1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: Azotan(V) cynku sześciowodny

Wzór konstytucyjny: Zn(NO₃)₂.6H₂O

Wzór sumaryczny: N₂O₆Zn

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składniki stwarzające zagrożenie:

Nazwa chemiczna	% wag.	Nr CAS	Nr EINECS	Symbol ostrzegawczy	Symbole zagrożenia (R)
azotan(V) cynku sześciowodny	100	10196-18-6	231-943-8	O, Xn	8-22-36/37/38

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Substancja utleniająca, stwarzająca zagrożenie samozapłonu w przypadku obecności reduktorów. Przechowywana pod stałym nadzorem, z dala od kwasów.

Zagrożenie toksykologiczne: Azotan(V) cynku sześciowodny jest substancją szkodliwą. Drażni skórę i błony śluzowe. Może doprowadzić do oparzeń chemicznych.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Azotan(V) cynku sześciowodny działa drażniąco na organizmy zwierzęce, w tym wodne.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego azotanem(V) cynku sześciowodnym środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Ratujący muszą zadbać również o własne bezpieczeństwo.

Zatrucie inhalacyjne:
1.	Zapewnić dopływ świeżego powietrza. Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji półleżącej.
2.	Zapewnić pomoc lekarską.
Zatrucie doustne:
1.	W przypadku zatrucia drogą pokarmową przepłukać usta, a następnie spowodować wymioty. Podawać doustnie 10% roztwór tiosiarczanu sodu lub 10% roztwór siarczanu magnezu oraz mleko, świeże białko, roztwór albuminy.
2.	Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło.
Skażenie oczu:
1.	Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych powiekach.
2.	Zapewnić pomoc okulisty.
Skażenie skóry:
1.	Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody oraz wodą z łagodnym mydłem.
2.	W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:	Substancja niepalna. Substancja utleniająca, stwarzająca zagrożenie samozapłonu w przypadku obecności reduktorów. Przechowywana z dala od kwasów.
Środki gaśnicze:	Zgodne z naturą pożaru sąsiednich obiektów.
Zalecenia szczegółowe:	Brak

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:	W przypadku wydostania się azotanu(II) cynku sześciowodnego do środowiska, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażenia środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze. Chronić źródła wody oraz kanalizację. W czasie działań oczyszczających unikać wzbijania się pyłu.
Środki ochrony osobistej:	Unikać kontaktu z uwolnionym azotanem(V) cynku sześciowodnym Stosować ubrania ochronne z tkanin zwartych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych przed pyłami. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P).
Zalecenia szczegółowe:	Starać się odciąć źródło skażenia środowiska (uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym). Nie wolno używać wody do usuwania pozostałości.
Zabezpieczenie środowiska:	Chronić źródła wody oraz kanalizację. W czasie działań oczyszczających unikać wzbijania się pyłu. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie.
Metody utylizacji:	Unieszkodliwianie na drodze chemicznej - zgodnie wymogami przepisów prawa.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:	Podczas stosowania azotanu(V) cynku sześciowodnego nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z substancją stałą i w postaci roztworów, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, poza zasięgiem dzieci, pod ścisłym, stałym nadzorem.
Zapobieganie pożarom/wybuchom:	Azotan(V) cynku sześciowodny jest substancją niepalną, posiadającą własności utleniające. W kontakcie z reduktorami i kwasami stwarza zagrożenie pożarowe.
Magazynowanie:	Przechowywać w oryginalnych, właściwie oznakowanych i zamkniętych opakowaniach w magazynie materiałów szkodliwych wyposażonym w instalację wentylacyjną. Przechowywać w odpowiednio zabezpieczonych miejscach. Azotan(V) cynku sześciowodny przechowywany jest w czystych, suchych, zaciemnionych pomieszczeniach zamkniętych w temperaturze 5-15^oC i wilgotności 20-60% w naczyniach szklanych i kamionkowych zamkniętych szczelnymi korkami, oblanymi parafiną. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.
Metody postępowania z odpadami:	Za odpad można uznać azotan(V) cynku sześciowodny, który w żadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy azotan(V) cynku sześciowodny odstawiany jest do miejsca wskazanego przez służbę ochrony środowiska celem utylizacji.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania azotanu(V) cynku sześciowodnego. Sprawna wentylacja.

Ochrony osobiste:

Ręce:	Rękawice z tworzywa sztucznego, szczelnego, odpornego na działanie czynników utleniających.
Oczy:	Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego odpornego na działanie czynników utleniających).
Drogi oddechowe:	Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2).
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.
Ochrony zbiorowe:	Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy.
Inne informacje:	Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagrożeniom: Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń pyłów azotanu(V) cynku sześciowodnego, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą.

Najwyższe dopuszczalne stężenie cynku i jego związków nieorganicznych w Polsce:

NDS - 10 mg/m³ - jak dla nietrujących pyłów przemysłowych.

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi azotanu(V) cynku sześciowodnego.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1	Masa cząsteczkowa: 297,46 g/mol
9.2	Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych azotan(V) cynku sześciowodny jest ciałem stałym, krystalicznym, barwy białej, bez zapachu, higroskopijny.
9.3	Temperatura topnienia (rozkład): 36^oC
9.4	Temperatura wrzenia: 105^oC rozkład
9.5	Gęstość: 2,06 g/cm^3 (20^oC)
9.6	Gęstość usypowa: ok. 1250 kg/m^3
9.7	Rozpuszczalność w wodzie: W temperaturze 20^oC rozpuszcza się 557g, a w temperaturze 100^oC - 3,34 mg azotanu ołowiu(II) w 1270 cm^3 wody.
9.8	Wartość pH ( 50 g/l wody/20^oC): 5,1
9.9	Inne: Azotan(V) cynku sześciowodny otrzymywany jest przez działanie kwasu azotowego na węglan cynku, a następnie wykrystalizowywany jest z roztworu. Stosowany przede wszystkim jako środek pomocniczy w przemyśle włókienniczym w postaci roztworu wodnego o pH 3,5-4,5.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Reaktywność i stabilność:	W warunkach normalnych, przy zachowaniu zasad prawidłowego przechowywania, azotan(V) cynku sześciowodny jest chemicznie stabilny. Gwałtownie reaguje z substancjami podatnymi na utlenianie. Z siarką i metalami alkalicznymi reaguje wybuchowo.
Właściwości korozyjne:	Brak

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie pyłów, spożycie, kontakt pyłu z oczami, kontakt ze skórą.

Informacja ogólna: Azotan(V) cynku sześciowodny jest substancją szkodliwą - przede wszystkim drażni skórę i płuca.

Dane toksykologiczne:

LD_{50(doustnie, szczur)} = 1190 mg/kg

Działanie miejscowe:

Wdychanie pyłów: Pojawia się kaszel, kichanie i obfita ślina. Mogą wystąpić znaczne trudności w oddychaniu z uciskiem i bólem w klatce piersiowej. Może pojawić się niebezpieczny bezdech z pieniącą się śliną (obrzęk płuc). W przypadkach mniej powikłanych po 2-3 dniach rozwija się zapalenie oskrzeli.

Spożycie: Jeżeli takie zdarzenie występuje, powstaje obrzęk śluzówki gardła z nudnościami i wymiotami. Może powstać zapaść krążeniowa.

Kontakt z oczami: Pojawia się silny ból, zaczerwienienie i podrażnienie. W poważnych przypadkach może wystąpić poparzenie oka.

Kontakt ze skórą: Mogą powstać groźne poparzenia chemiczne skóry z bólem i zaczerwienieniem.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Działanie na organizmy wskaźnikowe:

Ryby: Stężenie 10 mg/dm³ Zn⁺² okazało się śmiertelne dla pstrągów po 30 godzinach działania. W połączeniu z solami kadmu działanie trujące sumuje się, w połączeniu z solami miedzi i niklu toksyczność wzrasta kilkakrotnie. Dodatek chlorku wapnia (CaCl₂) powoduje osłabienie toksyczności roztworu.

Plankton pokarmowy ryb: Próg szkodliwości chlorku cynku wynosi dla:

Gammarus pulex 20 mg/dm³

Epeorus assimilis 10 mg/dm³

Chironomus plumosus 20 mg/dm³

Tubifex tubifex 25 mg/dm³

Rośliny: Sole cynku powodują uszkodzenie ciałek chlorofilowych i wynikające stąd upośledzenie czynności asymilacyjnych. Roztwór 1 mg/dm³ Zn⁺² w postaci rozpuszczonej soli jest szkodliwy dla wszystkich roślin; 2,0 do 3,3 mg/dm³ Zn⁺² wpływa szkodliwie na wzrost rośliny; 5 mg/dm³ Zn⁺² jest wartością absolutnie szkodliwą dla wszystkich roślin bez wyjątku.

Ścieków zawierających związki cynku nie zaleca się używać do deszczowania ze względu na nieuniknioną akumulację cynku w glebie.

Niższe organizmy: Cynk w ilości do 1 mg/dm³ wpływa wyraźnie stymulująco na nitryfikację; w ilości ponad 10 mg/dm³ działa wybitnie szkodliwie. Przy ilościach powyżej 20 mg/dm³ Zn⁺² występują objawy zatrucia.

Stopień zagrożenia wód: mały

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 10 05 99 - inne, nie wymienione odpady.

Sposób likwidacji D1: „Składowanie w pojemnikach wykonanych z materiałów odpornych na korozję”.

Opakowanie:

rodzaj 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaj 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

14.1	Numer ONZ:	1514
14.2	Klasa RID/ADR/IMO:	5.1
14.3	Grupa pakowania:	II
14.4	Numer rozpoznawczy zagrożenia:	50
14.5	Symbole niebezpieczeństwa (R):	8-22-36/37/38
14.6	Symbole bezpieczeństwa (S):	2-26
14.7	Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 5.1:

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

• Normą PN ISO 11014-1; 1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.

• Wytycznymi Dyrektywy UE Nr 1999/45/EG, Dyrektywy 67/548 EEC oraz Dyrektywy UE 88/379/EEC (Dangerous Product Regulations incl. EC Guidelines), dotyczącymi klasyfikowania, oznaczania i sporządzania informacji o materiałach niebezpiecznych.

• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. 1194).

• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17 czerwca 1998 r. (Dz. U. Nr 79, poz. 513) ze zmianą z 2 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 4, poz. 36) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

• Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.

• Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.

• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 942) i zmianą z 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

• Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

• Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 01.07.2001 r.).

• Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi azotanu(V) cynku sześciowodnego, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.

• Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy azotanu(V) cynku sześciowodnego. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.

• Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.

Na etykiecie należy umieścić następujące informacje:

Symbole ostrzegawcze na opakowaniu jednostkowym:
Napis ostrzegawczy na opakowaniu jednostkowym:		„Substancja utleniająca, szkodliwa.”
Symbole zagrożenia
R 8	Kontakt z materiałami zapalnymi może spowodować pożar.
R 22	Działa szkodliwie w przypadku spożycia.
R 36/37/38	Działa drażniąco na oczy, drogi oddechowe i skórę.
Symbole bezpieczeństwa
S 2	Chronić przed dziećmi.
S 26	Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza.

16. INNE INFORMACJE

Chemiczne określenie produktu: Azotan(V) cynku sześciowodny
16.2 Znaczenie symboli:
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych
O	Substancja utleniająca.
Xn	Substancja szkodliwa.
Numer rozpoznawczy zagrożenia
50	Materiał utleniający.
Znaczenie oznaczeń transportowych
Klasa RID/ADR: 5.1-II		Materiał utleniający - niebezpieczny.
Numer ONZ: 1514		Azotan cynkowy.

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Według rozporządzenia MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywy 91/155/EEC

	KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI	Wydanie: I Data wydania: 20.12.02 Strona/stron 8/8
Nazwa:	AZOTAN(V) CYNKU SZEŚCIOWODNY

Azotan(V) cynku sześciowodny

---