co to jest odpad wg ustawy- oznacza każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z kategorii określonych zał. nr 1 do ustawy których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do jego pozbycia jest zobowiązany
odpady w przemyśle-
górnicze- wiążą się z górnictwem
przeróbcze- pochodzą głównie z wzbogacania kopalin, rud, najczęściej pochodzą z flotacji
przeróbcze-wtórne - gdy już uzyskamy koncentrat(np. rudę żelaza) z niego zaczynamy wytwarzać wyroby, i powstają odpady(żużel, popioły)
schemat blokowy
energia
surowiec ----> [przedsieb prod]--> produkt
woda ||
||
\ /
energia --> [oczyszczalnie] --> czysty strumień
||
||
\/
Odpady, oczyszczalnie
oczyszczalnie gazów odlotowych
(powtórzone pytanie 23)
oczyszczalnie ścieków
Istnieją pewne alternatywne rozwiązania oczyszczania ścieków:
- bagna które są naturalnym oczyszczaczem
- oczyszczanie korzeniowe(szereg roślin oczyszcza płynący ściek w obszarze korzeniowym(np. wierzby)
- sztuczne tereny podmokłe
- oczyszczalnie słoneczno- wodne(tworzy się ekosystemy od oczyszczania(od mikroorganizmów do roślin, ryb) przynosi pewne dochody
Oczyszczanie biologiczne( stanowi bardzo ważny element szczególnie przy ściekach komunalnych). Zatrudnione są tutaj mikroorganizmy tlenowe i beztlenowe(aerobowe i anaerobowe) ale nie tylko. Oczyszczanie może być w odpowiednich komorach z udziałem tlenu lub bez.
Osad czynny lub błona biologiczna - w odpowiednich aparatach wytwarza się biocenozę i ona pracując pomnaża się i wytwarza tzw. Błonę, śluz i one rozkładają subst. organiczne do CO2, wody i amoniaku a powstają azotany i fosforany. W procesach anaerobowych też jest to możliwe tylko z udziałem organizmów nie potrzebujących tlenu.
piroliza
rozkład bez udziału tlenu, trzeba doprowadzić ciepło. W zależnościom rodzaju odpadów i w jakich warunkach przeprowadzamy pirolizę można otrzymać różne produkty. Z reguły otrzymuje się 3 fazy:
- gazową(lekkie węglowodory, metan)
- ciekłą(węglowodory cięższe - do produkcji paliw po odpowiednim oczyszczeniu)
- stałą (koks)
Jest procesem, który przyczynia się do tego, że możemy uzyskać substancje wykorzystywane jako paliwo lub służące dalszym przetworzeniom
BZT5
biochemiczne 5-ciodniowe zapotrzebowanie na tlen - ilość tlenu jaką musimy dostarczyć do ścieków żeby zmineralizować zawarte w nim substancje organiczne
Mineralizacja - przekształcenie substancji organicznych na nieorganiczne
Zadaniem mikroorganizmów jest rozłożenie substancji organicznych na drobniejsze substancje organiczne a następnie na nieorganiczne przy dostępie do tlenu
absorpcja, adsorpcja
Stosuje się 2 procesy(operacje), które są procesami dyfuzyjnymi:
- absorpcja(pochłanianie) dotyczy procesów całej objętości cieczy Absorber-urządzenie
- adsorpcji
Absorber - najprostszy to kolumnowy, umożliwia przepływ gazu do góry, odpływanie cieczy w dół - cieczy gaz muszą się spotkać w przeciwprądzie.
Efektem absorpcji są dwa produkty: oczyszczony gaz i zanieczyszczone ciecz.
Metoda ta jest używana do usuwania dwutlenku siarki z węzłów gardzielowych.
Absorber - ciecz używana w absorpcji.
Następnie prowadzi się desorpcje - usunięcie tego co zostało zaabsorbowane(proces odwrotny do absorpcji.
Adsorpcji - wszystko dzieje się na powierzchni cieczy lub ciała stałego, może być w układzie ciało stałe- ciecz, ciało stałe-gaz. Ważna jest duża powierzchnia kontaktu międzyfazowego.
Towarzyszy mu zmiana stężenia przy powierzchni substancji, która ulega adsorpcji
Wyróżnia się adsorpcje:
- fizyczną - cząstki trzymają się powierzchni
- chemiczną - cząsteczki substancji adsorbowanej wiążą się w związek chemiczny na powierzchni.
Adsorpcje prowadzi się w adsorbentach.
Adsorbent to najczęściej materiał stały o dużym rozwinięciu powierzchni(np. węgiel aktywny(najczęstszy), żel krzemionkowy)
Po procesie następuje regeneracja adsorbenta poprzez desorpcje.
po co napowietrza się ścieki
Tam gdzie jest obróbka tlenowa należy doprowadzić powietrze przez napowietrzanie.
Napowietrzanie może być:
- drobnopęcherzykowe(umieszczanie na dnie zbiornika dysz, które wytwarzają pęcherzyki powietrza.
- mechaniczne za pomocą aerotorów(mieszadeł turbinowych, które powodują poruszanie się ścieków i spadające krople ciągną za sobą powietrze)
CHZT
chemiczne zapotrzebowanie tlenu, mówi o zanieczyszczeniach chemicznych
wymień główne czynniki spalania cieplnego
odpowienia konstrukcja rusztu, komory spalania, i doprowadzenie powietrza
temp >850 C, czas przebywania t>2s
rozwój zrównoważony
rozwój cywilizacji z uwzględnieniem wymogów ochrony środowiska i zapewnienia ciągłości obiegu materii w przyrodzie. odpowiednio i świadomie ukształtowane relacje pomiędzy wzrostem gospodarczym oraz dbałością o środowisko.
etapy oczyszczania ścieków
I oczyszczanie mechaniczne (kraty, sita itp)
II procesy fizykochemiczne, takie jak np.: koagulacja, filtracja, adsorpcja, odwrócona osmoza, destylacja, neutralizacja, wytrącanie i strącanie metodami chemicznymi
co ma wpływ na przemianę substancji toksycznych
odpady stałe
- wióry, ścinki metali
- hałdy, materiały składowane na hałdach
- żużel
- odpady promieniotwórcze
- odpady polimerów (tworzyw sztucznych)
- ścinki np. materiałów
- pestki, łupiny, wytłoki, wysłodki(np. z buraków nadają się na pasze dla zwierząt)
- błoto saturacyjne
- opakowania np. po chemikaliach, barwnikach
emisje gazów
- CO2 (dwutlenek węgla)
- NOx (tlenki azotu)
- SO2 (dwutlenek siarki)
- CO (tlenek węgla)(zdaża się)
- H2S (siarkowodór)
- CFC (fluory)
- pary rozpuszczalników organicznych (VOC)(lotne związki organiczne)
- pyły
skutki powstawania energii elektrycznej
emisja CO2, powstanie popiół lotny i paleniskowy, degradacja środowiska (wydobycie surowóców, poźniej podgrzewanie środowiska(to z brakiem tlenu w wodzie))
przyczyny powstawania odpadów w przemyśle
Niesformalizowany system zarządzania środowiskowego - CP + P2
Skąd się biorą odpady i straty w przemyśle(źródła odpadów):
1) Procesy: - z obróbką mechaniczną
- z obróbka chemiczną
2) Mało wydajne operacje(niska sprawność urządzeń)
3) Zaburzenia w funkcjonowaniu instalacji(np. wyłączenie energii elektrycznej) W instalacjach pracujących ciągle zatrzymanie i rozruch ZAWSZE jest źródłem strat
4) Niedbalstwo, brak kultury technicznej
co to jest termiczne przekształcenie odpadów
Odzysk energii - termiczne przekształcenie odpadów w celu odzyskania energii.
Procesy utleniania odpadów (w tym spalania, zgazowywania) lub rozkładu odpadów (w tym rozkładu pirolitycznego) prowadzone w przeznaczonych do tego instalacjach lub urządzeniach. Procesy te mogą być prowadzone w spalarniach odpadów niebezpiecznych i spalarniach odpadów komunalnych, a w przypadku odpadów innych niż niebezpieczne
sposoby odpylania gazów odlotowych
odpylanie jest operacją mechaniczną do i nie tylko; mechanicznego oddzielania pyłu od gazu, najprostszym rodzajem są filtry z przegrodą filtracyjną( stosuje się tkaniny bądź włókniny. Jest bardzo dużo różnych filtrów najczęściej workowe. Oferta producentów jest ogromna. Wszystko zależy od jego przeznaczenia, procesu do którego będzie używany. Można też oczyszczać wykorzystując siłę grawitacji. Cyklon wykorzystuje siłę grawitacji i odśrodkową
Istnieje także odpylanie mokre:
Skruber fluidyzacyjny
Oznaczenia: rys. a - 1-półka oporowo-rozdzielająca,
2-wypełnienie, 3-półka zatrzymująca, 4-kolektor zraszający,
5-odkraplacz
Skrubery służą do równoczesnego zbierania
zanieczyszczonego gazu i zmoczenia go.
Pyły spadają wraz z wodą na dno w postaci szlamu.
Odpylanie przy użyciu elektrofiltrów. Wykorzystanie ładunku elektrostatycznego.
Musi być ! elektrostatyczna elektroda o bardzo wysokim potencjale - sprawia on, że gaz który się tam znajduje staje się zjonizowany. Więc posiada „+” i „-„ i są one przekazywane cząstką pyłu, część z nich jest równocześnie neutralizowana na tej elektrodzie. Zjonizowany gaz = plazma. Napięcie na elektrodzie 20-120 kilowoltów(kV). Zjonizowane jony dążą do uziemionej płyty. Część pyłu może się osadzić na elektrodzie i stosuje się wibracje, aby pył odpadał na dno. Sprawność jest bardzo wysoka(powyżej 99%) i metoda ta jest chętnie wykorzystywana w elektrowniach do wyłapywania popiołu lotnego. Również stosuje się tą metodę do produkcji preparatu węglarniczego.(do wyłapywania smoliny przy powietrzu w węglarniach).
W wyniku odpylania powstają duże ilości pyłu. Pyły żelazne znajdują zastosowanie do produkcji płyt chodnikowych. Jeżeli pył zawiera dużo cennych substancji to jest wykorzystywany w całości. Zwykle jednak zawiera mało substancji cennych i ich odzyskiwanie jest kosztowne. Popiół lotny wykorzystuje się do produkcji materiałów budowlanych(cementu). Pyły można wykorzystywać jako posadzki w górnictwie. Niektóre pyły trafiają na wysypisko, a mogą zawierać metale ciężkie, Część pyłów można poddać zeszkleniu.
metody odsiarczania spalin
Jest wiele różnych metod. Dwie główne:
- mokre(absorpcja z reakcją chemiczną, metoda wapienna)
- suche
Metoda wapienna wykorzystuje kamień wapienny CaCO3. Trzeba do rozwodnić i uzyskać wodną zawiesinę. SO2 + CaCO3 CaSO3 + CO2
SO3 + CaCO3 CaSO4 + CO2
Prowadzi się mieszanie z silnym napowietrzeniem aby na końcu uzyskać gips(CaSO4*H2O)
Plusem metody mokrej wapiennej jest duża skuteczność
Metoda sucha(kamień wapienny wprowadza się do gorących spalin)
Zaleta: nie trzeba podgrzewać spalin
Wada: mała wydajność, skuteczność
jakie operacje występują podczas mechanicznego oczyszczania ścieków
I - oczyszczanie mechaniczne:
1. Rozmaite kraty, które zatrzymują gruby materiał(deski pudełka itp.)
2. Sita/cedzidła
3. Piaskowniki (zbiorniki w których następuje oddzielenie materiału stałego
4. Odolejacze, odtłuszczacze
Rozróżniamy operacje:
A cedzenie(kraty sita) to są skratki - usuwanie dużych ciał
B usunięcie drobnego materiału(zawiesiny) - piaskowniki. Zawiesina może być ziarnista i kłaczkowata. Zawiesinę ziarnistą usuwa się przez sedymentację(opadanie samorzutne cząstek stałych w cieczy) zawiesina kłaczkowata nie sedymentuje
C Odolejanie, odtłuszczanie - zbiera się je tkaniną z powierzchni ścieków lub przez flotację
etapy oczyszczania gazów odlotowych
Strumień gazowy opuszczający instalacje przemysłową
\/
Gaz zanieczyszczony
\/
Odpylanie pył
\/
Substancja wiążąca usuwanie zaniecz. gazowych(lotnych) zanieczyszczenia związane
\/
Strumień(gaz) oczyszczony
zasada działania cyklonu
Cyklon wykorzystuje siłę grawitacji i odśrodkową
Cyklony są dość powszechnie stosowane w wielu gałęziach przemysłu i do różnych celów(elektrownie, huty, kabiny malarskie - malowanie proszkowe) mogą być ogromne jak i małe. Stosuje się tzw. Multicyklony albo baterie cyklonów, żeby zapewnić lepsze odpylenie.
co decyduje o unieszkodliwieniu odpadów podczas spalania
Unieszkodliwianie odpadów - to poddawanie odpadów procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych określonych w załączniku nr 6 do ustawy w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi lub dla środowiska.
Głównie wyróżniamy 4 metody unieszkodliwiania:
- biologiczne:
- kompostowanie
- fermentacja beztlenowa (anaerobowa)
- termiczne:
- spalanie
- piroliza
- przetwarzanie odpadów na paliwo
- składowanie(przechowywanie, składowanie na specjalnie przeznaczonym wysypisku/składowisku które jest obiektem budowlanym obwarowanym szeregiem przepisów; dal odpadów o znanych właściwościach)
co to jest termiczne przekształcenie odpadów
takie same jak pytanie 19.
metody odpylania
takie same jak pytanie 20.