1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa substancji: 2-chloroanilina [2-chloroaminobenzen, o-chloroanilina]

Wzór chemiczny: C₆H₆ClN

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna	% wag.	Nr CAS	Nr EINECS	Symbole ostrzegawcze	Symbole zagrożenia (R)
2-chloroanilina	100	95-51-2	202-426-4	T, N	23/24/25-33-50/53

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Substancja ciekła, palna. W ogniu wydzielają się toksyczne gaz, pary i dymy, w tym tlenki węgla i gazy nitrozowe.

Zagrożenie toksykologiczne: 2-chloroanilina działa toksycznie na krew. Kontakt ze skórą i okiem prowadzi do podrażnienia i zaczerwienienia. Związek wchłaniany jest przez zdrową skórę.

Zagrożenie ekotoksykologiczna: 2-chloroanilina działa szkodliwie na organizmy żywe, w szczególności organizmy wodne. W środowisku stopniowo ulega biologicznej degradacji.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego 2-chloroaniliną środowiska na świeże powietrze. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.

Zatrucie inhalacyjne:

Zapewnić dopływ świeżego powietrza. Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji półleżącej. Jak najszybciej zapewnić pomoc medyczną.

Zatrucie doustne:

Doraźna pomoc przy ostrych zatruciach polega na płukaniu żołądka wodą z dodatkiem dużej ilości węgla aktywnego i tlenku magnezu, a następnie na podaniu środka przeczyszczającego. Podawany jest 8% roztwór tiosiarczanu sodu świeżo strąconego wodorotlenku żelaza (III) i tlenku magnezu, mleka, białka jaj, roztworu albuminy, środków pobudzających, a po zabiegach - 30 g oleju rycynowego.

Skażenie oczu:

Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych powiekach. Zapewnić pomoc medyczną. W przypadku wystąpienia problemów ze wzrokiem zapewnić pomoc okulisty.

Skażenie skóry:

Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę (ratujący musi być stosownie chroniony ochronami osobistymi), przemyć dużą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem. Zapewnić pomoc medyczną. W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:	Substancja ciekła, palna. W ogniu wydzielają się toksyczne gazy, pary i dymy, w tym tlenki węgla i gazy nitrozowe.
Środki gaśnicze:	gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC lub BC, woda gaśnicza, gaśnice pianowe, gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka.
Zalecenia szczegółowe:	Mały pożar gasić gaśnicą proszkową (ABC lub BC), duży pożar gasić rozproszonymi prądami wody lub pianą gaśniczą. Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się substancji. Powoduje to rozrzucanie palącej się 2-chloroaniliny, a tym samym rozprzestrzenianie ognisk pożaru. Pojemniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę możliwości usunąć z zagrożonego obszaru.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:	W przypadku wydostania się większej ilości 2-chloroaniliny do środowiska skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażania środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze.
Środki ochrony osobistej:	Unikać kontaktu z uwalniającą się 2-chloroaniliną. Stosować ubrania ochronne z tkanin powlekanych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w przypadku wyraźnie wyczuwalnego zapachu 4?-chloroaniliny - ochrony dróg oddechowych. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych i gazowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2, filtr par organicznych i rozpuszczalników oznaczony kolorem brązowym i literą A).
Zalecenia szczegółowe:	Usunąć źródło zapłonu, zabezpieczyć pojemniki przed nagrzaniem, pary rozcieńczać rozproszonym strumieniem wody, starać się odciąć źródło skażenia środowiska (zamknąć dopływ cieczy, uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym), miejsce gromadzenia się cieczy obwałować, zebrane duże ilości 2-chloroaniliny odpompować, małe ilości rozlanej cieczy przysypać niepalnym materiałem chłonnym, zebrać, skierować do ewentualnego zagospodarowania lub zniszczenia.
Zabezpieczenie środowiska:	Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:	Podczas stosowania 2-chloroaniliny nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z 2-chloroaniliną, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, poza zasięgiem dzieci.
Zapobieganie pożarom/wybuchom:	Wyeliminować źródła zapłonu - nie wykonywać prac z otwartym ogniem, nie palić, chronić pojemniki przed nagrzaniem.
Magazynowanie:	W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, w magazynie substancji trujących, niebezpiecznych dla środowiska wyposażonym w instalację wentylacyjną, na twardym podłożu, w możliwie niskiej temperaturze. Pojemniki napełniać do 90% ich objętości. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spożywania posiłków, używania otwartego ognia i narzędzi iskrzących. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania 2-chloroaniliny. Sprawna wentylacja.

Ochrony osobiste:

Ręce:	Rękawice z tworzywa powlekanego.
Oczy:	Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego).
Drogi oddechowe:	Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami 4?-chloroaniliny (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2, filtr par organicznych i rozpuszczalników oznaczony kolorem brązowym i literą A).
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.
Ochrony zbiorowe:	Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy.
Inne informacje:	Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas pracy.
Zapobieganie zagrożeniom:	Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń pyłów, par lub aerozoli pochodzących 2-chloroaniliny, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą.

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy (NDS):

NDS - 3 mg/m³

NDSCh - 10 mg/m³

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi 2-chloroaniliny.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1	Masa cząsteczkowa: 127,57 g/mol
9.2	Postać fizyczna, barwa, zapach: 2-chloroanilina jest chloroaminą aromatyczną. W warunkach normalnych jest substancją ciekłą o specyficznym zapachu.
9.3	Temperatura topnienia: -3^oC
9.4	Temperatura wrzenia: 207-209^oC
9.5	Gęstość: 1,28 g/cm^3(20^oC)
9.6	Gęstość par względem powietrza: 4,41
9.7	Prężność par w 20^oC (hPa): 0,5
9.8	Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: W wodzie 2-chloroanilina rozpuszcza się bardzo słabo. Dobrze rozpuszczalna w alkoholu etylowym i eterze etylowym.
9.9	Wartość pH (1 g/l H2O/20^oC): 7,8
9.10	Temperatura zapłonu: 105^oC
9.11	Temperatura samozapalenia: >500^oC
9.12	Współczynnik załamania światła (20^oC, 589 nm): 1,5877
9.13	Inne: 2-chloroanilina otrzymywana jest przez redukcję 2-chloronitrobenzenu lub amonolizę chlorobenzenu. 2-chloroanilina ma zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym, barwnikarskim, w przemyśle gumowym.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Reaktywność i stabilność:	W normalnych warunkach przechowywania 2-chloroanilina jest chemicznie stabilną substancją. Tworzy sole z mocnymi kwasami, z którymi wchodzi w gwałtowne reakcje. Unikać kontaktów z kwasami, utleniaczami i innymi chemikaliami.
Właściwości korozyjne:	Brak

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie, spożycie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami.

Informacja ogólna: 2-chloroanilina szczególnie silnie działa na krew i układ krwiotwórczy. Uszkadza żywą tkankę.

Dane toksykologiczne:

LD_{50(doustnie, mysz)} = 256 mg/kg

Działanie miejscowe:

Wdychanie par i aerozoli: Podrażnieniu ulegają górne drogi oddechowe. Pojawia się silny kaszel. Następuje zsinienie płatków uszu i warg oraz skrócenie oddechu. W groźnych przypadkach występuje głęboka sinica warg, dziąseł, języka oraz twarzy, spowodowana uszkodzeniem krwi (methemoglobinemia). Wywołuje to niedotlenienie. Następnie pojawia się senność, utrata przytomności i rzadziej drgawki. 2-3 dni po narażeniu może pojawić się niedomoga wątroby.

Spożycie: Podrażnieniu ulegają górne drogi oddechowe. Pojawia się silny kaszel. Następuje zsinienie płatków uszu i warg oraz skrócenie oddechu. W groźnych przypadkach występuje głęboka sinica warg, dziąseł, języka oraz twarzy, spowodowane uszkodzeniem krwi (methemoglobinemia). Wywołuje to niedotlenienie. Następnie pojawia się senność, utrata przytomności i rzadziej drgawki. 2-3 dni po narażeniu może pojawić się niedomoga wątroby.

Kontakt ze skórą: Może wystąpić podrażnienie i zaczerwienienie. 2-chloroanilina wchłania się z łatwością przez zdrową skórę i powodują objawy takie jak po wdychaniu i spożyciu.

Kontakt z oczami: Pojawią się zaczerwienienia i podrażnienia. W większych stężeniach wywołuje podrażnienie śluzówki oka.

Lekkie zatrucia objawiają się sinicą, szczególnie palców, końców uszu i warg, niewielkimi osłabieniami, bólami i zawrotami głowy, upośledzeniem łaknienia. W cięższych przypadkach obserwuje się przyspieszenie tętna, przyspieszenie oddechu, drgawki i skurcze, obniżenie napięcia mięśni, spadek temperatury, śpiączkę, porażenie i śmierć. Uszkodzeniu ulegają organy wewnętrzne.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Wskaźnik oceny dla ostrej toksyczności:

wobec ssaków:	3,0
wobec ryb:	4,5
wobec bakterii:	4,7

Działanie na organizmy wskaźnikowe:

Ryby: 2-chloroanilina działa na ryby silniej niż wolny chlor. Na wyrośnięte ryby doświadczalne działa śmiertelnie dawka 0,4 mg/dm³, zaś na narybek (pstrągi) już 0,06 mg/dm³.

Niższe organizmy: Granica szkodliwości dla Dafnia wynosi 4 mg/dm³, dla Scenedesmus 10 mg/dm³.

Stopień zagrożenia wód: skrajny

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 07 03 99 - inne niewymienione odpady.

Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych...., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).

Opakowania - kaucjonowane wg:

rodzaj 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaj 15 01 04 - opakowania z metali,

rodzaj 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

4.1	Numer ONZ:	2019
14.2	Klasa RID/ADR/IMO:	6.1
14.3	Kod klasyfikacyjny:	T2
14.4	Grupa pakowania:	II
14.5	Ilości ograniczone:	LQ18
14.6	Kategoria transportowa:	2
14.7	Numer rozpoznawczy zagrożenia:	60
14.8	Numer indeksowy (EC):	612-010-00-8
14.9	Symbole niebezpieczeństwa (R):	23/24/25-33-50/53
14.10	Symbole bezpieczeństwa (S):	1/2-28-36/37-45-60-61
14.11	Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 6.1:

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

• Dyrektywami UE Nr 67/548 EEC oraz 88/379/EEC.

• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. 1194).

• Normą PN-ISO 11014-1:1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.

• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. (Dz. U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

• Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.

• Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.

• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 942) i zmianą 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

• Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz.1206).

• Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 1 lipca 2001 r.).

• Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi 2-chloroaniliny, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.

• Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony wytwórcy i dystrybutora 2-chloroaniliny. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.

• Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.

Na etykiecie należy zamieścić następujące informacje:

Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych:
Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:		„Substancja toksyczna.”
Symbole i informacje dot. zagrożenia
R 23/24/25	Działa toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu.
R 33	Niebezpieczeństwo kumulacji w organizmie.
R 50/53	Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym.
Symbole i informacje dotyczące bezpieczeństwa
S 1/2	Przechowywać pod zamknięciem i chronić przed dziećmi.
S 28	Zanieczyszczoną skórę natychmiast przemyć dużą ilością wody.
S 36/37	Nosić odpowiednią odzież ochronną i odpowiednie rękawice ochronne.
S 45	W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę.
S 60	Substancję i opakowanie usuwać jako odpad niebezpieczny.
S 61	Unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie z instrukcją lub kartą charakterystyki.

16. INNE INFORMACJE

Chemiczne określenie produktu: 2-chloronilina
16.2 Znaczenie symboli:
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych
T	Substancja toksyczna.
N	Substancja niebezpieczna dla środowiska.
Numer rozpoznawczy zagrożenia
60	Materiał trujący lub słabo trujący.
Znaczenie oznaczeń transportowych
Klasa RID/ADR: 6.1-II		Materiał trujący, niebezpieczny.
Numer ONZ: 2018		Chloroaniliny, stałe.
Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Opracowano zgodnie z rozporządzenia MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC w Przedsiębiorstwie EKOS S.C.

	KARTA CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ	Data wydania 31.03.03 Data aktualizacji: Strona/stron 8/8
Nazwa:	2-CHLOROANILINA

2-Chloroanilina

---