1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: Benzydyna [zasada benzydynowa, 4,4'-bifenylenodiamina, 4,4`-diaminobifenyl]

Wzór konstytucyjny: H₂NC₆H₄C₆H₄NH₂

Wzór sumaryczny: C₁₂H₁₂N₂

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna	% wag.	Nr CAS	Nr EINECS	Symbol ostrzegawczy	Symbole zagrożenia (R)
benzydyna	100	92-87-5	202-199-1	T	22-45

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Substancja stała, palna. W ogniu, w wyniku rozkładu, wydzielają się toksyczne oraz żrące pary, gazy i dymy.

Zagrożenie toksykologiczne: Benzydyna działa szkodliwie w wyniku spożycia. Może być przyczyną raka.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Benzydyna działa szkodliwie na zwierzęta. Może być przyczyną raka.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego benzydyną środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Ratujący muszą uważać na własne bezpieczeństwo.

Zatrucie inhalacyjne:
1.	W przypadku wystąpienia takiej potrzeby - wykonać sztuczne oddychanie lub podać tlen - najlepiej, jeśli tego dokona osoba przeszkolona.
2.	Zapewnić pomoc lekarską.
Zatrucie doustne:
1.	W zatruciach doustnych należy natychmiast płukać żołądek 2% nadmanganianem potasu (KMnO4) lub 3% wodą utlenioną. Następnie podaje się doustnie azotyn amylowy.
2.	Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie na boku i ciepło.
Skażenie oczu:
1.	Przemyć skażone pyłem oczy strumieniem letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach.
2.	Zapewnić pomoc okulisty.
Skażenie skóry:
1.	Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem.
2.	W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:	Substancja palna. W ogniu wydzielają się toksyczne gazy, pary i dymy. Produkty rozkładu zbijać rozproszoną wodą.
Środki gaśnicze:	gaśnice CO2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC, gaśnice pianowe, gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka, woda rozproszona.
Zalecenia szczegółowe:	Strażacy powinni być wyposażeni w ubrania przeciwchemiczne i niezależne aparaty oddechowe.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:	W przypadku wydostania się większej ilości benzydyny do środowiska, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażenia środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze.
Środki ochrony osobistej:	Unikać kontaktu z benzydyną. Stosować ubrania ochronne z tkanin powlekanych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w warunkach zapylenia - ochrony dróg oddechowych. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2).
Zalecenia szczegółowe:	Zabezpieczyć opakowania (pojemniki) przed wydostaniem się benzydyny do środowiska, pyły strącać rozproszonymi strumieniami wody. Stosować urządzenia odsysające. Benzydynę neutralizuje się roztworem podchlorynu sodu lub wapnia przy pH = 3. Większe ilości benzydyny niszczy się podchlorynem sodu z dodatkiem perhydrolu, w temp. 60^oC przez 3 godziny.
Zabezpieczenie środowiska:	Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:	Podczas stosowania benzydyny nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z benzydyną, unikać wdychania pyłów, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, poza zasięgiem dzieci.
Zapobieganie pożarom/wybuchom:	Dotyczy wytwarzania się niebezpiecznych koncentracji pyłu: wyeliminować źródła zapłonu - nie wykonywać prac z otwartym ogniem, nie palić, nie używać narzędzi iskrzących. Pyły benzydyny zbijać rozproszonymi strumieniami wody.
Magazynowanie:	W oryginalnych, właściwie, szczelnie zamkniętych, oznakowanych opakowaniach, w magazynie substancji trujących wyposażonym w instalację wentylacyjną. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spożywania posiłków, używania otwartego ognia i narzędzi iskrzących. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania benzydyny. Sprawna wentylacja i urządzenia odsysające (w przypadku pyłów).

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy (NDS):

Prawo polskie nie dopuszcza obecności jakiejkolwiek ilości benzydyny w środowisku pracy.

Ochrony osobiste:

Drogi oddechowe:	Maski ochronne z filtrami pyłów P2.
Ręce:	Rękawice ochronne, powlekane.
Oczy:	Okulary ochronne w szczelnej obudowie lub osłony na twarz.
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.
Inne informacje:	Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z benzydyną. Nie wdychać pyłów. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy dokładnie wymyć powierzchnię ciała. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Natychmiast usuwać wszelkie rozsypy i rozlewy roztworów. Uwaga: Prawo polskie nie dopuszcza obecności jakiejkolwiek ilości benzydyny w środowisku pracy.

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi benzydyny.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1	Masa cząsteczkowa: 184,24 /mol
9.2	Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych benzydyna jest ciałem stałym. Jest to bezbarwny lub czerwonawy krystaliczny proszek.
9.3	Temperatura topnienia: 128^oC
9.4	Temperatura wrzenia/13 mbar: 401^oC
9.5	Gęstość: 1,251 g/cm^3 (20^oC)
9.6	Gęstość par względem powietrza: 6,36
9.7	Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Benzydyna rozpuszcza się w gorącej wodzie (9400 mg/l/100^oC), alkoholu, eterze. W przemyśle otrzymywana przez działanie kwasu siarkowego na hydrazobenzen lub z nitrobenzenu albo z azobenzenu.
9.8	Stopień zagrożenia wód: Skrajny.
9.9	Inne: Benzydyna stosowana jest głównie do otrzymywania bezpośrednich barwników azowych, np. czerwieni Kongo, do otrzymywania żywic termostabilnych, w kryminalistyce do wykrywania plam krwi, w analizie chemicznej do wykrywania niektórych metali - np. manganu.

10. REAKTYWNOŚĆ I STABILNOŚĆ

Reaktywność i stabilność:	W warunkach normalnych benzydyna jest substancją chemicznie stabilną. Reaguje gwałtownie z silnymi utleniaczami. Z kwasami tworzy sole.
Właściwości korozyjne:	Brak

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie pyłów i par, spożycie, kontakt ze skórą.

Informacja ogólna: Benzydyna jest substancją szkodliwą oraz związkiem, którego działanie rakotwórcze u ludzi jest całkowicie udowodnione. Działa drażniąco na skórę i błony śluzowe. Spożyta doustnie wywołuje nudności i wymioty, które mogą być następstwem uszkodzenia nerek i wątroby. Może spowodować uszkodzenie krwi połączone z hemolizą i zahamowaniem działania szpiku kostnego. Śmiertelna dawka dla człowieka wynosi ok. 200 mg/kg wagi ciała.

Benzydyna wywołuje zmiany zapalne w drogach moczowych. Powoduje parcie na mocz, dolegliwości kurczowe w okolicy pęcherza moczowego, częste oddawanie moczu oraz utajony lub widoczny krwiomocz. Nawracające krwawienia i nasilające się dolegliwości wskazują na możliwość procesu nowotworowego w błonie śluzowej pęcherza. Rak dróg moczowych może też rozwijać się, nie powodując znaczniejszych objawów i dolegliwości. Zmiany chorobowe powstają najczęściej na dnie pęcherza moczowego i w otoczeniu ujścia moczowodów.

Dane toksykologiczne:

LD_{50 doustnie, szczur)} = 309 mg.kg,

LD_{50 doustnie, mysz)} = 214 mg.kg.

Ocena działania rakotwórczego

IARC - Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem

Dowód działania u zwierząt doświadczalnych - wystarczający.

Dowód działania u ludzi - wystarczający.

Ocena ogólna - czynnik rakotwórczy dla ludzi (grupa 1).

Polska - substancja rakotwórcza. Czynniki rakotwórcze w środowisku pracy i życia (wg Rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 11września 1996 r.) CZĘŚĆ I Wykaz czynników rakotwórczych dla ludzi.

Niemcy - substancja, która z uzasadnionych względów może być uznana za podejrzaną o działanie rakotwórcze (grupa B).

USA - NIOSH: potencjalny kancerogen zawodowy.

Umiejscowienie lub rodzaj nowotworów: układ moczowy, szczególnie pęcherz moczowy i nerki.

Działanie miejscowe:

Wdychanie pyłów: Suche usta, trudności w oddychaniu i stale utrzymujący się kaszel. Ucisk w klatce piersiowej. W przypadkach cięższych powstaje skrócenie oddechu. Może pojawić się obrzęk płuc i mogą wystąpić drgawki.

Kontakt ze skórą: Pojawia się podrażnienie z zaczerwienieniem.

Kontakt z oczami: Może pojawić się silne podrażnienie, zaczerwienienie i ból.

Leczenie: Po wczesnym rozpoznaniu guza pęcherza moczowego bezwzględnie wskazane jest leczenie chirurgiczne.

Zapobieganie: Należy dążyć do zastępowania benzydyny innymi substancjami bezpieczniejszymi w stosowaniu oraz do hermetyzacji procesów produkcyjnych i transportowych. Benzydyna, zgodnie z prawem, wcale nie powinna być obecna na stanowiskach pracy.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Stopień zagrożenia wód: Skrajny.

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI PRODUKTU I POZOSTAŁOŚCIAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 04 02 13 - odpadowe garbniki i pigmenty.

Sposób likwidacji A1(A3): opakowań).

Opakowania wg:

rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaju 15 01 04 - opakowania z metali,

rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

14.1	Numer ONZ:	1885
14.2	Klasa RID/ADR/IMO:	6.1
14.3	Grupa pakowania:	II
14.4	Numer rozpoznawczy zagrożenia:	60
14.5	Numer indeksowy (EC):	612-042-00-2
14.6	Symbole niebezpieczeństwa (R):	22-45
14.7	Symbole bezpieczeństwa (S):	45-53
14.8	Nalepka ostrzegawcza wg ADR/ RID Nr 6:

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE UREGULOWAŃ PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

• Normą PN ISO 11014-1;1998, „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.

• Wytycznymi Dyrektywy UE Nr 1999/45/EG, Dyrektywy 67/548 EEC oraz Dyrektywy UE 88/379/EEC (Dangerous Product Regulations incl. EC Guidelines), dotyczącymi klasyfikowania, oznaczania i sporządzania informacji o materiałach niebezpiecznych.

• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 czerwca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 16 maja 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 czerwca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz 1194. ).

• Normą PN-ISO 11014-1 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.

• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17 czerwca 1998 r. (Dz. U. Nr 79, poz. 513) ze zmianą z 2 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 4, poz.36 ) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

• Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.

• Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.

• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz.942 ) i zmianą z 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

• Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

• Klasyfikacją materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 01.07.2001 r.).

• Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi benzydyny, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.

• Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy benzydyny. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.

• Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.

Na etykietach należy umieścić następujące informacje:

Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowym:
Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:		„Substancja toksyczna.”
Symbole zagrożenia
R 22	Działa szkodliwie po połknięciu.
R 45	Może powodować raka.
Symbole bezpieczeństwa
S 45	W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę.
S 53	Unikać narażenia - przed użyciem zapoznać się z instrukcją.

16. INNE INFORMACJE

Chemiczne określenie produktu: Benzydyna
16.2 Znaczenie symboli:
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych
T	Substancja toksyczna.
Numer rozpoznawczy zagrożenia
60	Materiał trujący.
Klasa RID/ADR: 6.1-II		Materiał trujący - niebezpieczny.
Numer ONZ: 1885		Benzydyna.

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC

	KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI	Wydanie: I Data wydania: 20.11.02 Strona/stron 7/7
Nazwa:	BENZYDYNA

Benzydyna

---