POLITYKA PIENIĘŻNA

1. Pojęcie i funkcje pieniądza.

Pieniądz:

• To wszelkiego rodzaju środki wymiany i środki płatnicze, których zdolność do zapłaty jest nieograniczona zarówno wtedy, kiedy kupujemy jakiś towar lub usługę jak i wtedy, kiedy regulujemy jakieś zobowiązanie finansowe.

• Materialny lub niematerialny środek, który można wymienić na towar lub usługę.

Funkcje pieniądza:

• Funkcje miernika wartości towarów i usług - spełnia tę funkcję przy ustaleniu cen towarów.

Funkcję tę pieniądz spełnia za pomocą tzw. skali cen, którą ustala państwo, jest to podstawowa jednostka pieniężna państwa i sposób dzielenia jego na części.

1zł - 100gr

Pieniądz jest „miernikiem wartości”. Przy pomocy pieniądza możliwe jest wyrażenie wartości innych towarów (w postaci cen towarów w jednostkach pieniężnych), ponieważ jest powszechnym ekwiwalentem. Cena jest pieniężnym wyrazem wartości towarów i usług. Wyrażenie wartości towarów i usług w pieniądzu wiąże się z siłą nabywczą pieniądza. Aby określić cenę towaru lub usługi nie trzeba posiadać pieniądza, gdyż pełni on rolę miernika wartości również abstrakcyjnie.

• Funkcje środka obiegowego, cyrkulacji, wymiany - pełni tą funkcję przy transakcji kupna, sprzedaży towarów i usług.

Pieniądz jest powszechnym "środkiem wymiany" w transakcjach kupna-sprzedaży. Każdy przyjmuje go za sprzedane towary i usługi, wiedząc o tym, że za pieniądze będzie mógł nabyć inne niezbędne mu dobra (materialne lub usługi). Dzięki pieniądzowi nastąpiło rozdzielenie w czasie transakcji kupna-sprzedaży na dwie odrębne czynności - transakcję kupna oraz transakcję sprzedaży - przez co przestała istnieć konieczność zachowania jedności czasu i miejsca. Towar lub usługa może być sprzedany, a za otrzymane pieniądze dokonać zakupu towaru lub usługi w innym miejscu oraz w innym terminie.

• Funkcje środka gromadzenia

Funkcję "środka przechowywania wartości (tezauryzacji)" pieniądz spełnia wtedy, gdy środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży towarów lub usług nie są przeznaczane na zakup innych towarów lub pokrycie zobowiązań, lecz są przechowywane (oszczędzane).

Przechowywanie pieniędzy jest znacznie łatwiejsze niż innych towarów. Ponadto pieniądz może być w każdej chwili zamieniony na potrzebny towar. Jest on najbardziej płynnym aktywem majątkowym każdego podmiotu gospodarczego lub osoby fizycznej. Można go w każdej chwili wykorzystać jako środek płatniczy. Jednak aby pieniądz prawidłowo spełniał funkcję tezauryzacyjną, musi posiadać zaufanie przez podmioty gospodarcze i ludność, a w szczególności, że jego siła nabywcza nie zmniejszy się w znacznym stopniu.

Zalety: brak kosztów transformacji (płynności), stała wielkość nominalna.

Wady: brak dochodu z wartości przechowywanej w formie pieniężnej, zmniejszenie wartości realnej mierzonej siłą nabywczą.

• Funkcje środka płatniczego - kiedy służy do uregulowania wszelkiego rodzaju zobowiązań dłużnych np. zwrot oprocentowania, wypłata zobowiązań.

Pieniądz jest "środkiem płatniczym". Pieniądz stał się środkiem płatniczym poprzez oddzielenie się ruchu towarów i świadczonych usług w czasie od ruchu pieniądza. Dzieje się tak dlatego, że zapłata za towar lub usługę nie musi następować natychmiast po ich dostawie. Zarówno sprzedający jak i kupujący zazwyczaj umawiają się co do terminu zapłaty należności za dostarczone towary lub usługi. Powstaje więc zobowiązanie odbiorcy wobec dostawcy, które wyrównane będzie w formie pieniężnej w terminie późniejszym. Pieniądz spełnia funkcję środka płatniczego również przy pokrywaniu wszelkich innych zobowiązań, jak np. z tytułu podatków i opłat, wynagrodzeń pracowników, spłaty kredytów, darowizn itp.

Wraz z rozwojem społeczno-gospodarczym funkcja pieniądza jako środka płatniczego ciągle wzrasta, natomiast jako środka wymiany, maleje. Transakcje gotówkowe występują w obrocie gospodarczym coraz rzadziej, gdyż są zastępowane powszechnie przez obrót bezgotówkowy.

• Funkcje pieniądza światowego - służy do uregulowania wszelkiego rodzaju transakcji handlowych i zobowiązań na rynku światowym. Początkowo te funkcje pełnił pieniądz w swojej naturalnej postaci, jako złoto, później te funkcje pełniły tzw. waluty kluczowe np. funty, szerlingi, dolary, franki itp.

Od lat 70 XXw. Międzynarodowy Fundusz Walutowy kreował nowy pieniądz światowy w postaci tzw. specjalnych praw ciągnienia (SDR - special prowiny right) służą jedynie do bezgotówkowych rozliczeń międzynarodowych.

Pod koniec lat 90 XXw. pojawił się nowy rodzaj pieniądza światowego - najpierw do rozliczeń bezgotówkowych a później, jako pieniądz gotówkowy - EURO. EURO w obiegu znajduje się od 1.2002 roku - w 12 państw UE, a od 1.2009 w 16 państwie, jakim jest Słowacja.

2. Jakie Pani/Pan zna miary pieniądza?

M0 - baza monetarna, największa koncepcja miary pieniądza obejmująca gotówkę w obiegu (bilety bankowe, bilon, oraz depozyty banków komercyjnych na rachunku BC), czyli wartość krążącego w gospodarce pieniądza gotówkowego, wyemitowanego przez bank centralny. Określany także jako „pieniądz o największej sile” ze względu na jego szczególną rolę w kształtowaniu podaży pieniądza w całości.

M1 - obejmuje M0 oraz depozyty na rachunkach bankowych, płatne na żądanie (a'vista). Pieniądz w ścisłym tego słowa znaczeniu.

M2 - obejmuje M1 oraz wkłady oszczędnościowe (potencjalny pieniądz), czyli wszystkie depozyty w bankach komercyjnych o terminie zwrotu do 2 lat włącznie (depozyty krótkoterminowe, zwrotne na każde żądanie, ale nie podlegające dysponowaniu za pomocą czeków lub przekazów, np. depozyty na książeczkach oszczędnościowych).

M3 - obejmuje M2 oraz depozyty długoterminowe i inne niezaliczane do M2, czyli bankowe papiery dłużne o terminie zwrotu nieprzekraczającym 2 lata oraz zobowiązania banków z tytułu operacji z przyrzeczeniem odkupu przeprowadzonych przez banki z podmiotami niebankowymi.

M4 (L) - zasoby płynności gospodarki. Obejmuje M3 oraz aktywa finansowe w postaci papierów wartościowych podlegających sprzedaży, np. bonów skarbowych.

W Polsce na 31 grudnia 2007r.

M0 - 13%

M1 - 59,7%

M2 - 97,8%

M3 - 100%

3. Funkcje Banku Centralnego we współczesnej gospodarce.

Bank centralny powstał z banku emisyjnego, następnie przejął funkcję organizatora rozliczeń pieniężnych w państwie. Dążono do stabilności pieniądza i ograniczenia inflacji. Im bardziej zależny BC od państwa, tym wyższa inflacja.

Funkcje:

• Bank banków - Każdy bank komercyjny posiada w banku centralnym rachunek, na którym rejestruje rozliczenia z innymi bankami. Bank centralny świadczy usługi bankowe innym bankom (Przyjmuje depozyty po tzw. stopie depozytowej oraz udziela im kredytów). BC zasila banki komercyjne w płynność. Bank centralny realizuje również transakcje z zagranicznymi bankami centralnymi i instytucjami międzynarodowymi.

• Instytucja emitująca pieniądz - Jest jedyną instytucją uprawnioną do emitowania znaków pieniężnych w danym państwie. Pieniądz zdecentralizowany jest tworzony przez banki komercyjne. BC wpływa na podaż pieniądza poprzez stopy % rezerw obowiązkowych oraz operacje otwartego rynku i udzielanie kredytów pod zastaw papierów wartościowych.

• Bank państwa - Od początku lat 90 BC nie finansuje w pełni (bezpośrednio) rządu. Może to robić pośrednio przez kupno papierów wartościowych na rynku wtórnym.

• prowadzi rachunki instytucji państwowych,

• przechowuje rezerwy złota,

• utrzymuje rachunki depozytowe państwa,

• prowadzi kasową obsługę budżetu państwa, tzn.

• obsługuje dług publiczny,

bada koniunkturę,

prowadzi politykę pieniężną poprze ustalanie stóp %.

4. Niezależność i odpowiedzialność Banku Centralnego.

Niezależność BC przejawia się w 4 aspektach:

• Instytucjonalna - nie zależy od żadnej instytucji (KE, RE, rządu)

• Personalna - brak wpływu na władzę. Władze powoływane na stosunkowo długie kadencje, przeważnie dłuższe od kadencji rządu i nie można ich odwołać bez istotnej przyczyny (popełnienie poważnego przestępstwa).

• Funkcjonalna - BC ma realizować tylko te funkcje, do których został powołany i dążenia do głównego celu, jakim jest utrzymywanie stabilnego poziomu cen i niskiej inflacji (2,5% ± 1%).

• Finansowa - BC osiąga duże dochody z prowadzonej działalności. NBP przekazuje 95% dochodu do budżetu państwa.

Odpowiedzialność BC na przykładzie EBC

Z ang. accountability - oznacza obowiązek zdawania sprawozdania z działalności i demokratyczną kontrolę. W przypadku BC organami odpowiedzialnymi są władze BC, zarząd, RPP. Odpowiadają one za działanie BC, a w szczególności za utrzymywanie stabilnego poziomu cen, walkę z bezrobociem, wspieranie wzrostu gospodarczego, jeśli tylko nie przeszkadza to celowi głównemu BC.

Organy BC odpowiadają przed narodem. Mają obowiązek udostępniania raportów z działalności BC. Można np. otrzymać raporty roczne lub biuletyny miesięczne.

5. Bank Centralny pożyczkodawca ostatniej instancji.

BC jako pożyczkodawca ostatniej instancji jest elementem sieci bezpieczeństwa finansowego w UE. Sieć ta powstała ponieważ stabilność zależy od mechanizmów gospodarczych.

Jej elementami są:

• BC w funkcji pożyczkodawcy ostatniej instancji

• system regulacji i nadzoru

• system gwarantowanych depozytów

• rząd jako dysponent publicznych zasobów finansowych

Celem instytucji tworzących sieć bezpieczeństwa finansowego jest dążenie do ograniczenia częstotliwości i skali zakłóceń w przypadku ich wystąpienia.

Funkcja pożyczkodawcy ostatniej instancji definiowana jest jako dyskrecjonalne (uznaniowe) zasilenie w płynność (środki płynne) banku lub całego systemu bankowego przez BC w reakcji na niekorzystny szok (niespodziewane silne zdarzenie) powodujący wzrost zapotrzebowania na pieniądz rezerwowy (pieniądz BC).

Powstanie i ewolucja poglądów na temat pożyczkodawcy ostatniej instancji

• Ryzyko straty płynności przez banki połączone z efektem zarażania

• Pierwsze teoretyczne podstawy funkcjonowania pożyczkodawcy ostatniej instancji

• Ryzyko wystąpienia „pokusy nadużycia” w działalności banków komercyjnych

• Poglądy monetarystów na funkcjonowanie instytucji pożyczkodawcy ostatniej instancji - pomoc tylko bankom mającym problem z płynnością, brak wsparcia dla niewypłacalnych banków

• Czy strategia BC jako pożyczkodawcy ostatniej instancji powinna być określana ex ante

• Strategia „konstruktywnej niepewności” - rozwiązanie, które zmusza banki komercyjne do rygorystycznego zarządzania.

Funkcjonowanie pożyczkodawcy ostatniej instancji

• Trudności z określeniem zasad funkcjonowania w UE

• Brak zgodności poglądów

• Konsekwencje stosowania zasad konstruktywnej niejednoznaczności - bank nie jest pewny, czy otrzyma pomoc, BC nie ujawnia, co zrobi w sytuacji kryzysowej

• Odmienność zasad w Eurolandzie i krajach nie należących do UGW

• Zakres kryzysu płynności: w jednym kraju, czy w wielu krajach

• Pożyczkodawca ostatniej instancji w UGW

• Decyzje podejmowane są przez EBC

• W podstawowych aktach prawnych brak jest określenia instytucji POI

• Banki należące do Eurosystemu nie mogą samodzielnie pełnić funkcji POI

• Funkcję POI w UE powinien pełnić Europejski system BC

• Koordynacja działań państw UE w przypadku kryzysu bankowego:

• Wielostronne porozumienie dot. Systemu płatności (2001)

• Porozumienia dot. Zarządzania kryzysowego (2003 i 2005)

• Przeprowadzenie ćwiczeń działań antykryzysowych w warunkach symulacji kryzysu finansowego

• Udział EBC w rozwiązywaniu kryzysów płynności w skali międzynarodowej:

• Uczestnictwo w przezwyciężeniu kryzysu subprime (udzielenie 95mld € pożyczki bankom europejskim)

Podsumowanie:

Mimo iż cele ogólne działania POI zostały w teorii jasno sformułowane, o tyle jego identyfikacja i zasady działania we współczesnej gospodarce nie są precyzyjnie określone i budzą wątpliwości.

Przekonanie o interwencji POI w sytuacjach kryzysowych z jednej strony oddziałuje uspokajająco na rynki pieniężne, ale z drugiej strony stwarza dla banków komercyjnych zachętę do korzystania z „pokusy nadużycia”, co sprzyja rozwijaniu sytuacji kryzysowych. Powoduje to iż BC w coraz większym zakresie stosują zasady „konstruktywnej niejednoznaczności”, a w konsekwencji nie ujawniają opracowanych procedur działania w sytuacjach kryzysowych.

Postępujący proces integracji w UE oraz proces globalizacji w skali światowej stanowią korzystne warunki do prowadzenia trans granicznych operacji bankowych, skutkiem czego jest to, iż kryzysy bankowe często przestały mieć charakter krajowy, a stały się zjawiskiem obejmującym wiele krajów. Te nowe zjawiska stanowią, iż pełnienie funkcji POI tylko przez poszczególne krajowe BC okazało się w wielu przypadkach niewystarczające. Funkcje te przejęły BC o charakterze globalnym lub konsorcja tych banków.

Skuteczne przezwyciężenie kryzysu płynności wywołanego w 2007r, w USA kryzysem kredytów subprime wykazuje, iż funkcjonowanie POI, który składa się nie tak jak w przeszłości z jednego krajowego BC, ale z wielu BC, zdaje się świadczyć, że jego działanie jest efektywne.

Oceniając udział POI w przezwyciężaniu kryzysu finansowego należy jednak pamiętać, iż instytucja ta jest jedynie jednym z elementów sieci bezpieczeństwa finansowego i nie może zastępować innych elementów tej sieci.

6. Proszę określić, co to jest system finansowy?

System finansowy tworzą instytucje, rynki i instrumenty finansowe oraz różnego rodzaju regulacje określające zasady funkcjonowania i powiązania między rynkami i instrumentami finansowymi.

System finansowy umożliwia gromadzenie i alokacje oszczędności, jak również ich wykorzystanie dla sfinansowania inwestycji.

Instytucje finansowe (pośrednicy finansowi) to podmioty ekonomiczne, które charakteryzują się tym, że:

• Głównym przedmiotem ich działalności (a tym samym i podstawowym źródłem dochodów) jest utrzymanie instrumentów finansowych i dokonywanie transakcji.

• Dominującym składnikiem ich majątku (aktywa) są zazwyczaj instrumentami finansowymi.

Instrumenty finansowe:

• Aspekt księgowy - instrumenty finansowe to zobowiązania finansowe tj. roszczenie dot. Majątku jednych podmiotów gosp. do innych.

Dla emitentów instrumentów finansowych są zobowiązaniami (pasywa), a dla ich posiadaczy są składnikami majątku (aktywa).

• Aspekt ekonomiczny - instrumenty finansowe są swoistymi obietnicami (przyrzeczeniami) co implikuje zaufanie so ich emitentów.

Rynki finansowe:

• Kapitałowy(akcje, obligacje skarbowe, komunalne, przedsiębiorstw) - przy transakcjach powyżej roku

• Pieniężny - przedmiotem są środki płynne

• Depozytowo kredytowy (lokaty terminowe)

• Walutowy (waluty)

• Instrumentów pochodnych (forwards, futures, opcje, swapy)

Funkcje systemu finansowego

7. Rynek pieniężny i jego funkcje.

Rynek pieniężny - segment rynku finansowego, na którym dokonywane są transakcje, gdzie kupujący i sprzedający realizują interesy rozliczane w formie gotówkowej lub bezgotówkowej o okresie zapadalności do jednego roku. Rynek pieniężny można podzielić na:

• Rynek międzybankowy depozytów i lokat

• Rynek zbywalnych papierów wartościowych

Do instrumentów rynku pieniężnego w Polsce zalicza się przede wszystkim 13 i 52 tygodniowe bony skarbowe, krótkoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw oraz pożyczki i depozyty na międzybankowym rynku pieniężnym o różnym terminie zapadalności od natychmiastowych O/N (na noc) do 1Y (jednoroczne).

Przyjmuje się następujące oznaczenia dla międzybankowego rynku pieniężnego w Polsce, na którym notowane są największe dzienne obroty:

• WIBOR - Warsaw Interbank Offer Rate

• WIBID - Warsaw Interbank Bid Rate

• O/N (ang. Overnight) - przez noc

• T/N (ang. Tomorrow Next) - z dnia jutrzejszego na pojutrze

• S/N (ang. Spot Next) - 2 dni

• 1W (ang. 1 Week) - 1 tydzień

• 1M, 3M, 6M, 9M (ang. Months) - miesiące

• 1Y (ang. 1 Year) - 1 rok

Rynek zbywalnych papierów wartościowych:

• Instrumenty dyskontowe - bony skarbowe, pieniężne, papiery komercyjne oraz certyfikaty depozytowe. Te papiery, których cena sprzedaży na rynku pierwotnym jak i wtórnym po cenie niższej niż nominalnej. Różnica pomiędzy ceną a nominałem to dyskonto

• Papiery kuponowe - certyfikaty depozytowe Certyfikaty depozytowe kuponowe - inaczej odsetkowe, są to krótkoterminowe papiery wartościowe na okaziciela lub imienne stwierdzające fakt zdeponowania w danym banku określonej sumy pieniężnej na określony czas i przy danym oprocentowaniu wkładu Certyfikaty depozytowe możemy podzielić na: a) Certyfikaty dyskontowe b) Certyfikaty kuponowe: o stałym oprocentowaniu i o zmiennym oprocentowaniu

Rynek pieniężny dostarcza kapitału krótkoterminowego na finansowanie działalności bieżącej banków, przedsiębiorstw, innych podmiotów i osób fizycznych. Rynek ten jest mechanizmem zamiany pieniądza bankowego (banków komercyjnych) na pieniądz banku centralnego. Chroni banki przed niewypłacalnością, stanowi rynek rezerw kasowych systemu bankowego i gospodarki finansowej państwa. Jest miejscem spotkania popytu na pieniądz i jego podaży - spotkania podmiotów dysponujących nadmiarem pieniądza i cierpiących na jego niedobór. Pieniądz jest tu towarem posiadającym swoją wewnętrzną wartość.

Funkcje:

• Wyrównuje na krótki termin płynność banków w drodze refinansowania nadmiarów środków pochodzących z operacji klientów, bądź też pokrywa niedobór śr. Powstałych z tych operacji

• Umożliwia bankom zabezpieczenie koniecznych rezerw pieniężnych

• Zapewnia bankom optymalne rozwiązanie problemu dążenia do zmniejszenia ryzyka utraty płynności

Rynek:

• Pierwotny - obejmuje transakcje pomiędzy emitentem a pierwszym nabywcą instrumentu; może mieć różne formy organizacji (przetargi)

• Wtórny - transakcje już wyemitowanymi instrumentami pomiędzy inwestorami, zwykle bez udziału emitenta, różne formy organizacji (także rynek OTC)

Uczestnicy rynku pieniężnego:

• BC

• Skarb Państwa - budżet

• Banki komercyjne i inwestycyjne

• Firmy brokerskie (maklerzy) - odpłatnie uczestniczą w zawieraniu transakcji pieniężnych, działają na cudzy rachunek w zleconych transakcjach, w zamian za co pobierają prowizję

• Fundusze inwestycyjne, emerytalne - gromadzą śr. Od ludności i inwestują je

• Firmy ubezpieczeniowe

• Przedsiębiorstwa - sprzedają emitowane przez siebie papiery wartościowe (do 1 roku)

• Dealer - to pośrednik działający we własnym imieniu, który kupuje i sprzedaje instrumenty finansowe na własny rachunek, czerpiąc dochody z uzyskanej marży

8. Proszę omówić krótkoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw.

Krótkoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw zwane także skryptami dłużnymi lub papierami komercyjnymi są źródłem krótkoterminowego finansowania działalności przedsiębiorstw, co oznacza, iż uzyskane z nich środki przedsiębiorstwo może wykorzystywać na podtrzymywanie swojej bieżącej płynności, czyli regulowanie bieżących zobowiązań.

Na rynku polskim krótkoterminowe papiery dłużne istnieją od 1992 roku, a ich prekursorem był Polski Bank Rozwoju.

Krótkoterminowe papiery dłużne są instrumentem rynku pieniężnego. W swej istocie podobne są do klasycznego kredytu bankowego, jednakże w porównaniu z nim to źródło finansowania jest tańsze i bardziej elastyczne. Praktycznie krótkoterminowe papiery dłużne są pożyczką udzielaną przedsiębiorstwu przez uczestników rynku pieniężnego, czyli inwestorów. Należą do grupy papierów wierzytelnościowych, co oznacza, że emitent w terminie zapadalności papieru winien zwrócić zaciągniętą pożyczkę. Papiery te sprzedawane są z dyskontem, czyli poniżej ceny nominalnej, natomiast zwrot następuje wg wartości nominalnej.

Krótkoterminowe papiery dłużne należą wprawdzie do instrumentów krótkoterminowego finansowania, jednakże poprzez ich rolowanie (odnawianie emisji, zastępowanie nową emisją emisji poprzedniej) przedsiębiorstwo może je posiadać także w okresach średnich i finansować z nich swoje przedsięwzięcia inwestycyjne. Oznacza to, iż finansowanie działalności przedsiębiorstwa w okresie średnim odbywa się wg stóp procentowych krótkoterminowych, które są niższe od stóp procentowych w okresie średnim.

Krótkoterminowe skrypty dłużne przedsiębiorstw w Polsce mogą być emitowane w trzech formach:

• Obligacje (egzekucja długu odbywa się tu w oparciu o ustawę o obligacjach)

• Weksle (egzekucja długu odbywa się w oparciu ustawy wekslowej)

• Bony komercyjne emitowane w oparciu o przepisy Kodeksu Cywilnego.

Bank pełni rolę agenta emisji. Instrument ten przyjmuje różne nazwy: KWIT, bon komercyjnym, bon dłużny.

Zalety dla emitenta:

• Szybkość i prostota w uzyskaniu kapitału (uruchomienie programu mniej pracochłonne i czasochłonne niż np. emisja akcji)

• Możliwość sprzedaży dla szerokiej rzeszy instrumentów(?)

• Elastyczność - dopasowanie wielkości emisji do potrzeb przedsiębiorstwa

• Niższe koszty pożyczki niż w tradycyjnych formach pozyskiwania funduszy

• Możliwość przeznaczenia na dowolny cel (inaczej niż w kredytach)

Zalety dla inwestora:

• Istnienie rynku stanowi o płynności instrumentu, czyli możliwości jego zbycia

• Konkurencyjna rentowność inwestycji

• Ograniczone ryzyko kredytowe

• Emisja jest bardzo często gwarantowana przez zagraniczną central firmy, która jest ceniona przez agencje ratingowe

• Forma weksla ułatwia obrót na ryku wtórnym

Wady:

• Wysoki nominał ogranicza dostęp inwestora

• Finansowanie krótkoterminowe

• Inwestorami przy niektórych emisjach mogą być tylko rezydenci

• Brak płynnego rynku wtórnego

• Ryzyko kredytowe emitenta (np. Universal)

Schemat emisji

Firma emitenta

zlecenie przekaz środków

Organizator emisji Bank gwarant

(agent) zabezpieczenie płynności

sprzedaż pozyskanie środków

Inwestor

9. Na czym polega sekurytyzacja aktywów.

Sekurytyzacja-( securatisation)-jest metodą pozyskiwania środków finansowych poprzez emisję papierów wartościowych pod istniejące lub przyszłe wierzytelności. Generalnie polega na emisji papierów wartościowych pod zastawa wierzytelności, którymi są wyselekcjonowane aktywa podmiotu gospodarczego inicjującego proces sekurytyzacji. Jest to więc forma zmiany wierzytelności na gotówkę. Dokładniej mówiąc, sekurytyzacja jest procesem, w którym wybiera się grupuje pewne aktywa lub strumienie płatności z aktywów), szacuje ich ryzyko systematyczne, a następnie w oparciu o te aktywa emituje papiery wartościowe, zwane papierami wartościowymi na aktywach (ABS- Asset Backed Securities).

Proces sekurytyzacja inicjuje przedsiębiorstwa lub instytucje finansowe zainteresowane sprzedażą swoich określonych aktywów i pozyskaniem pieniędzy z rynku finansowego. Może to także robić Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego. Podmiot ten nazywa się inicjatorem lub aranżerem tego przedsięwzięcia. Aktywa te sprzedaje się utworzonej w tym celu Spółce Specjalnego Przeznaczenia (Specjal Purpose Vehicle).

(przy rysunkach brak opisu co do strzałek-są w notatkach)

Firma inicjator programu

SPV AGENT EMISJI (BANK)

AGENCJA RATINGOWA INWESTORZY

10. Co oznacza skrót WIBOR?

WIBOR (WARSWA INTERBANK OFFERED RATE) średnia arytmetyczna stopa procentowa po jakich najważniejsze banki są skłonne sprzedawać swoje nadwyżki. (to z notatek)

WIBOR Funkcjonuje od 1991 roku. Od 1993 ustalany jest w każdy dzień roboczy o godzinie 11.00, na fixingu organizowanym przez ACI - Stowarzyszenie Dealerów (dawniej Forex Polska), na podstawie ofert złożonych przez 13 banków, po odrzuceniu dwóch najwyższych i dwóch najniższych wielkości. W ciągu 15 minut od publikacji indeksów ustalonych podczas fixingu, uczestniczące w nim banki zobowiązane są do zawierania między sobą transakcji według stawek nie gorszych od zgłoszonych tego dnia. Funkcjonuje w odniesieniu do transakcji jednodniowych i tygodniowych: ON (ang. overnight) TN (ang. tomorrow/next) SW (ang. spot week) oraz w przeliczeniu na okresy:1 tygodnia (1SW),1 miesiąca (1M),3 miesięcy (3M),6 miesięcy (6M),9 miesięcy (9M),1 roku (12M). Stopa WIBOR jest wyższa od stopy WIBID (WIBID (ang. Warsaw Interbank Bid Rate) - roczna stopa procentowa jaką płacą banki za środki przyjęte w depozyt od innych banków. Stopa ta, podobnie jak WIBOR, ustalana jest codziennie o godz. 11:00.), gdyż w przeciwnym wypadku banki traciłyby na pożyczaniu sobie pieniędzy.

11. Bezpośredni cel inflacyjny w polityce pieniężnej- zalety i wady.

Wikipedia

Bezpośredni cel inflacyjny (BCI) - strategia polityki pieniężnej, w której Bank centralny wyznacza poziom inflacji na dany okres i za priorytet stawia sobie osiągnięcie tego poziomu. Poziom inflacji może być deklarowany w formie punktowej, bądź też w formie przedziału.

Strategia bezpośredniego celu inflacyjnego nie ogranicza się do badania wybranych wskaźników, ale wymaga kompleksowego śledzenia wszystkich czynników, które mogą zagrozić realizacji celu.

Realizacja strategii bezpośredniego celu inflacyjnego wymaga specjalnych warunków:

• Bank Centralny musi być niezależny, a w szczególności wolny od nacisków ze strony polityki fiskalno-budżetowej.

• Cel inflacyjny musi stanowić priorytet działań Banku Centralnego, co powinno być jasno widoczne również dla innych uczestników systemu finansowego.

• Bank Centralny musi posiadać odpowiednie instrumenty i umiejętności, aby precyzyjnie prognozować poziom inflacji.

• Bank Centralny musi dobrze rozumieć, jaki wpływ na inflację ma zastosowanie odpowiednich instrumentów polityki pieniężnej i jakim opóźnieniom podlega ich działanie.

Zalety bezpośredniego celu inflacyjnego (z Wikipedii i notatek!!) :

• Prowadzi do stabilizacji oczekiwań inflacyjnych

• Umacnia wiarygodność BC

• Przejrzystość i jasność założeń strategii dla otoczenia gospodarczego.

• Jasna odpowiedzialność BC

• Skupienie się na parametrach gosp. Krajowej

• Nie musi podlegać okresowym korektom

• Zmniejszenie kosztu społecznego przy przełamywaniu wygórowanych oczekiwań inflacyjnych.

• Elastyczność strategii.

• Brak zaburzeń polityki zagranicznej dzięki płynności kursu walutowego

WADY bezpośredniego celu inflacyjnego (z Wikipedii i notatek!!)

Rada, podejmując decyzję o wyborze strategii BCI, zdaje sobie sprawę z ograniczeń, które towarzyszą temu sposobowi prowadzenia polityki pieniężnej:
1. Ograniczona dostępność informacji (długość szeregów czasowych) potrzebnych do rozpoznania istotnych związków między instrumentami polityki pieniężnej a inflacją;
2. występowanie problemu opóźnień, który powoduje, że trafność decyzji w zakresie polityki pieniężnej można ocenić jedynie po znacznym upływie czasu;
3. koncentrowanie się na inflacji może prowadzić do większych fluktuacji dochodów.

12. Kryteria zbieżności stosowane Europejskim Systemie Banków Centralnych.

Podpisany w grudniu 1991 Traktat Z Maastricht zakłada intensywny rozwój europejskiej integracji. Ma się ona opierać na zespalaniu gospodarki krajów członkowskich UE. Kryteria zbieżności (konwergencji) zostały ustalone dla państw, które miały wejść do węża walutowego; miały je spełniać kraje ubiegające się o członkostwo w UE. Dotyczą one kształtowania się stopy procentowej, stopy inflacji, deficytu budżetowego, długu publicznego i stabilizacji walutowej. Spełnienie kryteriów jest niezbędnym warunkiem uczestnictwa w unii walutowej

1. osiągnięcie wysokiego poziomu stabilności cen, co oznacza, że średnia stopa inflacji, w roku poprzedzającym przystąpienie do strefy euro, nie może być wyższa niż 1,5 punktu procentowego od średniej inflacji w 3 krajach Unii Europejskiej o najbardziej stabilnych cenach. Poziom inflacji mierzony jest za pomocą zharmonizowanego wskaźnika cen konsumpcyjnych (HICP)

2. osiągnięcie poziomu długoterminowych stóp procentowych, który nie może przekroczyć średniej stopy procentowej trzech krajów członkowskich Unii Europejskiej o najniższej inflacji o więcej niż 2 punkty procentowe. Świadczy to o wiarygodności trwałego obniżenia cen.

Do dokonywania stosownych porównań stóp procentowych przyjmuje się oprocentowanie 10-letnich obligacji państwowych.

3. przystąpieniem do ERM II- Europejskiego Systemu Walutowego, w ramach którego kraj kandydujący do strefy euro powinien przestrzegać „normalnych granic” wahań kursów walutowych na 2 lata przed przyjęciem euro; kurs walutowy bez poważnych napięć

4. wysokość deficytu budżetowego kraju kandydującego do strefy euro nie przekraczająca 3% PKB tego kraju

5. wysokość długu publicznego nie przekraczająca 60% PKB

Spełnienie kryteriów jest niezbędnym warunkiem uczestnictwa w unii walutowej

13. Na czym polega zasada subsydiarności w Eurosystemie?
Subsydiarność jest jedną z podstawowych zasad ustrojowych Unii Europejskiej. Oznacza to, że na szczeblu wspólnotowym powinny być podejmowane tylko te działania, których przeniesienie na wyższy szczebel oznacza większą skuteczność i efektywność niż w przypadku, gdyby prowadzenie stosownych akcji pozostawić w wyłącznej kompetencji rządów poszczególnych państw członkowskich. Subsydiarność - w kontekście Unii Europejskiej - odnosi się więc z jednej strony do podziału zadań między organami Wspólnot Europejskich a administracjami rządowymi, a z drugiej - dotyczy zakresu prawodawstwa wspólnotowego, zarówno w aspekcie tematyki, jak i charakteru regulacji

Zasada subsydiarności stosowana jest w podziale kompetencji Europejskiego Banku Centralnego i krajowych banków centralnych strefy euro, w tym sensie, że podstawowe decyzje mające znaczenie dla strefy Euro (np. ustala podst.st.%), podejmowane są przez EBC. EBC pełni funkcję koordynującą.

Pozostałe decyzje(np.

nadzór bankowy) podejmowane są przez krajowe banki centralne.

Zasada subsydiarności została wprowadzona do zasad ustrojowych Unii Europejskiej przez państwa członkowskie w obawie przed rosnącymi wpływami instytucji Unijnych, szczególnie Komisji Europejskiej. Zasada zyskała umocowanie prawne dopiero w Traktacie z Maastricht z 1992 r. (wszedł w życie w 1993 r.).

Natomiast na szczeblu Unii Europejskiej zasada subsydiarności przekłada się na wypełnianie zadań, z którymi nie może poradzić sobie państwo lub grupa państw. Zasada subsydiarności została wprowadzona do zasad ustrojowych Unii Europejskiej przez państwa członkowskie w obawie przed rosnącymi wpływami instytucji Unijnych, szczególnie Komisji Europejskiej. Zasada zyskała umocowanie prawne dopiero w Traktacie z Maastricht z 1992 r. (wszedł w życie w 1993 r.). Pojawienie się zasady subsydiarności w uregulowaniach Wspólnotowych interpretowano jako formę ugody pomiędzy przeciwnikami rozszerzania uprawnień instytucji unijnych, a euroentuzjastami, którzy opowiadali się za postępującą integracją państw w stronę Europy federalnej.

14. Skład zarządu EBC i jego zadania.

Skład

W skład Zarządu wchodzą:

• prezes EBC, 

• wiceprezes EBC, 

• czterech zwykłych członków.

Członków zarządu mianuje się spośród osób o uznanym autorytecie i doświadczeniu zawodowym w dziedzinie pieniężnej lub bankowej, za zgodą państw członkowskich wyrażoną na szczeblu państw lub rządów na podstawie rekomendacji Rady UE po uzyskaniu przez nią opinii Parlamentu Europejskiego i Rady Zarządzającej. Kadencja Członków Rady trwa 8 lat i nie może być anulowana.

Prezes Zarządu EBC ma szczególne prerogatywy i przypisane wyłącznie sobie funkcje (w jego zastępstwie pełni je wiceprezes). Należy do nich przewodniczenie posiedzeniom Rady Prezesów, Rady Ogólnej i Zarządu EBC, reprezentacja EBC na zewnątrz oraz przedstawianie raportu rocznego EBC Radzie UE i Parlamentowi Europejskiemu. Prezes jest także zapraszany na posiedzenia Rady UE, gdy omawiane są sprawy dotyczące celów i zadań Eurosystemu..

Zadania

Do zadań Zarządu należy w szczególności: 

• organizacja posiedzeń Rady Prezesów; 

• realizacja polityki pieniężnej w strefie euro zgodnie z wytycznymi i decyzjami Rady Prezesów, w tym udzielanie właściwych instrukcji krajowym bankom centralnym; 

• zarządzanie bieżącą działalnością EBC; 

• wykonywanie określonych uprawnień, w tym regulacyjnych, przyznanych Zarządowi przez Radę Prezesów

15. Skład i zadania Rady Prezesów EBC.

Władza EBC jest sprawowana przez 3 organy, jednym z nich jest: Rada Prezesów

Skład

Rada Prezesów EBC jest głównym organem decyzyjnym Eurosystemu. W jej skład wchodzą: 

• wszyscy członkowie Zarządu EBC, 

• prezesi wszystkich krajowych banków centralnych strefy euro, czyli tych państw członkowskich UE, które wprowadziły wspólną walutę.

Rada Prezesów jest naczelnym organem władzy. W jej skład wchodzi 22 członków, z czego 6 jest członkami Zarządu EBC, a 16 to prezesi banków centralnych krajów UE, które przyjęły euro (patrz Eurosystem). Są wybierani na 8-letnią kadencję i są w tym czasie nieodwoływalni (nawet jeżeli utracą stanowisko szefa krajowego banku centralnego). Prezesem Rady Prezesów jest Jean Claude Trichet. Formą działalności są spotkania organizowane co najmniej 10 razy w roku.
Obecnie Rada Prezesów zbiera się dwa razy w miesiącu, zwykle w pierwszy i trzeci czwartek miesiąca. Decyzje w sprawie stóp procentowych zapadają z zasady jedynie na pierwszym posiedzeniu w miesiącu. W posiedzeniach mogą uczestniczyć - bez prawa głosu - przewodniczący Rady UE i Eurogrupy oraz członek Komisji Europejskiej. Każdy członek Rady Prezesów ma jeden głos, a decyzje zapadają zwykłą większością głosów, z wyjątkiem przypadków, gdy statut ESBC stanowi inaczej. Przy równej liczbie głosów za i przeciw rozstrzyga głos prezesa. Przebieg posiedzeń jest poufny, ale ich wynik (w szczególności decyzje dotyczące podstawowych stóp procentowych) jest podawany do wiadomości publicznej podczas konferencji prasowej zwoływanej po pierwszym posiedzeniu w miesiącu.

Zadania

Do najważniejszych zadań Rady Prezesów należy: 

wyznaczanie polityki pieniężnej dla strefy euro, podejmowanie odpowiednich decyzji w tej sprawie (określenie podstawowych stóp procentowych i wielkości rezerw w Eurosystemie, i wydawanie wytycznych dotyczących jej realizacji; 

• uchwalanie wytycznych i podejmowanie decyzji niezbędnych do wykonania

zadań powierzonych Eurosystemowi,

• uchwalanie rozporządzeń dotyczących zadań EBC określonych w traktacie lub nałożonych przez Radę UE; 

• uchwalanie zasad podziału dochodu pieniężnego pomiędzy krajowe banki centralne Eurosystemu;

• zatwierdzanie raportu rocznego EBC.

Rada Prezesów jest ponadto najwyższym organem decyzyjnym w sprawach związanych z administracją i funkcjonowaniem samego EBC. W szczególności Rada Prezesów uchwala regulamin EBC, a także jest organem właściwym do rozstrzygania w sprawach finansów, budżetu i rozdysponowania rocznego wyniku finansowego.

16. Co oznacza stabilność cen w Eurosystemie?

Stabilność cen to sytuacja, w której roczny wzrost cen mierzony zharmonizowanym indeksem cen konsumpcyjnych (HICP ang. Harmonized Index of Consumer Proces), kształtuje się poniżej 2%. Stabilność zen winna być utrzymywana w średnim okresie czasu.

Utrzymanie stabilności cen stanowi podstawowy cel Eurosystemu; jest to kluczowe postanowienie rozdziału o polityce pieniężnej Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (traktatu WE.

Istnieją ważne przesłanki, dla których traktat WE wyznaczył Eurosystemowi jako cel utrzymanie stabilności cen.Pierwszą z nich są dziesięciolecia doświadczeń i wielka liczba opracowań ekonomicznych, z których wynika, że właśnie przez zapewnienie trwale stabilnych cen polityka pieniężna może najskuteczniej prowadzić do poprawy perspektyw gospodarczych i podniesienia standardu życia obywateli. Po drugie zarówno teoria, jak i praktyka wykazują, że polityka pieniężna faktycznie wpływa wyłącznie na poziom cen w gospodarce, a zatem zapewnienie ich stabilności może być jedynym realnym celem wspólnej polityki pieniężnej w perspektywie średniookresowej. Poza ogólnie korzystnym oddziaływaniem stabilnych cen polityka pieniężna nie wywiera natomiast trwałego wpływu na zmienne realne.

Eurosystem działa w poszanowaniu zasad otwartej gospodarki rynkowej i wolnej konkurencji, sprzyjających optymalnemu wykorzystaniu zasobów.

17. Proszę omówić dwa filary strategii polityki pieniężnej EBC.

ANALIZA EKONOMICZNA- filar I

• Analiza tendencji i szoków ekonomicznych

• czy stabilność cen będzie utrzymana

• nieustanne śledzenie ponad 80 wskaźników ekonomicznych np. wielkości PKB, wielkości zatrudnienia, wielkości bezrobocia, konsumpcji, inwestycji, poziomu kursu walutowego.

Analiza ekonomiczna przeprowadzana w ramach pierwszego filaru dotyczy

zagrożeń stabilności cen występujących w krótkim i średnim okresie.

Zmienne ekonomiczne i finansowe, będące przedmiotem analizy, to przede wszystkim: ewolucja wielkości produkcji globalnej i jej składników, globalny popyt i jego elementy, polityka budżetowa, sytuacja na rynku finansowym i na rynku pracy, szeroka gama cen i kosztów, ewolucja kursu walutowego oraz sytuacja gospodarcza w innych krajach. W ramach

tej analizy dużą wagę przywiązuje się do szoków gospodarczych, ich wpływu na koszty i ceny oraz do krótko- i średnioterminowych perspektyw rozprzestrzeniania się ich skutków.

ANALIZA TENDENCJI PIENIĘŻNYCH- filar II

• Analiza tendencji pieniężnych

• Badanie podaży pieniądza, relacji na rynku pieniężnym.

• Przyjmuje rozwiązania monetarne

Analiza pieniężna przeprowadzana w ramach drugiego filaru dotyczy zagrożeń stabilności cen występujących w średnim i długim okresie. Opiera się ona na ścisłym związku, w średnim i długim okresie, pomiędzy ilością pieniądza w obiegu a poziomem inflacji. W analizie tej uwzględnia się wiele wskaźników pieniężnych. Szczególną wagę przywiązuje się

do kształtowania się agregatu M3 i jego składników. Należy podkreślić, że EBC ogłosił tzw. wartość referencyjną wzrostu M3, która określa roczne tempo wzrostu M3 w perspektywie średniookresowej, pozwalające na utrzymanie stabilności cen. Od 1999 r. wartość referencyjna rocznego wzrostu M3 wynosi 4,5%. Jeżeli przyjmuje się, że istnieje zależność pomiędzy podażą pieniądza a poziomem inflacji w średnim i długim okresie raz - w mniejszym stopniu - w krótkim okresie, to oczywiste jest, iż polityka pieniężna EBC nie reaguje mechanicznie na wzrost agregatu M3 w stosunku do wartości referencyjnej.

Wartość referencyjną M3 określa się uwzględniając:

- wzrost poziomu cen

- zakładany wzrost realnego PKB

- zmiany w szybkości obiegu pieniądza

18. Operacje otwartego rynku ESBC jako instrumenty polityki pieniężnej.

Operacje otwartego rynku są przeprowadzone z inicjatywy Banku Centralnego.

1 .Transakcje odwracalne (repo i rewers repo ) polegają na zakupie (repo) lub sprzedaży (rewers repo) aktywów przez BC w ramach umów z przyrzeczeniem odkupu. BC może uznać, że płynność jest nadmierna i ściąga pieniądz z rynku lub odwrotnie (sprzedaje). Po upływie terminu, na jaki ten zakup był poczyniony(najczęściej jeden tydzień), następuje odwrócenie transakcji. Są to operacje regulujące płynność na rynku pieniężnym. Bank Centralny może uznać, że ta płynność jest nadmierna i ściąga pieniądz z rynku (operacje sterylizacyjne) lub gdy jest za mała wtłacza pieniądze na rynek. Jeżeli mamy operacje polegające na zakupie aktywów przez BC to tak jakby BC udzielił bankom komercyjnym pożyczki pod zastaw papierów wartościowych.

2.operacje bezwarunkowe (outright), w ramach których aktywa sq nabywane i

sprzedawane do ich terminu zapadalności. Termin może być różny. W tych

operacjach BC sprzedaje „na zawsze" aktywa.

BC może je wykupić przed terminem ich zapadalności, ale nie musi.

3.Emisje certyfikatów dłużnych - poświadczenia zdeponowania kwot w BC.

Certyfikaty służą do ściągania pieniądza z rynku.

4. Swapy walutowe - będące jednoczesnymi kasowymi transakcjami

zakupu/sprzedaży (sprzedaży/zakupu) jednej waluty w zamian za inną. Dzisiaj

dostajesz dolary a płacisz Euro. Za jakiś czas, zwykle trzy miesiące transakcja

odwrotna.

5.przyjmowanie depozytów terminowych na określony okres ( BC od banków

komercyjnych).

Operacje otwartego rynku przeprowadzane są z inicjatywy EBC, który również decyduje o stosowanych instrumentach oraz zasadach i warunkach ich wykorzystania. Operacje te można realizować w drodze przetargów standardowych trwających 24 godziny, przetargów szybkich trwających jedną godzinę lub procedur bilateralnych.

Z punktu widzenia celów, regularności i procedur ogół operacji otwartego rynku w Eurosystemie można podzielić na cztery grupy: podstawowe, operacje refinansujące, dłuższe operacje refinansujące, operacje dostrajające

oraz operacje strukturalne.

19. Operacje BC na koniec dnia jako narzędzia polityki pieniężnej EBC.

Operacje banku centralnego na koniec dnia mają na celu zasilanie płynnością

lub absorbowanie bieżącej płynności, sygnalizowanie nastawienia EBC w polityce pieniężnej oraz ograniczanie wahań rynkowej stopy procentowej overnight. Upoważnione instytucje kredytowe, zwane kontrahentami, korzystają z omawianych operacji z własnej inicjatywy.

Na operacje banku centralnego na koniec dnia składają się dwa rodzaje operacji:

kredyt banku centralnego na koniec dnia oraz depozyt w banku centralnym na koniec dnia.

Kredyt banku centralnego na koniec dnia pozwala instytucjom kredytowym uzyskać w KBC kredyt na 24 godziny (overnight) według z góry ustalonej stopy procentowej w zamian za określone aktywa zwane aktywami klasyfikowanymi. W normalnej sytuacji nie stosuje się ograniczeń dostępu kontrahentów do kredytu, z wyjątkiem wymogu przedstawienia wystarczających aktywów zabezpieczających. Oprocentowanie kredytu banku centralnego na koniec dnia zazwyczaj określa górny pułap rynkowej stopy procentowej typu overnight.

Depozyt w banku centralnym na koniec dnia pozwala instytucjom kredytowym na złożenie depozytu na 24 godziny (overnight), którego oprocentowanie jest z góry określone. W normalnej sytuacji nie stosuje się limitów depozytowych. Oprocentowanie depozytu w banku centralnym na koniec dnia zazwyczaj określa minimalny poziom rynkowej stopy procentowej

typu overnight.

Kredyt z BC na koniec dnia (w Polsce zwany lombardowy), przeprowadzany jest z

inicjatywy banków komercyjnych, na 24h, stanowi górną granicę korytarza

podstawowych stóp procentowych EBC.

Kredyt lombardowy umożliwia bankom komercyjnym elastyczne pokrywanie

krótkookresowych niedoborów płynności

Depozyt w BC też na 24h, stanowi dolną granice korytarza podstawowych stóp

procentowych EBC.

Instrument ten stanowi drugie ogniwo operacji kredytowo - depozytowych,

umożliwiając bankom komercyjnym deponowanie w banku centralnym nadwyżek

wolnych rezerw na koniec dnia, z terminem zwrotu w następnym dniu operacyjnym.

Oprocentowanie depozytu kształtuje się poniżej minimalnej stopy dla podstawowych

operacji otwartego rynku (stopy referencyjnej) i jest dolną granicą przedziału

dopuszczalnych wahań rynkowych stóp procentowych

20. Proszę scharakteryzować korytarz podstawowych stóp procentowych EBC w 2008 r.

Podłogą korytarza jest krańcowa stopa oprocentowania depozytów na koniec dnia,

sufitem zaś krańcowa stopa procentowa kredytów na koniec dnia.

Symetrycznie pomiędzy sufitem i podłogą przebiega stopa główna - referencyjna

ma duże znaczenie ekonomiczne i wpływa na kształtowanie się oprocentowania na

międzybankowym rynku transakcji.

w analizowanym roku 2008 stopa główna miała następujący przebieg:

W styczniu (3,5%) i jeszcze podwyższono lipcu (4,25) z uwagi na groźbę inflacji,

następnie od października (rozpoczął się kryzys) obniżono o 2,5% aby w styczniu

2009 wynosiły 2%. Obniżenie stopy podstawowych operacji sprzyja zaciąganiu

kredytów (kredyt potaniał).

21. Efekty funkcjonowania euro w ciągu ostatnich 10 lat (??)

W ciągu dziesięciu lat funkcjonowania euro odniosło spektakularny sukces. Jednolita waluta stała

się symbolem Europy, uważanym przez obywateli krajów strefy euro za jeden z najkorzystniejszych

skutków integracji europejskiej, oprócz swobodnego przepływu osób, kapitału, towarów

i usług w granicach UE i pokoju w Europie. Co druga osoba zamieszkała w strefie euro twierdzi,

że UE oznacza dla niej jednolitą walutę. UGW przyczyniła się do przypieczętowania stabilności

makroekonomicznej i ożywienia transgranicznej wymiany handlowej, integracji finansowej i inwestycji.

Liczba krajów, w których obowiązuje euro, zwiększyła się z początkowych jedenastu

do piętnastu na początku 2008 r. i przewidywany jest dalszy jej wzrost. UGW jest osiągnięciem

o strategicznej wadze dla UE, a nawet dla całego świata, w którym Europa stała się filarem makroekonomicznej

stabilności, szczególnie pożądanym w kontekście niepokoju panującego na rynkach finansowych.

Wprawdzie euro odniosło jednoznaczny sukces, ale nie spełniło dotychczas niektórych oczekiwań,

jakie początkowo z nim wiązano. Produkcja, a zwłaszcza wzrost wydajności, są niższe niż w innych rozwiniętych gospodarkach; wzrosły jednocześnie obawy co do sprawiedliwości podziału

dochodu i zamożności. Ponadto wiele poważnych problemów, które w chwili utworzenia UGW

nie ujawniły się jeszcze lub dopiero zaczynały się zarysowywać, obecnie stało się naglących.

Szybki postęp globalizacji powoduje, że zasoby naturalne stają się coraz bardziej deficytowe.

Zmiany klimatu i skutki starzenia się społeczeństwa powodują dodatkowe ograniczenia możliwości

wzrostu gospodarczego krajów europejskich. Rosnąca nierównowaga gospodarcza na świecie

zwiększa presję na kurs wymiany euro i na funkcjonowanie krajowych systemów finansowych.

Stopniowe rozszerzanie się strefy euro zwiększy wprawdzie dynamizm jej gospodarki, ale jednocześnie

doprowadzi do większego zróżnicowania w ramach UGW, wywierając większy nacisk

na jej zdolności dostosowawcze.

GŁÓWNE SUKCESY PIERWSZYCH DZIESIĘCIU LAT

Wprowadzenie euro spowodowało ogromną zmianę w otoczeniu makroekonomicznym

Polityka pieniężna przyczyniła się do ustabilizowania długoterminowych oczekiwań inflacyjnych

na poziomie bliskim stabilności cen zdefiniowanej przez EBC. Polityka fiskalna wspiera stabilność makroekonomiczną w UGW, UGW pozytywnie wpływa na integrację gospodarczą i rynkową. Euro odegrało rolę potężnego katalizatora integracji rynku finansowego.

Dzięki UGW wzrosła odporność strefy euro na niekorzystne wpływy zewnętrzne.

22. Czym są instytucje finansowe?

Instytucje finansowe (czyli pośrednicy finansowi)- to podmioty ekonomiczne, które charakteryzują się tym, że:

1. głównym przedmiotem ich działalności ( a tym samym ich podstawowym źródłem dochodów) jest utrzymywanie instrumentów finansowych i dokonywanie transakcji nimi

2. dominującym składnikiem ich majątku są zazwyczaj instrumenty finansowe

Do instytucji finansowych zaliczamy:

- banki

- towarzystwa ubezpieczeniowe

- fundusze

- giełdy papierów wartościowy

pieniądze

Rynki finansowe

(finansowanie bezpośrednie)

• Rynek pieniężny

• Rynek kapitałowy

Pośrednicy finansowi

(finansowanie pośrednie)

• Instytucje kredytowe

• Inne inst. Pieniężno-finansowe

• Inne

Pożyczkobiorcy

• Gosp. domowe

• Przedsiębiorstwa

• Państwo

• nierezydenci

Pożyczkodawcy

• Gosp. domowe

• Przedsiębiorstwa

• Państwo

• nierezydenci

---