ANALIZA ŻYWNOŚCI

1. ZADANIA ANALIZY ŻYWNOŚCI TO:

-określenie zawartości składników pokarmowych w surowcach, półproduktach

i produktach gotowych

-kontrola jakości produkcji i przetwórstwa żywności

2. ANALIZA ŻYWNOŚCI OBEJMUJE NASTĘPUJĄCE DZIAŁY:

-analiza sensoryczna (za pomocą zmysłów i organoleptycznie)

-analiza składu chemicznego (metody chemiczne, enzymatyczne,

instrumentalne)

-analiza mikrobiologiczna (liczba i rodzaj drobnoustrojów występujących w

żywności)

3. PRZEPISY OKREŚLAJĄCE WARUNKI JAKIE MUSI SPEŁNIĆ PRODUKT SPOŻYWCZY TO:

-Ustawa z dn. 11.05. 2001 o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia( uchwalona przez sejm)

-Ustawa o normalizacji z dn. 3.04.1993(normy ustala Polski Komitet

Normalizacyjny PKN. powołany i nadzorowany przez Prezesa Rady Ministrów)

- komórką podwykonawcza są Normalizacyjne Komisje Problemowe NKP odpowiadające za treść merytoryczną norm

4. PRÓBKĘ LABORATORYJNĄ OTRZYMUJEMY:

-poprzez dokładne zmieszanie próbek ogólnych i ich zmniejszenie

5. PRZYGOTOWANIE PROBKI LABORATORYJNEJ WYMAGA ETAPOW:

-próbka pierwotna- cześć zawartości opakowania jednostkowego lub produktu

bezkształtnego, pobrana jednorazowo z 1 miejsca produktu opakowanego lub nie

- próbka jednostkowa- powstała z połączenia próbek pierwotnych, pobranych z 1 opakowania jednostkowego

- próbka ogólna - otrzymana z połączenia próbek jednostkowych

- próbka laboratoryjna- powstała z połączenia próbek ogólnych i ich zmniejszenia

6. POD POJĘCIEM BŁĘDU W ANALIZIE ROZUMIE SIĘ:

-rozbieżność między uzyskanym wynikiem oznaczenia a rzeczywistą zawartością oznaczonego składnika w badanym materiale

7. BŁĘDY DZIELĄ SIĘ NA:

-bezwzględne- równe wartości bezwzględnej różnicy dokładnej wartości x i otrzymanej y

x - y = z

- względne- będące miernikiem dokładności oznaczenia w procentach z/x*100%

- systematyczne- niewłaściwe wyskalowanie przyrządów pomiarowych, przygotowanie próbek, sączenie, ważenie, przygotowanie roztworów wzorcowych

- przypadkowe- przyczynę trudno ustalić i eliminować

- grube- wynik niedostatecznej uwagi analityka przy wykonaniu analizy, zapisywania i

obliczania wyników

A WIELKOŚĆ POPEŁNIONEGO BŁĘDU JEST MIERNIKIEM

-dokładności i precyzji oznaczenia

8. KAŻDY PRODUKT SPOŻYWCZY SKŁADA SIĘ Z:

-wody i suchej masy

9. ZAWARTOŚĆ WODY W PRODUKCIE TO:

-taka ilość wody jaką można w nim oznaczyć każdą z dostępnych i dla danego produktu właściwych metod

10. WODA WYSTĘPUJE W PRODUKTACH SPOŻYWCZYCH JAKO:

-woda wolna (stanowiąca rozpuszczalnik substancji organicznych i mineralnych, wypełniająca wolne przestrzenie i nie podlegająca zjawiskom kapilarnym

- woda związana nie biorąca udziału w regulacji ciśnienia osmotycznego (woda higroskopijna, kapilarna, krystaliczna, konstytucyjna)

11. METODY SUSZENIA TERMICZNEGO, REZONANSU JĄDROWEGO, STAŁEJ DIELEKTRYCZNEJ SŁUŻĄ DO OZNACZANIA:

-zawartości wody (suchej masy)

12. SUCHA MASA TO:

-pozostałość po usunięciu wody z próbki produktu, przy czym procesowi temu towarzyszy uwalnianie się niektórych substancji (np. olejki eteryczne, lotne kwasy i niektóre alkohole). Rozróżnia się następujące pojęcia dotyczące suchej masy:

-sucha masa całkowita- otrzymana przez suszenie produktu w określonych warunkach

-sucha masa rozpuszczalna- czyli ekstrakt

-sucha masa skorygowana-otrzymana z różnicy suchej masy całkowitej i zawartości związków dodawanych do produktu np. soli

13. SKŁADNIKAMI SUCHEJ MASY SĄ:

-substancje organiczne- białka, tłuszcze, węglowodany rozpuszczalne i nierozpuszczalne w wodzie

-substancje nieorganiczne: popiół, składniki mineralne, zanieczyszczenia

14. SKŁADNIKAMI SUCHEJ MASY, KTÓRE MOŻNA OZNACZYĆ ANALITYCZNIE OGÓŁEM TO:

- białko, tłuszcz, popiół

15. METODY OZNACZENIA SUCHEJ MASY DZIELĄ SIĘ NA:

-bezpośrednie (destylacja azeotropowa absorpcyjne, chemiczne)
-pośrednie( suszenie termiczne w różnych temp. i ciśnieniu, refraktometryczne, NMR, densymetryczne, pomiar stałej dielektrycznej)

16. METODA SUSZENIA TERMICZNEGO POLEGA NA:

-wydzieleniu wody z próbki za pomocą suszenia w podwyższonej temperaturze, pod normalnym lub zmniejszonym ciśnieniem

17. WSTĘPNE PODSUSZANIE W TEMP. 50-60⁰C STOSUJE SIĘ DO:

-produktów zawierających duże ilości białek, cukrów prostych i dekstryn (mleko, sery, mięso)

18. PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO OZNACZANIA SUCHEJ MASY METODĄ TERMICZNĄ NALEŻY:

-wysuszyć naczynko wagowe do stałej masy

-przygotować odpowiedni próbkę

-dobrać odpowiednią temperaturę suszenia w zależności od rodzaju produktu

19. SUSZENIE MOŻNA ZAKOŃCZYĆ GDY:

-próbka osiągnie stałą masę, czyli dwa kolejne wyniki ważenia nie będą się różniły o więcej niż 0,0001g.

20. DO STUDZENIA PRÓBEK SŁUŻĄ:

-eksykatory lub naczynia plastikowe w których czynnikiem pochłaniającym wilgoć jest krzemionka SiO₂ lub bezwodny węglan wapnia CaCO₃ szczelnie zamknięte

21. BIAŁKO SUROWE TO:

-zawartość białka obliczana jako iloczyn masy azotu ogólnego i przeciętnej zawartości azotu w białku (16%)

22. METODA KIELDAHLA POZWALA NA OZNACZENIE:

-azotu ogólnego (pochodzącego z jonów amonowych, oraz zw. zawierających grupy amidowe, aminowe i iminowe) i pośrednio białka

I OBEJMUJE NASTĘPUJĄCE ETAPY:

-mineralizacja-spalenie zw. org. polega na intensywnym ich utlenieniu i przekształceniu sb. organicznej w nieorganiczną

• Rozkład kwasu siarkowego z uwolnieniem tlenu

2H₂SO₄→ (temp.)→2SO₂ + O₂ + 2H₂O

• Utlenienie substancji organicznych z uwolnieniem dwutlenku węgla, wody i amoniaku

COOH

/

R + nO₂→(temp.kat.)→ xCO₂↑ + yH₂O↑ + zNH₃

\

NH₂

• Przechodzenie amoniaku w siarczan amonowy

2NH₃ + H₂SO₄→(NH₄)₂SO₄

-destylacja amoniaku odbywa się w warunkach podwyższonej temp. i nadmiaru zasady:

(NH₄)₂SO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O + 2NH₃

Wydzielony amoniak jest wiązany w nadmiarze kwasu borowego

NH₃ + H₃BO₄ → (NH₄)H₂BO₃

-miareczkowanie mianowanym roztworem kwasu solnego ( lub siarkowego)

(NH₄)H₂BO₃ + HCl → NH₄Cl + H₃BO₃

23. ILOŚĆ DODANEGO W METODZIE KILEDAHLA (H₂SO₄) POWINNA BYĆ NIE MNIEJSZA NIŻ:

-15 cm³/ 1g suchej masy badanego produktu

24. KONIEC MINERALIZACJI SPRAWDZA SIĘ PRZEZ:

-zmianę barwy zawartości kolby z brązowej na bezbarwną i klarowną

25. PRZED ROZPOCZĘCIEM DESTYLACJI:

- z parą wodną w aparacie Parnasa-Wagnera

SPRAWDZAMY CZY:

-koniec chłodnicy jest zanurzony w cieczy odbieralnika

- w odbieralniku znajduje się kwas borowy zmieszany ze wskaźnikiem Tashiro

26. UWODNIONY AMONIAK ODDESTYLOWUJE SIĘ DO:

-odbieralnika z kwasem borowym i wskaźnikiem Tashiro

27. MIARECZKOWANIE PRZEPROWADZA SIĘ MIANOWANYM ROZTWOREM HCl LUB H₂SO₄ UŻYWAJĄC JAKO WSKAŹNIKA:

- wskaźnika Tashiro, który zmienia zabarwienie z zielonej na fiołkową

28. OTRZYMANY AZOT PRZELICZAMY NA BIAŁKO KORZYSTAJĄC Z:

-indywidualnego przelicznika (6,25), uwzględniając miano HCl względem azotu

100%białka/16%azotu=6,26

29. METODA KILEDAHLA ZAWODZI GDY PRODUKT ZAWIERA:

- azot w postaci azotanów, azotynów oraz azot aromatycznych pierścieni heterocyklicznych

30. AZOT GRUP AMINOWYCH MOŻNA OZNACZYĆ:

-metodą Sorensena (miareczkowania formylowego)

-metodą van Slyke'a (gazometryczna)

31. METODA SORENSENA POLEGA NA:

-zablokowaniu grup aminowych aminokwasów aldehydu mrówkowego w wyniku czego tracą one swoje właściwości, natomiast grupy karboksylowe zostają odblokowane i mogą być miareczkowane mianowanym roztworem NaOH. Liczba uwolnionych grup karboksylowych jest równa liczbie związanych z formaldehydem grup aminowych

32. METODA VAN STYKE'A POLEGA NA:

-reakcji między pierwszorzędowymi grupami aminowymi (rozpuszczalnych białek), a kwasem azotowym

RNH₂ + HNO₃ → ROH + H₂O + N₂

z ilości wydzielonego azotu oznaczanego gazometrycznie oblicza się ilość azotu aminowego, przy czym połowa wydzielonego azotu pochodzi z HNO₃ a druga połowa z produktu.

33. METODY KOLORYMETRYCZNE OZNACZANIA AZOTU TO:

-oparte na wbudowaniu barwników

-biuretowa (barwne kompleksy z jonami Cu)

-Lowrego (reakcja biuretowa i redukcja odczynnikiem Folina- Ciocalteu)

34. METODA IMMUNOENZYMATYCZNA (ELISA) POLEGA NA:

-tworzeniu połączeń specyficznych przeciwciał z oznaczanym białkiem oraz odpowiednim enzymem, który z substratem tworzy barwny związek. Natężenie barwy oznacza się spektrofotometrycznie

35. Z PUNKTU WIDZENIA ANALITYCZNEGO CUKROWCE DZIELI SIĘ NA:

-rozpuszczalne w wodzie ( mono- i oligosacharydy)

-rozpuszczalne na gorąco w 2% roztworze kwasu mineralnego (skrobia)

-rozpuszczalne w stężonych roztworach kwasów mineralnych ( celuloza i jej pochodne)

36. CUKROWCE OGÓŁEM OZNACZA SIĘ:

Cukrowce ogółem= masa próbki-(woda+ białko+ tłuszcze+ popiół)

37. CUKIER INWERTORY TO:

-glukoza i fruktoza powstałe z sacharozy po jej uprzednim zhydrolizowaniu w środowisku kwaśnym

C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂O →śr. kwaśne→ 2 C₆H₁₂O₆

sacharoza cukier inwertowy

38. MET FIZ OZNACZANIA CUKROWCOW (SŁUŻĄ DO OZNACZANIA WĘGLOWODANÓ ROZPUSZCALNYCH W WODZIE) DZIELIMY NA:

- densymetryczne (oparte na pomiarze gęstości wodnych roztworów za pomocą areometru lub pikometru)

-refraktometryczne (oparte na pomiarze współczynnika załamania światła przez cząsteczki cukru rozpuszczonego w wodzie)

-polarymetryczne (wykorzystujące zdolność skręcania płaszczyzny światła spolaryzowanego przez cząsteczki cukrów w roztworze wodnym)

39. METODY CHEMICZNE OZNACZANIA CUKRÓW WYKORZYSTUJĄCE WŁAŚCIWOŚCI REDUKUJĄCE CUKRÓW DZIELIMY NA:

-miareczkowe (objetosciowe)- wykorzystujące właściwości redukujące cukrów w stosunku do jonów Cu, wynikające z obecności w cząsteczkach cukrów wolnych grup karbonylowych

-absorpcyjne (kolorymetryczne)- oparte na pomiarze absorpcji związków barwnych powstających w wyniku reakcji chemicznych cukrów z różnymi odczynnikami. Do najczęściej stosowanych zaliczamy metodę: natronową, rezorcynową i żelazicyjankową.

-chromatograficzne (GLC, HPLC)

40. SÓL SEINETTEA STOSOWANA W METODZIE LANE-EYONA ORAZ BERTRANDA SŁUŻY DO:

- jest to winian sodu i potasu, zapobiega wytrącaniu się wodorotlenku miedzi, co umożliwia prawidłowe przeprowadzenie redukcji miedzi

41. METODA LUFFA-SCHOORLA POLEGA NA:

-redukcji, w środowisku zasadowym pH=9,5 w temp. wrzenia, jonów Cu²⁺ zawartych w płynie Luffa przez cukry redukujące obecne w badanym roztworze. Przebiega w 2 etapach:

1) próba ślepa, ustala zużycie mianowanego roztworu tiosiarczanu sodu do miareczkowania jodu wydzielonego przez całkowitą ilość miedzi zawartą w określonej objętości płynu Luffa

2CuSO₄ + 4KI→śr. kwaś.→ 2K₂SO₄ + Cu₂I₂ + I₂

I₂ + 2Na₂S₂O₃ → 2NaI + Na₂S₄O₆

2) próba właściwa, prowadzi do redukcji części miedzi w tej samej objętości płynu Luffa badanym roztworem cukru, następnie dodajemy jodek potasu, z którego nie zredukowana miedź wydziela jod. Jod miareczkowany jest mianowanym roztworem Na₂S₂O₃

R-COH + 2CuO →śr.alkal.→Cu₂O + R-COOH

cukier Cu(II) Cu(I) kw. glukanowy

2CuSO₄ + 4KI →śr.kwaś.→ 2K₂SO₄ + Cu₂I₂ + I₂

I₂ + 2Na₂S₂O₃ → 2NaI + Na₂S₄O₆

Objętość tiosiarczanu sodu odpowiadającą ilości Cu(II) podlegającej redukcji przez cukry zawarte w oznaczanej próbce oblicza się z różnicy dwóch miareczkowań (próby ślepej i właściwej) a następnie przelicza z tabel na zawartość oznaczanego cukru.

42. METODY OZNACZANIA SKROBI DZIELĄ SIĘ NA:

-wagowe, Raska- skrobię oznacza się wagowo po rozpuszczeniu jej i wytrąceniu z próbki przy użyciu kolejno eteru, kwasu solnego, alkoholu

-chemiczne- polegają na hydrolizie (kwasami nieorganicznymi lub enzymami amylolitycznymi) skrobi do glukozy. Glukozę oznacza jedną z metod redukujących i przelicza na skrobię, mnożąc przez współczynnik przeliczeniowy (0,9)

-polarymetryczne- skrobię przeprowadza się do roztworu poprzez potraktowanie, stężonym HCl na zimno lub 1% HCl we wrzącej łaźni wodnej, roztwór się klaruje i bada w polarymetrze

43. BŁONNIK SUROWY (WŁÓKNO SUROWE) TO:

-część włókna roślinnego, która nie rozpuszcza się we wrzącym 0,25 molowym kwasie siarkowym, następnie 0,31 molowym ługu sodowym, w wodzie, alkoholu i eterze

BŁONNIK POKARMOWY:

-część pożywienia odporna na działanie enzymów zawartych w przewodzie pokarmowym człowieka, zaliczamy tu polisacharydy (celulozowe i niecelulozowe) oraz ligniny i skrobie oporną

METODI ICH OZNACZANIA ZALICZA SIĘ DO:

-instrumentalnych (kolorymetryczne, chromatograficzne)

-enzymatyczno-wagowych (AOAC)

-biologicznych

44. METODA AOAC POLEGA NA:

-trawieniu próbki kolejno termooporna a-amylaza, proteaza i amyloglukozydaza a następnie po wytraceniu błonnika rozpuszczalnego, na wagowym oznaczeniu części nie strawionych z rozdziałem na rozpuszczalne i nierozpuszczalne w wodzie

45. TŁUSZCZ SUROWY TO:

-suma naturalnych związków organicznych, takich jak: glicerydy, wolne kwasy tłuszczowe, sterole, witaminy i barwniki rozpuszczalne w tłuszczach, fosfatydy, woski, nierozpuszczalnych w wodzie, które można wyekstrahować z produktu rozpuszczalnikami organicznymi (eter etylowy, naftowy, chloroform, benzen, aceton) i które nie są lotne w temp. 105˚C

46. METODY OZNACZANIA TŁUSZCZU DZIELI SIĘ NA:

-ekstrakcyjne (wagowe, np. Soxhleta, Weibulla-Stoldta, refraktometryczne, densymetryczne)

-objetościowe (kwasowe, np. Gerbera, bezkwasowe)

-instrumentalne NIR lub NMR

OBEJMUJĄ ONE NASTĘPUJĄCE ETAPY

-wysuszenie do stałej masy (np. metoda Soxhleta) bądź hydroliza produktu, ułatwiające wydobycie substancji tłuszczowych (np. metoda Weibulla-Stoldta, metoda Gerbera);

-wydzielenie substancji tłuszczowych w procesie ekstrakcji (np. metoda Soxhleta, Weibulla-Stoldta) lub mechanicznie (metoda Gerbera)

-oznaczenie wolnej frakcji tłuszczowej, tzn. tłuszczu surowego, np. wagowo (np. metoda Soxhleta, Weibulla-Stoldta)

47. KLASYCZNA METODA SOXHLETA NALEŻY DO METOD:

-ekstrakcyjno-wagowych polecana do oznaczania zawartości tłuszczu w produktach zawierających czyste trójglicerydy.

-polega na wielokrotnej ciągłej ekstrakcji substancji tłuszczowej z rozdrobnionego i uprzednio wysuszonego produktu za pomocą rozpuszczalnika organicznego, odparowaniu rozpuszczalnika i wagowym oznaczeniu substancji tłuszczowej

48. BLEDY W METODZIE SOXHLETA TO:

-niedostateczne wysuszenie próbki

-stosowanie rozpuszczalników nie pozbawionych wody

- w przypadku eteru etylowego także nadtlenków

49. ZA KONIEC EKSTRAKCJI W METODZIE SOXHLETA PRZYJMUJE SIĘ MOMENT GDY:

-kropla spływająca z ekstraktora na szklaną płytkę lub bibułę filtracyjną, po odparowaniu eteru nie zostawi tłustej plamy

50. OZNACZENIE TLUSZCZU W MET WEIBULLA- STOLDTA POLEGA NA:

-hydrolizie połączeń frakcji tłuszczowej z innymi substancjami- przeważnie białkowymi- za pomocą HCl, oddzieleniu frakcji tłuszczowej od hydrolizatu, wysuszeniu na sączku, wyekstrahowaniu rozpuszczalnikiem w aparacie Soxhleta i wagowym jej oznaczeniu (jest zalecana dla produktów, w których tłuszcz występuje w postaci połączeń białkowych lub w postaci zemulgowanej- sery mleko, pieczywo)

51. OZNACZENIE ZAWARTOŚCI TŁUSZCZU METODĄ GERBERA POLEGA NA:

-wydzieleniu tłuszcz w specjalnym tłuszczomierzu (butyrometrze) po uprzednim rozpuszczeniu otoczek białkowych emulsji tłuszczowej za pomocą H₂SO₄, odwirowaniu warstwy tłuszczowej i odczytaniu procentowej zawartości tłuszczu na skali tłuszczomierza.

52. STOSOWANE W METODZIE GERBERA ODCZYNNIKI SŁUŻĄ DO:

-stężony kwas siarkowy- do uwolnienia tłuszczu z otoczek białkowych

-alkohol izoamylowy- zmniejsza przyczepność do szkła i ułatwia zgromadzenie wydzielonego tłuszczu w jednolity słupek.

53. MINERALIZACJĘ PRODUKTU SPOŻYWCZEGO MOŻNA PROWADZIĆ NA:

-sucho i mokro

WYBÓR SPOSOBU MINERALIZACJI ZALEŻY OD:

-rodzaju substancji (typu związków w popiele)

-celu analizy

PRZY OZNACZANIU SKŁADNIKÓW MINERALNYCH STOSUJE SIĘ MINERALIZACJĘ:

-na mokro

STOSUJĄC:

-mocne kwasy mineralne (HNO₃, H₂SO₄, HClO₄, które przeprowadzają pierwiastki w substancje nielotne)

54. MINERALIZACJA NA SUCHO WYMAGA TEMPERATURY:

-dla większości produktów 550˚C, w przypadku zbożowych nie zawierających chlorków spopielanie prowadzi się w temp. 900˚C

55. POPIÓŁ SUROWY TO:

-inaczej popiół całkowity jest to masa popiołu oznaczanego bezpośrednio po mineralizacji (spopieleniu) próbki produktu. Popiół całkowity jest wyznacznikiem wartości żywieniowej, może zawierać też ślady zanieczyszczeń (np. piasku)

56. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA STRATY W PROCESIE MINERALIZACJI TO:

-lotność niektórych składników mineralnych w wyższych temperaturach (np. chlorki)

-adsorpcji na węglu

-tworzenie nierozpuszczalnych połączeń kompleksowych

57. W JAKIM NACZYŃKU PRZEPROWADZA SIĘ MINERALIZACJĘ NA MOKRO:

-tuglu porcelanowym, kwarcowym bądź platynowym

58. KWASOWOŚĆ LUB ZASADOWOŚĆ POPIOŁU WYRAŻA SIĘ:

-w cm³ kwasu lub zasady potrzebnych do zobojętnienia popiołu zawartego w produkcie

59. WAPŃ W PRODUKTACH SPOŻYWCZYCH MOŻNA OTRZYMAĆ:

- metodą manganometryczną (objętościową)

-metodą kompleksometryczną

-metodą fotometrii płomieniowej

-metodą atomowej spektrofotometrii absorpcyjnej (ASA)

A JEGO ZAWARTOŚĆ W PRODUKTACH SPOŻYWCZYCH WYNOSI:

-od 900mg/100g w serach podpuszczkowych do 5-20mg/100g w mięsie i rybach

60. W METODZIE RODANKOWEJ OZNACZA SIĘ FORMY:

-zelazowe (Fe³⁺)

A W METODZIE Z ORTO-FENANTROLINĄ:

-żelazawe (Fe²⁺)

Częściej używane są metody oparte na oznaczaniu Fe²⁺ ze względu na:

-większą trwałość utworzonych barwnych kompleksów w czasie

-odporność żelaza związanego w barwnych kompleksach na utlenianie

-mały wpływ substancji obecnych w roztworze na oznaczanie

-pH roztworu oznaczanego powyżej 4 zapobiega interferencji fosforanów, szczawianów oraz fluorków.

61. SÓL KUCHENNĄ MOŻNA OZNACZYĆ:

-metodą Volharda

-metodą Mohra

METODY RÓŻNIĄ SIĘ TYM, ŻE:

-w metodzie Volharda dodaje się w nadmiarze AgNO₃ do zakwaszonego roztworu, Po czym nadmiar azotanu srebra odmiareczkowuje się rodankiem potasu w obecności siarczanu żelazo-amonowego jako wskaźnika (jasnoceglasty kompleks).

-w metodzie Mohra miareczkuje się chlorki w środowisku obojętnym azotanem srebra w obecności chromianu potasowego jako wskaźnika (brunatno-czerwone zabarwienie).

62. Z POJĘCIAMI STANDARDU WEWNĘTRZNEGO MAMY DO CZYNIENIA, GDY:

-Standard wewnętrzny: polega na równoczesnym przeprowadzaniu przez wszystkie etapy analizy próbki badanej oraz próbki badanej ze ściśle określonym dodatkiem wzorca oznaczonej witaminy w ilości spodziewanej w próbce.

NATOMIAST STANDARD ZEWNĘTRZNY:

Standard zewnętrzny: gdy roztwór standardowy, zawierający znane stężenie oznaczanej witaminy, pozbawiony substancji interferujących znajdujących się w próbce poddany jest identycznemu trakt jak próbka.

63. ZMYDLANIE PRZY OZNACZENIU WITAMIN TŁUSZCZO ROZPUSZCZALNYCH MA NA CELU:

- rozłożenie glicerydów do związków rozpuszczalnych w wodzie tj. glicerolu i soli potasowych kwasów tłuszczowych (mydeł), oraz rozkład połączeń witaminowo- białkowych.

64. WITAMINĘ A W PRODUKTACH SPOŻYWCZYCH OZNACZAMY TYMI METODAMI:

-spektrofotometryczne (nadające się do sprawdzania czystości i zawartości wit. A w roztworach standardowych oraz do preparatów farmaceutycznych i koncentratów

-kolorymetryczne- reakcja Carr-Pricea z trichlorkiem antymonu

-fluorymetryczne (do oznaczania witaminy w mleku i produktach mlecznych ponieważ nie zawierają one przeszkadzającego fotofluenu)

-wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC)

KTÓRE OBEJMUJĄ NASTĘPUJĄCE ETAPY:

-zmydlanie próbki

-ekstrakcja-wyekstrahowanie frakcji nie zmydlających się

-pomiar zawartości wit. A

65. METODA KOLOMERYCZNA OZNACZANIA WITAMINY A WYKORZYSTUJE REAKCJE CHEMICZNE:

-wit. A z trichlorkiem antymonu, kwasem trifluoroocowym lub trichlorooctowym

KTÓRA POLEGA NA:

-pomiarze absorbcji badanego kompleksu 620nm.

66. WIT. A NALEŻY DO ZWIĄZKÓW LABILNYCH CO OZNACZA ŻE:

- ulega zniszczeniu pod wpływem tlenu, promieni słonecznych, obecności katalizatorów (Cu), w wysokich temperaturach i jest łatwo utleniana przez nadtlenki kwasów tłuszczowych

67. OZNACZENIE ZAWARTOŚCI WIT. A METODZIE KOLORYMETRYCZNEJ Z WYKORZYSTANIEM REAKCJI CARR- PRICE`A POLEGA NA:

-pomiarze absorbancji powstałego barwnego zabarw jakie daje wit. A z SbCl₃ (trichlorkiem antymonu) przy długości fali 620nm.

NIEDOGODNOSCI TEJ MET TO:

-krótkotrwale zabarwienie, obecność substancji interferujących, obecność śladów wody i alkoholi, co powoduje zmętnienie, właściwości korozyjne SbCl₃

68. KAROTENOIDY OZNACZA SIĘ :

-kolorymetrycznie

PRZEZ POMIAR:

-absorbancji eterowych roztworów β-karotenów oraz pozostałych karotenoidów wyizolowanych za pomocą chromatografii kolumnowej przy długości fali 450nm

STOSOWANE ODCZYNNIKI TO:

-tlenek magnezu i celit lub tlenek glinu zawierający 5% wody

-eter naftowy

-eter naftowy z 2-5% dodatkiem acetonu lub heksan

-bezwodny siarczan sodu

-azot sprężony

69. WLAŚCIWOŚCI KAROTENOIDÓW:

-są rozpuszczalne w tłuszczach

-łatwo rozpuszczalne w eterze naftowym, etylowym, chloroformie, benzenie, heksanie, trudno rozpuszczalne w alkoholu

-są wrażliwe na utlenianie, autooksydację i światło

-są oporne na działanie wysokich temperatur w atmosferze beztlenowej z wyjątkiem zmian stereoizometrycznych

-maja charakterystyczne widmo absorpcji z różnym maksimum, zależnie od stosowanego rozpuszczalnika organicznego

70. CO SŁUŻY DO ROZDZIAŁU CHROMATOGRAFICZNEGO KAROTENOIDÓW :

-kolumna chromatograficzna

-tlenek magnezu i celit do wymywania eter naftowy z 2-5% dodatkiem acetonu (najlepszy zestaw do rozdziału karotenoidów)

-tlenek glinu a do eluowania eter naftowy z 2-5% dodatkiem acetonu lub heksan

(najlepszy zestaw gdy oprócz karotenoidów jest także wit. A)

71. NA CZYM POLEGA METODA LUMIFLAWINOWA:

polega na przekształceniu ryboflawiny w lumiflawinę w środowisku alkalicznym pod działaniem światła, a następnie pomiarze jej niebieskiej fluorescencji.

72. POMIAR FLUORYMETRYCZNY RYBOFLAWINY:

- oparty jest na pomiarze żółtozielonej fluorescencji ryboflawiny, uprzednio uwolnionej z połączeń białkowo-fosforanowych.

73. OPISZ METODĘ TIOCHROMOWĄ METODE OZNACZANIA WIT. B1 (TIAMINY):

-polega na utlenianiu tiaminy przy użyciu K₃Fe(CN)₆ w środowisku zasadowym do tiochromu o intensywnie niebieskiej fluorescencji po naświetleniu światłem o długości 365nm.

PRZED UTLENIENIEM KONIECZNE JEST:

-uwolnienie tiaminy z połączeń białkowo-fosforanowych (hydroliza kwasowa i enzymatyczna)

-oddzielenie jej od innych substancji interferujących na kolumnie jonowymiennej

74. WYMIEŃ METODY OZNACZANIA WITAMINY C:

- miareczkowa Tillmansa z modyfikacją Pijanowskiego

-fluorymetryczna

75. WYMIEŃ METODY OZNACZANIA KWASU ASKORBINOWEGO:

-metoda miareczkowa Tillmansa

-HPLC (?)

76. METODA MIARECZKOWA TILLMANSA Z MOD P OPARTA JEST NA:

-właściwościach redukujących kwasu L-askorbinowego w stosunku do 2,6-dichlorofenoloindofenolu

-oznaczenie polega na wstępnym zredukowaniu kwasu L-dehydroaskorbinowego do kwasu askorbinowego siarczkiem sodu i chlorkiem rtęci a następnie odmiareczkowaniu go 2,6-dichlorofenoloindofenolem do barwy różowej w środowisku kwaśnym

77. WITAMINĘ E W PRODUKTACH MOŻNA OZNACZYĆ:

-kolorymetrycznie z reakcją Emmerie-Engla

-fluorymetrycznie

-wysokosprawną chromatografią cieczową (HPLC)

-chromatografią gazową (GC)

ZACHOWUJĄC NASTĘPUJĄCE ETAPY:

-przygotowanie próbki (ważna wielkość naważki)

-zmydlenie próby

-ekstrakcja witaminy

-rozdział chromatograficzny

-eluowanie

-oznaczanie kolorymetryczne z rekacją Emmerie-Engla ( z α,α- dwupirydylem i chlorkiem żelazowym, porównać absorbancję próby badanej ze standardem, w reakcji tej wykorzystuje się właściwości redukujące tokoferoli w stosunku do jonów żelazowych. Jony Fe²⁺ powstałe łączą się z α,α- dwupirydylem i dają czerwony kompleks.

78. ŁAGODNE UTLENIANIE TOKOFENOLIDAJNE:

-żółte zabarwienie

A GWAŁTOWNE:

-

79. CO STOSUJE SIĘ DO ROZDZIAŁU CHROMATOGRAFICZNEGO WITAMINY E:

-płytkę chromatograficzna pokryta żelem krzemionkowym z dodatkiem soli sodowej fluorescencyjnej, mikro-pipetę, azot( w celu wysuszenia kropli benzenowej), komorę chromatograficzną zawierającą rozpuszczalnik: alkohol etylowy: benzen lub chloroform/benzen: alkohol metylowy).

80. TEST ODZYSKIWANIA

-prowadzi się w sposób podobny do standardu wewnętrznego. Oznaczenia dokonuje się na 2 równoległych próbkach materiału badanego. Do jednej z nich dodaj się odpowiednią ilość określonej wit. Obie próbki traktuje się identycznie. Różnica pomiędzy wynikami uzyskanymi dla tych próbek powinna być bliska wartości dla tej samej ilości standardu traktowanego oddzielnie.

81. ASA- POLEGA NA POMIARZE:

- absorbancji promieniowania lampy katodowej przy długości fali rezonansowej charakterystycznej dla danego pierwiastka przez wolne atomy pierwiastka badanego wprowadzonego do atomizera. Mierzona absorbancja jest wprost proporcjonalna do stężenia atomów oraz grubości warstwy absorbujacej. Asa dzielimy w zależności od sposobu otrzymania wolnych atomów: płomieniowa( roztwór próbki rozpyla się bezpośrednio w okolicy płomienia (atomizera- powietrze-acetylen, podtlenek azotu-acetylen, powietrze metan), bezpłomieniowa-elektrotermiczna atomizacja próbki- kuweta grafitowa. Schemat: źródło światła- atomizer- monochromator- detektor, wzmacniacz- miernik.---sole strontu lub lantanu aby usunąć interferencję fosforanów.

82. FOTOMETRIA PLOMIENIOWA:

-służy do oznaczania pierwiastków o niskich stanach wzbudzenia, pod wpływem energii termicznej atomy pierwiastków ulegają wzbudzeniu . Polega na pomiarze w roztworach zmineralizowanej próbki natężenia promieniowania emitowanego przez wzbudzone atomy pierwiastków w płomieniu palnika. Metoda ta wymaga usunięcia interferujących substancji przez dodatek substancji kompleksującej - azotanu cyrkonu. Źródło wzbudzenia- monochroamtor- detektor- rejestrator.

83. WYSOKOSPRAWNA CHROMATOGRAFIA CIECZOWA:

-polega na rozdzieleniu składników jednorodnych mieszanin w wyniku różnego ich podziału miedzy 2 nie mieszające się fazy: ruchoma i stacjonarna. Składniki wykazujące powinowactwo do faz ruchomej poruszają się szybciej, Stosowana do grupy związków nielotnych. Aparatura: zbiornik eluentow, pompa, monometr, dozownik, przedkomora, komora, przepływomierz, detektor, kolektor, rejestrator, komputer. Przy wyborze fazy ruchomej uwzględniamy: rodzaj i skład rozdzielanej próbki, rodzaj wypełnienia kolumny, typ detektora.

84. CHROMATOGRAFIA GAZOWA:

- służy do rozdzielania substancji które w warunkach chromatografii mogą mieć postać gazów lub par. Gaz nośny: argon, azot, wodór. Kolumny z wypełnieniem i kapilarne. Skład: butla z gazem, regulator przepływu gazu, odtleniacz, przepływomierz, dozownik, urządzenie dozujące, kolumna. Detektor, termostat, wzmacniacz sygnału detektora, komp. Proces rozdziału: czynność wstępna, przed wprowadzeniem gazu włączyć i ustalić przepływ gazu, analizowana ciecz pobiera się strzykawka, składniki mieszaniny są wykrywane przez detektor a piki im odpowiadające są zapisywane w chromatogramie. Czas jaki upływa od naniesienia badanej substancji do momentu zarejestrowania maksimum piku- czas retencji

A to są pytania które wydają mi się beznadziejne i chyba ich autorowi się coś pomyliło, tak więc zostawiam je Wam bez odpowiedzi…możecie je sobie dowolnie interpretować i na nie odpowiadać :)

85. SUSZENIE TERMICZNE WODNYCH PRODUKTÓW TO METODA :

86. W JAKIEJ TEMPERATURZE ODPAROWYWUJE SIĘ WODĘ W METODZIE TERMICZNEJ?

87. APARAT SOXHLETA UMIESZCZA SIĘ NA ŁAŹNI WODNEJ OGRZANEJ…

88. ABY OZNACZYĆ TOKOFEROLE W OLEJACH, TŁUSZCZACH NALEŻY…

89. DECASLO SŁUŻY DO…

90. DO ELUCJI PLAM PO ROZDZIALE CHROMATOGRAFICZNYM SŁUŻY

91. EKSTRAKCJE KAROTENOIDÓW Z PRÓBKI PRODUKTU NIE ZAWIERAJĄCEGO WITAMINY A PRZEPROWADZA SIĘ …

---