie zadania dotyczącego dłuższej formy użytkowej, zamie­szczonym w arkuszu I, znajduje się następująca informacja:

Pamiętaj o zachowaniu odpowie­dniej formy listu. Nie umieszczaj żadnych adresów. Podpisz się jako XYZ. Długość listu powinna wynosić od 120 do 150 słów. Oceniana jest umiejętność pełnego przekazu informacji (4 punkty), forma (2 punkty), poprawność językowa (2 punkty) oraz bogactwo językowe (2 punkty).

---