5426


IWONA GAC

ZESTAW ĆWICZEŃ ROZWIJAJĄCYCH PERCEPCJĘ WZROKOWĄ

I. WSTĘP

Percepcja wzrokowa, (...) jest zdolnością do rozpoznawania i rozróżniania bodźców wzrokowych a także do ich interpretowania przez odniesienie do poprzednich doświadczeń.”

Nawiązując do definicji zasadne wydaje się stwierdzenie, iż percepcję wzrokową powinniśmy stymulować u wszystkich dzieci, gdyż im więcej będą one miały doświadczeń tym lepiej i szybciej będą się do nich odwoływały, a co za tym idzie zminimalizujemy ryzyko powstawania deficytów rozwojowych.

Ćwiczenia przedstawione poniżej, dla dzieci z deficytami w obrębie percepcji wzrokowej, będą miały charakter korekcyjny lub usprawniający, natomiast dla pozostałych - będą to ćwiczenia rozluźniające, relaksacyjne. Mogą być stosowane zarówno w pracy indywidualnej, jak i grupowej. W każdym przypadku jednak powinniśmy uwzględnić kilka czynników:

Stymulowanie rozwoju percepcji wzrokowej zapewnia dziecku możliwość nabywania tych zdolności, których rozwój warunkuje prawidłową naukę czytania i pisania a także liczenia. Często się zdarza, iż pomimo prawidłowego ogólnego rozwoju dziecka, ma ono trudności z opanowaniem nauki w szkole. Przyczyny tych niepowodzeń mogą być różne, jednak mogą także wynikać z zaniedbań w rozwoju funkcji analizatora wzrokowego, co w konsekwencji prowadzi do zaburzeń diagnozowanych w późniejszych latach nauki szkolnej jako: dysleksja, dysgrafia i dysortografia.

Dziecko, którego percepcja wzrokowa w którymś ze swoich aspektów przebiega nieprawidłowo, angażuje zbyt dużo uwagi w proces rozpoznawania kształtów liter, kontrolowania kolejności znaków itp., przez co traci możliwość skupienia uwagi na rozumieniu treści tekstu. Ważne jest, więc aby odpowiednio wcześnie zadbać o prawidłowe funkcjonowanie percepcji wzrokowej ( doświadczenia).

II. WSKAZÓWKI OGÓLNE

1. Czas ćwiczeń

Ćwiczenia nie powinny być długotrwałe (ok. 20 - 25 minut) tak, aby nie były dla dziecka nużące. Należy jednak pamiętać, iż warunkiem ich skuteczności jest systematyczność. Powinny być kontynuowane do momentu, gdy dziecko nie będzie przejawiało żadnych trudności z ich poprawnym wykonaniem.

2. Indywidualizacja zajęć

Przygotowując zajęcia z wykorzystaniem ćwiczeń rozwijających percepcję wzrokową należy wziąć pod uwagę indywidualne predyspozycje dziecka np. nadpobudliwość lub specyfikę danej klasy. Dzieci młodsze będą potrzebowały więcej czasu na wykonanie zadania niż dzieci starsze. Czasami, może się także zdarzyć, iż uczniowie w tej samej grupie wiekowej wykonają ćwiczenia w różnym odstępie czasowym. Niektóre zadania mogą okazać się zbyt trudne(zwłaszcza dla dzieci młodszych), wówczas konieczne będą dodatkowe wyjaśnienia lub kilka prób. Podstawową zasadą jest stopniowanie trudności oraz rozpoczynanie od ćwiczeń najlepiej na materiale przedmiotowym z najbliższego otoczenia dziecka ( zabawki).

3. Samodzielność wykonywania zadań

Pomimo tego, iż oczywistym wydaje się samodzielna praca dziecka, pozwoliłam sobie o tym wspomnieć, gdyż często się zdarza (zwłaszcza niecierpliwym opiekunom) „pomaganie” dziecku lub wręcz wyręczanie go.

NIE RÓBMY TEGO! Pozwólmy dziecku na błędy, na pracę we własnym tempie. Ono właśnie w taki sposób zdobywa doświadczenia - i aby się w przyszłości mogło do nich odwołać - muszą to być doświadczenia dziecka. Jak mówi maksyma Konfucjusza: „ Powiedz mi a zapomnę

Pokaż a zapamiętam

Pozwól działać a zrozumiem.”

III. ASPEKTY PERCEPCJI WZROKOWEJ

  1. OGÓLNY

Rozpoznawanie kształtów, wielkości, koloru. Rozwijamy w sposób szczególnie intensywny poprzez manipulowanie przedmiotami: składanie i rozkładanie klocków, obrysowywanie figur, rysowanie przy użyciu szablonu oraz samodzielne rysowanie prostych figur.

Ćwiczenie 1

Obrysuj wszystkie kwadraty.

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

Ćwiczenie 2

Które gwiazdy, przedstawione na rysunku są tej samej wielkości?

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

Ćwiczenie 3

0x08 graphic
Zaznacz identyczne chmury.

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

Ćwiczenie 4

Wśród wielu przedmiotów wskaż te, o takim samym kształcie.

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

  1. KIERUNKOWOŚĆ ( położenie w przestrzeni)

Położenie w przestrzeni oznacza usytuowanie przedmiotu wobec obserwującego. Dzięki umiejętności oceny położenia możemy określić jak odległy jest przedmiot, po której stronie się znajduje ( lewa, prawa, góra, dół).

Ćwiczenie 1

Po prawej stronie słońca, u góry kartki, narysuj - chmurę. Nad słońcem narysuj kapelusz. Po lewej stronie słońca narysuj promienie. Po lewej stronie, na dole kartki, narysuj - drzewo, a po prawej stronie, na dole kartki - domek.

0x08 graphic

Ćwiczenie 2

Która nuta jest tak samo położona?

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

Ćwiczenie 3

Odszukaj figurę, która jest tak samo położona.

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

  1. SEKWENCYJNOŚĆ ( układy)

Ćwiczenie 1

Narysuj tak samo i w tej samej kolejności.

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

Ćwiczenie 2

Znajdź taki sam ciąg znaków

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

Ćwiczenie 3

Dorysuj dalszy ciąg.

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

Ćwiczenie 4

Znajdź identyczny szlaczek.

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

  1. STOSUNKI PRZESTRZENNE

Ćwiczenie 1

Ułóż rozsypane elementy tak, aby powstał zamek.

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

Ćwiczenie 2

Znajdź piłkę ukrytą pomiędzy stołem i krzesłem.

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

Ćwiczenie 3

Rozetnij obrazek wzdłuż zaznaczonych linii i ułóż jak puzzle.

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

  1. ĆWICZENIA NA MATERIALE KONKRETNYM

Ćwiczenie 1

Wskaż różnice w obrazkach.

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

Ćwiczenie 2

Wytnij obrazki i ułóż historyjkę według kolejności wydarzeń.

Słońce uśmiechało się do nas na czystym, jasnym niebie. Nagle, nieoczekiwanie niebo zaczęło zmieniać kolor, pojawiły się białe chmurki. Po chwili, chmury stały się szare, niebo ciemniejsze, a słońce straciło uśmiech. Niestety pogoda pogarszała się coraz bardziej: słońce posmutniało, chmury poczerniały, a granatowe niebo roziskrzyły błyskawice.

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

Ćwiczenie 3

Porównaj i wskaż identyczne elementy, policz ile ich jest.

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

6. ĆWICZENIA NA MATERIALE SCHEMATYCZNYM

Ćwiczenie 1

Dopełnij kontury domków.

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

Ćwiczenie 2

Znajdź wśród różnych figur wszystkie kwadraty.

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
Ćwiczenie 3

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
Obrysuj krzyżyk.

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

7. ĆWICZENIA NA MATERIALE LITEROPODOBNYM

Ćwiczenie 1

Połącz w pary identyczne elementy.

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

Ćwiczenie 2

Odszukaj identyczny wzór.

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

Ćwiczenie 3

Znajdź identyczne.

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

8. SYMBOLIKA

Ćwiczenie 1

Znajdź wśród innych liter wielką i małą literę P,p i połącz je w pary

.

T a m

P d A B

D

M O W p t d

P

o b e y d p E

Ćwiczenie 2

Wśród wyrazów ukryła się sylaba „ -da”, odszukaj ją i otocz pętlą.

pogoda wygoda baba zabawa dzida ryba

pada wada żaba choroba woda

kłoda moda ruda zguba nuda

Ćwiczenie 3

Czym różnią się przedstawione poniżej wyrazy?

bada buda

poda pada

woda wada

lek lak

luk lok

Ćwiczenie 4

Znajdź i połącz w pary identyczne symbole. Czy znalazłeś symbole bez pary? Jeśli tak, policz ile ich jest.

7 9 1 8 6

6 7 3 8 9 1

0 4 5 5 4 2

9. OPERACJE, WYDZIELANIE, ROZPOZNAWANIE

Ćwiczenie 1

Dobierz w pary wielkie i małe litery, np.: O - o.

T n a m n Y

M O W t w A

o D e y N E

Ćwiczenie 2

Narysuj tak samo.

0x08 graphic

B

0x08 graphic

D

0x08 graphic

G

0x08 graphic

P

0x08 graphic

W

0x08 graphic

M

Ćwiczenie 3

Znajdź różnice w wyrazach

.

kot kat kit

lis las los

lek lak lok

rok rak ryk

bok bek buk

Ćwiczenie 4

Rozpoznaj i nazwij rozsypane znaki. Powiedz, które z nich to cyfry?

O d b C

B 3 6 0 n

m 1 L E 7

2 f l p 9

Zabawy i ćwiczenia doskonalące percepcję słuchową:

  1. Ćwiczenia rozwijające mowę i wzbogacające język:

  1. Kształcenie wrażliwości słuchowej:

  1. Ćwiczenia analizy i syntezy zdaniowej:

  1. Ćwiczenia analizy i syntezy sylabowej:

  1. Ćwiczenia analizy i syntezy głoskowej:

  1. Ćwiczenia słuchu fonemowego - różnicowanie dźwięków mowy ludzkiej:

Opracowanie: pedagog PPP w Gorlicach mgr Agnieszka Załęska na podstawie dostępnej literatury

Wzory i obrazki - program rozwijający percepcję wzrokową    M. Frosting i D.Horne.

 opracowanie : mgr Jolanta Trela

 

 

              Percepcja wzrokowa to zdolność do rozpoznawania i rozróżniania bodźców wzrokowych, a także do ich interpretacji poprzez skojarzenia z uprzednimi doświadczeniami.

Percepcja wzrokowa nie jest wyłącznie zdolnością do dokładnego spostrzegania.

Interpretacja bodźców wzrokowych dokonuje się nie na siatkówce , lecz w mózgu.

Odpowiedni poziom rozwoju percepcji wzrokowej ma bardzo istotny wpływ

na niemal wszystkie działania człowieka. Zaburzenia w tym zakresie  

mają wpływ na spostrzeganie świata, a także utrudniają opanowanie wielu czynności i umiejętności.

Dziecko z zaburzoną percepcją wzrokową ma duże trudności w wykonywaniu podstawowych czynności samoobsługowych- wiązanie, zapinanie, itp.- nie potrafi też poprawnie rysować, wycinać. Będzie też miało wiele trudności

z opanowaniem pisania i czytania.

Dlatego też ćwiczenia rozwijające percepcję wzrokową mają duże znaczenie w pracy z dzieckiem upośledzonym.

 

                Ćwiczenia wchodzące w zakres poziomu podstawowego uwzględniają następujące aspekty percepcji wzrokowej :

 

-         koordynację wzrokowo-ruchową,

-         spostrzeganie figury i tła,

-         stałość spostrzegania,

-         spostrzeganie położenia figury w przestrzeni

 

 

Koordynacja wzrokowo-ruchowa

 

Jest to zdolność do zharmonizowania ruchów gałek ocznych z ruchami całego ciała lub którejś z jego części.

 

Spostrzeganie figury i tła

 

,, Figura,, jest tą częścią pola spostrzeżeniowego, która znajduje się w centrum naszej uwagi , na której koncentrujemy uwagę , np. Dziecko odbijające piłkę na boisku koncentruje swoją uwagę na piłce / w danej chwili jest to figura w polu spostrzeżeniowym/  , reszta otoczenia stanowi tło.

Umiejętność wyodrębniania pewnych bodźców i eliminowanie nieistotnych jest bardzo istotną umiejętnością w wykonywaniu wielu czynności.

 

Stałość spostrzegania

 

Jest to zdolność do rozpoznawania przedmiotu jako posiadającego określone

właściwości bez względu na zmienne wrażenia wywoływane przez ten przedmiot na siatkówce oka. Np. piłka pozostanie piłką bez względu na kolor czy wielkość. Litera A będzie znaczyła to samo pomimo różnego rodzaju czcionki, czy różnej wielkości.

 

 

Spostrzeganie położenia figury w przestrzeni

 

Zdolność do oceny położenia figury w przestrzeni w stosunku do obserwatora.

Obserwator jest w centrum i spostrzega przedmioty jako będące z przodu z tyłu, ponad ,poniżej itp.

 

 

PRZEBIEG ZAJĘĆ

 

1.Ćwiczenia wstępne

 

Zanim dziecko przystąpi do wykonywania ćwiczeń zawartych w zeszycie ćwiczeń / opracowanych przez M.Frostig, D.Horne/, powinno wykonywać przez pewien czas ćwiczenia wstępne, przygotowujące je do ćwiczeń zasadniczych.

 

  1. Ćwiczenia rozwijające świadomość ciała

-         zabawy z wykorzystaniem lustra,

-         zabawy z elementami gimnastyki,

-         ukierunkowane ruchy ciała.

  1. Oglądanie obrazków.

  2. Odgrywanie scenek.

  3. Ćwiczenia w zakresie koordynacji wzrokowo-ruchowej

-         zabawy manipulacyjne / wycinanie, naklejanie, wodzenie palcem,

nawlekanie koralików, czynności codzienne np. zapinanie guzików.

-         zabawy rozwijające sprawność ruchową

  1. Zabawy kształtujące umiejętność rozróżniania bodźców

-         wskazywanie przedmiotów należących do tej samej kategorii

np. wyszukanie wszystkich piłek wśród zabawek,

-         wybranie określonego przedmiotu pośród wielu innych, np. poszukanie

dużego klocka pośród małych klocków.

-         sortowanie przedmiotów wg określonej cechy.

  1. Ćwiczenia kształtujące stałość spostrzegania

-         wyszukiwanie i sortowanie przedmiotów,

-         rozpoznawanie przedmiotów na ilustracjach, 

-         łączenie przedmiotu z ilustracją.

  1. Ćwiczenia w orientacji przestrzennej

-         rozpoznawanie położenia swojego ciała wobec przedmiotów, ćwiczenia

ruchowe - czołgamy się pod krzesłem, stajemy na dywanie  itd.

-         układanie klocków wg podanego wzoru.  

 

Ćwiczenia wstępne wprowadzamy zanim przystąpimy do pracy z zeszytem ćwiczeń. Niektóre ćwiczenia kontynuujemy także potem jako trening percepcyjny przed konkretnym ćwiczeniem, lub w celu utrwalenia pewnych umiejętności.

 

 

2. Zajęcia z kartami pracy

 

-         dziecko wykonuje zadania zgodnie z instrukcją i w kolejności zawartej w zeszycie ćwiczeń[1],

-         pracujemy w tempie dostosowanym do możliwości dziecka,

-         jeżeli pojęcia zawarte w niektórych ćwiczeniach są zbyt trudne,

należy zastosować dodatkowe ćwiczenia utrwalające te pojęcia.

-         każde ćwiczenie powtarzamy tyle razy , ile potrzeba dziecku

do prawidłowego wykonania,

-         ilość prób jaką musiało wykonać dziecko zanim poprawnie wykonało

ćwiczenie zaznaczamy na indywidualnych kartach dziecka[2]. Pozwoli to

zorientować się jaka grupa ćwiczeń stwarza dziecku najwięcej kłopotów

i wymaga dodatkowego treningu.

 

 

 

 

M. Frostig, D. Horne „Wzory i obrazki. Program rozwijający percepcję wzrokową. Poziom wyższy. Instrukcje”s.5, Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Warszawa 1986

25



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
04uwarunkowaneid 5426 ppt
5426
5426
5426
5426
5426
O14 Faktura indywidualna 000 011 5426 2943 14 11 F001 Z

więcej podobnych podstron