Służba Kontrwywiadu Wojskowego

Służba Kontrwywiadu Wojskowego została utworzona 1 października 2006 roku
na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2006 roku (Dz. U. z dnia 23 czerwca 2006 r.) o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego i Służbie Wywiadu Wojskowego, w wyniku rozwiązania Wojskowych Służb Informacyjnych.

Zgodnie z art.1 wyżej wymienionej ustawy Służba Kontrwywiadu Wojskowego jest służbą specjalną i służbą ochrony państwa, odpowiedzialną w kwestiach ochrony Państwa przed zagrożeniami wewnętrznymi dla obronności, bezpieczeństwa i zdolności bojowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, a także innych jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej.

Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego jest centralnym organem administracji rządowej i podlega Ministrowi Obrony Narodowej, z zastrzeżeniem określonych w ustawie uprawnień Prezesa Rady Ministrów lub Ministra Koordynatora Służb Specjalnych, w przypadku jego powołania. Działalność Szefa SKW podlega kontroli Sejmu.

W skład kierownictwa Służby Kontrwywiadu Wojskowego wchodzą: Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego - (obecnie) gen. bryg. Janusz NOSEK oraz trzech Zastępców
- (obecnie) płk Dariusz PILARZ, płk Maciej URBAŃSKI i płk Maciej HERMEL

 Szef SKW kieruje podległą służbą bezpośrednio lub przez swoich zastępców
oraz dyrektorów (kierowników) jednostek organizacyjnych SKW.

Zarządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 stycznia 2011 roku zmieniające zarządzenie w sprawie nadania statutu Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, które weszło
w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia 1 stycznia 2011 roku, podaje jednostki organizacyjne wchodzące w skład SKW:

1. Zarząd Operacyjny

2. Zarząd Ochrony Ekonomicznych Interesów Sił Zbrojnych

3. Zarząd Ochrony Sił Zbrojnych

4. Zarząd Bezpieczeństwa Informacji Niejawnych

5. Biuro Techniki i Obserwacji

6. Biuro Radiokontrwywiadu

7. Biuro Łączności i Informatyki

8. Biuro Pełnomocnika Ochrony i Bezpieczeństwa Wewnętrznego

9. Biuro Logistyki

10. Biuro Ewidencji i Archiwum

11. Biuro Kadr i Szkolenia

12. Biuro Prawne

13. Gabinet Szefa SKW

14. Zespół Nadzoru Finansowego

15. Zespół Audytu Wewnętrznego

16. Inspektorat SKW w Gdyni

17. Inspektorat SKW w Krakowie

18. Inspektorat SKW w Lublinie

19. Inspektorat SKW w Poznaniu

20. Inspektorat SKW w Warszawie

Aspekty cywilnej kontroli nad działalnością SKW

Minister Obrony Narodowej

• określa kierunki działania SKW w drodze wytycznych,

• w przypadku powołania Ministra Koordynatora Służb Specjalnych określenie kierunków działania następuje w uzgodnieniu z tym ministrem.

Wytyczne

• opiniuje Kolegium do Spraw Służb Specjalnych - organ opiniodawczo-doradczy Rady Ministrów,

• opiniuje sejmowa Komisja  do Spraw Służb Specjalnych,

• zatwierdza Prezes Rady Ministrów,

• przekazuje Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wraz z opiniami MON.

Planowanie działalności SKW

Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego

• na podstawie wytycznych MON, opracowuje plan działania SKW na rok następny,

• przedstawia do zatwierdzenia roczny plan działania Ministrowi Obrony Narodowej (najpóźniej na 3 miesiące przed końcem roku kalendarzowego),

• plan działania opiniuje Kolegium do Spraw Służb Specjalnych

Sprawozdawczość z działalności SKW

Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego

• przedstawia corocznie do dnia 31 marca Prezesowi Rady Ministrów oraz do zatwierdzenia Ministrowi Obrony Narodowej sprawozdanie z działalności
  i wykonania budżetu SKW za poprzedni rok kalendarzowy,

• sprawozdanie opiniuje Kolegium do Spraw Służb Specjalnych - organ opiniodawczo-doradczy Rady Ministrów,

• sprawozdanie opiniuje Kolegium do Spraw Służb Specjalnych.

Minister Obrony Narodowej przekazuje Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wytyczne określające kierunki działania SKW, zatwierdzone plany działania SKW na rok następny oraz sprawozdania z działalności oraz wykonania budżetu SKW za poprzedni rok kalendarzowy, wraz z ich opiniami dokonanymi przez Kolegium do Spraw Służb Specjalnych.

Szef SKW niezwłocznie przekazuje Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej
i Prezesowi Rady Ministrów informacje mogące mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa
i międzynarodowej pozycji Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego z dnia 9 czerwca 2006 roku działalność Służby Kontrwywiadu Wojskowego jest finansowana z budżetu państwa z części - obrona narodowa.

Celem Służby Kontrwywiadu Wojskowego jest ochrona Państwa przed zagrożeniami wewnętrznymi dla obronności, bezpieczeństwa i zdolności bojowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych jednostek organizacyjnych podległych
lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej.

Zgodnie art. 5 ustawy o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego do podstawowych zadań zalicza się:

1. rozpoznawanie, zapobieganie oraz wykrywanie popełnianych przez żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową w tym również żołnierzy SKW i SWW
   oraz pracowników SZ RP i innych jednostek organizacyjnych MON, przestępstw:

1. przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstw wojennych określonych
   w rozdziale XVI ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r.

2. przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej określonych w rozdziale XVII ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r.

3. określonych w art. 140 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r.

4. określonych w art. 228-230 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r., jeżeli mogą one zagrażać bezpieczeństwu lub zdolności bojowej SZ RP

5. przeciwko ujawnianiu poufnych informacji

6. związanych z obrotem z zagranicą towarami, technologiami i usługami
   o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa

2. związanych z działalnością terrorystyczną oraz innych niż wymienione
   we współdziałaniu z Żandarmerią Wojskową i innymi organami uprawnionymi
   do ścigania przestępstw wymienionych w pkt 1;

3. realizowanie zadań dotyczących ochrony państwa

4. uzyskiwanie, gromadzenie, analizowanie, przetwarzanie informacji mogących mieć znaczenie dla obronności, bezpieczeństwa lub zdolności bojowej SZ RP;

5. prowadzenie kontrwywiadu radioelektronicznego oraz przedsięwzięć z zakresu ochrony kryptograficznej i kryptoanalizy;

6. uczestniczenie w planowaniu i przeprowadzaniu kontroli realizacji umów międzynarodowych dotyczących rozbrojenia;

7. ochrona bezpieczeństwa jednostek wojskowych oraz żołnierzy wykonujących zadania służbowe poza granicami państwa;

8. ochrona bezpieczeństwa badań naukowych i prac rozwojowych zleconych przez SZ RP oraz produkcji i obrotu towarami, technologiami i usługami
   o przeznaczeniu wojskowym zamówionymi przez SZ RP;

9. podejmowanie działań, przewidzianych dla SKW, w innych ustawach, a także umowach międzynarodowych, którymi Rzeczpospolita Polska jest związana.

Zadania SKW obejmują również rozpoznawanie oraz wykrywanie przestępstw, popełnionych we współdziałaniu z żołnierzami pełniącymi czynną służbę wojskową, funkcjonariuszami SKW i SWW lub pracownikami SZ RP i innych jednostek organizacyjnych MON.

Analiza i zwalczanie zagrożeń

Służba Kontrwywiadu Wojskowego

• uzyskuje,

• gromadzi,

• analizuje,

• przetwarza,

• przekazuje właściwym organom (np. Prezydent RP, Prezes Rady Ministrów, Minister Obrony Narodowej)

informacje mogące mieć znaczenie dla obronności państwa, bezpieczeństwa lub zdolności bojowej SZ RP lub MON, w zakresie swoich ustawowych kompetencji oraz podejmuje działania w celu eliminowania ustalonych zagrożeń.

Służba Kontrwywiadu Wojskowego przy realizacji swoich działań współdziała z:

1. Sztabem Generalnym Wojska Polskiego i innymi komórkami organizacyjnymi Ministerstwa Obrony Narodowej oraz dowódcami rodzajów SZ RP, okręgów wojskowych, garnizonów wojskowych i jednostek wojskowych;

2. odpowiednimi organami, służbami i instytucjami podległymi ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych;

3. odpowiednimi organami i jednostkami organizacyjnymi podległymi ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych;

4. odpowiednimi organami, służbami i instytucjami podległymi ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych;

5. innymi organami, służbami i instytucjami uprawnionymi do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych.

Zwalczanie przestępstw

Służba Kontrwywiadu Wojskowego rozpoznaje, zapobiega oraz wykrywa popełniane przez żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową, funkcjonariuszy SKW i SWW oraz pracowników SZ RP i innych jednostek organizacyjnych MON, przestępstwa:

1. przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstwa wojenne / Rozdz. XVI ustawy
   z dnia 6 czerwca 1997r. - Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm./ takie jak np.:

1. wszczynanie, prowadzenie, nawoływanie do wszczęcia wojny napastniczej,

2. popełnienie zabójstwa lub spowodowanie uszczerbku na zdrowiu na tle rasowym, etnicznym, politycznym wyznaniowym itp.,

3. udział w zamachu skierowanym przeciwko grupie ludności w celu wsparcia polityki państwa lub organizacji, a przy tym dopuszczenie się zabójstwa, spowodowanie uszczerbku na zdrowiu, stworzenie warunków zagrożenia życia,

4. stosowanie przemocy lub groźby bezprawnej wobec ludności z powodu przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, politycznej, wyznaniowej,

5. stosowanie środków masowej zagłady zakazanych przez prawo międzynarodowe,

6. atakowanie miejscowości lub obiektów niebronionych, stref sanitarnych, zdemilitaryzowanych lub zneutralizowanych bądź stosowanie innych sposobów walki zakazanych przez prawo międzynarodowe, w czasie działań zbrojnych.

2. szpiegostwa przeciwko RP oraz przeciwko państwom obcym, które zapewniają wzajemność / Rozdz. XVII ustawy z dnia 6 czerwca 1997r./:

1. działalność zmierzającą bezpośrednio do pozbawienie niepodległości, oderwania części obszaru lub zmianę przemocą konstytucyjnego ustroju Rzeczypospolitej Polskiej.

3. zamachu lub sabotażu wobec SZ RP /Art. 140 ustawy z dnia 6 czerwca 1997r./:

1. dopuszczenie się zamachu na jednostkę Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,

niszczenie lub uszkadzanie obiektów albo urządzeń o znaczeniu obronnym.

4. przeciwko bezpieczeństwu lub zdolności bojowej SZ RP lub innych jednostek organizacyjnych MON /korupcja/ /Art. 228-230 ustawy z dnia 6 czerwca 1997r./:

1. przyjmowanie korzyści majątkowej lub osobistej bądź też obietnicę w związku
   z pełnieniem funkcji publicznej,

2. przyjmowanie korzyści majątkowej lub osobistej w związku z pełnieniem funkcji publicznej, za zachowanie stanowiące naruszenie przepisów prawa,

3. uzależnienie wykonania czynności służbowej w związku z pełnieniem funkcji publicznej, od otrzymania korzyści majątkowej lub osobistej bądź jej obietnicę
   lub żądanie takiej korzyści.

4. uzależnienie wykonania czynności służbowej w związku z pełnieniem funkcji publicznej w państwie obcym lub w organizacji międzynarodowej, od otrzymania korzyści majątkowej lub osobistej bądź jej obietnicę lub żądanie takiej korzyści.

5. udzielanie albo obiecanie udzielenia korzyści majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną w związku z pełnieniem tej funkcji,

6. skłonienie osobę pełniącą funkcję publiczną do naruszenia przepisów prawa
   lub udzielanie albo obiecanie udzielenia takiej osobie korzyści majątkowej
   lub osobistej za naruszenie przepisów prawa,

7. udzielanie albo obiecanie udzielenia korzyści majątkowej lub osobistej znacznej wartości osobie pełniącej funkcję publiczną w związku z pełnieniem tej funkcji,

8. udzielanie albo obiecanie udzielenia korzyści majątkowej lub osobistej znacznej wartości osobie pełniącej funkcję publiczną w państwie obcym lub w organizacji międzynarodowej, w związku z pełnieniem tej funkcji.

9. przyjmowanie korzyści majątkowej lub osobistej za pośrednictwo w załatwieniu sprawy, opartej na wpływach w instytucji państwowej, samorządowej, organizacji międzynarodowej albo krajowej lub w zagranicznej jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi albo wywołując przekonanie innej osoby
   lub utwierdzając ją w przekonaniu o istnieniu takich wpływów,

10. udzielanie bądź obiecanie udzielenia korzyści majątkowej lub osobistej w zamian za pośrednictwo w załatwieniu sprawy w instytucji państwowej, samorządowej, organizacji międzynarodowej albo krajowej lub w zagranicznej jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, polegające na bezprawnym wywarciu wpływu na decyzję, działanie lub zaniechanie osoby pełniącej funkcję publiczną, w związku z pełnieniem tej funkcji

5. przeciwko ochronie informacji jeżeli mogą one zagrażać bezpieczeństwu
   lub zdolności bojowej SZ RP lub innych jednostek organizacyjnych MON,
   a także takie czyny skierowane przeciwko państwom obcym, które zapewniają wzajemność / Rozdz. XXXIII ustawy z dnia 6 czerwca 1997r - Kodeks karny/:

1. ujawnienie lub wbrew przepisom ustawy wykorzystanie informacji niejawnej
   o klauzuli „tajne” lub „ściśle tajne”,

2. ujawnienie lub wbrew przepisom ustawy wykorzystanie informacji, z którą znanych w związku z pełnioną funkcją, wykonywaną pracą, działalnością publiczną, społeczną, gospodarczą lub naukową,

3. pozyskanie bez uprawnień dostępu do informacji przez otwieranie zamkniętego pisma, podłączenie się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując bądź omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczególne jej zabezpieczenie,

4. niszczenie, uszkadzanie, usuwanie lub zmienianie zapisu istotnej informacji albo w inny sposób udaremnianie lub znaczne utrudnianie zapoznanie się z tą informacją, osobie uprawnionej przez osobę nie posiadającą do tego uprawnień,

5. niszczenie, uszkadzanie, usuwanie lub zmienianie danych informatycznych
   o szczególnym znaczeniu dla obronności kraju, bezpieczeństwa w komunikacji, funkcjonowania administracji rządowej, innego organu państwowego
   lub instytucji państwowej albo samorządu terytorialnego bądź zakłócanie
   lub uniemożliwianie automatycznego przetwarzania, gromadzenia lub przekazywania takich danych,

6. zniszczenie, usunięcie, utrudnienie dostępu lub zmianę danych informatycznych, w istotnym stopniu zakłócenie pracy systemu komputerowego lub sieci teleinformatycznej, przez transmisję nie posiadając uprawnienia,

6. nielegalnego obrotu z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa /art. 33 ustawy z dnia 29 listopada 2000r. - Dz. U. z 2004 r. Nr 229, poz. 2315/.

7. związanych z działalnością terrorystyczną godzących w bezpieczeństwo potencjału obronnego państwa, SZ RP oraz jednostek organizacyjnych MON,
   a także państw, które zapewniają wzajemność.

8. inne godzące w bezpieczeństwo potencjału obronnego państwa, SZ RP oraz jednostek organizacyjnych MON, a także państw, które zapewniają wzajemność.

Ochrona informacji niejawnych

Od dnia 1 stycznia 2011r., w związku ze zmianą statutu SKW (Zarządzenie
nr 66/MON z dnia 20 grudnia 2010 r.) jednostką organizacyjną SKW odpowiedzialną
za realizację, wynikających z ustawy z dnia 5 sierpnia 2010r. o ochronie informacji niejawnych (Dz.U. nr 182 poz. 1228) jest Zarząd Bezpieczeństwa Informacji Niejawnych SKW (ZBIN SKW) w zakresie:

• bezpieczeństwa osobowego,

• bezpieczeństwa teleinformatycznego,

• bezpieczeństwa przemysłowego.

Zgodnie z art. 10. pkt 1. Ustawy z dnia 20 sierpnia 2010r. o ochronie informacji niejawnych, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, nadzorując funkcjonowanie systemu ochrony informacji niejawnych w jednostkach organizacyjnych pozostających w ich właściwości:

1. prowadzi kontrolę ochrony informacji niejawnych i przestrzegania przepisów obowiązujących w tym zakresie;

2. realizuje zadania w zakresie bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych;

3. prowadzi postępowania sprawdzające, kontrolne postępowania sprawdzające oraz postępowania bezpieczeństwa przemysłowego;

4. zapewnia ochronę informacji niejawnych wymienianych między Rzeczpospolitą Polską a innymi państwami lub organizacjami międzynarodowymi;

5. prowadzi doradztwo i szkolenia w zakresie ochrony informacji niejawnych.

Ponadto Służba Kontrwywiadu Wojskowego, zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy, realizuje zadania w odniesieniu do:

1. Ministerstwa Obrony Narodowej oraz jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych,

2. ataszatów obrony w placówkach zagranicznych,

3. żołnierzy w służbie czynnej wyznaczonych na stanowiska służbowe w  innych jednostkach organizacyjnych niż wymienione w pkt. 1 i 2.

Bezpieczeństwo osobowe

Zagadnienie bezpieczeństwa osobowego zostało uregulowane ustawą z dnia 5 sierpnia 2010r. o ochronie informacji niejawnych. Zgodnie z w/w ustawą, Służba Kontrwywiadu Wojskowego jest upoważniona do przeprowadzenia postępowania sprawdzającego wobec osoby uprawnionej ubiegającej się o stanowisko lub zlecenie prac związanych z dostępem
do informacji niejawnych

Podstawą wszczęcia postępowania jest pisemny wniosek kierownika jednostki organizacyjnej lub osoby sprawdzanej wraz z dołączoną wypełnioną ankietą bezpieczeństwa osobowego. Podpisując ankietę, osoba sprawdzana wyraża zgodę na prowadzenie wobec niej czynności przewidzianych w ustawie.

W kompetencjach Służby Kontrwywiadu Wojskowego znajduje się prowadzenie postępowań sprawdzających wobec osób ubiegających się o przyjęcie w SKW oraz wobec: Szefa ABW, Szefa SWW, Komendanta Głównego ŻW a także osób przewidzianych na te stanowiska, pełnomocników ochrony i ich zastępców a także osób przewidzianych na te stanowiska w ABW, SWW i ŻW. Ponadto SKW prowadzi poszerzone postępowania sprawdzające wobec żołnierzy i pracowników cywilnych Ministerstwa Obrony Narodowej oraz jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych, ataszatów obrony w palcówkach zagranicznych i żołnierzy w służbie czynnej wyznaczonych na stanowiska służbowe w innych jednostkach organizacyjnych.

SKW przeprowadza także postępowania sprawdzające przed wydaniem poświadczeń bezpieczeństwa upoważniających do dostępu do informacji niejawnych organizacji międzynarodowych, przede wszystkim NATO i Unii Europejskiej dla osób pełniących służbę lub zatrudnionych w wyżej wymienionych instytucjach i jednostkach organizacyjnych.

Poświadczenia bezpieczeństwa NATO i UE są jedynymi dokumentami upoważniającymi do dostępu do informacji niejawnych wymienionych organizacji na terenie Rzeczpospolitej Polskiej oraz stanowią podstawę do uzyskania zaświadczeń bezpieczeństwa tychże organizacji wystawianych w języku angielskim (Personnel Security Clearance).

Służba Kontrwywiadu Wojskowego w zakresie niezbędnym do kontroli stanu zabezpieczenia informacji niejawnych, /upoważnienie pisemne/ ma prawo do:

1) wstępu do obiektów i pomieszczeń jednostki kontrolowanej, gdzie informacje takie są przetwarzane;

2) wglądu do dokumentów związanych z organizacją ochrony tych informacji
w kontrolowanej jednostce organizacyjnej;

3) żądania udostępnienia do kontroli systemów teleinformatycznych służących
do przetwarzania tych informacji;

4) przeprowadzania oględzin obiektów, składników majątkowych i sprawdzania przebiegu określonych czynności związanych z ochroną tych informacji;

5) żądania od kierowników i pracowników kontrolowanych jednostek organizacyjnych udzielania ustnych i pisemnych wyjaśnień;

6) zasięgania w związku z przeprowadzaną kontrolą informacji w jednostkach niekontrolowanych, jeżeli ich działalność pozostaje w związku z przetwarzaniem lub ochroną informacji niejawnych, oraz żądania wyjaśnień od kierowników i pracowników tych jednostek;

7) powoływania oraz korzystania z pomocy biegłych i specjalistów, jeżeli stwierdzenie okoliczności ujawnionych w czasie przeprowadzania kontroli wymaga wiadomości specjalnych;

8) uczestniczenia w posiedzeniach kierownictwa, organów zarządzających lub nadzorczych, a także organów opiniodawczo-doradczych w sprawach dotyczących problematyki ochrony tych informacji w kontrolowanej jednostce organizacyjnej.

Bezpieczeństwo teleinformatyczne

Zgodnie z ustawą z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych, na potrzeby resortu obrony narodowej SKW realizuje szereg procesów mających zapewnić bezpieczeństwo informacjom niejawnym przetwarzanym w systemach teleinformatycznych
i są to:

• akredytacja bezpieczeństwa teleinformatycznego systemów teleinformatycznych przetwarzających informacje niejawne o klauzuli "poufne" lub wyższej (art. 48 ust. 3). Akredytacja bezpieczeństwa teleinformatycznego jest dopuszczeniem systemu teleinformatycznego do przetwarzania informacji niejawnych i ma na celu zapewnienie, że w systemie teleinformatycznym zostały wdrożone mechanizmy i procedury gwarantujące bezpieczne przetwarzanie informacji niejawnych o określonej klauzuli tajności,

• certyfikacja środków ochrony elektromagnetycznej przeznaczonych do ochrony informacji niejawnych o klauzuli "poufne" lub wyższej (art. 50 ust. 1),

• certyfikacja urządzeń i narzędzi kryptograficznych przeznaczonych do ochrony informacji niejawnych (art. 50 ust. 2),

• certyfikacja urządzeń i narzędzi realizujących zabezpieczenia teleinformatyczne przeznaczonego do ochrony informacji niejawnych (art. 50 ust. 3),

• dopuszczanie do pracy, bez konieczności przeprowadzania badań i oceny, w systemie teleinformatycznym urządzeń i narzędzi kryptograficznych przeznaczonych do ochrony informacji niejawnych o klauzuli "zastrzeżone", jeżeli otrzymały stosowny certyfikat wydany przez krajową władzę bezpieczeństwa państwa będącego członkiem NATO lub Unii Europejskiej lub inny uprawniony organ w NATO lub w Unii Europejskiej (art. 50 ust. 7).

Działając z upoważnienia Szefa SKW, Dyrektor Zarządu Bezpieczeństwa Informacji Niejawnych SKW wystawia następujące rodzaje świadectw oraz certyfikatów:

• Świadectwo Akredytacji Bezpieczeństwa Systemu Teleinformatycznego

• Certyfikat Ochrony Elektromagnetycznej

• Certyfikat Ochrony Kryptograficznej

• Certyfikat Bezpieczeństwa Teleinformatycznego

Bezpieczeństwo przemysłowe

W związku z wejściem w styczniu 2011 roku w życie ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych m.in. zmieniła się klauzula tajności od jakiej przedsiębiorca, który chce realizować umowy lub zadania związane z dostępem do informacji niejawnych, zobowiązany jest uzyskać świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego. Obecnie przedsiębiorca realizujący umowę lub zadanie związane z dostępem do informacji oznaczonych klauzulą "poufne" lub wyższą zobligowany jest posiadać takie świadectwo.

Zgodnie z art. 65 ustawy, SKW w okresie ważności świadectwa, może przeprowadzić z urzędu wybrane elementy sprawdzenia przedsiębiorcy, w celu ustalenia, czy nie utracił on zdolności do ochrony informacji niejawnych przed nieuprawnionym ujawnieniem.

Sprawdzenie przedsiębiorcy, w tym na podstawie danych zawartych w rejestrach, ewidencjach, kartotekach, także niedostępnych powszechnie, obejmuje:

1) strukturę kapitału oraz powiązania kapitałowe przedsiębiorcy, źródła pochodzenia środków finansowych i sytuację finansową;

2) strukturę organizacyjną;

3) system ochrony informacji niejawnych, w tym środki bezpieczeństwa fizycznego;

4) wszystkie osoby wchodzące w skład organów zarządzających, kontrolnych oraz osoby działające z ich upoważnienia;

5) w szczególnie uzasadnionych przypadkach osoby posiadające poświadczenia bezpieczeństwa.

Na podstawie art. 66 ust. 3 pkt 2, SKW może cofnąć świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego z powodu nie poinformowania przez przedsiębiorcę w terminie 30 dni SKW o:

1) zmianach danych zawartych w kwestionariuszu, ogłoszeniu upadłości, likwidacji lub rozwiązaniu jednostki organizacyjnej albo innej formie zakończenia przez nią działalności, wypowiedzeniu umowy oraz zakończeniu wykonywania umowy;

2) zawarciu umowy związanej z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli "poufne" lub wyższej, ze szczególnym uwzględnieniem nazwy i adresu jednostki organizacyjnej zawierającej umowę, przedmiotu umowy oraz najwyższej klauzuli tajności informacji niejawnych, do których dostęp będzie wiązał się z wykonaniem umowy, wypowiedzeniu tej umowy oraz zakończeniu jej wykonywania;

3) zawarciu umowy z podwykonawcą, związanej z dostępem do informacji niejawnych
o klauzuli "poufne" lub wyższej, wypowiedzeniu tej umowy oraz zakończeniu jej wykonywania.

Kancelarie kryptograficzne

Art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1228) powierza Służbie Kontrwywiadu Wojskowego nadzór nad funkcjonowaniem systemu ochrony informacji niejawnych w jednostkach organizacyjnych pozostających w jej właściwości, a Szefowi Służby Kontrwywiadu Wojskowego także nadzór nad systemem ochrony informacji niejawnych w stosunkach Rzeczypospolitej Polskiej z innymi państwami lub organizacjami międzynarodowymi i wydawania dokumentów upoważniających do dostępu do informacji niejawnych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, Unii Europejskiej lub innych organizacji międzynarodowych. W związku z koniecznością zapewnienia merytorycznego wsparcia dla jednostek organizacyjnych pozostających we właściwości Służby Kontrwywiadu Wojskowego, zostały wprowadzone "Wytyczne Służby Kontrwywiadu Wojskowego w sprawie powoływania i odwoływania kancelarii kryptograficznych".

Zgodnie z definicją w/w wytycznych kancelaria kryptograficzna jest etatową komórką organizacyjną, funkcjonującą w jednostce organizacyjnej, odpowiedzialną za rejestrowanie, przyjmowanie, przechowywanie, udostępnianie, dystrybucję, przygotowanie do archiwizacji oraz niszczenie materiałów kryptograficznych, która może realizować zadania związane
z ochroną kryptograficzną (szyfrowanie, deszyfrowanie) informacji niejawnych
z wykorzystaniem certyfikowanych urządzeń kryptograficznych.

Służba Kontrwywiadu Wojskowego prowadzi kontrwywiad radioelektroniczny, oraz przedsięwzięcia z zakresu ochrony kryptograficznej i kryptoanalizy.

Ochrona badań naukowych

Służba Kontrwywiadu Wojskowego zapewnia bezpieczeństwo badań naukowych i prac rozwojowych zleconych przez SZ RP i inne jednostki organizacyjne MON oraz zapewnia bezpieczeństwo produkcji i obrotu towarami, technologiami i usługami o przeznaczeniu wojskowym zamówionymi przez SZ RP i inne jednostki organizacyjne MON, w zakresie swoich ustawowych zadań dotyczących wykrywania przestępstw.

Uprawnienia żołnierzy i funkcjonariuszy SKW

Funkcjonariusze SKW wykonując czynności operacyjno-rozpoznawcze mają prawo :

• żądania niezbędnej, nieodpłatnej pomocy od instytucji państwowych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej;

• zwracania się o niezbędną pomoc do innych przedsiębiorców, jednostek organizacyjnych i organizacji społecznych, jak również zwracania się w nagłych wypadkach do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy;

• posługiwania się dokumentami, które uniemożliwiają ustalenie danych identyfikujących funkcjonariusza oraz środków, którymi się posługuje przy wykonywaniu zadań służbowych;

• korzystania z pomocy osób nie będących funkcjonariuszami;

• zbierania, także niejawnie, wszelkich danych osobowych, jeżeli jest to uzasadnione charakterem realizowanych zadań, oraz przetwarzania ich bez wiedzy i zgody osoby, której te dane dotyczą.

Prawo użycia broni palnej przysługuje funkcjonariuszom SKW wyłącznie w okolicznościach wymienionych i tylko w związku z wykonywaniem ustawowych zadań:

• w celu odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność funkcjonariusza lub innej osoby albo w  celu przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do takiego zamachu;

• przeciwko osobie niepodporządkowującej się wezwaniu do natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia, którego użycie zagrozić może życiu, zdrowiu lub wolności funkcjonariusza albo innej osoby;

• w celu odparcia zamachu, stwarzającego jednocześnie bezpośrednie zagrożenie dla życia, zdrowia lub wolności człowieka, na obiekty lub urządzenia ważne dla obronności państwa lub bezpieczeństwa SZ RP;

• w celu odparcia gwałtownego, bezpośredniego i bezprawnego zamachu na konwój ochraniający osoby, dokumenty zawierające informacje niejawne o klauzuli "tajne" lub "ściśle tajne", pieniądze albo inne przedmioty wartościowe.

Ochrona wojska poza granicami kraju

Służba Kontrwywiadu Wojskowego chroni bezpieczeństwo jednostek wojskowych, innych jednostek organizacyjnych MON oraz żołnierzy wykonujących zadania służbowe poza granicami państwa.

Żołnierze i funkcjonariusze SKW wykonują to zadanie poprzez:

• uczestnictwo w misjach Polskich Kontyngentów Wojskowych m. in. w Afganistanie,

• obecność w strukturach międzynarodowych NATO i UE.

Działalność SKW poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej może być prowadzona w związku z jej działalnością na terytorium państwa wyłącznie w zakresie realizacji zadań określonych w ustawie /ust. 1 i 2/.

Służba Kontrwywiadu Wojskowego w Afganistanie

Służba Kontrwywiadu Wojskowego realizując zadania związane z przeciwdziałaniem atakom zbrojnym na personel Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie, zdobywa m.in. informacje prowadzące do osłabienia potencjału bojowego sił rebelianckich, m.in.:

• W dniu 4 listopada br. oficerowie SKW udaremnili próbę przeprowadzenia ataku z wykorzystaniem improwizowanego ładunku wybuchowego (IED) przeciwko Siłom Koalicji w prowincji Ghazni. Siła rażenia wykrytego ładunku wybuchowego byłaby w stanie zniszczyć KTO Rosomak lub inny pojazd opancerzony wykorzystywany przez Polskie Siły Zadaniowe.

• Na podstawie informacji uzyskanych przez oficerów SKW dokonano wielu operacji wykrycia i zneutralizowania składów broni wykorzystywanych przez afgańskich rebeliantów. Jednocześnie w toku czynności służbowych, oficerowie SKW ustalili skład grupy rebelianckiej odpowiedzialnej za dystrybucję materiałów wybuchowych.

• Przy współpracy oficerów Służby Kontrwywiadu Wojskowego przeprowadzano operacje ujęcia talibskich bojowników podejrzanych o działalność terrorystyczną skierowaną przeciwko Siłom Koalicji.

Źródła:

1. USTAWA z dnia 9 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego
   oraz Służbie Wywiadu Wojskowego (Dz. U. z dnia 23 czerwca 2006 r.)

2. USTAWA z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych
   (Dz.U. z dnia 1 października 2010r.)

3. USTAWA z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny

4. Zarządzenie MON z dnia 10 stycznia 2011 r. zmieniające zarządzenie w sprawie statutu Służbie Kontrwywiadu Wojskowego

5. http://www.skw.gov.pl/

12

---