Zestaw odpowiedzi do II kolokwium z Materiałoznawstwa

Kluczyk płaski - wykonany jest ze stali niskowęglowej, czyli wyrób nie hartowany, bo twardość nie jest tu najważniejsza, nie muszą występować żadne dodatki stopowe. Więc jest ze stali węglowej o małej zawartości węgla aby było możliwe walcowanie blachy z której został wykonany.

Frez tarczowy - wymagamy od niego aby skrawał inne materiały , a więc musi posiadać bardzo dużą twardość . Musi być hartowany a więc musi zawierać dużo dodatków stopowych, a więc wykonany musi być ze stali stopowej o zawartości węgla ok. 0.4% i pożądanych dodatków stopowych takich jak : chrom, wolfram, molibden, wanad i niepożądanych takich jak : siarka, fosfor, krzem. Jest to wyrób o wysokich własnościach wytrzymałościowych, czyli musi być wykonany ze stali stopowej, następnie hartowany i odpuszczany nisko.

Koło zębate - wykonane jest ze stali o niskiej zawartości węgla , węgiel jest uzupełniany przez nawęglanie. Jeśli koło ma przenosić niewielkie obciążenie może być wykonane ze stali węglowej , a ze stali stopowej jeśli przenosi większe obciążenia i w tedy przechodzi hartowanie i odpuszczanie.

Młotek - wykonany jest ze stali węglowej narzędziowej o dużej zawartości węgla i podlega normalizacji aby się nie kruszył.

Wiertło - wykonany jest ze stali węglowej narzędziowej o dużej zawartości węgla i podlega hartowaniu.

Fragment lufy - wyrób o wysokich własnościach wytrzymałościowych, musi więc być to stal stopowa o wysokiej wytrzymałości i udarności. Musi być hartowana i opuszczana wysoko.

Nożyczki - stal narzędziowa, węglowa o niewielkich zawartościach węgla, hartowane i odpuszczane , aby było możliwe ich ostrzenie.

Żyletka - wyrób ze stali nierdzewnej , o dużej plastyczności czyli 0H13 .

Szprycha rowerowa - jest zrobiona z drutu , a więc musi mieć mała zawartość węgla , umacniana jest tylko zgniotem.

Gwintownik - stal węglowa narzędziowa.

Sztuce - stal nierdzewna np. H13 lub H18NAOT

Gwóźdź - wyrób wykonany z druta , a więc musiał być wyrobem o małej zawartości węgla aby móc poddać przeróbce plastycznej. Zawartość węgla mniej niż 0,3%. Podczas ciągnienia musiał przechodzić rekrystalizację , ale nie po ostatnim ciągnieniu aby zachować twardość.

Wyroby atestowane , śruba samochodowa - wykonana jest ze stali stopowej , która przechodzi następnie hartowanie i odpuszczanie wysokie , aby wyrób miał wytrzymałość na dynamiczne obciążenia.

Klucz okrągły (odlewany) - wykonany jest ze staliwa węglowego o zawartości węgla ok. 0,2% . Nie podlega obróbkom cieplnym takim jak hartowanie i odpuszczanie , może być jedynie poddany normalizowaniu.

Sprężyna duża - musi być wykonana ze stali sprężynowej, czyli ze stali o podwyższonej zawartości krzemu aby podwyższyć granicę sprężystości. Zawartość węgla ok. 0,6% , a krzemu ok. 2%, niepożądane dodatki stopowe to mangan. Musiała być hartowana i stabilizowana lub poddana odprężaniu niskiemu.

Sprężynka mała - wykonana jest z drutu, a więc jest to stal niskowęglowa, umocniona zgniotem.

Pilniczek do paznokci - wysoka twardość, a więc jest to stal o wyższej zawartości węgla , najczęściej jest to wyrób nawęglany na wskroś. Zawartość węgla w granicach 0,4- 0,6%. Hartowany powierzchniowo.

Łuska - jest to wyrób głęboko tłoczony, głęboka przeróbka plastyczna , czyli stal niskowęglowa, najwyżej 0,15% C. Niepożądane dodatki to : chrom, nikiel, wanad. Poddany tylko rekrystalizacji.

Pręt zbrojeniowy - wykonany ze stli średnio węglowej o zwartości węgla ok. 0.2 - 0,3 . Wyrób walcowany , dlatego zawierać mało węgla . Powinien być normalizowany.

Piłka do metalu - wykonana jest z blachy, część zębata została nawęglona . Stal niskowęglowa nawęglana powierzchniowo i hartowana miejscowo.

Świeca samochodowa - wyrób wykonany ze stali zaworowej . Przynajmniej od 9 do 10% zawartości chromu, ewentualnie dodatek krzemu i niklu. Może być to stal austenityczna , a więc w przypadku tej stali nie wchodzi grę żadna obróbka cieplna, może być jedynie wyżarzana ujednoradniająco co wystarcza bo wyrób nie przenosi dużych obciążeń .

Spinacz biurowy - wykonany jest z drutu o dużej plastyczności czyli po ciągnieniu przechodzi rekrystalizacje . Stal niskowęglowa .

Blachowkręt - wyrób wykonany z drutu , czyli ze stali niskowęglowej , który poprzez nawęglanie a następnie hartowanie uzyskuje się dostateczną twardość do przebijania blachy.

1.Przedstaw najważniejsze etapy procesu wytwarzania stali

Przygotowanie materiałów wschadowych, wlanie surówki; świeżenie powietrzem ciekłej surówki(wypalenie krzemu manganu, węgla i częściowo żelaza, osiągnięcie wymaganego strzęnia węgla, zalanie kadzi stalą, wlanie stali do wlewnic lub do form .

2. Na czym polega i jakie zabiegi obejmuje pozapiecowa obróbka stali

Procesy pozapiecowe to: usuwanie żużla, homogenizacja, wprowadzenie dodatków stopowych, obróbka próżniowa nagrzewanie, atmosfery ochronne

3 Jakie korzyści z wprowadzenia ciągłego odlewania stali

Przy ciągłym odlewaniu stali uzyskuje się wzrost ekonomiki uzysku metalu od 10% większy niż przy innych sposobach zmniejszenie odpadów i wzrost jakości stali przy ciągłym odlewaniu stali wynika z tego iż cała ciekła stal krzepnie jako jeden nieprzerwany wlewek

4. W jakim celu przeprowadza się obróbkę cieplną stali

Obróbka cieplna jest zabiegiem lub połączeniem kilku zabiegów cieplnych mających na celu zmianę struktury stopów w stanie stałym a przez co nadanie im pożądanych właściwości mechanicznych, fizycznych czy chemicznych

5. Z jakich etapów składa się każdy proces obróbki cieplnej

Składa się z: Nagrzewania, Wygrzewania Chłodzenia

6. W jakim zakresie temperatur przeprowadza się wyżarzanie ujednoradniające

Jest to temperatura 150-260^oC powyżej temperatury przemian Ac₃-A_cm czyli 1000-1250^oC

7 W jakim celu przeprowadza się wyżarzanie ujednoradniające

Ma ono na celu usunięcie względnie zmieszanie niejednorodności składu stali na drodze dyfuzji

8. W jakich przypadkach przeprowadza się normalizację stali

Dla odlewów które nie będą przerabiane plastycznie należy celem rozdrobnienia ziarna zastosować odpowiednią obróbkę cieplną np.: wyżarzanie normalizujące. Normalizacja ma na także przygotowanie struktury do ostatecznej obróbki cieplnej

9. Jaki jest zakres temperatur wyżarzania normalizującego

Jest to zakres temperatur 30-50^oC powyżej Ac₃-Ac_m

10. NA czym polega skłonność stali do drobnoziarnistości

Polega na tym że rozrost ziaren austenitu następuje w temperaturze dużo wyższej od Ac1 co obrazuje krzyża nr2 na wykresie poniżej - rysunek na ściądze

11. Na czym polega sferoidyzacja stali

Sferoidyzacja jest odmianą normalizacji i polega na zmianie płytek perlitu w perlit w postaci kuleczek zwanych sferoidytami . wykres na ściądze

12. Po co przeprowadza się sferoidyzację stali

Sferoidyzację stali przeprowadza się aby uzyskać perlit w postaci kuleczek sferoidytów, przez co uzyskuje się największa i najbardziej plastyczną strukturę stali

13. W jakich przypadkach przeprowadza się rekrystalizację metali

Rekrystalizację stosuje się dla materiału uprzednio poddanego przeróbce plastycznej na zimno i ma na celu usunięcie skutków zgniotów.

14. Jakie zmiany w strukturze materiału powoduje zgniot

Zgniot powoduje w materiale pasmowe ułożenia kryształów

15. Jakie zjawiska zachodzą podczas procesu rekrystalizacji

Podczas rekrystalizacji następuje zmiana struktury którą możemy podzielić na; **zdrowienie - zjawisko zachodzące bezpośrednio po nagrzaniu zanik naprężeń szczątkowych) ** rekrystalizacja pierwotna - proces odbudowy struktury krystalograficznej tworzą się nowe kryształy pozbawione odkształceń ** rozrost ziaren - zanikają granicę krzywoliniowe, zjawisko szkodliwe ** rekrystalizacja wtórna - powstaje bardzo duże kryształy

16 Na podstawie jakiego eksperymentu wyznacza się właściwą temperaturę rekrystalizacji

Temperatura wyżarzania ekrystalujacego wyznacza się doświadczalnie nagrzewając próbkę do coraz wyższej temp. Aż dojdziemy do momentu gdy twardość próbki silnie spadnie.

17 Co to jest zgniot krytyczny i jaki ma wpływ na właściwości materiału porekrystalizacji

Zgniot krytyczny jest to mały zgniot który powoduje rozrost dużych ziaren Z= do-d//do*100%

18. W jakim celu przeprowadza się wyżarzanie odprężające lub stabilizujące

W celu zmniejszenia naprężeń własnych elementów stalowych powstałych w procesach technologicznych jak przeróbka plastyczna na gorąco obróbka mechaniczna spawanie prostowanie itp.: nie powodujące przy tym zmian struktury stali twardości i wytrzymałości

19. Jaki jest zakres temperatur odprężenia

Jest to zakres poniżej Ac₁ zwykle poniżej 650^oC a najczęściej 600-500^oC.

20. Jak wyznaczamy temperaturę hartowania stali

wysokość temperatury nagrzania przy hartowaniu zależy od składu chemicznego stali a zwłaszcza od zawartości węgla i można je wyznaczyć z wykresu poniżej - na ściądze

21. Jakie ośrodki chłodzące są stosowane podczas hartowani stali

Do podstawowych środków chłodzących nalezą: *woda (o różnych temp.) 10% w wodzie roztworów wodorotlenku soli kuchennej sody kwasu siarkowego, woda destylowana emulsja oleju w wodzie woda z mydłem olej mineralny maszynowy stop 75%Sn 25%Cd rtęć płyty miedziane płyty żelazne.

22. W wyniku jakiego eksperymentu powstają wykresy CTPi

Izotermiczny wykres rozpadu austenitu CTPi otrzymujemy doświadczalnie chłodząc próbki przy różnych stałych temperaturach . Punkty łączące początek i koniec przemiany tworzą wykres CTPi.

23. Jak powstają wykresy CTPc

Wyznacza się doświadczalnie najpierw nagrzewając próbki do temperatury A1 austenityzacji a następnie przechadzając je w różnych temperaturach ale przy ciągłym chłodzeniu, spadek temperatury podczas chłodzenia.

24. Jakie parametry obróbki cieplnej można odczytać z wykresu CTPc

Z wykresu tego można twardość jaką osiąguje się przy określonym przebiegu chłodzenia z położenia linni chłodzenia w stosunku do lini wykresu można wywnioskować jakie przemiany będą zachodzić w czasie chłodzenia i jaką otrzymamy strukturę.

25. Czym różni się przemiana austenitu w perlit od przemiany austenitu w martenzyt?

Różni się tym że pierwsza przemiana zachodzi pod wpływem przechłodzenia nieznacznie poniżej temp A1 co powoduje że czasy rozpoczęcia i zakończenia przemiany są stosunkowo długie, martenzyt powstaje z austenitu przy bardzo dużym przechłodzeniu poniżej temp. Ms poniżej której zachodzi przebudowa sieci żelaza γ z żelazo α

26. W jakich warunkach zachodzi przemiana austenitu w bainit.

Zwiększenie przechaładzania skraca czas przemiany z wydzieleniem coraz drobniejszego perlitu po przekroczeniu pewnej temp czas przemiany zaczyna wydłużać się a rozdrobnienie ferrytu i lementytu jest tak duże że mieszanina ta została uznana ze strukturę jednorodna zwaną bainitem.

27. Czym różni się perlit drobny od perlitu drobnoziarnistego

Perlit drobny oznacza że drobne się składniki perlitu czyli ferryt i cementyt w obszarach ziaren a perlit drobnoziarnisty oznacza że ziarna perlitu są drobne

28. W jaki sposób zachodzi przemiana austenitu w martenzyt

Przemiana ta zachodzi wyniku bardzo dużego przechłodzenia poniżej temp. Ms poniżej której się żelaza γ zmniejsza się na sieć żelaza α a że temp. Jest za niska aby tworzył się cementyty to cały węgiel pozostaje w sieci α powodując jej deformacje. Deformacja polega na tym że sieć żelaza α jest tetragonalna a nie regularna i to jest wtedy struktura martenzytyczna (roztwór stały w żelazie α)

29 Dlaczego martenzyt ma tetragonalną sieć krystalograficzną

Ma taką strukturę gdyż podczas przemiany żelaza w L temperatura była zbyt niska aby utworzył się cementyt i węgiel pozostał w sieci L lokując się w lukach tetragonalnych deformując w ten sposób siec

30. Dlaczego w strukturze stali zahartowanej występuje austenit szczątkowy

Szybkość przemiany jest tak duża że cały austenit nie zdąża przemienić i to co pozostaje nazywane jest austenitem szczątkowym. Ponieważ temperatura końca przemiany martenzytycznej leży poniżej temp. otoczenia. im więcej węgla w stali tym więcej austenitu szczątkowego.

31. Jak zawartość austenitu szczątkowego zależy od zawartości węgla?

Im więcej węgla w stali tym więcej austenitu szczątkowego. Im więcej znajduje się w austenicie węgla tym ilość austenitu szczątkowego w zahartowanej stali jest większa.

32.Jaka jest zalezność początku i konca przemiany martenzytycznej od zaw. wegla?

ęłęóPrzemiana martenzytyczna w stalach zachodzi tylko w warunkach ciągłego chłodzenia w zakresie pomiędzy temperaturą M_s (martenzyt start) a temperaturą M_f (martenzyt koniec od ang. martensite finish). Temperatury M_s i M_f zależą od składu chemicznego austenitu i obniżają się ze wzrostem zawartości węgla oraz większości pierwiastków stopowych, poza Al i Co (rys.7.6).

Rys.7.6. Wpływ stężenia a) węgla na temperaturę M_s i M_f , wg S. Prowansa oraz b) pierwiastków

stopowych na temperaturę M_s , wg V. I. Zjuzina i in.

33. Na czym polega obróbka podzerowa stali?

ęłęóW przypadku gdy z uwagi na skład chemiczny austenitu hartowanej stali temperatura M_f jest niższa od temperatury 0^oC, stosowana jest tzw. obróbka podzerowa, zwana również wymrażaniem. Polega ona na chłodzeniu stali bezpośrednio po hartowaniu do temperatury niższej od 0^oC, wytrzymaniu przy tej temperaturze i następnie ogrzaniu do temperatury otoczenia. Obróbka ta umożliwia zmniejszenie udziału austenitu resztkowego w strukturze stali.

34. Jak definiujemy krytyczną szybkość hartowania?

Najmniejsza szybkość przy której uzyskuje się strukturę jednorodnego martenzytu. Na wykresie przemiany przechłodzonego austenitu CTPc jest to styczna do krzywej początku przemiany

35. Jaką właściwość stali określa krytyczna szybkość hartowania Vk?

ęłęóVkr - jest to szybkość ochładzania austenitu która jest styczna do obszaru przemiany bainitycznej na wykresie CTPc ęłęóVkr - krytyczna prędkość hartowania - najwolniejsza prędkość ochładzania przy której otrzymujemy martenzyt. Krytyczna szybkość hartowania określa zdolność stali do hartowania.

36. Na czym polega próba hartowności stali?

Polega na hartowaniu prętów o różnej średnicy i pomiaru grubości warstwy martenzytycznej która określa hartowność oraz znalezienie granicznej średnicy dla której pręt jest zahartowany na wskroś

Próbkę nagrzewa się do temp austenizacji po czym polewa od czoła woda, warstwa powierzchniowa chłodzona jest najbardziej zaś im dalej, tym chłodzenie jest wolniejsze i uzyskuje się wszystkie stopnie hartowania

37.Jaką właściwość stali określa średnica krytyczna Do ?

ęłęóŚrednica krytyczna D₀ jest to średnica pręta zahartowanego na wskroś w ośrodku chłodzącym o danej intensywności chłodzenia. Pręt zahartowany na wskroś najczęściej oznacza pręt, w którego osi jest 50% martenzytu (D₅₀), chociaż określa się średnice krytyczne także dla innych udziałów objętościowych martenzytu w osi (np. D₉₅, D₈₀).

38. Jaki jest wpływ węgla na krytyczną szybkość hartowania?

Najmniejszą szybkość mają stale o zaw. węgla 0,5-0,9% węgla. stale o pozostałych zawartościach węgla krytyczną szybkość hartowania mają większą. Rysunek na ściądze

39. Jaki jest wpływ dodatków stopowych na krytyczną szybkość hartowania?

ęłęóDo pierwiastków stopowych najsilniej zwiększających hartowność zaliczamy Mo, Mn i Cr (wg malejącej siły wpływu). Należy jednak zwrócić uwagę, że pierwiastki te tylko wtedy zwiększają hartowność stali, gdy są rozpuszczone w austenicie. Występowanie nie rozpuszczonych węglików tych pierwiastków, powoduje silne zmniejszenie hartowności. Czasami jednak celowo nie doprowadza się do rozpuszczenia pewnych węglików podczas austenityzowania (np. węglików wanadu w stalach narzędziowych) aby nie dopuścić do rozrostu ziarna austenitu i uzyskać większą odporność na pękanie stali. W stalach szybkotnących, wysoka zawartość pierwiastków stopowych tworzących trudno rozpuszczalne węgliki powoduje, że stale te są hartowane z bardzo wysokich temperatur celem nasycenia austenitu zarówno węglem jak i dodatkami stopowymi

40.Jaki jest wpływ zawartości węgla na twardość martenzytu?

Rośnie gwałtownie do ok 0.6 % węgla, potem nieznacznie już się zwiększa.(krzywa 1). W stalach o 0,8 % węgla nie cały austenit zamienia się w martenzyt, pozostaje austenit szczątkowy o mniejszej twardości.(rys 2 i 3)

40. Jaki jest wpływ zawartości węgla na twardość martenzytu?

Martenzyt odznacza się wysoka twardością przy jednoczesnej dużej kruchości. Twardość martenzytu zwiększa się wraz ze wzrostem zawartości węgla w stali, co jest związane ze zwiększającym się odkształceniem sieci krystalicznej żelaza L. Znaczny przyrost twardości obserwuje się zwłaszcza do zawartości 0,7% węgla, kiedy to, Martenzyt osiąga twardość około 64 HRC. Dalszy przyrost twardości jest już nieznaczny.

41. W jakim celu przeprowadza się odpuszczanie stali?

Odpuszczaniem nazywa się obróbkę cieplną polegającą na wygrzaniu zahartowanej stali w celu poprawy własności. Po hartowaniu prawie wszystkie stale maja złe własności plastyczne. Mają dużą twardość ale również dużą kruchość wynikającą z dużych naprężeń wewnętrznych.

42. Jakie zjawiska zachodzą podczas odpuszczania stali?

W materiale po zahartowaniu występują naprężenia wewnętrzne. Naprężenia te zanikają po osiągnięciu dostatecznej temperatury, ponieważ granica plastyczności ze wzrostem temperatury maleje i materiał odkształcając się ulega odprężeniu. Przemiany zachodzące podczas odpuszczania stali można podzielić na trzy zasadnicze etapy:

W zakresie 150-250 st. C mamy do czynienia z odpuszczaniem niskim=> częściowe usuniecie naprężeń hartowniczych oraz rozkład austenitu szczątkowego, przy zachowaniu wysokiej twardości

W zakresie 250-500 st. C ma miejsce obniżenie twardości i zwiększenie odporności na uderzenie przy zachowaniu wysokiej wytrzymałości i sprężystości (zastosowanie przy obróbce cieplnej np. sprężyn).

W zakresie 500-650 st. C uzyskuje się najwyższą udarność, przy wystarczającej wytrzymałości na rozciąganie. Uzyskuje się strukturę sorbityczną, właściwą dla stali konstrukcyjnych.

43. Dlaczego w stalach o większej zawartości węgla obserwujemy wzrost twardości podczas odpuszczania w niskich temperaturach?

Gdyż wyniku takiego odpuszczania następuje przemiana austenitu szczątkowego w martenzyt, który jak wiemy jest twardszy od austenitu

44. Przedstaw ogólną klasyfikacje stali.

Stale konstrukcyjne dzielimy na: Węglowe i Stopowe

Stale węglowe dzielimy na: Ogólnego przeznaczenia, Do normalizowania i ulepszania cieplnego, Narzędziowe.

Stale stopowe dzielimy na: Do nawęglania, Do azotowania, Do ulepszania cieplnego, Sprężynowe, Niskostopowe spawalne, O specjalnych właściwościach (żaroodporne stale nierdzewne, o specjalnych wł. magnetycznych).

45. Scharakteryzuj własności wybranych trzech grup stali.

Stale stopowe- do nawęglania te stale o niskiej zawartości węgla(0,1-0,25%) aby przy takiej twardej warstwie powierzchniowej rdzeń miał dobre własności plastyczne. Do podstawowych dodatków stopowych należy chrom, mangan, nikiel, wolfram, tytan

Stale do ulepszania cieplnego- są to stale o zawartości Chrmomu3% niklu5%,wanadu3%, wolframu1%, manganu2%, Obróbka tych stali polega na hartowaniu i odpuszczaniu przy 500-7—C w celu uzyskania struktury sarbitycznej,

Stale węglowe narzędziowe - cechują się mała hartownością i mała skłonnością do wzrostu ziarna i są używane do wyrobu narzędzi. Dzielimy je na plytko i głęboko - hartujące.

46. Jaka jest różnica pomiędzy stalami i staliwami?

Staliwo jest to stal odlewana do form, gdzie krzepnąc uzyskuje właściwy kształt użytkowy. Stalami nazywamy elementy walcowane na gorąco.

47. Jakie cechy odróżniają żeliwa od stali?

Żeliwo jest to stop żelaza z węglem, o teoretycznej zawartości 2,11-6,67% węgla. Stopy te zawierają najczęściej krzem, mangan, fosfor, siarkę, a niekiedy dodatki stopowe.

Stal jest to stop żelaza z węglem o zawartości węgla do 2%. Również i tu występują dodatki w postaci manganu (0.8%), krzemu(0.4%), fosforu(0.05%), siarki(0.05%). Ponadto stal może zawierać małe ilości miedzi, chromu i niklu pochodzące ze złomu stalowego.

48. W jaki sposób są znakowane i co zawiera atest stali węglowych wyższej jakości?

Stale węglowe wyższej jakości są znakowane następująco składa się z liczby 2-cyfrowej określającej średnią zawartość węgla wyrażanych w setnych procentach. Do stali węglowych zalicza się stal o podwyższonej zawartości manganu i znakuje się je dodając do 2 cyfr jedna literę. Stale węglowe wyższej jakości ogólnego przeznaczenia oznacza się symbolami 08, 10, 15, 20, 25UT, 30UT, 40UT, 45UT, 55, 60, 65, które odpowiadają średniej zawartości węgla w materiale, wyrażonej w setnych częściach procenta.

49. W jaki sposób są znakowane i co zawiera atest stali węglowych zwykłej jakości?

Oznaczenia składają się z liter St po których następuje cyfra określająca wytrzymałość na rozciąganie Są to stale niskowęglowe Lub stale srednioweglowe. Stosuje się oznaczenia dla 6 gatunków tych stali: St0S, St3S, St4S(stale spawalne), St5, St6, St7.

50. W jaki sposób znakowane są staliwa węglowe?

Oznaczenie gatunku składa się z litery L(co oznacza stop lany do formy odlewniczej)Następnie podaje się grupę 1 lub 2 [zwykłej lub wyższej jakości] i liczby określającej wytrzymałość na rozciąganie Rm w Mpa. Np.: L400, L450, L500, L600, L650.

51. W jaki sposób oznaczane są staliwa stopowe?

Oznaczenia sklada się z litery L liczby określającej średnią zawartość węgla oraz liter oznaczających pierwiastki stopowe np.: L30HNM

52. Jaki jest główny dodatek stopowy w staliwie Hadfielda?

Staliwo Hadfielda jest materiałem zawierającym 1-1,3% węgla i 11-14% Manganu. Mangan jest głównym dodatkiem stopowym staliwa Hadfielda..

---