Dokumentacja:
ZajEcia terenowe - metodyka pracy
opiekuNczo - wychowawczej
Prowadzący:
Dariusz Pietrek, koordynator Śląskiego Centrum Informacji o Sektach i Nowych Ruchach Religijnych
TEMATY ZAJĘĆ:
Terminologia i definicje - sekta, kult, nowy ruch religijny, subkultura ,
Charakterystyka typologiczna sekt np. religijne, ekonomiczne, terapeutyczne,
Psychologiczne aspekty metod werbunku i psychomanipulacja,
Symptomy przynależności ( zewnętrzne, społeczne, syndrom sekty ),
Metody pracy i pomocy osobom uwikłanym,
Krótkie charakterystyki sekt, NRR i subkultur występujących w woj. Śląskim,
Przygotowała: Agata Bator
DEFINICJE SEKTY:
Sekta (od łac. secta - kierunek, droga, postępowanie, zasady, stronnictwo, nauka, od sequi - iść za kimś, postępować, towarzyszyć) - określenie grupy wyznawców, których poglądy religijne są przez tradycyjne Kościoły uznane za nieoficjalne i niezgodne z oficjalną, dominującą doktryną.
1 - grupa religijna, która oderwała się od któregoś z wielkich kościołów panujących i przyjęła własne zasady organizacyjne.
2 - grupa społeczna izolująca się od reszty społeczeństwa, mająca własną hierarchię wartości, zespół norm zachowania się, silnie akcentująca przywódcy.
3 - to ugrupowanie lub ruch, wyróżniający się przesadnym oddaniem jakiejś idei i posługujące się nieetyczną perswazją i manipulacją w celu uzyskania poparcia dla zamierzeń przywódców.
Termin sekta oznacza najczęściej podgrupę religijną, różniącą się od innych grup swoistymi praktykami religijnymi oraz swoistym doborem pism kanonicznych. W ujęciu teologicznym dotyczy grupy wyznaniowej, która oddzieliła się od macierzystej organizacji kościelnej dla zaznaczenia swojej odrębności w kwestiach doktryny, liturgii i organizacji wspólnoty religijnej tworząc nową wspólnotę wyznaniową, wysoce ekskluzywną. Najczęściej wśród wyznawców tradycyjnego kościoła ma ona znaczenie pejoratywne.
Sekta destrukcyjna
Według definicji z raportu MSWiA za sektę destrukcyjną można uznać każdą grupę, która posiadając silnie rozwiniętą strukturę władzy, która jednocześnie charakteryzuje się znaczną rozbieżnością celów deklarowanych i realizowanych oraz ukrywaniem norm w sposób istotny regulujących życie członków; która narusza podstawowe prawa człowieka i zasady współżycia społecznego, a jej wpływ na członków, rodziny i społeczeństwo ma charakter destrukcyjny.
W polskim prawodawstwie pojęcie sekty nie istnieje - jako mające wydźwięk pejoratywny w polskim języku prawniczym nie jest stosowane w odniesieniu do żadnej z religii. Obowiązujące w Polsce prawo każdemu gwarantuje wolność wyznania, głoszenia i sprawowania kultu religijnego - bez różnicy czy wyznanie jest formalnie zarejestrowane czy też nie, szczególnie jeśli chodzi o swobodę odbywania praktyk religijnych (z tego względu, w polskim prawodawstwie, podobnie nie są używane pojęcia wyznania legalnego i wyznania nielegalnego).
Według definicji opracowanej przez jeden z polskich ośrodeków pomocy ofiarom sekt destrukcyjnych - Centrum Przeciwdziałania Psychomanipulacji - sekta to grupa, w której zachodzi
jednocześnie wysoki poziom totalności (kontroli życia członków) i psychomanipulacji.
Czym jest psychomanipulacja?
Szeroko rozumiana psychomanipulacja, tj. manipulacją sferą poznawczo-emocjonalną człowieka, jest niemalże powszechna. Pewne jej formy, spotykane np. w reklamie, handlu czy polityce są (do pewnego stopnia) akceptowane społecznie. Inne z kolei; takie, jak oszustwa, szantaż, wyłudzenie pieniędzy, maltretowanie psychiczne - nie tylko spotykają się ze społecznym potępieniem, ale również podlegają odpowiednim kategoriom prawnym.
Pojęcie "psychomanipulacja", o raczej negatywnym wydźwięku na gruncie relacji interpersonalnych, różnicujemy od takich, jak "wychowanie", "resocjalizacja", "terapia", "psychoedukacja", których deklarowanym i faktycznym celem jest przede wszystkim dobro wychowanka, pacjenta, czy uczestnika zajęć.
Niestety zdarzają się takie oddziaływania, które pod pozorem "wychowawczych", "terapeutycznych" bądź "edukacyjnych" celów, faktycznie ukierunkowane są głównie na dobro ich realizatora (w postaci np. zysków finansowych, zaspokojenia wybujałej potrzeby władzy) - bez względu na dobro adresata.
Wprowadźmy jeszcze jedno rozróżnienie: psychomanipulacja "powierzchowna" i "głęboka". Z pierwszym typem często mamy do czynienia w reklamie, akwizycji. Spodziewaną konsekwencją psychomanipulacji "powierzchownej" jest decyzja klienta o zakupie określonego produktu.
Psychomanipulacja głęboka natomiast dotyka o wiele głębszych sfer życia człowieka oraz o wiele ważniejszych wyborów: np. wyboru współmałżonka, szkoły, studiów, pracy zawodowej, form zaangażowania społecznego, codziennego stylu życia, tożsamości, rezygnacji ze zdrowia a niekiedy nawet i życia. W dalszej części opracowania, termin "psychomanipulacja" będziemy odnosić do jej głębokiej odmiany.
Psychomanipulacja (głęboka) jest zjawiskiem, bodajże w największym stopniu charakteryzującym funkcjonowanie tzw. sekt destrukcyjnych, niezależnie od deklarowanych przez nie celów: religijnych, edukacyjnych, terapeutycznych, handlowych, politycznych, rozwoju ludzkiego potencjału. Łączy niejako w sobie trzy pokrewne zjawiska: manipulację, totalitaryzm, przemoc psychiczną.
Człowiek, który wchodzi w obręb działania grupy psychomanipulacyjnej (tzw. sekty) spotyka się z dezinformacją co do faktycznych norm grupowych, co do historii grupy, z pochlebstwami, ofertą "bezwarunkowej przyjaźni", presją grupy, niekiedy z perswazją. Praktycznie trudno jest mówić na tym etapie o totalitarnych normach grupy bądź o przemocy psychicznej wobec jej członków.
Z czasem, gdy więź między osobą werbowaną a werbującymi zacieśnia się, totalitarne normy stają się coraz bardziej wyraźne. Dopiero wtedy okazuje się, że pewne zachowania, postawy poglądy są wskazane i zalecane, inne natomiast - niewskazane i nie zalecane. Jeśli nowicjusz nie stosuje się do wymagań grupy, początkowa akceptacja, zrozumienie - są wycofywane.
Nieświadomy zakamuflowanego systemu kar (cofnięcie "bezwarunkowej" akceptacji) i nagród (utrzymanie akceptacji), nowy uczestnik grupy dostosowuje się do jej wymagań, aby znów nie doświadczać "chłodu", "poczucia odrzucenia". Powoli wchodzi w system totalitarny (silnej kontroli życia prywatnego, rodzinnego, zaangażowania społecznego), ale pod wpływem zalecanych lektur, kaset video, kolejnych spotkań, interpretuje go w inny sposób, niż zrobiłby to podczas pierwszych kontaktów z grupą.
Należy tu zaznaczyć, że zwyczajni, podrzędni w hierarchii grupy, członkowie często nie zdają sobie sprawy ze stopnia wyrafinowania sposobów, jakimi się posługują. Werbują nowe osoby w podobny sposób, w jaki sami zostali zwerbowani. Powielają więc te same wzory, które ktoś jednak zapoczątkował, tworząc toksyczne struktury grupy. Konsekwencją znalezienia się w grupie psychomanipulacyjnej może stać się ukształtowanie nowej pseudo-tożsamości, z nowymi przekonaniami, nowym językiem (pojęcia zyskały nowe znaczenia i specyficzne konotacje emocjonalne) i nową mapą rzeczywistości.
Bardzo trudno jest nawiązać swobodny kontakt z członkiem takiej grupy. Znajduje się on bowiem - metaforycznie ujmując - w "psychologicznej pułapce" lub w "psychologicznym więzieniu", którego strażnikiem i jedynym więźniem zarazem, jest on sam. "Pułapkę" i właściwie sedno psychomanipulacji można opisać według następującego schematu: początkowo osoba nie wie na co się decyduje, potem, gdy z czasem wie coraz więcej - interpretuje to co wie, zgodnie z życzeniem przywódcy oraz jest zbyt zależna od grupy, aby swobodnie podjąć decyzję o jej opuszczeniu. Tak więc, początkowo znacznie ograniczona jest świadomość wyboru takiej czy innej grupy, potem - trudno jest już mówić o w pełni wolnym wyborze dalszej doń przynależności.
Strategie rekrutacji
Etapy zdobywania kontroli nad umysłem
W jaki sposób następuje uzależnienie od sekty destrukcyjnej? To pytanie zadają sobie często zatroskani rodzice. Spróbujmy pokrótce udzielić na nie odpowiedzi. Trzeba wiedzieć, że uzależnienie nie jest zjawiskiem nagłym, lecz procesem, a każdy proces można podzielić na kilka etapów.
Pierwszym krokiem jest uwiedzenie, czyli doprowadzenie do tego, aby potencjalny adept zachwycił się grupą, a przynajmniej wykazał zainteresowanie. Jeśli to już nastąpiło, sekta rozpoczyna proces zdobywania kontroli nad jego umysłem. Na drodze kontroli umysłu sekta zniewala jednostkę, niszcząc po drodze jej autonomię i indywidualność.
Często popełnianym błędem jest utożsamianie pojęcia kontrola umysłu z terminem pranie mózgu. Są to dwa różne procesy i nie powinno się ich mylić. Określenie pranie mózgu wprowadził dziennikarz Edward Hunter na określenie sposobu, w jaki amerykańscy żołnierze, wzięci do niewoli podczas wojny koreańskiej, gwałtownie zmieniali system wartości i poczucie lojalności. Proces ten dokonuje się przemocą. Znęcanie się nad więźniem, obelgi, tortury są na porządku dziennym. Osoba poddawana praniu mózgu nie ma żadnych wątpliwości, że znajduje się w rękach wroga.
Tymczasem kontrola umysłu jest metodą bardziej wyszukaną i subtelną. Jednostka poddawana temu procesowi nie przyjmuje na ogół postawy obronnej, bo jest przekonana, że ma do czynienia z osobami przyjaźnie do niej nastawionymi. Mimowolnie zaczyna współpracować z ludźmi, którzy chcą uzyskać nad nią kontrolę, wprowadza ich w swoje sprawy i dostarcza tym samym informacji, nie mając świadomości, że mogą być one wykorzystane przeciw niej..
Rozmrażanie
Celem rozmrażania jest doprowadzenie do tego, by człowiek zwątpił w prawdziwość własnej wizji świata. Ten etap ma wywołać całkowitą dezorientację światopoglądową. Zostają zakwestionowane kryteria, w oparciu o które człowiek stara się zrozumieć siebie i swe otoczenie.
Istnieją różne metody rozmrażania. Jedną z podstawowych jest wywołanie załamania psychicznego. Osiąga się ten cel pozbawiając ludzi przez dłuższy czas snu albo dostatecznej ilości pokarmu, zmieniając pory posiłków lub wprowadzając określoną dietę (o niskiej zawartości białka bądź bogatą w węglowodany).
Skuteczne jest też bombardowanie intelektualne. Informacje o określonym ładunku emocjonalnym przekazywane są jednostce w takim tempie, że nie jest ich w stanie krytycznie przetrawić. W efekcie czuje się przytłoczona. Umysł obojętnieje wobec napływających informacji i rezygnuje z ich oceniania. Do minimum ograniczana jest sfera prywatności - nie pozwalając jednostce na chwile samotności, pozbawia się ją czasu na samodzielne przemyślenia i refleksje.
Inne pomocne praktyki to: wspólna medytacja, niektóre ćwiczenia fizyczne, grupowe śpiewy czy hipnoza, która w procesach kształtowania świadomości odgrywa dziś znaczącą rolę. Gdy ludzie zaczynają mięknąć, w większości sekt wmawia się im, że mają straszne wady - są niekompetentni, chorzy umysłowo lub nie dość silni duchem. Każdy istotny dla jednostki problem jest wyolbrzymiany, aby pokazać jej jak niewiele jest warta. W niektórych grupach ataki na jednostkę przybierają skrajną formę, jak np. poniżanie przed innymi.
Najlepsze efekty daje rozmrażanie w warunkach izolacji, może to być zarówno sala konferencyjna w hotelu, jak i posiadłość położona z dala od ludzkich siedzib.
Z chwilą, gdy naruszone zostają podstawy dotychczasowego światopoglądu, człowiek traci naturalną zdolność odrzucania przekonań, które nie przystają do jego wizji rzeczywistości. Jeśli jednostka uległa rozmrożeniu, można wtedy przejść do następnego etapu.
Przekształcanie
Ten etap polega na formowaniu nowej tożsamości - modelu zachowań, sposobu myślenia i odczuwania. Ma ona zastąpić dotychczasową. Może to się odbywać formalnie (np. podczas seminariów czy odprawiania rytuałów), jak i nieoficjalnie (służy temu wspólne spędzanie czasu, lektury, słuchanie kaset czy oglądanie filmów). W tej fazie nadal są pomocne techniki stosowane w procesie rozmrażania. Indoktrynacja następuje stopniowo, w takim tempie, aby jednostka mogła asymilować poszczególne fragmenty. Obowiązuje zasada: "Mów komuś tylko to, co potrafi zaakceptować".
Skuteczną metodą w procesie przekształcania jest wywoływanie "doświadczeń duchowych". Ma ona charakter zwykłej manipulacji. Członek sekty, pozostający najbliżej nowicjusza, zapamiętuje dokładnie wszystkie uzyskane od niego informacje, szczególnie te, które dotyczą prywatnego życia, a potem przekazuje je przełożonym. W stosownej chwili kierownictwo grupy może sięgnąć do tych informacji i w oparciu o nie zaaranżować odpowiednie zdarzenie.
Przykładowo członek grupy zostaje przeniesiony do innego ośrodka, a po kilku tygodniach zostaje oskarżony o to, że przyczynił się do śmierci swojego brata. Ponieważ jest przekonany, że nikomu w nowym otoczeniu nie opowiadał o tym fakcie, zaczyna wierzyć, że przywódca sekty posiada nadprzyrodzone zdolności, bo umie czytać w myślach.
Bardzo dużą rolę w procesie przekształcania odgrywa psychologia tłumu, chodzi o wpływ jaki wywierają członkowie sekty na siebie nawzajem. Celowo łączy się członków sekty w małe grupki. Osoby nieposłuszne są szybko izolowane od reszty.Jeśli jednostkę udało się "przekształcić", można wówczas przejść do kolejnego etapu.
Ponowne zamrażanie
Ten etap obejmuje działania służące utrwaleniu narzuconej tożsamości. Oczekiwanym wynikiem ma być całkowita internalizacja przez jednostkę nowego systemu wartości i przekonań.
Jedną z podstawowych metod stosowanych w fazie ponownego zamrażania jest łączenie nowicjuszy w pary z doświadczonym członkiem sekty. Dzięki temu zabiegowi sekta realizuje dwa cele za jednym zamachem. Po pierwsze, zmusza starszych członków sekty do nienagannych zachowań, zaspokajając jednocześnie ich ambicje. Po drugie, nowicjusz jest pod kontrolą, a w osobie partnera posiada konkretny wzór do naśladowania.
Wpaja się nowicjuszom, że tylko grupa jest "prawdziwą rodziną", wszystkie inne więzi są "fizyczne" i przestarzałe. W niektórych grupach nadaje się członkom nowe imiona. W innych wymaga się zmianę sposobu ubierania się, uczesania, członkowie sekt uczą się też nierzadko charakterystycznego żargonu. Wszystko po to, aby odciąć jednostkę od wszystkiego, co mogłoby przypominać przeszłość, i wzmocnić tym samym nową tożsamość.
Bywają przypadki wymuszania na nowicjuszach, by przekazali sekcie swe dobra materialne i umożliwili korzystanie z własnego konta w banku. W ten sposób sekta się wzbogaca, a nowicjusz utwierdza się jeszcze bardziej w nowym systemie przekonań. Później brak środków do życia utrudnia ewentualną możliwość odejścia z sekty.
Reguła wzajemności
Zasada ta wymaga, by w jakiś sposób rewanżować się za to, co od kogoś otrzymujemy; poprzez zobowiązanie tego, kto otrzymuje, do odpłacenia czymś w przyszłości, zasada ta pozwala dawać w zaufaniu, że nie jest to stracone; poczucie zobowiązania na przyszłość czyni możliwym powstawanie stałych relacji, transakcje i wymiany, które są korzystne dla społeczności; decyzja zgody na czyjeś żądanie jest często pod wpływem tej zasady; dlatego jedną ze skutecznych taktyk jest danie czegoś, zanim się poprosi; wyzyskiwanie przez tę taktykę udaje się dzięki trzem właściwościom zasady wzajemności:
jest skrajnie silna, często przewyższająca wpływ innych czynników
zasada działa nawet na te decyzje, o które jeszcze nikt nie prosi
może dawać nierówną wymianę - zysk dużo większy od "prezentu"; odmianą tej metody jest zaoferowanie ustępstwa, by wzamian uzyskać inne ustępstwo - jedną z procedur jest żądanie czegoś, czego ktoś na pewno nie zechce dać, a potem zmniejszenie żądania, "ustąpienie", by ten ktoś też ustąpił, i dał to, o co tak naprawdę chodziło; dodatkowo przy metodzie tej większa jest szansa zgody na przyszłe żądania;
Reguła konsekwencji
Ludzie pragną być konsekwentni w swoich słowach, wierzeniach, celach i czynach - ta tendencja ma trzy źródła:
dobra osobista konsekwencja jest wysoko ceniona w społeczeństwie
konsekwentne zachowanie korzystne podejście do codziennego życia
konsekwentna orientacja pozwala na cenny skrót poprzez komplikacje współczesnej rzeczywistości; przez konsekwencje wobec wcześniejszych decyzji, zmniejsza się potrzeba, by na przyszłość wciąż od nowa zastanawiać się jak postąpić w podobnej sytuacji - można przypomnieć sobie wcześniejszą decyzję i postąpić konsekwentnie względem niej;
kluczem do wykorzystania jej do presji jest początkowe zobowiązanie: potem ludzie są bardziej skłonni zgodzić się spełnić żądanie, które "trzyma się" z poprzednim zobowiązaniem; skoro raz ktoś przyjmie pozycję, ma naturalną tendencja do zachowania się w sposób będący uporczywą konsekwencją tej pozycji; chęć by być i wyglądać na konsekwentnego staje się bronią o dużych możliwościach wywierania wpływu, często powodująca działanie jawnie przeciwne swoim najlepszym interesom; decyzje o zobowiązaniu, nawet błędne, mają tendencję do utrwalania się, w konsekwencji zobowiązania działają nawet długo po zmianie warunków, ze względu na które zostały podjęte;
Społeczny dowód słuszności
Jednym ze środków określania co jest poprawne jest znajdowanie, co inni ludzie uznają za poprawne; postrzegamy zachowanie jako bardziej poprawne w jakiejś sytuacji w stopniu w jakim widzimy, że inni to czynią; ta zasada może być używana do stymulowania ustępstwa wobec żądania przez poinformowanie kogoś, że wielu innych (im więcej, im bardziej znani, sławni, tym lepiej) już się na to zgodziło; ta broń wpływu dostarcza nam skrótu do oceny jak się zachować, jednocześnie czyniąc nas podatnymi na atak kogoś, kto kłamie by coś zyskać; metoda ta jest najbardziej skuteczna pod dwoma warunkami:
niepewność (brak pewności, sytuacja nas przerasta, wtedy jesteśmy bardziej skłonni "postąpić tak jak inni" i uważać, że to dobrze)
podobieństwo (ci "inni" są podobni do nas)
Reguła lubienia
Ludzie mają więcej skłonności do mówienia "tak" tym, których znają i lubią; jedną z cech osoby wywierającej wpływ bywa jej atrakcyjność fizyczna - badania pokazują, że daje to więcej niż się uważa; daje ona efekt "halo" powodujący, że bardziej dostrzega się w niej inne pozytywne cechy; drugim czynnikiem jest podobieństwo - lubimy ludzi podobnych do nas i bardziej jesteśmy skłonni mówić im "tak", często bez przemyślenia decyzji; trzecim czynnikiem jest uznanie, zwykle komplementy zwiększają lubienie i przez to ustępstwa; wzrastająca znajomość przez wielokrotny kontakt z osobą lub rzeczą jest czwartym czynnikiem powodującym lubienie; ale taka relacja "działa" w zasadzie wtedy, gdy okoliczności kontaktu są pozytywne, a nie negatywne; taka szczególnie dobrze działająca pozytywna okolicznością, jest wspólne działanie zakończone sukcesem; piątym czynnikiem jest zwyczajne przywiązanie - przez łączenie osoby lub rzeczy z czymś pozytywnym uzyskuje się udział w tej "pozytywności"; skojarzenie się z lubianym wydarzeniem i dystansowanie się do tych nie lubianych w oczach obserwatora;
Reguła autorytetu
Badania Milgrama nad posłuszeństwem wykazały wielka skłonność do ustępstw wobec żądań autorytetów (chodziło w nich o podawanie komuś bodźców prądem - duża część badanych doszła do zagrożenia życia - tak naprawdę było ono symulowane); siła tendencji do podporządkowania się uznanym autorytetom pochodzi z systematycznej praktyki nakierowanej na wpajanie ludziom poczucia, że takie posłuszeństwo tworzy właściwe postępowanie; dodatkowo, jest to dostosowanie się do tego, że ci, którzy mają autorytet, zwykle mają wiedzę, mądrość, i siłę; z tych powodów, zdanie się na autorytet może wystąpić bez namysłu, jako odruch przy decydowaniu; gdy reaguje się na autorytet w automatyczny sposób, jest tendencja by reagować raczej na symbol autorytetu, niż na rzeczywisty autorytet; badania pokazały, że trzy typy symboli są tu skuteczne: tytuły, ubiór, samochody; oraz, że osoby, na które wpływano w ten sposób, nie doceniały tego wpływu na ich decyzje;
Reguła niedostępności
Według tej zasady, ludzie bardziej cenią możliwości, które są mniej osiągalne; użycie tej zasady polega na zasugerowaniu, że oferta jest ograniczona w czasie; zasada działa z dwóch powodów:
ponieważ rzeczy trudniejsze do zdobycia są zwykle cenniejsze, brak osiągalności danej rzeczy świadczy o jej jakości
gdy rzeczy przestają być osiągalne, tracimy możliwość wyboru; według teorii reakcji psychologicznej, odpowiadamy na utratę możliwości chceniem by coś mieć, bardziej niż przed tą utratą;
są dwie okoliczności zwiększające skuteczność działania tej zasady:
to, co ostatnio przestaje być osiągalne, ceni się najwięcej
bardziej przyciąga niedobór czegoś, o co konkuruje się z innym trudno jest ustalić poznanie wobec nacisku niedoboru, ponieważ ma on zdolność budzenia emocji, które utrudniają myślenie;
JAKĄ POSTAWĘ PRZYJĄĆ WOBEC BLISKIEJ NAM OSOBY,
KTÓRĄ WCIĄGNĘŁA SEKTA
Dowiedzieliście się, że ktoś z waszych bliskich odszedł do sekty: ojciec, matka, syn, córka, brat, siostra, najlepszy przyjaciel...
WASZA PIERWSZA REAKCJA
-Jesteście kolejno: przestraszeni, zmartwieni, oburzeni, ponieważ dowiadujecie się, że odebrano wam drogą istotę, istotę, do której jesteście przywiązani najbardziej na świecie.
-Czujecie się całkowicie bezsilni, niezdolni do reakcji wobec sekty.
-Próbujecie, używając całej potęgi waszego rozumu, przekonać bliską osobę, aby zaniechała tej
niebezpiecznej drogi; ona jednak upiera się. Wyrzucacie jej ten krok, gniewacie się. Niestety, nic nie zyskujecie.
KILKA ZASAD, O KTÓRYCH NALEŻY ZAWSZE PAMIETAĆ
-Bliska Wam osoba, nowy adept sekty został ujarzmiony, oczarowany przez kierujących ruchem, do którego przystąpił. Ich słowa znieczuliły jego psychikę.
-Sposoby pozyskiwania nowych członków sekt nie opierają się na logicznym, kartezjańskim rozumowaniu adepta, odwołują się raczej do jego emocji: ideałów, zawiedzionych aspiracji, zmartwień. Każda sekta, niezależnie od przyjętej ideologii, przyciąga i pozyskuje nowych członków w taki sam sposób.
POSTAWA, JAKĄ POWINNIŚCIE PRZYJĄĆ WOBEC NOWEGO ADEPTA SEKTY
-Przede wszystkim nie spierajcie się z nim.
-Zachowajcie bezwzględnie spokój i zimną krew, nie ujawniajcie Waszych wewnętrznych przeżyć.
-Okazujecie mu czułość, niewypowiedziane uczucie niezależnie od tego, co mógłby powiedzieć lub uczynić w stosunku do Was. Pamiętajcie, iż, poddany manipulacji, nie działa zgodnie z własną wolą.
-Powtarzajcie mu bez przerwy, że go kochacie i że go nie porzucicie niezależnie od tego , co powie lub zrobi. Wbrew pozorom wasze słowa są dla niego ważne, nawet jeśli tego nie okazuje. Będą one odtrutką na słowa manipulatorów, którymi jest “faszerowany”.
-Niech uwierzy w waszą ogromna tolerancję, ale powtarzajcie mu jednocześnie Wasz punkt widzenia (to jest niezbędne): “Nie zgadzam się z Twoimi nowymi przekonaniami, ale chciałbym, abyś wiedział, że nadal Cię kocham, że możesz liczyć na mnie w każdej sytuacji, która może Ci się zdarzyć.” Powtarzajcie to bez przerwy, niechaj to będzie Wasz slogan. Na uderzenie należy odpowiedzieć uczuciem i czułością.
-Nigdy nie zrywajcie całkowicie więzów łączących Was z osobą będącą pod wpływem sekty. Pamiętajcie, że ruch uczyni wszystko, aby Was rozdzielić:
“Twoi rodzice nie potrafili Cię wychować. To już nie są twoi rodzice. Słuchaj nas.”
“Twój mąż (twoja żona) nie jest nic wart, bo nie przystał do nas. Powinieneś się rozwieść.” Albo:
“Twoi przyjaciele są do niczego, ponieważ nie przyznają nam racji. Są przewrotni, nie pragną twego dobra.” Itd.
-Słuchajcie Waszego bliskiego, skłaniajcie go do mówienia, jeśli to tylko możliwe. Nie komentujcie , nie obwiniajcie go. Starajcie się wczuć w jego sytuację.
-Rzucajcie jak najczęściej, systematycznie ziarna zwątpienia do jego myślenia o sekcie, ale nie bądźcie natrętni.
Np.: “Jesteś pewien, że wasi przewodnicy nigdy was nie zdradzają?” i przechodźcie na inny temat. Innym razem: “Wiesz na co przeznaczane są pieniądze, które dajesz?” (i zmiana tematu). Albo: “Żaden człowiek nie ma monopolu na prawdę, jak więc oni to robią, że wszystko wiedzą i nigdy się nie mylą?”
Być może choć jedno z owych “ziaren zwątpienia”, które próbowaliście zasiać w jego umyśle, wykiełkuje. Wygracie wówczas ten swoisty mecz. Musicie mieć dużo wyobraźni.
-Spod wpływu sekty można uwolnić tylko człowieka, który głęboko tego pragnie. To tak jak narkoman, czy alkoholik, który pragnie wyjść z nałogu. To może się udać tylko wtedy, gdy ludzie ci będą pewni, że mogą liczyć na uczucie i zrozumienie swoich bliskich.
PODSUMOWANIE
-Musicie wykazać się:
-wielką cierpliwością
-stałym uczuciem
-wyczuciem psychologicznym
-opanowaniem
-Nigdy:
-nie zniechęcajcie się
-nie obwiniajcie swego bliskiego i siebie samego
Tylko wtedy macie szansę, aby wygrać tą walkę o życie
Literatura przedmiotu :
B. Ferdek, Sekty i nowe ruchy religijne, Warszawa 1998.
B. Froissant, New age - wizja społeczeństwa w oderwaniu od Boga, "Wychowawca" 1997.
S. Hassan, Psychomanipulacja w sektach, Ravi, Łódź
W. Hanc, T. Lenkiewicz., Świadkowie Jehowy. Apostołowie czy intruzi, Włocławek 1990.
K. Kawiecka, Skutki oddziaływań destrukcyjnych związków wyznaniowych, "Wychowawca" 1997.
E. Mandal, Sekty i zagrożenia z nimi związane, Chowanna 1998.
W. Nowak, Sekty w Polsce a młodzież, Oficyna Wyd. Volumen, Warszawa 1995.
Z. Pawłowicz, Kościół a sekty w Polsce, Gdańsk 1992.
J. Ritchie, Tajemniczy świat sekt i kultów, Książka i Wiedza, Warszawa 1994.
T. Sołtysiak, Sataniści dawniej i dziś (niektóre objawowe aspekty zjawiska), Kraków : Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001
K. Przecławski, Etyka i religie na przełomie tysiącleci : ciągłość i zmiana, Warszawa : Wydawnictwo Akademickie "Żak", 2001.
C. Climati, Młodzi i ezoteryzm : magia, satanizm i okultyzm - oszustwo ognia, który nie spala, Kielce : "Jedność"