Ćwiczenie 2 - analiza scenariuszowa
Analiza tendencji w otoczeniu
W poniższych tabelach dokonujemy oceny potencjalnej siły wpływu poszczególnych procesów występujących w otoczeniu na strategię firmy oraz próbę szacowania prawdopodobieństwa wystąpienia tych procesów w przyszłości. Analizę otoczenia dalszego organizacji rozpoczynamy od analizy trendów w nim występujących.
(por. załącznik 1 G.Gierszewska, M.Romanowska, Analiza strategiczna
przedsiębiorstwa)
Tablica 1. Analiza tendencji w otoczeniu
Czynniki/trendy w otoczeniu
|
Trend |
Siła wpływu od -3 do +3 |
Prawdopodobieństwo 0 - 1 |
||
Sfera ekonomiczna
|
|||||
Wzrost gospodarczy |
Wzrost |
+3 |
0,6 |
||
|
Stabilizacja |
1 |
0,3 |
||
|
Regres |
-3 |
0,1 |
||
Ceny energii |
Wzrost |
-3 |
0,7 |
||
|
Stabilizacja |
1 |
0,2 |
||
|
Regres |
+2 |
0,1 |
||
Ceny surowców |
Wzrost |
-3 |
0,7 |
||
|
Stabilizacja |
1 |
0,2 |
||
|
Regres |
+3 |
0,1 |
||
Bezrobocie |
Wzrost |
-2 |
0,1 |
||
|
Stabilizacja |
-1 |
0,3 |
||
|
Regres |
+2 |
0,6 |
||
Stopa inflacji |
Wzrost |
-3 |
0,7 |
||
|
Stabilizacja |
-1 |
0,2 |
||
|
Regres |
+3 |
0,1 |
||
Sfera technologiczna
|
|
||||
Stopień automatyzacji |
Wzrost |
+2 |
0,7 |
||
|
Stabilizacja |
+1 |
0,3 |
||
|
Regres |
-1 |
0,2 |
||
Technologia jako narzędzie konkurencyjności |
Wzrost |
+3 |
0,7 |
||
|
Stabilizacja |
+2 |
0,5 |
||
|
Regres |
-2 |
0,1 |
||
Postępująca informatyzacja i komputeryzacja |
Wzrost |
+3 |
0,9 |
||
|
Stabilizacja |
-1 |
0,2 |
||
|
Regres |
-3 |
0,1 |
||
Współpraca z instytucjami, uczelniami |
Wzrost |
+2 |
0,7 |
||
|
Stabilizacja |
-1 |
0,6 |
||
|
Regres |
-2 |
0,3 |
||
Poziom i przygotowanie kadr |
Wzrost |
+2 |
0,8 |
||
|
Stabilizacja |
+1 |
0,6 |
||
|
Regres |
-3 |
0,1 |
||
Sfera polityczno - prawna i międzynarodowa
|
|||||
Przepisy dotyczące emisji reklamy |
Wzrost |
-3 |
0,5 |
||
|
Stabilizacja |
-2 |
0,4 |
||
|
Regres |
+3 |
0,1 |
||
Przepisy spożycia alkoholu |
Wzrost |
-2 |
0,5 |
||
|
Stabilizacja |
+1 |
0,4 |
||
|
Regres |
+3 |
0,1 |
||
Polityka antymonopolowa |
Wzrost |
-2 |
0,3 |
||
|
Stabilizacja |
-1 |
0,6 |
||
|
Regres |
+3 |
0,1 |
||
Polityka podatkowa |
Wzrost |
-3 |
0,2 |
||
|
Stabilizacja |
-2 |
0,6 |
||
|
Regres |
+2 |
0,2 |
||
Integracja z Unią Europejską
|
Wzrost |
+1 |
0,5 |
||
|
Stabilizacja |
+1 |
0,4 |
||
|
Regres |
-1 |
0,1 |
||
Sfera społeczna
|
|||||
Sposoby spędzania czasu wolnego |
Wzrost |
+3 |
0,2 |
||
|
Stabilizacja |
+1 |
0,2 |
||
|
Regres |
-3 |
0,6 |
||
Styl życia |
Wzrost |
+2 |
0,5 |
||
|
Stabilizacja |
+1 |
0,3 |
||
|
Regres |
-2 |
0,2 |
||
Kultura spożycia piwa |
Wzrost |
+3 |
0,5 |
||
|
Stabilizacja |
+2 |
0,3 |
||
|
Regres |
-2 |
0,2 |
||
Normy ochrony środowiska |
Wzrost |
+2 |
0,6 |
||
|
Stabilizacja |
+1 |
0,3 |
||
|
Regres |
-2 |
0,1 |
||
Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw |
Wzrost |
+3 |
0,5 |
||
|
Stabilizacja |
+2 |
0,3 |
||
|
Regres |
-3 |
0,2 |
||
Sfera demograficzno-geograficzna
|
|||||
Przyrost naturalny - wyż demograficzny (lata 80-te) |
Wzrost |
+3 |
0,2 |
||
|
Stabilizacja |
+1 |
0,5 |
||
|
Regres |
-2 |
0,3 |
||
Wykształcenie |
Wzrost |
-1 |
0,2 |
||
|
Stabilizacja |
+1 |
0,5 |
||
|
Regres |
+1 |
0,3 |
||
Emigracje |
Wzrost |
-3 |
0,3 |
||
|
Stabilizacja |
-2 |
0,2 |
||
|
Regres |
+2 |
0,5 |
||
Klimat - wzrost temperatury |
Wzrost |
+3 |
0,6 |
||
|
Stabilizacja |
+2 |
0,3 |
||
|
Regres |
-1 |
0,1 |
||
Struktura płci - przewaga mężczyzn |
Wzrost |
+3 |
0,2 |
||
|
Stabilizacja |
+1 |
0,5 |
||
|
Regres |
-1 |
0,3 |
scenariusz optymistyczny
Elementy scenariusza |
Siła wpływu |
|||
Sfera ekonomiczna |
||||
Wzrost gospodarczy |
+3 |
|||
Obniżka cen energii |
+2 |
|||
Obniżka surowców |
+3 |
|||
Spadek bezrobocie |
+2 |
|||
Obniżenie stopy inflacji |
+3 |
|||
Średnia siła wpływu |
2,6 |
|||
Sfera technologiczna |
||||
stopień automatyzacji |
+2 |
|||
technologia jako narzędzie konkurencyjności ! |
+3 |
|||
Postępująca informatyzacja i komputeryzacja ! |
+3 |
|||
Współpraca z instytucjami, uczelniami ! |
+2 |
|||
Poziom i przygotowanie kadr! |
+2 |
|||
Średnia siła wpływu |
+2,4 |
|||
Sfera polityczno-prawna i międzynarodowa |
||||
Złagodzenie przepisów dotyczących emisji reklamy |
+3 |
|||
Złagodzenie przepisów dotyczących spożycia alkoholu |
+3 |
|||
Zmniejszenie restrykcyjności polityki antymonopolowej |
+3 |
|||
Zmniejszenie restrykcyjności polityki podatkowej |
+2 |
|||
Wzrost integracji z Unią Europejską |
+1 |
|||
Średnia siła wpływu |
+2,4 |
|||
Sfera społeczna |
||||
Wzrost spędzania czasu wolnego |
+3 |
|||
Wzrost zmiany stylu życia |
+2 |
|||
Wzrost kultury spożycia piwa |
+3 |
|||
Zaostrzenia norm ochrony środowiska |
+2 |
|||
Wzrost społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw |
+3 |
|||
Średnia siła wpływu |
+2,6 |
|||
Sfera demograficzno - geograficzna |
||||
Przyrost naturalny - wyż demograficzny (lata 80-te) |
+ 3 |
|||
Wykształcenie ! |
+ 1 |
|||
Emigracje ! |
+ 2 |
|||
Klimat - wzrost temperatury ! |
+ 3 |
|||
Struktura płci - przewaga mężczyzn ! |
+ 3 |
|||
Średnia siła wpływu |
+ 2,4 |
scenariusz pesymistyczny
Elementy scenariusza |
Siła wpływu |
||||
Sfera ekonomiczna |
|||||
Recesja gospodarcza |
-3 |
||||
Wzrost cen energii |
-3 |
||||
Wzrost cen surowców |
-3 |
||||
Wzrost bezrobocia |
-2 |
||||
Wzrost stopy inflacji |
-3 |
||||
Średnia siła wpływu |
-2,8 |
||||
Sfera technologiczna |
|||||
stopień automatyzacji |
-1 |
||||
technologia jako narzędzie konkurencyjności |
-2 |
||||
Postępująca informatyzacja i komputeryzacja |
-3 |
||||
Współpraca z instytucjami, uczelniami |
-2 |
||||
Poziom i przygotowanie kadr |
-3 |
||||
Średnia siła wpływu |
-2,2 |
||||
Sfera polityczno-prawna i międzynarodowa |
|||||
Zaostrzenie przepisów dotyczących emisji reklamy |
-3 |
||||
Zaostrzenie przepisów dotyczących spożycia alkoholu |
-2 |
||||
Wzrost restrykcyjności polityki antymonopolowej |
-2 |
||||
Wzrost restrykcyjności polityki podatkowej |
-1 |
||||
Spadek integracji z Unią Europejską |
-3 |
||||
Średnia siła wpływu |
-2,2 |
||||
Sfera społeczna |
|||||
Regres spędzania czasu wolnego |
-3 |
||||
Regres zmiany stylu życia |
-2 |
||||
Regres kultury spożycia piwa |
-2 |
||||
Zignorowanie norm ochrony środowiska |
-2 |
||||
Spadek społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw |
-3 |
||||
Średnia siła wpływu |
-2,4 |
||||
Sfera demograficzno - geograficzna |
|||||
Przyrost naturalny - wyż demograficzny (lata 80-te) |
- 2 |
||||
Wykształcenie |
- 1 |
||||
Emigracje |
- 3 |
||||
Klimat - wzrost temperatury |
- 1 |
||||
Struktura płci - przewaga mężczyzn |
- 1 |
||||
Średnia siła wpływu |
- 1,6 |
scenariusz najbardziej prawdopodobny
Elementy scenariusza |
Prawdopodobieństwo |
Siła wpływu „ujemna” |
Siła wpływu „dodatnia” |
|||||||
Sfera ekonomiczna |
||||||||||
Wzrost gospodarczy |
0,6 |
|
+3 |
|||||||
Wzrost cen energii |
0,7 |
-3 |
|
|||||||
Wzrost cen surowców |
0,7 |
-3 |
|
|||||||
Spadek bezrobocia |
0,6 |
|
+2 |
|||||||
Wzrost stopy inflacji |
0,7 |
-3 |
|
|||||||
Średnia siła wpływu |
|
-3 (-1,8) |
2,5 (1) |
|||||||
Sfera technologiczna |
||||||||||
stopień automatyzacji |
0,7 |
|
+2 |
|||||||
technologia jako narzędzie konkurencyjności |
0,7 |
|
+3 |
|||||||
Postępująca informatyzacja i komputeryzacja |
0,9 |
|
+3 |
|||||||
Współpraca z instytucjami, uczelniami |
0,7 |
|
+2 |
|||||||
Poziom i przygotowanie kadr |
0,8 |
|
+2 |
|||||||
Średnia siła wpływu |
|
0 |
+2,4 (2,4) |
|||||||
Sfera polityczno-prawna i międzynarodowa |
||||||||||
Wzrost przepisów dotyczących emisji reklamy |
0,5 |
-3 |
|
|||||||
Wzrost przepisów dotyczących spożycia alkoholu |
0,5 |
-2 |
|
|||||||
Stabilizacja polityki antymonopolowej |
0,6 |
-1 |
|
|||||||
Stabilizacja polityki podatkowej |
0,6 |
-2 |
|
|||||||
Wzrost integracji z Unią Europejską |
0,5 |
|
+1 |
|||||||
Średnia siła wpływu |
|
-2(-1,6) |
1(0,2) |
|||||||
Sfera społeczna |
||||||||||
Spadek spędzania czasu wolnego |
0.6 |
-3 |
|
|||||||
Wzrost zmiany stylu życia |
0.5 |
|
+2 |
|||||||
Wzrost kultury spożycia piwa |
0.5 |
|
+3 |
|||||||
Zaostrzenie norm ochrony środowiska |
0.6 |
|
+2 |
|||||||
Wzrost społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw |
0.5 |
|
+3 |
|||||||
Średnia siła wpływu |
|
-3 |
+2,5 |
|||||||
Sfera demograficzno - ekonomiczna |
||||||||||
Przyrost naturalny - wyż demograficzny (lata 80-te) |
0.5 |
|
+ 1 |
|||||||
Wykształcenie |
0.5 |
|
+ 1 |
|||||||
Emigracje |
0.5 |
|
+ 2 |
|||||||
Klimat - wzrost temperatury |
0.6 |
|
+ 3 |
|||||||
Struktura płci - przewaga mężczyzn |
0.5 |
|
+ 1 |
|||||||
Średnia siła wpływu |
|
0 |
+ 1,6 |
Wykres
Wnioski tylko dla sfery, ale Państwo opisujecie całość
Sfera ekonomiczna
Jak przedstawiono na złączonym wykresie, rozpiętość miedzy scenariuszem optymistycznym (2,6) i pesymistycznym (-2,8) jest bardzo duża, co świadczy o silnym uzależnieniu organizacji od otoczenia ekonomicznego. Przyczyną tego jest fakt iż pozytywne jak i negatywne oddziaływanie poszczególnych czynników wpłynie istotnie na organizacje np. obniżka surowców (+3), wzrost cen surowców (-3). Każdy z czynników wpływa albo bardzo optymistycznie albo pesymistycznie, nie ma takich czynników, które nie wpływają znacząco na przedsiębiorstwo. Otoczenie ekonomiczne możemy nazwać nadzwyczaj burzliwym, w procesach formułowania strategii trzeba poświęcić szczególnie dużo uwagi.
Rozpiętość w scenariuszu najbardziej prawdopodobnym wynosi: ujemna siła wpływu-(-3); dodatnia siła wpływu (2,5). Jak widać podobnie jak w pierwszym wniosku rozpiętość tych sił pozytywnych i negatywnych jest dosyć duża (-3 do 2,5). Oznacza to , że wszystkie czynniki czy to wpływające dodatnio lub ujemno na przedsiębiorstwo, oddziaływają z bardzo duża siłą np. wzrost cen energii, wzrost cen surowców, wzrost inflacji (-3); wzrost gospodarczy (+3), spadek bezrobocia (+2). Ze względy na ta rozpiętość, otoczenie ekonomiczne jest bardzo niejednorodne i słabo ustrukturalizowane .
Z pośród analizowanych przez nas czynników największe szanse płynące z otoczenia to wzrost gospodarczych. Jeśli zwiększył się wzrost gospodarczy, zwiększyła się także konsumpcja społeczeństwa, co za tym idzie sprzedaż naszych produktów rośnie. Firma będzie mogła rozwijać swoją działalność, poszerzyć rynki zbytu, rozszerzyć działalność produkcyjną - wybudowanie nowych zakładów. Jeżeli chodzi o zagrożenia płynące z otoczenia są to przede wszystkim zwiększenie cen energii i surowców. Są to czynniki bez których nie możemy się obejść funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Wzrost cen energii wpłynie z pewnością na zwiększenie kosztu własnego wytworzenia wyrobu, co za tym idzie będzie musiała zwiększy się jego cena. To samo stanie się gdy ceny surowców i tak już wysokie jeszcze bardziej „pójdą w górę”, drugim problemem jest brak surowca na rynku spowodowana złymi warunkami atmosferycznymi. Zapasy naszego kraju zostały wyprzedane zagranicznym inwestorom, a nasze firmy musza się zaopatrywać po wysokiej cenie u zagranicznych plantatorów. Powinno się te czynniki jak najszybciej zneutralizować np. przy nadwyżce surowce, zrobić zapasy.
Na podstawie utworzonego scenariusza najbardziej prawdopodobnego można wskazać procesy wiodące w otoczenia jakie mają największy wpływ na nasze przedsiębiorstwo. Jest to przede wszystkim wzrost gospodarczy, ceny energii, ceny surowców oraz poziom stopy inflacji. W przyszłości prognozuje się, iż będzie zachowany trend wzrostowy w gospodarce. Fakt ten stanowi dużą szanse dla przedsiębiorstwa, ponieważ doprowadzi do widocznego wzrostu spożycia piwa. Poprawa sytuacji na rynku pracy oraz rosnące wynagrodzenia powodują wzrost wydatków na konsumpcję, a w konsekwencji sprzyja dalszemu rozwojowi rynku piwa. Negatywny wpływ na organizacje mają takie trend jak wzrost cen surowców i energii, oraz wzrost stopy inflacji. Wzrost cen surowców i energii w dużym stopniu spowoduje zwiększenie kosztów produkcji, co może doprowadzić do podniesienia ceny samego produktu. Zagrożeniem dla przedsiębiorstwa jest również wzrost stopy inflacji. Dochody i oszczędność w takiej sytuacji tracą na wartości, stopy procentowe banku centralnego podnoszą oprocentowanie, dochodzi do braku stabilność w prowadzonej działalności gospodarczej, a rynek staje się po prostu niepewny.
Do trendów które maja małe prawdopodobieństwo wystąpienia, ale za to mogą w dużej mierze wpłynąć na organizacje zliczymy recesję gospodarczą, spadek cen energii i surowców oraz spadek inflacji. Prawdopodobieństwo wystąpienia recesji w gospodarce jest dość małe, lecz zagrożenie płynące z tej sytuacji mogło był spowodować zahamowanie tempa rozwoju rynku oraz sprzedaż piwa w Polsce mogłaby gwałtownie spaść. Szansą dal rynku piwa może natomiast być spadek cen energii i surowców oraz spadek inflacji. Prawdopodobieństwo spadku cen jest niewielkie. W ciągu ostatnich lat nastąpił wzrost cen energii o około 6%, a wskutek wprowadzenia ograniczeń emisji CO, ceny nadal będą rosły. To samo tyczy się cen surowców. Z powodu złych warunków atmosferycznych sytuacja na rynku surowców potrzebnych do wytwarzania piwa nie jest korzystna. Popyt przewyższa podaż. Obniżenie cen energii i surowców przyczyniłoby się do spadku kosztów produkcji i najprawdopodobniej do obniżenia ceny samego produktu. Prawdopodobieństwo obniżenia stopy inflacji, w przypadku gdy resort finansowy ogłasza jej wzrost, jest nikłe. Taki trend w otoczeniu przyniósłby stabilne ceny i duże zaufanie do krajowego pieniądza. Niska inflacja to rozsądne planowanie wydatków konsumpcyjnych ze strony konsumentów, dzięki temu rośnie sprzedaż producentów oferujących najlepszą cenę i najlepszą jakość. Niska inflacja to także możliwość bardziej przemyślanych działań ze strony inwestorów. Brak stabilności i wysoka inflacja to większe ryzyko dla inwestorów, przychodzi ich wówczas znacznie mniej i z mniejszym kapitałem. Nie tworzą nowych przedsiębiorstw, nie rozwijają już istniejących. Niska inflacja to tańszy kredyt, fabryki mogłyby produkować tańsze towary i usługi oraz tańsza produkcja.