Spółka AKCYJNA, Prawo


NAZWA

Spółka AKCYJNA

RODZAJ I ŹRÓDŁO REGULACJI

⇒spółka kapitałowa

⇒k.h., k.s.h.

SPOSÓB POWSTANIA I FORMA

⇒Forma prawnoorganizacyjna

3 systemy:

-koncesyjny,

-normatywny (meldunkowy)

-mieszany (normatywno-koncesyjny)

1 lub więcej wspólników

⇒ statut w formie aktu notarialnego, podpisanego przez założycieli

⇒ ustanowienie zarządu i rady nadzorczej

⇒ wpis do rejestru

CEL

Gospodarczy

niegospodarczy (charytatywny, kulturalny

MAJĄTEK

⇒ kapitał założycielski - min. 500.000zł

⇒ w gotówce

⇒ aporty (wkłady niepieniężne)

ODPOWIEDZIALNOŚĆ WSPÓLNIKÓW ZA ZOBOWIĄZANIA SPÓŁKI

⇒ akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki

PROWADZENIE SPRAW SPÓŁKI

WALNE ZGROMADZENIE

zwierzchni i naczelny organ spółki, stanowi o najważniejszych sprawach związanych z bytem i działalnością spółki akcyjnej;

⇒główne uchwały walnego zgromadzenia:

  1. rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki, sprawozdania finansowego za rok ubiegły i kwitowanie władz spółki z wykonania przez nie obowiązków;

  2. wszelkie postanowienia, dotyczące roszczeń o naprawienie szkody, wyrządzonej przy zawiązywaniu spółki lub sprawowaniu zarządu lub nadzoru

  3. zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa oraz ustanowienie na nim prawa użytkowania;

  4. nabycie i zbycie nieruchomości lub udziału w nieruchomości;

  5. emisja obligacji;

  6. nabycie własnych akcji;

⇒rodzaje walnego zgromadzenia: zwyczajne i niezwyczajne;

⇒walne zgromadzenie zwołuje zarząd; walne zgromadzenie zwołuje się przez ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym- 3 tygodnie przed terminem zgromadzenia;

⇒prawo udziału w walnym zgromadzeniu posiadają właściciele akcji imiennych i świadectw tymczasowych, jeżeli są zapisania do księgi akcyjnej przynajmniej na tydzień przed odbyciem walnego zgromadzenia;

⇒uchwały zapadają bezwzględną większością głosów oddanych; głosowanie jest jawne;

ZARZĄD

zarząd prowadzi przedsiębiorstwo i reprezentuje spółkę na zewnątrz, podejmuje czynności faktyczne i prawne wynikające ze statutu lub ustawy oraz inne czynności- niezbędne do funkcjonowania spółki;

⇒zarząd składa się z jednego lub większej liczby członków; obejmuje osoby powoływane spośród akcjonariuszy lub spoza ich grona;

⇒członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza;

⇒okres sprawowania funkcji: nie dłuższy niż 5 lat;

⇒uchwały zarządu zapadają bezwzględną większością głosów;

NADZÓR

rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności;

⇒obowiązki rady nadzorczej:

- ocena sprawozdań zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktyczny;

- ocenia wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia strat

-składanie walnemu zgromadzeniu corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny;

⇒rada nadzorcza składa się co najmniej z trzech członków powoływanych i odwoływanych przez walne zgromadzenie;

⇒kadencja członka rady nadzorczej nie dłuższa niż 5 lat;

⇒rada nadzorcza powinna być zwołana w miarę potrzeb, nie rzadziej jednak niż 3 razy w roku obrotowym; podejmuje uchwały, jeżeli na posiedzeniu jest obecna co najmniej połowa jej członków, a wszyscy jej członkowie zostali zaproszeni;

⇒uchwały rady nadzorczej zapadają bezwzględną większością głosów;

REPREZENTACJA

⇒reprezentacja spółki: zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę; jeśli zarząd spółki jest wieloosobowy, wszyscy jego członkowie są zobowiązani i uprawnieni do wspólnego prowadzenia spraw spółki;

WPIS DO REJESTRU

⇒ zarząd zobowiązany jest zgłosić spółkę do rejestru handlowego w ciągu 3 mies. od sporządzenia statutu

⇒ Po zarejestrowaniu zarząd powinien w ciągu 2 tyg. złożyć w Ministerstwie Gospodarki (lub innym właściwym resorcie) dokumenty założycielskie i podać sąd, w którym zarejestrowano spółkę.

ZMIANA STATUTU

⇒zmiana statutu wymaga uchwały walnego zgromadzenia i wpisu do rejestru;

⇒zmianę statutu zarząd zgłasza do sądu rejestrowego; zgłoszenie nie może nastąpić po upływie 3 miesięcy od dnia powzięcia uchwały przez walne zgromadzenie;

⇒szczególnym rodzajem zmian statutu jest podwyższenie lub obniżenie kapitału zakładowego;

ROZWIĄZANIE I LIKWIDACJA SPÓŁKI

⇒rozwiązanie spółki powodują

- przyczyny przewidziane w statucie

- uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę

- ogłoszenie upadłości spółki

- inne przyczyny przewidziane prawem

ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNOPRAWNA

Główne przypadki:

⇒podanie przez członków zarządu, umyślnie lub przez niedbalstwo fałszywych danych w oświadczeniach;

⇒wyrządzenie szkody spółce przy jej zakładaniu;

⇒działanie sprzeczne z prawem lub statutem spółki przez członków władz spółki;

⇒niezgłoszenie upadłości;

⇒ogłoszenie danych nieprawdziwych albo przedstawienie takich danych władzom spółki, władzom państwowym lub osobie powołanej do rewizji;

⇒nabycie własnych udziałów przez spółkę;

♦ Spółka akcyjna jest spółką kapitałową.

Nazwa jest dowolna, powinna jednak zawierać dodatkowe oznaczenie: „ spółka akcyjna”, lub skrót: „ S.A.

Przepisy dotyczące spółki zawierają artykuły: 301 - 490

♦ Określone organy administracji państwowej udzielają koncesji spółkom (art. 310 § 1 k.h.):

- Forma prawno-organizacyjna

3 systemy:

-koncesyjny, (przedsiębiorstwa bankowe, ubezpieczeniowe)

-normatywny (meldunkowy)

-mieszany (normatywno-koncesyjny) - główny, stosowany w Polsce

Zawiązać spółkę akcyjna może 1 lub więcej osób (nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z o.o.) :

⇒ Statut spółki powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego

⇒ Osoby podpisujące statut są założycielami spółki

⇒ Akcjonariusze są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w statucie

⇒ Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki

- Spółki akcyjne mające siedzibę za granicą mogą tworzyć oddziały lub przedstawicielstwa na terytorium RP. Warunki tworzenia takich oddziałów określa odrębna ustawa.

Powstanie spółki akcyjnej uzależnione jest od kilku przesłanek takich, jak:

⇒ Określenie celu działalności spółki: Gospodarczy lub niegospodarczy charytatywny, kulturalny

⇒ Uzyskanie koncesji (w przypadku, gdy jest ona wymagana)

⇒ Powołanie organów spółki

⇒ Zapewnienie minimum kapitału zakładowego

⇒ Wpis do rejestru handlowego

♦ Sporządzenie statutu jest obowiązkiem założycieli spółki, którymi mogą być osoby fizyczne i prawne, ale których to powinno być co najmniej trzech, chyba że założycielem jest Skarb Państwa lub gmina - wtedy możliwe jest utworzenie jednoosobowej spółki akcyjnej (art. 308 k.h.). Treść STATUTU powinna odpowiadać wymaganiom art. 309 § 1 k.h. i określać:

⇒ Firmę i siedzibę spółki

⇒ Przedmiot działalności

⇒ Czas trwania spółki

⇒ Wysokość kapitału zakładowego oraz kwotę wpłaconą przed zarejestrowaniem na pokrycie kapitału zakładowego,

⇒ Nominalna wartość akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy są imienne, czy na okaziciela

⇒ Liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeśli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów

⇒ Imiona i nazwiska albo firmy (nazwy) założycieli

⇒ Liczbę członków zarządu i rady nadzorczej albo co najmniej min. lub max. liczbę członków tych organów oraz podmiot uprawniony do ustalenia składu zarządu lub rady nadzorczej.

⇒ Co najmniej przybliżoną wielkość wszystkich kosztów poniesionych lub obciążających spółkę w związku z jej utworzeniem, ustaloną na dzień zawiązania spółki.

⇒ Pismo do ogłoszeń, jeżeli spółka zamierza dokonywać ogłoszeń również poza Monitorem Sądowym i Gospodarczym.

Oraz - pod rygorem bezskuteczności wobec spółki - powinien zawierać postanowienia dotyczące:

♦ Władze spółki - zarząd i radę nadzorczą (komisję rewizyjną) - powołuje zgromadzenie organizacyjne założycieli spółki. Ma to miejsce przy tzw. założeniu sukcesywnym (w drodze publicznej subskrypcji).

Zawiązanie spółki:

⇒ Zawiązanie spółki akcyjnej następuje z chwilą objęcia wszystkich akcji.

- statut spółki może określać minimalną lub maksymalną wysokość kapitału zakładowego.

♦ Z chwila sporządzenia aktu zawiązania spółki, zarząd zobowiązany jest zgłosić spółkę do rejestru handlowego w ciągu 3 mies. od sporządzenia statutu. Przez zarejestrowanie spółka nabiera osobowości prawnej. Wniosek o wpis spółki do rejestru podpisują wszyscy członkowie zarządu.

Zgłoszenie do sądu rejestracyjnego powinno zawierać:

  1. Firmę, siedzibę i adres spółki albo adres do doręczeń

  2. Przedmiot działalności spółki

  3. Wysokość kapitału zakładowego, liczbę i wartość nominalną akcji

  4. Wysokość kapitału docelowego, jeżeli statut to przewiduje

  5. Liczbę akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania

  6. Wzmiankę, jaka część kapitału zakładowego została pokryta przed zarejestrowaniem

  7. Nazwiska i imiona członków zarządu oraz sposób reprezentowania spółki

  8. Nazwiska i imiona członków rady nadzorczej

  9. Jeżeli akcjonariusze wnoszą aporty, zaznaczenie tej okoliczności

  10. Czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony

  11. Jeżeli statut wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki, oznaczenie tego pisma

  12. Jeżeli statut przewiduje przyznanie uprawnień osobistych określonym akcjonariuszom lub tytuły uczestnictwa w dochodach lub majątku spółki nie wynikające z akcji, zaznaczenie tych okoliczności.

⇒ Zgłoszenie jednoosobowej spółki powinno zawierać dodatkowo nazwisko i imię albo nazwę i siedzibę oraz adres jedynego akcjonariusza, a także wzmiankę, że jest on jedynym akcjonariuszem

⇒ Podobnie jest w przypadku, gdy wszystkie akcje zostały nabyte przez akcjonariusza po zarejestrowaniu spółki. Zarząd zgłasza te okoliczność do sądu rejestrowego w terminie 3 tygodni od dnia, w którym dowiedział się, ze wszystkie akcje zostały nabyte przez jednego akcjonariusza.

♦ W spółce jednoosobowej jedyny akcjonariusz wykonuje wszystkie uprawnienia walnego zgromadzenia zgodnie z przepisami.

- W przypadku, gdy wszystkie akcje przysługują jedynemu akcjonariuszowi lub jedynemu akcjonariuszowi i spółce, oświadczenie woli takiego akcjonariusza składane spółce wymaga formy pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym.

- Jeśli ów akcjonariusz jest jednocześnie jedynym członkiem zarządu, czynność prawna między tym akcjonariuszem a reprezentowana przez niego spółką wymaga formy aktu notarialnego.

Do zgłoszenia należy dołączyć:

  1. Statut

  2. Akty notarialne o zawiązaniu spółki i objęciu akcji

  3. Oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wymagane statutem wpłaty na akcje oraz wkłady niepieniężne zostały dokonane zgodnie z prawem

  4. Potwierdzony przez bank lub dom maklerski dowód wpłaty na akcje ( w przypadku, gdy statut przewiduje pokrycie kap. zakładowego aportami po dokonaniu rejestracji, należy dołączyć oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wniesienie tych wkładów jest zapewnione zgodnie z postanowieniami statutu przed upływem terminu określonego w art. 309 § 3

  5. Dokument stwierdzający ustanowienie organów spółki z wyszczególnieniem ich składu osobowego

  6. Zezwolenie lub dowód zatwierdzenia statutu przez właściwy organ władzy publicznej, jeżeli są one potrzebne do powstania spółki

  7. Należy dołączyć poświadczone notarialnie wzory podpisów członków zarządu

Do chwili ustanowienia zarządu spółka jest reprezentowana przez wszystkich założycieli działających łącznie albo przez pełnomocnika ustanowionego jednomyślna uchwałą założycieli.

⇒ Wszelkie zmiany składu osobowego zarządu należy zgłosić pisemnie wraz ze złożonymi wobec sądu lub poświadczonymi notarialnie wzorami podpisów.

⇒ Po zarejestrowaniu zarząd powinien w ciągu 2 tygodni złożyć we właściwym urzędzie skarbowym poświadczony przez siebie odpis statutu spółki ze wskazaniem sądu, w którym zarejestrowano spółkę oraz daty i numeru rejestracji.

KAPITAŁ ZAKŁADOWY powinien wynosić co najmniej:

⇒ 100.000 zł (art.311 § 1 k.h. - obecny)

500.000 zł (art.308 § 1k.h. - nowy)

Kapitał ten może być pokryty w gotówce lub wkładami niepieniężnymi (aportami) przez samych założycieli lub w drodze subskrypcji (zapisywanie się na akcje w wyniku publicznych ogłoszeń wzywających do dokonywania zapisów zwanych prospektami).

⇒ Kapitał akcyjny jest sumą czystego majątku, który spółka jest obowiązana utrzymać w całości i nie rozdzielać jej między wspólników.

♦ Kapitał zakładowy spółki dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej

♦ W momencie zawiązywania spółki akcyjnej nie jest wymagana pełna wpłata kapitału akcyjnego, wystarczy pokrycie w gotówce ¼ sumy nominalnej kapitału, a w całości nie później niż po upływie roku po zarejestrowaniu spółki. Akcje wydawane w zamian za aporty muszą być pokryte w całości przed zarejestrowaniem spółki [art. 309].

Nadwyżka ceny akcji:

⇒ Jeżeli przewidywane są wkłady niepieniężne albo spółka nabywa mienie, założyciele sporządzają pisemne sprawozdanie. Jeżeli przedmiotem wkładu jest przedsiębiorstwo, sprawozdanie założycieli powinno zawierać sprawozdania finansowe z ostatnich dwóch lat obrotowych. Sprawozdanie należy poddać badaniu jednego lub kilku biegłych rewidentów w zakresie jego prawdziwości i rzetelności, które to ma na celu wydanie opinii czy wartość wkładów niepieniężnych odpowiada co najmniej wartości nominalnej obejmowanych za nie akcji. Biegłego rewidenta wyznacza sąd rejestrowy.

⇒ Wpłaty na akcje powinny być dokonane bezpośrednio lub za pośrednictwem domu maklerskiego.

PRAWA I OBOWIĄZKI AKCJONARIUSZY:

wpłata kapitału na objęte przez niego akcje (terminy i wysokości wpłat na akcje określa statut; jeśli w ciągu miesiąca po upływie terminu płatności akcjonariusz nie uiści zaległej raty, odsetek i odszkodowania umownego, jego akcje mogą być unieważnione).

inne zobowiązania z mocy statutu (np. obowiązek periodycznych świadczeń niepieniężnych)

uczestniczenia w spółce akcyjnej

akcjonariusz nie może być wyłączony ze spółki - zasada nienaruszalności kapitału akcyjnego, art. 353 k.h.

wybieralności do zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej i innego organu spółki

czynnego uczestniczenia w walnym zgromadzeniu (+ prawo głosu)

do udziału w zysku rocznym (dywidendzie)

poboru akcji nowej emisji

do udziału w kwocie likwidacyjnej

mniejszości

♦ Co to jest „AKCJA”?

⇒ ułamek kapitału zakładowego

⇒ papier wartościowy

⇒ ogół praw i obowiązków akcjonariuszy wobec spółki

Rodzaje akcji:

→ imienne

→ na okaziciela

→ gotówkowe i aportowe

→ uprzywilejowane :

→ użytkowe (tzw. „upośledzone”)

→ założycielskie

Nowa forma akcji:

Akcje są:

ORGANY SPÓŁKI AKCYJNEJ

Spółka akcyjna może działać tylko przez swoje organy, którymi są: walne zgromadzenie, zarząd oraz rada nadzorcza lub komisja rewizyjna albo oba te organy łącznie.