BADANIE OBIAWÓW KORZENIOWYCH :
OBIAW LASEGUE'A - pacjent położony jest na wznak, bierne unoszenie kończyny dolnej wyprostowanej w stawie kolanowym powoduje ból w okolicy krzyżowo - lędzwiowej (porażenie krzenia nerwowego)
Ostry ból w krzyżu i kończynie świadczy o podrażnieniu korzenia nerwowego (wypadnięcie jądra miażdżystego, guz). Rzeczywiście dodatni objaw Lasegue'a występuje jedynie wtedy, kiedy opisany ból prawie błyskawicznie przenosi się do kończyny dolnej, a objęty w niej obszar zaburzeń ruchowo-czuciowych odpowiada zajętemu korzeniowi nerwowemu. Pacjent często stara się zmniejszyć ból przez uniesienie po stronie badanej miednicy. Należy zmierzyć kąt, do jakiego można unieść kończynę, a jego wielkość wskazuje na stopień podrażnienia korzeni nerwowych.
OBIAW FAJERSZTAINA - KRZEMICKIEGO - podczas badania obiawu Lasegue'a w kończynie zdrowej występuje ból w kończynie chorej - tzw. skrzyżowany Lasegue.
OBIAW MAĆKIEWICZA - występuje przy uszkodzeniu n. udowego, pacjent lerzy na brzuchu i podczas zginania nogi w stawie kolanowym ból promieniuje do uda,
OBIAWY OPADOWE :
- sztywność karku,
- obiaw Kerniga,
- gorączka,
- obiaw Brudzińskiego,
- obiaw Amosa,
- obiaw Flatau,
- nadpobudliwość na dzwiek,
- obiaw policzkowy,
ZESPÓŁ FASCYKULACJI - tzw. drżenie pęczkowe, jest to błyskawiczne, drobne skurcze grup włókienek mięśniowych. Proces ten dotyka samą komórkę nerwową i pojawia się jeżeli jest uszkodzone samo ciało komórki nerwowej, jest jednym z głównych objawów uszkodzenia neuronu ruchowego obwodowego.
PRZYCZYNY : zmiany zwyrodnieniowe, stwardnienie zanikowe boczne, niedobór magnezu, bolerioza, odwodnienie, zmeczenie itd.
INTERFERON - białko produkowane przez leukocyty lub fibroblasty w odpowiedzi na zakażenia wirusowe, bakteryjne, a także dwuniciowe RNA.
typ I działa na receptory IFNAR-1 i IFNAR-2 wywołując zahamowanie proliferacji, przy jednoczesnym zwiększeniu ekspresji genów głównego układu zgodności tkankowej MHC klasy I:
- IFN-α: produkowany przez leukocyty - lek antywirusowy
i przeciwnowotworowy,
- IFN-β: produkowany przez fibroblasty - potencjalny lek przeciw
stwardnieniu rozsianemu,
- IFN-κ: produkowany przez keranocyty,
- IFN-λ: produkowany przez leukocyty,
- IFN-ω: produkowany przez leukocyty,
typ II działa na receptory IFNGR-1 i IFNGR-2, działa synergistycznie z IFN typu I tj. hamuje proliferację, zwiększając jednocześnie ekspresję genów MHCI i MHCII. Ponadto działa chemotaktycznie na makrofagi, komórki NK i limfocyty T.
SKUTKI ZŁEGO PODANIA - domieśniowo INF beta - zaburzenia świadomości, śpiączka, obiawy grypopodobne, gorączka, dreszcze.
UKŁAD PIRAMIDOWY
część układu nerwowego kontrolująca ruchy dowolne i postawę ciała. Układ piramidowy posiada dwie drogi unerwiające ruchowo mięśnie :
- droga korowo-jądrowa ( mięśnie twarzoczaszki, część mięśnia czworobocznego grzbietu ), - droga korowo-rdzeniowa ( unerwia resztę mięśni organizmu),
układ piramidowy składa się z dwóch neuronów:
OŚRODKOWY NEURON RUCHOWY to duża, piramidowa komórka Betza,
leżąca w 4 i częściowo 6 polu kory ruchowej (wg Brodmanna).
Komórki ułożone są somatotropicznie w obrębie tych pól, określanych jako pierwszorzędowa kora ruchowa,
OBWODOWY NEURON RUCHOWY to komórka leżąca w rogu przednim rdzenia kręgowego lub w jądrze ruchowym nerwów czaszkowych, w zależności od tego przez jakie nerwy dany mięsień jest unerwiany.
w okolicy tzw. zakrętu przedśrodkowego znajduje się od 30 do 34 tysięcy kom. nerwowych piramidalnych (olbrzymich) Betza, których aksony biegną do jąder ruchowych pnia mózgu
i rdzenia kręgowego, neurony, pomiędzy którymi krążą impulsy nerwowe, są to zarówno neurony pośredniczące. Aksony komórek Betza mają największą średnicę od 10 do 20 μm, stanowią jednak tylko około 1% włókien biegnących przez każdą drogę piramidową. Pozostałe 9% ma średnicę od 5 do 10 μm (najwięcej włókien), około 90%, ma jeszcze mniejszą średnicę od 1 do 4 μm.
akson komórek Betza wychodząc z pola 4 lub 6 przechodzi przez istotę białą półkuli, i biegną w podkorowej istocie białej tworząc tzw. wieniec promienisty torebki wewnętrznej,
dalej, aksony przekazujące sygnał w kierunku mięśni zaopatrywanych przez nerwy szkieletowe, biegną przez odnogę tylną torebki jest to tzw. droga korowo-rdzeniowa.
aksony przekazujące sygnał w kierunku mięśni unerwianych przez nerwy czaszkowe przechodzą przez kolano torebki wewnętrznej jest to tzw. droga korowo-jądrowa.
dalej włókna trafiają do śródmozgowia tworząc odnogi mózgu, gdzie włókna drogi drugiej układają się zewnętrznie w stosunku do włókien drogi pierwszej.
dalej trafiają one do mostu - na tej wysokości włókna drogi korowo-jądrowej zaczynają się rozchodzić i kierują się do odpowiednich ruchowych jąder nerwów czaszkowych: III, IV, V, VI, VII, IX, X, XI i XII.
pozostałe włókna trafiają do piramidy,
większość z nich krzyżuje się (przechodzi na drugą stronę rdzenia) na wysokości ogonowej części rdzenia przedłużonego wnikając do sznura bocznego -jest to tzw. skrzyżowanie piramid od którego dalej ciągnie się droga korowo-rdzeniowa (piramidowa) boczna.
reszta włókien tworzy drogę korowo-rdzeniową przednią,
Skrzyżowaniu ulega 80% włókien drogi korowo-rdzeniowej, które przechodząc do sznura bocznego przeciwległej strony rdzenia kręgowego tworzą drogę korowo-rdzeniową boczną. Skrzyżowanie tej drogi wyjaśnia, dlaczego u osób praworęcznych funkcjonalnie dominująca jest lewa półkula mózgu, a u leworęcznych prawa. Pozostałe 20% nieskrzyżowanych włókien tworzy drogę korowo-rdzeniową przednią, biegnącą w sznurze przednim rdzenia, która oddaje stopniowo włókna do substancji szarej rdzenia kończąc się w dystalnym odcinku rdzenia kręgowego szyjnego. Droga korowo-rdzeniowa boczna kończy się na odcinku L2-L3 rdzenia kręgowego.
UNERWIENIE : ruchowo wszystkie mięśnie poprzecznie prążkowane w całym ustroju człowieka poza jednym mięśniem strzemiączkowym.
USZKODZENIE : N. OŚRODKOWY - stan zwany niedowładem (łac. paresis) porażeniem (łac. plegia). W zależności od miejsca uszkodzenia porażenie będzie po lewej i (lub) prawej stronie ciała, przeciwstronnie (jeśli uszkodzenie znajduje się proksymalnie od skrzyżowania piramid) lub tożstronnie (jeśli znajduje się poniżej skrzyżowania).
[obecny, nasilony odruch kolanowy]
N.OBWODOWY - brak będzie wszelkich odruchów (nawet obronnych), mięsień będzie wiotki, ze względu na zniesienie napięcia spoczynkowego, i dojdzie do zaników mięśniowych
UKŁAD POZAPIRAMIDOWY
układ pozapiramidowy powoli przejmuje i automatyzuje czynności, które wcześniej były pod kontrolą układu piramidowego. Układ pozapiramidowy jest więc układem wspomagającym, odciążającym nas od skupiania się nad codziennymi czynnościami, umożliwiający nam pewną automatyzację
w układzie pozapiramidowym wyróżnia się następujące składowe anatomiczne:
- prążkowie (jądro ogoniaste + skorupa),
- gałkę bladą,
- jądro niskowzgórzowe,
- jądra wzgórza: brzuszne przednie, brzuszne boczne i środkowo-pośrodkowe,
- istotę czarną,
- jądro konarowo-mostowe,
z dysfunkcją układu pozapiramidowego wiążą się następujące patologie:
CHOROBA PARKINSONA - samoistna, powoli postępująca, zwyrodnieniowa choroba ośrodkowego układu nerwowego, do objawów chorobowych dochodzi
z powodu zmian zwyrodnieniowych komórek nerwowych w istocie czarnej,
OBIAWY : sztywność osobowości, depresja, zaparcia, skargi na parestezje kończyn
bradykinezja [spowolnienie i zubożenie ruchów, szczególnie trudności z wykonywaniem ruchów precyzyjnych; chód szurający, drobnymi kroczkami] sztywność mięśniowa (plastyczne zwiększenie napięcia mięśniowego, twarz maskowata), drżenie spoczynkowe, pochylenie tułowia,
PARKINSONIZM - zespół neurologiczny znamienny dla uszkodzeń układu pozapiramidowego, zwłaszcza istoty czarnej i gałki bladej,
OBIAWY : drżenia (o charakterze spoczynkowym), spowolnienie ruchów (bradykinezja), zubożenie ruchów, trudności w utrzymaniu prawidłowej postawy ciała, monotonna mowa, wzmożenie napięcia mięśni (sztywność),
CHOROBA HUNTINGTONA - choroba genetyczna, atakująca ośrodkowy układ nerwowy, objawami choroby są niekontrolowane ruchy oraz otępienie,
DYSKINAZY - nieskoordynowane i niezależne od woli ruchy kończyn lub całego ciała, wyginanie i prężenie, mimowolne ruchy warg, wysuwanie i chowanie języka,
BALIZM - neurologiczny zespół dyskinetyczny, polegający na występowaniu zamaszystych, gwałtownych ruchów kończyn,
HEMIBALIZM - rzadki zespół neurologiczny, charakteryzujący się występowaniem ograniczonych do jednej połowy ciała gwałtownych, obszernych ruchów części proksymalnych kończyn,
CHOROBA WILSONA ( zwyrodnienie wątrobowo-soczewkowe) - zaburzenie metabolizmu miedzi,
OBIAWY : zaburzenia funkcji wątroby: zapalenie wątroby, marskość wątroby,
drżenie rąk, wybiórczy apetyt na potrawy, zaburzenia w pisaniu, ślinotok, zachwiania równowagi, wzmożone napięcie mięśni, zaburzenia mowy i połykania, ruchy mimowolne.
UKŁAD NERWOWY
wywiad (old card - początek dolegliwości, lokalizacja, czas trwania, charakter, czynniki pogarszajace czynniki łagodzące, leczenie) - bóle głowy, ogólne osłabienie, zaburzenia świadomości, drgawki, zaburzenia widzenia, afacja, zaburzenia wypróżnienia, czucia powierzchownego i głębokiego, dzwonienie w uszach,
trudności w wykonywaniu czynności podstawowych,
OCENA STANU PSYCHICZNEGO I MOWY,
BADANIE NERWÓW CZASZKOWYCH,
BADANIE FUNKCJI RUCHOWYCH I KOORDYNACJI,
BADANIE CZUCIA,
BADANIE ODRUCHÓW GŁĘBOKICH.
OCENA STANU PSYCHICZNEGO I MOWY :
stan świadomosci (świadoma czy nie, jeśli nie to jej stopień - skala GLASGO)
wygląd pacjenta,
zorientowanie w czasie i przestrzeni,
agresywny czy nadmiernie lekliwy,
brak wyrażania emocji,
labilność w zakresie nastroju,
umiejętność skupiania uwagi,
czy wyraz twarzy jest adekwatny do sytułacji,
ocena pamięci świeżej i starej,
umiejętność uczenia nowych słów (byk, mur, las)
ocena zdolności mowy,
definiowanie słów, wykształcenie, hobby itd.
BADANIE NERWÓW CZASZKOWYCH :
NERW WĘCHOWY (zaburzenie w przypadku guzu mózgu lub urazu czaszkowo-mózgowego, skutkuje nieudczuwaniem zapachu),
NERW WZROKOWY (ostrość wzroku, pole widzenia, dno oka)
NERW OKORUCHOWY
NERW BLOCZKOWY
NERW ODWODZĄCY
(skurcz źrenicy, unoszenie powiek, boczny ruch oka)
NERW TRÓJDZIELNY (unerwienie twarzy - ruszanie żuchwą do przodu
i do tyłu, zamkniete oczy + delikatny dotyk = ocena czucia twarzy),
NERW TWARZOWY (wyrażanie emocji - marszczenie czoła, nadęcie policzków,uśmiech od ucha do ucha,wyszczerzenie zębów)
NERW PRZEDSIONKOWO - ŚLIMAKOWY (ostrość słuchu - próba Webera, Rinnego, Romberga)
NERW JĘZYKOWO GARDŁOWY
NERW BŁĘDNY
(odruch wymiotny, połykanie, 1/3 tylna języka, napięcie podniebienia, artykulacja mowy),
NERW DODATKOWY (m.czworoboczny, mostkowo-obojczykowo-sutkowy)
- zawroty głowy,
- opór ręki położonej na policzku,
- opór przeciwko uniesionym barką pacjenta,
NERW PODJĘZYKOWY (wysunięcie języka, ocena porażen i drżeń).
BADANIE FUNKCJI RUCHOWYCH I KOORDYNACJI :
ccena ułożenia ciała,
obecność ruchów mimowolnych,
masa mięśniowa,
nspięcie mięśniowe,
siła głównych grup mięśni (MRC,Loveta),
ocena chodu,
ZABURZENIA : CHÓD HEMIPORETYCZNY (porażenie połowiczne),
CHÓD BRODZĄCY (bociani - zapalenie wielonerwowe, dyskopatia),
CHÓD MAŁYMI KROCZKAMI(parkinson - przygarbienie, krok do tyłu dwa
do przodu), CHÓD MÓŻDŻKOWY (uszkodzenie móżdżku),
KOORDYNACJA RUCHOWA - ruchy naprzemienne kończyn, próba pięta-kolano, palec- palec, palec - nos,
RÓWNOWAGA - tzw. PROBA ROMBERGA (zamkniecie oczu, ustawienie sie prosto ze złączonymi stopami, wyciągnięcie rąk przed siebie, 20-30s),
zdolność różnicowania - STREOGNAZJA (rozpoznanie przedmiotu w dłoni), DERMOLEKSJA(cyfry napisane na dłoni), lokalizacja miejsce dotyku,
BADANIE CZUCIA :
CZUCIE POWIERZCHOWNE - dotykanie czymś ostrym i miękkim, czucie bólu, czucie dotyku, czucie temperatury, odrużnienie ucisku i dotyku,
CZUCIE GŁĘBOKIE - czucie wibracji (128.256 Hz - do wyniosłości kości),
czucie zmiany pozycji (poruszanie palcem pacjęta)
ODRUCHY GŁĘBOKIE - mm. dwugłowy ramienia, trójgłowy ramienia, kolanowy,
k.promieniowej, ze ściegna Achillesa, odruchy brzuszne, odruch podeszwowy,
(ODRUCH BABIŃSKIEGO lub BRAK RUCHU - zaburzenie)
BADANIA FIZYKALNE GŁOWY I SZYI
- obejmuje cechy, które moga dotyczyć wielu układów np. nerwowy, kostno - stawowy, oddechowy, krążenia, narząd wzroku i słuchu,
- ocena zaburzeń w obrębie układów,
- badanie rozpoczyna sie od wywaidu - system OLD CARD (początek, lokalizacja, czas trwania, charakter, czynniki pogarszające, czynniki łagodzące, zastosowane leczenie)
BADANIE CZASZKI :
badanie przedmiotowe :
- oglądanie (wielkość, wzajemne proporcje)
- oglądanie skóry i skóry (powinna być gładka, bez zmian, bez pasożytów, sladów krwi )
- badanie palpacyjne (nieprawidłowe kontóry, bolesność, ucisk)
- opłukiwanie,
- osłuchiwanie,
badanie podmiotowe :
- wywiad (występowanie bólu, zawroty głowy itd.)
BADANIE WZROKU :
- ocena zaburzeń funkcji oka,
- stosowane pomoce optyczne,
- dolegliwości ze strony oka,
- urazy oka,
- dotychczasowe rozpoznanie i leczenie,
- ból oka,
- pogorszenie widzenia i wrażliwość na światło,
- utrata widzenia perferentnego,
- środowisko pracy a wzrok,
BADANIE OSTROŚCI WZROKU :
- badanie ostrości zaczynamy od oka prawego, badz oka chorego,
- drugie oko powinno być szczelnie zakryte ,
- ostrość wzroku wyraża się stosunkiem odległości w jakiej badany znajduje
sie od tablicy,
- do badanie wykożystujemy tablice SNEENA, [litery, cyfry,obrazy]
- jeżeli badany widzi z odległości 5 metrów ostatni rząd (D-5) to znaczy że widzi dobrze, poniżej 1 - wada wzroku,
- niższa ostrość wzroku - pokazanie własnej ręki [1m,50cm,20-30cm]
- tablica ISHIHARY - rozpoznawanie barw [30 cm, 5 sekund],
BADANIE POLA WIDZENIA :
- definiowane jako zbiór wszystkich punktów w przestrzeni postrzeganych równocześnie, z punktem na którym jest skierowana osoba badana,
- do zmiany pola widzenia prowadzi : uszkodzenie siatkówki, n.wzrokowego,
drogi wzrokowej, centralnego układu nerwowego,
- tzw. badanie kontrowersyjne (porównanie pola widzenia badającego i badanego)
- odległość między badanymi to 1 metr, oczy na tej samej wysokości, zasłonięcie przeciwległych oczu, kontrastowy przedmiot w jednoimiennej dla badanego oka ręce,
BADANIE OSADZENIA, USTAWIENIA I RUCHOMOŚCI GAŁKI OCZNEJ :
OSADZENIE - zmienia się w skutek jej przemieszczania ku przedmiotowi, co powoduje wytrzeszcz gałki ocznej lub jej zapadanie,
USTAWIENIE :
- prawidłowe ustawienie jest równoległe, patologia może wstazywać na zeza,
ocenia sie je kierując wiązke światła z odległości 1 metra,
- COVER TEST - polega na poleceniu patrzenia w dal i naprzemienne zakrywanie oczu tzw. zakryj - odkryj,
RUCHOMOŚĆ - sprawdza sie we wszystkich kierunkach spojrzenia (pion,poziom,skośnie) ocena ewentualnego braku ruchomości gałki ocznej,
BADANIE POWIEK, RZĘS I SPOJÓWKI :
POWIEKA :
- szerokość i symetryczność szpar,
- ocena skóry powieki,
- domykalność szpary oka,
- ustawienie brzegu wolnego powieki górnej,
- ustawienie brzegu powieki dolnej ,
odwinięcie powieki dolnej, [nieprawidłowy odpływ łez]
podwinięcie,
RZĘSY :
- kierunek wzrostu,
- położenie stosunku do gałki ocznej,
- ocena obecności wydzieliny na rzęsach,
SPOJÓWKI :
- przekrwienie,
- obecność wybroczyn,
- kolor rogówki,
- wydzielina,
BADANIE ODRUCHÓW ŹRENICY :
- ocena równości i okrągłego kształtu,
- n.okoruchowy III,
- tzw. REAKCJA BEZPOŚREDNIA - oświetlenie badanego oka powoduje
widoczne zwężenie źrenicy,
- tzw, REAKCJA POŚREDNIA - badanie jednego oka powoduje równoczesne
i równomierne zwężenie źrenicy drugiego oka,
- ocena koloru źrenicy (biała, czarna)
BADANIE DNA OKA :
- wykonane przy użyciu OFTALMOSKOPU,
- badanie przeprowadza sie trzymając wziernik przed własnym okiem zblizajac je naprzemiennie do oka badanego, (zakroplenie OTROPINA)
- widziany obraz : jasno czerwone zabarwienie, tarcza n.wzrokowego, żyły i tetnice oraz widoczna planka,
- pozwala na ocenić :
schorzenia siatkówki,
schorzenia błony naczyniowej,
ocene nerwu wzrokowego,
ocene ciałka szklistego,
nadciśnienie tetnicze, cukrzyca i inne schorzenia układowe,
BADANIE NOSA :
a) ocena zewnętrzna
- kształt i symetria oraz ruchy skrzydełek nosa podczas wdechu i wydechu,
- zabarwienie skóry,obrzeki, wykwity i bolesneść dotykowa,
- część przednia przegrody nosa tj. Słupek nosa, a po bokach jego brzegi,
- utrudnienia podczas oddychania,
sprawdzenie drożności nosa,
- odczuwanie zapachów,
- stan zatok przynosowych (pochylenie i ucisk) lub prześwietlenie zatok,
- ocena obecności i rodzaju wydzieliny,
BADANIE UCHA
a) ocena małżowiny, zewnętrznego przewodu słuchowego i błony bębenkowej :
- dokładny wywiad (głuchota, niedosłuch jedno lub obustronny, noszenie aparatu słuchowego, ból ucha, obecność wydzieliny, przebyte operacje, szum w uszach)
- oglądanie i palpacja (ocena kształtu, wielkości, symetrii, deformacji, uszkodzenia, obecności wykwitów i guzów)
- palpacyjna bolesność małżowiny usznej (odciaganie płatka ucha ku góra i tył - dorośli, przód i dół - dzieci)
- otoskopowe badanie ucha - badanie zewnętrznego przewodu słuchowego i błony bębenkowej, badane ucho odpowiada rece w której trzymany jest otoskop, dobranie wziernika o najwiekszej średnicy,
- przewód słuchowy jest zbudowany z części zewnętrznej chrzęstnej i wewnętrznej kostnej, aby uzyskać wspólna oś obu części należy odciągnąć małżowine,
- prawidłowa błona bębenkowa jest biało- perłowa lub perłowo - szara, gładka i owalna,
a wydzielina w uchu ma kolor żółto-miodowy,
b) ocena ostrości słuchu :
- zdolność słyszenia i rozpoznawania dzwięku,
- badanie subiektywne - polega na potwierdzeniu przez pacjenta słyszanych dzwięków,
wykorzystanie mowy i szeptu, dwie próby :
przewodnictwo kostne obuszone - tzw. PRÓBA WEBERA,
[stroik wprowadzony w ruch przykładamy do czoła lub czaszki, dzwiek powinien być odbierany jednakowo, w uchu chorym dzwiek wydaje sie głośniejszy]
przewodnictwo powietrzne - PRÓBA RINNE'A
[określa czas słyszenia drgań ustawionych na wyrostku sutkowatym(przewodnictwo kostne) i małżowiny (przewodnictwo powietrzne)]
- badanie obiektywne - polega na rejestracji potencjałów elektrycznych
w układzie nerwowym,
- dzieci 3-5 r.ż odległość 3 metrów, powyżej ok 5 metrów,
RODZAJE NIEDOSŁUCHU :
przewodzeniowy (wynika z upośledzenia przechodzenia dzwieku w dowolnej części aparatu słuchowego oraz małżowuny usznej do okienka owalnego)
czuciowo - nerwowy ( tzw. odbiorczy, uszkodzenie ślimaka, n. słuchowego
lub wyższych pięter drogi słuchowej,
mieszany
BADANIE UKŁADU KOSTNO - STAWOWO - MIĘŚNIOWEGO
POŁĄCZENIA KOSTNE :
- włókniste (połaczenia nieruchome czaszki), chrzęstne, maziowe,
Ocena układu może mieć charakter :
badania przesiewowego [wykonane przy okazji innych badań]
badania diagnostycznego [ pogłebione w wypadku stwierdzenia zmian w obrębie narządu ruchu lub oceny rozwoju organizmu]
cech układu mięśniowego oceniającego siłe mięśniową,
Badanie przeprowadzone jest w kolejności :
wywiad, [utrudnienia w wykonywaniu ruchów, sztywność stawów, obrzęku, bolu, histori rodzinnej dotyczącej podobnych chorób]
ogladanie [pozycja leżąca, siedząca i stojąca],
- zakres ruchu w stawie (odwodzenie, przywodzenie, zginanie, prostowanie,
rotacja, supinacja, zginanie boczne),
- kształt stawu,
- barwa skóry okolicy stawu i ponad nim,
- stan mięśni, wiezadeł i kości,
- sposób utrzymania postawy,
- rozbieranie sie,
- układanie sie na łóżku,
- chwytanie,
palpacja
ze względu na części ciała : głowa, kończyny górne i dolne, tułów, od części dystalnej do części proksymalnej,
inne zasady : porównanie uzyskanych wyników symetrycznych części ciała, zapewnienie rozluźnienia i odpowiedniej przestrzeni,
OKREŚLENIE OGRANICZEŃ :
- ograniczenie ruchomości ( samodzielne uzyskanie pełnego zakresu ruchu np. zrosty
lub zapalenie torebki stawowej)
- sztywność stawów (zanikanie chrząstki i rozluźnianie torebki stawowej)
- obrzęk okolicy stawu,
- ból,
- zaczerwienienie,
- ucieplenie,
SIŁA MIĘŚNIOWA :
[skala MRC, LOWETA]
STOPNIE SIŁY |
CHARAKTERYSTYKA |
5 |
siła prawidłowa |
4+ |
subnormalny ruch przeciwko oporowi, |
4 |
umiarkowany ruch przeciwko oporowi |
4- |
niewielki ruch przeciwko oporowi |
3 |
ruch przezwycięża siłe ciązenia ale nie opór |
2 |
ruch możliwy gdy nie diała siła ciążenia |
1 |
migotanie mięśni |
0 |
brak ruchu |
BADANIE GŁOWY :
- obserwacja zakresu ruchu stawu SKRONIOWO - ŻUCHWOWEGO
(otwieranie i zamykanie ust),
- obmacywanie stawu i okolicy stawu,
- badanie szyji (ruchomość stawów- rotacja, zginanie, prostowanie odcinka szyjnego,
napięcie mięśniowe, kształt i symetryczność, zniekształcenia, tkliwość)
KOŃCZYNY GÓRNE :
- badanie konczyny od : stawów paliczkowych, nadgarstkowy, łokciowy i ramienny ,
(zginanie, prostowanie, odwodzenie, przywodzenie,obracanie,rotacja wewnętrzna,
rotacja zewnętrzna)
- palpacyjna ocena stawu [kształt, muskularność,długość],
- siła mięśniowa (skala MRC- dla danego stawu)
- test PHLNA - docisniecie rak do siebie pod katem prostym, po 60 sek. czucie dretwienia wykazuje na obecnosc plynu - to jest obiaw Tinela - zespol ciesni nadgarstka, uderzenie nadgarstka powyzej n.posrodkowego
prawidłowy wynik :
- fizjologiczny zakres ruchów w poszczególnych stawach,
- prawidłowy kształt stawu,
- siła mięśni (5' MRC)
- brak dolegliwości bólowych,
- brak zmian,
choroby :
- ostry lub przewlekly reumatoidalny stan zapalny
- znieksztalcenie palcow tzw. łabędzia szyja,
- zapalenie kosci stawow
- obrzeki i bol
- niedowład kończyny ,
- zwiekszone ucieplenie i zaczerwienienie
- zgrubienie blizszych stawow
- palec kurkowy - niebieski guzek okolicy głowy kosci i zginacza,
- zanik pewnych grup miesni zlamania itd.
TECHNIKI SPECJALNE
- test na wybrzuszenie - okrezny ucisk kolana z dolu ku gorze w celu oceny przemieszczania plynu wysiegowego w obrebie stawu kolanowego
- badanie obiawu balonu - ucisk reka okolicy uchylku nadrzepkowego a kciukami i palcami wyczuwanie plynu
- pomiar dlugosci konczyny (kolec biodrowy przedni gorny - kostka przysrodkowa)
- proba unoszenia prostej nogi (pozycja lezaca - uniesienie powoduje bol, zgiecie stopy w strone grzbietowa, zgiecie w kolanie, podniesienie nogi i wyprostowanie tzw. LASEGUE`A
nieprawidłowości : koślawość palucha, zanik mięśni, niedowład, brodawka podeszwowa, zapalenie stawów, zdeformowanie stopy, owrzodzenie.
BADANIE KREGOSLUPA:
- kregoslup: zginanie do przodu, prostowanie, zginanie na boki, rotacja, ustawienie lopatek
- palpacja kregoslupa [ m.przykręgosłupowe i wyrostki kolczyste]
- ocena naturalnych wygiec (lardoza, kifoza, garby)
- interpretacja wyników - LORDOZA (wygiecie do przodu), spłaszczenie krzywizny ledzwiowej (brak lordozy odc.lędzwiowego), boczne pochylenie kręgosłupa,
KIFOZA ( tylne wygięcie), skolioza (boczne wygiecie), garb.
1
1