Powtórka przed maturą próbną. Społeczeństwo

I. Podaj nazwy kryteriów podziału grup społecznych, które to kryteria oznaczono na schemacie literami A, B, C i D. (1 punkt)

A: …………………………………………………

B: …………………………………………………

C: …………………………………………………

D: …………………………………………………

II. Do każdego opisu dopisz nazwę odpowiedniej formy organizacji społeczeństwa. (1 punkt)

Tekst. Formy organizacji społeczeństw

Opis A. Ta forma społeczeństwa opiera się na naturalnej gospodarce zbieracko-myśliwskiej oraz początkach hodowli zwierząt i uprawie roli. Kształt i charakter struktury społecznej uwarunkowany jest przez czynniki biologiczne: płeć, wiek, pokrewieństwo.

Opis B. Instytucją symbolizującą tę formę społeczeństwa jest uniwersytet. Społeczeństwa te opierają się na wysoko wyspecjalizowanej wiedzy. Cechą je charakteryzującą jest przejście od produkcji towarów do świadczenia usług.

Na podstawie: J. Błuszkowski, Struktura społeczna, Warszawa 1996, s. 33-67.

Opis A. - ………………………..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Opis B. - ……………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………

III. Zapoznaj się z testem i wykonaj polecenia.

Analiza postrzeganego wpływu transformacji na życie Polaków ukazuje znaczną odmienność losów i doświadczeń różnych grup społecznych. Potocznie mówi się o „przegranych” i „wygranych” [transformacji]. Socjologiczne badania wylosowanych społeczności lokalnych potwierdziły, że nie jest to podział wydumany czy pozorny. Przez ostatnich ponad dwadzieścia lat nastąpiły znaczące przesunięcia na skali stratyfikacji społecznej, jednych spychając na niższy poziom, innych zaś windując na jej szczyt.

1. Podaj nazwę rodzaju ruchliwości, o którym jest mowa w ostatnim zdaniu tekstu. (1 punkt)

2. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. (1 punkt)

Na fakt, że część robotników uznaje się za przynależnych do kategorii, której nazwę podkreślono w tekście, nie miało wpływu

A. rozwiązanie PGR-ów. B. przeprowadzenie prywatyzacji. C. zmniejszenie ukrytego bezrobocia. D. wprowadzenie reformy emerytalnej.

IV. Zapoznaj się z testem i wykonaj polecenia.

O debacie w Sejmie RP

Posłowie debatowali w piątek nad sześcioma projektami ustaw dotyczących tej metody zapłodnienia. Poszczególne kluby wnioskowały o odrzucenie niektórych projektów w pierwszym czytaniu. PiS wnioskował o odrzucenie projektów Małgorzaty KidawyBłońskiej (PO) i powołanie komisji nadzwyczajnej, która zajęłaby się pozostałymi. SLD opowiedziało się za odrzuceniem w pierwszym czytaniu m.in. projektów: Bolesława Piechy (PiS) i Teresy Wargockiej (PiS), i skierowaniem projektu Kidawy-Błońskiej do prac w komisji. W Polsce wykonuje się w ciągu roku około 9 tys. tych zabiegów. Musimy uregulować te sprawy […] każde dziecko, które urodziło się dzięki tej metodzie, powinno mieć prawo wiedzieć, kto był dawcą komórek. Nie wiążą się z tym prawa alimentacyjne itd., jedynie prawo do wiedzy - mówiła posłanka Kidawa-Błońska. Bolesław Piecha uważa, że człowiekowi należy się ochrona życia od poczęcia aż do naturalnej śmierci. Taka koncepcja jest w sprzeczności do założeń tej metody zapłodnienia, która niejako uderza w wymienione wartości.

Na podstawie: www.tvp.info/3078058/informacje/polska/sejm-debata-o… [dostęp: 12.12.2014].

1. Podaj nazwę sporu światopoglądowego przedstawionego w tekście. (1 punkt)

22.2. Na podstawie działań i wypowiedzi posłów podaj pełne nazwy klubów, reprezentujących odmienne stanowisko wokół kwestii debatowanej w Sejmie RP.

Oś sporu
Klub(y): ………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………	Klub(y): ………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………

Polityka.

V. Przeanalizuj projekt ustawy i wykonaj polecenia.

Projekt ustawy [fragment]

Druk nr 2699 Warszawa, 27 sierpnia 2014 r.

Panie i Panowie Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej!

Uprzejmie przekazuję [...] obywatelski projekt ustawy - o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, a także niektórych innych ustaw [...]

MARSZAŁEK SEJMU

Ewa Kopacz Katowice, 7 kwietnia 2014 r.

PROJEKT . [...] W ustawie z dnia 6 stycznia 2005 r. [...] wprowadza się następujące zmiany: l) W art. 2 ust. 4 otrzymuje brzmienie: Za mniejszości etniczne uznaje się następujące mniejszości: l) karaimską; 2) łemkowską; 3) romską; 4) śląską; 5) tatarską. [...]

1. Określ podmiot, który w przedstawionej sytuacji skorzystał z prawa inicjatywy ustawodawczej. (1 punkt)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Wyjaśnij, na czym polega istota proponowanej zmiany. (1 punkt)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. Podaj dwie formalno-prawne konsekwencje uchwalenia proponowanej zmiany. (1 punkt)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

O reformie prawa wyborczego

VI. Zapoznaj się z testem i wykonaj polecenia.

Reforma z 1896 roku w austriackiej części monarchii Habsburgów, przeforsowana przez premiera hr. Kazimierza Badeniego, wprowadzała w przypadku wyborów Izby Poselskiej - obok istniejących dotychczas czterech kurii cenzusowych i neostanowych - piątą kurię, do której zaliczono wszystkich pełnoletnich mężczyzn, którzy nie spełniali warunków przyporządkowania do wspomnianych wcześniej grup. Jeden mandat obsadzało od 110 do 30 tysięcy wyborców.

Na podstawie: J. Baszkiewicz, Powszechna historia ustrojów państwowych, Gdańsk 1998, s. 316-317.

1. Podaj nazwy zasad głosowania demokratycznego, które nie były przestrzegane w opisanej fazie kształtowania się systemu demokratycznego w austriackiej części monarchii Habsburgów. Odpowiedź uzasadnij. (1 punkt)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

VII Przeanalizuj tabelę i wykonaj polecenia.

1. Wykorzystując podane informacje, wyjaśnij, dlaczego w RFN w 2005 i 2013 roku doszło do utworzenia tzw. wielkiej koalicji partii chadeckich i socjaldemokratycznej (CDU/CSU z SPD).

………………………………………

………………………………………

………………………………………

………………………………………

………………………………………

………………………………………

………………………………………

………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

VIII. Przeanalizuj fragment konstytucji RP i wykonaj polecenia.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku [fragment]

Art. 158.

1. Sejm wyraża Radzie Ministrów wotum nieufności większością ustawowej liczby posłów na wniosek zgłoszony przez co najmniej 46 posłów i wskazujący imiennie kandydata na Prezesa Rady Ministrów. Jeżeli uchwała została przyjęta przez Sejm, Prezydent Rzeczypospolitej przyjmuje dymisję Rady Ministrów i powołuje wybranego przez Sejm nowego Prezesa Rady Ministrów, a na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę.

71.1. Podaj nazwę przedstawionego typu odpowiedzialności parlamentarnej Rady Ministrów RP.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

71.2. Podaj nazwę przedstawionego rodzaju wotum nieufności.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Prawo.

IX. Uzupełnij schemat organizacji sądownictwa i procedur procesowych w Rzeczypospolitej Polskiej, wpisując w wyznaczone miejsca nazwy właściwych sądów. (1 punkt)

X. Do każdego opisu dopisz nazwę właściwego pojęcia z zakresu postępowania cywilnego. (2 punkty)

A. Pismo rozpoczynające postępowanie cywilne procesowe.

……………………………………………………

B. Strona składająca pismo rozpoczynające postępowanie cywilne procesowe.

……………………………………………………

C. Osoba, przeciwko której skierowane jest pismo rozpoczynające postępowanie cywilne procesowe.

……………………………………………………

XI. Do podanych opisów dopisz właściwe terminy. (2 punkty)

A. Ustawowe doraźne (jednorazowe) darowanie pewnych przestępstw i wykroczeń, polegające na zakazie wszczęcia postępowania karnego lub nakazie umorzenia postępowania już wszczętego …………………………………………………………………………

B. Pismo wszczynające postępowanie procesowe w sprawie cywilnej o charakterze spornym. ………………………………………………..

C. Akt administracyjny, za pomocą którego organ administracji publicznej rozstrzyga sprawę. Od tego aktu przysługuje odwołanie do organu administracyjnego wyższej instancji, a następnie - możliwość jego zaskarżenia do wojewódzkiego sądu administracyjnego ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

XII. Do każdego podanego opisu dopisz nazwę właściwego rodzaju prawa. Odpowiedzi wybierz spośród: prawo rzeczowe, prawo rodzinne, prawo spadkowe, prawo handlowe. (1 punkt)

Opis rodzaju prawa

A. Reguluje kwestie powstawania, łączenia i rozwiązywania spółek, m.in. akcyjnych i komandytowych. …………………………………

B. Reguluje instytucję własności oraz inne formy korzystania z ruchomości i nieruchomości. …………………………………………………

C. Reguluje stosunki społeczne wynikające z pokrewieństwa, powinowactwa i opieki .……………………………………………………………

XIII. Podkreśl nazwę aktu prawnego, z którego pochodzi podany przepis prawny. (1 punkt)

Art. 415. Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

A. kodeks karny B. kodeks cywilny C. kodeks postępowania karnego D. kodeks postępowania cywilnego

XIV. Do podanych opisów dopisz nazwy odpowiadających im gałęzi (dziedzin) prawa. (2 punkty)

A. Określa rodzaje czynów przestępczych i zasady odpowiedzialności za nie. Prawo ...............................................................................…

B. Reguluje stosunki majątkowe pomiędzy osobami fizycznymi i osobami prawnymi. Prawo ..................................................................

C. Formułuje zasady odwoływania się od decyzji wójta gminy. Prawo ......................................................................................................………

D. Określa zasady powoływania Rzecznika Praw Obywatelskich. Prawo …..............................................................................................………

---