Teoria podejmowania decyzji
Dokonywanie wyborów alternatywnych jest silna stroną:
-odp. konwergera
Różnica między sytuacją decyzyjną, a sformułowaniem problemu:
- odp. Problem jest zawsze subiektywny, sytuacja decyzyjna jest zawsze obiektywna
Sformułowanie problemu wymaga podania:
- odp. celu, alternatywy, kryterium wyboru i kontekstu
Podstawowe heurystyki, które pozwalają decydentowi wybrać trafność decyzji (rodzaje heurystyk):
- odp. Heurystyka rozpoznawania tego co znajome, szukania jedynej różnicy, kategoryzacji przez eliminację.
Podstawowe pułapki procesu decyzyjnego czyhające na decydenta:
- odp. Zasada reprezentatywności, zakotwiczenia i dostępności psychologicznej
Wpływ wysokiej samooceny decyzyjnej po podjęciu decyzji polega na:
- odp. Podnosi atrakcyjność wybranej alternatywy / pomniejsza atrakcyjność odrzuconej
(pytanie może tez być dla niskiej samooceny - tu odwrotnie)
Preferowanie bądź unikanie ryzyka można wytłumaczyć (dwóch decydentów w takiej samej sytuacji decyzyjnej - 3 alternatywy) :\
Decydenci maja niska / wysoka potrzeba osiągnięć
Zjawisko przesunięcia ryzyka w grupowym podejmowaniu decyzji można wytłumaczyć:
- odp. rozproszenie odpowiedzialności za błędny wybór
Przesunięcie ryzyka w grupowym podejmowaniu decyzji występuje:
- odp. powyżej poziomu średniego
Trzy z ośmiu elementów syndromu grupowego myślenia:
- odp. Szantaż nielojalności w grupie, iluzja jednomyślności grupy, autocenzura członków grupy
Analityczne procedury uzgadniania preferencji:
- odp. Grupa nominalna, demokratyczna, minimalizacja odchyleń, zmodyfikowana technika delficka.
12. Paradoks demokracji: ?
Podstawowe elementy formuły maksymalizacji wartości oczekiwanej
- odp. wielkość szans i wysokość wypłat
Wartość oczekiwana umowy z zakładem ubezpieczeniowym
- odp. W kategoriach obiektywnych - jest zawsze ujemna, w kategoriach subiektywnych - dodatnia)
Cztery kryteria użyteczne w podejmowaniu decyzji w sytuacji gry z partnerem o sumie niezerowej
Dwa z pięciu elementów gry z naturą - nie mam dokładnie sformułowanego pytania
1.„pewnego- w- niepewnym” - czyli strategia dominująca ...jeśli masz do wyboru kilka strategii, a w śród nich taką, która przy każdym stanie Natury daje wypłatę nie gorszą niż pozostałe, wybierz tę właśnie strategię
2. kryterium „największego bezpieczeństwa” (programowego pesymizmu) ... cokolwiek zamierzasz uczynić licz się z „złośliwością natury”, w więc wybierz tę strategię, która przyniesie Ci najmniejszą z możliwych strat względnie maksymalny z minimalnych zysków (czyli strategię minimaksową, maksyminiową
3. kryterium „największej zdobyczy” (wyważonego optymizmu) ... skoro ani pesymizm ani hura-optymizm nie dają się usprawiedliwić we wszystkich przypadkach, wybierz tę strategię, która pozwoli Ci uzyskać jak największą „zdobycz” czyli maksymalną wartość oczekiwaną)”
4 kryterium „najmniejszego zawodu” - wybierz tę strategię, która przyniesie Ci najmniejsze z możliwych rozczarowań, gdy Natura (los) okaże się niepomyślna..”
5 kryterium „braku dostatecznej racji” jeśli nie ma dostatecznych powodów, żeby uważać, iż któryś ze stanów Natury (czyli zdarzenie z wyczerpującego zbioru nawzajem wykluczających się zdarzeń) jest bardziej prawdopodobne niż inne, to wszystkie te stany powinny być traktowane jako równie prawdopodobne'
W grze strategicznej bez punktu siodłowego należy wybrać strategię ( w jaki sposób wybrać strategię):
- odp. strategia mieszana/losowa (zawodzi mini-maxowe)
Kryterium minimalizacji zawodu w sytuacji (przypadku) gry z naturą polega na:
- odp. minimalizacji wielkości rozczarowania, gdy Natura (los) okażą się niepomyślne
Zdecydowanie należy wdrożyć podjętą decyzję w organizacji, gdy:
Wybór jednej z metod uzgadniania preferencji przy grupowym podejmowaniu decyzji zależy od wagi i znaczenia (4 elementow)
- odp. intelektualnej jakości decyzji, powodzenie wdrożenia podjętej decyzji
Zdania do podkreślenia (raport z badań empirycznych):
- Bezwarunkowa, stała kooperacja partnera rzadziej „prowokuje” odpowiedź kooperacyjną niż tylko wysoki poziom kooperacji.
- Gracz o najlepszej woli kooperacji zrezygnuje z prób kooperacji, jeżeli jego partner nie wykaże żadnej woli do kooperacji.
- Osoby o skłonnościach niekooperacyjnych postrzegają innych jako podobnych do siebie.
- Wypłaty symboliczne mogą odgrywać równie doniosłą rolę jak wypłaty rzeczowe….czynią one konflikty bardziej antagonistycznymi niż dobra wymierne.
- W „Dylemacie więźnia” przy wielokrotnym powtarzaniu gracze mogą ryzykować odstępstwo od strategii dominującej.
- Znaczny procent ludzi preferuje strategie bezpieczeństwa …..powodem jest z jednej strony niewiara w kooperacje innych a z drugiej strony - rywalizacyjna motywacja części osób.
- Jeżeli pragnę skłonić ruch antagonistów do współpracy muszę ……………….(znaleźć wspólne interesy)
Zadanie 1:
Przedsiębiorca chce wprowadzić na rynek nowe dobro, badanie preferencji konsumentów , analizy nic mu nie mówią
Ma 3 wyroby: A, B i C, oraz 3 możliwe sytuacje: ożywienie gospodarcze, stagnacja, depresja
(największe przychody przyniesie A w ożywieniu, B w stagnacji, C w depresji)
Kryterium wyboru: nie ma podstaw do przyjęcia, że któryś ze stanów jest bardziej prawdopodobny.
Decydent dokona wyboru kryterium: braku dostatecznej racji (z takim samym prawdopodobieństwem) - złym kryterium jest maksymalizacja zdobyczy (mieliśmy podane wartość pesymizmu: 0,6, ale to dla zmyłki)
c.d opisu zadania: nasz decydent kupił dodatkowe informacje, o prawdopodobieństwie wystąpienia każdego ze stanów: p1=0,4, p2=0,3, p3=0,3
przedstaw sposób myślenia:
Zmiana gry z naturą - sytuacja ryzyka produkt A (wypłata) x prawdopodobieństwo realizacji itd.
Zadanie 2
Podany przykład macierzy wypłat (bez fabuły)
4 -8 4
8 12 8
5 -4 4
Wskaz dla A i B jaką strategię wybierze:
Dla a i b kryterium: dominujące, min/max, mieszane, równowagi, pareto.
Zadanie 3:
Macierz wypłat. Orientacja kooperatywna (przekształcenie macierzy) - która strategia najlepsza? (najwyższa zsumowana wypłata).
Było coś jeszcze o hipotezie trójkąta (z raportu - str. 58) - obszar zakreskowany to obszar percepcji innych ludzi przez graczy.
Wymien 3 hipotezy przesuniecia ryzyka
Przeksztalcenie macierzy wyplat w macierz rozczarowan
style podejmowania decyzji
akomodator - silne strony to wprowadzanie rozwiązań w życie i ustalanie jaki cel powinien przyświecać rozwiązywaniu problemu (i jak powinna wyglądać dana działalność)
dywerger - umie znaleźć i wykryć problemy oraz trudności przez innych częstokroć niedostrzegalne
asymilator - świetnie sobie radzi z budowaniem abstrakcyjnych modeli rzeczywistości i jest w stanie sformułować wiele alternatywnych rozwiązań problemu
konwerger - najlepiej ocenia możliwe skutki rozwiązań i dokonuje wyboru
Roznica miedzy decyzja zadowalajaca i optymalna
Decyzja optymalna jest to decyzja nalepsza z możliwych natomiast decyzja zadowalajaca jest to jedna z możliwych decyzji spelniajaca oczekiwania decydenta lecz niekoniecznie bedaca decyzja najlepsza z możliwych
Roznica miedzy problemem a sytuacja decyzyjna
Skladniki formuly maxymalizacji wartosci oczekiwanej
Struktura problemu przedstawiona jako macierz decyzji
Każdy argument przeciw kryterium maksymalizacji wartości oczekiwanej dowodzi, iż faktycznym motywem decydenta nie jest kwota przychodów wyrażona w jednostkach pieniężnych lecz zapewnienie sobie minimalnej kontroli nad oczekiwanym przychodem
Techniki dokonania wyboru przez grupy
1.drupy nominalnej - sumowanie rang
2.demokratyczna - glos wiekszosci
3.minimalizacji odchylen - mniejsze zlo
4. technika delficka - konsensus
Wartosc symboliczna i kooperacja
wypłaty symboliczne mogą odgrywać równie doniosłą rolę jak wypłaty rzeczowe, natomiast ze względu na trudność w dzieleniu się nimi (trudno zachować prestiż czy honor w połowie, a połowę zostawić partnerowi ) czynią one konflikty bardziej a n t a g o n i s t y c z n y m i niż dobra wymierne .
stopień kooperacji między graczami zależy od:
relacji między konsekwencjami działań
ilości graczy czyniących kooperację opłacalną dla pozostałych
możliwości komunikowania się graczy
działań gracza-partnera
wzajemnych postaw graczy
Podejmowanie decyzji a priori
Jest sposób decydowania zakladajacy „przyjecie z gory” pewnej alternatywy i sprawdzanie jej zgodnosci z przyjetymi kryteriami
Kiedy wystepuje dysonans przeddecyzyjny
Wystepuje przed podjeciem decyzji gdy kryteria zalozone nie pozwalaja na podjecie decyzji zadowalajacej
Jak zmienia się samoocena po podjeciu decyzji przez decydenta
Gdy decydent ma wysoka samoocene to ta wzrasta po podjeciu decyzji gdy niska ta maleje ze względu na niepewnosc czy podjol decydent wlasciwa decyzje
Niski poziom ryzyka kontra wysoki poziom ryzyka
Unikanie kontra dazenie
Zasada subiektywnej uzytecznosci
Kazda rzecz może mieć rozna wartosc dla poszczegolnych decydentow ze względu na jej wartos niezmierzalna i subiektywna np. przywiazanie do rzeczy, wspomnienia
Syndrom gm
iluzja jednomyślności grupy -> szantaż nielojalności w grupie -> autocenzura członków grupy -> ograniczanie zdolności pobierania informacji zewnętrznych -> upraszczanie obrazu sytuacji decyzyjnej -> ograniczenie liczby rozpatrywanych alternatyw -> utrata krytycyzmu co do waloru moralnego decyzji -> iluzja niezwyciężoności grupy -> decyzja irracjonalna ?
Wykaz kluczowych 20 pytań, czyli niezbędne minimum.
Test
1 analiza stylów uczenia się i rozwiązywania problemów prowadzi do wniosku, że:
silna strona akomodatora jest wprowadzenie rozwiązania w życie + ustalenie jaki cel powinien prześwięcać rozwiązywaniu problemu
dywerger- umie znaleźć wykryć problemy oraz trudności przez innych częstokroć niedostrzegalne
asymilator swietnie poradzi sobie z budowaniem abstrakcyjnych modeli rzeczywistości i jest w stanie sformułować wiele alternatywnych rozwiązań problemu
konwerger najlepiej ocenia możliwe skutki rozwiązań i dokonuje wyboru
2. redukcja dysonansu decyzyjnego następuje w tym większym stopniu im podjęta decyzja jest. nieodwracalna
3. różnorodność zachowań decydentów po podjęciu decyzji (niektórzy podnoszą atrakcyjność alternatywy inni odrzuconej) tłumaczy zmienna określana jako samoocena decyzyjna.
4. wysoka potrzeba osiągnięć prowadzi do takiego zachowania decydentów po podjeciu decyzji, iż. Decydent dąży do osiągnięcia sukcesu
5. wewnętrzne umiejscowienie kontroli prowadzi do takiego zachowania decydenta po po podjęciu decyzji iż........................................
6. wymień 4\elementy syndromu grupowego myślenia
grupy nominalnej - sumowanie rang
demokratyczna - głos większości
minimalizacja odchyleń - minimalne zło
zmodyfikowana technika delficka - konsensus
7. zjawisko „przesunięcia ryzyka” występuje w trakcie grupowego podejmowania decyzji i polega na tym, że grupa może podjąć decyzję..............................................................................
8. „zmodyfikowana metoda delficka” różni się od techniki „minimalizacji odchyleń” tym że........................................................
9. podstawowe wady metody demokratycznej w grupowym podejmowaniu decyzji polegają na..................................
10. zastosowanie kryterium minimalizacji zawodu w modelu podejmowania decyzji w sytuacji gry z naturą polega na tym, ze określając wielkość „zawodu” biorę pod uwagę takie oto wypłaty............(wybierz tą strategię która przyniesie ci najmniejsze z możliwych rozczarowań gdy natura los okaże się niepomyślna)
11. jeden z morałów wynikających ze studiowania gier brzmi ` jeśli pragnie się skłonić dwóch antagonistów do negocjacji to należy stworzyć wspólne interesy
12. kolejny morał mówi o tym, że: wypłaty symboliczne mogą odgrywać.równe.rolę jak wypłaty rzeczowe , natomiast ze względu na trudność „dzielenia się nimi”(trudno zachować, a połowe zostawic partnerowi) czynia one konflikt bardziej..antagonistycznymi.niż dobra wymienne.
13. zgodnie z jedną z obserwacji wynikającą ze studiowania gier losowych, osoby skłonne do kooperacji to zarazem osoby oczekujące różnych zachowań ze strony swoich partnerów i łatwo przyswajające się do tych zachowań , zaś osoby o skłonnościach niekooperacyjnych wykazują małą planistyczność i postrzegaja innych jako podobnych do siebie
14. wreszcie morał: jeśli chcesz sprowokować partnera do kooperacji zacznij kooperować ale w miarę... co oznacza nie unikać wyborów rywalizacyjnych stosuj je rzadko
15. okazuje się ze najbardziej pobudzająca gracza do kooperacji w grze strategicznej jeśli regula wet za wet czyni wybór takiej strategii w której gracz. Kopiuje wybory swego partnera. Ale bezwarunkową stałą kooperacjapartnera rzadziej prowokuje odpowiedź kooperacyjna niż tylko wysoki poziom kooperacji.
16. można stwierdzic ze stopień kooperacji między graczami zależy od:
relacji między konsekwencjami działań
działan gracza partnera
ilość graczy czyniacych kooperacje opłacalna dla pozostałych
mozliwosci komunikowania graczy
wzajemnych postaw graczy
17. biurokratyczny model podejmmowania decyzji w organizacji zakłada, że cele organizacji są ........................................podobne
18. zgodnie z modelem przetargu i gry cele organizacji.............................,zaś alternatywy nigdy nie są..............................................
19. proces podejmowania decyzji w tradycyjnych korporacjach japońskich.
Test
1.wspólne cechy sytuacji decyzyjnej okreslanych jako gra strategiczna to
istnienie skończonego zbioru graczy
fakt dysponowania przez każdego z nich co najmniej dwoma strategiami
wartościowanie przez graczy skutków działań
skutki działań gracza zależą od jego własnych działań jak i działań pozostałych graczy
gracze podejmują działania zgodnie z ustalonymi regułami
2.przyjete założenia dotyczace postępowania gracza w sytuacji gry strategicznej polegaja m.in. na tym:
każdy gracz ma określone preferencje porządkujące wyniki działań własnych
spośród dwóch różnych działań każdy gracz wybiera zawsze to którego wynik jest bardziej przezeń preferowany i dokładnie to samo zakłada o pozostałych graczach.
każdy gracz zna dokładnie zbiór strategii dostępnych zarówno jemu jak i pozostałym graczom
każdy gracz zna wszystkie możliwe wyniki działań własnych i pozostałych graczy
3. w grze strategicznej strategia dominujaca:
przynosi zawsze najlepszy rezultat bez względu na to co uczyni partner
pozwoli uzyskac najlepsze rezultaty wszystkim graczom
4. w „dylemacie więźnia” kryterium wyboru strategii dominujacej nakazuje:
rozpoczęcie negocjacji z sedzia
nie przyznania się
przyznania się
wymiane informacji między więźniami
5.w dylemacie więźnia kryterium wyboru strategii minimaksowej nakazuje
nie przyznania się
dokonania strategii w sposób losowy
6. w rozgrywanych w warunkach sytuacji eksperymentalnej grach strategicznych stopień kooperacji zależy od:
relacji między konsekwencjami działań
ilości osób czyniacych kooperację opłacalna dla pozostałych
mozliwosci komunikowania się
działań partnera
wzajemnych postaw graczy
7. gracze o nastawieniach kooperacyjnych postrzegaja pozostałych graczy jako osoby kooperujace bądź niekooperujace:
rzadziej
częściej od graczy o nastawieniach niekooperacyjnych
8. jednym z morałów wynikających ze studiowania gier strategicznych zamyka się w stwierdzeniu iż pragnie skłonić antagonistów do współpracy należy:
stworzyć wspólny interes
określić jasne reguły gry
zapobiec możliwościom łamania reguł gry
9. wykorzystując twierdzenia teorii dysonansu decyzyjnego i dane dotyczace następstw podjetej decyzji można stwierdzić, iż jeśli się pragnie:
uksztaltowan w kims bardziej pozytywne postawy wobec jakiegoś obiektu należy postarac się aby osoba ta weszła w posiadanie tego obiekty
złagodzicz czyjas postawe moralna wobec jakiegoś karygodnego czynu to należy skłonic go aby czyn popełnił a w ostatniej chwili zatrzymać go aby czynu tego nie popełnił
kusic go tak by czyn ten popełnił
aby umocnic czyjas postawe wobec jakiegoś czynu karygo kusic go lecz nie tak by go popełnił
10. metoda zmodyfikowanej techniki delfickiej rózni się od minimalizacji odchyleń tym ze
należy rangować odchylenia
należy przypisać preferencje kazdemu uczestnikowi
każdy z uczestników musi ujawnić kryteria jakimi posługuje się rangując warianty
11. kryterium braku dostatecznej racji w „grze z naturą”nakazuje
dokonać wyboru w sposób losowy
maksymalizować wartość oczekiwania
12. kryterium minimaksu w „grze z naturą” nakazuje
minimalizacje odchyleń
maksymalizacje wypłat
13. jeśli plantator ma dokonać wyboru pomiedzy dwiema strategiami (s1 uprawa groszku s2 uprawa szparagów ) i działa w warunkach braku informacji o prawdopodobieństwie wystapienia 3. Stanów natury (n1 dobra pogoda n2 zła pogoda n3 przecietne warunki klimatyczne a wypłaty wynosza odpowiednio
n1 n2 n3
s1 80.000 30000 15000
s2 95000 20000 5000
to która ze strategii winien wybrac jeśli pragnie:
zmaksymalizowac zdobycz
zminimaliozować „rozczarowanie” z tytułu braku informacji o prawdopodobieństwach wystapienia stanów natury
proszę podać sposób dojscia do wyników
14. załóżmy ze ten sam plantator uzyskał inf, które umozliwiaja oszacowanie prawdopodobieństwa wystąpienia wykazanych trzech stanów natury. Odpowiednie prawdopodobieństwa(dla kolejnych trzech stanów)wynoszą odpowiednio p1 0,25 p2 0,50 p3 0,25. jaka kwote może przeznaczyc na kupno raportu o przyszłych warunkach klimatycznych który jest wiarygodny?
Proszę podac sposób dojscia