Grupa literacka „Kwadryga”

Pismo „Kwadryga” 1927-1931

Członkowie grupy lub współpracownicy:

• Mieczysław Bibrowski

• Stanisław Ryszard Dobrowolski

• Stefan Flukowski

• Aleksander Maliszewski

• Władysław Sebyła

• Stanisław Ciesielczuk

• Włodzimierz Słobodnik

• Konstanty Ildefons Gałczyński

• Marian Piechal (początkowo związany z „Meteorem”)

• Nina Rydzewska

Artykuły programowe - głównie Bibrowski i Dobrowolski

• sposób pisania „dość mgławicowy”

• postulaty „sztuki uspołecznionej, sprawiedliwości społecznej i godności pracy”

• powoływania się na Cypriana Kamila Norwida i Stanisława Witkiewicza (ojca)

• silne wpływy Stanisława Brzozowskiego

• „Skamander” - przedmiot zaciekłych ataków, piętnowanie zwłaszcza za brak ideologii, ale w twórczości pozostawali pod wpływem skamadrytów

Poetyka:

• społeczna problematyka (temat pracy robotników, bezrobocia, nędzy, wyzysku, postawa niezadowolenia i buntu)

• unikanie poezji wyznań osobistych

• kult Norwida (piewcy pracy)

• brak własnej, oryginalnej poetyki (wtórność poetycka)

KONSTANTY ILDEFONS GAŁCZYŃSKI

• ur. 1905 w Warszawie, zm. 1953 tamże

• poeta, satyryk i tłumacz

• debiutował w 1923 pod pseud. Mieczysław Zenon Trzciński wierszem Wiatr
  w zaułku w efemerycznym piśmie studenckim „Twórczość Młodej Polski”

• 1926-1933 - stała współpraca z satyrycznym tygodnikiem „Cyrulik Warszawski”, związanym z grupą Skamander

• od 1926 związany z grupą Kwadryga

• pisał wiersze i satyry, także tłumaczył poezję obcą, wydawane były
  w „Skamandrze” (1927), „Drodze” (1928-1931), „Kurierze Porannym” (1928-
  -1937)

• 1930 - ślub z Natalią Awiłow, Rosjanką - liryczna bohaterka wielu wierszy erotycznych Gałczyńskiego

• 1931-1932 - pobyt w Berlinie (referent kulturalny konsulatu polskiego)

• podróże po Niemczech, odczyty

• publikował w tygodniku „Prosto z Mostu” (1935-1939), piśmie satyryczny, „Szpilki” (1936-1937)

• podczas kampanii wrześniowej wzięty do niewoli rosyjskiej, wydany z grupą jeńców Niemcom, lata wojny spędził w obozie jenieckim Altengrabov

• 1946 - powrót do Polski

• współpraca z tygodnikiem „Przekrój” (tu m.in. 1946-1950 Teatrzyk Zielona Gęś, Listy z fiołkiem), z „Odrodzeniem” (1948), ze „Szpilkami”

• twórczość Gałczyńskiego to:

• mieszanie liryki z satyrą i humorystyką

• fenomenalne, nowoczesne, bliskie pure nonsense'u poczucie humoru

• parodie (np. Piekło polskie, 1926)

• wizjonerstwo końca świata, kataklizmu pojętego w stylu zabawy ludowej (poemat Koniec świata, 1929)

• poezja codzienności (Pieśń cherubińska, 1931)

• Bal u Salomona - humor po trosze czarny, częściowo średniowieczna lub barokowa stylizacja (parodia)

• poetyka wizji, swobodność skojarzeń, dezintegracji (artystycznie świetnie zorganizowanej)

• skok w irracjonalizm

STEFAN FLUKOWSKI

• ur. 1902 w Warszawie, zm. 1972 w Świnoujściu

• poeta pracy, „geometyzator” świata, prozaik

• pracował jako aplikant sądowy, aplikant adwokacki, asesor sądowy

• 1927 - debiut w miesięczniku „Kwadryga”

• współpracował z tygodnikiem „Pion” (1934, 1936-1937), miesięcznikiem „Droga” (1931-1933), „Rocznikiem Literackim” (1934-1936), „Odrodzeniem” (1945-1949), „Twórczością” (1946-1958 z przerwami), „Tygodnikiem Powszechnym” (1947-1948), „Nową Kulturą”, „Współczesnością”, „Odgłosami”, „Kulturą”, „Życiem Literackim”, „Tygodnikiem Kulturalnym”, „Poezją”

• odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski

• debiutancki tom - Słońce w kieracie (1929)

• wyszukane metafory

• śmiałość pomysłów

• uprawianie „kosmicznej groteski”

• dylogia Stworzenie świata, Koniec świata

• „gazetowy collage” Stenotypistki

• tom Dębem rosnę (1936) - bardziej pacyfistyczny niż katastroficzny

• wiersze m.in. o tematyce sportowej

• twórczość bliska Awangardzie Krakowskiej

• tom opowiadań Pada deszcz (1931)

• proza bardzo odległa od ekspresjonizmu

WŁADYSŁAW SEBYŁA

• ur. w 1902 w Kłobucku pod Częstochową, zm. w 1940 w Katyniu

• poeta, krytyk

• jako uczeń wziął udział w postaniu śląskim

• od 1922 studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim

• w 1927 związał się z grupą literacką skupioną wokół czasopisma „Kwadryga” (w latach 1929-1931 redaktor pisma)

• współpracował z pismami: „Zet” (1932-1933), „Znak” (1933), „Pion” (1933-1939, tu m.in. stałe recenzje wydań poetyckich oraz liczne poezje i artykuły krytyczne)

• publikował też w „Drodze” (1933), „Ateneum” (1938) i innych pismach

• 1935-1939 - prowadził w Polskim Radiu dział krytyki wydań poetyckich

• 1939 - udział w kampanii wrześniowej

• pacyfista, antymilitarysta

• zafascynowany Iwaszkiewiczem symbolika nocy

• twórczość:

• Pieśni szczurołapa (1930) w cyklu Modlitwa

• „mizerabilizm”

• szereg wierszy, których bohater byli słabi i skrzywdzeni

• bunt nie tylko społeczny, lecz też metafizyczny

• charakter aluzyjno-symboliczny

• Obrazy myśli (1938)

• obraz nocy gwiaździsto-kosmicznej

• Koncert egzotyczny (1934)

• obraz przyziemnej, z której wyłaniają się krajobrazy pełne stojących zgniłych wód, nietoperzy itd.

• cechy twórczości:

• język, styl, wersyfikacja - bliskie tradycji romantycznej

• nowoczesny oniryzm

• poezja „znakowo”-intelektualna

• katastrofizm

LUCJAN SZENWALD

• ur. 1909 w Warszawie, zm. 1944 w Kurowie (zginął w wypadku)

• poeta, działacz komunistyczny

• debiutował w Skamandrze w 1925, ale związał się z Kwadrygą

• Kuchnia mojej matki (1931)

• dziwny poemat o przyrodzie i jej przemianach w tonacji infernalnej

• forma poezji dydaktycznej

• konwencja poetyki listu np. w wierszu

STANISŁAW CIESIELCZUK

• ur. 1906, zm. 1945

• bliższy tradycjom romantycznym i Młodej Polski

• tematyka wsi, natury, przyrody

• umiłowanie wsi metafizycznej

• filozofia rozważania

• spory z Panem Bogiem

WŁODZIMIERZ SŁOBODNIK

• ur. 1900 w Nowoukraince na Ukrainie, zm. 1991 w Warszawie

• poeta, tłumacz literatury francuskiej, rosyjskiej i radzieckiej, satyryk, autor książek dla młodzieży pochodzenia żydowskiego

• w utworach:

• rewolucyjność

• „naturalna” sielskość

• autentycznie brzmiące pisane w 1. os. wiersze o polskim patriotyzmie poety żydowskiego pochodzenia

MARIAN PIECHAL

• ur. 1905 w Łodzi, zm. 1989 w Warszawie

• poeta, eseista

• 1924 - debiut w „Biesiadzie”

• 1928-1930 - w łódzkiej grupie literackiej Meteor

• od 1929 - także w Kwadrydze

• ukończył polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim

• współpracował z wieloma pismami: Prądy (1931-1932), „Odnowa” (1939, Łódź), „Wiadomości Literackie” (1930-1938), „Gazeta Polska” (1931, 1935-
  -1939), „Kamena” (1934-1935), „Marchołt| (1934-1937), „Pion” (1934-1938), „Prosto z Mostu” (1935-1938), „Skamander” (1935-1937), „Nowiny Literackie” (1947-1948), „Odrodzenie” (1948-1950), „Twórczość” (1948, 1954), „Nowa Kultura” (1952-1955, 1957), „Życie Literackie” (1952-1954, 1957), „Kronika” (1956-1957), „Osnowa” (1965-1969), „Poezja” (1969-1972), „Miesięcznik Literacki” (od 1973)

• 1939 - udział w kampanii wrześniowej, dostał się do niewoli (Altengrabow pod Magdeburgiem)

• twórczość:

• Krzyk z miasta (1929)

• w kręgu stereotypów poezji społecznie zaangażowanej

• nawiązania do tradycji narodowych

• Elegie

• stylizatorska poetyka

• dramatyczny patos

• wysoka temperatura emocjonalna

• pogłosy Mickiewicza, Norwida, Lechonia

• Garść popiołu (1932)

• cykl patetycznych epitafiów poświęconych pamięci prostych ludzi, którzy zginęli, tarując od ognia zbiory biblioteki zamku dzikowskiego

NINA RYDZEWSKA

• ur. 1902 lub 1908 w Warszawie, zm. 1958 w Szczecinie

• poetka, powieściopisarka

• w twórczości częsty motyw wadzenia się z Bogiem

• wierszem Madonna Nędzarzy wywołała burzę wśród środowisk endeckich, zwrócono się do prokuratury o wszczęcie wobec niej procesu, broniło jej środowisko twórcze

• 1929 - debiutancki zbiór poetycki Miasto

• nawiązania do ekspresjonizmu i naturalizmu

• ukazanie nędzy i zła gnieżdżącego się w wielkim mieście

• duch humanitaryzmu, współczucia dla każdego ludzkiego cierpienia