1. Istota finansów.

Finanse- to ogół zjawisk ekonomicznych związanych z ruchem pieniądza w procesie podziału (wymiany wartości). Na ruch pieniądza składa się gromadzenie, podział, wydatkowanie środków pieniężnych.

Przedmiotem zainteresowania finansów jest pieniądz będący w ruchu, czyli jego emisja poprzez system bankowy, gromadzenie w nim oszczędności i rezerw oraz cyrkulacja między różnymi produktami gospodarczymi.

Finanse zajmują się analizą zjawisk pieniężnych na tle i związku z przebiegiem takich realnych zjawisk w gospodarce jak produkcja, podział, spożycie indywidualne i zbiorowe, działalność inwestycyjna czyli wymiana za granicą.

Gospodarkę finansową opisuje się dwoma pojęciami/kategoriami:

• zasób pieniężny- ogół środków pieniężnych w dyspozycji danego podmiotu, którymi może on względnie, swobodnie, dysponować, ponieważ środki te nie mają z góry narzuconego zastosowania,

• fundusz pieniężny- zasób przeznaczony na realizację określonego celu,

3. Podział finansów według kryterium podmiotowego, charakterystyka.

Kryterium podmiotowego- podmiotowa systematyka zjawisk finansowych oparta jest na kryterium rodzajowego zróżnicowania jednostek dokonujących operacji pieniężnych. Według takiego kryterium wyróżnia się:

• Finanse publiczne- finanse państwa, samorządu terytorialnego, podmiotów nie nastawionych na zysk realizujących funkcje państwa, finanse fundacji, instytucji charytatywnych oraz inne fundusze,

• Finanse gospodarstw domowych- funkcjonują jako strumienia rzeczowe i finansowe, powstałe w wyniku powiązań gospodarstw domowych z innymi podmiotami gospodarki rynkowej,

• Finanse przedsiębiorstw- tworzą je podmioty które działają w celu osiągnięcia zysku; mają podstawowe znaczenie dla funkcjonowania finansów jako całości; to co je wyróżnia od innych to ranga strumieni rzeczowych wskutek , której powstają strumienie finansowe,

• Finanse banków- podstawo jest dwuszczeblowy system bankowy z bankiem centralnym oraz bankami komercyjnymi; system wewnętrznie bardzo zróżnicowany,

• Finanse ubezpieczeń i innych instytucji finansowych- ich udziałem są tylko strumienie finansowe powstają wtedy gdy gromadzą składki, wypłacają odszkodowania oraz podczas inwestowania zgromadzonego kapitału,

5. Charakterystyka źródła finansowania, przedstaw za pomocą schematu.

Finansowanie - to wszystkie przedsięwzięcia w przedsiębiorstwie, które zapewniają przedsiębiorstwu kapitał i które służą kształtowaniu optymalnej struktury kapitałowej. To jednocześnie proces, w którym można wyróżnić następujące funkcje: określenie potrzeb kapitałowych i finansowych przedsiębiorstwa, kierowanie dopływem środków finansowych, kształtowanie wyniku finansowego, kierowanie wykorzystaniem środków finansowych.

Ze względu na źródło pochodzenia: kapitał wewnętrzny i zewnętrzny.

7. Przedstaw dylematy finansów publicznych, dołącz interpretację graficzną (krzywa Laffera)

Dylematy finansów publicznych:

• dlaczego władze publiczne zgłaszają popyt na pieniądz w takiej, a nie innej wysokości

• jakie czynniki kształtują wielkość tego popytu?

• w jaki sposób popyt ma pieniądz może być zaspokojony i jakie są granice opodatkowania?

Krzywa Laffera

• jakie skutki dla gospodarki ma spowoduje kreowanie popyty na pieniądz przez władze publiczne? (efekt wypychania)

• jaką formę organizacyjną w stosunku do gromadzonych i wydatkowanych środków publicznych preferować.(fundusze typu budżetowego czy celowego)

• jaki udział w gromadzeniu i finansowaniu powinny mieć władze publiczne (centralne), a jakie władze samorządowe? Najefektywniej i rozsądniej wydają pieniądze Ci co je zarobią.

• jak powinien zbudowany być aparat skarbowy, aby możliwe było efektywnie ściąganie danin (podatków) publicznych oraz by postrzegano i akceptowano zasady ponoszenia ciężarów publicznych?

• jak umiejętnie łączyć cele fiskalne i pozafiskalne? (walka z bezrobociem, korygowanie rozkładu dochodów, wspieranie wzrostu gospodarczego)

9. Wyjaśnij pojęcia dobra prywatne i dobra społeczne.

Dobra prywatne to dobra i usługi dostarczone indywidualnym konsumentom za pośrednictwem rynku i za prywatne dochody.

Dobra społeczne to dobra które ze względów fizycznych mogą być dobrami prywatnymi, ale na skutek doktryny społecznej i prowadzonej przez władze publicznej polityki są dostępne dla każdego obywatela tak jak klasyczne/ czyste dobra publiczne.

Zależność między wysokością dochodów a użytecznością dobra publicznego i dobra społecznego.

11. Przedstaw przyczyny występowania deficytu budżetowego w Polsce.

Przyczyny występowania deficytu budżetu w Polsce:

• koszty transformacji ustrojowej,

• nadmierny wzrost wydatków przede wszystkim socjalnych w stosunku do realnych możliwości dochodowych,

Budżet → Dochód = Wydatek

• konsekwencje wprowadzenia 4 form,

• sprawdzenie tempa wzrostu gospodarczego,

• nadmierne rozbudowania (kosztowna) administracja publiczna,

• brak spójnej jasno określonej polityki podatkowej,

• niska ściągalność podatków.

Metody finansowania deficytu budżetowego:

• zwiększenie długu publicznego (to jest podatek pokoleniowy),

• zmniejszenie wydatków przez rząd,

• emisja obligacji i bonów skarbowych,

• sprzedaż papierów wartościowych sprywatyzowanych przedsiębiorstw,

• zaciąganie kredytów w bankach krajowych i zagranicznych.
  

Deficyt Dług publiczny Odsetki od długu

Wyższe podatki

Niższe dochody biednych

Wyższe dochody biednych

Większa rozpiętość

w dochodach

13. Charakterystyka czynności prowadzenia gospodarki finansowej.

Gospodarka finansowa polega na pozyskiwaniu środków finansowych oraz wydatkowania ich w taki sposób by w poszczególnych fazach procesu gospodarczego angażować jedynie niezbędne do tego ilości a odpowiednie ich zastosowanie powinno przynieść korzyść finansową.

Proces gospodarczy można podzielić na etap:

• I etap- zaopatrzenie zakupu,

• II etap- produkcja,

• II etap- zbyt.

Prowadzenie gospodarki finansowej może obejmować następujące czynności:

• Etap I- przygotowanie- poprzedzające ruch pieniądza przygotowanie operacji pieniężnych obsługujących pożądane przez przedsiębiorcę procesy,

• Etap II- realizacja- związane z rzeczywistą realizacją operacji pieniężnych,

• Etap III- ewidencja, analiza, wnioskowanie- polega na zapisie realizowanych operacji finansowych, analizie przebiegu zeszłych zjawisk i kształtowanie tych zjawisk w przyszłości,

Wyróżnia się dwa podstawowe kryteria gospodarki finansowej:

• obniżka kosztów finansowych (traktować to kryterium na zasadzie racjonalności),

• zachowanie płynności finansowej (wypłacalności).

Gospodarka finansowa obejmuje szeroki zakres zagadnień, które są realizowane przez normy prawne. Regulacje te dotyczą przede wszystkim:

• zasad tworzenia przedsiębiorstw różnych form,

• zasad tworzenia i wykorzystania kapitałów własnych,

• sposobów pozyskiwania kapitałów obcych,

• obciążeń podatkowych,

• procedur ustalania wyniku finansowego i jego podziału,

• system ubezpieczeń.

15. Charakterystyka inwestowania.

Inwestowanie dotyczy wydatkowania środków finansowych, proces ten powoduje zmiany w zasobach rzeczowych, którymi dysponuje przedsiębiorstwo środki finansowe mogą być wydatkowane na inwestycje:

1. rzeczowe - zapewniają rozwój i modernizację podmiotu,

2. finansowe - papiery wartościowe,

3. niematerialne - wydatki na badania i rozwój, szkolenia kadr,

Zakres realizowania przedsięwzięć inwestycyjnych ma swoje odzwierciedlenie w aktywach czyli zasobach, którym dysponuje przedsiębiorstwo, podmiot; aktywami są tylko te zasoby, które spełniają następujące warunki:

1. są kontrolowane przez firmę w sensie ekonomicznym,

2. posiadają wiarygodną wartość (wartość godziwą - znowelizowana ustawowo o rachunkowości wprowadziła wiele nowych regulacji; jedną z nich jest pomiar niektórych pozycji aktywów i pasywów wg. wartości godziwej,

3. powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń,

4. spowodują w przyszłych okresach wpływ do jednostki , przedsiębiorstwa korzyści ekonomicznej,

Aktywa przedsiębiorstwa można podzielić wg dwóch głównych kryteriów

• czas realizacji korzyści z tytułu posiadania,

• sposób w jaki zostały pozyskane (niefinansowane, finansowane),

17. Charakterystyka funkcji rachunkowości.

Funkcje rachunkowości:

• Informacyjna- tworzenie informacji o procesach gospodarczych zachodzących jednostce.

• Kontrolna- kontrola merytoryczna zapisów księgowych.

• Analityczna- badanie i interpretacja osiągniętych wyników finansowych.

• Optymalizacyjna- dostarczanie informacji finansowych służących do podejmowaniu decyzji gospodarczych zgodnie z rachunkiem ekonomicznym.

• Sprawozdawcza- okresowe sporządzanie sprawozdań finansowych obrazujących całokształt działalności jednostki za określony czas.

19. Charakterystyka systemów rachunkowości.

Systemy rachunkowości:

• Uproszczony- oparty na pojedynczych zapisach wybranych zasobów lub wyników. Celem jest uproszczony sposób podatku z działalności gospodarczej. Formami tego systemu są: podatkowa księga przychodów i rozchodów, ryczałt ewidencjonowany i karta podatkowa.

• Pełny- (tzw. system księgowości podwójnej) dotyczy większych firm o większych obrotach, rejestrujących swoją działalność na zasadzie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. System jest w pełni sprawdzalny przez organa kontrolne. Polega na prowadzeniu zapisów w tzw. księgach rachunkowych (kontach) na zasadzie wzajemnego bilansowania zdarzeń gospodarczych (reguła podwójnego zapisu).

21. Charakterystyka aktywa bilansu.

Aktywa generują przychody i wpływy dla firmy.

Wartość przychodów zależy nie tyle od wielkości majątku obrotowego, co od szybkości obrotu aktywami (rotacji aktywów).

W skład aktywów trwałych wg ustawy o rachunkowości wchodzą:

a) aktywa trwałe:

1. wartości materialne i niematerialne,

2. rzeczowe aktywa trwałe,

3. należności długoterminowe,

4. inwestycje długoterminowe,

5. długoterminowe rozliczenia międzyokresowe,

b) aktywa obrotowe:

1. zapasy (,,zbywalne i niezbywalne'') coś co ułatwia życie bądź dobija,

2. należności (osiągalne i nieosiągalne),

3. inwestycje finansowe krótkoterminowe,

4. krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe,

23 Scharakteryzuj pasywa, przedstaw wpływ operacji gospodarczej na bilans.

Pasywa- przedstawiają źródła sfinansowania majątku na dany dzień. Majątek może pochodzić z dwóch źródeł - własnych i obcych.

Pasywa obejmują kapitały własne na które składają się następujące pozycje:

a. kapitał własny:

1. kapitał - fundusz podstawowy,

2. należne wpłaty na kapitał podstawowy( wartość ujemna),

3. udziały (akcje własne) do umorzenia (wartość ujemna),

4. kapitał (fundusz zapasowy),

5. kapitał fundusz z aktualizacji wyceny,

6. pozostałe kapitały (fundusze rezerwowe),

7. zysk i strata z lat ubiegłych,

8. zysk (strata netto),

9. odpisy zysku netto w ciągu roku obrotowego (wartość ujemna),

b. kapitał obcy:

1. rezerwy na zobowiązania,

2. zobowiązania długoterminowe,

3. zobowiązania krótkoterminowe,

4. rozliczenia międzyokresowe,

Wpływ operacji gospodarczej na bilans

Z punktu widzenia bilansu operacje gospodarcze możemy podzielić na następujące typy :

• Typ pierwszy- wywołujące zmiany wyłącznie w aktywach., przy czym jeden składnik aktywów zwiększa swoja wartość a inny zmniejsza, w konsekwencji suma bilansowa pozostaje bez zmian.

• Typ drugi- wywołujące zmiany wyłącznie w pasywach , przy czym jeden składnik pasywów zwiększa swoja wartość a inny zmniejsza, w konsekwencji suma bilansowa pozostaje bez zmian.

• Typ trzeci- wywołujące zmiany w aktywach i pasywach , przy czym w przypadku, gdy składnik aktywów zwiększa swoją wartość , to składnik pasywów także zwiększa swoją wartość, w konsekwencji suma bilansowa zwiększa się o kwotę operacji.

• Typ czwarty- wywołujące zmiany w aktywach i pasywach , przy czym w przypadku, gdy składnik aktywów zmniejsza swoją wartość, to składnik pasywów także zmniejsza swoją wartość, w konsekwencji suma bilansowa zmniejsz się o kwotę operacji.
  

1

---