1.Kto jako pierwszy prowadził badania nad warunkowaniem klasycznym?

Eksperymenty nad warunkowaniem przeprowadził jako pierwszy l. P. Pawłow. Stwierdził on, że podanie psu pokarmu do pyska wywołuje u niego wydzielanie śliny. Reakcję tę Pawłow nazwał odruchem lub reakcją bezwarunkową, ponieważ występuje ona bez uczenia się, w sposób niezmienny, utrwalony dziedzicznie; pokarm zaś jest bezwarunkowym bodźcem dla tej reakcji.
Następnie zaobserwował, że jeśli bezpośrednio przed podaniem psu pokarmu zadzwoni dzwonek, to po kilku próbach na sam dźwięk dzwonka pies zaczyna wydzielać ślinę. Przed eksperymentem dzwonek nigdy nie wywoływał reakcji ślinienia u psa, a więc nauczył się on, że bodziec, który zawsze pojawia się przed jedzeniem, jest jego sygnałem. Tego typu bodziec Pawłow nazwał warunkowym bodźcem, a wydzielanie śliny na dzwonek - odruchem warunkowym lub reakcją warunkową. Odruch taki wytwarza się dzięki wielokrotnemu łączeniu się dźwięku dzwonka z pokarmem, co Pawłow określił jako wzmocnienie bodźca warunkowego (poprzednio obojętnego) przez bodziec bezwarunkowy.

2. O czym należy pamiętać stosując nagrodę?:

1. Atrakcyjność nagradzania może spadać, w przypadku częstego jej stosowania. Efekt ten określa się jako nasycenie lub adaptacja. Można zapobiec temu problemowi poprzez np. różnicowanie nagród i okoliczności ich udzielania oraz powstrzymywanie się od nagradzania pożądanej czynności za każdym razem jej pojawienia się.

2. Duże znaczenie w nagradzaniu ma czas między czynnością wychowanka a otrzymaniem nagrody. Wychowawca powinien zminimalizować opóźnienie otrzymania nagrody.

3. Kolejną cechą jest źródło motywacji. Motywacją zewnętrzną będzie wykonanie czynności dla korzyści np. materialnej, a motywacją wewnętrzną będzie czynność podejmowana dla niej samej. W sporcie zaobserwować można niekorzystną zmianę u młodych sportowców, gdzie znacznie obniża się motywacja wewnętrzna w wyniku podjęcia ciężkiej pracy i chęci uzyskania dóbr materialnych na rzecz uprawiania sportu z przyjemności i zainteresowań. Dlatego dążyć powinniśmy do tego, aby zawodnik czy wychowanek z własnej potrzeby wykonywał daną czynność a nie tylko dla nagrody.

4. Wychowanek pewny, że za daną czynność zostanie nagrodzony, nie przykłada się do realizacji zadania jak najlepiej (myśli o nagrodzie). Jeśli ma powtórzyć ta samą czynność, ale już z własnej woli, bez obiecanej nagrody, wykona zadanie niechętnie.

5. Nagroda powinna być atrakcyjna w zależności od rodzaju zadania i stopnia jego trudności.

6. Nagradzający powinien brać po uwagę typ temperamentu wychowanka. Wzmocnienie będzie miało na celu sprawić, by wychowanek w określonej sytuacji reagował na nią w pożądany sposób.

7. Istotne jest przez kogo, kiedy i w jaki sposób uczeń jest nagradzany. Szczególnie w sporcie szkolnym uroczysta oprawa i oficjalny charakter przekazania nagrody sprzyja w powstawaniu uczucia zadowolenia i satysfakcji, motywuje do większego zaangażowania treningowego i osiągnięć sportowych.

8. Nauczyciel wychowania fizycznego lub trener wywiera określony wpływ na młodzież samym sobą, swoimi cechami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Nie obojętne zatem są cechy osobowości nauczyciela, posiadana wiedza fachowa i ogólna, a nawet wygląd zewnętrzny.

3. O czym należy pamiętać stosując karę?:

1. Aby kara była skuteczna ważne są następujące czynniki: siła kary (stopień jej awersyjności), synchronizacja kary oraz rozkład karania.

a). Silna kara w wychowaniu może przynieść skutki uboczne. Wychowawca silnie karzący czynności agresywne dziecka, winien liczyć się z tym, że może to doprowadzić do zablokowania zachowań polegających na wyrażaniu własnego zdania i obronie własnych praw. Pojawienie się skutków ubocznych karania może spowodować również niejasność wymagań wychowawczych. Rodzi to w wychowanku niepewność, co ma robić w danej sytuacji. Za niepełną świadomość wychowanka odpowiedzialny jest wychowawca, który niewyraźnie wyodrębnia niepożądaną czynność lub używa takich środków, które wykraczają poza możliwość pojmowania podmiotu.

b). Karana czynność ma zazwyczaj postać sekwencji. Kara wczesna jest skuteczniejsza niż kara późna, ponieważ „początkowe czynności w sekwencji są bowiem stosunkowo słabsze i przez to łatwiej ulegają zahamowaniu przez strach niż silnie wzmacniane czynności końcowe.

c). Rozkład karania tłumaczy się tym, że karanie ciągłe będzie dawać lepsze efekty niż sporadyczne. Jeżeli wychowawca zamierza wyeliminować jakąś czynność z zachowania się jednostki, to winien konsekwentnie ja karać za każdym pojawieniem się tej czynności.

2. Duży wpływ na skuteczność karania ma osobowość wychowanka oraz jego stopień samooceny. Np. dla ekstrawertyka kara będzie mniej skuteczna, ponieważ będzie wzbudzać u niego słabszą reakcją strachu niż na introwertyka. Natomiast dzieci z niską samooceną szybciej tracą nadzieję i chęci do pracy po karze niż dzieci z wysoką samooceną.

3. Stosunek karzącego do karanego powinien być pozytywny.

4. Kara powinna być sprawiedliwa i dotoczyć wszystkich, niezależnie od wcześniejszych zasług czy poziomu sprawności. Poważnym błędem jest stronniczość w karaniu.

5. Przywiązanie emocjonalne wychowanka do wychowawcy podwyższa skuteczność karania. Kara wymierzona przez lubianego wychowawcę jest bardziej przykra, za względu na to, że podopieczny odczuwa czasową utratę stosunków z wychowawca. Po drugie może wzbudzić chęć poprawy w celu przywrócenia pozytywnych stosunków z wychowawcą.

4. Wymień czynniki wywołujące lęk i stres w sporcie

Czynniki wywołujące lęk i stres:

a) Czynniki sytuacyjne:

- znaczenie wydarzenia; im ważniejsze znaczenie osobiste tym jest dla nas ono bardziej stresujące.

- oczekiwania; zbyt duże oczekiwania wywołują silną presję, a co za tym idzie owocuje to większym lekiem. Może tez wystąpić reakcja odwrotna, gdy nikt nie interesuje się naszym wynikiem nie będziemy odpowiednio pobudzeni i mniej aktywni.

- niepewność; im większa niepewność co do danego wydarzenia tym większy niepokój. Można ją hamować poprzez wytłumaczenie reguł i zasad jakie panują w trakcie zawodów.

b) Czynniki podmiotowe:

- lęk jako cecha - jednostki postrzegają rywalizację jako szczególnie stresującą, jeżeli w dzieciństwie doświadczyły rozpad rodziny lub inne traumatyczne przeżycia.

- samoocena i poczucie własnej skuteczności - samoocena (odnosi się do tego co sami o sobie myślimy - ma charakter emocjonalny), poczucie własnej skuteczności (dotyczy przekonań o własnych możliwościach - ma charakter poznawczy). Obie te cechy mają wpływ na poziom odczuwanego przez nas lęku, a co za tym idzie nasza skutecznością.

7.Co rozumiesz pod pojęciem technika relaksacyjna

Techniki relaksacyjne mają na celu obniżenie poziomu pobudzenia sportowców.

8.W jaki sposób można opanować stres

a) Techniki relaksacyjne; mają na celu obniżenie poziomu pobudzenia sportowców.

- technika biologicznego sprzężenia zwrotnego; polega na obserwacji reakcji naszego organizmu (temperatura ciała, tępo pracy serca). Należy w momencie gdy nie jesteśmy pod wpływem lęku i stresu zmierzyć swoje reakcje, a kiedy przed występem objawy te zaczynają występować dążyć do ich powrotu do stanu poprzedniego.

- trening progresywny Jacobsena; (w książce jest opisany jako trening autogenny); zgodnie z teorią jego twórcy rozluźnienie mięśni poddających się woli (poprzecznie prążkowanych) powoduje również rozluźnienie mięśni mimowolnych (gładkich). Należy rozluźniać po kolei cztery segmenty ciała; ramiona;; twarz szyja, barki, górna część pleców;; brzuch i dolna część pleców;; biodra i nogi. Każde rozluźnienie poprzedzone jest napięciem poszczególnych segmentów ciała. Sam trening wygląda następująco:

Na słowa trenera TERAZ napinamy pierwszy segment ciała przez; 7sekund, do usłyszenia słowa WYSTARCZY, po którym następuje ;30 sekundowe rozluźnianie. Powtarza się to przy każdym segmencie ciała, w trakcie tego treningu trener powoli wymienia grupy mięsni znajdujące się w poszczególnym segmencie.

b) Techniki poznawczo behawioralne; ułatwiają umacnianie i poczucie pewności siebie oraz łagodzą lęk poznawczy zawodników.

- teoria wyznaczania celu mówi, że dzieląc cel nadrzędny (wygranie całych mistrzostw) na pomniejszane i bardziej skonkretyzowane (wygranie konkretnego meczu, utrzymanie się przy piłce przez 70% czasu

gry, wyjście z grupy na 2 miejscu) wydają się nam one bardziej realne, przez co budzą mniejszy lęk. Teoria ta dotyczy zarówno motywacji, jak i opanowywania lęku. Jednak, aby stosować tą teorię trzeba pamiętać że: konkretne cele są lepsze niż ogólne; cele powinny być możliwe do mierzenia; cele trudniejsze są lepsze niż łatwe; cele krótko terminowe mogą być bardziej przydatne w osiąganiu celów długoterminowych; cele z wiązane ze sposobem działania są lepsze niż te związane z wynikiem; cele powinny być spisane i uważnie kontrolowane; cele wymagają akceptacji zawodników. Badania dowodzą, że zawodnicy osiągną lepsze

wyniki, gdy cele wyznaczał im będzie trener, a nie oni sami, i że cele wyznaczone będą dla całej drużyny, a nie indywidualnie dla każdego jej zawodnika osobno.

c) Techniki wyobrażeniowe ; stosowane są w wielu wariantach, zarówno w celu umocnienia pewności siebie, jak i łagodzeni stanów

lęku i pobudzenia zawodników.

- ćwiczenia mentalne - polegają na wizualizacji (wyobrażaniu) sobie ćwiczeń, jakie mamy zamiar wykonać. Zgodnie z teorią psychoneuromięśniową nasz organizm w trakcie wyobrażania sobie ćwiczenia wysyła bodźce do mięśni które uczą się tego ruchu, bez konieczności jego wykonania. Drugim zadaniem tego ćwiczenia jest fakt, iż wyobrażając sobie stresującą sytuację oswajamy się z nią, do tego stopnia, ze nasz lęk zaczyna się zmniejszać. Ponieważ im większy mamy kontakt z tym co wzbudza lęk - w realnym życiu, czy też w wyobraźni - ty mniejszy staje się ten lęk.

9.Podaj definicję lęku.

Lęk to pełne napięcia oczekiwanie na pojawienie się zagrażającego, ale niejasnego zdarzenia; to uczucie niepokojącej niepewności. Ta negatywna emocja jest tak blisko spokrewniona ze strachem, że w wielu wypadkach oba terminy używane są zamiennie. Strach, podobnie jak lęk, łączy w sobie napięcie i nieprzyjemne oczekiwanie, ale jego przyczyny, utrzymywanie się i czas trwania są odmienne.

Osoba odczuwająca lęk ma trudności z rozpoznaniem przyczyny niepokojącego napięcia lub z określeniem charakteru przewidywanego zdarzenia czy nieszczęścia. Przeżywana emocja wydaje się jej zagadkowa. W swej najczystszej formie lęk jest niejasny, pozbawiony obiektu, nieprzyjemny i uporczywy. W przeciwieństwie do strachu nie ma tak wyraźnego powodu lub przyczyny. Wzrost i spadek strachu jest ograniczony czasem i przestrzenią, natomiast lęk jest zwykle wszechogarniający i uporczywy, z nieokreślonym momentem początkowym i końcowym. Wydaje się, jakby gdzieś w tle był stale obecny. („Stale czuję się tak, jakby miało się stać coś złego”). Lęk jest raczej stanem wzmożonej czujności niż reakcją na nagłe niebezpieczeństwo. Strach i lęk cechują się zwiększonym pobudzeniem odczuwanym subiektywnie i (lub) pobudzeniem fizjologicznym. Strach jest zwykle silny i krótki, wywołują go czynniki wyzwalające i ma ograniczony charakter. Lęk jest zwykle bezkształtny, działa z mniejszą siłą, trudno jest określić moment jego wzbudzenia i ustania, nie ma też ścisłych granic. Można to zilustrować przykładami dwóch osób cierpiących z powodu lęku i jednej osoby cierpiącej na fobię.

10 Aspekty lęku.

Definicje pobudzenia lęku i stresu.

Lęk negatywny stan emocjonalny połączony z uczuciem nerwowości a niepokojenia, oraz napięć związanych z pobudzeniem fizycznym. Jest nieprzyjemnym stanem pobudzenia.

Lęk somatyczny i poznawczy.

- Lęk somatyczny - zmiany fizjologiczne doświadczane na skutek niepokoju (przyspieszona praca serca, podwyższone ciśnienie krwi, ściskanie w żołądku, przyspieszony oddech wypieki na twarzy, poceniesię)

- Lęk poznawczy - towarzyszy lekowi somatycznemu. Są to niepokojące myśli, wątpliwości wyobrażenie porażki, czy upokorzenia.Oba stany lękowe występują razem, na podstawie badań dowiedziono, że u sportowców objawy nasilają się im bliżej do zawodów. Bezpośrednio porozpoczęciu rywalizacji lęk somatyczny gwałtownie spada, podczas, gdy poznawczy zostaje, a jego intensywność zależy od naszych wyników.Wynika z tego, że błędy popełniane podczas występu są efektem lękupoznawczego, a nie somatycznego.

Lęk jako stan i jako cecha

Lek jako cecha traktowany jest jako stała właściwość osobowości, podczas gdy jako stan występujetylko pod wpływem określonych bodźców. Jedni z nas są genetycznie skonstruowani do tego, że są bardziej odporni na lęk, niż Ci u którychwystępuje lęk jako stan.

11.Alternatywne typy uzdolnień ruchowych

Uzdolnienia ruchowe są to właściwości motoryczne człowieka, które ujawniają się w procesie kształcenia. Ich zewnętrznym przejawem jest szybkość, dokładność i trwałość opanowania nowych, wcześniej

nieznanych umiejętności ruchowych. Miedzy wymienionymi elementami uzdolnień ruchowych nie zawsze występują związki, zdarza się więc, że np. osobnik przyswaja sobie nowe ruchy szybko lecz nietrwale. Kombinacje miedzy tymi elementami sprowadzają się do wyróżnienia ośmiu alternatywnych typów uzdolnień ruchowych.

Typ I

Ten typ uzdolnień ruchowych reprezentują osoby odznaczające się wysokim poziomem wszystkich trzech elementów. Są to więc osoby, które szybko i dokładnie opanowują nowe czynności ruchowe, a powstałe ta drogą umiejętności są u nich trwałe.

Typ II

Do tego typu uzdolnień należą osoby, które także szybko i dokładnie opanowują nowe umiejętności ruchowe, jednak szybko zapominają to czegosię nauczyły.

Typ III

Tworzą go osoby, które uczą się szybko, a nabyte przez nieumiejętności są trwałe. Czynności ruchowe tych osób charakteryzują się jednak wieloma ruchami zbędnymi (synkinezjami ).

Typ IV

Należą tu osoby, które szybo uczą się nowych czynności ruchowych, przy czym nie dochodzą do dużej dokładności w wykonywaniu tych czynności, jak również szybko zapominają to, czego się szybko nauczyły.

Typ V

Jest to typ charakteryzujący osoby, którym nauka nowych czynności ruchowych przychodzi z większym trudem. Na opanowanie nowej umiejętności muszą mieć znaczną ilość czasu. Osoby te posiadają jednak zdolność dokładnego uczenia się tych czynności, a nabyte umiejętności są trwałe.

Typ VI

Reprezentują osoby, które opanowują nowe czynności bardzo dokładnie,natomiast szybkość uczenia się, jak również trwałość nabytych umiejętności są u nich niewielkie.

Typ VII

Do tego typu uzdolnień ruchowych należą osoby, które uczą się nowych czynności wolno, dysponują małą dokładnością ruchów, ale nabyte umiejętności są trwałe.

Typ VIII

Ten typ tworzą osoby, które pod każdym względem są niezdolne ruchowo. Uczą się one bardzo wolno, niedokładnie, a nabyte umiejętności są przez nie szybko zapominane

Znajomość alternatywnych uzdolnień ruchowych odgrywa ważną rolę w ustaleniu zasad metodyki i nauczania wszelkiego typu ćwiczeń fizycznych, utylitarnych czynności ruchowych oraz w selekcji.

12.Wymień dwa wybrane typy uzdolnień ruchowych

13.Podaj definicję osoby zdolnej ruchowej

Według Gilewicza " zdolnym ruchowo nazywamy każdego, komu nauka ruchów i przyswajania nawyków ruchowych przychodzi łatwo zarówno dzięki łatwości wyobrażania spostrzeganych ruchów, jak też dzięki sprawnemu przebiegowi procesów analizy i syntezy w obrębie centralnego układu nerwowego, w którym w danym przypadku kinestetyczno; ruchowy analizator wraz z wchodzącym w jego skład aparatem proprioceptoryki spełniają dominującą rolę."

14.Podaj definicję osoby niezdolnej ruchowo

Są to osoby, które pod każdym względem są niezdolne ruchowo. Uczą się one bardzo wolno, niedokładnie, a nabyte umiejętności są przez nie szybko zapominane.

15.Podaj jedno nazwisko związane z rozwojem psychologii sportu

Znawcy przedmiotu osadzają korzenie psychologii sportu w końcu XIX wieku. Za jednego z jej prekursorów uznawany jest amerykański badacz Coleman Roberts Griffith

16.Co rozumiesz pod pojęciem motywacja

Motywacja - stan gotowości istoty rozumnej do podjęcia określonego działania, to wzbudzony potrzebą zespół procesów psychicznych i fizjologicznych określający podłoże zachowań i ich zmian. To wewnętrzny stan człowieka mający wymiar atrybutowy.

Procesy motywacyjne ukierunkowują zachowanie jednostki na osiągnięcie określonych, istotnych dla niej stanów rzeczy, kierują wykonywaniem pewnych czynności tak, aby prowadziły do zamierzonych wyników (zmiana warunków zewnętrznych, zmiana we własnej osobie, zmiana własnego położenia). Jeśli człowiek jest świadomy wyniku wykonywanych czynności wówczas ten wynik będzie nazywany celem. Proces motywacyjny składa się z zespołu pojedynczych motywów. Motywem nazwać zaś można przeżycie pobudzające człowieka do działania lub powstrzymujące go, lub przeszkadzające jego wykonaniu

17.Na czym polega przemotywowanie

Przemotywowanie wraz ze wzrostem motywacji wzrasta, ale tylko do pewnego stopnia , sprawność i skuteczność działania. Po osiągnięciu pewnego i optymalnego poziomu motywacji jakość działania zaczyna się obniżać a przy nadmiernie wysokiej spada bardzo. Najkorzystniejszy wydaje się przeciętny poziom pobudzenia. Zatem nie tylko niedobór pobudzenia jest niekorzystny. Również jej nadmiar wpływa destrukcyjnie na efektywność działania. Można wtedy powiedzieć o przemotywowaniu ; zawodnik lub zespół "chce za bardzo" i wtedy to nadmierne pobudzenie wpływa paraliżująco, owocując niekorzystnym wynikiem

18.Jak można podzielić motywację-opisz wybrany przykład

Rodzaje motywacji :

a) wewnętrzna - aktywizacja następuje gdy człowiek dąży do zaspokojenia swoich potrzeb ; powoduje że człowiek wykonuje jakąś czynność ze względu na samą jej treść ( zawodnik odczuwa satysfakcje z samego udziału w zawodach ) - udział jest nagrodą.

b) zewnętrzna - polega na wzbudzeniu potrzeb przez stosowanie kar i nagród, informowaniu o możliwościach zawartych w różnego rodzaju sytuacjach i manipulowaniu tymi możliwościami ; wiąże się z konsekwencjami działania ( zawodnika interesuje przede wszystkim nagroda ) medal.

Motywacja negatywna, zwana ujemną, to mechanizm oparty na różnego rodzaju karach związany z zachowaniem typu „dążenie od”, który opiera się na unikaniu. Im bliższa jest kara, tym bardziej widoczny jest unik. Powoduje ona u pracownika lęk przed utratą m.in. stanowiska, wysokości dotychczasowej pensji bądź nawet pracy, a tym samym mobilizuje do efektywniejszych działań, głównie w celu uniknięcia kary.

Motywacja pozytywna, zwana dodatnią, oparta jest na dodatnich wzmocnieniach. Związana z zachowaniem „dążenia do”, które to zachowanie jest silniejsze im bliższa jest droga do zapowiedzianej nagrody. Motywacja pozytywna ma umożliwić człowiekowi osiągnięcie lepszego niż dotychczas poziomu zaspokojenia potrzeb

19.Samoocena-podział

Samoocena może być:
a) cząstkowa - dotyczy ona poszczególnych warunków osobistych jednostki i
może być pozytywna bądź negatywna.

b) globalna - jest to uogólniona ocena własnej osoby.

Wyróżniamy tu 2 rodzaje postaw w stosunku do siebie samego:
a) postawa samoakceptacji - przejawia się w zaufaniu i wierze we własne siły, umiejętności wykorzystywania swoich potencjalnych możliwości, a także w umiejętności korygowania swojego zachowania pod wpływem krytyki innych. Następuje tu optymalna zbieżność między „ja realnym” i „ja idealnym”.
b) postawa samoodtrącenia - przejawia się w postawie nieufności do samego siebie , poczucia niższości i braku plastyczności w postępowaniu.

Główne rodzaje samooceny to:
a) samoocena stabilna i niestabilna
b) samoocena adekwatna i nieadekwatna
c) samoocena zawyżona i zaniżona

Można również dokonać podziału samooceny ze względu na poziom trwałości, trafności, wartości i pewności samooceny.

Ze względu na poziom wyróżnia się:
a) samoocenę wysoką - charakteryzuje ją niewielka rozbieżność między „ja
realnym”, a „ja idealnym”, ogólne zadowolenie z siebie, ze swojego działania.
b) samoocenę niską - istnieje tu duża różnica między tym, jaką jednostka jest, a jaką chciałaby być, oznacza to brak wiary we własne siły, ciągłe niezadowolenie z siebie, poczucie bezradności i przekonanie, że jest się gorszym od innych.

Ze względu na kryterium trwałości wyróżnia się:
a) samoocenę stabilną - jest to względnie trwały system opinii i sądów jednostki, który nie ulega zbyt gwałtownym i nieoczekiwanym zmianom.
b) samoocenę niestabilną - jest to częsta zmiana opinii o sobie, przejawia się też w dużych wahaniach w zakresie poziomu aspiracji.

Ze względu na kryterium zgodności trafności samooceny z możliwościami jednostki wyróżnia się:

1. adekwatną - to prawidłowe ocenienie swoich możliwości, to podejmowanie zadań, których stopień trudności odpowiada możliwościom posiadanym przez jednostkę.

2. samoocenę nieadekwatną - nie odpowiada ona rzeczywistym możliwościom jednostki.

Wyróżniamy tu 2 rodzaje takiej samooceny:
- zaniżoną, gdy człowiek przypisuje sobie niższe możliwości, niż w rzeczywistości posiada i w związku z tym realizuje cele poniżej swoich możliwości.
- zawyżoną, gdy człowiek przypisuje sobie wyższe możliwości, niż w rzeczywistości posiada i podejmuje zadania, których nie jest w stanie dokonać.

Ze względu na kryterium wartości jaką przyjmuje samoocena wyróżnia się:
a) samoocenę pozytywną -człowiek akceptuje siebie i jest z samego siebie ogólnie zadowolony, jest mała rozbieżność między „ja idealnym”, a „ja realnym”.
b) samoocenę negatywną - istnieje istotna rozbieżność między stanem faktycznym, a
pożądanym.

Można wyróżnić jeszcze podział ze względu na pewność samooceny :

a) samoocenę pewną - wyraża się ona w konsekwentnym działaniu i zmierzaniu do osiągania
celów.
b) samoocenę zagrożoną - człowiek nie jest pewien swojej wartości, jak również tego, czy przedsięwzięcia, które podejmuje, przyniosą sukces.

20.Podaj definicję samooceny

Samoocena to postawa wobec samego siebie, zwłaszcza wobec własnych możliwości oraz innych cech wartościowych społecznie. W zależności od subiektywnej oceny i emocjonalnego stosunku do własnych cech, samoocena jest pozytywna lub negatywna; tego rodzaju bilans emocjonalny określa się jako poziom samooceny, rozumiany najczęściej jako emocjonalny aspekt postawy wobec siebie; natomiast poznawczy aspekt samooceny określa się jako „pojęcie samego siebie” (self-concept). Termin „negatywna samoocena” dobrze koresponduje z bardziej tradycyjnym określeniem „poczucie niższości”, a termin „pozytywna samoocena” ma w języku potocznym bliski odpowiednik w określeniu „pewność siebie”.

Poziom samooceny jest wypadkową dwóch czynników:

1).Dotychczasowych rezultatów (powodzeń lub niepowodzeń) w podejmowanych działaniach;
2).Pewnych standardów poznawczych, pełniących rolę układu odniesienia w postaci ideałów, wzorców osobowych i oczekiwań innych osób (np. rodziców); standardy te stanowią kryterium subiektywnej oceny własnych doznań i decydują ostatecznie o wyniku bilansu, o tym, czy rezultaty działań zostaną ocenione jako sukcesy czy porażki.

Z poziomem samooceny związana jest jej chwiejność lub stabilność, cechy odnoszące się do stopnia zmian w poziomie samooceny pod wpływem doraźnych sukcesów lub porażek (co zazwyczaj jest równoznaczne z pozytywnymi lub negatywnymi ocenami innych osób). Duża chwiejność samooceny występuje często u osób nerwicowych, mających z reguły obniżoną samoocenę.

Jedną z cech samooceny jest jej adekwatność, tj. stopień zgodności między poznawczym aspektem tej postawy a stanem faktycznym, czyli relacja między cechami, które jednostka ma rzeczywiście, a cechami, jakie jest skłonna sobie przypisywać.

Inną cechą samooceny, a zarazem jedną z podstawowych kwestii spornych w teorii postaw, jest spójność samooceny, czyli stopień wewnętrznej zgodności między ocenami własnych możliwości w różnych sytuacjach lub rodzajach działalności; idealnie spójną samoocenę miałaby jednostka, która we wszystkich rodzajach działalności jednakowo ocenia swoje możliwości oraz w takim samym stopniu akceptuje dostrzegane u siebie cechy. Pytanie o spójność samooceny jest równocześnie problemem teoretycznym; jeśliby spójna samoocena była faktem rzadko spotykanym w praktyce, to należałoby wtedy badać różne rodzaje samooceny i różne pojęcia samego siebie. Mimo uzasadnionych wątpliwości wydaje się, że ujmowanie samooceny jako uogólnionej postawy jest bardziej celowe.

21.Wymień i opisz właściwości ruchu

Ruch jest podstawowym atrybutem życia . Aktywność ruchowa towarzyszy więc od momentu jego, poczęcia .

Motywy działalności ruchowej człowieka mogą być następujące:

1. bezpośrednia potrzeba życia (zaspakajani głodu lub pragnienia,wykonywanie czynności samoobsługowych, porządkowych itp.)

2. osiąganie stawianego sobie celu (przejście z miejsca na miejsce, przemieszczenie przedmiotu itp.),

3. czynienie zadość potrzebom natury hedonistycznej (zabawa, przechadzka, rozrywka itp.),

4. poczucie konieczności lub obowiązku,

5. potrzeby twórcze (muzyka, malarstwo),

6. potrzeba współzawodnictwa (sport)

22.Definicja uzdolnień ruchowych

„uzdolnienia ruchowe” określamy jako pojętność w przyswajaniu nowych, nieznanych form ruchu. Sprawdzają się przede wszystkim do łatwiejszego uczenia się nowych ruchów stanowią one, zatem o potencjalnych możliwościach rozwijania sprawności ruchowej, jaką może osiągnąć dany osobnik w procesie szkolenia sportowego. Proces uczenia się jest ukończony dopiero wtedy, kiedy niezależnie od samej biegłości potrafimy stosować dane ruchy w konkretnym działaniu

23.Od czego zależą uzdolnienia ruchowe

Denisiuk analizując całokształt materiału w zakresie uzdolnień ruchowych wyciąga następujące wnioski:

1. uzdolnienia zależą od funkcji kory mózgowej,

2.są właściwościami uwarunkowanymi dziedzicznie,

3.w zależności od warunków mogą rozwijać się lub zanikać

4.wysokie uzdolnienia ruchowe wpływają na obniżenie kosztu energetycznego samego procesu uczenia się ruchów,

5.uzewnętrznienie się uzdolnień ruchowych jest uwarunkowane właściwościami morfologicznymi i fizjologicznymi,

6.uzdolnienia ruchowe stanowią podstawę do nabywania wielostronnej sprawności ruchowej,

7.poziom aktualnej posiadanej sprawności fizycznej nie odzwierciedla stopnia uzdolnień ruchowych.

24.Trzy podstawowe fazy nauczania ruchu

Proces ten można podzilić na trzy podstawowe fazy przebiegu uczenia się i nauczania ruchu (wg. K.Meinel):

Koordynacji ogólnej - rozpoczynająca się od wybrażenia ruchu do jego wstępnego opanowania w tzw "zarysie", czyli opanowywany ruch charakteryzuje się brakiem płynności, harmonii oraz "kanciastym przebiegiem". W trakcie tego etapu zasadniczą metodą nauczania jest metoda syntetyczna umożliwiająca wyrobienie zmysłu kinestetycznego, a dzięki niemu szybsze opanowanie nauczanego ruchu

Koordynacji precyzyjnej - polegającej na poprawieniu, doskonaleniu uczonego ruchu - aż do pełnego jego opanowania. Uczony ruch jstaje się płynny, skoordynowany - niewymagający dużych nakładów sił jak i obciążenia układu nerwowego w jego synchronizacji. Główną metodą używaną podczas uczenia ruchu w tej fazie to metoda mieszana (syntetyczno analityczna), gdzie część analityczna przeidziana jest głównie do poprawy błędów powstałych w fazie pierwszej.

Adaptacji i stabilizacji - podczas której nauczana czynność staje się nawykiem mogącym w precyzyjny sposób łączyć się z różnego typu przejawami zachowania motorycznego. Po osiągnięciu tej fazy ruch staje się ergonomiczny, płynny oraz posiada dużą odporność na zakłócenia zewnętrzne. Trenujący posiada pełną możliwość jego dostosowania do warunków zewnętrzynch przy zachowaniu pełnej płynności.

Osiągnięcie fazy stabilizacji i adaptacji w nauczanych ruchach jest celem każdego treningu technicznego, ponieważ osiągając poziom nawyku stają się ruchami wywołującymi najmniejsze obciążenie układu nerwowego koordynującego poszczególne mięśnie oraz wymagają najmniejszego nakładu energii dzięki czemu możliwe jest ich wielokrotne powtarzanie bez zmniejszenia ich precyzji.

25.Opisz osoby uzdolnione i nieuzdolnione ruchowo pod względem szybkościowym

Osoba uzdolniona ruchowo ma takie właściwości, które warunkują pomyślne rezultaty działania. Nie są one człowiekowi tak do końca wrodzone, występują w formie zalążków, od nas zależy jak je rozwiniemy. Osoby, które opanowują nowe umiejętności w drodze niewielkiej liczby powtórzeń, prób, które na naukę danej czynności potrzebują niewielkiej ilości czasu nazywamy uzdolnionymi ruchowo. Natomiast osoby, którym dla opanowania nowej umiejętności potrzeba dużej liczby powtórzeń, dużej liczby prób wykonania tej samej czynności nazywamy ruchowo nieuzdolnionymi. Do opanowania złożonej czynności ruchowej u tych osób należy doprowadzić poprzez skomplikowany system ćwiczeń przygotowawczych i oswajających.

26.Wymień wskaźniki uzdolnień ruchowych i krótko je scharakteryzuj

27.Wymień elementy wpływające na zapamiętywanie nawyków ruchowych

Czynnikami sprzyjającymi lub przeszkadzającymi w procesie uczenia motorycznego są :

1.cechy indywidualne ucznia,

a) cechy osobnicze, b)uzdolnienia ruchowe osobnika, c) cechy somatyczne- długość kończyny w biegu przez płotki, d) psychiczne i charakterologiczne- skłonności do walki w boksie, e)sprawność zmysłów- wzrok, f) postawa ucznia- chęć i gotowość do uczenia się

2. pozaosobnicze warunki zewnętrzne

28.Mierniki uzdolnień ruchowych człowieka.

1.Czynniki endogenne genetyczne - determinanty rozwoju. Czynniki te łączą się z mechanizmem płci. Powstający organizm posiada zespół determinantów genetycznych będących przekaźnikiem właściwości rodziców. Występuje tu m.in. płeć, rasa. Genetyczne zdeterminowanie płci warunkuje różnice w rozwoju dziewcząt i chłopców, które dotyczą odmiennego tempa wzrastania oraz różnic w zakresie ostatecznych wymiarów i proporcji ciała.

2.Czynniki endogenne paragenetyczne - stymulatory rozwoju .Na pierwszy plan wysuwa się tu wpływ czynników organizmu matki, szczególnie silny w okresie rozwoju płodowego np. tryb życia w czasie ciąży, rodzaj wykonywanej pracy, sposób żywienia, czas snu itp. Czynniki te mają wpływ na rozwój dziecka.

3.Czynniki egzogenne - modyfikatory rozwoju.

a)czynniki biogeograficzne: flora, fauna, klimat, zasoby mineralne. Najodpowiedniejszy dla rozwoju jest klimat umiarkowany ciepły o przeciętnych wartościach temperatury.

b).czynniki kulturalno-społeczne: charakter środowiska, poziom wykształcenia, wysokość zarobków, tradycje, zwyczaje.

29.Wpływ aktywności ruchowej na rozwój człowieka.

Jednym z najważniejszych czynników powodujących choroby cywilizacyjne jest zmniejszona aktywność ruchowa, siedzący tryb życia a także brak kontaktu z przyrodą i nadmierne przeciążenie układu nerwowego. Wśród młodzieży szkolnej co czwarty uczeń wykazuje odchylenia od prawidłowego stanu zdrowia. Plagą staje się częściej występujące u dzieci i młodzieży wady postawy. Zwiększona i systematyczna aktywność ruchowa może łagodzić lub usuwać występowanie wielu czynników chorobotwórczych. Praca fizyczna, uprawianie sportu i turystyki, rekreacja, wych- fiz, a także wszelka codzienna aktywność ruch. Stają się dziś koniecznością. Doskonałą okazją dostarczenia dzieciom i młodzieży odpowiedniej dawki ruchu stwarzają zajęcia wf, a także sport w ramach zajęć pozalekcyjnych. Lekcje wf, powinny mieć decydujące znaczenie w zapewnieniu dostatecznej ilości ruchu. Zmiany jakie zachodzą w organizmie pod wpływem systematycznej aktywności ruch. Są ogromne. Wiele z nich objawia się na pierwszy rzut oka: szczupła sylwetka, lepsze umięśnienie, sprężysty chód, brak objawów zmęczenia przy pracy fizycznej, lepsze samopoczucie itp. W wyniku treningu uzyskuje się wyraźną poprawę podstawowych cech motorycznych takich jak; szybkość, siła, wytrzymałość. Ruch, wysiłek fizyczny powoduje wiele korzystnych zmian wewnątrz poszczególnych układów człowieka; w układzie ruchu (zapobiega i koryguje wady postawy, wzmacnia i stabilizuje stawy, zwiększa napięcie, siłę i sprężystość mięśnie);

w układzie krwionośnym ( wzrost liczby erytrocytów, hemoglobiny, leukocytów, zwiększa pojemność tlenową krwi, zmniejsza ciśnienie skurczowe krwi, kształtuje ekonomiczną pracę serca). W układzie oddechowym- zwiększa pojemność życiową płuc, zwiększa głębokość oddechu, zmniejsza liczbę oddechów, zmniejsza wielkość długu tlenowego)

W układzie nerwowym- polepszona koordynacja ruchowa, zmniejsza poziom lęku, poprawia jakość snu, W układzie hormonalnym- korzystny wpływ na budowę i czynności przysadki mózgowej; W układzie immunologicznym- poprawa systemu obronnego i wzrost odporności;

Uprawianie sportu powoduje zmniejszenie ilości tkanki tłuszczowej, co ma znaczenie w profilaktyce otyłości. Aktywność fizyczna ma zbawienny wpływa na zdrowie i rozwój człowieka.

30.Przez jakie bodźce są wywoływane emocje

Emocje to silne wzruszenie, podniecenie, przeżycie. Emocje dodatnie(+) rozkosz, przyjemność' emocje ujemne(-) cierpienie, przykrość.

Emocję są wywoływane przez:

1.Bodźce pierwotne- te które pochodzą od narządów zmysłowych lub wewnętrznych i związane są z zaspokajaniem potrzeb i z procesami patologicznymi- mogą one wywoływać niespecyficzny stan ogólny przyjemny lub przykry.(np. samopoczucie).

2.Bodźce wtórne- tj. te które nabywane są przez doświadczenie, a związane są bodźcami pierwotnymi(bezwarunkowanymi);

3.Bodźce kinestetyczne- tj. te które związane są z własnymi czynnościami (np. nadmierna aktywność, długotrwała bezczynność). Przebiegają w formie bardzo zróżnicowanego procesu z czym wiążą się różne reakcje emocjonalne. W procesach emocjonalnych wyróżnia się następujące komponenty: a) wzrost napięcia mięśniowego; b) intensyfikacja procesów umysłowych; c) pobudzenie układu autonomicznego a co z kolei parasympatycznego co prowadzi do zmiany czynności narządów wewnętrznych.

31.Wymien 3 etapy emocji występujących w sporcie

A) przedstartowe stany sportowca;

a) stan gotowości startowej- najbardziej pozytywny stan przedstartowy

b) stan właściwej gorączki startowej

c)stan apati.Rodzaj przedstartowego stanu nie jest czymś stałym i zmienia się w zależności od warunków i czynników .

B) etap emocji w trakcie startu (cechą charakterystyczną jest to że intensywność wyraźnie spada z chwilą rozpoczęcia startu)

C) emocje postartowe- w zależności od sukcesu lub niepowodzenia.

32.Czym jest psychologia sportu

To dział psychologii zajmujący się badaniem, wyjaśnianiem i opisywaniem psychologicznych aspektów występujących w kontekście sportowym, a także wykorzystaniem uzyskanych na tej podstawie teorii, metod i technik w celu poprawy osiągnięć i ogólnego funkcjonowania osób uprawiających sport.

33 główne czynniki potęgujące przeżywanie emocji w sporcie.

-specyfika uprawianej dyscypliny i wynikające z tego fizyczne zagrożenia

-niewłaściwa organizacja i przebieg procesu treningu

- przerwy w treningu spowodowane np. chorobą czy kontuzją oraz wynikający z nich brak przygotowania do zawodów

- stawiane do realizacji cele osobiste, a także formuowane przez trenera lub otoczenie zadania czy oczekiwania

- nieakceptowalny styl kierowania zawodnikiem

-wysoka ranga oraz silna obsada zawpodów

34 Elementy podlegające uczeniu.

W wyniku uczenia się zmienia się nie tylko rysunek przemieszczanych elementów układu ruchowego, lecz także inne jego komponenty:

a)treść ruchu b)idea ruchu c)cechy ruchu d)forma ruchu e)fazowa struktura ruchu

f)przenoszenie ruchu g)płynność h)elastyczność i)rytm j)dokładność k)przewidywanie

35 Umiejętności

Są to wyuczona zdolność do osiągania zamierzonych rezultatów przy maksymalnej pewności i często minimalnym nakładzie czasu lub energii albo obu z tych czynników.

36. Zdolności

Są przejawem naszych wrodzonych cech fizycznych, które określają nasze możliwości w danej dyscyplinie. Zdolności są ważne, ponieważ nakładają ograniczenia na poziom umiejętności możliwy do osiągnięcia.

37. Klasyfikacja umiejętności

a).makroruchowe b)mikroruchowe lub a) wysoce ustrukturalizowane b).nisko ustrukturalizowanie.

Stopień ustrukturalizowania umiejętności jest określany na podstawie przewidywalności i niezmienności otoczenia, w którym się ją (umiejętność) wykorzystuje. Sporty takie jak strzelanie, taniec, gimnastyka, wymagają wysoce przewidywalnego otoczenia. I przeciwnie, gra w piłkę czy sporty kontaktowe są o wiele mniej przewidywalne i bazują na umiejętnościach, które są słaba ustrukturalizowane.

a) etap autonomiczny - osiągamy go, kiedy opanujemy nową umiejętność w stopniu na jaki zezwalają nasze zdolności. W tym momencie wykorzystanie nabytej umiejętności wymaga niewielkiego udziału świadomości. Myślenie o tym, co robimy i świadome próby usprawnienia tego w rzeczywistości pogarszają jakość działania.

b) ocena modelu trójetapowego - dzięki zrozumieniu na jakim etapie znajduje się zawodnik, można zapewnić mu optymalną liczbę demonstracji, bezpośrednich wskazówek oraz możliwość ćwiczenia.

39. Opisz z jakimi emocjami spotykają sie zawodnicy po osiągnieciu sukcesu i porażce.

Po osiągnięciu sukcsu jest jakby naturalne występowanie wysokiego natężenia emocji o znaku dodatnim niekiedy wręcz euforii. Jedni przeżywają swoją radość bardzo spontanicznie inni w skupieniu. Jednak nie u wszystkich odniesiony sukces staje się źródłem energii, służącej wzmożonemu wysiłkowi do dalszego treningu i pracy nad sobą. W niektórych przypadkach może wywierać skutki negatywne. CZęsto zawodnik staje się nadmiernie pewny siebie, lekceważy rywali, konsekw. może być opuszczenie się w treningach, brak postępów a w rezultacie perspektywa poniesienia porażek.w przypadku porażki- jedni przyjmują porażkę spokojnie inni mogą być wręcz załamani reagując biernością i apatią. z porażką wiąże się nie tylko pogorszenie stanu psychicznego ale także negatywnym stanem przedstartowym w następnych zawodach. Występuje zniechęcenie , brak wiary we własne siły, chęć rezygnacji zajmowania się sportem.

40.Wymień okoliczności sprzyjające procesowi uczenia się.

Cechy indywidualne ucznia, pozaosobnicze warunki zewnętrzne w jakich przebiega nauczanie, cechy osobnicze, właściwości biologiczne, psychologiczne, społeczne. Najczęściej wymienianym warunkiem dobrych postępów w nauce są uzdolnienia ruchowe, cechy somatyczne, cechy psychiczne i charakterologiczne, sprawność zmysłów, postawa ucznia czyli jego chęć i gotowość do uczenia się, dojrzałość organizmu, poziom koordynacji ruchów, wiek motoryczny.

41.Czynniki warunkujące przebieg oraz strukturę czynności motorycznych

1. świadomość celu danego działania

2. świadomość wewnętrznej logiki zadania, które należy wykonać aby założony cel osiągnąc najwłaściwszą drogą

3. świadomość sytuacji determinującej cel danego działania w jakiej zadanie jest realizowane

4. motywacją pojętą jako uświadamianie sobie przez podmiot w mniejszym lub większym stopniu przyczyn własnego działania oraz stosunku do jego celów i zadań

42. Wymień psychiczne struktury działalności sportowej i jedną z nich scharakteryzuj

1. Ideowe ukierunkowanie działalności sportowej i jej zanczenie społeczne

2. Technika i operacje robocze procesu działalności

3. Nawyki motoryczne, mające specjalne znaczenie w strukturze czynności sportowych

4. stopień rozwoju i właściwości jakościowe szeregu psychicznych w szczególności sensomotorycznych funkcj

5. wiedza specjalistyczna

6. emocjonalne napięcie w działalności sportowej

7. Dynamiczny charakter działalności sportowej

8. aspekty zachowania się w działalności sportowej

43.Wymień psychiczne właściwości wyróżniające osobowość

samoświadomość, swiadomość, indywidualność, samoregulacja, aktywność, relatywność jedność

44. Działanie motoryczne

motoryka lub motoryczność ludzka to pojęcie obejmujące całokształt czynności ruchowych człowieka inaczej sfera ruchowa aktywności , słowem wszystko to co dotyczy poruszania się człowieka w przestrzeni na skutek zmian położenia całego ciała lub poszczególnych jego części względem siebie

---