Kwasy jako substancje chemiczne możemy podzielić na:
- kwasy organiczne (np.: kwasy karboksylowe, hydroksykwasy, kwasy nukleinowe, kwasy tłuszczowe, wyższe kwasy tłuszczowe, kwasy nukleinowe, aminokwasy)
- kwasy nieorganiczne(np.: mineralne).
Zarówno jedne i drugie mają dość szerokie zastosowanie w kosmetyce, chemii kosmetycznej oraz dermatologii.
Duża różnorodność związków organicznych determinowana jest posiadaniem licznych grup funkcyjnych odpowiadających za właściwości tychże związków. Niektóre ze związków posiadają tylko jedną grupę funkcyjną, inne kilka. Do takich związków posiadających kilka grup funkcyjnych należą hydroksykwasy.
Hydrokwasy związki organiczne zawierające w cząsteczce dwa typy grup funkcyjnych:
- grupę hydroksylowa (-OH)
grupę karboksylową (-COOH).
Są to zatem związki, które łączą właściwości alkoholi i kwasów karboksylowych.
W zależności od wzajemnego położenia grup wyróżnia się:
- alfa - hydroksykwasy, związki w których grupa hydroksylowa i karboksylowa przyłączone są do tego samego atomu węgla,
- beta - hydroksykwasy, gdy grupy funkcyjne są przy sąsiednich atomach węgla,
- gamma - hydroksykwasy, gdy grupę hydroksylową i karboksylową rozdzielają dwa atomy węgla,
- delta - hydroksykwasy, gdy grupy funkcyjne rozdzielają trzy atomy węgla .
Alfa - hydroksykwasy (tzw. AHA) zwane również często kwasami owocowymi. Po raz pierwszy zostały zaprezentowane przez Van Scott'a wraz z zespołem. Mogą zawierać w swojej cząsteczce do 14 atomów węgla.
Wzór ogólny: R-HCOHCOOH
R - C*H - COOH
OH
gdzie:
R - rodnik alkilowy
C* -węgiel alfa
- COOH - grupa karboksylowa
- OH - grupa hydroksylowa
Najbardziej znane i najczęściej stosowane kwasy owocowe to:
kwas glikolowy
kwas winowy
kwas mlekowy
kwas jabłkowy
kwas cytrynowy
Kwas glikolowy
wzór sumaryczny HO-CH2 -COOH
wzór strukturalny
Kwas glikolowy w organizmie człowieka uczestniczy w procesach metabolizmu komórkowego dostarczających energii (cykl Krepsa, glikoliza)
oraz będących reakcjami syntezy (kolagenu, aminokwasu seryny).
Wzór sumaryczny: C3H6O3 lub C2H4OHCOOH
Wzór strukturalny
W stanie czystym jest to bezbarwna, przezroczysta ciecz o dość ostrym, kwaśnym smaku.
Związek ten posiada dwie odmiany izomeryczne optycznie czynne
Kwas cytrynowy
(kwas 2-hydroksy-1,2,3-propanotrikarboksylowy)
wzór sumaryczny C6H8O7
wzór strukturalny:
Jest to bezbarwna krystaliczna substancja o temperaturze topnienia 153 C.
Występuje w:
- owocach ( np., soku z cytryny), grzybach, burakach,
- kwaśnym mleku,
-winie oraz
- igłach drzew iglastych
Jest bardzo ważnym produktem przemiany materii w organizmach zwierzęcych.
Kwas cytrynowy otrzymywany jest:
w procesie fermentacji glukozy i maltozy,
pod wpływem enzymów odpowiedniego gatunku pleśni,
drodze syntetycznej,
Kwas jabłkowy
(kwas hydroksybursztynowy)
wzór sumaryczny C4H6 O5
wzór strukturalny:
Kwas ten jest pochodną kwasu bursztynowego.
Jest to związek dikarboksylowy, optycznie czynny.
Odmiana lewoskrętna (L-) występuje w owocach jarzębiny, berberysu, jabłkach, pigwie, agreście, łodygach rabarbaru.