Zakres materiału. Wiedza o Społeczeństwie. Dział Społeczeństwo. Data zaliczenia materiału...

Temat (rozumiany jako lekcja)	Zagadnienia
Społeczeństwo
1. Życie zbiorowe i jego reguły
Człowiek jako istota społeczna (1)	pojęcie: istota społeczna Czynniki determinujące życie społeczne (biologiczne, psychologiczne, geograficzne, ekonomiczne, demograficzne Potrzeby człowieka (piramida potrzeb A. Maslowa) Polecenie dodatkowe: Na przykładach postaci Kaspara Hausera i Aleksandra Selkirka uzasadnij, że człowiek jest istotą społeczną.
Socjalizacja i role społeczne (2)	Pojęcia: socjalizacja, socjalizacja pierwotna i wtórna, rola społeczna Czynniki socjalizacji: rodzina, grupa rówieśnicza, szkoła/praca, środki masowego przekazu, kościół Porównanie modelu socjalizacji pokolenia rodziców i pokolenia własnego Przechodzenie od jednej roli społecznej do innej Konflikt ról społecznych Stereotypy związane z rolami społecznymi
Zbiorowość społeczna (3)	Pojęcia: więzi społeczne, stosunki międzyludzkie, technologia informacyjna, komunikacja międzyludzka, społeczeństwo masowe, wspólnota, krąg społeczny, kategoria społeczna, Rodzaje więzi społecznych Polecenie dodatkowe: Uzasadnij lub odrzuć tezę „internet niszczy więzi społeczne”.
Normy społeczne (4)	Pojęcia: wartość, wartość społeczna, norma społeczna, kontrola społeczna, anomia, dewiacja społeczna, Kryteria oceny wartości społecznych: utylitaryzm, hedonizm, estetyka, etyka Przyczyny i skutki anomii społecznej Rodzaje norm społecznych i odpowiednie przykłady Rola norm w życiu społecznym
Ład społeczny (5)	Pojęcie: ład społeczny Elementy ładu społecznego: współpraca, konsensus, stabilna hierarchia wartości Czynniki kształtujące ład społeczny: prawo, religia, moralność, tradycja
Konflikty społeczne i sposoby ich rozwiązywania (6-7)	Pojęcie: proces społeczny, konflikt społeczny Przyczyny konfliktów społecznych Rodzaje konfliktów społecznych Sposoby rozwiązywania konfliktów społecznych: efektywne (negocjacje, mediacja, arbitraż, sąd, wybory) nieefektywne (narzucenie rozwiązania siłą, walka, wycofanie)
Instytucje społeczne (8)	Pojęcie: instytucja społeczna Funkcje i zadania instytucji społecznych Skuteczność instytucji społecznych Rodzaje instytucji społecznych
2. Grupa społeczna
Pojęcie i typologia grup społecznych (9)	Pojęcie: grupa społeczna Cechy grupy społecznej Rodzaje grup społecznych ze względu na: wielkość, dostępność, typ więzi, sposób zorganizowania (przykłady) Cechy grup „swoich” i „obcych” Znaczenie grup odniesienia, zjawisko uprzywilejowania i „upośledzenia społecznego”
Rodzina jako grupa społeczna (10-11)	Pojęcie: rodzina Funkcje rodziny Różne modele rodziny Przemiany (kryzys) współczesnej rodziny
3. Struktura społeczna
Pojęcie i koncepcje struktury społecznej (13)	Pojęcia: społeczeństwo, struktura społeczna, stratyfikacja społeczna, klasa, warstwa społeczna, struktura demograficzna, struktura zawodowa Koncepcje struktury społecznej: funkcjonalna, konfliktowa, interakcyjna
Przemiany struktury społeczeństwa polskiego (14-15)	Struktura demograficzna (problemy demograficzne społeczeństwa polskiego i ich konsekwencje) Struktura klasowo-warstwowa (warstwy niższe i wyższe w społeczeństwie polskim) Nierówności społeczne i nierówności szans życiowych w Polsce
Ruchliwość społeczna a nierówności szans życiowych (16-17)	Pojęcia: ruchliwość społeczna (pionowa i pozioma, indywidualna i zbiorowa, międzypokoleniowa) Pojęcia związane z migracją: emigracja, imigracja, reemigracja, uchodźctwo, wysiedlenia, repatriacja Migracje polityczne w Polsce Migracje ekonomiczne w Polsce Konsekwencje migracji
Problemy społeczeństwa polskiego (18-19)	Zjawisko bezrobocia i ubóstwa w Polsce Przyczyny bezrobocia i ubóstwa Sposoby walki z bezrobociem i ubóstwem Patologie społeczne w Polsce: pijaństw i alkoholizm, uzależnienia (narkomania), samobójstwa, przestępczość, handel ludźmi Zjawiska patologiczne wśród młodzieży Sposoby rozwiązywania problemów społecznych Zadanie dodatkowe: Na podstawie załączonych materiałów scharakteryzuj zjawisko bezrobocia i ubóstwa w Polsce (skala zjawiska, czynniki sprzyjające bezrobociu i ubóstwu, związek między bezrobociem i ubóstwem itp.)
Temat (rozumiany jako lekcja)	Zagadnienia
4. Zmiana społeczna
Drogi zmiany społecznej (20)	Pojęcia: zmiana społeczna, proces społeczny (nieodwracalny i cykliczny), rewolucja, reforma, trauma społeczna Rodzaje zmian społecznych Czynniki powodujące zmiany społeczne (ekonomiczne, kulturowe, polityczne) Sposoby przezwyciężania traumy społecznej: konformizm, innowacja, rytualizm, wycofanie, bunt Zadanie dodatkowe: wskaż w życiu społeczno-politycznym Polski przykłady każdej z powyższych postaw
Historyczne formy społeczeństwa (21)	Teorie rozwoju społecznego (linearne, cykliczne, dychotomiczne) Społeczeństwo pierwotne, niewolnicze, feudalne, industrialne
Współczesne formy społeczeństwa (22-23)	Społeczeństwo postindustrialne Społeczeństwo globalne (Herbert M. McLuhan, „globalna wioska”) Społeczeństwo informacyjne Społeczeństwo masowe Społeczeństwo konsumpcyjne Społeczeństwo otwarte, a społeczeństwo zamknięte Społeczeństwo wolnego czasu Zadanie dodatkowe: wskaż pozytywne i negatywne strony dwóch wybranych form nowoczesnego społeczeństwa.
Współczesne ruchy społeczne (24-25)	Pojęcie i rodzaje współczesnych ruchów społecznych Anarchizm i antyglobalizm (postacie: Lori Wallach, Noam Chomsky; organizacje: Baader Meinhof, Czerwone Brygady i in.; pojęcia: hippisi, dzieci-kwiaty, macdonaldyzacja, podatek Tobina) Feminizm (pojęcia: emancypantki, sufrażystki, gender studies) Pacyfizm (postacie: Alfred Nobel, Mahatma Ghandi) Ekologizm (postacie: Joschka Fischer, organizacje: Geenpeace, Zieloni/Związek 90) Ruchy Non Violence (postacie: Mahatma Ghandi, Martin Luther King; ruch NSZZ „Solidarność”) Zadanie dodatkowe: podaj przykłady największych akcji ekologów w Polsce
5. Naród, ojczyzna, mniejszości narodowe
Pojęcie narodu (28)	Pojęcie: naród ?(w znaczeniu etnicznym i w znaczeniu politycznym Czynniki narodowotwórcze: wspólna historia, wspólna kultura, wspólne terytorium, wspólne pochodzenie etniczne, wspólne państwo Świadomość narodowa Geneza współczesnych narodów
Świadomość i tożsamość narodowa (29-30)	Elementy kształtujące świadomość i tożsamość narodową (historia i kultura narodowa) Postawy wobec narodu: patriotyzm, nacjonalizm, ksenofobia, szowinizm, rasizm, kosmopolityzm Zadanie dodatkowe: Podaj przykłady działań patriotycznych współcześnie i dawniej. Oceń kiedy łatwiej było okazywać w Polsce patriotyzm
Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce (31-32)	Pojęcia: mniejszość narodowa, mniejszość etniczna Charakterystyka i rozmieszczenie mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce (liczebność, miejsca zamieszkiwania) Szczególne prawa mniejszości narodowych w Polsce Wielokulturowość, a jednolitość narodowa w Polsce Zjawisko imigracji w Polsce
6. Procesy narodowościowe i integracyjne we współczesnym świecie
Integracja narodów świata zachodniego (33-34)	Odrębność narodowa, a zjawisko integracji Dorobek kultury antycznej Rola kościoła w jednoczeniu Europy Idea jedności europejskiej w historii
Mniejszości narodowe i ochrona ich praw (35)	Modele polityki wobec mniejszości: autonomia, a asymilacja Ochrona praw mniejszości w świetle prawa międzynarodowego (ONZ, OBWE, Rada Europy) Kwestie sporne w stosunkach dwustronnych (Polska - Niemcy, Polska - Litwa, Słowacja - Węgry) Problematyka integracji imigrantów
7. Kultura i pluralizm kulturowy
Pojęcie i typy kultury (38)	Pojęcia: kultura, kultura wyższa, kultura masowa, kultura narodowa, kultura globalna, kultura ludowa, komercjalizacja kultury, kultura medialna, kultura alternatywna, kontrkultura Typy kultury: kultura materialna, symboliczna, społeczna Rola kultury w życiu społecznym Kultura, a religia
Subkultury młodzieżowe (39)	Pojęcie: subkultura młodzieżowa Wybrane subkultury młodzieżowe: skini, ruch punk, Emo, szalikowcy, blokersi, rastafarianie i in. Sekty Rola subkultur i sekt w życiu młodzieży.
Temat (rozumiany jako lekcja)	Zagadnienia
8. Współczesne spory światopoglądowe
Współczesne spory światopoglądowe (41-42)	Pojęcia: sprawiedliwość, aborcja, ruch pro life, ruch pro choice, eutanazja, mniejszości seksualne, ruch LGBT, in vitro, GMO, prawa zwierząt Teorie sprawiedliwości: sprawiedliwość wyrównawcza i rozdzielcza, sprawiedliwość jako uprawnienie, sprawiedliwość jako równość szans Prawne aspekty aborcji w Polsce Etyczne aspekty eutanazji, Cele stosowania kary za przestępstwo: sprawiedliwy odwet, prewencja, resocjalizacja, zadośćuczynienie Etyczne aspekty kary śmierci, Etyczne aspekty praw mniejszości seksualnych, „homofobia”, Etyczne aspekty sztucznego zapłodnienia człowieka, etyczne aspekty klonowania Zadanie dodatkowe: wybierz trzy spośród przedstawionych problemów i sformułuj po trzy argumenty za i przeciw.
9. Edukacja w XXI wieku
System oświatowy w Polsce (43)	Pojęcia: edukacja, system oświaty, organ prowadzący, edukacja nieformalna, Funkcje edukacji Rodzaje instytucji oświatowych, rodzaje studiów wyższych Programy edukacyjne UE Sposoby wyrównywania szans w dostępie do edukacji Relacje między rynkiem pracy, a systemem edukacji
Kształcenie ustawiczne (44)	Pojęcia: kształcenie ustawiczne, piramida potrzeb wg Abrahama Maslowa, strategia lizbońska, Uniwersytety Trzeciego Wieku Elementy kształcenia ustawicznego w Polsce
10. Obywatel i obywatelstwo
Pojęcie obywatelstwa i sposoby jego nabycia (45)	Pojęcia: obywatelstwo, prawo krwi, prawo ziemi, apatryda, paszport nansenowski, zasada wyłączności obywatelstwa polskiego, zasada ciągłości obywatelstwa polskiego, naturalizacja Obywatelstwo, a naród Sposoby nabycia i uzyskania obywatelstwa polskiego Zrzeczenie się obywatelstwa polskiego
Obowiązki obywatela Rzeczypospolitej Polskiej (46)	Pojęcia: dobro wspólne, podatki, kwalifikacja wojskowa, obrona cywilna, cnoty obywatelskie, wolontariat, postawy prospołeczne Wzory obywatelskiego działania: dyscyplina wewnętrzna, tolerancja, krytycyzm, odpowiedzialność, uspołecznienie Organizacje korzystające z pracy wolontariuszy Znaczenie postaw prospołecznych: wrażliwość społeczna, solidarność międzyludzka, uczciwość, odwaga cywilna, słowność, prawdomówność, punktualność
Obywatelskie nieposłuszeństwo (47)	Pojęcia: obywatelskie nieposłuszeństwo, rokosz, bojkot Formy obywatelskiego nieposłuszeństwa Przykłady obywatelskiego nieposłuszeństwa w Polsce i na świecie Zadanie dodatkowe: przygotuj informację na temat jednego ze współczesnych przejawów obywatelskiego nieposłuszeństwa w Polsce (kto, gdzie, kiedy, w jakiej sprawie)
11. Społeczeństwo obywatelskie
Pojęcie i koncepcje społeczeństwa obywatelskiego (50)	Pojęcia: społeczeństwo obywatelskie, kapitał społeczny, trzeci sektor, grupy interesu, lobbing Geneza pojęcia społeczeństwo obywatelskie Przejawy społeczeństwa obywatelskiego w państwie totalitarnym Przejawy społeczeństwa obywatelskiego w państwie autorytarnym Uwarunkowania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego: czynniki polityczno-prawne, czynniki społeczne, czynniki psychologiczne Zadanie dodatkowe: Zdobądź informacje na temat pojęcia Antyrozwojowe Grupy Interesu (ARGI). Wskaż takie grupy w społeczeństwie polskim
Formy aktywności społecznej (51-52)	Pojęcia: związek zawodowy stowarzyszenie rejestrowe, stowarzyszenie zwykłe, fundacja, organizacje pożytku publicznego Zakładanie, zadania i formy działania związków zawodowych Związki zawodowe w Polsce Zakładanie i działalność stowarzyszeń Zakładanie i działalność fundacji
12. Opinia publiczna
Opinia publiczna (53)	Pojęcia: opinia publiczna, sondaż, marketing społeczny, fundraising, reklama społeczna, PR Sposoby kształtowania opinii publicznej Sposoby badania opinii publicznej] Rola opinii publicznej w życiu społecznym i politycznym Zadanie dodatkowe: Odnajdź i wskaż podobieństwa i różnice pomiędzy badaniem opinii publicznej, badaniem konsumenckim i badaniem socjologicznym.
13. Środki masowego przekazu
Pojęcie i funkcje współczesnych mediów (54-55)	Pojęcia: komunikacja społeczna, massmedia,, propaganda, manipulacja, czwarta władza, Rodzaje środków przekazu: media zimne i gorące, media tradycyjne i interaktywne, media szybkiego i wolnego kroku Funkcje massmediów: informacyjna, opiniotwórcza, rozrywkowa, rekreacyjna, kulturotwórcza, edukacyjna Wybrani nadawcy telewizyjni i wybrane gazety w Polsce i na świecie
Podstawy prawne funkcjonowania mediów w Polsce (56)	Pojęcia: pluralizm medialny, niezależność mediów, Ustawy: o radiofonii i telewizji, prawo prasowe Zadania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Zadania, obowiązki i przywileje prasy
Rola Internetu (57)	Pojęcia: internet, poczta elektroniczna, WWW, FTP, grupy dyskusyjne, media internetowe, blogosfera, komunikatory internetowe, portale społecznościowe, netykieta Przestępczość internetowa.

---