Wykład 13

10.01.2012

Temat: Zarządzanie produkcją i usługami w praktyce

` W praktycznej działalności produkcyjnej i usługowej w każdym podmiocie gospodarczym i społecznym jest poszukiwanie odpowiedzi na wiele pytań powstających, które wynikają z określonych ciągów zdarzeń.

1. W zarządzaniu i kierowaniu konkretnym podmiotem gospodarczym jest ustalenie poprawnych odpowiedzi m.in. pytania:

• czy są wykorzystane wszystkie moce produkcyjne ?

• jak zwiększyć zdolność produkcyjną?

• czy można zwiększyć potencjał produkcyjny

• jak usprawnić zakup i magazynowanie środków produkcji szybko, skutecznie i bez zbędnych dodatkowych nakładów i kosztów?

• jak usprawnić produkcję i jej magazynowanie szybko, skutecznie i bez zbędnych dodatkowych nakładów i kosztów?

• jak usprawnić sprzedaż produkcji szybko, skutecznie i bez zbędnych dodatkowych nakładów i kosztów?

• jak usprawnić gospodarkę finansową szybko, skutecznie i bez zbędnych dodatkowych nakładów i kosztów?

• jak skutecznie zredukować koszty produkcji?

2). Podstawą przejęcia optymalnych sposobów realizacji celów i zadań w określonym czasie funkcjonowania firmy ( podmiotu gospodarczego), jest znalezienie poprawnych odpowiedzi pytania:

• 
  co

• ile

• jak

• gdzie produkować ?

• czym

• kim

• jak prowadzić działania marketingowe, to znaczy:

• 
  
  
  
  w jakim czasie

• jakimi kupować ?????

• od kogo

• 
  w jakim czasie

• jakimi sposobami

• komu

3). jak prowadzić gospodarkę finansową przedsięwzięcia i całego przedsiębiorstwa ? !

Podstawą do podejmowania poprawnych i efektywnych decyzji jest posiadanie umiejętności decydenckich oraz odpowiedniego systemu informacyjnego o zarządzanym przedsiębiorstwie i zasobach kadry kierowniczej, nadzorczej i wykonawczej !

1. Zmiana systemu gospodarczego oraz przejście do gospodarki rynkowej stawiają niezwykle wysokie i trudne wymagania w zakresie trafności wyboru celów i sposobów ich realizacji zarówno na szczeblu centralnym oraz w organach terenowych władzy jak i w przedsiębiorstwach dużych i małych. Utrudnienia i wzrost złożoności procesów decyzyjnych są wynikiem narastającego ryzyka funkcjonowania każdego podmiotu gospodarczego i publicznego w stale zmieniających się warunkach otoczenia gospodarczego i społecznego oraz wzrastających wymagań spowodowanych konkurencją wewnętrzną i zewnętrzną w zdobywaniu rynków budowlanego i usług oraz zbytu towarów i dóbr.

2. Rośnie zatem znaczenie umiejętności doskonałego przewidywania oraz podejmowania trafnych decyzji we właściwym czasie i miejscu. Pokonanie tych utrudnień jest warunkowane szybkim dostępem do niezbędnych, wiarygodnych informacji, wystarczająco dokładnych oraz poprawnie opisujących zjawiska gospodarcze podlegające ocenie i decyzji. Oznacza to, iż każdy decydent w każdej fazie i miejscu podejmowania decyzji musi mieć pełny i wiarygodny zestaw informacji o problemie decyzyjnym.

3. Takim zestawem informacji w nowoczesnym systemie zarządzania i kreowania polityki gospodarczej jest baza i bank danych, umożliwiające szybkie analizowanie potrzebnych informacji w zakresie i układzie wymaganym przez decydenta.

4. Dotychczasowe sposoby i miejsca gromadzenia oraz przetwarzania informacji nie są w stanie spełnić oczekiwanych wymagań. Wynika to z rozproszenia informacji, braku drożności kanałów informacyjnych. Stąd też poważne opóźnienie w przetwarzaniu i fragmentaryczność informacji sprawiają, iż przygotowywane pakiety informacyjne nie mogą być wiarygodną podstawą do przeprowadzenia bieżących ocen i podejmowania decyzji gospodarczych. Dodatkowym mankamentem, mimo angażowania znacznych środków finansowych na tworzenie systemów informacyjnych w różnych miejscach, jest ich niespójność, rozproszenie, różnorodność systemów komputerowych oraz ich oprogramowania a tym samym brak drożności w szybkim przepływie informacji. Także różnorodna (niespójna) metodologia zbierania, klasyfikacji i przetwarzania informacji w ośrodkach zajmujących się dotychczas informacją na różnych szczeblach decydowania w gospodarce publicznej i w sektorze prywatnym prowadzą do tzw. „szumów informacyjnych”, tzn. że nie zawsze informacje są poprawne i w pełni wiarygodne. Dotyczy to także m.in. wielu informacji prasowych o zamówieniach publicznych..

Jeśli powyższe stwierdzenia to aktualne w konkretnym przedsiębiorstwie to skłaniają one do pilnego podjęcia następujących prac badawczo-projektowych i wdrożeniowych w zakresie:

* inwentaryzacji obecnie istniejącego systemu informacyjnego z oceną zakresu, miejsc powstawania i wykorzystania informacji dla potrzeb decyzyjno-doradczych na różnych poziomach decyzyjnych;

*systemowego uporządkowania drożności kanałów informacyjnych w całym systemie gospodarki ;

* opracowania nowoczesnego systemu informatycznego z bazą i bankiem danych dla potrzeb całego sektora publicznego oraz podmiotów gospodarki rynkowej.

1. Wzrasta zatem znaczenie umiejętności doskonałego przewidywania oraz podejmowania trafnych decyzji zakupu zestawu odpowiednich maszyn we właściwym czasie i miejscu. Od optymalnych decyzji w tym zakresie zależy poziom wydatków finansowych związanych z wyposażeniem gospodarstw w techniczne środki pracy oraz kosztów ich użytkowania.

2. Pokonanie tych utrudnień jest warunkowane szybkim dostępem do niezbędnych, wiarygodnych, wystarczająco dokładnych informacji oraz poprawnie opisujących zjawiska podlegające ocenie i decyzji. Oznacza to, iż Decydent w każdej fazie i miejscu podejmowania określonych decyzji musi mieć dostęp do pełnego zestawu informacji o technologii produkcji oraz związanych z nimi nakładów pracy i kosztów wykonania pracy.

3. Takim zestawem informacji w nowoczesnym systemie zarządzania gospodarstwami i kreowania polityki gospodarczej jest "baza i bank danych technologicznych" umożliwiające szybkie analizowanie potrzebnych informacji w zakresie i układzie wymaganym przez Decydenta.

4. Zarówno w rolnictwie ( w produkcji roślinnej jak i zwierzęcej), w przemyśle oraz usługach rośnie liczba czynników substytuujących pracę żywą pracą uprzedmiotowioną i wspomagających lub utrudniających naturalne i potencjalne możliwości produkcyjne podmiotu gospodarczego. Wprowadzane do praktyki nowoczesne technologie są coraz bardziej skomplikowane i wymagają wyższej wiedzy fachowej do ich efektywnego zastosowania i maksymalnego wykorzystania.

5. Zmieniają się także ceny , a zatem ciągle przeobrażają się koszty stosowanych środków produkcji i użytkowania technicznych środków pracy. Następuje koncentracja specjalizacja i harmonizacja produkcji.

6. Zmiany te i szereg innych wymuszają konieczność zbierania niezbędnych informacji oraz dynamizowania prac badawczych i analitycznych w celu dostarczania we właściwym czasie doskonalszych podstaw ( normy i normatywy pracy, modele technologii produkcji) do podejmowania optymalnych decyzji gospodarczych i społecznych.

7. Konieczność wprowadzania postępu, dostosowywania się do rynku i zapobiegania ujemnym następstwom błędnych decyzji zmusza do prowadzenia ciągłych, systematycznych badań nie tylko nad produktywnością poszczególnych czynników produkcji, lecz także gromadzenia i analizowania coraz to większej liczby szczegółowych danych i zdarzeń gospodarczych związanych z procesami produkcyjnymi i ekonomiczną efektywnością gospodarowania.

8. W produkcji przemysłowej i rolniczej zasadniczą grupą są koszty bezpośrednie produkcji. Obejmują one koszty obrotowych środków produkcji oraz koszty wykonania pracy. Ta grupa kosztów warunkuje w zasadniczym stopniu ekonomiczną efektywność produkcji. Od poziomu tych kosztów zależy w dużym stopniu ekonomiczna opłacalność produkcji i stopień konkurencyjności na rynku krajowym i rynkach zagranicznych.

9. Różnorodność środków produkcji i zmienna ich efektywność, narastający poziom intensywności produkcji, a zatem wzrost jej złożoności i stopnia trudności powoduje, iż większość producentów nie jest w stanie w pełni zapamiętać zdarzeń gospodarczych, a potem poprawnie opracować i analizować związki przyczynowo-skutkowe, aby na tej podstawie poprawnie wnioskować i podejmować skuteczne decyzje na przyszłość. Nawet w bardzo prosto zorganizowanych gospodarstwach po kilku miesiącach, a nawet dniach jest trudno bez zapisu odtworzyć z pamięci dokładnie wiele zdarzeń w ujęciu ilościowym i wartościowym. Nie ma więc wystarczającej podstawy do stwierdzenia przyczyn wysokich kosztów produkcji, zbyt niskiej efektywności produkcji lub rodzaju i rozmiaru popełnionych błędów, nie ma też możliwości poprawnego przewidywania zmian i prognozowania zjawisk.

10.

Brak jest także w wielu sytuacjach szczegółowej i dokładnej informacji o poziomie ponoszonych nakładów i kosztów na poszczególne działalności produkcyjne i usługowe.

Brak lub niedokładność informacji w tym zakresie utrudnia lub wręcz uniemożliwia poprawne:

• ustalenie poziomu dochodu bezpośredniego dla każdej działalności produkcyjnej, a tym samym ustalenia poziomu opłacalności produkcji w konkretnym gospodarstwie,

• dokonywanie analiz pracochłonności, nakładochłonności i efektywności produkcji i gospodarowania w konkretnym gospodarstwie.

• opracowanie planu produkcji (biznesplanu) w gospodarstwie.

Przygotowanie dokładnych danych do oceny stanu aktualnego, zaleceń racjonalizacji pracy i procesów produkcyjnych oraz planowania produkcji i sporządzania projektów urządzeniowych firm lub gospodarstw (biznes planów) wymaga kompleksowych oraz systematycznych badań i analiz , a także szybkiego i skutecznego wdrażania ich wyników. Niezbędne jest także przygotowanie katalogu standardowych norm i normatywów pracy do celów analitycznych, projektowych i doradczych.

Ta grupa nośników informacyjnych upodabnia się do czynników produkcji w tym sensie, że na wynikach gospodarowania odbija się jej ilość, jakość i czas uzyskania. Bez dokładnej informacji procesów technologicznych nie jest możliwe racjonalne i efektywnie ekonomiczne gospodarowanie.

Nie ma również możliwości dokonywania ocen postępu organizacyjno-produkcyjnego, stymulowania innowacyjności w gospodarce oraz prowadzenia efektywnego doradztwa produkcyjno-ekonomicznego ( m.in. alokacja pomocowych środków publicznych)

Baza danych dla celów decyzyjnych

- analiz, prognoz, planowania, kierowania i zarządzania oraz

doradztwa produkcyjno-ekonomicznego

i finansowego

Zasadniczym celem tworzenia bazy i banku danych technologicznych jest opracowanie pełnego, systemowego i systematycznego sposobu gromadzenia i przetwarzania danych źródłowych, niezbędnych do analizy, prognozowania i planowania technologii produkcji lub usług w gospodarstwach i firmach agrobiznesu..

Pełny zestaw zagadnień w zależności od szczegółowości stopnia analizy obejmuje następujące zakresy danych informacyjnych:

1). biologicznych (niezbędny zestaw informacji o roślinach i zwierzętach), z podaniem wymagań agro- i zootechnicznych, warunkach jakościowych żywności ;

2). organizacyjnych (przestrzenne rozmieszczenie podstawowych czynników produkcji: ziemi, pracy, poziomu infrastruktury,itp);

3). technicznych (dane o maszynach, technologii produkcji roślinnej i zwierzęcej, technologii przetwórstwa, usługach technicznych, itp.);

4). produkcyjnych (rozmieszczenie, struktura i poziom produkcji roślinnej i zwierzęcej, rozmiaru produkcji przetwórczej);

5). przyrodniczo-ekologicznych (warunki klimatyczne, glebowe fizjograficzne, ekologiczne);

6). demograficzno-socjologicznych (zasoby siły roboczej, struktura zatrudnienia itp.);

7). marketingu i finansowania ( poziom cen, systemy finansowe );

8). prawnej ( podstawowe prawo rolne, finansowe, prawo gospodarcze, itp.);

9). ruralistycznych ( zagospodarowanie przestrzenne ,budownictwo, infrastruktura techniczno-produkcyjna);

10) w zakresie popytu i podaży ( badania elastyczności popytowej, zdolności konkurencyjnej firmy),

11). zasobów ludzkich ( demografia, poziom kwalifikacji, wydolności pracowników, itp. ),

12).pozostałych ( w zależności od potrzeb ).

Baza i bank danych w ujęciu systemowym muszą obejmować pełny zestaw informacji i danych o zasobach oraz potencjale produkcyjnym firmy produkcyjnej czy usługowej ( gospodarstwa, przedsiębiorstwa) , a więc o :

- człowieku, jako podmiocie decyzyjnym i sile roboczej,

- ziemi i waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej,

- roślinach i zwierzętach oraz ich biologicznych cechach w produkcji

rolniczej,

- technicznych środkach pracy i źródłach energii,

- środkach produkcji,

- budynkach i budowlach,

- stosowanej technologii w produkcji roślinnej i zwierzęcej lub przetwórczo-

usługowej,

- infrastrukturze produkcyjnej i usługowej.

Baza i bank danych, uwzględniających problematykę wymienioną powyżej oraz obejmujących zasoby przedmiotów i środków pracy oraz środków produkcji powinny mieć ujęcie co najmniej siedmiu równoległych, spójnych wymiarach, a mianowicie:

1. czasowym,

2. ilościowym,

3. przestrzennym,

4. wartościowym (koszty użytkowania siły pociągowej, maszyn i urządzeń, koszty wykonania pracy, ceny usług),

5. podmiotowym ( analiza podmiotów gospodarczych konkurencyjnych, sybstytucyjnych),

6. przedmiotowym.

7. prawnym

Każde z tych ujęć powinno odnosić się do określonego poziomu szczegółowości i obejmować:

- szczegółowe informacje o gospodarstwie-przedsiębiorstwie,

- organizacji i intensywności produkcji,

- organizacji procesów produkcyjnych oraz organizacji pracy,

- stosowanej technice i technologii produkcji,

- sprawności siły roboczej oraz poziomie obciążenia pracą,

- efektywności produkcji i racjonalności gospodarowania

- możliwości rozwojowych podmiotu gospodarczego.

Na każdym z tych poziomów powinien obowiązywać inny stopień szczegółowości i dokładności gromadzenia danych pierwotnych oraz zestawienia danych wtórnych.

Oznacza to konieczność opracowania pakietów informatycznych dla każdego przekroju informacyjnego (poziomu decyzyjnego) z uwzględnieniem odpowiedniego dla niego zakresu informacji.

Dla potrzeb decyzyjnych system informacyjny powinien gromadzić systematycznie informacje dla konkretnych firm lub gospodarstw, a następnie grupować je w układzie logicznym czasowym, ilościowym, przestrzennym, wartościowym), podmiotowym i przedmiotowym.

System ten powinien obejmować:

1). zmiany w otoczeniu produkcyjno-organizacyjnym i ekonomicznym,

Przedsiębiorstwa - gospodarstwa, a

więc:

- poziomu nakładów;

- poziomu produkcji;

- w wyposażeniu w techniczne środki pracy;

- w kondycji ekonomicznej gospodarstw i ich otoczenia;

2). zmiany w otoczeniu przyrodniczo-makroekonomicznym,

m.in. w zakresie:

- prognozowania zmiany infrastruktury (urbanizacji) otoczenia,

- poziomu produkcji rolniczej (plonów i zbiorów), przetwórczej

i usługowej,

- gospodarki wodnej, energetycznej

- poziomu zanieczyszczeń, itp.

Metodologia gromadzenia, przetwarzania, analizy i doradztwa w zakresie ekonomicznym (finansowym) oraz technologiczno-produkcyjnym dla gospodarstw rodzinnych i firm powinna obejmować pełny zestaw danych niezbędnych do poprawnego procesu decydowania .

Zasadniczym celem zbierania i przetwarzania danych do celów analityczni-decyzyjnych jest ustalenie koniecznego zestawu wiarygodnych danych niezbędnych do poznania i analizy siły związków przyczynowo-skutkowych w sferze przebiegu procesów produkcyjnych w gospodarstwach rodzinnych w różnych warunkach gospodarowania w celu ustalenia:

1).pracochłonności i nakładochłonności poszczególnych procesów produkcyjnych oraz poziomu ponoszonych nakładów na jednostkę produktów (analiza technologiczna);

2). cen i kosztów technicznych środków pracy i produkcji oraz uzyskiwanych dzięki nim efektów ekonomicznych dla każdego procesu produkcyjnego oraz działalności produkcyjnej (roślinnej i zwierzęcej), przetwórczej i usługowej

(analiza kosztów wykonania pracy, kosztów całkowitych produkcji, kosztów gospodarowania, itp. ).

Zakres zadań badawczo-analitycznych do celów decyzyjnych w ujęciu ramowym obejmuje:

1. Program gromadzenia danych pierwotnych

2. System gromadzenia danych źródłowych

3. Oprogramowanie przetwarzania danych źródłowych

4. System przetwarzania i magazynowania danych wtórnych

5. Schematy analiz ( biblioteka programów analitycznych )

Na podstawie danych pierwotnych zgromadzonych za pomocą całościowego systemu rachunkowości, poddanych krytycznej analizie, ocenie i przetworzeniu są przygotowane podstawy do oceny, wnioskowania, podejmowania decyzji oraz doradztwa w konkretnych podmiotach gospodarczych.

W celu przygotowania bazy danych i opracowania parametrów standardowych niezbędne jest prowadzenie a następnie opracowań systemowych za pomocą techniki komputerowej, umożliwiającej opracowanie i analizę danych wejściowych (pierwotnych) oraz generowanie parametrów dla konkretnych warunków decyzyjnych, uwzględniając warunki przyrodnicze, organizacyjne i produkcyjne w której funkcjonuje dany podmiot gospodarczy.

Na ich podstawie będzie możliwe podejmowanie poprawnych decyzji lub prowadzenie efektywnego doradztwa fachowego oraz przygotowania podstaw do analizy efektywności gospodarowania oraz sporządzania poprawnych biznes planów (projektów przedsięwzięć gospodarczych) dla firm wprowadzających postęp techniczny i produkcyjny, dokonujących reorganizacji produkcji w celu sprostania wymogom rynkowym.

Dane te będą służyć przede wszystkim Decydentowi (rolnikowi-producentowi) do podejmowania racjonalnych decyzji oraz przekazywania pełnego zestawu informacji doradcom i bankom do sporządzania planów produkcyjnych i finansowych oraz kontroli efektywności ekonomicznej podejmowanych decyzji gospodarczych.

Dodatkowym celem prowadzonych prac analityczno-decyzyjnych jest tworzenie bazy i banku danych standardowych norm i normatywów pracy dla celów planistycznych.

Standaryzacja parametrów produkcyjnych i ekonomicznych usprawnia bowiem procesy decyzyjne oraz proces doradztwa a także stanowi będzie podstawę do podejmowania decyzji gospodarczych w skali mikro- i makroekonomii.

W opracowaniu nowoczesnych technik analitycznych do celów decyzyjnych muszą być wykorzystane doświadczenia krajów Europejskiej Wspólnoty, co oznacza również modyfikację stosowanej w kraju aparatury pojęciowej z zakresu organizacji i ekonomiki rolnictwa oraz agrobiznesu w szerokim ujęciu.

Zakres zadań gromadzenia oraz przetwarzania - oprogramowania danych pierwotnych w ujęciu ramowym powinien obejmować następujące bloki informacyjne:

Etap 1

DANE WEJŚCIOWE = PIERWOTNE technologiczno-produkcyjne.

W skład tego bloku informacyjnego wchodzą następujące zestawy informacji pierwotnych (źródłowych):

1. Analityczny opis przedsiębiorstwa-gospodarstwa uwzględniający zasoby i relacje czynników produkcji w ujęciu ilościowym i jakościowym, fazę rozwojową gospodarstwa oraz jego otoczenie zewnętrzne, czyli:

1.1. wszystkie zasoby produkcyjne ( zasoby czynników produkcji ),

1.2. szczegółowe opisy technologiczne wszystkich procesów produkcyjnych

1.3. skalę produkcji ,

2. Dane o przebiegu procesów pracy i produkcji w ujęciu czasowym i ilościowym, obejmujące:

2.1. nakłady siły pociągowej, napędowej i innych źródeł energii

2.2. nakłady technicznych środków pracy

2.3. nakłady energetyczne (paliwa stałe, ciekłe, gazowe, energia

elektryczna)

2.4. nakłady pracy ludzkiej (własnej i obcej)

2.5. nakłady pozostałe bezpośrednich środków produkcji.

3. Szczegółowe informacje o wykorzystaniu zasobów czynników produkcji ( zakres zgodny z wymaganym lub przyjętym stopniem szczegółowości )

4. Czas i struktura czasu pracy poszczególnych osób oraz w całej

firmie lub w jej dziale ( wykorzystanie zasobów pracy ludzkiej )

5. Poziom ponoszonych nakładów pracy na poszczególne grupy prac

oraz struktura rodzajowa pracy poszczególnych osób

6. Rozmiar wykorzystania technicznych środków pracy

7. Nakłady robocizny, siły pociągowej i napędowej oraz maszyn,

urządzeń i narzędzi na poszczególne zabiegi i działalności

produkcyjne

8. Nakłady obrotowych środków produkcji na poszczególne

działalności produkcyjne

9. Produkcja , jej rozdysponowanie i realizacja w ujęciu ilościowym

10. Przepływy środków produkcji i wytworzonych produktów

11. Studium pracy (studium czasu, uciążliwości i metod pracy)

Dane w ujęciu finansowym ( pieniężnym)

12. Wydatki finansowe na zakup i eksploatację:

12.1. budynków i budowli

12.2. technicznych środków pracy

12. 3. wydatki na zakup nośników energii

12.4. środków transportowych

13. wydatki na zakup bezpośrednich środków produkcji i usług

14. Wydatki na siłę roboczą

15. Przepływy pieniężne

Etap 2

OPRACOWANIE DANYCH I ANALIZA danych źródłowych

W skład tego bloku analitycznego wchodzą zestawy programów komputerowych niezbędnych do sprawnego funkcjonowania systemu analitycznego.

Opracowania danych dokonuje się za pomocą programów komputerowych oraz metod generowania danych i opracowywania norm i normatywów standardowych niezbędnych do dalszego tworzenia bazy i banku danych, a także jako podstawa to opracowywania modelowych rozwiązań idealnych dla celów analitycznych, projektowych i prognostycznych.

Rys. SCHEMAT MODELU

planowania procesów pracy i produkcji w gospodarstwie rolnym

Etap 3

DANE WYJŚCIOWE = WYNIKI ANALITYCZNE

Zestawienia analityczne obejmują:

1. Ujęcie ilościowe - uwzględniające poziom ponoszonych nakładów na poszczególne zabiegi produkcyjne zgodne z ujęciem podanym w 1 etapie.

2. Ujęcie czasowe - informujące o rozkładzie w czasie ponoszonych nakładów pracy i środków produkcji oraz efekty i wyniki produkcyjne.

3. Ujęcie przestrzenne - informacje o przestrzeni produkcyjnej i relacjach transportu wewnętrznego i zewnętrznego.

4. Ujęcie wartościowe - na podstawie danych pierwotnych ( źródłowych ) są ustalone w ujęciu miesięcznym i rocznym parametry w zakresie elementów składowych kosztów wykonania pracy oraz kosztów bezpośrednich produkcji w ujęciu analitycznym.

5. Ujęcie przedmiotowe - zestaw wszystkich zakresów produkcji lub usług

6. Ujęcie podmiotowe - zestawienia danych o podmiotach gospodarczych, administracyjnych i innych, mających związki z prowadzoną działalnością gospodarczą podmiotu.

7. Ujęcie prawne

W skład tego bloku informacyjnego wchodzą następujące zestawy informacji pierwotnych (źródłowych) w ujęciu wartościowym:

1. koszty bezpośrednich środków produkcji i/ lub usług

1.1.

1.2.

1.3.

1.4.

1.5.

1.6.

.

.

.

2. kosztów robocizny (koszty osobowe)

2.1. własnej

1.2. obcej

3. Kosztów użytkowania technicznych środków pracy

4. Kosztów wykonania pracy dla poszczególnych zabiegów produkcyjnych i

całego procesu produkcyjnego

5. Kosztów produkcji ( koszty środków produkcji + koszty wykonania

pracy ) dla poszczególnych działalności produkcyjnych, działów i

całego przedsiębiorstwa-gospodarstwa.

6. Koszty pozostałe ( pośrednie )

6.1.

6.2.

6.3

6.4

.

.

.

8. Wynik finansowy ( zysk - strata)

1. Zysk przed opodatkowaniem

2. zysk po opodatkowaniu

Etap 4

Schematy opracowania parametrów do optymalizacji modelowych rozwiązań optymalnych prowadzenia działalności gospodarczej

W skład tego etapu informacyjnego wchodzą następujące zestawy informacji wtórnych (standardowych-optymalnych):

1. Standardowe parametry cząstkowe do generowania norm i normatywów produkcyjnych w produkcji określonych produktów, działalności, gałęzi i działów oraz całego przedsięwzięcia lub całej firmy

2. Standardowe normy pracy dla poszczególnych procesów produkcyjnych lub ich elementów składowych ( np. zabiegów w produkcji roślinnej i czynności w produkcji zwierzęcej)

3. Normatywy standardowe (optimum produkcyjno-ekonomiczne) zapotrzebowania czasu pracy oraz czasu zatrudniania i/lub użytkowania:

3.1. Siły roboczej

3.2. Siły pociągowej i napędowej

3.3. Maszyn, urządzeń i narzędzi w rozbiciu na poszczególne okresy prac polowych oraz dla poszczególnych czynności, zabiegów i operacji, a także dla całego procesu pracy i produkcji ( w rolnictwie w produkcji roślinnej i zwierzęcej oraz prac pozostałych)

4. Normy i normatywy standardowe zużycia materiałów pędnych, energii elektrycznej i wszystkich obrotowych środków produkcji

5. Parametry do generowania norm i normatywów pracy dla konkretnych warunków produkcji - gospodarowania w przedsiębiorstwie-gospodarstwie

7. Dane do analizy oraz wskazania racjonalizacji i reorganizacji pracy, procesów produkcyjnych w firmie lub w gospodarstwie - standardowe wielkości ilościowo-wartościowe

8. Parametry makroekonomiczne i przestrzenne funkcjonowania firmy lub gospodarowania w gospodarstwie rolniczym

Do celów analityczno-porównawczych muszą być uwzględnione modelowe rozwiązania optymalnej technologii produkcji oraz funkcjonowania przedsiębiorstw-gospodarstw w różnych warunkach prowadzenia działalności gospodarczej.

W procedurze analizowania oraz tworzenia przyszłościowych rozwiązań w procesach analitycznych i projektowych muszą być brane pod uwagę:

1. Modelowe technologie produkcji

2. Modelowe przedsiębiorstwa- gospodarstwa dla różnych warunków gospodarowania-

Takie ujęcie umożliwi zawsze poprawne gromadzenie i przetwarzanie danych oraz prowadzenia prac projektowych i kontrolnych.

W celu zgromadzenia danych wejściowych niezbędny jest logiczny układ gromadzenia i opracowywania materiału informacyjnego według przyjętego systemu diagnozowania i doradztwa.

Dane te powinny być gromadzone w trzech współzależnych ze sobą układach pomiarowych, dotyczących:

• przedsiębiorstwa-gospodarstwa,

• jego bezpośredniego otoczenia oraz

• rejonu,

• MAKROREGIONU

• GOSPODARKI GLOBALNEJ

w którym się to przedsiębiorstwo - gospodarstwo znajduje.

Każdy z tych układów stanowi określoną całość, pozwalającą zgromadzić dane liczbowe i opisowe o określonym stopniu szczegółowości i przydatności do rozwiązywania konkretnych problemów diagnostycznych, projektowych oraz doradczych i makroekonomicznych.

STAN ISTNIEJĄCY

Rys. Schemat ustalania norm i normatywu oraz kosztu wykonania pracy

EKONOMIKA PROCESU PRACY

ORGANIZACJA PROCESU PRACY

KOSZTY WYKONANIA PRACY

ELEMENTY PROCESU

OKRES WYKONYW.

NORMA

KOSZT wykonania pracy
rbh	kwh

NORMATYW
rbh	kwh
KOSZT jednostkowy
rbh	kwh

CZYNNOŚCI

ZABIEGI

OPERACJE
.

PROCES PRACY
.

Informacje meteorologiczne

Informacje cenowe

Informacje różne

ROLNIK => Zadanie

1.Przekazanie dokładnych informacji o gospodarstwie:

-cel

-wyposażenie

-wyniki produkt.

-nakłady

-koszty

-ograniczenia

2. Podjęte decyzje

= postanowienia

-o przebiegu procesów produkcji

-technologia produkcji

Informacje meteorologiczne

Informacje cenowe

Informacje różne

DORADZTWO = ZADANIA

1. Gromadzenie danych regionalnych

oraz specyficznych czynników

gospodarowania w regionie.

2. Przygotowanie aktualnych

danych o konkretnym

gospodarstwie

3. Określenie zmian warunków

ekonomicznych i prawnych

PROGRAM KOMPUTEROWY

MODEL PRZEBIEGU PROCESÓW. PRODUKCJI

z możliwością:

1. opracowywania i agregatownia informacji w ujęciu ilościowym i wartościowym

2. testowania wpływu czynników:

• biologicznych

• klimatycznych

• ekologicznych

• technicznych

• organizacyjnych

• produkcyjnych

• społecznych

• prawnych

na efekty produkcyjno-ekonomiczne

3. planowania

• krótkoterminowego

• średnioterminowego

• wieloletniego

4. analizowania

5.kontrolowania procesów produkcyjnych

NAUKA = zadania

1. Analiza systemowa

2. Budowa modeli

3. Kontrola modeli

4. Stawianie nowych

zadań

5. Propozycje usprawnień i

przebudowy modeli

6. Oprogramowanie systemowe

7. Ocena funkcjonowania procesów

produkcyjnych w praktyce

SPRZEDAWAĆ ?????

Schemat analizy przedsiębiorstwa

OGRANICZENIA

STAN OPTYMALNY

„BYĆ POWINNO”

Model teoretyczny

„JEST”

Stan istniejący

ORGANIZACJA I EKONOMIKA

„BYĆ MOŻE”

Wzorzec realistyczny

OGRANICZENIA

produkcyjne, techniczne, technologiczne, ergonomiczne, ekologiczne, finansowe ekonomiczne, makroekonomiczne, itp.

PRZEDSIĘBIORSTWA, GOSPODARSTWA

GOSPODARSTWA

Działów przedsiębiorstwa lub gospodarstwa

Działalności produkcyjnych

Organizacji procesów produkcji

Organizacji pracy

---