Wyklad 6. Uklad okresowy pierwiastkow, pwr biotechnologia(I stopień), I semestr, Chemia ogólna


VI. UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW

Odkrycie Mendelejewa (1869 r.):

Istnieje współzależność pomiędzy masą atomową pierwiastka a jego właściwościami. Jeżeli uporządkuje się pierwiastki wg wzrastających mas atomowych to ich właściwości chemiczne i fizyczne zmieniają się w sposób ciągły, a równocześnie powtarzają się okresowo

Układ okresowy w formie krótkiej - w 1869 r. znano tylko 63 pierwiastki (układ nie był kompletny).

Ale przewidziano szereg właściwości tych nieodkrytych wówczas pierwiastków.

Nie znano wówczas :

gal eka - glin

german eka - krzem

Forma długa układu okresowego

0x08 graphic
1 18

2,1

H

1

2

13

14

15

16

17

-

He

2

1,0

Li

3

1,5

Be

4

2,0

B

5

2,5

C

6

3,0

N

7

3,5

O

8

4,0

F

9

-

Ne

10

0,9

Na

11

1,2

Mg

12

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

1,5

Al.

13

1,8

Si

14

2,1

P

15

2,5

S

16

3,0

Cl

17

-

Ar

18

0,9

K

19

1,0

Ca

20

1.3

Sc

21

1,5

Ti

22

1,7

V

23

1,9

Cr

24

1,7

Mn

25

1,9

Fe

26

2,0

Co

27

2,0

Ni

28

1,9

Cu

29

1,6

Zn

30

1,6

Ga

31

1,8

Ge

32

2,0

As

33

2,4

Se

34

2,8

Br

35

-

Kr

36

0,8

Rb

37

1,0

Sr

38

1,3

Y

39

1,4

Zr

40

1,6

Nb

41

2,0

Mo

42

1,9

Tc

43

2,2

Ru

44

2,2

Rh

45

2,2

Pd

46

1,9

Ag

47

1,7

Cd

48

1,7

In

49

1,8

Sn

50

1,9

Sb

51

2,1

Te

52

2,5

I

53

-

Xe

54

0,7

Cs

55

0,9

Ba

56

1,1

La*

57

1,3

Hf

72

1,5

Ta

73

2,0

W

74

1,9

Re

75

2,2

Os

76

2,2

Ir

77

2,2

Pt

78

2,4

Au

79

1,9

Hg

80

1,8

Tl

81

1,8

Pb

82

1,9

Bi

83

2,0

Po

84

2,2

At

85

-

Rn

86

0,7

Fr

87

0,9

Ra

88

1,1

Ac**

89

Rf

104

Db

105

Sg

106

Bh

107

Hs

108

Mt

109

*Lantanowce

1,1

Ce

58

1,1

Pr

59

1,2

Nd

60

1,2

Pm

61

1,2

Sm

62

1,0

Eu

63

1,1

Gd

64

1,2

Tb

65

1,2

Dy

66

1,2

Ho

67

1,2

Er

68

1,2

Tm

69

1,2

Yb

70

1,2

Lu

71

**Aktynowce

1,3

Th

90

1,5

Pa

91

1,7

U

92

Np

93

Pu

94

Am

95

Cm

96

Bk

97

Cf

98

Es

99

Fm

100

Md

101

No

102

Lr

103

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
2,1

0x08 graphic
H

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
1


Okres 1-szy

Wodór 1

Hel 2

H

He

1s1

1s2

1s = 2 pierwiastki

Okres 2-gi

0x08 graphic
Lit Beryl Bor Węgiel Azot Tlen Fluor Neon

3

4

5

6

7

8

9

10

Li

Be

B

C

N

O

F

Ne

[He]2s1

[He]2s2

[He]2s22p1

[He]2s22p2

[He]2s22p3

[He]2s22p4

[He]2s22p5

[He]2s22p6

2s + 2p = 8 pierwiastków

Okres 3-ci

0x08 graphic
Sód Magnez Glin Krzem

Fosfor

Siarka

Chlor

Argon

11

12

13

14

15

16

17

18

Na

Mg

Al

Si

P

S

Cl

Ar

[Ne]3s1

[Ne]3s2

[Ne]3s23p1

[Ne]3s23p2

[Ne]3s23p3

[Ne]3s23p4

[Ne]3s23p5

[Ne]3s23p6

3s + 3p = 8 pierwiastków

[Ar]

Okres 4-ty

0x08 graphic
Potas

Wapń Skand

Tytan

Wanad

Chrom*

Mangan

Żelazo

Kobalt

Nikiel

Miedź*

Cynk

Gal

German

Arsen

Selen

Brom

Krypton

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

K

Ca

Sc

Ti

V

Cr

Mn

Fe

Co

Ni

Cu

Zn

Ga

Ge

As

Se

Br

Kr

0x08 graphic
[Ar]4s1

[Ar]4s2

[Ar]3d14s2

[Ar]3d24s2

[Ar]3d34s2

[Ar]3d54s1

0x08 graphic
[Ar]3d54s2

[Ar]3d64s2

[Ar]3d74s2

[Ar]3d84s2

[Ar]3d104s1

[Ar]3d104s2

[Ar]3d104s24p1

[Ar]3d104s24p2

0x08 graphic
[Ar]3d104s24p3

[Ar]3d104s24p4

[Ar]3d104s24p5

[Ar]3d104s24p6

3d + 4s + 4p = 18 pierwiastków

* Nieregularności

Okres 5-ty

0x08 graphic
Rubid

Stront

Itr

Cyrkon

Niob*

Molibden*

Technet

Ruten*

Rod*

Pallad*

Srebro*

Kadm

Ind

Cyna

Antymon

Tellur

Jod

Ksenon

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

Rb

Sr

Y

Zr

Nb

Mo

Tc

Ru

Rh

Pd

Ag

Cd

In

Sn

Sb

Te

I

Xe

0x08 graphic
[Kr]5s1

[Kr]5s2

[Kr]4d15s2

[Kr]4d25s2

[Kr]4d45s1

0x08 graphic
[Kr]4d55s1

[Kr]4d55s2

[Kr]4d75s1

[Kr]4d85s1

[Kr]4d10

[Kr]4d105s1

[Kr]4d105s2

[Kr]4d105s25p1

[Kr]4d105s25p2

0x08 graphic
0x08 graphic
[Kr]4d105s25p3

[Kr]4d105s25p4

[Kr]4d105s25p5

[Kr]4d105s25p6

4d + 5s + 5p = 18 pierwiastków

* Nieregularności

Okres 6-ty

0x08 graphic
Cez

Bar

Lantan

55

56

57

Cs

Ba

La

[Xe]6s1

[Xe]6s2

[Xe]5d16s2

Cer

Prazeodym*

Neodym*

Promet*

Samar*

Europ*

Gadolin

Terb*

Dysproz*

Holm*

Erb*

Tul*

Iterb*

Lutet

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

Ce

Pr

Nd

Pm

Sm

Eu

Gd

Tb

Dy

Ho

Er

Tm

Yb

Lu

[Xe]4f15d16s2

[Xe]4f36s2

[Xe]4f46s2

[Xe]4f56s2

0x08 graphic
[Xe]4f66s2

[Xe]4f76s2

[Xe]4f75d16s2

[Xe]4f96s2

[Xe]4f106s2

[Xe]4f116s2

[Xe]4f126s2

[Xe]4f136s2

[Xe]4f146s2

[Xe]4f145d16s2

cd. okresu

0x08 graphic
Hafn

Tantal

Wolfram

Ren

Osm

Iryd

Platyna*

Złoto*

Rtęć

Tal

ów

Bizmut

Polon

Astat

Radon

6-go:

72

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86

Hf

Ta

W

Re

Os

Ir

Pt

Au

Hg

Tl

Pb

Bi

Po

At

Rn

[Xe]4f145d26s2

[Xe]4f145d36s2

[Xe]4f145d46s2

[Xe]4f145d56s2

[Xe]4f145d66s2

[Xe]4f145d76s2

[Xe]4f145d96s1

[Xe]4f145d106s1

[Xe]4f145d106s2

[Xe]4f145d106s26p1

[Xe]4f145d106s26p2

[Xe]4f145d106s26p3

[Xe]4f145d106s26p4

[Xe]4f145d106s26p5

[Xe]4f145d106s26p6

4f + 5d + 6s + 6p = 32 pierwiastki

* Nieregularności

0x08 graphic
lantanowce

Okres 7-my - do Z = 103

Frans

0x08 graphic
Rad

Aktyn

87

88

89

Fr

Ra

Ac

[Rn]7s1

[Rn]7s2

[Rn]6d17s2

Tor*

Protaktyn

Uran

90

91

92

Th

Pa

U

[Rn]6d27s2

[Rn]5f26d17s2

[Rn]5f36d17s2

5f + 6d + 7s = 26 pierwiastków (maksymalnie 32 pierwiastki)

* Nieregularności

aktynowce

Przykłady:

1) Podaj strukturę elektronową pierwiastka o Z = 17.

Jaki to pierwiastek?

Rozwiązanie :

1-szy okres 2 pierw. 1s2

2-gi okres 8 pierw. 2s2p6

0x08 graphic
3-ci okres 8 pierw. 3s2p6

18 pierw. = 18 elektronów

Jest to więc pierwiastek z 3-go okresu:

Cl: 1s2 2s2p6 3s2p5 VII-ma grupa główna - chlor

2) Jaka jest struktura elektronowa anionu Cl--?

1s2 2s2p6 3s2p6 (struktura argonu)

3) Podaj strukturę elektronową wapnia i kationu Ca2+

Wapń jest pierwiastkiem s-elektronowym - okres 4-ty, grupa 2-ga:

Ca : 1s2 2s2p6 3s2p6 4s2

Ca2+: 1s2 2s2p6 3s2p6 4s0 (0 (zero) oznacza brak elektronów na orbitalu 4s)

4) Zadanie do samodzielnego rozwiązania:

Podaj strukturę elektronową pierwiastka o Z = 83.

Jaki to pierwiastek ?

Podaj strukturę elektronową tego pierwiastka na +5, +3 i -3 st.

utlenienia.

Uwaga: Studenci w ramach tego kursu muszą znać wszystkie pierwiastki grup głównych - ich nazwy, symbole, położenie w układzie okresowym i ich pełną strukturę elektronową.

Dawny i obecny podział pierwiastków w układzie okresowym na grupy

Rodzaj grup

Blok

Nr

grupy

Grupy

Grupy główne

s

1

1

2

Wodór

Litowce

Berylowce

p

13

14

15

16

17

18

Borowce

Węglowce

Azotowce

Tlenowce

Fluorowce

Helowce+

Grupy oboczne

d

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Skandowce

Tytanowce

Wanadowce

Chromowce

Manganowce

Żelazowce

Kobaltowce

Niklowce

Miedziowce

Cynkowce

f

Lantanowce

Aktynowce

+: Hel należy do bloku s


Nazwy i symbole pierwiastków

a) Większość - angielska nazwa

tlen oxygen O

wodór hydrogen H

siarka sulfur S

b) 10 pierwiastków ma symbole związane z ich nazwami łacińskimi

Na przykład:

srebro silver (ang) argentum (łac) Ag

żelazo iron (ang) ferrum (łac) Fe

potas potassium (ang) kalium (łac) K

c) Kilkanaście pierwiastków ma nazwy związane

z nazwami geograficznymi lub nazwiskami uczonych:

Nazwy geograficzne

Nazwiska uczonych

Ameryk

Frans

Gal

German

Polon

Kaliforn

Einstein

Mendelew

Nobel

Ferm

d) Symbole pierwiastków jedno lub dwuliterowe (Z < 110)

Przykład:

2 litery: Cu, Co, Ni

1 litera: K, S, O

Pierwsza litera zawsze duża

Druga litera zawsze mała

Koniec rozdziału VI-go

Władysław Walkowiak - Chemia Ogólna, kurs WPC 1002w

2 z Roz.3

Rozdział III. Układ okresowy pierwiastków

Władysław Walkowiak - Chemia Ogólna, kurs WPC 1002w

10 z Roz. 3

Rozdział III. Układ okresowy pierwiastków

p

1

2

3

4

5

6

7

d

s

p

s

d

p

Elektroujemność (wg Paulinga)

Symbol chemiczny

Liczba atomowa

s

d

p

s

d

f



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wyklad 11b. Elektrolity - cd., pwr biotechnologia(I stopień), I semestr, Chemia ogólna
Wyklad 12. Reakcje jadrowe, pwr biotechnologia(I stopień), I semestr, Chemia ogólna
WYKŁAD 1. Wstepne pojecia chemiczne, pwr biotechnologia(I stopień), I semestr, Chemia ogólna
Wyklad 4. Reakcje utleniajaco-redukcyjne, pwr biotechnologia(I stopień), I semestr, Chemia ogó
Wyklad 11a. Elektrolity, pwr biotechnologia(I stopień), I semestr, Chemia ogólna
Wykład VI, pwr biotechnologia(I stopień), I semestr, Chemia ogólna
Wykład VIII, pwr biotechnologia(I stopień), I semestr, Chemia ogólna
Wykład X, pwr biotechnologia(I stopień), I semestr, Chemia ogólna
Wykład V, pwr biotechnologia(I stopień), I semestr, Chemia ogólna
wykład XIV, pwr biotechnologia(I stopień), I semestr, Chemia ogólna
Wyklad XIII, pwr biotechnologia(I stopień), I semestr, Chemia ogólna
Test z WPC1002w Walkowiak, pwr biotechnologia(I stopień), I semestr, Chemia ogólna
uklad okr pierwiasków, PWR, Inżynieria Środowiska, semestr 3, Chemia Wody
Egzamin (2), pwr biotechnologia(I stopień), V semestr, Biologia molekularna, Egzamin
Chemia Wykład 6 Układ Okresowy Pierwiastków

więcej podobnych podstron