„Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki”

Antypedagogika pojawiła się z początkiem lat 70 w Stanach Zjednoczonych, a kilka lat później w RFN, Szwajcarii, Francji.

Antypedagogika ukazuje nie tylko rozdźwięk miedzy wartościami oficjalnymi, odświętnymi pedagogiki, a rzeczywiście realizowanymi przez nią, jako niemożliwy do wyeliminowania ze stery publicznej, edukacyjnej i prywatnej, ujawnia to, iż ich urzeczywistnienie obraca się przeciwko człowiekowi.

Antypedagogika pojawiła się (1964-1970) wraz z aktywizacja ruchów młodzieżowych, emancypacyjnych mniejszości etnicznych, ewolucja nowych orientacji badawczych.

Nieletni są mniejszością w świecie, stanowiącą 1/3 ludzkości, która podlega różnym mechanizmom i prawom segregacji i dyskryminacji. Przyczynę takiego stanu rzeczy upatrują w tym, że młodzież i dzieci są traktowani jak przedmioty. Pomimo deklaracji i Prawu Człowieka, Istnieje zależność młodzieży od osób dorosłych. Traktuje się je nadal jako przedmiot opieki, konsumenci. Dzieci są traktowane jako własność rodziców, lub totalitarnego państwa.

AMERYKA

Richard Farson - psycholog, Opowiedział się za Kodeksem praw dla nieletnich.

1. Prawo do samostanowienia

Samodzielne podejmowanie decyzji, Wolność duchowa, kształtowania własnego życia

2. Prawo do swobodnego wyboru środowiska życia

Opuszczenie własnego domu rodzinnego (maltretowanie), by znaleźć sobie za pomocą instytucji środowisko zastępcze.

3. Prawo do środ. Wyposażonego adekwatnie do potrzeb i możliwości psychorozwojowych dzieci

Dostosowanie wyposażenia otoczenia do wzrostu, wagi, poziomu sprawności dziecka, odporności na stres, poziomu wrażliwości

4. Prawo do wiedzy

5. Prawo do samowychowania

Samostanowienie o swojej edukacji, zniesienie przymusu nauczania i zastąpienie go wolnością uczenia się, wyeliminowanie z edukacji indokrynacji,

6. Prawo do życia bez kar cielesnych

Zaprzestanie stosowania kar cielesnych w rodzinie, przez nauczycieli, wychowawców

7. Prawo do seksualnej wolności

Prowadzenie przez rodziców i nauczycieli edukacji seksualnej, prawo do samozdobywania wiedzy w tym zakresie

8. Prawo do działalności gospodarczej

Możliwość do podejmowania pracy i zarabiania pieniędzy według takich samych stawek co dorośli, wykonując tego samego typu operacje, otrzymywanie kredytów, własność prywatna.

9. Prawo do wpływu na życie polityczne

Zniesienie granic wiekowych w odniesieniu do praw wyborczych

NIEMCY

Heinrich Kupffer, Ekkehard von Braunmühl, Helmut Ostermayer, „Hubertus von Schoenebeck” - humaniści, prawnicy. Hubertus kierownik stowarzyszenia „Przyjaźń z dziećmi”, opracował Niemiecki Manifest Dziecięcy 1980 r. Manifest podzielony na 3 kategorie praw;

I Prawa Podstawowe

Prawo do równości (mogą czynić wszystko to co dorośli w ramach obowiązującego prawa)

Do swobodnego rozwoju (swobodny rozwój osobowości, nie godzący w autonomiczny rozwój innych osób)

Odpowiedzialność prawna za swoje czyny

Prawo do ochrony prawnej (mogą skarżyć przed sądem inne osoby)

II Prawa Społeczne

Prawo do prawnej regulacji własnej aktywności społecznej (mogą uczestniczyć nieograniczenie w życiu społecznym, o ile nie godzi to w wymiar prawa)

Prawo do uczestnictwa w życiu publicznym (spraw. Funkcji w urzędach)

Prawo do uczestnictwa w wyborach (czynne i bierne prawo wyborcze)

Prawo do swobodnego wyrażania własnych poglądów (radio, prasa)

Prawo do otrzymywania wynagrodzenia za pracę

Prawo do wyboru życiowego partnera (przyjaciół, małżonka)

Prawo do wsparcia ze strony dorosłych w kierowaniu własnym życiem

Prawo do minimalnego wpływu na życie w państwie

III Prawa Indywidualne

Prawo do zadawalających dziecko narodzin (bez przemocy)

Prawo do swobodnego przyjmowania pożywienia (pora spożycia, treść pokarmu)

Prawo do własnego imienia

Prawo do prywatnego życia (współżycie w rodzinie)

Prawo do seksualizmu (same doświadczają jego skutków)

Prawo do samostanowienia o swojej edukacji (nie istnieje przymus szkolny)

Prawo do wolności religijnej

Prawo do swobody (swobodne ustalanie miejsca swego pobytu)

Prawo do informacji w zakresie wszystkich interesujących je faktów i zdarzeń

Dziecko jest człowiekiem. Dorośli muszą się liczyć z podmiotowością dzieci jako całościową i wewnętrzną odpowiedzią osoby na to co dzieje się miedzy nią a światem „tu i teraz”, pojawiającą się w danej chwili i zmieniającą się nieustannie. Dzięki równouprawnieniu dorośli będą poważnie traktować dzieci. Wzrośnie przez to u dzieci poczucie własnej wartości i przekonanie, że jest ważny, i może współdecydować. Dzieci są bardziej wrażliwe na uczciwość, sprawiedliwość i prawdę. W Państwie demokratycznym dzieci powinny mieć prawo do czynnego życia politycznego.

POLSKA

Zbigniew Kwieciński

Młode pokolenie jest zagrożone przez instytucje, urządzenia, interesy, poziom i charakter kompetencji dorosłych, którzy ufundowali taki świat własnej młodzieży. Młodzież żywi brak ufności wobec starszych i nie darzy ich autorytetem. Znaczna część ma poczucie niepewnej, niejasnej perspektywy na oczekiwany pozom życia, wykorzystania kompetencji, na satysfakcjonujące i bezpieczne życie we własnej dorosłości.

Dorośli zamiast tworzyć otwarty system skierowany na przyszłość, koncentrują się na przeszłości swych przodków.

Polskie prawodawstwo wobec dzieci wyrasta z nurtu pozytywistycznego, i nic nie wskazuje że zostanie zmienione. Kto nie ma władzy tego prawa mogą być ograniczone.

W Polsce nie ma Karty deklaracji prawa dzieci.

Zgodnie z prawem(Konstytucji, przepisami KPA, KPC, KPR) za dziecko uważa się człowieka od urodzenia do 18 r.ż. Dzieci nie są podmiotami praw., nie wolno im korzystać z nich bezpośrednio. Z jednej strony określone w państwie prawa przysługują wszystkim bez względu na wiek, rasę, pochodzenie, wyznanie (również dzieciom), a z drugiej strony możliwość dokonywania czynności prawnych musi być uzależniona od stopnia rozwoju i od stanu psychicznego człowieka, a także od wieku.

Dzieci maja mniej praw, wolności, nie są uważane za podmioty, i z tego tytułu nie są szanowane w życiu codziennym i wobec prawa.

Dorośli przy pomocy kłamstwa dążą do umocnienia i poszerzenia swego panowania, władania nad dziećmi. Usprawiedliwiają to stwierdzeniem „dla dobra dziecka”.

Marian Balcerek - prawnik - poruszył problem obniżenia wieku zdolności do czynności prawnych już od 15 r.ż.

MARGARET MEAD - Typy Kultur

1. Postfiguratywna

Młode pokolenie jest formowane na wzór i podobieństwo rodziców, zgodnie z ich oczekiwaniami. Zabiegami socjalizacyjnymi będzie niedopuszczenie żadnej tolerancji ani dowolności, by młode pokolenie w całej pełni identyfikowało się z obowiązującymi wzorami kultury i zachowań

2. Konfiguratywna

Rozpad systemu postfiguratywnego. Zaczyna się od jakiegoś kataklizmu, przełomu. Naturalnym warunkiem współistnienia grup pokoleniowych jest tolerancja wobec wzajemnych postaw i zachowań. Dominującym wzorem dla członka społeczeństwa są zachowania rówieśników. Starsi odgrywają rolę, określając formy i granice w których konfiguracja może wystąpić w zachowaniu młodego pokolenia.

3. Prefiguratywna

Model kultury przyszłości. Dorośli będą zmuszeni do uznania niezależności dzieci i młodzieży, będą od nich uczyć się postaw i wzorów zachowań, wynikających z akceptacji rytmu życia społecznego. Młode pokolenie będzie reprezentować przyszłość.

Antypedagogika jest adresowana do osób dorosłych, które dojrzały do kreowania w swoim społeczeństwie kultury prefiguratywnej, by wypracować nowy sposób porozumiewania się z młodym pokoleniem.

W przyszłości nie będzie wolno postrzegać dziecka jako kogoś, kto musi być przygotowywany do swojego późniejszego życia, lecz jako kogoś, kto żyje i uczy się dzisiaj w sposób naturalny i samodzielny.

CZARNA PEDAGODIKA

Jest oskarżeniem Każdej nauki o wychowaniu, Teorii wychowania, że niesie z sobą przemoc, totalitaryzm, mistyfikację, wrogość wobec dziecka.

Antypedagodzy; Katarina Rutschy, Ekkehard von Braumühl, Alice Miller. Starają się odsłonić obszary pedag. Dobro-Zło, wykazać możliwe do zaistnienia w toku edukacji i wychowania mechanizmy samo wzmacniającego się zła, by można było zrozumieć w jaki sposób nauczyciele, uczniowie, rodzice uczestniczą w procesie własnego zniewalania.

Każda pedagogika opiera się na silnym przeświadczeniu, iż dzieci i młodzież muszą być wychowywani, choć w istocie chodzi o utrzymanie hierarchicznych stosunków społecznych, o zachowanie prawa do dominacji i dyskryminacji wiekowej.

Niszczycielska rola wychowania polega na tym, iż staje się ono obszarem stosowania przemocy fizycznej i psychicznej wobec dziecka.

Rolą Antypedagogiki jest uświadomienie ludziom dorosłym znaczenia ich własnego dzieciństwa, wspomnianej części zamrożonych w nich emocji i odblokowanie ich wrażliwości na obowiązującą w ich dzieciństwie pokorę. Projekcja głębokich negatywnych przeżyć z własnego dzieciństwa na podlegające wpływom wychowawcy dzieci może być uwarunkowana takimi motywami jak: lęk przed wolnością, chęć zemsty za doznane cierpienia, idealizacja własnego dzieciństwa i rodziców.

Tezy negatywnych wpływów wychowawczych - Alice Miller;

1. dorośli są panami podlegającego mu dziecka

2. Dorośli określają co jest prawem, a co nim nie jest

3. Gniew dorosłych wynika z ich własnych konfliktów, problemów

4. Dzieci są obarczane odpowiedzialnością za stan niezadowolenia czy gniewu dorosłych

5. Rodzice powinni być zawsze szanowani

6. Spontaniczne uczucia dziecka oznaczają zawsze niebezpieczeństwo dla jego pana i władcy

7. Dziecko należy pozbawić własnej woli tak wcześnie jak to jest możliwe

8. Wszystkie wymienione zabiegi powinny mieć miejsce w pierwszych latach życia dziecka.

Lider antypedagogiki w Niemczech Ekkehard von Braumühl twierdzi, iż każde dyrektywne, intencjonalne działanie pedagogiczne na dzieci niesie z sobą wrogość wobec nich, jest źródłem nietolerancji, braku szacunku i braku zaufania. Każda pedagogika celowościowa jest niezadowolona z człowieka, takiego jakim on jest stąd chce go zmienić, udoskonalić, interweniując w jego świat uczuć , myśli, motywacji, i zachowań. Rodzice mają pedagogiczne ambicje decydowania o losach innych.

Pedagogiczne nastawienie wobec dzieci niesie ze sobą wrogość wobec nich

Subiektywna - uczucie braku akceptacji wobec dziecka

Obiektywna - wyraz manifestacji, postawa osoby determinującej cierpienie dziecka, brak zainteresowania dzieckiem.

Antypedagogika - protest przeciw Fałszywej ideologii, szkodliwej życiowo praktyce wychowawczej

wg Heinricha Kupffera, pedagogika jest traktowana jako środek, narzędzie w rękach polityków, wskazujące ludziom sens życia. Sterowanie ludźmi

Antypedagogika umożliwia dokonywanie rekonstrukcji nie ujawnionych przez pedag. Założeń ontologicznych, psychologicznych, które w swej istocie kryją podstęp, pozór i przemoc.

Przemoc i zniewolenie uczniów, także rodziców dzieci uczęszczających do szkoły - kryje się między innymi za przymusem uczęszczania do szkoły, ukrytym programem nauczania, ocenianiem, klasyfikowaniem, dominacja tradycyjnych wzorów nauczania.

Hubertus von Schoenebeck - jako nauczyciel w szkole głównej (V-IX Klasy)]

Wprowadził przesłanki antypedagogiki do życia. Poszanowanie uczniów, partnerstwo w kontaktach. Chciał się przekonać czy współczesna szkoła jest humanistyczna, czy gwarantuje równouprawnienia w stosunkach międzyludzkich. Wprowadził kontrakt z uczniami. Dzięki rocznej praktyce zdobył zaufanie, był przyjacielem, interesował się ich problemami, Zdobył pełną akceptację i szacunek wśród swoich i innych uczniów, jednak nie spodobało się to innym nauczycielom, czującym w tym zagrożenie przed koniecznością zmiany własnych stereotypów wychowczych. Przeniesiono go do innej szkoły.

Szkoły Polskie są również instytucjami aktywnie uczestniczącymi w demoralizowaniu dzieci i młodzieży, ogłupianiu ich przez zabijanie w nich zdolności, pasji poznawczych, obcinanie potencjału twórczego, tłumienie zainteresowań i wtłaczanie w kulturę pozoru. Istnieje funkcjonalny analfabetyzm

Antypedagogika apeluje do moralności dorosłych, dom sumień pedagogów aby szanowali godność swoich wychowanków, traktowanie ich jak istoty w pełni ludzkie.

Przemiana powinna przyjść z serc ludzi dorosłych, z ich demokratycznych postaw i uczuć, z potrzeby urzeczywistniania praw ludzkich i wolności dla swoich podopiecznych.

Różnica między Antypedagogiką a pedagogiką sprowadza się do sfery emocjonalnej, do wewnętrznego nastawienia wobec dzieci i młodzieży, ale doświadczonego z innej perspektywy kulturowej i antropologicznej.

Przesłanki ANTYPEDAGOGIKI

1. człowiek jest istotą wewnętrznie scaloną, jest jednością ciała, psychiki i duszy

2. jest istotą wolną, niepowtarzalną, nie podlegającą kontroli społecz. w sferze życia duch.

3. jest istota społeczną i konstruktywną, rodzi się z nieskończoną miłością samego siebie

4. Wszyscy ludzie są sobie równi bez względu na wiek, pleć, rasę, przekonania, wyznanie

5. Nie jest istotą która musi być wychowywana intencjonalnie

6. Człowiek jest zdolny już os samego urodzenia samemu odczuwać własne dobro i w pełni stanowić o samym sobie

7. Człowiek jest w 100% odpowiedzialny za samego siebie

8. Dzieciństwo jest w pełni wartościowym stanem humanum każdej osoby

9. Człowiek który nie jest w okresie dzieciństwa psychicznie i fizycznie opresjonowany, nie potrzebuje jako osoba dorosła stosować przemocy wobec innych ludzi

10. Człowiek uczy się z radością i satysfakcją przez całe życie i potrafi rozwijać swoje umiejętności jeżeli od urodzenia wspierano jego naturalną, wew. skłonność do tej aktywności

11. Człowiek wspierany w swoim dzieciństwie lojalnie przez rodziców potrafi jako osoba dorosła przetrzymać presję innych osób, organ. struktur, nie tracąc poczucia własnej tożsamości

12. Człowiek który nauczył się w swoim dzieciństwie współżycia z innymi ludźmi w sposób otwarty i wolny od wychowawczych intencji, doceni wartość tego typu interakcji dla siebie i społeczeństwa w trakcie osobistych spotkań z ludźmi.

13. Człowiek który od urodzenia nie dojrzewa w relacji psychicznej z innymi typu; pan-niewolnik, doświadcza konfliktu jako codzienną formę współżycia, a nie jako katastrofę we wzajemnych stosunkach międzyludzkich.

14. Człowiek który jako dziecko może żyć własnym życiem, z pełnym poszanowaniem swoich praw, nie potrzebuje uciekać w wyobcowany świat konsumpcji czy narkotyków

Postuluje się wychowanie bez celowego oddziaływania, rozumiane jako współżycie pokoleń w wolnym od wychowania poczuciu odpowiedzialności każdego za samego siebie.

WSPIERAĆ zamiast WYCHOWYWAĆ - Idea antypedagogiki

Wspieranie jest dobrowolnością. Koncentruje się na możliwościach budowania prawdziwych, autentycznych, opartych na wzajemnej przyjaźni i wolności stosunkach między dorosłymi, a młodym pokoleniem.

Wolne od wychowania wspieranie, jest zasadą tworzenia odmiennego, uczciwego środowiska dla wszystkich ludzi.

Antypedagogika pozbawia wychowawców ich odpowiedzialności za dzieci i tkwiącej u jej podstaw władzy i przemocy. Po stronie dorosłych kończy się panowanie, jednostronna dominacja, po stronie dziecka zaczyna się bycie człowiekiem.

Pedagogika Nieautoryta

Thomas Gordon - amerykański pedagog i psychoterapeuta, Autor koncepcji konstruktywnych i symetrycznych stosunków międzyludzkich „bez zwycięzców i pokonanych” W swojej działalności prowadził; kursy dla przywódców, kierowników i pracowników administracji, prowadził badania nad stosunkami interpersonalnymi, kreując humanistyczną orientację w zakresie wprowadzania do nich zmian.

Pracował na programem szkolenia dla rodziców w zakresie nabywania partnerskich umiejętności wychowywania własnych dzieci „Wychowanie bez Porażek”.

Pedagogika GORDONA określana wychowaniem bez zwycięzców i bez pokonanych. (teoria równoważnych stosunków interpersonalnych miedzy ludźmi. Traktowanie każdego w tych relacjach podmiotowo, z pełnym poszanowaniem jego praw i potrzeb.

Cele wychowania wprowadza ze sposobu postrzegania dziecka, uważając je za człowieka ze wszystkimi ludzkimi cechami, uczuciami i reakcjami, które dają możliwość bycia wolnym, samookreślającym się podmiotem własnego istnienia.

Cele wychowania;

• Autonomia, niezależność, twórczość, rozwój i realizacja własnych możliwości

• Samodzielność w radzeniu sobie ze swoimi problemami, konstruktywne ich rozwiązywanie

• Zdolność do zaspakajania własnych potrzeb, do odpowiedzialności za samego siebie, do samokontroli i samooceny

• Autoafirmacja i poczucie własnej wartości

• Autentyzm w wyrażaniu uczuć

• Umiejętność współpracy z innymi, zdolność respektowania ich potrzeb, niezapominanie o własnych

• Umiejętność samodzielnego samoograniczania własnej swobody i wolności

• Wewnętrzne zdyscyplinowanie

• Produktywność w realizowaniu życiowych możliwości

Naczelnym celem Wychowania jest szeroko rozumiany rozwój dziecka, który nie powinien być podporządkowany jakimś zewnętrznym wobec jego natury ideałom czy wzorom ale wynikać z własnego potencjału osobowego. Kolejnym celem jest umożliwienie dziecku polubienia i zaakceptowania siebie oraz zdobycia poczucia własnej wartości. Dzięki temu może rozwijać własne możliwości. Dziecko powinno wyrażać swoje uczucia jasno i bez skrępowania .Należy odstąpić od tych samych metod wychowania , które stosowały minione pokolenie rodziców i wychowawców.

NIE JEST JUŻ PRAWDĄ, ŻE DZIECKO;

1. Nie jest pełnowartościowym człowiekiem, gdyż ono jest też człowiekiem

2. Jest złe z natury, trzeba je dyscyplinować i stosować wobec nich surowe kary cielesne, gdyż dziecko jest z natury dobre

3. Jest własnością rodziców, ich kontynuacją, jest dla nich najważniejsze, gdyż jest ono indywidualna osobą, która do nich nie należy i nie jest ich własnością

4. Chce by dorośli wyznaczali mu granice jego zachowań, gdyz faktycznie dziecko chce jedynie wiedzieć jak daleko może się posunąć by jego zachowanie było zaakceptowane przez rodziców.

5. Buntuje się przeciwko rodzicom, gdyż ono buntuje się jedynie przeciwko destrukcyjnym metodom wychowawczym swoich rodziców

NIE JEST JUŻ PRAWDĄ, ŻE WYCHOWAWCY;

1. Muszą być czymś więcej, niż zwykłymi ludźmi i maja w związku z tym obowiązek być czymś lepszym niż tylko ludzie, gdyz pełniąc swoja rolę wychowawcy są w dalszym ciągu ludźmi z wadami i zaletami, uczuciami, ograniczeniami.

2. Musza być konsekwentni, gdyż nie jest możliwe bycie zawsze konsekwentnym

3. Muszą stanowić zwarty front w wychowaniu dzieci, być zgodni w swych uczuciach i postępowaniu, gdyż prowadzi to często do nieautentyczności jednego z rodziców, który ma kłopoty w nawiązaniu indywidualnych więzi z dzieckiem

4. Muszą zawsze akceptować dziecko, gdyż daje im to pretekst do używania wobec niego władzy i autorytetu

5. Mają prawo narzucać dzieciom swoja wolę i rozwiązania, oraz muszą zwyciężać w relacjach z dziećmi, by nie zostać pokonanym, gdyż bronią oni w ten sposób zdecydowanie jedynie swoich praw do dzieci, autorytetu i sprawowanej nad nimi władzy

6. Musza przekazywać dzieciom swoją hierarchię wartości, hierarchia wartości uznawana przez wych. Nie jest jedynie słuszna

7. Są odpowiedzialni za przekazywanie kultury, gdyż wykorzystanie przez nich władzy i dominacji w celu narzucenia dzieciom ogólnie przyjętych przez społeczeństwo wzorców, może doprowadzić do powstania mechanizmów obronnych, takich jak przy stosowaniu władzy.

8. Powinni używać w stosunku do dzieci swojej władzy i autorytetu, gdyż posługiwanie się autorytetem opartym na władzy jest szkodliwe i nieskuteczne, gdyż wywołuje u dzieci bunt i opór. Korzystne posługiwanie się autorytetem jest wtedy gdy oznacza on skuteczne i konstruktywne metody wpływu na dzieci.

Konflikty jaki wynikają ze stosowania przez wychowawców fałszywych przekonań niszczą ich wzajemne stosunki z dziećmi. Sposób uporania się z konfliktami jest może najbardziej decydującym czynnikiem dla stosunków między rodzicami a dziećmi. Czynnikiem decydującym o powodzeniu wychowania jest uzewnętrznienie konfliktu, traktowanie ich w sposób naturalny, jako coś pozytywnego.

Przesłanie Pedagogiki Gordona - proponuje taka metodę radzenia sobie z nieuniknionymi konfliktami, aby żadna ze stron nie zwyciężyła i nie była w nich pokonana. Pośredni wpływ na dziecko, który sprzyja jego rozwojowi, pozwala na samodzielne, odpowiedzialne podejmowanie decyzji i ponoszenie konsekwencji własnych wyborów. W wychowaniu preferuje niestosowanie przymusu, okazywanie mu zaufania do jego zdolności samodzielnego radzenia sobie z trudnościami, podejmowanie z nimi współpracy oraz liczenie się z jego potrzebami. Zadaniem wych. Jest takie wspieranie rozwoju, by miało one pełne warunki do samorealizacji.

Zasady Wychowania bez Porażek;

zasada posiadania problemu, problem powinna rozwiązywać samodzielnie osoba, rzeczywiście go posiadająca. W zależności od tego kto ma problem wychow. Stosuje techniki konfrontacyjne (informuje on dziecko, że ma problem i potrzebuje jego pomocy) lub pomocnicze (wobec problemu staje dziecko, używanie przez wych. Technik komunikacyjnych które wspierają wychowanka w samodzielnym rozwiązaniu przez niego problemu)

zasada okazywania akceptacji osobie posiadającej problem. Wych. może poprawić jej samopoczucie, przyczyniając się do wzrostu jej poczucia własnej wartości i szacunku do siebie. Zachęcenie wych. do dokonania konstruktywnych zmian własnej osobowości

zasada zadbania wychowawcy o samego siebie, musi potrafić zaspokajać własne potrzeby (bezpieczeństwa, akceptacji, uznania, szacunku dla samego siebie)

zasada samozdyscyplinowania każdej osoby i jej aktywnej partycypacji w ustaleniu zasad współżycia, Każda społeczność potrzebuje zasad, reguł, przepisów, gdyż bez nich pogrążyła by się w chaosie i konfliktach. Jeśli osoby aktywnie uczestniczą w powstawaniu zasad, to są bardziej zobowiązane do ich przestrzegania i respektowania.

Metoda wychowania bez porażek jest takim sposobem rozwiązywania indywidualnych konfliktów, za pomocą którego każdy z wychowawców i wychowanków może uzyskać własne rozwiązanie, charakterystyczne i możliwe do przyjęcia tylko przez niego. Konflikty rozwiązuje się na gorąco. W toku negocjacji poszukuje się takiego rozwiązania, które zadowoli oczekiwania i zaspokoi potrzeby wychowawców i wychowanków. Wynikiem nie może być kompromis (rezygnacja jednej ze stron ze swoich potrzeb).

Wychowawcy pozostawiając dzieciom konieczność rozwiązania sytuacji trudnej występują w roli mediatora. Metody wychowania nastawione są na partnerskie stosunki wychowawcy z wychowankiem. Proponują odformalizowane współdziałanie i współpracę które będą się odbywać na płaszczyźnie „człowiek - człowiek”.

6 Faz Wychowania bez porażek

1. Rozpoznanie i zdefiniowanie konfliktu (wyartykułowanie potrzeb i oczekiwań)

2. Poszukiwanie możliwych rozwiązań konfliktu (rozwiązania nie podlegają krytyce ani ocenie)

3. Krytyczna ocena projektów rozwiązań (wspólna analiza, pozytywy i negatywy)

4. Wybór najlepszego rozwiązania (w pełni zrozumiałe i przyjęte bez zastrzeżeń dla obu stron)

5. Opracowanie sposobu wprowadzenia w życie tego rozwiązania (szczegóły jej wykonania)

6. Poddanie kontroli (czy rozwiązanie sprawdziło się w życiu)

Alternatywnymi wobec dyscyplinowania sposobami wychowania są oddziaływania;

-stosowanie pozytywnych wypowiedzi typu „ja”, - aktywne słuchanie, - prawidłowe odczytywanie potrzeb dzieci, - stosowanie handlu zamiennego, - zmiana otoczenia, - konfrontacje i prewencyjne wypowiedzi typu „ja”, - zmiana fazy w rozwiązywaniu konfliktów, celem zmniejszenia oporu, - rozwiązanie problemu, oraz zmiana uczuć wtórnych na pierwotne

Zdaniem Małgorzaty Rosin

Koncepcja wychowania bez porażek, jest pedagogiką, a więc odmiennym paradygmatem edukacyjnym

• Źródła swej koncepcji wywodzi z psych. Humanistycznej (koncepcja człowieka)

• Opiera na teorii stosunków międzyludzkich, kładąc nacisk akcent na zasady komunikacji interpers.

• Występuje przeciwko stosunkom władzy, posługiwania się siłą i lekiem w kontaktach z innymi

• Pragnie by stosunki wychowawcze opierały się na wzajemnym poszanowaniu swoich potrzeb

• Twierdzi ze przyczyna konfliktów jest posługiwanie się barierami komunikacji

• Proponuje program treningu dla wychow., dla pozyskania umiejętności efektywnej komunikacji

KRYTYKA PEDAGOGIKI T. GORDONA

(Krytyka niechętnych psychologii humanistycznej psychologów, osobistych projekcji na wycinkowe sytuacje wychowawcze. Wiele uogólnień nie mających potwierdzenia. Walka antagonistyczna)

1. Związek pedagogiki Gordona z psychologia humanistyczną. Przekazuje swoim czytelnikom bezdyskusyjne poglądy które staja się zarazem koniecznymi do opanowania regułami zachowań. Ich opanowanie przez zainteresowanych nimi wychowawców ma zagwarantować wywołanie pożądanego wzoru zachowań dzieci. Jest tu zastosowany behawioralny schemat, tyle że w odróżnieniu od niego przenika on do sfery przeżyć i doznań psychicznych człowieka w trosce o pozyskanie przez niego pełnego człowieczeństwa.

2. Krytykowany za to że swoimi poradnikami dla rodziców, nauczycieli, liderów grup społecznych odpowiada na ogromne zapotrzebowanie społ. wyjaśnieniem mechanizmów oraz sposobów działań sprzyjających właściwemu wychowaniu dzieci i młodzieży, czy efektywnemu kierowaniu określonym zespołem ludzkim.

3. Zarzuca że treści jego poradników propagują jednowymiarowy obraz świata, ujmując proces wychowawczy w kategoriach ściśle mechanicznych, w świetle których wychowawcy powinni się troszczyć o skuteczność wywiązywania się ich dzieci z obowiązków społecznych i interpersonalnych. Są one sprzeczne z naturalnym sposobem życia i bycia tak większości rodziców, jak i ich wychowanków „zmuszając wszystkich do przyjmowania sztucznych regulacji wzajemnych kontaktów.

4. Jego prace są adresowane nie tylko do nieudaczników życiowych czy pedagogicznych, gdyż ci z reguły nie czytają żadnych książek pedagogicznych, ani poradników psychologicznych, ile do rodziców czy wychowawców, którzy są najbardziej wrażliwi na losy życia własnych czy oddanych im pod opiekę dzieci. Czytają je ci których trapią różne wątpliwości , troski nie potwierdzone dowodami ani badaniami

Zmiany w nauczycielach i wychowawcach po uczestnictwie w kursie „wychowanie bez porażek”

• Zdobycie umiejętności słuchania, przekazywania akceptacji

• Opanowanie umiejętności jasnego komunikowania swoich odczuć

• Przyznanie wychowankom prawa do wyrażania wszystkich nawet negatywnych uczuć

• Zmniejszenie ilości przekazywanych uwag krytycznych

• Nabywanie umiejętności rozwiązywanie sytuacji trudnych bez przemocy

• Coraz lepsze poznawanie potrzeb wychowanków

• Rezygnacja z dawania rad

• Rezygnacja z tradycyjnych form nagradzania i karania

• Zwrócenie uwagi na zainteresowania dziecka

• Nabycie umiejętności stanowienia granic

Zdobycie tych umiejętności umożliwiło wychow. nawiązanie bliskiej więzi z wychowankami, lepsze ich poznanie. Zmienili sposób postrzegania siebie i swojej roli w relacjach z ludźmi. Zwiększyła się ich tolerancja dla zachowań innych ludzi. Przekonali się o możliwości zawierania porozumień z innymi osobami, dzięki czemu są nastawieni nie na stosunki walki, ale na poszukiwanie tego co ich łączy. Nabrali umiejętności stawiania czoła sytuacjom konfliktowym.rna

„

STRUKTURA PROCESU WYCHOWANIA”

Definicje PROCESU WYCHOWANIA

„proces” oznacza postępowanie na przód. Jest pewnym ciągiem działań, bądź zmian, które są uporządkowane i wynikają jedne z drugich. Ma wyraźnie nakreślony kierunek posterowana, pewną strukturę, określone właściwości. Proces prowadzi na ogół do postępu.

wg Sośnickiego - (podejście subiektywistyczne) proces, jest pewnym ciągiem zmian dokonujących się w obrębie osobowości, prowadzące do nowego stanu psychicznego i fizycznego człowieka. Proces ugruntowuje się w wychowanku, dokonuje się w nim i tylko przez analizę zmian w jego osobowości można orzekać o kierunku i skuteczności oddziaływań wychowawczych. Skupia się na zmianach zachodzących w osobowości

Wg Wroczyńskiego - (podejście socjologiczne, obiektywistyczne) o procesie wych. możemy mówić wówczas kiedy analizuje się ciągi działań podejmowanych przez wychowawców wobec wychowanka lub wychowanków. Działania są zaplanowane, uhierarchizowanie i można ocenić ich skuteczność pedagog. W postaci zmian w zachowaniach wychowanków uznanych przez wychowawców jako pożądane. Ogranicza się do analizy zewnętrznych działań podejmowanych wobec wychowanka bez próby wnikania w zmiany dokonujące się w sferze świadomości i rozwoju fizycznego wychowanka.

Wg Miller - proces wychowania dokonuje się na 2 płaszczyznach; 1] działania polityków (zarządzanie), 2] konkretne działania wychowawców

Struktura procesu wychowania

Warstwa aksjologiczna

• Ideał - pełny opis zintegrowanych cech człowieka, wartościowych z punktu widzenia interesantów, społeczeństwa, grup. Muszyński - ideał jest postulowanym kształtem dojrzałej osobowości.

• Cele wychowania - taki stan rzeczy, którego osiągniecie jest postulowane. Postulat oddziaływań międzyludzkich. Sośnicki - 2 rodzaje; ostateczne i etapowe.

Ideał Wychowania - to postulowany kształt dojrzałej osobowości, z niego wyprowadza się cele wychowania które wg Muszyńskiego tworzą określoną strukturę. Współzależność ideału i celu można nazwać deterministycznym, ponieważ realizacja danego celu zbliża kształt osobowości wychowanka do ideału

Aspekty Analizy ideału wychowania; treściowy (treść konkretnych ideałów, wchodzi w skład aksjologii wychowania) formalny (opis ideału i jego struktura, wchodzi w zakres teleologii wychowawczej)

Na Strukturę Ideału wychowania składają się cele;

• Nadrzędne: (w. Umysłowa - prawda, w. Moralna - dobro, w. Estetyczna - piękno)

• Strategia wychowania; kierunkowa (kształtowanie postaw wobec różnych obiektów rzeczywistości i niego samego), instrumentalna (rozwijanie zdolności i dyspozycji osobowości)

• Etapowe (określony standard rozwoju osobowości wyróżniany na podstawie kryterium wieku życia)

• Operacyjne (realizowane na konkretnych zajęciach dydaktycznych i wychowawczych)

Źródła Celów wychowania (cel wywodzi się z ideału wychowania)

• wg Spencer - z natury człowieka

• wg Hessena - z kultury, wartości ponadczasowe

• wg Znanieckiego - z przebiegu życia społecznego, wartości społeczne

• wg Muszyńskiego - z ideologii, wizja przyszłego świata zawarta w ideologii

• wg Kunowskiego - z założeń religijnych, wartości religijne

Analiza celów w poszczególnych typach wychowania; urabiający, przyzwalający, wyzwalający

Warstwa operacyjna

• Formy - wychowawcy celowo organizują działania po to, aby wychowankowie przejawiali oczekiwane rodzaje aktywności. Klasyfikacje; przedmiot aktywności (działalność wytwórcza - praca, zabawa, sztuka, nauka, działalność usługowa i społeczna), relacje w jakie wchodzi wychowanek z innymi osobami (działalność indywidualna, zespołowa, zbiorowa; współdziałanie, konkurencja, rywalizacja, zwalczanie)

• Metody - pewna droga w postępowaniu wychowawcy z wychowankiem, drogą utartą i dobrze znaną. Jest funkcją ideału i celów wychowania. Klasyfikacja; indywidualne (Metoda; nagradzania i karania, modelowania, stawianie zadań, perswazji), pośrednie - wpływ przez grupę (Metoda; kształtowanie norm i wartości grupowych, restrukturalizacja spontanicznie ukształtowanych w grupie relacji interpersonalnych opartych na zasadzie atrakcyjności poszczególnych członków i tworzących określoną strukturę socjometryczną; kreowania przywództwa grupowego)

• Środki - są treścią metod. Metoda jest pewnym sposobem. Droga postępowania wychowawcy z wychowankiem, o tyle środek jest tym elementem które się tą droga porusza. Środki wychowania dotyczą tylko metod indywidualnych; w perswazji środkiem wychowawczym (słowo), karania (bicie, krzyki), nagradzania (słodycze, obietnice), modelowania (wzorzec który preferuje), zadaniowa (konkretne czynności do wykonania)

„ROZWÓJ JAKO CEL WYCHOWANIA”

	ROMANTYZM		TRANSMISJA KULTUROWA		PROGRESYWIZM
ZAŁOZENIA	Od Rousseau, reprezentowany przez Freuda, Gessela. Utrzymują, ze to co pochodzi od samego dziecka jest najważniejszym aspektem rozwoju. Środowisko pedagogiczne powinno być dostatecznie przyzwalające, aby umożliwić rozwinięcie się wew dobra, a wew zło wziąć pod kontrolę. Podkreślają metafory zdrowia i wzrostu. Ideologia pociąga za sobą odkrycie naturalnego i wew „ja”. Opiekunowie powinni trzymać się natury i zapobiegać krzywdzie i powinni zasługiwać na tytuł obrońców szczęścia i praw dzieci.. Podkreślają wolność dziecka, oraz to co jednostkowe i osobiste. Rozwój jest ujawnieniem wrodzonego wzorca. Podstawowym celem wychowania jest stworzenie bezkonfliktowego otoczenia, zdolnego do podsycania zdrowego rozwoju.	ZAŁOZENIA	Tradycyjni pedagodzy wierzą, że ich zadaniem jest przekazywanie teraźniejszej generacji zasobów wiedzy, norm i wartości zebranych w przeszłości, praca wychowawcy to bezpośrednie nauczanie wiadomości i reguł. Wychowanie składa się z przekazywania wiedzy, umiejętności, norm społecznych, i moralnych danej kultury. To co jest wyuczone i wartościowe w wychowaniu jest kulturowo danym zasobem wiedzy i norm. Umiejętność czytania i pisania główną drogą prowadzącą do kultury człowieka. Szkoła skoncentrowana na społeczeństwie, określa cele wychowawcze. Konieczność uczenia się przez dyscyplinę wobec porządku społecznego. Podkreśla to co wspólne i ustalone. Osiągnięcie moralności jako efekt uczenia się kulturowo zaakceptowanych ról. (Engelmann)	ZAŁOZENIA	Dewey - XIX - XX wiek, wychowanie powinno podtrzymywać naturalne interakcje dziecka z rozwijającym je społeczeństwem lub środowiskiem. Rozwój jako postęp, poprzez niezmienne, uporządkowane kolejne stadia. Celem wychowawczym jest osiągnięcie wyższego poziomu lub stadium rozwoju w życiu dorosłym. Cel ten wymaga środowiska wychowawczego, które aktywnie stymuluje rozwój poprzez prezentację rozwiązywalnych, lecz autentycznych problemów i konfliktów. Organizującą i rozwijającą siłą w doświadczeniu dziecka jest aktywne myślenie, a myślenie jest stymulowane przez wątpliwości, konflikt poznawczy. Zdobywanie wiedzy jako aktywna zmiana we wzorach myślenia wywołana przez doświadczane sytuacje. Osiągnięcie moralności jako aktywna zmiana we wzorach reakcji na problemowe sytuacje społeczne. Rozwój moralny jest często uczuciowy, rozwój poznawczy jest koniecznym warunkiem rozwoju moralnego. Wyrasta z interakcji społecznych w sytuacjach konfliktu społecznego. Sprawiedliwością, wzajemnością pomiędzy jednostką i innymi osobami w jej środowisku społecznym.
TEORIE PSYCHOLOGICZNE	Teoria rozwoju jako dojrzewania Rozwój umysłu rozpatrywany przez metaforę organicznego wzrostu, fizycznego wzrostu rośliny lub zwierzęcia. Środowisko oddziałuje na rozwój zapewniając niezbędne pożywienie dla naturalnie wzrastającego organizmu. Rozwój poznawczy jako rozwój poprzez stadia mające uprzednio ustalone wzory. Rozwój poznawczy jest twórczy. Rozwój emocjonalny odbywa się poprzez dziedziczne stadia. Stadia rozwoju reprezentują całkowity stan organizmu w danym okresie. Wiek prowadzi do nowego stadium bez względu na reorganizację stadiów poprzednich. Początek następnego stadium zachodzi bez względu na doświadczenie. Krańcowa deprywacja opóźni lub ustali rozwój, ale wzbogacenie nie musi koniecznie go przyspieszyć. Podstawowe struktury umysłowe wynikają z wrodzonego odwzorowywania.	TEORIE PSYCHOLOGICZNE	Teoria uczenia się asocjacyjna lub zależności środowiskowych Rozwój umysłu - metafora maszyny. Może być woskiem, na którym środowisko odciska swe znaki. Środowisko jako „wejście” , informacja, energia mniej lub bardziej bezpośrednio dostarczana do organizmu lub akumulowana w nim. Podłożem metafory są teorie psychologiczne asocjacjonistyczne, bodziec - reakcja, lub teorie środowiskowe. Struktury poznawcze rozpatrują jako odbicia struktur istniejących poza dzieckiem w fizycznym i społecznym świecie. Rozwój poznawczy jest wynikiem kierowanego uczenia się i nauczania. Zachowanie dziecka może być kształtowane przez bezpośrednie powtarzanie i wypracowywanie poprawnych reakcji i poprzez skojarzenie ze sprzężeniem zwrotnym lub nagrodą. Ułatwienie przejścia dziecka do następnego stopnia rozwoju pociąga za sobą odkrywanie następnego wyższego poziomu myślenia i konfliktu wymagającego aktywnego zastosowania obecnego poziomu myślenia do nowych problemowych sytuacji. Podstawowa struktura wynika z odwzorowywania lub kojarzenia zdarzeń w zewnętrznym świecie.	TEORIE PSYCHOLOGICZNE	Teoria poznawczo - rozwojowa lub interakcjonistyczna teoria rozwoju - dialektyczna Model postępu idei w dyskursie i konwersacji. Dziecko jest filozofem lub naukowcem - poetą. Dojrzała myśl jest wynikiem procesu rozwojowego, który nie jest prostym dojrzewaniem biologicznym, ani bezpośrednim uczeniem się, lecz raczej reorganizacją struktur psychicznych wynikających ze wzajemnych oddziaływań organizmu i środowiska. Podstawowa struktura umysłu jest produktem odwzorowywania interakcji pomiędzy organizmem i otoczeniem. Teoria usuwa tradycyjne rozgraniczenie rozwoju społecznego i intelektualnego. W centrum teorii znajduje się doktryna stadiów poznawczych (4 stadia). Stadium jest określoną strukturą myślenia, umiejscowiona w kolejności struktur, ale teoretycznie niezależną od czasu i od całkowitego stanu organizmu. Hierarchiczne reorganizacje. Dla interakcjonisty doświadczenie ma podstawowe znaczenie dla następstwa stadiów i większa lub bogatsza stymulacja prowadzi do szybszego postępu poprzez serie stadiów. Efekty doświadczenia w stymulowaniu rozwoju teoria poznawczo - rozwojowa utrzymuje, że należy zanalizować relację struktur specyficznych doświadczeń dziecka do struktur zachowania. Podstawowa struktura umysłowa wynika z oddziaływania pomiędzy organicznymi strukturyzujacymi tendencjami a strukturą świata zewnętrznego nie odbijając bezpośrednio żadnej z nich.
EPISTEMOLOGICZNE SKŁADNIKI	Ideologia wypływa z teorii dojrzewania, oraz z egzystencjalnej lub fenomenologicznej epistemologii; definiuje wiedzę i rzeczywistość jako odnoszące się do bezpośredniego wewnętrznego doświadczenia jednostki. Wiedza lub prawda jest świadomością siebie lub wglądem w siebie, świadomość ta jest formą prawdy o emocjonalnych i intelektualnych składowych „ja”. W celach podkreśla wewnętrzne uczucia i stany. Umiejętności, osiągnięcia i wyniki nie są zadawalające same w sobie, ale są jedynie środkami prowadzącymi do wewnętrznej świadomości, szczęścia lub zdrowia psychicznego. Stanowienie celów; Dla „Psychologii humanistycznej” posiadanie nowych, intensywnych i złożonych doświadczeń jest samorozwojem lub samoaktualizacją. Czy cele powinny być uniwersalne; definiowali cele poprzez wyrażanie się lub rozwój jednostkowej istoty lub tożsamości.	EPISTEMOLOGICZNE SKŁADNIKI	Ideologia wychowania stosuje epistemologie, która określa wiedze jako to, co jest powtarzalne i „obiektywne”, co można wskazać poprzez zmysły i pomiary, a co może być treściowo dzielone i sprawdzane. Cele; Ocenia zmiany edukacyjne na podstawie tego, co przedstawia dzieci, a nie na podstawie uczuć i myśli. Rozwój społeczny dzieci definiowany jest na podstawie zgodności zachowania z określonymi standardami kulturowymi, takimi jak uczciwość i pracowitość. Czy cele powinny być uniwersalne; skupienie się na pomiarach różnic indywidualnych, w ogólnych wymiarach osiągnięć lub wymiarach zachowania społecznego, według których każda jednostka może zostać sklasyfikowana.	EPISTEMOLOGICZNE SKŁADNIKI	Ideologia progresywna lub poznawczo rozwojowa wywodzi się z funkcjonalnej lub pragmatycznej epistemologii, która nie zrównuje wiedzy wewnętrznym doświadczeniem, ani zewnętrzną postrzegana zmysłami rzeczywistością, ale ze zrównoważonym, silnym związkiem pomiędzy dociekającą istota ludzką a sytuacją problemową. Znaczenie i prawda doświadczenia dziecka zależy od jej związku z sytuacją, w której działa dziecko. Usiłuje skoordynować funkcjonalnie zewnętrzne znaczenie doświadczeń dziecka, z jego wewnętrznym znaczeniem, tak jak przedstawia się obserwatorowi. W celach stara się zintegrować zachowanie i stany wewnętrzne w funkcjonalnej epistemologii umysłu. Usiłuje obserwować proces myślenia poprzez obserwowanie procesów wartościowania. Łączy on wywiady, testy behawioralne i naturalistyczne metody obserwacji. Podkreśla potrzebę badania zdolności umysłowych lub struktury umysłowej. Podejście stosuje funkcjonalną metodologię w celu ich koordynacji poprzez badania empiryczne. Stanowienie celów; koncentruje się na wychowaniu tak, jak ono związane jest z doświadczeniem dziecka, stara się spostrzegać lub oceniać doświadczenie w sposób funkcjonalny. Czyni rozróżnienie między humanitarnymi kryteriami jakości doświadczeń dziecka i wychowawczymi kryteriami jakości doświadczeń poprzez długoterminowe rozwojowe konsekwencje. Rozpatrują przyjemność i zainteresowanie dziecka jako podstawowe i uzasadnione kryterium wychowania, uważają je za kryterium humanitarne niż wychowawcze. Wartość efektu wychowawczego może zostać oceniona na podstawie jego wpływu na późniejsze zachowanie i rozwój. Czy cele powinny być uniwersalne; kwestionują znaczenie definiowania zachowania ze względu na pewne normy populacyjne zewnętrzne dla jednostki. Szuka uniwersalnych stanów jakościowych lub stadiów rozwoju. Stara się integrować dwudzielność tego co wewnętrzne i zewnętrzne, bezpośrednie z tym co oddalone w czasie, jednostkowego z ogólnym.
STANOWISKA WOBEC WARTOŚĆI	Ideologia opiera się na psychologii która pojmuje dziecko jako podmiot spontanicznie wzrastającego umysłu. „nauczyciele poszukują drogi wydostania się z roli Boga, ten sam etos mówi jakimi wartościami powinna się odznaczać przyszła generacja, jak również że nie maja prawa manipulować innymi ludźmi lub narzucać im własnych celów”. Humanistyczna uwaga etyczna na prawa dziecka musi wykraczać poza romantyczne wole szkoły, poza odszkalanie, do odstąpienia od bezpośrednich odniesień wychowawczych. Szacunek dla wolności dziecka oznacza przyznawanie mu maksymalnej wolności, dającej się pogodzić z wolnością innych. Wiara w „dobroć dziecka” jest wiarą, że to czego dzieci rzeczywiście pragną, o ile pozostawione zostaną same sobie, może zrównać się z tym, czego one powinny pragnąc z etycznego punktu widzenia. Cel wychowania, a faktycznie cel życia to pracować radośnie i znaleźć szczęście. Wolność prowadzi do zdrowia psychicznego i szczęścia. Terminy; samorealizacja, samoaktualizacją, spontaniczność są uważane z podstawowe ludzkie tendencje i uważane za dobre same w sobie. Wolnościowa ideologia oparta na relatywiźmie i zaufaniu do błędu psychologa. Elitaryzm odzwierciedla się w odmowie nakładania intelektualnych wartości wolnościowych, jednakowej sprawiedliwości, intelektualnego badania i społecznego rekonstrukcjonizmu na dziecko, pomimo że utrzymuje się że to najważniejsze wartości. Wolność - niewtrącanie się. Przyjmuje to co w jego założeniu stanowi wartość dziecka lub przyjmuje za swą wartość przesłankę tego, co jest „naturalne” w dziecku, zamiast popierać wartości kultury zapewnić dziecku wolność wzrostu, nawet gdyby taka wolność miała doprowadzić dziecko do stania się reakcjonistą.	STANOWISKA WOBEC WARTOŚĆI	Ideologie spoczywają na aksjologicznej przesłance względności społecznej, doktryny w której wartości są względne, jak i oparte na strukturach danej kultury i nie mogą być kwestionowane lub dalej uzasadniane. Nie uznają zasad moralnych. Pojęcia o charakterze moralnym, wykraczające poza zdolność odpowiedzi na społeczne wzmocnienia i kontrolę, polegają na „przednaukowych” koncepcjach wolnej woli. Projektantem kultury jest psycholog - król. Widzą wychowanie jako kontrola zachowania w służbie przetrwania kulturowego. Elitaryzm odzwierciedla się w wizji psychologa jako projektanta kultury, który wychowuje innych tak aby przystosowali się do kultury i jej utrzymania, a nie dla rozwoju wartości i wiedzy, która była by pożądana dla projektowania kultury. Błąd psychologa - jest forma błędu naturalistycznego, którym nazywamy bezpośrednie otrzymywanie sformułowań na temat, jaka powinna być ludzka natura, wartości i pragnienia, na podstawie stwierdzeń psychologicznych mówiących one są. Powszechnie tego rodzaju rozumowanie nie dostrzega różnicy pomiędzy tym, co jest upragnione, a tym czego powinno się pragnąć. Radykalna ideologia	STANOWISKA WOBEC WARTOŚĆI	Spoczywa na postulatach liberalizmu etycznego. Odrzuca tradycyjne standardy i relatywizm wartości na korzyść ogólnych sądów etycznych. Sądy wartościujące są etycznymi zasadami formułowanymi i uzasadnianymi metodami filozoficznymi. Postuluje aktywną stymulację rozwoju tych zasad u dzieci. Racjonalne zasady etyczne są ostatecznymi arbitrami wartości w definiowaniu celów wychowawczych. Zasady etyczne określają cele i środki wychowania. Stara się uczyni ć szkoły bardziej sprawiedliwymi. Równość , dostępność oświaty, wolność przekonań, dążenie aby wychowywać tak, aby ze szkół wyłaniali się ludzie wolni i sprawiedliwi. Zasada szacunku dla wolności jest sama w sobie określana jako moralny cel wychowania. Wzgląd wychowawczy na rozwój „wolnego charakteru” jest osadzony na zasadzie wolności. Są zwolennikami mocnego stosowania liberalnych zasad wychowania. Wych. powinno stymulować rozwój zasad moralnych studentów. Dodaje postulaty rozwoju i demokracji, które zawiera się w sprawiedliwości relacji między nauczycielem i dzieckiem, włączenie się w społeczność. Nie są elitarystami, ponieważ usiłują skierować rozwój wszystkich dzieci w kierunku uznawania zasad, które on uznaje za słuszne. Rozwój zasad etycznych i epistemologicznych jest naturalny, nie są narzucane dziecku. Kształcenie intelektualne nie jest jedynie przekazywaniem informacji umiejętności intelektualnych, jest ono przekazywaniem wzorów i metod naukowej refleksji i badań. Dając dziecku możliwość refleksyjnego badania naukowego, nauczyciel kieruje się zasadami metodami naukowej, którą sam przyjmuje jako podstawę racjonalnej rozumowej refleksji. Wolność - demokracja, pełny udział w systemie społecznym, który uznaje za podstawę równe prawa.
STRATEGIE DEFINIOWANIA CELÓW	Strategia „zasobu cnót” lub „pożądanych rysów cech” skłania się ku definiowaniu celów wych. za pomocą „zasobu cnót”, zbioru rysów charakteryzujących idealnie zdrową i w pełni funkcjonalną osobowość. Jednym z celów jest pomoc w emocjonalnym i społecznym rozwoju dziecka przez wzbudzenie zaufania do siebie, spontaniczność, ciekawość, samodyscyplina. Znaczenie słów, oznaczających daną cechę pożądaną jest związane z konwencjonalnym standardem kulturowym, który jest zarówno psychologicznie niejasny, estetycznie względny. Względnie ogólne i stabilne cechy osobowości, które zostały zdefiniowane we wcześniejszym dzieciństwie, są cechami temperamentu co do których wykazano, że są po większej części dziedzicznymi cechami temperamentu, bez znaczenia adaptacyjnego. Cechy zdrowia psychicznego nie były w stanie wykazać swej wartości orzekającej co do pozytywnego lub negatywnego dopasowania do dorosłego życia. Ci którzy przyjmują za swoją ideę umysłowego zasobu cnót, popełniają błędy psychologa i błąd związany z nim uważając że komitet psychiatrów, dziecięcych psychologów, to eksperci od zasad czy wartości etycznych.	STRATEGIE DEFINIOWANIA CELÓW	Strategia „psychologii przemysłowej” lub „przewidywanie sukcesu” definiuje bezpośrednie cele za pomocą standardów wiedzy i zachowania wyuczonych w szkole. Dalszy cel jako możliwą siłę i pozycję w systemie społecznym. Celem jest maksymalizacja wzmocnienia, które każda jednostka otrzymuje z systemu, przy jednoczesnym utrzymaniu tego systemu. Przyjmując postawę wolego od wartościowania konsultanta, ocenia ona zachowanie ze względu na jego użyteczność jako środka prowadzącego do celów ucznia lub systemu i skupia się na empirycznym orzekaniu późniejszego sukcesu. Koncentruje się mocno na testach i pomiarach. Koncepcja „osiągnięć umiejętności” jest łącznym wytworem podejść typu „zasobów cnót” i „psychologii przemysłowej” do celów wychowawczych. Psychologia przemysłowa opiera się na rozpoznawaniu i mierzeniu względnego indywidualnego sukcesu w spełnianiu zadań wynikających z obecnego zatrudnienia czy miejsca pracy oraz na identyfikowaniu cech charakterystycznych, zapewniających późniejszy sukces lub ruchliwość w systemie zatrudnienia. Testy osiągnięć były używane do określenia operacyjnych celów wychowawczych. Polega ono na nakładaniu jednego typu relatywizmu na drugi. Zadania składające się na test osiągnięć reprezentują próbki wiedzy nauczanej w szkołach. Informacje przekazywane w szkole są względne i arbitralne. Nie ma żadnej wewnętrznej logicznej lub epistemologicznej analizy tych wiadomości w celu sprawdzenia uzasadnienia ich wartości. Relatywizm stanowiący podłoże testów osiągnięć pociąga za sobą przepowiadanie sukcesu w systemie. Pierwotnym impulsem etycznym do stworzenia testów osiągnięć było zrównanie możliwości edukacyjnych poprzez bardziej bezstronny system selekcji niż stopnie nauczycieli, rekomendacje, jakość szkół do których dziecko poprzednio chodziło. Testy są czymś co ma wartość edukacyjną. Badania podłużne wykazują, że stabilność lub moc przewidywania testów szkolnych jest w największym stopniu spowodowana, czynnikiem ogólnej inteligencji, wynikami osiągnięć klasy społecznej z wynikami ilorazu inteligencji i obie te miary przewidują późniejsze osiągnięcia szkolne. Osiągnięcia szkolne nie zapowiadają niczego o innej niż one same wartości. Praktycznym zastosowaniem akademickich testów osiągnięć jest przewidywanie dla selekcji psychologii przemysłowej. Nie udaje im się przewidzieć późniejszych osiągnięć w życiu. Szkoły powinny nauczać przedmiot, ale ich cele i sukces w uczeniu nie powinien być oceniany poprzez testy umiejętności czy osiągnięć.	STRATEGIE DEFINIOWANIA CELÓW	Strategia „logiki rozwojowej” liberalna koncepcja wych., dążąc do urzeczywistnienia wartościowych celów lub stanów, jest najlepsza dla wszystkich. Określają to co psychologicznie wartościowe w terminach rozwojowych. Strategia logiki rozwojowej stara się wyjaśnić, określić i uzasadnić koncepcję adekwatności zawartą w pojęciu rozwoju. Koncepcja rozwoju wymaga wewnętrznego standardu adekwatności, zawartego w samym procesie rozwojowym i kierującego tym procesem. Rozwijać się oznacza „czynić aktywnym, przemieszczać się z pozycji początkowej do takiej, która zapewnia więcej możliwości efektywnego użycia, powodować wzrost i różnicowane się zgodnie z naturą, przechodzić proces naturalnego wzrostu, różnicowania bądź ewolucji na drodze kolejnych zmian. Rozwój jest zmianą w kierunku większego zróżnicowania, integracji i adaptacji. Koncepcja rozwoju oznacza, że wewnętrzny standard adekwatności jest różny od pojęcia opartego na relatywnym kulturowo sukcesie lub przetrwaniu. Rozwój moralny nie może być uzasadniony jako adaptacyjny przez standardy przeżycia lub zgodności ze standardami kulturowymi. Wyróżniającym rysem podejścia jest to że filozoficzna koncepcja adekwatnych zasad jest skoordynowana z psychologiczną teorią rozwoju i empirycznymi faktami rozwoju. Epistemologiczne i etyczne zasady kierują badaniami psychologicznymi od początku. Strategia taka stara się uniknąć naturalistycznego błędu bezpośredniego wyciągania sądów na temat wartości z sądów na temat rzeczywistości rozwoju, chociaż zakłada ona, że mogą być one systematycznie powiązane. Metoda filozoficzna progresywistów jest raczej częściowo empiryczna niż czysto analityczna. Zasady filozoficzne nie mogą zostać ustalone jako cele wychowania, dopóki nie będą mogły być wyrażone psychologicznie. Aby sformułować autentyczne określenie celu wychowawczego, filozof wychowania musi koordynować kategorie zasad ze zrozumieniem faktów rozwojowych.

---