1. Pojęcie i istota polityki regionalnej (polityka interregionalna i intraregionalna)

Polityka regionalna-Całokształt działań państwa oraz występujących w jego imieniu władz centralnych i regionalnych w zakresie świadomego kształtowania procesu rozwoju społecznego i ekonomicznego regionów kraju. Działalność zmierzająca do kształtowania poszczególnych regionów i relacji międzyregionalnych zgodnie z celami społeczeństwa jak również celami lokalnymi, wzmocnienia spójności całej wspólnoty poprzez wyrównanie szans rozwojowych regionów mających słabsze warunki rozwoju.

Podstawowe modele:

1. Wyrównawczy - polega na oddziaływaniu na region najsłabszy

2. Polaryzacyjny - oddziaływanie na regiony najsilniejsze, pobudzającemu oddziaływaniu tych regionów.

Rodzaje polityki regionalnej:

1. Polityka interregionalna podejmowane przez rząd centralny oraz jego agendy

2. Polityka intraregionalna prowadzona przez samorządowe władze regionu,

2. Przesłanki prowadzenia polityki regionalnej w UE

U źródła polityki regionalnej leżą dysproporcje ekonomiczne społeczne charakteryzujące strukturę regionalną. Przesłanki polityki regionalnej UE wiążą się również z faktem istnienia znaczących dysproporcji regionalnych w tej organizacji.

Konieczność prowadzenia aktywnej polityki regionalnej mającej na celu zmniejszanie dysproporcji między regionami krajów członkowskich UE podkreślano w tzw. raporcie Spaaka. Kontynuacja tej myśli - traktat rzymski.

1975 zaczął funkcjonować Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Rozwój polityki regionalnej

• Rozszerzeniem integracji europejskiej

• utworzeniem jednolitego rynku europejskiego, unii ekonomicznej, walutowej, politycznej, spójności ekonomicznej i społecznej.

3. Priorytety polityki regionalnej UE w świetle doktryny neoliberalnej

Priorytety polityki regionalnej - NSRR 2001 - 2006.

Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej:

1. Wzmacnianiu konkurencyjności regionów.

2. Restrukturyzacja bazy ekonomicznej regionów i tworzenie warunków jej dywersyfikacji.

3. Rozwój zasobów ludzkich.

4. Wsparcie obszarów wymagających aktywizacji i zagrożonych marginalizacją.

5. Rozwój współpracy regionów.

4. Pojęcie regionu i kryteria jego wyodrębnienia

Region-wyodrębniona przestrzeń o specyficznych cechach, określonej strukturze, środowisku geograficznym, zasobach ludzkich i rzeczowych z charakterystycznymi zjawiskami i relacjami przestrzennymi, obszar będący częścią kraju lub większego terytorium i mający pewne wspólne cechy gospodarcze oraz kulturalne i społeczne, a tym samym spełniający określoną rolę w gospodarce.

Kryteria wyodrębnienia regionu: Administracyjne, Przyrodnicze, Historyczne, Kulturowe, Wysokorozwinięte, Niskorozwinięte, Ludnościowe, Metropolie, Ekonomiczne.

Podstawowe rodzaje regionów:

1. Regiony typu strefowego - regiony na których występuje jednorodność zjawisk.

2. Regiony typu węzłowego - obszary, na których występuje jeden ośrodek oddziałujący silnie na pozostałe

Typy regionów wg Raportów Komisji Europejskiej:

• regiony peryferyjne,

• inne regiony rolnicze,

• regiony „osierocone”,

• „nowe landy” byłego NRD

• regiony przygraniczne

• regiony o niskiej gęstości zaludnienia

• regiony konurbacyjne

5. Cele polityki regionalnej UE w l 2000 - 2006

Cele polityki regionalnej w latach 2000 - 2006:

• Cel 1-wspieranie regionów słabo rozwiniętych. Obejmuje regiony, które mają poniżej 75% PKB per capia średniej Wspólnoty.

• Cel 2-wspieranie ekonomicznej rekonstrukcji regionów borykających się z trudnościami strukturalnymi.

• Cel 3-dot.problemów ujętych dotąd w ramach celu m.in. środki będą przyznane na:

- edukację i modernizację systemów szkolenia

- dostosowanie do zmian ekonomicznych i społecznych

- efektywną politykę rynku pracy

6. Cele polityki regionalnej UE w l 2007 - 2013

Cele polityki spójności UE w okresie 2007 - 2013:

1. Konwergencja- w regionach i państwach członkowskich, głównym zadaniem będzie pobudzenie potencjału wzrostu w celu utrzymania i osiągnięcia wysokich stóp wzrostu.

2. Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie.

3. Europejska Współpraca Terytorialna

7. Fundusze Strukturalne Unii Europejskiej

Fundusze Strukturalne - najważniejsze:

1. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (ERDF)

2. Europejski Fundusz Społeczny (EFS)

3. Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EAGGF)

4. Jednolity Instrument Finansowania Rybołówstwa (FIFG)

Podział celów funduszy strukturalnych:

• horyzontalne

• regionalne - wynikające ze specyfiki danych regionalnych.

Fundusze wykorzystywane są do grup instrumentów:

• krajowe programy

• inicjatywy wspólnotowe

8. Przeznaczenie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

(ERDF) (istnieje) w 1975. Cel-jest zmniejszenie dysproporcji w rozwoju między regionami UE.

Pomoc dla regionów polega na:

• realizacji inwestycji pozwalających utrzymać lub tworzyć stałe miejsca pracy

• rozwijaniu infrastruktury (np. budowa dróg, sieci telefonicznych)

• wspieranie lokalnych inicjatyw rozwojowych np. organizacji wspierających przepływ nowych technologii lub ułatwiających dostęp do finansowania dla małych i średnich przedsiębiorstw

• rozwój potencjału lokalnego: małych i średnich przedsiębiorstw

• działalność badawczo-rozwojowa

• inwestycje związane z ochroną środowiska

EFRR koncentruje się na dziedzinach:

1. Inicjatywy na rzecz rozwoju lokalnego oraz zatrudnienia jak też działalność małych i średnich przedsiębiorców

2. Rentowne inwestycje produkcyjne umożliwiające tworzenie lub utrzymanie trwałego zatrudnienia

3. Infrastruktura

4. Rozwój turystyki oraz inwestycje w dziedzinie kultury

5. Ochrona i poprawa stanu środowiska

6. Rozwój społeczeństwa informacyjnego

Priorytety w ramach celów konwergencji:

1. Badanie i rozwój technologiczny, innowacyjność i przedsiębiorczość

2. Społeczeństwo informacyjne

3. Inicjatywy lokalne w zakresie rozwoju

4. Środowisko zapobieganie zagrożeniom

5. Turystyka, kultura, transport, sektor energetyczny, edukacja, infrastruktura ochrony zdrowia, infrastruktura społeczna

EFRR kieruje swoją pomoc na określone priorytety:

• gospodarka i innowacja oparte na wiedzy,

• działania i inwestycje prewencyjne w zakresie ochrony środowiska i zapobieganie zagrożeniom,

• dostęp do usług transportowych i telekomunikacyjnych pożytku ogólnego o charakterze gospodarczym.

Europejska Współpraca terytorialna EFRR skupia swoją pomoc na określonych priorytetach

• Programy transgraniczne

• Programy transnarodowe

• Programy międzyregionalne

9. Wykorzystanie Europejskiego Funduszu Społecznego

(EFS) (istnieje) 1960 na podstawie Traktatu Rzymskiego z 1957 r. Pierwszy instrument polityki strukturalnej. Współfinansuje działania krajów członkowskich UE w dziedzinie polityki zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich. Jego pomoc koncentruje się na najbiedniejszych regionach.

Finansowanych jest 5 obszarów wsparcia:

• aktywizacja zawodowa bezrobotnych i zagrożonych bezrobociem

• przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu

• kształcenie ustawiczne

• doskonalenie kadr gospodarki i rozwój przedsiębiorczości

• aktywizacja zawodowa kobiet

Wspierane są też rozwiązania systemowe w zakresie zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich. EFS finansuje funkcjonowanie inicjatywy EQUAL.

Wsparciu podlegają priorytety:

• Zwiększenie adapcyjności pracowników przedsiębiorstw.

• Zwiększenie dostępu do zatrudnienia.

• Integracja społeczna dla ponownego wejścia na rynek pracy

• Partnerstwo

Współfinansowanie wzrasta z 75% do 80% z tego Funduszu. Pomoc w ramach Funduszu może przybierać formę bezzwrotnych dotacji indywidualnych lub grantów globalnych i dotacji podlegających zwrotowi oraz mikrokredytów, fundusz gwarancyjny oraz zakupu towarów i usług zgodnie z zasadami zamówień publicznych.

Dystrybucja środków odbywa się za pomocą programów operacyjnych, które zawierają listę priorytetów a w nich działań i poddziałań.

10. Fundusz Kohezji i jego przeznaczenie

Fundusz Spójności (Kohezji) powstał na mocy traktatu z Maastricht o utworzeniu UE z 07.02.1972 r. Wszedł 01.11.1993 r. Jest instrumentem finansowanym w celu zmniejszenia poziomie rozwoju gospodarczego i społecznego w stosunku do państw UE, których dochód narodowy brutto jest niższy niż 90% średniej wspólnotowej. Pomoc skierowana jest na przygotowanie i realizację programów i projektów inwestycyjnych

1. Sektor - ochrona środowiska naturalnego

2. Sektor - infrastruktura transportowa

Główne zadania:

• zapewnienie w UE zrównoważonego wzrostu gospodarczego i postępu socjalnego

• inwestycje w zakresie ochrony środowiska

• infrastruktura transportowa (rozwój sieci korytarzy transeuropejskich)

Cele-instrumentem polityki strukturalnej UE, nie zalicza się do funduszy strukturalnych. Ma zasięg krajowy jest wzmacnianie spójności społecznej i gospodarczej UE przez finansowanie dużych projektów w zakresie ochrony środowiska i infrastruktury transportowej infrastruktury

Alokacje budżetu Funduszu Spójności-Kohezj-na lata 2000-2006 kierowane do państw członkowskich, w których produkt narodowy jest niższy niż 90% średniej i w których opracowany został program zmierzający do spełnienia kryteriów konwergencji Finansowanie do wysokości 85 % wydatków. W ramach jednego projektu nie można korzystać jednocześnie z Funduszu Spójności i funduszy strukturalnych. Pomoc doradcza może być finansowana ze środków Funduszu Spójności w 100%.

11. Zasady polityki regionalnej UE

Zasady funkcjonowania wspólnej polityki regionalnej UE, 4 kategorie:

1. Zasady generalne: subsydialności, koordynacji, elastyczności.

2. Zasady organizacji polityki regionalnej: programowania, partnerstwa, kompatybilności, spójności.

3. Zasady finansowania polityki rozwoju regionalnego: koncentracji, dodatkowości, komplementarności

4. Zasady oceny realizacji programów: monitorowania, oceny, kontroli finansowej.

Zasady generalne odnoszą się do funkcjonowania całej Wspólnoty Europejskiej a nie tylko do korzystania z funduszy strukturalnych:

1. Zasada subsydialności (pomocniczości) polega na podziale kompetencji w gestii państw członkowskich i problemy powinny być rozwiązywane na możliwie najniższym szczeblu.

2. Zasada koordynacji. Zintegrowane wykorzystanie funduszy strukturalnych i innych instrumentów finansowych na poziomie wspólnotowym, krajowym, regionalnym i lokalnym.

3. Zasada elastyczności respektuje zróżnicowaną rzeczywistość regionalną oraz specyfikę organizacyjną i instytucjonalną krajów członkowskich,.

Zasady organizacji polityki regionalnej:

1. Zasada partnerstwa -obowiązek współpracy i uzgadniania wszystkich ustaleń na poszczególnych etapach procedury

2. Zasada programowania -obowiązuje perspektywa finansowa, które dążą do osiągnięcia konkretnych efektów w perspektywie średnio i długookresowej.

3. Zasada kompatybilności (zgodności, spójności) -zgodnością polityki regionalnej z obowiązującym ustawodawstwem unijnym. szczególnie w dziedzinach:

• równouprawnieniem kobiet i mężczyzn,

• ochroną środowiska,

• tworzeniem społeczeństwa informatycznego (e-Europa),

• lokalnymi działaniami.

4. Zasada spójności - dotyczy spójności z polityką ekonomiczną prowadzone przez państwo członkowskie

Zasady finansowania polityki rozwoju regionalnego:

1. Zasada koncentracji a na skoncentrowaniu wsparcia z funduszy strukturalnych na niewielu precyzyjnie określonych celach i obszarach

2. Zasada dodatkowości (współfinansowania) opiera się na założeniu, że środki finansowe jedynie uzupełniają wkład danego państwa członkowskiego

3. Zasada komplementarności wsparcie uzupełniające w stosunku do działań podejmowanych na poziomach krajowym regionalnym lub lokalnym

Zasady oceny realizacji programów:

1. Monitorowanie zapewnienie zgodności lub zatwierdzenie wszystkich zmian w programach

2. Ocena: ocena wstępna, w połowie, ocena końcowa.

3. Zasada kontroli finansowej -wykrywanie i korygowanie nieprawidłowości oraz natychmiastowe informowanie Komisji

12. Rodzaje Inicjatyw Wspólnotowych

Inicjatywy Wspólnotowe 1994 - 2000: 13 programów skoncentrowanych w 4 dziedzinach:

• współpraca przygraniczna, międzynarodowa i międzyregionalna w tym sieci i powiązania instytucjonalne

• rozwój obszarów wiejskich i regiony peryferyjne

• zatrudnienie i rozwój kapitału ludzkiego

• sterowanie zmianami i restrukturyzacją przemysłu

Inicjatywy Wspólnotowe: INTERREG II, LEADER II, REGIS II, EMPLOYEMENT, ADAPT, RECHAR II, RESIDER II, KONVER, RETEX, Przemysł tekstylny i odzieżowy w Portugalii, SMES, URBAN, PESCA.

AGENDA 2000 ograniczyła liczbę Inicjatyw Wspólnotowych z 13 do 4:

• INTERREG III - współpraca ponadgraniczna, transnarodowa i międzyregionalna, mająca na celu popieranie harmonijnego i zrównoważonego rozwoju, przestrzennego planowania europejskiego terytorium.

• URBAN - społeczno - gospodarcza odnowa miast i ich okolic z uwzględnieniem warunków rozwoju zrównoważonego.

• LEADER + - rozwój obszarów wiejskich poprzez zintegrowane programy i współpracę między lokalnymi grupami działania

• EQUAL - zwalczanie wszelkich form dyskryminacji i nierówności szans zwłaszcza na rynku pracy

Inicjatywy Wspólnotowe:

1. Jaspers-udzielenie pomocy w ramach przygotowania dużych projektów inwestycyjnych w szczególności, gdy dotyczy to sektora transportu i środowiska dla lepszego wykorzystania funduszy strukturalnych.

2. Jessica - wspólne europejskie wsparcie na rzecz trwałych inwestycji w obszarach miejskich.

Metody wdrażania inicjatywy Jessica:

• Program Operacyjny

• Fundusz obszarów rozwoju

3. Jeremy

13. Rodzaje Europejskiej Wspólnoty Terytorialnej w latach 2007 - 2013

• rozwój bazy i oferty turystycznej,

• przedsięwzięcia o charakterze kulturalnym,

• organizacja wspólnych spotkań konferencji, warsztatów służących wymianie doświadczeń oraz nawiązywaniu i rozszerzeniu kontaktów gospodarczych i naukowych,

• transgraniczne działania infrastrukturalne,

• wspieranie rozwoju przedsiębiorczości, podejmowania działalności gospodarczej o charakterze transgranicznym,

• ochrona miejsc i zabytków o szczególnym znaczeniu kulturowym dla regionu,

• transgraniczne projekty naukowe i inne działania w zakresie transportu, planowania przestrzennego na poziomie lokalnym i regionalnym, rozwoju/modernizacji miast

14. Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej 2007 - 2013 w Polsce

Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej oraz Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa zastąpią przedsięwzięcia realizowane w ramach Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III 2004-2006. Programy współpracy transgranicznej:

• promocja zrównoważonego rozwoju ekonomicznego miast, wsi, obszarów przybrzeżnych,

• rozwój stosunków gospodarczych i współpracy małych i średnich przedsiębiorstw w ramach „struktur sieciowych”

• rozwój turystyki, wspólna ochrona środowiska

• zwiększenie dostępności do sieci transportowo - komunikacyjnych i informatycznych, zasobów wodnych i energetycznych

• rozwój współpracy w dziedzinie edukacji, kultury, ochrona zdrowia

Programy operacyjne współpracy transgranicznej (będą realizować strategiczne priorytety o charakterze ponadnarodowym):

• badania i rozwój poprzez tworzenie naukowych i technologicznych sieci współpracy

• zintegrowane zarządzanie zasobami wodnymi

• zapobieganie katastrofom, ochrona środowiska

• poprawa dostępności regionów

Programy współpracy międzyregionalnej mają przede wszystkim:

• wspierać poprawę efektywności działanie polityki regionalnej poprzez promocję sieci współpracy

• wymianę doświadczeń między regionami z terytorium całej UE

15. Charakterystyka zasady programowania UE

Zasady polityki regionalnej:

1. Generalne: subsydiarności, koordynacji, elastyczności

2. Organizacji polityki regionalnej: zasada programowania, zasada partnerstwa, zasada kompatybilności, zasada spójności

3. Finansowanie polityki rozwoju regionalnego: zasada koncentracji, zasada dodawalności, zasada komplementarności

4. Oceny realizacji programów: zasada monitorowania i oceny programów, zasada kontroli finansowej

Zasada programowania:

• wieloletnie planowanie programowanie.

• plan finansowy sporządzany jest na kilka lat,

• celem programowania jest skoncentrowanie wysiłków państw na stabilnych wieloletnich planach rozwojowych,

• przyjęcie ściśle określonych okresów realizacyjnych dla działań funduszy strukturalnych 2000 - 2006, 2007 - 2013)

• ustalenie procedury przygotowania programów pomocowych dla poszczególnych regionów i obszarów oraz ustanowienie dla nich Ram Wsparcia Wspólnotowego i Jednolitych Dokumentów Programowych

16. Podstawowe dokumenty programowe polityki regionalnej UE w latach 2007 - 2013

Strategia Rozwoju Kraju SRK

Krajowy Program Reform na lata 2005-2008

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia NSRO

Zintegrowany Pakiet Wytycznych Rada Europejska ----------------------------------------------------------------------------------------------- Komisja Europejska Polityka Spójności Wspólna Polityka Rolna Wspólna Polityka Strategiczne Wytyczne Strategiczne Wytyczne Rybacka Wspólnoty (SWW) UE dla Polityki Rozwoju Obszarów Wiejskich Rzeczpospolita Polska ----------------------------------------------------------------------------------------------- Strategia Rozwoju Kraju 2007 - 2015 Krajowy Program Narodowa Strategia Narodowa Strategia Narodowy Plan Reform Spójności Rozwoju Obszarów Strategiczny dla 2005 - 2008 NSRO Wiejskich Rybołówstwa

Strategia Rozwoju Kraju 2007 - 2015 Narodowa Strategia Krajowy Plan strategiczny Strategia Rozwoju Spójności (NSRO) dla obszarów Wiejskich Rybołówstwa 16 RPO PO Infrastruktura PO Rozwój Obszarów PO zrównoważony Krajowy Program i Środowisko Wiejskich Rozwój Sektora Reform PO Kapitał ludzki Rybołówstwa PO Innowacyjna gospodarka i Nadbrzeżnych PO Rozwój Polski Obszarów Rybackich Krajowy Raport Wschodniej nt. Zabezpieczenia PO Europejskiej Społecznego Współpracy Terytorialnej i Integracji PO Pomoc techniczna Program inne strategie Społecznej Konwergencji sektorowe, regionalne, przestrzenne i inne

17.Cele rozwoju regionalnego Polski zgodnie ze Strategią Rozwoju Kraju 2007 - 2013

Cel główny Strategii Rozwoju Kraju 2007 - 2015:

• podniesienie poziomu i jakości życia mieszkańców Polski poszczególnych obywateli i rodzin.

• poziom życia: wzrost dochodów, dostęp do edukacji i szkolnictwa, zatrudnienie i wydajność pracy, zdrowotność.

• jakość życia: poczucie bezpieczeństwa, dobra infrastruktura techniczna i społeczna, dobry stan środowiska przyrodniczego, udział w życiu demokratycznym, w kulturze, turystyce, wspólnocie lokalnej oraz aktywność w ramach społeczeństwa obywatelskiego.

Priorytety Strategii Rozwoju Kraju 2007 - 2015:

1. Wzrost konkurencyjności i innowacyjności gospodarki.

2. Poprawa stanu infrastruktury technicznej i społecznej.

3. Wzrost zatrudnienia i podniesienie jego jakości.

4. Budowa Zintegrowanej Wspólnoty Społecznej i jej bezpieczeństwa.

5. Rozwój obszarów wiejskich.

6. Rozwój regionalny i podniesienie spójności terytorialnej.

18. Cele i priorytety NSRO 2007 - 2013

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia prezentowane są przez poszczególne kraje członkowskie. Dokument powinien zapewnić spójność między Wspólnotowym Wsparciem ze środków strukturalnych a Strategicznymi Wytycznymi Wspólnoty, identyfikować powiązania między priorytetami Wspólnotowymi a priorytetami krajowymi i regionalnymi ukierunkowanymi na promowanie zrównoważonego rozwoju i Narodowym Planem działań na rzecz zatrudnienia.

Strategia powinna określać:

1. Priorytety tematyczne i terytorialne uwzględniając priorytety w zakresie rewitalizacji obszarów miejskich oraz dywersyfikację gospodarki wiejskiej i regionów uzależnionych od rybołówstwa.

2. Dla celu konwergencja - planowanie działania na rzecz wzmocnienia administracji, informacje dotyczące zarządzania funduszami oraz plan ewaluacji.

3. Dla celu konkurencyjności i zatrudnienie w regionach - listę regionów objętych standardowym wsparciem w ramach tego celu.

19.Zmiany w polityce UE w nowym okresie programowania 2007 - 2013

• Polska w latach 2007 - 2013 otrzyma 5-krotnie więcej środków niż w latach 2004 - 2006

• Ograniczenie liczby funduszy strukturalnych

• Rezygnacja z inicjatyw wspólnotowych EQUAL, INTERREG, LEADER, URBAN

• Trzy cele polityki regionalnej (spójności)

• Podniesienie stopy współfinansowania unijnego

• Kwalifikowalność VAT (nie podlega zwrotowi)

• Zasada n + 2 (dla lat 2007 - 2010 zasada n + 3)

• Kwalifikowalność mieszkaniowa z IRD

• Jeden program operacyjny - jeden fundusz finansujący

• Nowe zasady programowania (SWW dla spójności NSRO, PO)

20.Scharakteryzuj zasadę N + 2 (N + 3) w wykorzystaniu funduszy europejskich

Reguła n+2-jedną z podstawowych reguł zarządzania finansowego funduszami pomocowymi UE. Zobowiązanie Komisji jest równoznaczne z alokacją rocznej transzy środków w budżecie wspólnotowym. Zdarzenie to następuje w roku n i w każdym kolejnym roku, który na potrzeby stosowania reguły n+2 staje się kolejnym rokiem n. Dnia 31 grudnia roku n+2 zobowiązanie zostaje anulowane. Anulowanie dot jedynie tej części środków, dla której nie złożono poprawnego wniosku o płatność okresową. Celem stosowania tego zabiegu jest motywowanie Państw Członkowskich do sprawnego wydatkowania alokowanych środków pomocowych. Rokiem n+2 jest drugi rok następujący po roku dokonania zobowiązania w budżecie wspólnotowym. Dla programów wielofunduszowych istnieje odrębne zobowiązanie w ramach każdego funduszu.

Dla projektodawcy obowiązujący najpóźniejszy termin złożenia ostatniego wniosku o płatność salda końcowego w projekcie-dzień wyznaczony w umowie dofinansowania projektu. Instytucje Zarządzające poszczególnymi programami operacyjnymi zapewniają, by projektodawcy składali regularnie wnioski o płatności okresowe w realizowanych przez siebie projektach. Prowadzą kontrolę postępów realizacji programu operacyjnego i kontrolę systemu wdrażania programu operacyjnego. Kontrolują działalność podmiotów odpowiedzialnych za wdrażanie programu i procedury stosowanych przez te podmioty.

Gdy wymaga się, by Komisja podjęła dalszą decyzję zezwalającą na jakieś działanie lub operację, to zobowiązanie zaciągane jest na pełną roczną transzę programu. Państwo Członkowskie zobowiązane jest dostarczyć informacji o całkowitym koszcie i planowanym okresie wdrażania omawianego działania. Rozpatrując wnioski o powtórne wykorzystanie anulowanych środków, Komisja zbada zaistnienie okoliczności, na które osoba zgłaszająca zaistnienie siły wyższej nie ma wpływu. Roczny pułap wydatków nie może być przekroczony. Wnioski o zmianę decyzji muszą być przedłożone Komisji przed 30 września tego roku. Komisja będzie powiadamiać Państwa Członkowskie przez Komitety Konsultacyjne lub w czasie rocznych przeglądów. Komisja może zawiesić wszystkie płatności, o które występuje Państwo Członkowskie lub ich część. Gdy Komisja odrzuciła wniosek o płatność lub zmniejszyła wnioskowaną kwotę, Państwo Członkowskie winno dostarczyć odpowiedź na wątpliwości Komisji w terminie wyznaczonym na odpowiedź. Gdy dopuszczalny wniosek o płatność jest obniżony przez Komisję przez zastosowanie współczynnika współfinansowania określonego dla działań lub priorytetów-kwota obniżki nie będzie anulowana.

Zaliczka będzie obciążała pierwsze zobowiązanie.

Każda płatność okresowa będzie obciążała najwcześniejsze otwarte zobowiązanie.

W każdym dniu, w którym następuje anulowanie n+2, Komisja weźmie całkowitą sumę obciążającą dane zobowiązanie, doda kwoty prawidłowych wniosków o płatność przedłożone przed tym terminem, weźmie pod uwagę zaakceptowany skutek postępowania sądowego. Komisja zablokuje całą pozostałą część tego zobowiązania w celu umożliwienia przeprowadzenia anulowania i poinformuje Państwa Członkowskie. Wnioski o płatność przekazywane od dnia 1 stycznia roku n+3 będą obciążały najstarsze ważne (nieanulowane) zobowiązanie. Część zobowiązania, której anulowanie jest przedmiotem zaskarżenia pozostaje zablokowana. Anulowanie niesie za sobą zmniejszenie środków przydzielonych w ramach danego programu, kwota anulowana ostatecznie przepada. Plan finansowy musi być zmieniony nową decyzją Komisji. Państwo Członkowskie będzie musiało przedstawić poprawiony plan finansowy z zmniejszoną transzę na dany rok. W braku takiego poprawionego planu, Komisja zmniejszy proporcjonalnie w transzy na dany rok środki przydzielone na każdy priorytet i każde działanie.

Etapy procedury anulowania:

• 30 kwietnia n+2: ostateczny termin składania prognoz płatności na mocy art. 32 ust.7 rozporządzenia 1260/1999

• Maj n+2: na podstawie otrzymanych prognoz, Komisja informuje Państwa Członkowskie o programach zagrożonych automatycznym anulowaniem zobowiązania.

• 1 października n+2: ostateczny termin przedkładania przez beneficjentów wniosków o płatność, jeżeli ma ona być uiszczona do dnia 31 grudnia n+2

• Początek listopada n+2: na podstawie otrzymanych wniosków o płatność, Komisja informuje Państwa Członkowskie o programach zagrożonych automatycznym anulowaniem zobowiązania.

• 31 grudnia n+2: ostateczny termin, w którym Państwa Członkowskie mogą przesyłać wnioski pocztą i wprowadzenia do systemu obiegu dokumentów (SFC) lub w przypadku plików elektronicznych, pocztą elektroniczną i powiadomienia komisji o operacjach, do których nie stosowałoby się automatycznego anulowania, wraz z odnośnymi przesłankami i wskazówkami

• Koniec lutego n+3: Komisja powiadomi zainteresowane Państwa Członkowskie o wszystkich zobowiązaniach z roku n, które nie znalazły pokrycia w dokonanych wydatkach lub nie zostały wsparte możliwymi do zaakceptowania wnioskami do dnia 31 grudnia n+2 lub dla których przesłanki dla zastosowania wyjątku na mocy art.31 ust. 2 i 3 nie zostały zaakceptowane. Komisja przyzna Państwom Członkowskim 2 miesiące na zaskarżenie wyliczeń Komisji i na przedstawienie koniecznych usprawiedliwień. Odpowiednie zobowiązania są zablokowane do czasu, aż zostanie dostarczony i uzgodniony poprawiony plan finansowania.

• Koniec kwietnia n+3: Ostateczny termin odpowiedzi Państw Członkowskich i przedstawienia poprawionego planu finansowania.

• Koniec maja n+3: Komisja powiadamia Państwo Członkowskie o kwocie anulowanej, podając przyczyny odmowy w odniesieniu do jakiejkolwiek części odpowiedzi Państwa Członkowskiego. Zmienia także decyzję programową, tak aby wziąć pod uwagę środki finansowe, które mają zostać anulowane, zgodnie z wnioskiem Państwa Członkowskiego lub, w braku takiego wniosku, proporcjonalnie zmniejszając środki na wszystkie priorytety dla danego roku.

21.Wymień główne Programy Operacyjne na lata 2007 - 2013

• Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej

• Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko

• Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

• Program Operacyjny Kapitał ludzki

• Program Operacyjny Pomoc Techniczna

22.Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 2007 - 2014 - cele i priorytety

Cel: wspieranie szeroko rozumianej innowacyjności.

Cele szczegółowe:

• zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw

• wzrost konkurencyjności polskiej nauki

• zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym

• zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki na rynku międzynarodowym

• tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy

Priorytety:

1. Badania i rozwój nowoczesnych technologii (MNiSW) - 13114,3 mln euro

2. Infrastruktura sfery D + R (MNiSW) - 1314,3 mln euro

3. Kapitał dla innowacji (MG) - 340 mln euro

4. Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia (MG) - 3309,7 mln euro

5. Dyfuzja innowacji (MG) - 398,9 mln euro

6. Polska gospodarka na rynku międzynarodowym (MG)

7. Budowa i rozwój społeczeństwa informacyjnego (MSWiA)

23.Priorytety PO Infrastruktura i Środowisko - 2007 - 2013

Cel główny: podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej.

Cele szczegółowe:

• budowa infrastruktury zapewniającej rozwój gospodarczy Polski przy równoczesnym zachowaniu i poprawie stanu środowiska naturalnego

• zwiększenie dostępności głównych ośrodków gospodarczych w Polsce przez powiązanie ich siecią autostrad i dróg ekspresowych oraz alternatywnych wobec transportu drogowego środków transportu

• zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego Polski przez dywersyfikację dostaw, zmniejszenie energochłonności gospodarki i rozwój odnawialnych źródeł energii

• zwiększenie atrakcyjności Polski

• wspieranie utrzymania dobrego poziomu zdrowia pracowników

W ramach programu-15 priorytetów:

1. Gospodarka wodno-ściekowa-3 275,2 mln euro;

2. Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi - 1,430,3 mln euro;

3. Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska - 655,0 mln euro;

4. Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska-667,0 mln euro;

5. Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych - 105,6 mln euro;

6. Drogowa i lotnicza sieć TEN-T-10 548,3 mln euro;

7. Transport przyjazny środowisku-12 062,0 mln euro;

8. Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe - 3 465,3 mln euro;

9. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna-1 403,0 mln euro;

10. Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii-1 693,2 mln euro;

11. Kultura i dziedzictwo kulturowe-576,4 mln euro;

12. Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia - 411,8 mln euro;

13. Infrastruktura szkolnictwa wyższego-588,2 mln euro;

14. Pomoc techniczna - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - 220,9 mln euro;

15. Pomoc techniczna - Fundusz Spójności - 462,9 mln euro.

24.Priorytety PO Kapitał ludzki 2007 - 2013

Cel główny: umożliwienie pełnego wykorzystania potencjału zasobów ludzkich przez wzrost zatrudnienia i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i pracowników, podniesienie poziomu wykształcenia społeczeństwa, zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego oraz wsparcie dla budowy struktur administracyjnych państwa.

Obszary wsparcia:

• budową sprawnej i skutecznej administracji publicznej wszystkich szczebli

• zatrudnienie, edukacja, integracja społeczna, rozwój potencjału adaptacyjnego pracowników i przedsiębiorstw

• zagadnienia związane z rozwojem zasobów ludzkich na terenach wiejskich

• promocja zdrowia zasobów pracy

Priorytety na szczeblu centralnym (30% alokacji środków):

• zatrudnienie i integracja społeczna

• rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw

• wysoka jakość edukacji odpowiadająca wymogom rynku pracy

• dobre państwo

• profilaktyka, promocja i poprawa stanu zdrowia społeczeństwa

Priorytety na szczeblu regionalnym (70% alokacji środków):

• rynek pracy otwarty dla wszystkich oraz promocja integracji społecznej

• regionalne kadry gospodarki

• rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach

• aktywizacja obszarów wiejskich

• pomoc techniczna

25.Cele i priorytety PO Rozwój Polski Wschodniej 2007 - 2013

Cel główny-jest przyspieszenie tempa rozwoju społeczno - gospodarczego Polski Wschodniej tj. województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko - mazurskiego.

Priorytety i obszary wsparcia w ramach PO RPW:

1. Nowoczesna gospodarka-cel: stymulowanie rozwoju konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy.

- infrastruktura uczelni

- infrastruktura społeczeństwa informacyjnego

- wspieranie innowacji

- promocja i współpraca

2. Wojewódzkie ośrodki wzrostu - cel: rozwój wybranych funkcji metropolitalnych miast wojewódzkich.

- system miejskiego transportu zbiorowego

- infrastruktura turystyki kongresowej i targowej

3. Infrastruktura transportowa - cel: poprawa dostępności i jakości powiązań komunikacyjnych województw Polski Wschodniej.

- infrastruktura drogowa

- trasy rowerowe

4. Pomoc techniczna - cel: wsparcie procesu wdrażania Programu.

- wsparcie procesu wdrażania Programu

- działanie informacyjne i promocyjne Programu

---