Wody kopalniane pochodzą z odwadniania kopalni, wyrobiska, mogą być słodkie, zasolone (>0,5g/l), słone (>35g/l). Mogą być zanieczyszczone m.in. izotopami promieniotwórczymi ( kop. Węgla na Górnym Śląsku), oraz innymi. Są uznawane za ścieki. Niektóre mogą być używane jako woda pitna, do chłodzenia urządzeń, do przeróbki surowca, do produkcji energii cieplnej lub elektrycznej. Są także zrzucane do rzek (86%) po oczyszczeniu lub nie. Ich wypompowywanie prowadzi do obniżenia poziomu wód gruntowych i powstania leja depresji.

Kopalnia na pompowanie wód musi być już przygotowana na etapie projektowania. Dopływ wód zależy od czynników naturalnych (klimat, rzeźba terenu, sposób zagospodarowania terenu, warunki hydrogeologiczne, hydrograficzne, budowa geologiczna, budowa złoża) oraz czynników technicznych (system eksploatacji, kierunek wybierania, głębokość, stopień rozcięcia złoża, wpływ kopalń sąsiednich)

Wody mogą się brać z: zbiorników na powierzchni, zawodnionych utworów skalnych, zawodnione uskoki, szczeliny, niewłaściwie likwidowane utwory wiertnicze

Wieliczka - 9 poziomów wydobywczych, złoże o długości 6 km, szerokości 0,5km, liczne wdarcia wody od XIV w, w 1992 katastrofalny wypływ wody na poprzeczni Mina trwający miesiąc, tama drewniano-iłowa, ale nieskuteczne, woda płynęła sobie przez gipsy, szkody odniósł klasztor Franciszkanów Reformatów.

Rodzaje wód kopalnianych:

I - jony Cl, SO₄ do 600 mg/l (pitne i gospodarcze po uzdatnieniu)

II - jony Cl, SO₄ do 1800 mg/l (górnictwo, przemysł, elektrownie)

III - jony Cl, SO₄ do 42000mg/l (miernie zasolone, ścieki)

IV - jony Cl, SO₄ powyżej 42000 mg/l ( ścieki zagrażające wodom powierzchniowym, czasami do produkcji soli itp.)

Likwidacja kopalń - wykorzystanie na: składowiska odpadów, źródła ciepła geotermalnego, turystykę, działalność naukowa - podziemne laboratoria fizyczne, muzealnictwo, trasy turystyczne, rekultywacja, stoki narciarskie itp., parki. To jak zagospodarujemy wyrobiska odkryte i kopalnie zależy od warunków przyrodniczych, planu zagospodarowania terenu, ekonomii, socjologii, pieniędzy, potrzeb, warunków geologiczno - hydrologicznych, skażenia danego terenu, itp. Projektuje się nawet w Kansas podziemne miasta, sklepy, centra handlowe.

Badania ultradźwiękami należ do badań nieniszczących i są bardzo popularne. Polegają na określeniu prędkości przebiegu podłużnej fali ultradźwiękowej. Pozwala na wykrycie wszelkich deformacji, pęknięć, powierzchni mikronie ciągłości, krasu wewnętrznego, grubości warstw.

Składowanie odpadów w masywie skalnym: można składować odpady płynne i stałe, masyw musi spełniać odpowiednie kryteria, nie może być spękany, nie mogą przez niego przepływać wody, które mogłyby ulec zanieczyszczeniu, w pobliżu nie może być ujęć wód pitnych. Jak najmniej deformacji i nieciągłości w ośrodku skalnym, warstwy otaczające muszą być nieprzepuszczalne, szczególnie te nadległe. Trzeba przewidzieć ile cieczy się tam zmieści i czy będzie zgodna chemicznie z ośrodkiem, żeby nie doszło do wybuchu czy kolmatacji jak np.. zatłaczamy coś w izolowane piaskowce. Należy odpowiednio uwzględnić jakimi otworami i w jakim rozmieszczeniu będzie się zatłaczałaby najkorzystniej wypełnić złoże.

Zabytek - według Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami to rzecz (nieruchomość, np. budynek, cmentarz lub krajobraz kulturowy albo rzecz ruchoma, np. dzieło sztuki użytkowej, obraz, rzeźba, znalezisko archeologiczne - np. artefakt) lub zespół rzeczy, które są dziełem człowieka lub są związane z jego działalnością i stanowią świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, a które powinny być zachowane ze względu na swoją wartość artystyczną, naukową i historyczną. Są wpisane do rejestru zabytków prowadzonego przez wojewódzkiego konserwatora zabytków i podlegają ochronie prawnej.

Formami ochrony prawnej:wpis do rejestru zabytków, uznanie za pomnik historii, utworzenie parku kulturowego lub ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Z rejestru skreśla się otoczenie zabytku, w przypadku skreślenia z rejestru tego zabytku.

Obecnie obowiązuje podział na:

• zabytki nieruchome - nieruchomość, jej część lub zespół nieruchomości,

• zabytki ruchome - rzecz ruchoma, jej cześć lub zespół rzeczy ruchomych,

• zabytki archeologiczne - zabytek nieruchomy będący powierzchniową, podziemną lub podwodną pozostałością egzystencji i działalności człowieka, złożoną z nawarstwień kulturowych i znajdujących się w nich wytworów bądź ich śladów albo zabytek ruchomy, będący tym wytworem.

Zabytkiem przyrody określa się najczęściej szczególnie cenne drzewo, grupę drzew (park, las, aleję itp.) lub głaz narzutowy.

Wszystkie zabytki łącznie (z dziedziny budownictwa, rzemiosła, sztuki, archeologii/dziedzictwo archeologiczne i przyrody) stanowią zasoby dziedzictwa kulturowego.

Przykłady obiektów zabytkowych: Efez, Troja, Aspendos, most w Belkis(Turcja),

Tarasy zalewowe nad Pilicą - powódź, zalanie

Rodzaje osuwisk:

Spełzywanie gleby

Spływ ziemny, spływ błotny

Osuwisko rotacyjne,

osuwisko skalne

Obryw

Badania laboratoryjne:

Cechy fizyczne(gęstość właściwa, objętościowa, porowatość, nasiąkliwość, przepuszczalność)

Cechy wytrzymałościowe (na ściskanie, rozciąganie, ścinanie)

Twardość, ścieralność, odpornośćna wietrzenie

Badania odkształcenia

Osuwiska (crowding the rim - under standing the risk)

Verdal - Osady morskie (ilaste - tzw. quick clay) powstałe w środowisku

morskim, zasolonym o strukturze stabilnej o ile nie nastąpi

wypłukanie jonów i zmiana struktury na tzw. domek z kart .

Aknes (coś zjechało z fiordu)

Osuwiska na dnie morza

W Polsce najwięcej jest w Karpatach, na Górnym Śląsku i na wybrzeżu, ewentualnie Włocławek

Tunel San Grasso, Włochy Tunel Gran Sasso 1996 Włochy 10.175 m

dwie galerie w odległości 50-90m , oraz tunel serwisowy

od strony Adriatyku leżący 10 m poniżej. Przecina utwory od margli

miocenu po i jurajskie wapienie. Warunki szczególnie trudne - rozległe

uskoki. Ciśnienie wód w poziomie tunelu do 60 atm. W czasie budowy

wdarcie wody do tunelu, osuwanie się skalnych bloków, ranni robotnicy

autostrada w norwegii Przebudowa dwu serpentyn na Drodze Troli (Norwegia)

Prace modernizacyjne prowadzone są z pietyzmem

utrzymującym kamienne mosty na rzece Twerrelva

i strumieniach budowane z miejscowego materiału

pasującego kolorem i rozmiarem do otoczenia.

Całość prac prowadzona od maja do listopada 2005

kosztuje 16 mln. NOK ,

wcześniejsze prace 40 000 mln. NOK

Zespół Elektrowni Wodnych Porąbka - Żar S.A. zlokalizowany jest w Beskidzie Małym ,w gminie Czernichów, między Żywcem a Bielsko-Białą. Kaskada ma 3 stopnie (298,2m,322m,345m). masyw skalny góry Żar składa się z kredowego fliszu (piaskowce i cienkie warstwy łupków ilastych). Utwory te mają niskie i bardzo zróżnicowane parametry geotechniczne (WYTRZYMALOŚĆ NA ŚCIASKANIE 62-222 Mpa, kąt tarcia wewnętrznego (45-56), moduły sprężystości 3GPa-9GPa)

Górnictwo podziemne w Polsce: węgiel kamienny (GZW,LZW)(skomplikowane warunki geologiczne, przewarstwienia, zasiarczenie, wody złożowe, radioaktywność, potem hałdy, odpady), miedź LGOM, baryt Góry Kaczawskie, sole kamienna i potasowa Wieliczka, Bochnia (likwidowane),

Pilce na Górnym Śląsku przykład katastrofy spowodowanej przez ludzką głupotę, przy mieście jest dużą żwirownia na terenie zalewowym Nysy Kłodzkiej, jak wdarła się fala powodziowa, to spowodowała erozję wsteczną, rozmycie, nieumocniony wał powodziowy się rozpłynął połowa miasta popłynęła razem z wodą.

Olympic Dam (nie wiem czy na pewno o to jej chodzi ale nic innego nie znalazłam)

Kopalnia miedzi, uranu, złota, srebra w Południowej Australii. Kopalnia podziemna plus przetwórstwo. Największa produkcja uranu. Wykorzystuję metodę sublevel open stoping, która polega na . przerabiają 10 milionów ton rudy rocznie. Zużywają 35 milionów litrów wody z Wielkiego Basenu Artezyjskiego codziennie.

A wiecej nie mogę znaleźć.

Ide na przerwę

Deformacje ciągłe to na przykład ugięcie się stropu pustki poeksploatacyjnej a przez to powierzchni terenu, bez przerwania warstw. Rozmiar niecki osiadania można obliczyć. Żeby się nie zawaliło zabezpiecza się filarami, pozostawia się ileś tam złoża w stropie nie wybranego.

Ze względu na odkształcenia poziome E, nachylenie T promień krzywizny R wydziela się 5 grup zagrożenia szkodami górniczymi. Jeżeli E>9mm/m, T>15mm/m, K<4mm/m (klasaV) to takie tereny są niezdatne do budowy. W zasadzie już od K=6 nie powinno posadawiaćsię budynków. Na to się nic nie poradzi. Nie wiem jakie są jeszcze inne zagrożenia antropogeniczne nie pozwalające na posada wianie budynków.

W kopalni zawsze może zdarzyć się zawał. Może się gnąc do powierzchni lub nie ale prawie na pewno spowoduje powstanie deformacji ciągłych. Kontroluje się i zapobiega przez pozostawienie odpowiedniej grubości stropu i przerw między kolejnymi wyrobiskami. Podsadzka - materiał nietoksyczny i niepalny, dostarczony z powierzchni lub wyrobisk drążonych w kamieniu, wypełniający pustki poeksploatacyjne. Materiałem podsadzkowym może być piasek lub odpady przemysłowe spełniające określone wymogi ministerstwa ochrony środowiska. Czasami doprowadza się do zawału kontrolowanego.

---