1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: Kwas borowy [kwas borny]

Wzór chemiczny: H₃BO₃

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna	% wag.	Nr CAS	Nr EINECS	Symbol ostrzegawczy	Symbole zagrożenia (R)
kwas borowy	100	10043-35-3	233-139-2	-	-

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja nie jest niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Ciało stałe, niepalne.

Zagrożenie toksykologiczne: Kwas borowy jest substancją dla człowieka nieobojętną. Połknięcie może doprowadzić do zakłóceń neurologicznych.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Kwas borowy działa słabo szkodliwie na zwierzęta, w szczególności na ssaki.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego nadmierną koncentracją pyłu kwasu borowego środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.

Zatrucie inhalacyjne:
1.	Zapewnić dopływ świeżego powietrza. Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji półleżącej.
2.	Zapewnić pomoc lekarską.
Połknięcie:
1.	Doraźna pomoc przy połknięciu polega w pierwszym rzędzie na przepłukaniu ust. Następnie podać 1-2 szklanki wody do wypicia. Wywołać wymioty lub wykonać płukanie żołądka.
2.	W przypadku potrzeby odtransportować do szpitala. Choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło.
Skażenie oczu:
1.	Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach.
2.	Zapewnić pomoc okulisty.
Skażenie skóry:
1.	Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem.
2.	W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:	Substancja niepalna. Nie stwarza zagrożenia pożarowego.
Środki gaśnicze:	Zgodnie z rozmiarami i naturą pożaru mającego miejsce w sąsiedztwie.
Zalecenia szczegółowe:	Opakowania z kwasem borowym narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę możliwości usunąć z zagrożonego obszaru.
Sprzęt ochronny strażaków:	Ubrania odporne na działanie wysokich temperatur. Ochrony dróg oddechowych.
Uwaga dodatkowa:	Produktami działania wysokich temperatur są tlenki węgla i tlenek boru.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:	W przypadku wydostania się do środowiska większej ilości kwasu borowego zebrać skażającą substancję wraz z zanieczyszczonym podłożem do szczelnych opakowań i wywieźć do miejsca składowania. W przypadku przedostania się kwasu borowego do kanalizacji ostrzec sąsiadujących użytkowników wód.
Środki ochrony osobistej:	Odzież ochronna, ochrony dróg oddechowych z filtrem cząsteczkowym P2, szczelne okulary ochronne, rękawice ochronne.
Zabezpieczenie środowiska:	W przypadku przedostania się kwasu borowego do wód powierzchniowych ostrzec jej użytkowników. Dokładnie zebrać rozsypaną substancję mechanicznie. Powiadomić odpowiednie władze sanitarne i ochrony środowiska.
Metody utylizacji:	Na drodze składowania w wyznaczonym miejscu, zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:	Podczas stosowania kwasu borowego nie jeść, nie pić, nie zażywać leków, unikać bezpośrednich kontaktów organizmu z kwasem borowym, unikać wdychania pyłów, par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanych pomieszczeniach. Przechowywać w zamknięciu.
Zapobieganie pożarom/wybuchom:	Przestrzegać zasad ochrony przeciwpożarowej. Unikać wzbijania pyłu. Chronić opakowania przed ciepłem i nagrzaniem.
Magazynowanie:	Kwas borowy przechowuje się w czystych, suchych pomieszczeniach zamkniętych, w temperaturze do 20^oC i wilgotności 50-70%. Opakowaniami są wielowarstwowe worki plastikowe (ewentualnie z wkładką z papieru bitumowanego), piętrzone w stosy na płaskich podkładach drewnianych albo drewniane beczki lub skrzynie wyłożone papierem pakowym. Należy umieszczać z dala od artykułów pylistych grożących zabrudzeniem. Personel magazynowy należy zaopatrzyć w niezbędne ochrony osobiste. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.
Metody postępowania z odpadami:	Za odpad można uznać kwas borowy, który w żadnej postaci nie nadaje się do technicznego zagospodarowania. Substancja niepalna. Likwidacja na drodze składowania, w wyznaczonych miejscach.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne:

Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania kwasu borowego. Sprawna wentylacja.

Ochrony osobiste:

Ręce:	Rękawice z tworzywa PCV.
Oczy:	Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego).
Drogi oddechowe:	Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami kwasu borowego (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2).
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.
Ochrony zbiorowe:	Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy.
Inne informacje:	Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagrożeniom: Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń pyłów pochodzących z kwasu borowego, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą.

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy:

NDS - 10 mg/m³ - jak dla nietrujących pyłów przemysłowych

Polskie Normy Ochronne:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi kwasu borowego.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1	Masa cząsteczkowa: 61,83 g/mol
9.2	Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych kwas borowy jest stałym ciałem krystalicznym, tworzącym błyszczące płatki, tłustawe w dotyku, bez zapachu, o słonawym, kwaskowatym smaku.
9.3	Temperatura topnienia: 169^oC (Kwas borowy w temperaturze 100-105^oC odwadnia się i przechodzi w trudniej rozpuszczalny kwas metaborowy).
9.4	Temperatura wrzenia: Temperaturę wrzenia określono na 300^oC (pod zmniejszonym ciśnieniem). Rozkład termiczny pod normalnym ciśnieniem następuje powyżej 185^oC.
9.5	Gęstość: 1,435 g/cm^3
9.6	Gęstość usypowa: 400-600 kg/m^3
9.7	Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Kwas borowy rozpuszcza się powoli w 25 częściach wrzącej wody, łatwiej we wrzącym etanolu i glicerolu. Wodne roztwory mają odczyn słabo kwaśny.
9.8	Wartość pH (33 g/lH2O/20^oC): 3,8-4,8
	Wartość pH 1% roztworu: 5,0-7,0
9.9	Inne: Kwas borowy wywodzi się od tlenku borowego, który przy uwodnieniu tworzy kwas orto-, meta- i paraborowy. Otrzymywany jest przez dodawanie mocnych kwasów do roztworów boraksu. Kwas borowy stosowany jest do wyrobu emalii, w lecznictwie, kosmetyce, przemyśle tekstylnym, mydlarskim, garbarskim, metalurgii, do wyrobu środków przeciwpożarowych, konserwujących i in. Kwas borowy posiada słabe właściwości antyseptyczne. Nie zabija bakterii, lecz hamuje ich rozwój - nie drażniąc przy tym tkanek. Stosowany jest w postaci roztworów wodnych, maści do oczu, na skórę i zasypek.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Reaktywność i stabilność:	Substancja stabilna chemicznie. Reagent w licznych syntezach organicznych.
Właściwości korozyjne:	Słabe

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie pyłów, połknięcie, kontakt pyłu z oczami, kontakt ze skórą

Informacja ogólna: Kwas borowy jest substancją szkodliwą. Zatrucie kwasem borowym przebiega z wyniszczeniem i zaburzeniami neurologicznymi. Śmiertelność w ostrym zatruciu wynosi około 50%. Stosowanie w lecznictwie kwasu borowego obecnie nie znajduje uzasadnienia. Kwas borowy ciągle jest stosowany jako substancja przedłużająca trwałość środków spożywczych, a zwłaszcza przetworów rybnych i skorupiaków. Łatwo jest wchłaniany z przewodu pokarmowego przez błony śluzowe, a nawet przez nieuszkodzoną skórę, a szczególnie łatwo w stanach zapalnych, egzemy, ropieni, skaleczeń. Wydalany jest bardzo powoli, głównie z moczem. Ulega w organizmie kumulacji. Szczególne znaczenie ma gromadzenie się boru w ośrodkowym układzie nerwowym i szarej substancji mózgu, a ponadto w tkankach miąższowej i tłuszczowej.

Dane toksykologiczne:

LD_{50(doustnie, szczur)} = 2660 mg/kg

Działanie miejscowe:

Wdychanie pyłów: Nadmiar pyłu kwasu borowego wywołuje kaszel, ból w klatce piersiowej i skrócenie oddechu. W wysokim stężeniu może spowodować bezdech z pieniącą się śliną (objaw obrzęku płuc). Może pojawić się zapalenie oskrzeli lub zapalenie płuc. Może zaistnieć reakcja alergiczna.

Połknięcie: Połknięcie kwasu borowego wywołuje uczucie palenia w ustach i nudności z wymiotami. Może zaistnieć reakcja alergiczna. Ostre zatrucie kwasem borowym przebiega z wyniszczeniem i zaburzeniami neurologicznymi.

Kontakt z oczami: Pojawi się podrażnienie i zaczerwienienie. Wystąpi łzawienie.

Kontakt ze skórą: Pojawi się podrażnienie i zaczerwienienie. Może zaistnieć reakcja alergiczna.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Kwas borowy działa słabo szkodliwie na zwierzęta, w szczególności na ssaki.

Stopień zagrożenia wód: mały

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 06 01 06 - inne kwasy

Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych niezawierających związków chlorowcoorganicznych...., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).

Opakowania wg:

rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaju 15 01 04 - opakowania z metalu,

rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

Kwas borowy nie podlega klasyfikacjom w ramach przepisów ADR, RID, IMDG-Kod oraz IATA, a tym samym ograniczeniom dotyczącym tych przepisów.

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

• Normą PN ISO 11014-1;1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.

• Wytycznymi Dyrektywy UE Nr 1999/45/EG, Dyrektywy 67/548 EEC oraz Dyrektywy UE 88/379/EEC Dangerous Product Regulations incl. EC Guidelines), dotyczącymi klasyfikowania, oznaczania i sporządzania informacji o materiałach niebezpiecznych.

• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. ?).

• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. (Dz. U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

• Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.

• Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.

• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 942) i zmianą z 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

• Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

• Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 1 lipca 2001 r.).

• Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi kwasu borowego, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.

• Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy kwasu borowego. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.

• Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.

16. INNE INFORMACJE

Chemiczne określenie produktu: Kwas borowy

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Opracowano zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipiec 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC

	KARTA CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI CHEMICZNEJ	Wydanie: I Data wydania 10.05.03 Strona/stron 6/6
Nazwa:	KWAS BOROWY

Kwas borowy

---