Produkty pracy |
Istota produktów pracy
Produkty pracy są efektem działalności gospodarczej przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych. Zaliczane są do zapasów tych przedsiębiorstw, czyli do rzeczowych aktywów obrotowych.
Klasyfikacja produktów pracy
|
Wyroby gotowe - produkty wytworzone lub przetworzone przez jednostkę i przeznaczone do sprzedaży; nie podlegają one dalszemu przerobowi oraz odpowiadają określonym normom lub warunkom umownym (produkty finalne) |
|
Produkcja niezakończona - stanowi równowartość kosztów poniesionych na jej wytworzenie; składające się na nią produkty przeszły określone fazy produkcji (przetworzenia), ale nie zostały jeszcze zakończone; obejmuje:
|
|
Roboty i usługi - prace wykonywane przez przedsiębiorstwo we własnym zakresie, tj. z wykorzystaniem posiadanych przez przedsiębiorstwo zasobów; realizowane są z przeznaczeniem do sprzedaży; ze względu na charakter nie podlegają gospodarce magazynowej |
Klasyfikacja bilansowa produktów pracy
B.I. |
Zapasy |
|
|
||
|
|
1. |
Materiały |
|
|
|
|
2. |
Półprodukty i produkty w toku |
|
|
|
|
3. |
Produkty gotowe |
|
|
|
|
4. |
Towary |
|
|
|
|
5. |
Zaliczki na dostawy |
|
|
Wycena produktów pracy
na dzień bilansowy
według rzeczywistych kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy
* Odpisy aktualizujące wartość produktów pracy dokonane w związku z utratą
ich wartości - zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych
w ciągu roku obrotowego
według zmiennych cen ewidencyjnych
przychody - według rzeczywistego kosztu wytworzenia
rozchody - według:
- cen przeciętnych
- metody „pierwsze weszło-pierwsze wyszło” (FIFO)
- metody „ostatnie weszło-pierwsze wyszło” (LIFO)
- metody szczegółowej identyfikacji rzeczywistych kosztów
wytworzenia
według stałych cen ewidencyjnych (przy ustalaniu i rozliczaniu odchyleń)
przychody - według planowanego kosztu wytworzenia (ustalanie odchyleń)
rozchody - według planowanego kosztu wytworzenia (rozliczanie odchyleń)
* Jednostki mogą wyceniać:
produkty w toku produkcji - w wysokości bezpośrednich kosztów wytworzenia lub tylko materiałów bezpośrednich bądź nie wyceniać w ogóle
- jeżeli nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego jednostki
Koszt wytworzenia produktu - art.28 ust.3
Koszt wytworzenia produktu obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu.
Koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny.
Do uzasadnionej, odpowiedniej do okresu wytwarzania produktu, części kosztów pośrednich zalicza się zmienne pośrednie koszty produkcji oraz tę część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych.
Za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowych remontów.
Do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów:
będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych,
ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakim się znajduje na dzień wyceny,
magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba, że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w procesie produkcji,
kosztów sprzedaży produktów.
Wycena i ewidencja bieżąca wyrobów gotowych - zadanie 1
* Przedsiębiorstwo produkcyjne poniosło w bieżącym okresie:
koszty podstawowej działalności operacyjnej - 130.000 zł
koszty ogólnego zarządu - 10.000 zł
koszty sprzedaży - 5.000 zł
* W bieżącym okresie przyjęto z produkcji do magazynu 600 sztuk wyrobów gotowych, których rzeczywisty koszt wytworzenia wynosił 110 zł za sztukę a następnie 400 sztuk wyrobów gotowych, których rzeczywisty koszt wytworzenia wynosił 80 zł za sztukę (produkcja bieżącego okresu odpowiadała normalnemu wykorzystaniu mocy produkcyjnych). W okresie tym sprzedano 800 sztuk wyrobów gotowych z bieżącej produkcji - cena sprzedaży netto wyrobów wynosiła 150 zł (podatek VAT-22%).
* Ewidencja wyrobów gotowych według zmiennych cen ewidencyjnych
(wycena rozchodu wyrobów gotowych według metody FIFO)
1. Przyjęto z produkcji do magazynu 600 sztuk wyrobów gotowych (Pw):
600 szt x 110 zł/szt = 66.000 zł
2. Przyjęto z produkcji do magazynu 400 sztuk wyrobów gotowych (Pw):
400 szt x 110 zł/szt = 32.000 zł
3. Sprzedano 800 sztuk wyrobów gotowych, wystawiając:
a) fakturę VAT:
- wartość produktów w cenie sprzedaży netto: 800 szt x 150 zł/szt = 120.000 zł
- podatek VAT (22%): 26.400 zł
- suma faktury: 146.400 zł
b) dokument magazynowy (Wz) wyceniony według metody FIFO:
600 szt x 110 zł/szt = 66.000 zł
200 szt x 80 zł/szt = 16.000 zł
800 szt = 82.000 zł
Koszty działalności podstawowej |
|
Koszty ogólnego zarządu |
|
Koszty sprzedaży |
|||
Wn Ma |
|
Wn Ma |
|
Wn Ma |
|||
Ob.130.000 |
1) 66.000 2) 32.000 |
|
Ob. 10.000 |
|
|
Ob. 37.000
|
4) 50.200 |
Ob.130.000 |
Ob. 98.000 Sk. 32.000 |
|
|
|
|
|
|
Wyroby gotowe |
|
Rozrachunki z odbiorcami |
|
Rozrachunki z tytułu VAT |
|||
Wn Ma |
|
Wn Ma |
|
Wn Ma |
|||
1) 66.000 2) 32.000 |
3b) 82.000 |
|
3a)146.400 |
|
|
|
3a) 26.400 |
Ob. 98.000 |
Ob. 82.000 Sk. 16.000 |
|
|
|
|
|
|
Sprzedaż wyrobów gotowych |
|
Koszt wytworzenia sprzedanych produktów |
|
|
|||
Wn Ma |
|
Wn Ma |
|
|
|||
|
3a)120.000 |
|
3b) 82.000 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Koszt własny sprzedaży wyrobów gotowych = rzeczywisty koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów gotowych + koszty ogólnego zarządu + koszty sprzedaży = 82.000 zł + 10.000 zł + 5.000 zł = 97.000 zł
Wynik ze sprzedaży wyrobów gotowych = przychody ze sprzedaży wyrobów gotowych - koszt własny sprzedaży wyrobów gotowych = 120.000 zł - 97.000 zł = 23.000 zł zysk
Zapas bilansowy wyrobów gotowych = Sk „Wyroby gotowe” = 16.000 zł
Produkcja niezakończona = Sk „Koszty działalności podstawowej” = 32.000 zł
* Ewidencja wyrobów gotowych według stałych cen ewidencyjnych
(cena ewidencyjna to planowany koszt wytworzenia = 100 zł za sztukę)
1. Przyjęto z produkcji do magazynu 600 sztuk wyrobów gotowych (Pw):
600 szt x 100 zł/szt = 60.000 zł
2. Przyjęto z produkcji do magazynu 400 sztuk wyrobów gotowych (Pw):
400 szt x 100 zł/szt = 40.000 zł
3. Sprzedano 800 sztuk wyrobów gotowych, wystawiając:
a) fakturę VAT:
- wartość produktów w cenie sprzedaży netto: 800 szt x 150 zł/szt = 120.000 zł
- podatek VAT (22%): 26.400 zł
- suma faktury: 146.400 zł
b) dokument magazynowy (Wz):
800 szt x 100 zł/szt = 80.000 zł
4. Ustalano i zaksięgowano rzeczywisty koszt wytworzenia wyrobów gotowych przyjętych do
magazynu (Pk): 600 szt x 110 zł/szt + 400 sz x 80 zł/szt = 98.000 zł
5. Przeksięgowano odchylenia od planowanego kosztu wytworzenia przyjętych do magazynu
wyrobów gotowych (Pk): 100.000 zł - 98.000 zł = 2.000 zł
6. Ustalono i zaksięgowano odchylenia przypadająca na sprzedane wyroby gotowe
(Pk):
Koszty działalności podstawowej |
|
Koszty ogólnego zarządu |
|
Koszty sprzedaży |
|||
Wn Ma |
|
Wn Ma |
|
Wn Ma |
|||
Ob.130.000 |
4) 98.000 |
|
Ob. 10.000 |
|
|
Ob. 5.000
|
|
Ob.130.000 |
Ob. 98.000 Sk. 32.000 |
|
|
|
|
|
|
Wyroby gotowe |
|
Rozliczenie kosztów działalności |
|
Rozrachunki z odbiorcami |
|||
Wn Ma |
|
Wn Ma |
|
Wn Ma |
|||
1) 60.000 2) 40.000 |
3b) 80.000 |
|
4) 98.000 5) 2.000 |
1) 60.000 2) 40.000 |
|
3a)146.400 |
|
Ob.100.000 |
Ob. 80.000 Sk. 20.000 |
|
Ob.100.000 |
Ob.100.000 |
|
|
|
Rozrachunki z tytułu VAT |
|
Sprzedaż wyrobów gotowych |
|
Koszt wytworzenia sprzedanych produktów |
|||
Wn Ma |
|
Wn Ma |
|
|
|||
|
3a) 26.400 |
|
|
3a)120.000 |
|
3b) 80.000 6) 1.600 |
|
|
|
|
|
|
|
Ob. 78.400 |
|
Odchylenia od cen ewidencyjnych wyrobów gotowych |
|
Wn Ma |
|
|
5) 2.000 6) 1.600 |
|
Ob. 400 |
Ad. 6)
2.000 (ct)
Wn = -------------- x 100 % = 2 % rzecz. koszt wytworzenia < plan. koszt wytworzenia
100.000
Odchylenia przypadające na wyroby sprzedane = 2 % z 80.000 = 1.600
koszt własny sprzedaży = 78.400 + 10.000 + 5.000 = 93.400
wynik ze sprzedaży wyrobów gotowych = 120.000 - 93.400 = 26.600 zysk
wartość bilansowa wyrobów gotowych = 20.000 - 400 = 19.600
wartość produkcji w toku = 130.000 - 98.000 = 32.000