Lohicca Sutta
(Sutta o Nauce dla Lohiccy)
(DN 12)
Tak oto słyszałem:
Pewnego razu Błogosławiony wędrował pomiędzy Kosalanami wraz z pokaźną liczbą mnichów — ponad 500 mnichami — i przybył do Salavatiki. W tym czasie bramin Lohicca sprawował lenną władzę nad Salavatiką — nad jej dobrami, łąkami, lasami i polami uprawnymi — zapewnioną przez Krola Pasenadi z Kosiali. W tym też czasie urósła w Lochiccy nieprawa myśl: "Przypuśćmy, że kapłan lub mędrzec stworzy prawa, naukę. Stworzywszy je nie podzieli się nimi z nikim, dlaczegóż miałby to robić dla innych? To tak samo gdybym ja spłaciwszy stary dług pozwolił, by inni zaciągali nowy. Takie postępowanie jest złe, egoistyczne, dlaczegóż miałby to robić innym?"
Lohicca usłyszawszy wtedy o wieść [o przybyciu Błogosławionego] rzekł: "Mędrzec Gotama — syn Sakyów, który opóścił swój rodzinny klan — wędrowawszy pomiędzy Kosalanami wraz z pokaźną liczbą mnichów — ponad 500 mnichami — i przybył do Salavatiki. Krążą wspaniałe wieści o Mistrzu Gotamie: 'Zaprawdę jest On Błogosławionym, szlachetnym, prawdziwie samoprzebudzonym, spełniony w wiedzy i postępowaniu, prawdziwie odeszły, posiadający wielką wiedzę o świecie, niedościgniony nauczyciel pragnących okiełznania zmysłów, nauczyciel ludzi i bogów, przebudzony, błogosławiony. On poznał — poprzez bezpośrednią poznanie — ten świat z devami, marami i brahmami, pokolenia z ich mędrcami i kapłanami, ich władcami i gawiedźią; objaśniał Dhammę doskonałą w swym początku, doskonałą w swym środku, doskonałą w swym końcu; objaśnił święty żywot w jego szczegółach i w jego esencji, w pełni doskonały, niedoścignienie czysty. Prawą rzeczą jest ujrzeć Szlachetnego.'"
Tak więc rzekł Lohicca do fryzjera Rosika: "Drogi Rosiko. Idź do Mędrca Gotamy a przybywszy zapytaj czy jest zdrów, wolny od zajęć, w pełni sił i czy dobrze mu sie powodzi, tymi słowy: 'Bramin Lohicca, o Mistrzu Gotamo, zapytuje czy jesteś zdrów, wolny od zajęć, w pełni sił i czy dobrze Ci się powodzi.' Następnie powiedz: 'Niechaj Mistrz Gotama, wraz z komunikiem mnichów, zgodzi się przybyć jutro na posiłek z braminem Lohiccą.'"
Odpowiedziawszy braminowi Lohiccy: "Jak rozkażesz, panie", fryzjer Rosika ruszył by zobaczyć Błogosławionego. Przybywszy skłonił się i usiadł. Siedząc tak oto rzekł do Błogosławionego: 'Bramin Lohicca, o Mistrzu Gotamo, zapytuje czy jesteś zdrów, wolny od zajęć, w pełni sił i czy dobrze Ci się powodzi.' Następnie rzekł: 'Niechaj Mistrz Gotama, wraz z komunikiem mnichów, zgodzi się przybyć jutro na posiłek z braminem Lohiccą.'" Błogosławiony zgodził się milcząc.
Wtedy fryzjer Rosika, zrozumiawszy zgodę Błogosławionego, wstał, złożył pokłon i okrążywszy Go — mając Jego postać po prawej — powrócił do bramina Lohiccy. Powróciwszy rzekł do niego: "Przekazałem Błogosławionemu twe słowa mówiąc: 'Bramin Lohicca, o Mistrzu Gotamo, zapytuje czy jesteś zdrów, wolny od zajęć, w pełni sił i czy dobrze Ci się powodzi.' Następnie rzekłem: 'Niechaj Mistrz Gotama, wraz z komunikiem mnichów, zgodzi się przybyć jutro na posiłek z braminem Lohiccą.''' Błogosławiony zgodził się."
Kiedy minęła noc, bramin Lohicca przygotował w swym własnym domu wybór przedniego jedzenia a następnie rzekł do fryzjera Rosiki: "Drogi Rosiko, idź do Mędrca Gotamy a przybywszy ogłoś, czas najwyższy, [mówiąc]: 'Nadszedł czas, Mistrzu Gotamo. Posiłek jest gotów.'"
Rosika odrzekł: "Jak rozkażesz, Panie" i poszedł do Błogosławionego. A przybywszy, zatrzymał się w pewnej odległości i złożył pokłon. Tak stojąc, ogłosił czas najwyższy, [mówiąc] "Nadszedł czas, Panie. Posiłek jest gotów."
Wtedy Błogosławiony, przywdziawszy rankiem swe szaty, wziąwszy swą miskę jałmuzną i zewnętrzne okrycie, ruszył wraz ze zgromadzeniem mnichów do Salavatika. W tym czasie fryzjer Rosika podążał tuż za Błogosławionym i tak rzekł: "Panie, nieprawa myśl urósła w braminie Lohiccy: 'Przypuśćmy, że kapłan lub mędrzec stworzy prawa, naukę. Stworzywszy je nie podzieli się nimi z nikim, dlaczegóż miałby to robić dla innych? To tak samo gdybym ja spłaciwszy stary dług pozwolił, by inni zaciągali nowy. Takie postępowanie jest złe, egoistyczne, dlaczegóż miałby to robić innym?' Dobrze by się stało gdyby Błogosławiony oczyścił bramina Lohiccę z tych złych myśli."
"Być może tak się stanie, Rosiko. Być może."
Wtedy Błogosławiony poszedł do domu bramina Lohiccy. Przybywszy zasiadł na wcześniej przygotowanym miejscu. Bramin Lohicca swymi własnymi dłońmi podawał przednie jedzenie i usługiwał Błogosławionemu oraz zgromadzonym mnichom. Kiedy Błogosławiony skończył się pożywiać i wyją ręce z miski, bramin Lohicca usiadł zająwszy niższe miejsce. Siedząc tak, Błogosławiony przemówił do niego: "Czy to prawda, Lohicco, że urósł w tobie nieprawy pogląd: 'Przypuśćmy, że kapłan lub mędrzec stworzy prawa, naukę. Stworzywszy je nie podzieli się nimi z nikim, dlaczegóż miałby to robić dla innych? To tak samo gdybym ja spłaciwszy stary dług pozwolił, by inni zaciągali nowy. Takie postępowanie jest złe, egoistyczne, dlaczegóż miałby to robić innym?'?"
"Tak, Mistrzu Gotamo."
"Jak myślisz, Lohicco. Czy władasz Salavatiką?"
"Tak, Mistrzu Gotamo."
"Teraz przypuśćmy, że ktoś powie: 'Bramin Lohicca włada Salavatiką. Zatem sam powinien spożywać owoce oraz korzyści płynące z Salavatiki a nie dzielić się nimi z innymi.' Czy ktoś tak mówiący nie byłby twórcą zawady dla twych poddanych?"
"Ktoś taki byłby twórcą zawady, Mistrzu Gotamo."
"A będac twórcą zawady, czy będzie życzliwy ich dobru?"
"Ktoś taki nie będzie życzliwy ich dobru, Mistrzu Gotamo."
"A nie posiadając życzliwości dla ich dobra, jego umysł będzie wypełniony dobrą wolą czy wrogością?"
"Wrogością, Mistrzu Gotamo."
"Kiedy umysł jest wypełniony wrogością przyczynia się to do powstania prawego czy nieprawego poglądu?"
"Nieprawego poglądu, Mistrzu Gotamo."
"Teraz, dla posiadającego zły pogląd, Lohicco, powiadam ci przeznaczone jest odrodzenie w piekłach lub zwierzęcym łonie.
"Jak myślisz, Lohicco. Czyż Król Pasenadi Kosala włada Kasi i Kosalą?"
"Tak, Mistrzu Gotamo."
"Teraz przypuśćmy, że ktoś powie: 'Król Pasendi Kosala włada Kasi i Kosialą. Zatem sam powinien spożywać owoce oraz korzyści płynące z Kasi i Kosiali a nie dzielić się nimi z innymi.' Czy ktoś tak mówiący nie byłby twórcą zawady dla poddanych Króla Pasendi - ciebie i innych?"
"Ktoś taki byłby twórcą zawady, Mistrzu Gotamo."
"A będac twórcą zawady, czy będzie życzliwy waszemu dobru?"
"Ktoś taki nie będzie życzliwy naszemu dobru, Mistrzu Gotamo."
"A nie posiadając życzliwości dla waszego dobra, jego umysł będzie wypełniony dobrą wolą czy wrogością?"
"Wrogością, Mistrzu Gotamo."
"Kiedy umysł jest wypełniony wrogością przyczynia się to do powstania prawego czy nieprawego poglądu?"
"Nieprawego poglądu, Mistrzu Gotamo."
"Teraz, dla posiadającego zły pogląd, Lohicco, powiadam ci przeznaczone jest odrodzenie w piekłach lub zwierzęcym łonie.
"Zatem, Lohicco, jeśli ktokolwiek powie: 'Bramin Lohicca włada Salavatiką. Zatem sam powinien spożywać owoce oraz korzyści płynące z Salavatiki a nie dzielić się nimi z innymi'. Ktoś tak mówiący byłby twórcą zawady dla poddanych. Będąc twórcą zawady nie będzie życzliwy ich dobru. Umysł kogoś nieżyczliwemu ich dobru będzie wypełniony wrogością do nich. Kiedy umysł jest wypełniony wrogością przyczynia się to do powstania nieprawego poglądu. Dla posiadającego nieprawy pogląd przeznaczone jest odrodzenie w piekłach lub w zwierzęcym łonie.
W ten sam sposób, jeśli ktoś mówi: 'Przypuśćmy, że kapłan lub mędrzec stworzy prawa, naukę. Stworzywszy je nie podzieli się nimi z nikim, dlaczegóż miałby to robić dla innych? To tak samo gdybym ja spłaciwszy stary dług pozwolił, by inni zaciągali nowy. Takie postępowanie jest złe, egoistyczne, dlaczegóż miałby to robić dla innych?' — mówiąc w ten sposób bvędzie twórcą zawady dla tych dzieci z dobrych rodzin, które przychyliły się do nauki i dyscypliny objawionej przesz Tathagatę, osiągnąwszy wyróżnienie posiąwszy owoc wejścia w strumień, owoc jednego powrotu, owoc niepowracania, owoc stanu arahanta; oraz tych którzy dojrzewają w łonach dev by osiągnąć stan devy. Będąc twórcą zawady nie będzie życzliwy ich dobru. Umysł kogoś nieżyczliwemu ich dobru będzie wypełniony wrogością do nich. Kiedy umysł jest wypełniony wrogością przyczynia się to do powstania nieprawego poglądu. Dla posiadającego nieprawy pogląd przeznaczone jest odrodzenie w piekłach lub w zwierzęcym łonie.
"I jeśli ktokolwiek powie: 'Krol Pasendi Kosala włada Kosi i Kosialą. Zatem sam powinien spożywać owoce oraz korzyści płynące z Kosi i Kosiali a nie dzielić się nimi z innymi'. Ktoś tak mówiący byłby twórcą zawady dla poddanych. Będąc twórcą zawady nie będzie życzliwy ich dobru. Umysł kogoś nieżyczliwemu ich dobru będzie wypełniony wrogością do nich. Kiedy umysł jest wypełniony wrogością przyczynia się to do powstania nieprawego poglądu. Dla posiadającego nieprawy pogląd przeznaczone jest odrodzenie w piekłach lub w zwierzęcym łonie.
W ten sam sposób, jeśli ktoś mówi: 'Przypuśćmy, że kapłan lub mędrzec stworzy prawa, naukę. Stworzywszy je nie podzieli się nimi z nikim, dlaczegóż miałby to robić dla innych? To tak samo gdybym ja spłaciwszy stary dług pozwolił, by inni zaciągali nowy. Takie postępowanie jest złe, egoistyczne, dlaczegóż miałby to robić dla innych?' — mówiąc w ten sposób ędzie twórcą zawady dla tych dzieci z dobrych rodzin, które przychyliły się do nauki i dyscypliny objawionej przesz Tathagatę, osiągnąwszy wyróżnienie posiąwszy owoc wejścia w strumień, owoc jednego powrotu, owoc niepowracania, owoc stanu arahanta; oraz tych którzy dojrzewają w łonach dev by osiągnąć stan devy. Będąc twórcą zawady nie będzie życzliwy ich dobru. Umysł kogoś nieżyczliwemu ich dobru będzie wypełniony wrogością do nich. Kiedy umysł jest wypełniony wrogością przyczynia się to do powstania nieprawego poglądu. Dla posiadającego nieprawy pogląd przeznaczone jest odrodzenie w piekłach lub w zwierzęcym łonie.
"Lohicco, istnieją na świecie trzy rodzaje nauczycieli zasługującuch na krytykę i ktokolwiek gani takich nauczycieli tego krytyka jest prawdziwa, zgodna z faktami, prawa i nieskalana. Jakie to trzy rodzaje?
"Mówimy o nich gdy pewien nauczyciel nie osiągnał celu życia mędrca do którego zmierzał porzuciwszy dom dla bezdomności. Nie osiągnąwszy celu życia mędrca, naucza swej dyscypliny: 'Oto wasze dobro. Oto wasze szczęście.' Jego uczniowie nie słuchają, nie nadstawiają uszu, nie skłaniają się ku osiągnięciu poznania. Praktykują odchodząc od nauk ich nauczyciela. Powinien [on] być ganiony słowami: 'Ty, o czcigodny, nie osiągnąłeś celu życia mędrca do którego zmierzałeś porzuciwszy dom dla bezdomności. Nie osiągnąwszy celu życia mędrca, nauczasz swej dyscypliny: 'Oto wasze dobro. Oto wasze szczęście.' Twoi uczniowie nie słuchają, nie nadstawiają uszu, nie skłaniają się ku osiągnięciu poznania, praktykują odchodząc od nauk nauczyciela. To tak jak mężczyzna scigał wyrywającą się [kobietę] lub ściskał tego kto ją zawróci. Takie postępowanie jest złe, egoistyczne, dlaczegóż ktoś miałby to robić dla innych?' Oto pierwszy rodzaj nauczyciela zasługującego na krytykę i ktokolwiek gani takiego nauczyciela tego krytyka jest prawdziwa, zgodna z faktami, prawa i nieskalana.
"Mówimy o nich gdy pewien nauczyciel nie osiągnał celu życia mędrca do którego zmierzał porzuciwszy dom dla bezdomności. Nie osiągnąwszy celu życia mędrca, naucza swej dyscypliny: 'Oto wasze dobro. Oto wasze szczęście.' Jego uczniowie słuchają, nadstawiają uszu, skłaniają się ku osiągnięciu poznania. Praktykują nie odchodząc od nauk ich nauczyciela. Powinien [on] być ganiony słowami: 'Ty, o czcigodny, nie osiągnąłeś celu życia mędrca do którego zmierzałeś porzuciwszy dom dla bezdomności. Nie osiągnąwszy celu życia mędrca, nauczasz swej dyscypliny: 'Oto wasze dobro. Oto wasze szczęście.' Twoi uczniowie słuchają, nadstawiają uszu, skłaniają się ku osiągnięciu poznania, praktykują nie odchodząc od nauk nauczyciela. To tak jak mężczyzna zaniedbujący własne pole rozmyśla, że pole innego powinno zostać zasiane. Takie postępowanie jest złe, egoistyczne, dlaczegóż ktoś miałby to robić dla innych?' Oto drugi rodzaj nauczyciela zasługującego na krytykę i ktokolwiek gani takiego nauczyciela tego krytyka jest prawdziwa, zgodna z faktami, prawa i nieskalana.
"Mówimy o nich gdy pewien nauczyciel osiągnał cel życia mędrca do którego zmierzał porzuciwszy dom dla bezdomności. Osiągnąwszy cel życia mędrca, naucza swej dyscypliny: 'Oto wasze dobro. Oto wasze szczęście.' Jego uczniowie nie słuchają, nie nadstawiają uszu, nie skłaniają się ku osiągnięciu poznania. Praktykują odchodząc od nauk ich nauczyciela. Powinien [on] być ganiony słowami: 'Ty, o czcigodny, osiągnąłeś cel życia mędrca do którego zmierzałeś porzuciwszy dom dla bezdomności. Osiągnąwszy cel życia mędrca, nauczasz swej dyscypliny: 'Oto wasze dobro. Oto wasze szczęście.' Twoi uczniowie nie słuchają, nie nadstawiają uszu, nie skłaniają się ku osiągnięciu poznania, praktykują odchodząc od nauk nauczyciela. To tak jak ktoś spłaciwszy stary dług pozwolił by inni zaciągnęli nowy. Takie postępowanie jest złe, egoistyczne, dlaczegóż ktoś miałby to robić dla innych?' Oto pierwszy rodzaj nauczyciela zasługującego na krytykę i ktokolwiek gani takiego nauczyciela tego krytyka jest prawdziwa, zgodna z faktami, prawa i nieskalana."
Kiedy to zostało powiedziane, bramin Lohicca rzekł do Błogosławionego: "Lecz czy istnieje, Mistrzu Gotamo, jakikolwiek nauczyciel, który nie zasługuje na krytykę?"
"Istnieje, o Lohicco, nauczyciel, który nie zasługuje na krytykę."
"Lecz jaki nauczyciel, Mistrzu Gotamo, nie zasługuje na krytykę?"
"Zdarza się tak gdy, Lohicco, Tathagata pojawia się na świecie, szlachetny i prawdziwie samoprzebudzony. Naucza Dhammy doskonałej w swym początku, doskoanłej w środku, doskonałej na końcu. Wprowadza [w działanie] święte życie zarówno w jego drobiazgach jak i esencji, całkowicie doskonałe, niezrównanie czyste.
"Gospodarz lub syn gospodarza, usłyszawszy Dhammę, uzyskuje wiarę w Tathagatę i uświadamia sobie: 'Gospodarskie życie jest ograniczoną zakurzoną ścieżką. Życie po odejściu jest jak otwarta przestrzeń. Nie łatwo jest prowadzić żyjąc w domu świętobliwe życie, całkowicie czyste, niczym polerowana skrupa. Co się stanie jeśli zgolę włosy i brodę, przywdzieję szafranowe szaty i odejdę z gospodarstwa w bezdomność?'
"Tak więc po jakimś czasie opuszcza swe dobra, małe lub rozległe; opuszcza krąg rodzinny mały lub rozległy; goli głowę i brodę, przywdziewa szafranowe szaty i odchodzi z godpodarstwa w bezdomność. Uczyniwszy to prowadzi życie powstrzymując swe ciało, mowę i umysł. Zadowala się najprostszym jedzeniem i schronieniem, rozkoszując się samotnością."
"Po odejściu żyje przestrzegając zasad dyscypliny klasztornej, dostrzegając niebezpieczeństwa w najmniejszych zaniedbaniach. Spełniony w swej cnocie strzeże wrót swych zmysłów, posiada uważność i czujność, jest zadowolony.
(Pomniejszy Dział o Cnocie)
"A jak mnich spełnia się w cnocie? Porzuciwszy odbieranie życia, powstrzymuje się od odbierania życia. Zamieszkuje [w głuszy] z odłożoną laską, z odłożonym nożem, sumienny, miłosierny, współczujący dla dobra wszystkich żyjących istot. To część jego cnoty.
"Porzuciwszy branie tego co nie dane, powstrzymuje się od brania tego co nie dane. Bierze tylko to co jest ofiarowane, zgadza się przyjąć to co jest ofiarowane, żyje nie kradnąc ale myśląc jak stać się czystym. To także jest częścią jego cnoty.
"Porzuciwszy nie-bezżenność, wiedzie życie w celibacie, powściągliwie powstrzymując się od seksualnego aktu który jest częścią życia wieśniaków. To także część jego cnoty.
"Porzuciwszy fałszywą mowę, powstrzymuje się od fałszywej mowy. Mówi prawdę, trzyma się prawdy, jest niewzruszony, godny zaufania, nie jest zwodzicielem świata. To także jest częścią jego cnoty.
"Porzuciwszy dzielącą mowę, powstrzymuje się od dzielącej mowy. To co usłyszy tutaj nie powie w obliczu ludzi pochodzących z tamtąd by ich poróżnić ze sobą. To co usłyszy tam nie powie w obliczu ludzi zamieszkujących tutaj by ich nie poróżnić ze sobą. Tak tez godzi poróżnionych i cementuje więź zjednoczonych, miłuje zgodę, rozkoszuje się zgodą, raduje się zgodą, rzecze słowa tworzące zgodę. To także część jego cnoty.
"Porzuciwszy niewłaściwą mowę, powsztrzymuje się od niewłaściwej mowy. Rzecze słowa kojące dla ucha, pełne uczuć, które docierają do serca, które są układne, pocieszające i miłe dla wielu ludzi. To także jest część jego cnoty.
"Porzuciwszy próżne gadanie, powstrzymuje się od próżnego gadania. Rzecze by przyuczać, rzecze to co jest faktyczne, co jest zgodne z celem, Dhammą i Vinayą. Rzecze słowa godne cenienia, miarkowania, rozsądne, ważne, związane z celem. To także jest część jego cnoty.
"Powstrzymuje się od niszczenia ziaren i roślinnego życia.
"Jada tylko raz dziennie, powstrzymując się przed [spożywaniem] południowego posiłku oraz od jedzenia o niewłaściwej porze dnia.
"Powstrzymuje się od tańca, śpiewu, muzyki i oglądania przedstawień.
"Powstrzymuje się od noszenia girland (naszyjników) oraz od upiększania się kosmetykami i perfumami.
"Powstrzymuje się od wysokich i wygodnych łóżek i siedzeń.
"Powstrzymuje się od przyjmowania złota i pieniędzy.
"Powstrzymuje się od przyjmowania nieugotowanego zboża… surowego mięsa… kobiet i dziewcząt… męskich i żeńskich niewolników… kóz i owiec… drobiu i świń… słoni, bydła, rumaków i klaczy… pól i własności [ziemskich].
"Powstrzymuje się od plotek… od kupna i sprzedaży… od zadawania się z fałszywymi kamieniami, fałszywmi metalami i fałszywymi wagami… od korupcji, nieuczciwości i defraudacji.
"Powstrzymuje się od okaleczania, [zadawania] kaźni, więzienia, rozboju, grabieży i gwałtów.
"To także jest część jego cnoty.
(Pośredni Dział o Cnocie)
"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni od niszczenia ziaren i roślinnego życia takiego jak — rośliny sadzone z korzeni, łodyg, zawiązek, pączków i nasion — on (prawy mnich) powstrzymuje się od niszczenia ziaren i roślinnego życia jak to wymienione. To także jest część jego cnoty.
"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni od spożywania składowanych dóbr takich jak te — składowanego jedzenia, składowanych napojów, składowanego odzienia, składowanych wechikułów, składowanych łóż, składowanych perfum i składowanego mięsa — on (prawy mnich) powstrzymuje się od spożywania składownych dóbr jak te wymienione. To także jest część jego cnoty.
"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni oglądania przedstawień takich jak te — taniec, śpiew, muzyka, gry, recytacja ballad, klaskanie w dłonie, cymbały i bębny, pokazy "magicznej latarni", triki akrobatów i iluzjonistów, walki słoni, walko koni, walko bawołów, walki byków, walki kozłów, walki baranów, walki kogutów, walki przepiórek; walki na kije, boks, zapasy, gry wojenny, kręgle, musztrę i przegląd regimentów — on (prawy mnich) powstrzymuje się od oglądania przedstawień jak te wymienione. To także część jego cnoty.
"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni od bezmyślnych i próżnych gier takie jak te — ośmio-szeregowe szachy, dziesięcio-szeregowe szachy, szachy w powietrzu, klasy, kości, bierki, rysunki dłońmi, gry w piłkę, gry na zabawkowym flecie, zabawa z zabawkowym pługiem, wywracanie kozłów, zabawa z zabawkowym wiatrakiem, zabawkowymi miarkami, zabawkowymi rydwanami, zabawkowymi łukami, zgadywanie liter pisanych w powietrzu, zgadywanie myśli, miny — on (prawy mnich) powstzrymuje się od bezmyślnych i próżnych gier jak te wymienione. To także część jego cnoty.
"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni od wysokich i wygodnych mebli jak te — wielkie tapczany, tapczany ozdobione rzeźbionymi zwierzętami, narzuty z długimi frędzlami, wielokolorowych narzut, białych wełnianych narzut, wełniane narzuty wyszywane w kwiaty lub zwierzeta, wypchane kołdry, jedwabne narzuty wyszywane klejnotami; wielkie wełniane dywany; narzuty na słonie, konie i rydwany, narzuty na antylopy, narzuty na jelenie; tapczany z zasłonami, tapczany z czerwonymi oparciami na głowę i stopy — on (prawy mnich) powstzrymuje się od wysokich i wygodnych mebli jak te wymienione. To także część jego cnoty.
"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni od perfum, kosmetyków i działań upiększających się jak te — wcieranie proszków w ciało, masaż z olejkami, kompiele w perfumowanej wodzie, masaż ramion, używanie luster, maści, girland, perfum, kremów, pudrów, tuszu do rzęs, branzolet, opasek na ręce, zdobnych lasek, zdobnych butelek, mieczy, wymyślnych parasolek, zdobnych sandałów, turbanów, drogich kamieni, miotełek z ogona yaka, białych szat o długich frędzlach — on (prawy mnich) powstrzymuje się od używania perfum, kosmetyków i działań upiększających się takich jak wymienionye. To także jest część jego cnoty.
"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni od gadania na błache tematy jak te — gadanie o królach, rabusiach, ministrach; armiach, alarmach i bitwach; jedzeniu i piciu; odzieniu, meblach, girlandach i perfumach; rodzinie i krewnych; pojazdach; wioskach, miastach i miasteczkach; kobietach i bohaterach; ulicznych plotkach; opowieściach o umarłych; opowieści o rozmaitościach [filozoficznych dysputach o przeszłości i przyszłości], stworzeniu świata i morza oraz o innych rzeczach istniejących lub nie — on (prawy mnich) powstrzymuje się od gadania na błache tematy takie jak wymienione. To także jest część jego cnoty.
"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni od debat jak te — 'Czy Ty rozumiesz tą naukę i dyscyplinę? Ja jestem tym który rozumie tą naukę i dyscyplinę. Jak mogłeś [tak] zrozumieć tą naukę i dyscyplinę? Praktykujesz niewłaściwie. Ja praktykuje właściwie. Jestem konsekwentny. Ty nie jesteś. Co powinno zostać powiedziane pierwsze które ty wyrzekłeś ostatnie? Co powinno zostać powiedziane ostatnie co ty rzekłeś pierwsze? Dlaczego tobie zajmuje tak długo myślenie o tym co jest objaśnione?Twoja nauka została obalona. Zostałeś pokonany. Odejdź i spróbuj uratować swą naukę; wyplącz się jeśli potrafisz!' — on (prawy mnich) powstrzymuje się od debat takich jak te wymienione. To także część jego cnoty.
"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni od plotek i porad dla ludzi takich jak te — o królach, ministrach, szlachetnych wojownikach, kapłanach, gospodarzach lub o młodzieży [który mówi], 'Idź tutaj, idź tam, zabierz to tam, przynieś to tutaj' — on (prawy mnich) powstrzymuje się od plotek i poleceń dla ludzi takich jak wymienione. To także część jego cnoty.
"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, angażują się w intrygi, nakłanianie, aluzje, obrazy i gonitwę za zyskami, on (prawy mnich) powstrzymuje się od angażowania w intrygi i nakłanianie [w nieprawy sposób by próbować osiągnąć materialną korzyść] takich jak te wymienione. To także jest część jego cnoty.
(Główny Dział o Cnocie)
"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze trwają w nieprawym żywocie, dopuszczając się poniżających sztuk jak:
czytanie znaków na dloni [chiromancja];
czytanie znaków i omenów;
interpretacja znaków na niebie [spadające gwiazdy, komety];
interpretacja snów;
czytanie znaków na ciele [frenologia];
czytanie znaków z ubrań pogryzionych przez myszy;
czynienie ofiar ogniowi, ofiar z nabieranych chochlą ryżowych łusek, mąki ryżowej, ziaren ryżu, masła bawołu i oliwy;
czynienie ofiarnych recytacji;
czynienie krwawych ofiar;
czytanie przepowiedni z koniuszka palca;
geomancja;
kojenie demonów na cmentarzyskach;
zaklinanie duchów;
recytowanie ochronnych zaklęć na domy;
zaklinanie węży, wiedzę o truciznach, wiedzę o skorpionach, wiedzę o szczurach, wiedzę o ptakach, wiedzę o krukach;
przepowiadanie przyszłości oparte na wizjach;
oferowanie ochronnych zaklęć;
interpretowanie głosów ptaków i zwierząt —
on (prawy mnich) powstrzymuje się od nieprawego żywota, nie dopuszczając się poniżających sztuk jak te wymienione.
"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, trwają w nieprawym żywocie, dopuszczając się poniżających sztuk jak: wskazywanie szczęśliwych i nie szczęśliwych drogich kamieni, odzienia, lasek, mieczy, włóczni, strzał, łuków i innych broni; kobiet, chłopców, dziewcząt, męskich niewolników, żeńskich niewolników; słoni, koni, bawołów, byków, krów, kóz, baranów, drobiu, przepiórek, gadów, długouchych gryzoni, żółwi i innych zwierząt — on (prawy mnich) powstrzymuje się od prowadzenia nieprawego żywota, nie dopuszczając się poniżających sztuk takich jak te wymienione.
"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, trwają w nieprawym żywocie, dopuszczając się poniżających sztuk takich jak przewidywanie:
władcy, który będzie maszerował naprzód;
władcy, który będzie maszerował naprzód i zawróci;
nasz władca zaatakuje a ich władca ucieknie;
ich władca zaatakuje a nasz władca ucieknie;
zatriumfuje nasz władca a zostanie pokonany ich władca;
zatriumfuje ich władca a zostanie pokonany nasz władca;
obaj zatriumfują, obaj przegrają —
on (prawy mnich) powstrzymuje się od trwania w nieprawym żywocie, nie dopuszczając się poniżających sztuk takich jak te wymienione.
"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, trwają w nieprawym żywocie, dopuszcając się poniżających sztuk takich jak przewidywanie:
będzie zaćmienie Księżyca;
będzie zaćmienie Słońca;
będzue zaćmienie gwiazdy;
Słońce i Księżyc będą wędrować swymi normalnymi drogami;
Słońce i Księżyc zabłąkają się;
gwiazdy będą węrować swymi normalnymi drogami;
gwiazdy zbłąkają się;
spadnie deszcz meteorów;
zachmurzy się niebo;
ziemia zadrży;
uderzy piorun z jasnego nieba;
będzie wzejście, zajście, zaciemnienie, rozjaśnienie Słońca, Księżyca i gwiazd;
taki będzie wynik zaćmienia… wzejścia, zajścia, zaciemnienia, rozjaśnienia Słońca, Księżyca i gwiazd —
on (prawy mnich) powstrzymuje się od trwania w nieprawym żywocie, nie dopuszczając się poniżających sztuka jak te wymienione.
"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, trwają w nieprawym żywocie, dopuszcając się poniżających sztuk takich jak przewidywanie:
spadnie obfity deszcz; będzie susza;
będzie obfitość; będzie głód;
bedzie odpoczynek i bezpieczeństwo; będzie niebezpieczeństwo;
bedzie zaraza; będzie wolność od zarazy;
lub zarabiając na obliczaniu, księgowaniu, kalkulacji, komponowaniu poezji lub nauczając hedonistycznych sztuk lub doktryn —
on (prawy mnich) powstrzymuje się od trwania w nieprawym żywocie, nie dopuszczając się poniżających sztuk jak te wymienione.
"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, trwają w nieprawym żywocie,dopuszcając się poniżających sztuk takich jak:
wybierając dobrowróżbne daty zaślubin, zaręczyn, rozwodów;
zbierając długi lub czynienie inwestycji i pożyczek;
czyniąc atrakcyjnym lub nie atrakcyjnym; leczenie kobiet, które poddały się aborcji lub poroniły;
recytując zaklęcia by związać ludzki język, by sparaliżować jego szczękę, by utracił kontrolę nad rękami, lub sprowadzająć głuchość;
dając prorocze odpowiedzi na pytania skierowane do lustra, młodej dziewczyny lub ducha;
czcząc słońce, czcić Wielkiego Brahmę, pluć ogniem, plrzywoływać boginię szczęścia —
on (prawy mnich) powstrzymuje się od trwania w nieprawym żywocie, nie dopuszczając się poniżających sztuk jak te wymienione.
"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, trwają w nieprawym żywocie, poniżających sztuk takich jak:
obiecując dary dla dev w zamian za przysługi; wypełniając te przysługi;
demonologia;
nauczanie zaklęć chroniacych domostwa;
wzbudzając męskość lub impotencję;
poświęcając miejsca budów;
oferując ceremonialne przemywania ust i ceremonialne kompiele;
poświęcając ceremonialne ognie;
przygotowując środki wymiotne, przeczyszczające, wkrztuśne, moczopędne, leczące ból głowy;
przygotowując oliwę do uszu, krople do oczu, oliwę do nosa, płyn do oczu i nie-lekarstwa; lecząc katarakty, praktykując chirurgię, praktykując jako pediatra, zalecać lekarstwa i terapie by uleczyć ich efekty uboczne —
on (prawy mnich) powstrzymuje się od trwania w nieprawym żywocie, nie dopuszczając się poniżających sztuk jak te wymienione. To także część jego cnoty.
"Oto jak mnich spełniający się w cnocie nie widzi niebezpieczeństwa dzięk powstrzymywaniu się poprzez cnotę. Tak jak namaszczony szlachetny król wojownik, który pokonał swych wrogów nie widzi niebezpieczeństwa z ich strony, w ten sam sposób mnich spełniając się w cnocie nie widzi niebezpieczeństwadzięki powstrzymywaniu sie poprzez cnotę. Obdarzony tym szlachetnym czynnikiem cnoty jest wewnętrznie wrażliwy na przyjemność bycia bez skazy. Oto w jaki sposób mnich spełnia się w cnocie.
(Powstrzymywanie Zmysłów)
"W jaki sposób mnich strzeże drzwi zmysłów? Ujrzawszy formę okiem, nie chwyta motywów lub szczegółów przez które — jeśli pozostawałby bez powstrzymywania zmysłu wzroku — zło, nieprawe cechy takie jak chciwość lub napięcie mogły by go dopaść. Usłyszawszy dźwięk uchem… Wyczuwszy zapach nosem… Poczuwszy smak językiem… Doświadczywszy dotyku ciałem… Rozpoznawszy myśli intelektem, nie chwyta motywów lub szczegółów przez które — jeśli pozostawałby bez powstrzymywania intelektu — zło, nieprawe cechy takie jak chciwość lub napięcie mogły by go dopaść. Obdarzony szlachetnym czynnikiem panowania nad zmysłami jest wewnętrznie wrażliwy na przyjemność bycia bez skazy. Oto w jaki sposób mnich strzeże drzwi zmysłów.
(Uważność i Czujność)
"W jaki sposób mnich jest uważny i czujny? Idąc naprzód i zawruciwszy, działa z czujnością. Kiedy spogląda na cel i spogląda wstecz… kiedy otwiera i zamyka usta… kiedy niesie swe spodnie okrycie, wierzchnią szatę i swą miskę żebraczą… kiedy je, pije, przeżuwa i smakuje… kiedy oddaje mocz i kał… kiedy idzie, stoi, siedzi, zapada w sen, budzi się, przemawia i milczy działa z czujnością. Oto w jaki sposób mnich jest uważny i czujny.
(Zadowolenie)
"W jaki sposób mnich osiąga zadowolenie? Tak jak ptak, dokądkolwiek pójdzie, unosi sie na swych skrzydłach niosąc tylko swój własny ciężar; tak też jest zadowolnoy z własnych szat by okryć ciało i jałmużny by zaspokoić głód. Dokądkolwiek pójdzie zabiera ze sobą tylko rzeczy niezbędne. oto jak mnich osiąga zadowolenie.
(Porzucenie Przeszkód)
"Obdarzony tą szlachetną cechą cnoty, szlachetnym powstrzymywanie ośrodków zmysłów, szlachtna uważnością i czujnością i szlachetnym zadowoleniem, poszukuje odosobnienia: puszczy, cienia drzewa, góry, doliy, jaskinie, cmentarzyska, dżungli, otwartej przestrzeni, kawałka słomy. Po posiłku, powróciwszy ze zbierania jałmużny, siada skrzyżowawszy nogi, z wyprostowanym ciałem i gromadzi w sobie uważność.
"Porzuciwszy chciwość z szacunkiem do świata, przebywa ze świadomością pozbawioną chciwością. Oczyszcza swój umysł z chciwości. Porzuca nieprawą wolę i gniew, przebywa ze świadomością pozbawioną nieprawej woli, z pragnący dobra wszystkich żyjących istot. Oczyszcza swój umysł z nieprawej woli i gniewu. Porzuca lenistwo i ospałość, przebywa ze świadomością pozbawioną lenistwa i ospałości, uważny, czujny, dostrzegający światło. Oczyszcza swój umysł z lenistwa i ospałości. Porzuca niepokój i troskę, przebywa niezachwiany, jego umusł jest niewzruszenie spokojny. Oczyszcza swój umysł z niepokoju i troski. Porzuca wątpliwość, przebywa przeszedłwszy ponad wątpliwością, bez zmieszania ze względem dla umiejętnych mentalnych cech. Oczyszcza swój umysł z wątpliwości.
"Przypuścmy, że pewien człowiek zaciągnął dług i zainwestował ją w interes. Interes powiódł się. Zapłacił stare długi i zostało mu pieniędzy by utrzymywać żonę. Wtedy człowiek ten pomyślał: 'Wcześniej zaciągnąłem dług, zainwestowałem ją w mój interes. Teraz interes się powiódł. Oddałem długi i zostało mi pieniędzy by utrzymać żonę.' Dzięki temu doświadcza radości i szczęścia.
"Teraz przypuśćmy, że pewien człowiek zachorował — boleśnie i bardzo poważnie. Nie cieszy się swymi posiłkami i ciało jego osłabło. Po jakimś czasie udało mu się wyjść ze słabości. Cieszy się swymi posiłkami i ciało jego nabrało sił. Wtedy człowiek ten pomyślał: 'Wcześniej byłem chory… Teraz udało mi się wyjść z choroby. Cieszę śię mymi posiłkami i ciało moje nabrało sił.Dzięki temu doświadcza radości i szczęścia.
"Teraz przypuśćmy, że pewien człowiek został wtrącony do więzienia. Po jakimś czasie został uwolniony z kajdan, bezpieczny i radosny, bez utraty majątku. Wtedy człowiek ten pomyślał: 'Wcześniej byłem wtrącony do więzienia. Teraz jestem uwolniony z kajdan, bezpieczny i szczęśliwy nie utraciwszy majątku..' Dzięki temu doświadcza radości i szczęścia.
"Teraz przypuśćmy, że pewien człowiek jest niewolnikiem, przedmiotem dla innych, niezdolnego do pójścia tam dokąd chce iść. Po jakimś czasie zostaje uwolniony z niewoli, nie jest już przedmiotem dla innych, wolny, zdolny do pójścia dokądkolwiek chce. Wtedy człowiek ten pomyślał: 'Wcześniej byłem niewolnikiem… Teraz jestem wyzwolony z niewoli, nie jestem już przedmiotem dla innych, wolny, zdolny do pójścia dokądkolwiek chcę.' Dzięki temu doświadcza radości i szczęścia.
"Teraz przypuśćmy, że pewien człowiek wiozący pieniądze i dobra podróżuje przez wyludnioną okolicę. Po jakimś czasie wydostaje się z wyludnionej okolicy, bezpieczny i szczęśliwy, nie utraciwszy własności. Wtedy człowiek ten pomyślał: 'Wcześniej wiozłem pieniądze i dobra, podróżując przez wyludnioną okolicę. Teraz wydostałem się się z wyludnionej okolicy bezpieczny i szczęśliwy nie utraciwszy własności.' Dzięki temu doświadcza radości i szczęścia.
"W ten sam sposób, kiedy te pięc zawad nie zostanie porzuconych w nim, mnich postrzega je jako dług, chorobę, więzienie, niewolnictwo, droge przez wyludniona okolicę. Lecz kiedy te pięc zawad zostanie porzucone w nim, postrzega to jako brak dług, dobre zdrowie, wolność od więzienia, wolność, miejsce bezpieczeństwa. Ujrzawszy, że są one w nim porzucone, staje się zadowolony. Zadowolony, staje się zachwycony. Zachwycony, jego ciało rośnie w spokój. Jego ciało jest spokojne, jest czuły i czuje przyjemność. Czując przyjemność, jego umysł staje sie skoncentrowany.
(Cztery Jhany)
"Całkowicie odsunąwszy się od zmysłowości, odsunąwszy się od nieumiejętnych mentalnych cech wkracza i pozostaje w pierwszej jahnie: zachwyt i przyjemność rodzą się z odsunięcia a wraz z nimi skoncentrowana myśl i analiza. Przenika i nurtuje, zalewa i obmywa ciało zachwytem i przyjemnością zrodzoną z odsunięcia się. Tak jak umiejętny łaziebny lub uczeń łaziebnego wsytpuje proszek do kąpieli do mąsiężnego basenu i ukląkwszy miesza proszek z wodą — doskonale wymieszany, doskonale przeniknięty w wodę — nie wychlapując wody; tak też mnich przenika… ciało zachwytem i przyjemnością zrodzoną z odsunięcia się. Niepozostaje nic w jego ciele co by nie było przeniknięte zachwytem i przyjemnością zrodzoną z odsunięcia się.
"Cowięcej, wraz z uspokoieniem skoncentrowanej myśli i analizy, wkracza i pozostaje w drugiej jhana: zachwyt i przyjemność zrodzona z opanowania, zjednoczenia świadomości wolnej od skoncentrowanej myśli i analizy — wewnętrzna pewność. Przenika i nurtuje, zalewa i obmywa ciało zachwytem i przyjemnością zrodzoną z opanowania. Tak jak jezioro ze źródłem w nim samym nie ma dopływu ze wschodu, zachodu, północy i południa, także niebiosa zapewniają jezioru obfity deszcz od czasu do czasu, tak też wewnętrzne źródło przenika i nurtuje, zalewa i obmywa jezioro swymi chłodnymi wodami tak, że żadna cząść jeziora nie jest nie obmyta chłodnymi wodami, tak też mnich przenika… ciałozachwytem i przyjemnością zrodzoną z opanowania. Niepozostaje nic w jego ciele co by nie było przeniknięte zachwytem i przyjemnością zrodzoną z opanowania.
"Cowięcej, wraz ze zblednięciem zachwytu, pozostaje spokoju, uważny i całkowicie świadomy, fizycznie czuły na przyjemność. Wkracza i pozostaje w trzeciej jahnie o której Szlachetni mówią: 'Spokojny i uważny trwa w przyjemności.' Przenika i nurtuje, zalewa i obmywa ciało przyjemnością pozbawioną zachwytu. Tak jak w lotosowym stawie, niektóre z lotosów zrodzona i wzrastające w wodzie, pozostają w niej zanurzone i rozkwitają bez wychylania się z wody, tak też są przeniknięte i nurtowane, zalane i obmywane przez chłodną wodę od korzeni aż do płatków i nic z tych lotosów nie jest nie przeniknięte przez chłodną wodę; tak też mnich przenika… ciało przyjemnością pozbawioną zachwytu. Niepozostaje nic w jego ciele co by nie było przeniknięte przyjemnością wolną od zachwytu.
"Cowięcej, wraz z porzuceniem przyjemności i napięcia — tak jak ze wcześniejszym zanikiem analizy i zmartwienia — wkracza i pozostaje w czwartej jahnie: czystośc spokoju i uważności, ani przyjemność ani napięcie. Siedzi okrywając ciało czystą, jasną świadomością. Tak jak człowiek siedzący okryty od stóp do głów białą szatą tak by żadna część jego ciała nie była okryta; tak też mnich siedzi okrywając ciało czystą, jasną świadomością. Niepozostaje nic w jego ciele co by nie było okryte przez czystą, jasną świadomość.
(Wiedza Wglądu)
"Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność, zwraca się ku wiedzy i wizji. Dostrzega: 'Me ciało jest uposażone w formę, złożone z czterech pierwotnych elementów, zrodzone z matki i ojca, odżywiane ryżem i kleikiem, przedmiot nietrwałości, grabierzy, nacisku, rozkładu i rozproszenia. Ma świadomość jest utrzymana i przywiązana do "tutaj".' Tak jak gdyby istniał przepiękny berylowy klejnot najczystszych wód — ośmiościenny, doskonale wypolerowany, czysty, klarowny, spełniony we wszystkich aspektach, i poczynając od jego środka biegnie niebieska, żółta, czerwona, biała lub brązowa nić. — i człowiek z dobrym wzrokiem wziąłby go do ręki, przyjżałby mu się i rzekł: 'To przepiękny berylowy klejnot najczystszych wód, ośmiościenny, doskonale wypolerowany, czysty, klarowny, spełniony we wszystkich aspektach. Poczynając od jego środka biegnie niebieska, żółta, czerwona, biała lub brązowa nić.' W ten sam sposób — z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność — mnich zwraca się ku wiedzy i wizji. Dostrzega: 'Me ciało jest uposażone w formę, złożone z czterech pierwotnych elementów, zrodzone z matki i ojca, odżywiane ryżem i kleikiem, przedmiot nietrwałości, grabierzy, nacisku, rozkładu i rozproszenia. Ma świadomość jest utrzymana i przywiązana do "tutaj".'
(Ciało Uczynione z Umysłu)
"Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność, zwraca się ku uczynieniu ciała z umysłu. Z tego ciała tworzy inne ciało, uposażone w formę, uczynione z umysłu, kompletne we wszystkich swych częściach, nie podrzędne w swych zdolnościach. Tak jak gdyby człowiek wyciągnął trzcinę z jej powłoki. Pomyślałby wtedy: 'To jest trzcina a to jest jej powłoka. Powłoka to jadna rzecz a trzcina inna, lecz trzcina została wyciągnięta z powłoki.' Lub gdyby człowiek wyciągnął miecz z pochwy. Pomyślałby wtedy: 'To jest miecz a to jego pochwa. Miecz to jedna rzecz a pochwa to inna, lecz miecz został wyciągnięty z pochwy.' Lub gdyby człowiek wyciągnął węża z wylinki. Pomyślałby wtedy: 'To jest wąż a to jego wylinka. Wąż to jedna rzecz a wylinka to inna, lecz wąż został wyciągnięty z wylinki.' W ten sam sposób — z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność — mnich zwraca się ku uczynieniu ciała z umysłu. Z tego ciała tworzy inne ciało, uposażone w formę, uczynione z umysłu, kompletne we wszystkich swych częściach, nie podrzędne w swych zdolnościach.
(Nadnaturalne Moce)
"Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność, zwraca się ku formie nadnaturalnych mocy. Włada wielorakimi nadnaturalnymi mocami. Będąc jednym staje się wieloma; będąc wieloma staje się jednym. Pojawia się. Znika. Przekracza niepowstrzymany przez ściany, szańce i góry jak przez powietrze. Zanurza się i wynurza z ziemi jak by to była woda. Kroczy po wodzie nie tonąc jak by to był suchy ląd. Siedząc z nogami skrzyżowanymi unosi się w powietrzu niczym uskrzydlony ptak. Swymi dłońmi dotyka i przesuwa Słońce i Księżyc, tak potężne i mocne. Wywiera wpływ swym ciałem sięgający nawet świata Brahm. Tak jak zręczny garncarz lub jego pomocnik może wyrzeźbić z dobrze przygotowanej gliny jakikolwiek kształt zechce, lub jak zręczny rzeźbiarz kości słoniowej lub jego pomocnik może wyrzeźbić z dobrze przygotowanej kości jakikolwiek kształt zechce, lub jak zręczny złotnik lub jego pomocnik może nadać dobrze przygotowanemu złoto jakikolwiek kształt zechce; w ten sam sposób — Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność — mnich zwraca się ku formie nadnaturalnych mocy… Wywiera wpływ swym ciałem sięgający nawet świata Brahm.
(Czysty Posłuch)
"Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność, zwraca się ku boskiemu słuchowi. Słyszy — dzięki boskiemu słuchowi, czystemu i prześcigającemu ludzkie — oba rodzaje dźwięków: boskie i ludzkie, jakkolwiek są blisko lub daleko. Tak jak człowiek podróżujący po trakcie słyszący dźwięki kotłów, małych bębnów, rogów, cymbałów i tam-tam'ów. Będzie on wiedział: 'To jest dźwięk kotłów, to jest dźwięk małych bębnów, to jest dźwięk rogów, to jest dźwięk cymbałów, to jest dźwięk tam-tam'ów.' W ten sam sposób — Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność — mnich zwraca się ku boskiemu słuchowi. Słyszy — dzięki boskiemu słuchowi, czystemu i prześcigające ludzkie — oba rodzaje dźwięków: boskie i ludzkie, jakkolwiek są blisko lub daleko.
(Czytanie w Umyśle)
"Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność, zwraca się ku poznaniu świadomości innych istot. Poznaje świadomość innych istort, innych osób, objąwszy ją własną świadomością. Dostrzega umysły wypełniony pasją jako umysł wypełniony pasją, i umysł pozbawiony pasji jako umysł pozbawiony pasji. Dostrzega umysł wypełniony uprzedzeniem jako umysł wypełniony uprzedzeniem, i umysł pozbawiony uprzedzenia jako umysł pozbawiony uprzedzenia. Dostrzega umysł wypełniony ułudą jako umysł wypełniony ułudą, i umysł pozbawiony ułudy jako umysł pozbawiony ułudy. Dostrzega umysł ściśnięty jako umysł ściśnięty, i rozpierzchnięty umysł jako rozpierzchnięty umysł. Dostrzega poszerzony umysł jako poszerzony umysł, i nieposzerzony umysł jako nieposzerzony umysł. Dostrzega wyróżniający się umysł jako wyróżniający się umysł, i niewyróżniający się umysl jako niewyróżniający się umysł. Dostrzega skoncentrowany umysł jako skoncentrowany umysł, i nieskoncentrowany umysł jako nieskoncentrowany umysł. Dostrzega wyzwolony umysł jako wyzwolny umysł, i niewyzwolony umysł jako niewyzwolony umysł. Tak jak młoda kobieta — lub mężczyzna — kochająca ozdoby, przypatrująca się swemu odbiciu w jasnym lustrze lub w misce czystej wody będzie widzieć 'wstydliwe' jeśli będzie wstydliwe lub 'niewstydliwe' jeśli nie będzie. W ten sam sposób — Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność — mnich zwraca się ku poznaniu świadomości innych istot. Poznaje świadomość innych istort, innych osób, objąwszy ją własną świadomością. Dostrzega umysły wypełniony pasją jako umysł wypełniony pasją, i umysł pozbawiony pasji jako umysł pozbawiony pasji… wyzwolony umysł jako wyzwolny umysł, i niewyzwolony umysł jako niewyzwolony umysł.
(Wspomnienie Przeszłych Żywotów)
"Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność, zwraca się ku poznaniu i wspomnieniu przeszłych żywotów (dosł: przeszłych domostw). Wspomina swe wielorakie przeszłe żywoty , n.p., jedne narodziny, dwoje narodzin, troje narodzin, czworo, pięcioro, dziesięć, dwadzieścia, trzydzieści, czterdzieści, pięćdziesiąt, sto, tysiąc, sto tysięcy, wiele eonów kosmicznego kurczenia się, wiele eonów kosmicznego rozszerzania się, wiele eonów kosmicznego kurczenia się i rozszerzania, [wspominając], 'Tam miałem takie a takie imię, należałem do takiego a takiego klanu, tak a tak wyglądałem. Takie a takie było me pożywienie, takie a takie doświadczenie przyjemności i bólu, taki a taki koniec mego życia. Odeszłwszy z tego stanu, odrodziłem się tam a tam. Tam także miałem takie a takie imię, należałem do takiego a takiego klanu, tak a tak wyglądałem. Takie a takie było me pożywienie, takie a takie doświadczenie przyjemności i bólu, taki a taki koniec mego życia. Odeszłwszy z tego stanu, odrodziłem się tam a tam.' Tak oto wspomina przeszłe żywota w ich kształtach i szczegółach. Tak jak człowiek który odszedłwszy ze swej rodzinnej wioski do innej wioski a stamtąd do innej a stamtąd do jeszcze innej a z niej do swej rodzinnej wioski. Może on pomyśleć: 'Wyszedłem z mej rodzinnej wioski do wioski tam a tam. Tam stałem w taki a taki sposób, siedziałem w taki a taki sposób, mówiłem w taki a taki sposób, milczałem tak a tak. Z tej wioski wyruszyłem do wioski tam a tam, i tam stałem w taki a taki sposób, siedziałem w taki a taki sposób, mówiłem w taki a taki sposób, milczałem tak a tak. Z tamtej wioski powróciłem do domu.' W ten sam sposób — z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność — mnich zwraca się ku poznaniu i wspomnieniu przeszłych żywotów. Wspomina swe wielorakie przeszłe żywoty… w ich kształtach i szczegółach.
(Odejście i Odradzanie się istot)
"Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność, zwraca się ku wiedzy o odejściu i odradzaniu się istot. Widzi — dzięki boskiemu wzrokowi, oczyszczonemu i prześcigającrmu ludzki — istoty odchodzące i odradzające się, dostrzaga jak są podrzędne i doskonałe, piękne i ochydna, szczęśliwe i nieszczęśliwe w zależności od ich kammy: 'Te istoty — które są obdarzone złym prowadzeniem sie, mową i umysłem, które lżą szlachetnych, posiadają złe poglądy i podejmują działania pod wpływem złych poglądów — wraz z rozpadem ciała, po śmierci, odradzają się w świecie deprawacji, w złym miejscu przeznaczenia, w niższych światach, w piekłach. Lecz te istoty — które są obdarzone dobrym prowadzeniem się, mowa i umysłem, ktore nie lżą szlachetnych, powsiadają prawe poglądy i podejmują działania pod wpływem prawych poglądów — wraz z rozpadem ciała, po śmierci, odradzają się w dobrym miejscu przeznaczenia, w niebiańskich światach.' Tak oto — dzięki boskiemu wzrokowi, oczyszczonemu i prześcigającrmu ludzki — istoty odchodzące i odradzające się, dostrzaga jak są podrzędne i doskonałe, piękne i ochydna, szczęśliwe i nieszczęśliwe w zależności od ich kammy. Tak jak czlowiek z dobrym wzrokiem stojący na dachu wysokiego budynku na centralnym placu [miasta], widzi ludzi wchodzących do domów, wychodzących z nich, idących ulicą i siedzących na centralnym placu. Może on pomyśleć: 'Ci ludzie wchodzą do domów, wychodzą z nich, idą ulicami, i siedzą na centralnym placu.' W ten sam sposób — umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność — mnich zwraca się ku wiedzy o odejściu i odradzaniu się istot. Widzi — dzięki boskiemu wzrokowi, oczyszczonemu i prześcigającrmu ludzki — istoty odchodzące i odradzające się, dostrzaga jak są podrzędne i doskonałe, piękne i ochydna, szczęśliwe i nieszczęśliwe w zależności od ich kammy…
(Koniec Umysłowych Wzburzeń)
"Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność, zwraca się ku wiedzy o zakończeniu umysłowych wzburzeń. Dostrzega to co jest teraz: 'To jest napięcie… To jest źródło napięcia… To jest zniszczenie napięcia… To jest droga wiodąca do zniszczenia napięcia… To są umysłowe wzburzenia… To jest źródło wzburzeń… To jest zniszczenie wzburzeń… To jest droga do zniszczenia wzburzeń.' Jego serce, tak oto uwiadomione, tak oto widzące, jest uwolnione od wzburzeń zmysłlowych, wzburzeń stawania-się, wzburzeń ignorancji. Wraz z wyzwoleniem przychodzi wiedza, 'Wyzwolony.' Dostrzega, że 'Narodziny sie zakończyły, święte życie się dopełniło, zadanie zostało wykonane. Nie ma nic dalszego w tym świecie.' Tak jak człowiek z dobrym wzrokiem stałby na brzegu jeziora w górskiej dolinie — czystego, przejrzystego i nieskalanego — mógłby zobaczyć muszelki, żwir i kamyczki a także ławice ryb plywające i odpoczywające. Mógłby on pomyśleć: 'To jezioro jest czyste, przejrzyste i nieskalane. Tam oto są muszelki, żwir i kamyczki a także ławice ryb pływających i odpoczywających.' W ten sam sposób — Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność — mnich zwraca się ku wiedzy o zakończeniu umysłowych wzburzeń. Dostrzega to co jest teraz: 'To jest napięcie… To jest źródło napięcia… To jest zniszczenie napięcia… To jest droga wiodąca do zniszczenia napięcia… To są umysłowe wzburzenia… To jest źródło wzburzeń… To jest zniszczenie wzburzeń… To jest droga do zniszczenia wzburzeń.' Jego serce, tak oto uwiadomione, tak oto widzące, jest uwolnione od wzburzeń zmysłlowych, wzburzeń stawania-się, wzburzeń ignorancji. Wraz z wyzwoleniem przychodzi wiedza, 'Wyzwolony.' Dostrzega, że 'Narodziny sie zakończyły, święte życie się dopełniło, zadanie zostało wykonane. Nie ma nic dalszego w tym świecie.
Kiedy uczeń nauczyciela osiągnie ten rodzaj wielkiego rozróżnienia, Lohicco, wtedy nauczyciel nie jest wart krytyki, a jeśli ktoś będzie krytykował taki rodzaj nauczyciela, wtedy krytyka ta będzie fałszywa, nieprawdziwa, nieprawa i przysparzać będzie krytykującemu wstydu."
Kiedty to zostało powiedziane, brahman Lohicca rzekł do Blogosławionego: "Mistrzu Gotamo, to tak jakby człowiek chwycił za włosy innego człowieka, który wpadł do otchłani piekielnej i wyciągnąl go na powierzchnię. W ten sam sposób Mistrz Gotama wyciągnął mnie gdy wpadłem do otchłani piekielnej [własnej ułudy] i postawił na ziemi. Wspaniale, Mistrzu Gotamo! Wspaniale! To jest tak, o Szlachetny, jakbym wyprostował to co było odwrócone lub objawił to co było ukryte, lub wskazał drogę temu, który się zbłąkał, lub trzymając lampę rozświetlił ciemności, tak by ci co mają oczy mogli ujrzeć. W ten sposób nauka została objaśniona przez Wzniosłego na różne sposoby. Przyjmuję schronienie w Buddzie, Dhammie i Sandze. Niechaj Wzniosły przyjmie mnie jako swego ucznia, który przyjął schronienie w tym dniu aż do końca życia."