Estonia

Analiza makroekonomiczna 2006-2009

Spis treści :

1. Czynniki polityczne.

1. Ustrój polityczny.

2. Stabilność rządu.

3. Korupcja.

4. Biurokracja.

5. Populacja i mniejszości etniczne.

2. Czynniki ekonomiczne.

1. Kurs walutowy.

2. Produkt krajowy brutto.

3. Inflacja.

4. Struktura budżetu państwa.

5. Bilans płatniczny.

6. Import i eksport.

7. Międzynarodowa pozycja inwestycyjna.

8. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne.

9. Zadłużenie zewnętrzne.

10. Oceny agencji ratingowych

1. Czynniki polityczne

1. Ustrój polityczny: republika parlamentarna

Rodzaj demokracji: pośredni - wybieranie przez uprawnionych obywateli swoich reprezentantów.

Władzy ustawodawcza - należy do 1-izbowego parlamentu, -Zgromadzenie Państwowe (Riigikogu), wyłaniany w wyborach powszechnych, bezpośrednich, równych i proporcjonalnych, w głosowaniu tajnym, na 4-letnią kadencję; liczy 101 posłów.

Parlament wybiera również prezydenta oraz zatwierdza budżet państwa. W określonych przez konstytucję sytuacjach, Zgromadzenie Państwowe wyłania także kandydata na premiera.

Władzę wykonawczą piastuje rząd (Rada Ministrów), który składa się z premiera i ministrów; premiera mianuje prezydent lub parlament. Rząd jest politycznie odpowiedzialny przed parlamentem.

Władzę sądowniczą sprawują niezawisłe sądy: terytorialne i Sąd Państwowy, który jest sądem kasacyjnym i pełni funkcję trybunału konstytucyjnego. Sąd Państwowy to odpowiednik polskiego Sądu Najwyższego. W jego skład wchodzą sędziowie powołani przez prezydenta. Stanowisko to obsadzane jest dożywotnio.

Prezydent:

Toomas Hendrik Ilves, od 9 października 2006r. z Partii Socjaldemokratycznej.

Premier:

Andrus Ansip, od 12 kwietnia 2005r. z Estońskiej Partii Reform

Ustrój terytorialny:

Republika Estońska jest państwem unitarnym.

Podzielona jest na 15 okręgów administracyjnych (maakonnad) i 6 okręgów miejskich. W kraju występują ponadto trzy rodzaje jednostek administracyjno-terytorialnych: gminy, miasta i powiaty.

2. Stabilność rządu

Obecny skład parlamentu został wybrany w wyborach w 2007r. Kolejne wybory do parlamentu odbędą się w 2011r.

Źródło: http://www.riigikogu.ee/

Ocena rządu Estonii : A1 (wg Moody's rating)

3. Korupcja

Indeks percepcji korupcji (CPI)- corocznie publikowany przez Transparency International, w 2009r. wynosił dla Estonii 6,6 ( gdzie 0 to największa korupcja a 10 to największa przejrzystość). Estonia zajęła 27.miejsce wśród 180 krajów.

4. Biurokracja

W ostatnich latach Estonia przeprowadziła wiele reform administracyjnych które uprościły funkcjonowanie urzędów państwowych oraz ich kontakt z obywatelami. Przede wszystkim zdematerializowano formę wszelkich druków urzędowych i wszystko jest dostępne drogą elektroniczną (istnieje nawet możliwość głosowania w wyborach przez internet).Zainwestowano również w elektroniczny rządowy system wymiany informacji, uproszczający przekazywanie danych między różnymi instytucjami państwowymi. Innym udogodnieniem jest zastosowanie prostego przy rozliczaniu podatku liniowego

5. Populacja i mniejszości etniczne

Populacja (stan na 2009r.) - 1 340 415

Mniejszości etniczne

Miejszości etniczne	rok 2008	% udział w populacji kraju
Rosjanie	343 568	25,6%
Ukraińcy	28 003	2,1%
Białorusini	15 925	1,2%
Finowie	10 890	0,8%
Tatarzy	2 473	0,2%
Łotysze	2 211	0,2%
Litwini	2 070	0,2%
Polacy	2 056	0,2%
Niemcy	1 910	0,1%
Żydzi	1 870	0,1%

Źródło: http://www.stat.ee/

Trwający kryzys finansowy i recesja niewątpliwie wpływają na ryzyko polityczne. Wiąże się to z wprowadzaniem nowych reform, ustaw itp. Recesja ma znaczny wpływ na zmianę programu polityki w Estonii w długoterminowej perspektywie.

II. Czynniki ekonomiczne

1. Kurs walutowy

Waluta: korona estońska (EEK)

Jednym z kluczowych czynników wpływu polityki na kryzys gospodarczy zostało przyspieszenie przez rząd priorytetu przyjęcia euro. Przez co zwiększyła się presja na rynku kapitałowym i na waluty. Rząd estoński optymistycznie planuje przystąpić do Unii Monetarnej w 2011roku.

Kurs walutowy : urząd emisji pieniądza (waluta estońska sztywno powiązana z euro -

1 EUR = 15,6466EEK)

Pozytywne skutki zastosowania izby walutowej( urzędu emisji pieniądza):

• niska inflacja

• ograniczenie marnotrawstwa, nadmiernych wydatków rządowych i subsydiów

• zmniejszenie groźby dewaluacji

• zwiększenie wiarygodności kraju

• stabilizacja wartości pieniądza

• niezmienny poziom kursu walutowego

• spadek stopy procentowej

• obniżenie kosztów obsługi zadłużenia publicznego

Negatywne skutki zastosowania izby walutowej:

• brak możliwości amortyzowania szoków zewnętrznych

• recesja

Powiązanie estońskiej korony w euro zmniejszają ryzyko kursu walutowego w transakcjach w euro.

Kurs walutowy EEK do USD - jest pochodną od kursu walutowego Euro do USD, w latach 2006-2009 największe odchylenia wynosiły:

max= 1,5990USD,

min=0,8384USD

	2006	2007	2008	2009
średni kurs roczny EEK/USD	12,5	11,4	10,7	11,2

Źródło: Bank of Estonia

Wykres kursu EEK/USD w latach 1999-2009

2. Produkt krajowy brutto

a. w wartościach nominalnych

źródło: eurostat

b. przyrost w stosunku do roku poprzedniego

źródło: eurostat

Wnioski: Estonia miała bardzo wysoką dynamikę wzrostu PKB do czasu nadejścia kryzysu w 2008r.

3. Wskaźnik inflacji

Roczna procentowa zmiana cen w porównaniu z rokiem poprzednim

Źródło: CIA World Factbook

Źródło: CIA World Factbook

Wskaźnik inflacji HICP's

źródło: eurostat

Wnioski: Estonia ma wysoki wskaźnik inflacji, można przypuszczać, że jest to wywołane bezpośrednim związaniem korony estońskiej do euro.

4. Bilans budżetu państwa (w mln euro)

	2006	2007	2008
przychody	4863,0	5830,3	6013,5
wydatki	4481,2	5417,8	6485,2
bilans	381,8	412,5	-471,7
%PKB	2,9	2,7	-3

źródło: http://www.stat.ee/

Wnioski: Do 2007r. Estonia odnotowywała nadwyżki w budżecie, do czasu pogorszenia sytuacji gospodarczej w 2008r. Jednakże, taki poziom deficytu jest dopuszczalny przez Unię Europejską (jednym z kryteriów konwergencji jest poziom deficytu poniżej 3%PKB)

5. Bilans płatniczy

źródło: Bank of Estonia

6. Import i Eksport

źródło: Bank of Estonia

Wnioski: Estonia więcej importuje niż eksportuje przez co bilans handlu zagranicznego jest ujemny. W 2008r. widać tendencję spadkową za sprawą zwiększenia eksportu i zmniejszenia importu w porównaniu z rokiem poprzednim.

Saldo netto, iksport i import Estonii (w 1000 mln ECU/EUR)

	2006	2007	2008
saldo netto	-2,2	-2,8	-1,5
Eksport	11,8	12,9	13,7
Import	14	15,7	15,2

Źródło: www.economicresources.blogspot.com

7. Międzynarodowa pozycja inwestycyjna (mln euro)

źródło: Bank of Estonia

Wnioski: Ujemna wartość międzynarodowej pozycji inwestycyjnej obrazuje większą wartość zagregowanych zobowiązań niż zagregowanych należności w rozliczeniach płatniczych między rezydentami i nierezydentami.

8. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (mln euro)

źródło: Bank of Estonia

Wnioski: Dodatnia wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich wskazuje na zwiększone inwestycje w nakłady i środki trwałe w Estonii przez nierezydentów. Do 2007 dynamika wzrostu była wysoka, po kryzysie wartość inwestycji zmniejszyła się.

9. Wielkość zadłużenia zewnętrznego (mln euro)

źródło: Bank of Estonia

10. Ocena agencji ratingowych :

a. Standard & Poors

b. Fitch rating : Estonia BBB-

Bibliografia:

Oficjalna strona parlamentu w Estonii , www.riigikogu.ee

Strona Głównego Urzędu Statystycznego w Estonii, http:// http://www.stat.ee/

Strona Banku Estonii, http://www.eestipank.info/frontpage/en/

Strona agencji ratingowej Moody's rating, www.moodys.com

Strona agencji ratingowej Standard & Poor's, WWW.standardandpoors.com

Strona agencji ratingowej Fitch rating, http://reports.fitchratings.com/

Oficjalna strona organizacji International Transparency, http://www.transparency.org/

Strona Eurostatu, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/

WWW. Wikipedia.org

---