sciaga, Pomoce na wyklad

Polireakcje: rozbudowa monomerów w makrocząsteczki; ulegają im związki małocząsteczkowe posiadające wiązania zdolne do reakcji chemicznych Polimeryzacja: bez wydzielania produktów ubocznych i bez przegrupowania atomów lub grup atomów Kopolimeryzacja: łączenie dwóch różnych merów Poliaddycja: bez wydzielania produktów ubocznych ale z przegrupowaniem atomów (trudne, rzadko stosowane) Polikondensacja: z wydzieleniem produktów ubocznych (zwykle woda) Sposób łączenia się monomerów dwufunkcyjnych w makrocząsteczkę łańcuchową: głowa do ogona lub głowa do głowy (mniejsza stabilność) Stereoizometria: rozmieszczenie podstawników względem płaszczyzny wyznaczonej przez łańcuch głów (atomy łańcuch głównego). Na stereoizometrię wpływa dobór katalizatora i warunki syntezy. Konfiguracje: 1.izoaktyczna- podstawniki znajdują się po tej samej stronie płaszczyzny (GO) 2.syndiotaktyczna -na przemian po obu stronach płaszczyzny (GG) 3. ataktyczną- rozmieszczenie nieregularne Postacie konformacyjne: liniową i globularną (obszary bezpostaciowy; stan stopiony, rozpuszczony) rektalną, lamelarną i heliksoidalną (obszary krystaliczne) cykliczną (niektóre silikony) Polarność: w cząsteczkach różnoatomowych zachodzi przesunięcie par elektronów i wtedy wykazują polarność (biegunowość). Jest ona tym większa, im punkty ciężkości ładunków + i - są dalej od środka danej grupy. Polarność wyraża się momentem dipolowym. O polarności decyduje: rodzaj grup atomowych, symetria rozkładu w przestrzeni i gęstość wokół łańcucha głównego Typy cząstek: niepolarna, p. dodatnio, ujemnie, dodatnio-ujemnie; Zerowa lub mała polarność: polistyren, polipropylen, poliizopren, polietylen, politetrafluoroetylen, poliamid, poliuretan; Duża polarność: poli(chlorek winylu), żywica mocznikowa, azotan i octan celulozy, celuloza, poli(octan winylu), poli(alkohol winylowy), żywica epoksydowa i fenolowa. Jeśli wzrasta polarność, to wzrasta stała dielektryczna E' E'= C/C_o(pojemność kondensatora do poj. kondensatora w próżni). Określa ona zdolność gromadzenia ładunków w kondensatorze. Stratność dielektryczna: rozpraszanie energii elektr. I jej zamiana na ciepło podczas obrotu cząstek polarnych w polu elektrycznym. Jej miarą jest kat stratności dielektrycznej, czyli kąt przesunięcia fazowego prądu i napięcia w kondensatorze. Gdy δ=90⁰, to cała energia jest rozpraszana w postaci ciepła (materiał się grzeje). Gdy stratność jest duża, to można łączyć płyty i folie metodą zgrzewania pojemnościowego= prądami wysokiej częstotliwości). W momencie zacisku doprowadza się zmienne napięcie, materiał się nagrzewa, nadtapia i spaja. W metalach by nie wyszło, bo są przewodnikami, ale tw. Sztuczne są izolatorami. Masa cząsteczkowa Polimolekularnośc= polidyspersja: zjawisko polegające na tym, że tworzywa wielkocząsteczkowych są zbudowane z makrocząsteczek o różnej długości= różnej masie. Im mniejsza polidyspersja, tym lepsza jakośc materiału. Do wtrysku trzeba małej p.(mniejszy skurcz), do wytłaczania można większą P= M/M_m(masa polimeru do monomeru) P- stopień polimeryzacji: liczba jednostek monomerycznych o masie cząsteczkowej M_mtworzących makrocząsteczkę o masie M; Krystaliczność równoległe układanie się ogniw na dużej długości (dla tworzyw niepolarnych o nie za długich łańcuchach). Może zachodzić, gdy obniża się temp. Stopu lub gdy odparowuje się rozpuszczalnik ze stopu. Proces odwracalny! Ciało bezpostaciowe= amorficzne= niekrystaliczne. Stopień krystaliczności: (objętość właściwa- ob. materiału bezpostaciowego):(ob. właściwa- ob. mat. krystalicznego). Mat. krystaliczne nie nieprzezroczyste, ale przeświecalne (przepuszcza światło rozproszone). Wykres: 1 szybkość tworzenia zarodków, 2 szybkość wzrostu zarodków, A materiał drobnoziarnisty, B materiał gruboziarnisty. Gdy X rośnie: rośnie twardość, gęstość, odp. Na ścieranie, wytrzymałość i sztywność; maleje: rozszerzalność cieplna, przeświecalność, chłonność wody, wydłużalność, wytrzymałość zmęczeniowa, udarność. Sieciowanie: łącznie się ze sobą makrocząsteczek przez poprzeczne wiązania chemiczne. Sieciować można makrocząsteczki z podwójnymi wiązaniami (wulkanizacja) oraz produkty wstępnej polikondensacji lub poliaddycji (utwardzanie). Sieciowanie może zachodzić niekontrolowanie pod wpływem tlenu czy ozonu (starzenie się kauczuku: utrata zdolności do dużych odkształceń) Opony tracą elastyczność, bo wewnątrz zachodzi depolimeryzacja, na zewnątrz sieciowanie przez tlen.Pętla histerezy mechanicznej: Pole reprezentuje ilość pracy, która została włożona na m3, obrazuje zdolność do tłumienia drgań. Pole rośnie we wzrostem stopnia usieciowania. Gdy pola w ogóle nie ma, to praca została zmagazynowana i oddana. Im większe pole, tym więcej energii się rozprasza. Utwardzanie duroplastów na gorąco: wskutek ogrzania (termoutwardzalne) lub dodania odpowiednich środków (chemo) polega na zwiększeniu liczby wiązań między sąsiednimi cząsteczkami. Istotne są t i T. Podwyższenie temp. Powoduje skrócenie czasu i zwiększenie st. utwardzenia. Łatwiej jednak przekroczyć maks. Czas, po którym na skutek cieplnych procesów destrukcyjnych własności materiału ulegają pogorszeniu. Stopień utwardzenia bywa różny w przekroju. Termoutwardzalnie: maks przy powierzchni, chemo: maks we wewnątrz. Stany fizyczne: T_kkruchości, T_m pęknienia, T_g zeszklenia, T_f płynięcia. Krzywe rozciągania statycznego (odkształcenie/ naprężenie): 1.Odkształcenie sprężyste, 2.Sprężyste i wysokoplastyczne, 3.Wysokoplastyczne, 4.Trwałe. (1)Odkształcenie prawie liniowo do chwili pęknięcia. Sprężyste związane ze zmiana długości i kątów ogniw makrocząsteczek. Zachodzą zmiany tylko energii wewnętrznej. (2)Po wywołaniu naprężeń mniejszych od Re powstają tylko odkształcenia sprężyste. Później wymusza się powstawanie dużych odkształceń związanych z wyprostowaniem się segmentów skłębionych makrocząsteczek (obroty ogniw łańcucha względem siebie). Po odciążeniu odkształcenia nie znikają natychmiast (powrotne opóźnione= elastyczne) (3)Segmenty makrocząsteczek mogą się przemieszczać samoczynnie bez względu na naprężenia (4)Całe makrocząsteczki mogą się przemieszczać względem siebie, cała praca odkształcenia zmienia się w ciepło. Dla ciał krystalicznych wykres taki sam, tylko szklistytwardy, kruchynieciągliwy. T_mT_g Tr, Tt(rekrystalizacji, topnienia). Tr> Tg, bo tworzywa krystaliczne osiągaj stan wysokoelastyczny w wyższych temperaturach. Tk dla krystalicznych (niepolarnych) jest niższa dla bezpostaciowych (polarnych), czyli jest większy zakres istnienia stanu wymuszonej elastyczności dla krystalicznych. Tworzywa usieciowane nie przechodzą w stan ciekły, bo wiązania poprzeczne uniemożliwiają przemieszczenie się makrocząsteczek względem siebie. W znacznie usieciowanych nie ma też wysokoelastycznego, bo długość segmentów jest mała i odkształcenie wysokoelastyczne znikome. Środki smarujące- woski, sole cynkowe - ułatwiają przetwórstwo tworzyw sztucznych, zmniejszają tarcie wewnętrzne materiału i powiększają jego płynność, zmniejszają przyczepność tworzywa do gorących części maszyn przetwórczych. (zmniejszają lepkość uplastycznionego tworzywa); Stabilizatory-związki Pb, sole metali- uodparniają tworzywa na degradację (rozrywanie wiązań w łańcuchu głównym) lub destrukcję (odrywanie podstawników) pod wpływem ogrzewania, ścinania, napromieniowania, utleniania. Antyutleniacze to stabilizatory utleniania (przeciw sieciowaniu kauczuków); Pigmenty i barwniki- zw. Małocząsteczkowy o zdolności tworzenia barwy. Barwniki do powierzchni, mogą być bezbarwne. Pigmenty na masę, mają barwę. Koncentrat to barwnik o dużym stężeniu. Pigmenty: tlenki Fe, chromowe, kadmowe, biel tytanowa. Organiczne: azowe, nitrowe. ZMIĘKCZACZE- obniżają niezbędną temperaturę kształtowania wyrobów i poprawiają trwale ich elastyczność, udarność i odporność na niskie temperatury, ale zmniejszają ich wytrzymałość mechaniczną i odporność cieplną. Napełniacze: rozdrobniona substancja stała, która się dodaje w celu poprawienia wł. Mechanicznych i obniżenia cen. Zmniejszają sztywność, mogą zwiększyć wytrzymałość. (mączka drzewna, skrawki tkanin, papieru, sadza, kreda, talk, proszek metalowy, włókna szklane) Nośniki: szkielet wzmacniający wytrzymałość ( maty i tkaniny ze szkła, czasem włókna węglowe) Zmiękczacze (plastyfikatory): zw. Małocząsteczkowy tworzący z polimerem silnie stężony roztwór. Wnikają między łańcuchy i oddalają je od siebie, co zwiększa ich ruchliwość i obniża temp. Zeszklenia. Tworzywo staje się bardziej elastyczne, mniej spójne i odporne chemicznie. Bezbarwne, nietoksyczne, rozpuszczalne. Utwardzacze: umożliwiają tworzenie poprzecznych wiązań; gł. Do kauczuków i duroplastów. Tworzy się struktura częściowo przestrzenna, optymalnie utwardzona. Antypiryny= opóźniacze palenia: gdy Oy>28 to tworzywo jest niepalne (samo gaśnie). Chodzi o wydzielanie niepalnych gazów odcinających tlen, głównie chlor. Środki antystatyczne: zmniejszą l. ładunków elektrycznych na powierzchni. Zwiększą adsorpcję wody lub tworzyć warstewkę smaru. (grafit, sadza, proszek metalowy) Porofory= środki spieniające: rozkładają się w wyższej temp z wydzieleniem azotu (lite na wierzchu, spienione w środku jak kości) Nukleanty: obniżają napięcie powierzchniowe na granicy tworzywa i gazu z rokładu. TWORZYWA WIELKOCZASTECZKOWE: I.Plastomery: 1)Termoplasty (bezpostaciowe i krystaliczne), 2)Duroplasty (termo i chemoutwardzalne); II.Elastomery: 1)Termoplastyczne, 2)Sieciujące (na gorąco (wulkanizujące) i na zimno). ELASTOMERY: tworzywa, które w 20st C wykazują wysokoelastyczne odkształcenia przy małych naprężeniach. Tg<20st. Zwykle mają podwójne wiązania zdolne do wulkanizacji. Do wyrobów konstrukcyjnych o dużych odkształceniach. kauczuk butadienowostyrenowy SBR kopolimer butadienu i styrenu. W porównaniu z IR ma większą odporność na ścieranie oraz odporność chemiczną, mniejszą mrozoodporność=-30˚C Nie krystalizuje przy rozciąganiu. kauczuk naturalny, poliizopren, kauczuk izoprenowi IR (syntetyczny), NR (naturalny)Duża polidyspersja. Najniższa Tg oraz najwyższą sprężystość i wytrzymałość (poza elastomerami poliuretanowymi). Jako związek niepolarny IR jest nieodporny na ciecze hydrofobowe (np. oleje mineralne, benzynę itp.) Podczas ogrzewania z siarką- wulkanizacja. 1/5% S to guma, do 30%S to ebonit. niska odp. na starzenie. Poliizobutylen, PIB polimer izobutylenu używanym w szerokim zakresie mas cząsteczkowych od 800 (oleje dielektryczne), poprzez 100 000 (powłoki) do 500 000 (folie). Tg niepolarnego PIB jest niska (-51˚C). własności PIB podobne do kauczuku butylowego. Tlen + światło= destrukcja (konieczne ciemne napełniacze). Nie podlega wulkanizacji. kauczuk butylowy (izoprenowo- butylowy)IIR kopolimer izobutylenu z odrobiną izoprenu (1-2%), jest tylko nieznacznie nienasyconym związkiem i wykazuje dużą odporność na starzenie (tlen, ozon, ciepło) i małą odporność na pełzanie. Odporność termiczna IIR (ok. 115˚C) bardzo duża. Jako niepolarny jest odp na rozpuszczalniki polarne oraz stężone kwasy. Po zwulkanizowaniu duża odporność na przenikanie gazów (stosowany do wyrobu dętek). Kauczuk butylowy niepolarny wykazuje dość dobre własności dielektryczne. Opony! kauczuk nitrylowy NBR dobra odporność termiczna. materiał polarny- się duża odp na działanie benzyny i olei. Modyfikowany jest odporny na gorącą wodę Jako materiał polarny jest złym dielektrykiem i wykazuje mały opór elektryczny. polichloroplen CR duża chłonność wody i dość wysoką Tg(-40˚C). Wulkanizacja przy wyższej temp. Na kleje to bez wulkanizacji. poliuretany PUR. od 30 do110˚C. wyjątkowo duża odp. chemiczna i odp. na czynniki atmosferyczne. mają własności termoplastyczne, można przetwarzać w postaci zgranulowanej metodą wtrysku. paski zębate, sprzęgła itp. odznaczają się małą ścieralnością oraz dużą wytrzymałością na rozdzieranie. Podeszwy butów, uszczelnienia, membrany. silikony SI Brak węgla w łańcuchu głównym. otrzymuje się przez poliaddycję lub polikondensację różnych składników. duża odporność chemiczną i na starzenie, dobre wł. dielektryczne, dużą przewodność cieplną. W postaci jako środki smarujące do impregnacji wodoodpornej. Czynnikiem sieciującym jest wilgoć z powietrza. PLASTOMERY- tworzywa nie wykazujące w temp pokojowej odkształceń wysokoelastycznych. Są to więc tworzywa, dla których zeszklenie zachodzi pow. temp pokojowej (Tg > 20st. C). Mogą one wykazywać właściwości termoplastyczne i termo- lub chemoutwardzalne. Plastomery podczas ogrzewania miękną, a po ostygnięciu twardnieją. W zależności od budowy są tworzywami bezpostaciowymi lub krystalicznymi. Sieciować można makrocząsteczki z podwójnymi wiązaniami- wulkanizacja oraz produkty wstępnej polikondensacji lub poliaddycji -utwardzanie. Termoplasty: Termoplasty odznaczają się zwykle budową liniową, łatwo miękną podczas ogrzewania i twardnieją po ostygnięciu. Nawet używane wiele razy nie ulegają degradacji chem. ani zanikowi plastyczności i zdolności do formowania co daje możliwość przetwarzana odpadów. Termoplastyczne bezpostaciowe Zwykle polarne, miękną w niższych temperaturach niż krystaliczne, są bardziej rozpuszczalne, zwykle przezroczyste w stanie stałym. Duża sztywność, ale gorsze wł. dielektryczne. poli(chlorek winylu) PVC tworzywo sprężyste o temp rozkładu zbliżonej do Tf, co utrudnia przetwórstwo. Niska temp zeszklenia ok.85˚C, wysoka temp kruchości ok.10˚C. w temp nieco niższej od pokojowej jest materiałem kruchym. Jako tworzywo polarne jest słabym dielektrykiem. powłoki na kablach, rury, folie, armatura, saidingi, ze zmiękczaczem wykładziny, rurki. Można go łatwo obrabiać, kształtować, zgrzewać, kleić. PVC medyczne z dodatkiem stabilizatora, co utrudnia jego przetwórstwo. Stabilizatory uodporniają tworzywo na degradację lub destrukcję zachodzącą pod wpływem ogrzewania, ścinania, napromieniowania lub utleniania lub też w czasie użytkowania. Stabilizator termiczny powoduje iż PVC po dłuższym nagrzewaniu staje się nierozpuszczalne. Problem polega na tym, że stabilizatory zwykle są toksyczne, czego medycyna nie akceptuje. Nietoksyczne stabilizatory są zaś słabsze w działaniu. polistyren PS. Ma temp kruchości najwyższą ze wszystkich stosowanych tworzyw (82˚C) i dlatego w temp pokojowej jest on tworzywem kruchym, a przy uderzeniu wydaje metaliczny dźwięk. b. dobre własności dielektryczne, nieodporny na działanie kwasów utleniających, rozpuszcza się w węglowodorach, podatny na korozję naprężeniową. opakowania, aparaty tel., folie, butelki. HIPS polistyren wysokoudarowy Mniejsza wytrzymałość i sprężystość, ale lepsza udarność. Nieprzezroczysty. Kubki jednorazowe, lodówki. ABS odmiana PS; większa udarność, stosowany do wnętrz, bo nie odporny na czynniki atmosferyczne, łatwo palny. Tapicerka, obudowy RTV itp. SAN też odmiana PS. Wyższa Tg, wyższa sprężystość, przezroczysty. Hi-fi, radiotechnika. na temp. i czynniki chemiczne. poli(metakrylan metylu) PMMA- Plexiglass. Tworzywo polarne. Duża przepuszczalność światła widzialnego. Posiada wyższą od temp pokojowej temp kruchości, dlatego też w 20st. C mała udarność oraz mała odporność na zarysowania. Jest złym dielektrykiem. Mało odporny na działanie gorących kwasów i alkaliów. Dzięki znikomej chłonności wody wykazuje dużą stabilność wymiarów. Płyty, rury, sprzęt laboratoryjny, szyby samolotów. Poli(alkohol winylowy) PVAL otrzymuje się z poli(octanu winylu). Rozpuszcza się w wodzie! mała przepuszczalność gazów, odpornością na ścieranie, dużą przyczepnością do materiałów porowatych i higroskopijnych, a małą przyczepnością do większości tworzyw wielkocząsteczkowych. Stosowany jest jako środek rozdzielający, tworzy powłoki. poliwęglan PC duża przeźroczystość, pod wpływem promieni nadfioletowych żółknie. Wysoka temp zeszklenia (ok.145˚C), niska temp kruchości (ok.103˚C), duża sprężystość, kowalność, twardość i udarność. Nie rysuje się. Tworzywo samogasnące! wykazuje małą przepuszczalność pary wodnej, dużą lepkość w stanie ciekłym oraz jest stosunkowo odporny na korozję naprężeniową i na czynniki chemiczne. Wyroby gospodarstwa domowego, lampy, folie. Pochodne celulozy policukier; słaba odp. Chemiczna. Z czystej celulozy robi się włókna i folie. Odp. na temp., tłuszcze, oleje. Przepuszcza gazy. Tworzywo polarne! Pochodne: CA octan celulozy wysoka Tf, co utrudnia przetwórstwo. Materiał polarny, syntetyczny. CAB octomaślan celulozy przy paleniu śmierdzi jak stare masło. W stanie zeszklonym większa wytrzymałość, odporność chemiczna, mniejsza chłonność wody. Syntetyk. Galanteria, tablice rozdzielcze. CN azotan celulozy półsyntetyk. Pali się burzą ogniową, więc już niestosowany. Poli(tlenek fenylu) PPO wysoka Tg, niska Tk. Duża wytrzymałość, przeciętna udarność. Rozpuszcza się w węglowodorach. Mała chłonność wody. Degradacja przy tlenie i wyższej temp. Termoplasty krystaliczne Zwykle niepolarne i dlatego są dobrymi dielektrykami. Po przekroczeniu temp. Zeszklenia pełną ruchliwość uzyskują tylko segmenty obszarów bezpostaciowych. O stanie wysokoelastycznym decyduje Tt. Tk jest niższa niż dla bezpostaciowych, są mniej kruche w szerszym zakresie temperatur. W temp pokojowej wykazują dużą udarność. Są nieprzezroczyste. polietyleny PE W zależności od metody wytwarzania makrocząsteczka polietylenu jest rozgałęziona (LDPE, X do 60%) lub liniowa (HDPE, X do 90%). LDPE: niższą niż HDPE temp topnienia, mniejszą odpornością chemiczną, wytrzymałością, twardością i sprężystością oraz większą udarnością. PE wykazują dużą podatność na pełzanie. Degradacja przy tlenie i świetle: pigmenty czarne. Tworzywa te należą do najlepszych dielektryków. Jako dobre izolatory elektryczne podlegają naładowaniu elektrostatycznemu przyciągając wtedy kurz. W 20st. C są odporne na kwasy, roztwory soli i polarne rozpuszczalniki. LDPE: przetwarzany jest głównie przez wytłaczanie na folie, dla których przepuszczalność gazów i pary wodnej jest duża, do wytwarzania wyrobów mniej obciążonych. HDPE przetwarza się przez wytłaczanie i wtryskiwanie do produkcji wyrobów bardziej obciążonych (rury, obudowy). PE poddaje się sieciowaniu. Sieciowanie wywołuje się zwykle w podwyższonej temp przy użyciu klimatyzatorów. Poliamid PA (nylon) przez poliaddycję lub przez polikondensacje. Posiada dużą wytrzymałość i udarność, małą ścieralność i tarcie. Chłonie wodę, odporny na kwas. Stosowany jest na koła zębate, łożyska śruby i nakrętki. Poliformaldehyd (poliacetal) POM Duży st. Krystaliczności. Ani nadmiernie kruchy, ani plastyczny: od -73 do 185st. C. Pali się ze smrodem. Odp. Na korozję, nie trzeba smarować, odp. na brud. (koła zębate). Miksery, roboty kuchenne, wycieraczki samochodowe, przekładnie audio video. Poli (tereftalan etylenu) PET od -63stC do 225. Mało krystaliczny, duża sprężystość, wytrzymałość, twardość szybko chłodzony to bezpostaciowy. Odp. Na prawie wszystkie zw. Organiczne. Wytłacza się włókna- elana. Trudne zgrzewanie. Sztywne butelki, śruby, koła łańcuchowe, łożyska. Politetrafluoroetylen PTFE (teflon) Biały, śliski, ciężki, duża ścieralnośc. Tt= 330st. C. X zależy od przetwórstwa. Przyciąga kurz. Folie, powłoki patelni, tkaniny szklane (?) Duroplasty: - Wytwarza się przez zmieszanie razem żywicy i utwardzacza które reagują ze sobą i utwardzają się. Cechuje je przestrzennie usieciowana budowa, która powstaje podczas reakcji żywicy z utwardzaczem. Cechuje je sztywność, stabilność wymiarowa, nierozpuszczalność, nietopliwość, i doskonałe własności elektroizolacyjne. Czas życia żywicy: czas przydatności technologicznej: od dodania utwardzacza, do kiedy przestaną być cieczą. Reakcja jest egzogeniczna (dotwarzanie na ciepło). Duroplasty termoutwardzalne odznaczają się budową sieciowa, miękną początkowo w procesie ogrzewania, ale podtrzymywane temperaturze podwyższonej temperaturze twardnieją. Przemiana ta jest nieodwracalna. Przy nadmiernym ogrzaniu następuje rozkład. Odp. Termiczna zwykle wyższa od termoplastów. Instalacje elektryczne, bo nie topią się! Żywice fenolowo- formaldehydowe PF wrażliwe na światło słoneczne, odp. Na temp. Do 150 st. Płyty elektroizolacyjne, dekoracyjne, rury, kleje. Żywice mocznikowo- formaldehydowe UF bezbarwne, do 10st. Osprzęt elektryczny, galanteria, kleje. Żywice melaminowo- formaldehydowe MF Odp. Na wrzątek. Osprzęt elektryczny, naczynia stołowe, impregnacja skóry. Duroplasty chemoutwardzalne: początkowo zwykle ciecze, po dodaniu zw. Chem. Ulegają utwardzeniu. Wskutek znacznego usieciowania stają się nierozpuszczalne, po ogrzaniu zwykle nie uzyskują stanu ciekłego. Odp. Cieplna gorsza od termoutwardzalnych. Tez słabiej sieciują. Utwardzają się już w temp. Pokojowej w wyniku reakcji chem. z utwardzaczami. Żywice poliestrowe nienasycone UP- Do wyrobu lakierów, klejów, części maszyn, sprzętu sportowego, galanterii, elementów wyposażenia samochodów. Rozpuszczone w styrenie służą jako lakiery do mebli. Dobre właściwościami mechaniczne i dielektryczne, odp. na kwasy. Żywice epoksydowe EP - stosowane w postaci lanej (do odlewania i impregnacji, hermetyzacji elementów urządzeń elektrotechnicznych itp.), laminatów na podłożu włókien szklanych, do produkcji klejów do łączenia metali oraz do produkcji lakierów antykorozyjnych i izolacyjnych. doskonała przyczepność niemalże do wszystkich tworzyw, zwł. do metali, dobrymi własnościami mech. i elektr., odp. na działanie czynników atm. i chem. Kompozyty tworzywa składające się z co najmniej dwóch składników o różnych właściwościach w taki sposób, że ma właściwości lepsze i (lub) nowe (dodatkowe) w porównaniu z wł. poszczególnych składników lub w porównaniu z sumą wł. tych składników. Osnowa (baza, matryca, lepiszcze; zwykle TW) + wzmocnienie(zwykle włókna ceramiczne). Własność kompozytu jest wynikiem sumowania własności składników, lub wynikiem przenoszenia oddziaływania jednego składnika na drugi. Pozwala to na uzyskanie materiałów o zupełnie nowych właściwościach. W tworzeniu kompozytów ważne są możliwości łączenia różnych materiałów, tzn czy będą one ze sobą pracować. Osnowy: a)metalowa [stopy aluminium lub tytanu]; b)ceramiczna c)węglowa lub polimerowa (żywica epoksydowa, poliestrowa) Włókna: a) metalowe b)ceramiczne c)niemetalowe [węgiel, krzem]; d)węglikowe e)Złożone; f)polimerowe Zastosowanie: płyty faliste i płaskie do budownictwa, profile, rury, osłony i obudowy maszyn, kabiny i kioski, kadłuby statków, elementy samolotów, śmigłowców, szybowców, zbiorniki, sprzęt sportowy i inne. ROWING : pasma elementarnych włókien, połączonych ze sobą bez skrętu. Wiązkę włókien nawija się, powstaje pasmo. TEX jednostka wyrażająca masę 10 km przędzy w gramach. Tex wiązki:19, pasma o 4 wiązkach: 76, rowingu o 4 pasmach: 456. rowingu tkaniny/ rowing cięty/ maty. Wytrzymałość rowingu jest mniejsza od tkaniny, co wynika z procesu tkania. Najmniejsza przy naprężeniu pod 45st Rxy przy macie jest taka sama.PREPREGI elementy w postaci płyt o różnych kształtach wykonane z kompozytów. Utwardzanie żywic zostało sztucznie przyhamowane (dalej trzeba by ogrzać). Wycina się i układa części, ogrzewa, spaja ściskaniem. Tylko nieskomplikowane kształty. CERAMIKA materiały w stanie stałym skupienia, otrzymane z substancji nieorganiczno-niemetalowej o dużej trwałości termicznej. Zalety: trwałość, nie utlenia się, twardość, mały współ. Rozszerzalności cieplnej, nieduży ciężar, biokombatybilnośc, odp. na korozję; Wady: kruchość, rozrzut wytrzymałości. Klasyczna: 1.szkło (bezpostaciowe), gł. SiO2; sodowo-wapniowe: 70%SiO2, 10%CaO, 15%Na2O, 5%inne. Obniża Tt. Butelki, szyby. Borowo-krzemianowe: 80%SiO2, 15%B2O3, 5%Na2O. termoodporność, współczynnik zmniejszyć. 2.ceramika wielofazowa z dużym udziałem fazy szklistej: cegła, porcelana, wypalana glina. Glina to uwodniony kaolit korundowo krzemianowy. Płytki gliny wciągają wodę, są bardziej ruchliwe, przesycają się. Wodę się odparowuje, glinę wypala. Część krzemionki łączy się z domieszkami tworząc płynne szkło i te połączone glinokrzemiany nie rozpuszczają się w wodzie. 3.cement i beton (CaO, SiO2, Al2O3).4.skały i minerały, w tym lód. Nowoczesna. Al2O3 (papier ścierny), Si3N4 (skrawa), ZrO2 (niższe temp), Sic (wysokie temp), sialony (odp. na zużycie powłoki). Spiekanie: drobny, czysty proszek umieszcza się w formie, ściska i ogrzewa do temp. Dyfuzji w stanie stałym. Powstają pory, czasami ostre, w miarę równomierne. ELASTOMERY: -kauczuk butadienowostyrenowy SBR; -kauczuk naturalny, poliizopren, kauczuk izoprenowi IR (syntetyczny), NR (naturalny), -Poliizobutylen, PIB; -kauczuk butylowy (izoprenowo- butylowy)IIR; -kauczuk nitrylowy NBR; -polichloroplen CR; -poliuretany PUR; -silikony SI. PLASTOMERY: Termoplasty: Termoplasty bezpostaciowe: -polistyren PS; -poli(chlorek winylu) ; -PVC; -HIPS polistyren wysokoudarowy; -ABS; -SAN; -poli(metakrylan metylu) PMMA; -Poli(alkohol winylowy) PVAL; -poliwęglan PC; -Pochodne celulozy; -CA octan celulozy; -CAB octomaślan celulozy; -CN azotan celulozy; -Poli(tlenek fenylu) PPO;Termoplasty krystaliczne: -polietyleny PE; -Poliamid PA; -Poliformaldehyd (poliacetal) POM; -Poli (tereftalan etylenu) PET; -Politetrafluoroetylen PTFE; Duroplasty: Duroplasty termoutwardzalne: -Żywice fenolowo- formaldehydowe PF; -Żywice mocznikowo- formaldehydowe UF; -Żywice melaminowo- formaldehydowe MF; Duroplasty chemoutwardzalne: -Żywice poliestrowe nienasycone UP; -Żywice epoksydowe EP.