Ceramiczne posadzki i okładziny ścian wytwarzane były już w starożytności. Kiedyś stosowane wyłącznie do dekoracji reprezentacyjnych budowli i pałaców, dziś są powszechnym materiałem wykańczania wnętrz domów i mieszkań.
Podstawowym materiałem do ich produkcji są gliny i iły. Bardzo ważnym etapem w produkcji jest przygotowanie masy glinianej o jednorodnej strukturze i stałym składzie, co gwarantuje produkcję elementów o podobnych parametrach technicznych i kolorystyce. W trakcie przygotowywania masy glinianej dodawane są także piasek, tlenki barwiące oraz mineralne dodatki uszlachetniające. Z masy glinianej formowane są płytki i kształtki ceramiczne przez prasowanie lub ciągnienie. Po uformowaniu elementy ceramiczne są suszone.
Ostateczny wygląd i właściwości elementy ceramiczne uzyskują w procesie wypalenia w wysokiej temperaturze 1000-1300 st. C.
Polski rynek materiałów budowlanych oferuje duży wybór różnorodnych płytek ceramicznych krajowych i zagranicznych. Producenci konkurują ze sobą, wprowadzając coraz to nowy asortyment towarów i podnosząc ich jakość. Nowoczesne płytki ceramiczne służą nie tylko do wykładania podłóg i ścian w pomieszczeniach mieszkalnych. Doskonale nadają się również do stosowania na zewnątrz budynków, na tarasy i balkony. Wytrzymują zmienne temperatury, ruch pieszy, a nawet ruch lekkich wózków transportowych. Należy jednak pamiętać, że zastosowanie płytek niezgodnie z przeznaczeniem prowadzi do ich przedwczesnego zużycia, a nawet zniszczenia.
(Oznaczenia od Smaga)
Stopień ścieralności
Badanie tej cechy przeprowadza się dla wszelkiego rodzaju ceramicznych kształtek posadzkowych. Badanie prowadzi się na tarczy Boehmego, poprzez poddaniu ścierającemu działaniu proszku elektrokorundowego w znormalizowanych warunkach. Określa się utratę masy lub wysokości próbki spowodowaną tym oddziaływaniem.
Stopień ścieralności płytek decyduje o możliwości ich zastosowania na ściany i podłogi. Norma EN154 dla płytek o powierzchni szkliwionej norma określa cztery klasy odporności na ścieranie, oznaczone cyframi rzymskimi od I do IV, przy czym klasa I to najniższa odporność, a klasa IV to najwyższa.
Doboru płytek w zależności od miejsca eksploatacji dokonuje się w oparciu o odpowiednie normy. Poniżej przedstawione zostaną informacje o podziale płytek na grupy, o ich właściwościach i przeznaczeniu. W związku z procesem powszechnej normalizacji w ramach współpracy z Unią Europejską większość polskich norm PN dotyczących płytek ceramicznych została już zastąpiona normami europejskimi EN. I tak norma europejska EN 87, która obowiązuje w naszym kraju od 1995 roku klasyfikuje płytki ceramiczne w zależności od technologii produkcji (A, B, C) i nasiąkliwości wodnej E na trzy grupy:
Podział ze względu na nasiąkliwość ( wpływa na mrozoodporność płytek, możliwość stosowania na podłogi ogrzewane oraz rodzaj zaprawy klejącej do mocowania płytek) :
Grupa I płytki o nasiąkliwości poniżej 3%
Płytki tej grupy są produkowane jako: szkliwione, nieszkliwione, nieszkliwione polerowane, ciągnione lub prasowane. Płytki te przeznaczone są do wykładania ścian i podłóg, wewnątrz i na zewnątrz budynków, w ujemnych i dodatnich temperaturach. Ponadto mogą być używane do wykładania tarasów, dużych przestrzeni pawilonów handlowych, a także jako płytki elewacyjne. Płytki produkowane metodą ciągnioną są zwykle mniej estetyczne i stosuje się je przede wszystkim w budownictwie przemysłowym. Przy wyborze płytek szkliwionych przeznaczonych do wykładania podłóg należy kierować się klasą ścieralności.
- płytki w klasie I przeznaczone są do wykładania podłóg w pomieszczeniach mieszkalnych o małym natężeniu ruchu, pozbawionych bezpośredniego dostępu z zewnątrz budynku np. łazienka, sypialnia.
- płytki w klasie II przeznaczone są do wykładania podłóg w pomieszczeniach mieszkalnych o średnim natężeniu ruchu, nie mających bezpośredniego kontaktu z otoczeniem zewnętrznym np. jadalnie, pokoje dzienne.
- płytki w klasie III przeznaczone są do wykładania podłóg w pomieszczeniach o średnim natężeniu ruchu, także w pomieszczeniach z wyjściem na zewnątrz. Można je stosować w kuchniach, przedpokojach, na balkonach, tarasach.
- płytki w klasie IV przeznaczone są do wykładania podłóg w miejscach o zwiększonej intensywności ruchu pieszego. Można je stosować we wszystkich pomieszczeniach, także w budynkach użyteczności publicznej takich jak: sklepy, hale wystawowe, restauracje z wyłączeniem miejsc o szczególnie dużym natężeniu ruchu.
Zaletą szkliwionych płytek podłogowych jest ich dobra zmywalność typowymi środkami czystości.
Grupa II płytki o nasiąkliwości wodnej od 3% do 10%
Płytki tej grupy przeznaczone są do wykładania ścian i podłóg. Przy wyborze płytek szkliwionych przeznaczonych na podłogi należy kierować się klasą odporności na ścieranie podobnie jak przy płytkach grupy I. Płytki te mogą również znaleźć zastosowanie jako płytki mrozoodporne, jeśli producent zaznaczył to wyraźnie na opakowaniu.
Grupa III płytki o nasiąkliwości wodnej od 10% do 20%
Są to płytki szkliwione, produkowane w Polsce najliczniej. Przeznaczone są do stosowania wyłącznie na ściany wewnątrz budynków.
Odporność na ścieranie płytek szkliwionych:
Odporność na ścieranie płytek nieszkliwionych:
ODPORNOŚĆ NA ŚCIERANIE WGŁĘBNE - określana poprzez pomiar objętości materiału wytartego z powierzchni płytki. Największa wartość dopuszczalna - 205 mm3
Twardość powierzchniowa w skali Mohsa: