1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: Alkohol izobutylowy [izobutanol, 2-metylo-1-propanol, 2-metylopropan-1-ol]

Wzór konstytucyjny: (CH3)2CHCH2OH

Wzór sumaryczny: C4H10O

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

2. SKŁAD/INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Nazwa chemiczna

% wag.

Nr CAS

Nr EINECS

Nr indeksowy (EC)

Symbol ostrzegawczy

Symbole zagrożenia

alkohol izobutylowy

100

78-83-1

201-148-0

603-004-00-6

Xn

R 10-20

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Zagrożenie pożarowe: Alkohol izobutylowy jest substancją łatwo palną, tworzącą z powietrzem mieszaniny wybuchowe. Pary są cięższe od powietrza.

Zagrożenie toksykologiczne: Alkohol izobutylowy działa drażniąco na skórę, oczy i drogi oddechowe. Szkodliwy wskutek spożycia, wdychania par i przedostania się przez skórę, bakteriobójczy.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Alkohol izobutylowy działa szkodliwie w środowisku naturalnym. Jest produktem naturalnej fermentacji. Większe ilości zrzucone do wód mogą spowodować odtlenienie środowiska.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego alkoholem izobutylowym środowiska.

Zatrucie inhalacyjne:

1.

Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji leżącej.

2.

W przypadku wystąpienia takiej potrzeby - wykonać sztuczne oddychanie i zapewnić pomoc lekarską.

Zatrucie doustne:

1.

Przepłukać usta. Podać 1-2 szklanki wody do wypicia. U osoby przytomnej wywołać wymioty lub wykonać płukanie żołądka.

2.

Zapewnić spokój, leżenie i ciepło. W razie potrzeby zapewnić pomoc lekarską.

Skażenie oczu:

1.

Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych powiekach (usunąć przedtem szkła kontaktowe).

2.

W przypadku konieczności zapewnić pomoc okulisty.

Skażenie skóry:

1.

Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem.

2.

Zasięgnąć porady dermatologa, gdy wystąpi podrażnienie skóry.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:

Zbiorniki i inne opakowania narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować. Opary alkoholu strącać rozproszonymi strumieniami wody.

Środki gaśnicze:

  • gaśnice CO2,

  • gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC,

  • gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC,

  • gaśnice pianowe,

  • gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka.

Zalecenia szczegółowe:

Mały pożar gasić gaśnicą śniegową (CO2) lub proszkową (ABC albo BC), duży pożar gasić pianą lub w ostateczności rozproszonymi prądami wody.

Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącego się alkoholu izobutylowego. Powoduje to rozrzucanie palącej się substancji, a tym samym rozprzestrzenianie ognisk pożaru. Zbiorniki narażone na działania wysokiej temperatury chłodzić wodą. W miarę możliwości usunąć z zagrożonego obszaru.

Sprzęt ochronny strażaków:

Ubrania odporne na działanie wysokich temperatur. Niezależne aparaty izolujące drogi oddechowe.

UWAGA: Stosować eksplozymetr.

Uwaga dodatkowa:

Produktami spalania jest ditlenek węgla i woda.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:

W przypadku wydostania się alkoholu izobutylowego do środowiska, osoby postronne przebywające na zagrożonym awarią obszarze należy natychmiast ewakuować. Awaria musi być jak najszybciej zlokalizowana i zlikwidowana. Obszar dotknięty awarią musi być kontrolowany eksplozymetrem lub za pomocą rurek wskaźnikowych. Do likwidowania skażenia mogą przystąpić przeszkolone w ratownictwie chemicznym osoby.

W przypadku wydostania się alkoholu izobutylowego do kanalizacji istnieje niebezpieczeństwo wytworzenia się mieszanin wybuchowych z powietrzem oraz wybuchu.

Środki ochrony osobistej:

Odzież ochronna, ochrony dróg oddechowych z filtrem par oznaczonym kolorem brązowym i literą A oraz filtrem cząsteczkowym P2, szczelne okulary ochronne, rękawice ochronne.

Zalecenia szczegółowe:

W przypadku niemożności zlikwidowania następstw awarii własnymi siłami i środkami, przeprowadzenie akcji należy powierzyć zewnętrznym, wyspecjalizowanym służbom ratowniczym. Chronić kanalizację. W przypadku wydostania się alkoholu izobutylowego do wód powierzchniowych, ostrzec użytkowników. Zbieranie rozlanego alkoholu dokonywane jest mechanicznie oraz za pomocą substancji sorbujących (słoma, siano, trociny, wysuszony torf i in.).

Zabezpieczenie środowiska:

Jak najszybciej zebrać rozlaną substancję. Starać się nie dopuścić do skażenia gleby i wody. Powiadomić odpowiednie władze sanitarne i ochrony środowiska.

Metody utylizacji:

Niszczyć na drodze spalania - zgodnie z wymogami obowiązującego prawa.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:

Podczas stosowania alkoholu izobutylowego nie jeść, nie pić, nie zażywać leków, unikać kontaktów z alkoholem, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej odpowiedni do pracy z alkoholem izobutylowym, pracować w wentylowanych pomieszczeniach. Przechowywać w zamknięciu, poza zasięgiem dzieci.

Zapobieganie pożarom/wybuchom:

Stosować szczególne zasady ochrony przeciwpożarowej. Chronić zbiorniki przed ciepłem i nagrzaniem.

Magazynowanie:

W oryginalnych, właściwie oznakowanych zbiornikach, pojemnikach i opakowaniach jednostkowych, w magazynie cieczy łatwo palnych wyposażonym w instalację wentylacyjną i elektryczną w wykonaniu przeciwwybuchowym, na twardym podłożu. Unikać kontaktów z palnymi i utleniającymi substancjami.

Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.

Metody postępowania z odpadami:

Za odpad można uznać alkohol izobutylowy, który w żadnej postaci nie nadaje się do technicznego zagospodarowania. Substancja łatwo palna. Likwidacja na drodze spalania, w wyznaczonych miejscach lub instalacjach.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy:

NDS - 100 mg/m3,

NDSCh - 200 mg/m3.

Rozwiązania techniczne: Wentylacja na stanowiskach pracy i w magazynach. Urządzenia elektryczne w wykonaniu przeciwwybuchowym.

Ochrony osobiste:

Drogi oddechowe:

Maski ochronne z filtrem gazowym B i filtrem cząsteczkowym P2, aparaty oddechowe.

Ręce:

Rękawice ochronne odporne na działanie alkoholu izobutylowego.

Oczy:

Okulary ochronne w szczelnej obudowie.

Skóra i ciało:

Ubrania ochronne ze zbitej tkaniny. Fartuchy ochronne.

Inne informacje:

Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z alkoholem. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Nie wdychać par i aerozoli. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy dokładnie wymyć powierzchnię ciała. Natychmiast usuwać rozlewy alkoholu izobutylowego.

Metody oceny narażenia w środowisku pracy

Metody oceny narażenia opierają się na oznaczaniu zawartości alkoholu izobutylowego w atmosferze miejsca pracy i na laboratoryjnym oznaczaniu zawartości alkoholu izobutylowego na stanowisku pracy. Zalecane są metody chromatografii gazowej. Dla oznaczania stężenia par zastępczo można posługiwać się odpowiednimi rurkami wskaźnikowymi.

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1

Masa cząsteczkowa: 74,12 g/mol

9.2

Postać fizyczna, barwa, zapach: Alkohol izobutylowy w warunkach normalnych jest bezbarwną cieczą o charakterystycznym słodkim zapachu.

9.3

Temperatura topnienia: -108oC

9.4

Temperatura wrzenia: 108oC

9.5

Gęstość: 0,8008 g/cm3 (20oC)

9.6

Gęstość par względem powietrza: 2,56

9.7

Prężność par (mbar): w 20oC: 12

9.8

Temperatura zapłonu: 29oC

9.9

Temperatura samozapalenia: 430oC

9.10

Ciepło parowania w 82,4oC: 581 KJ/kg

9.11

Zakres tworzenia z powietrzem mieszanin wybuchowych: w granicach 1,7-10,9% obj. (50-300 g/m3)

9.12

Współczynnik załamania światła n20o/D: 1,3955

9.13

Ciepło parowania w 82,4oC: 667 KJ/kg

9.14

Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Alkohol izobutylowy rozpuszcza się częściowo w wodzie (95 g/l w 20oC), dobrze w alkoholu i eterze.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Reaktywność i stabilność:

Substancja chemicznie stabilna w długim okresie czasu. Pary alkoholu izobutylowego z powietrzem tworzą mieszaniny wybuchowe. Alkohol gwałtownie reaguje z silnymi środkami utleniającymi, np. tritlenkiem chromu, kwasem nadchlorowym, chloroformem w obecności silnych zasad.

Właściwości korozyjne:

Brak

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia:

Oczy

Tak

Skóra

Tak

Spożycie

Tak

Wdychanie

Tak

Dane toksykologiczne:

LD50 (doustnie, szczur) = 2460 mg/kg wagi ciała.

Działanie miejscowe (skóra, oczy, błony śluzowe):

Wdychanie: Nastąpi gwałtowne skrócenie oddechu z kaszlem. Alkohol izobutylowy wchłaniany jest przez płuca, powodując takie same objawy jak po spożyciu. Pary alkoholu w stężeniach poniżej 5% w powietrzu wchłaniają się przez płuca szybko.

Kontakt ze skórą: Wystąpi silne podrażnienie, wysuszenie i odtłuszczenie. Mogą pojawić się bąble.

Kontakt z oczami: Wystąpi silne podrażnienie z zaczerwienieniem. Zaistnieje poparzenie.

Spożycie: Wskutek spożycia alkoholu izobutylowego mogą powstać zaburzenia psychiczne, zataczający się chód, bełkotliwa mowa. W groźniejszych przypadkach następuje utrata przytomności i, rzadziej, drgawki. Może zaistnieć śpiączka.

Skutki zdrowotne narażenia ostrego:

Alkohol izobutylowy powoduje u człowieka zatrucie ostre (aż do śmiertelnych), podostre, lekkie i przewlekłe. Wchłaniany jest głównie drogą pokarmową, a także przez płuca i błony śluzowe dróg oddechowych. Pary w stężeniach poniżej 5% w powietrzu wchłaniają się przez płuca szybko. Alkohol zwiększa i ujawnia działanie większości trucizn.. Środki nasenne potęgują działanie alkoholu.

Skutki zdrowotne narażenia przewlekłego:

Osoby, które chronicznie narażone są na oddychanie powietrzem z zawartością alkoholu izobutylowego, mogą uskarżać się na podrażnienia błon śluzowych oczu i dróg oddechowych, bóle i zawroty głowy, podniecenie lub ospałość, problemy z układem pokarmowym, wątrobą i nerkami.

Powikłania:

Podrażnienia błon śluzowych oczu i dróg oddechowych, bóle i zawroty głowy, podniecenie lub ospałość, problemy z układem pokarmowym, wątrobą i nerkami.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Alkohol izobutylowy w środowisku ulega całkowitej biodegradacji. Unikać przedostawania się produktu do środowiska. Przed odprowadzeniem do kanalizacji wielokrotnie rozcieńczyć wodą.

Wskaźnik oceny ostrej toksyczności:

wobec ssaków: 1,6

wobec ryb: 2,8

wobec bakterii: 3,5

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Alkohol izobutylowy unieszkodliwiany jest wówczas, gdy nie może zostać w żadnej postaci zagospodarowany. Likwidacja następuje na spalanie, we wskazanych przez władze ochrony

środowiska miejscach lub instalacjach, w zgodności z wymogami prawa krajowego i lokalnego.

Klasyfikacja:

Grupa 02 - odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, rybołówstwa, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności.

Podgrupa 02 07 - odpady z produkcji napojów alkoholowych i bezalkoholowych.

Rodzaj 02 07 02 - odpady z destylacji spirytualiów.

Rodzaj 02 07 03 - odpady z procesów fizykochemicznych (rektyfikacja, klarowanie).

Sposób likwidacji odpadów A1/A3: Na drodze spalania.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

Nazwy stosowane w transporcie:

Alkohol izobutylowy, 2-metylopropan-1-ol, 2-metylopropanol

14.1

Numer ONZ:

1212

14.2

Klasa RID/ADR/IMO:

3

14.3

Grupa pakowania:

III

14.4

Numer rozpoznawczy zagrożenia:

30

14.5

Numer indeksowy (EC):

603-004-00-6

14.6

Symbole niebezpieczeństwa (R):

10-20

14.7

Symbole bezpieczeństwa (S):

2-16

14.8

Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 3:

0x01 graphic

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPIISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

0x08 graphic
Na etykietach należy umieścić następujące informacje:

Symbol ostrzegawczy na opakowaniu jednostkowym:

Napis ostrzegawczy na opakowaniu jednostkowym:

„Substancja szkodliwa.”

Symbole zagrożenia

R 10

Substancja łatwo palna.

R 20

Działa szkodliwie przez drogi oddechowe.

Symbole bezpieczeństwa

S 2

Chronić przed dziećmi.

S 16

Nie przechowywać w pobliżu źródeł ognia - nie palić tytoniu.

16. INNE INFORMACJE

  1. Chemiczne określenie produktu:

Alkohol izobutylowy

16.2 Znaczenie symboli:

Symbole ostrzegawcze na opakowaniach

Nalepka Nr 3

Materiał łatwo palny. dla opakowań i instalacji

Xn

Substancja szkodliwa: dla opakowań jednostkowych

Znaczenie oznaczeń transportowych

Numer ONZ: 1212

Izobutanol, alkohol izobutylowy

Klasa ADR/RID: 3-II

Materiał ciekły zapalny o średnim stopniu zagrożenia wg RID/ADR dla środków transportu

30

Numer rozpoznawczy zagrożenia: Materiał ciekły zapalny.

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywa 91/155/EEC

KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI

Wydanie: I

Data wydania: 20.12.02

Strona/stron 7/8

Nazwa:

ALKOHOL IZOBUTYLOWY

Alkohol izobutylowy