Model grawitacji
Iij = G
Gdzie:
Iij - liczba kontaktów między i-tą a j-tą jednostką przestrzenną,
Mi - masa jednostki i,
Mj - masa jednostki j,
dij - odległość między jednostkami i i j,
G - wielkość stała /tzw. stała ciążenia/
Pojęcie masa zależy od tego co badamy. Może być to liczba ludności, produkcja, ilość hipermarketów oraz inne mierzalne wartości, które odzwierciedlają w jakiś sposób interesujące nas zjawisko.
Model grawitacji w zmodyfikowanej postaci
Iij = k
Gdzie:
wi, wj - wagi nadane odpowiednim masom (np. dochód na osobę),
α,β,δ - wykładniki potęgowe mas i odległości, które dobierane są empirycznie, zależnie od charakteru badanego zjawiska i typu kontaktu.
Dzięki modelowi grawitacji można wyliczyć teoretyczny zasięg oddziaływania miast.
Model potencjału
Potencjał punktu to potencjał miasta głównego i potencjały miejscowości przyległych.
Vij = G
Gdzie:
Mj - masa jednostki j
dij - odległość między jednostkami i i j
Potencjał wytworzony w punkcie i o masie j jest wprost proporcjonalny do masy Mj i odwrotnie proporcjonalny do odległość dij.
Model pośrednich możliwości (model konkurujących szans) - alternatywny do modelu grawitacji.
Założenia - liczba osób przenoszących się do innego miejsca jest wprost proporcjonalna do liczby możliwości zaspokojenia potrzeby w rejonie docelowym, ale odwrotnie proporcjonalna do liczby okazji pośrednich znajdujących się po drodze.
i) ) j )
prawdopodobieństwo akceptacji - wyraża selektywność podróży
im wyższe prawdopodobieństwo akceptacji tym niższe prawdopodobieństwo dotarcia do punktu docelowego i odwrotnie.
Gdzie:
Vij - liczba podróży z pierścienia i do rejonu j,
Vi - liczba podróży zaczynających się w rejonie i,
P - gęstość prawdopodobieństwa akceptacji okazji, czyli selektywność podróży,
a - liczba okazji /celów/ bliższych niż pierścień j, czyli możliwości pośrednie,
aj - liczba okazji /celów/ zawartych w pierścieniu j,
e - podstawa logarytmu naturalnego.
Odchylenie kierunków (ruchu)
A
Model komiwojarzera (domokrążcy)
Najkrótsza droga łącząca wszystkie miejscowości
)
B
Najkrótsza droga łącząca najkrótsza droga łącząca wszystkie miejscowości
z zapewnieniem powrotu do punktu wyjścia
C
Łączy wszystkie miejscowości z jedną (widoczne
przy wyraźnej dominacji metropolii)
D
Wyraża ideę - każdy z każdym - (występuje na
terenach o dużym zagęszczeniu ludności,
długiej tradycji osadniczej)
E
Powiązanie każdej rodziny z siecią,
minimalizacja kosztów ekonomicznych,
tereny o małym zaludnieniu, słabym rozwojem osadnictwa
F
Oparcie komunikacji na pętli, do której przyłącza się poszczególne miejscowości.
Zachowania przestrzenne
Dzielimy na:
Trwałe i półtrwałe - migracje.
Związane z dziennym użytkowaniem przestrzeni.
Dzienna przestrzeń aktywności zależy od:
Etapu cyklu życiowego (wiek, zawód),
Zdolności do przemieszczeń (finansowe, techniczne, dostępność miejsc początkowego i docelowego) - możliwości i warunki,
Zapotrzebowanie na podróże.
Mi
dij
Mj
M1
di1
M2
M3
di2
di3