Fizjoterapia oddechowa

Fizjologia

• Wymiana tlenu i dwutlenku węgla między powietrzem atmosferycznym a krwią naczyń włosowatych płuc.

• Oddychanie - czynnością autonomiczną, sterowaną przez ośrodek odechowy, przez wiele pięter ośrodkowego układu nerwowego i obwodowy układ nerwowy

• Wpływ receptorów w:

- zatoce szyjnej

- łuku aorty,

- błonie śluzowej d.oddechowych,

- płucach

- skórze

- Zawartość CO2 we krwi

Upośledzenie czynności układu oddechowego

• Zaburzenia :

• Regulacji oddychania

• Wentylacji pęcherzykowej (VA)

• Stałego przepływu krwi przez naczynia włosowate płuc (Qc)

• Stosunek wentylacji pęcherzykowej do przepływu krwi przez naczynia włosowate płuc(VA/QC)

• Dyfuzji gazów
  

Zaburzenia regulacji oddychania

• Nadmierne pobudzenie, lub obniżenie pobudliwości

• Odruchy obronne:

- kichanie

- kaszel

- zatrzymanie oddechu

Zaburzania metaboliczne

• Kwasica metaboliczna:

- cukrzyca

- mocznica

* Pogłębione ,nasilone oddychanie

Obniżenie pobudliwości ośrodka oddechowego

• Niedotlenienie mózgu :

- zatrucie lekami (morfina, barbiturany, narkoza)

• Czynniki psychogenne

Odruchy obronne

• Nerwowe zaburzenia regulacji oddychania

• Kichanie: podrażnienie receptorów błony śluzowej j nosa środkami chemicznymi, pyłkami, wydzieliną

> oczyszczenie jamy nosowej

• Kaszel: podrażnienie receptorów bł.śluzowej krtani > po głębokim wdechu nagły wydech przy zamkniętej głośni>wzrost ciśnienia w płucach>powietrze wydostaje się na zewnątrz otwierając głośnię

Kaszel

• Sprzyja:

- rozedmie płuc

- odmię

- pęknięciu naczyń

- pogorszenie układu krążenia\( (upośledzenie wypełnienia prawego przedsionka> zastój w żyłach dużego krążenia)

Objętość i pojemność płuc

• Ilość powietrza w płucach = objętość ( volumen)

• Dwie lub więcej objętości =pojemność ( capacity)

Zaburzenia wentylacji płuc.

• Klatka piersiowa = pompa ssąca dla układu oddechowego i krążenia:

- powietrze do płuc w czasie wdechu

- napływ krwi żylnej do serca.

• Ruchy oddechowe>zmiany ciśnienia w oplucnej>pokonanie oporów elastyczności kl.p.

• Wdech- akt czynny:

• - mięśnie miedzyżebrowe

• - PRZEPONA

• Mięśnie pomocnicze:poczhyłe,SCM,

• Wydech:akt bierny

Objętość płuc

• Objętość oddechowa:(TV-tidal volume)= objętosć powietrza wdychanego i wydychanego podczas jednego spokojnego cyklu oddechowego

• Objętość wdechowa zapasowa ( (IRV inspiratory reserve volumen)= pojemność powietrza,którą można wprorowadiz do płuc w czasie maksymalnego wdechu.

Objętość płuc (2)

• Objętość wydechowa zapasowa (ERV-expiratory reserve volumen) to objętość powietrza,którą badany wydycha z płuc w czasie maksymalnego wydechu

• Objętość zalegająca: (RV- residual volumen) = objetość powietrza,która pozostaje w płucach po najgłębszym wdechu

Pojemność płuc

• Pojemność życiowa płuc (VC-vital capacity) VC =TV+ IRV+ERV) suma objętości oddechowej i wdechowej zapasowej i wydechowej zapasowej)

• Ilość powietrza,która jest wydalana z płuc w czasie maksymalnego wydechu poprzedzonego maksymalnym wdechem)

Pojemność płuc (2)

• Pojemnosć wdechowa:( IC-inspiratory capacity=TV+IRV= ilosć powietrza wprowadona do płuc w czasie maksymalnego wdechu

• Czynnościowa pojemność zalegająca (FRC- functional residual capacitya)=ERV+RV = ilosć powietrza zajdująca się w płucach w chwili zakończenai spokojnego wydechu

• Całkowita pojemność płuc (TLC-total lung capacity)= TV+IRV+ERV+RV= ilość powietrza w płucach na szczycie najgłębszego wdechu

Zaburzenia wetylacji płuc

• Restrykcyjna (ograniczająca) postać zdolność rozszerzania płuc zmniejszona przy ptawidłowej drożności oskrzeli (marskie płuco,nacieki zapalne,zrosty opłucnej,zniekształcenie kl.piersiowej)

• Zaporowa (obstrukcyjna) rozwija się w nastepstwie zwiększonych oporów w oskrzelach.(wydzielina woskrzelach,skurcz oskrzeli)

• Mieszana:restrykcyjna +obstrukcyjna

Zaburzenia przepływu krwi

• 5 litrów/ min

• Zmniejszenie łożyska płucnego: rozedma,włóknienie śrómiąższowe,resekcja tkanki płuc,choroby naczyń płucnych

Zaburzenia dyfuzji gazów

• Prężność (ciśnienie parcialne 02) w powietrzu pęcherzykowym= 100 mmHg,a w krwi żylnej =37 mmHg,

• C0 2 w krwi żylnej 46,a w powietrzu pęcherzykowym płuc 40 mm Hg

• Współczynnik dyfuzji C02> 02

• Zaburzenie dyfuzji przy zniszczeniu płuc.

Niewydolność oddechowa

• Insufficientia respiratoria powstaje najczęściej w nastepstwie chorób układu oddechowego prowadzących do zaburzeń wymiany gazów w płucach.

• Ostra i przewlekla niewydolność oddechowa

• Przewlekla to:

- jawna -objawy w spoczynku

- utajona-objawy podczas wysiłku

• Objawy:

• - duszność (dyspnoe)

• - sinica (cyanosis)

• - pliglobulia

Metody badania UO

• Dolegliwości ze strony UO:

- kaszel:suchy,wilgotny

objaw chorób UO i UK

- plwocina:domieszka krwi,ropy,odkrztuszanie,pełny- mi ustami''

- duszność:spoczynkowa,

wysiłkowa;wdechowa,wydechowa

- ból:w czasie oddychania,nagły

Badanie przedmiotowe

• Rytm i tor oddychania

• Kształt klatki piersiowej (kl.kurza,klatka nadmiernie wysklepiona,

• Osłuchiwanie:szmer oskrzelowy,szmer pecherzykowy osłabiony,tarcie opłucnej

Badania pomocnicze

• Rtg kl.piersiowej,tomografia,

• Bronchoskopia

• Biopsja płuca

• Nakłucie opłucnej

• Badanie plwociny

• Badania cytologiczne

• Badania czynnościowe płuc

Próby czynnościowe

• Badanie spiro-metryczne, graficzne

- pojemność życiowa (VC):

najgłębszy wydech po najgłębszym wdechu

• Zmniejszenie:

- o 25% małe

- o 25-50% średnie

- > 50% duże

Spirografia

• Podczas spokojnych oddechów mierzona jest:

- objętość oddechowa (TV)

- częstość oddechów

- wentylacja minutowa (MC)=6-8l

• Objętość zalegająca (RV)=

pojemność zalegająca (FRC) -

objętość wydechowa zapasowa (ERV)

Próby dynamiczne

• Próba maksymalnego natężonego wydechu ( próba Tiffeneau )

• Maksymalny przepływ wydechowy ( MEF)

• Maksymalna wentylacja (MVV)- szybkie i głębokie oddechy w ciągu 15 sek. (90-190 l/min)

Próby prawności UO spirometryczne

• Czas bezdechu dowolnego ( 60 sek. mężczyźni i 45 sek. kobiety)

• Stopień ograniczenia rezerw wentylacyjnych

• Próba Jamesa:

wchodzenie na stopień ze stałą częstością (20 x/min)-liczba wejść na stopień ->80 pełna wydolność

Próby prawności UO

• Próba gaszenia zapałki:

- 15 cm od szeroko otwartch ust

- pozycja siedząca,albo leżąca

• Maksymalna szybkość wydechu

• Siła wdechu

Badania gazometryczne krwi tętniczej

• P O2 > 80 mm Hg

• P CO2 36-45 mmHg

• Sa 02 > 95%

• pH 7,35-7,45

• HC03 21-27 mEq/l

Zburzenia równowagi kwasowo-zasadowej

• Kwasica metaboliczna- zatrzymanie dużej ilości kwasów, albo utrata zasad

• Kwasica oddechowa -

zatrzymanie C02

• Zasadowica metaboliczna -

utrata nielotnych kwasów, lub podanie nadmiaru zasad

• Zasadowica oddechowa -

hiperwentylacja- spadek pC02

Próby wysiłkowe

• Cykloergometr ,bieżnia elektryczna

• W czasie wysiłku spoczynkowe zaburzenie ulega nasileniu

• Prawidłowa czynność układu krążenia

• Monitorować pracę serca

UO podczas wysiłku

• Większe zapotrzebowanie na tlen przez mięśnie

• Sprawny przebieg:

- prawidłowa wentylacja pęcherzy- kowa

- wentylacja/perfuzja płuc

- dobry przepływ krwi przez płuca

Zmiany czynności UO podczas wysiłku

• W momencie rozpoczęcia wysiłku wzrasta wentylacja do 70% intezywności maksymalnej ( mierzone maksymalnym pochłanianiem tlenu)

• Potem hiperentylacja

• Po wysiłku spadek szybszy niż wzrost na początku wysiłku

• Wentylacja wzrasta ponad 25 x w stosunku do spoczynkowej

• Zwiększenie częstości oddechów (60/min)

• Objętość oddechowa 3 litry

• Maksymalna wetylacja 110-130l/min.

Zmiany czynności UO podczas wysiłku (2)

• Pojemność życiowa zmniejszona o 300 do 400 ml ( zwiększona pojemność krwi w układzie naczyniowym płuc.

• Wzrost wentylacji > /\ praca oddechowa /\ koszt tlenowy

• Po przekroczeniu wentylacji 130 l/min wzrasta ilość dodatkowa tlenu zużyta przez mięśnie oddechowe

Zmęczenie mięśni oddechowych

• Praca oddechowa (częstość oddechów, objętość ,opory)

• Siła mięśni oddechowych

• Wydajność pracy tych mięśni

• Zmęczenie > gwałtowne ,szybkie ruchy oddechowe

• Duszność wysiłkowa po przekroczeniu 50 -60% maksymalnej dowolnej wentylacji

Systematyczny wysiłek fizyczny, a czynność UO

• Systematyczny trening > zmiana parametrów UO

• Wzrost pojemności życiowej

• Wzrost maksymalnej wentylacji

• Mniejsza częstość oddechów podczas wysiłku

• Zmniejszenie pracy oddechowej/1 l powietrza przepływającego

• Wzrasta pojemność dyfuzyjna zwiększona Hb we krwi<łożysko włośniczkowe)

Unieruchomienie a UO

• 3 tygodnie NIE powoduje zmian wskazników wentylacji

• Jedynie zmniejszenie maksymalnej wentylacji płuc

Wysiłek fizyczny, a UO u chorych na przewlekłe jego choroby

• Ograniczona wydolność wysiłkową

• Nadmierna w stosunku do wysiłku wentylacja płuc: większe przyśpieszenie oddechów i mniejszy wzrost objętości oddechowej

• Mniejsza wentylacja pęcherzykowa > hipoksemia

• Zmęczenie m. oddechowych przy przekroczeniu 40% maksymalnej minutowej dowolnej wentylacji

• Zmiany w układzie krążenia

Fizjoterapia w chorobach UO

• Fizjoterapia nie jest wyłączna metodą leczenia ch. płuc

• Cenny element wielokierunkowej rehabilitacji

• Choroby płuc przebiegające z dusznością - duży czynnik psychourazowy> uczucie lęku>niepewność co do dalszych losów> niewiara w poprawę

• Oddziaływanie psychoterapeutyczne !

Przewlekłe zapalenie oskrzeli

• Bronchitis chronica jest chorobą przejawiającą się kaszlem i wykrztuszaniem utrzymującym się przez 3 kolejne miesiące lub dłużej, przez 2 kolejne lata

• Warunek -powyższe objawy nie są wywołane przez inną organiczną chorobę

Przewlekłe zapalenie oskrzeli (2)

• Etiologia i patogeneza;

- zakażenia bakteryjne i wirusowe

- palenie tytoniu!!!!!

- zanieczyszczenie środowiska (spaliny, środki owadobójcze)

Zmiany patomorfologiczne

• Błona śluzowa: przekrwiona, nacieczona, pogrubia-

ła, pokryta wydzieliną śluzowo-ropną, zanik nabłonka walcowatego posiadającego kosmki>nabłonek płaski

• Uszkodzenie mechanizmu samooczyszczenia

• Zanikanie ściany oskrzeli

Objawy

• Kaszel

• Wykrztuszanie wydzieliny

• Duszność

• Przebieg przewlekły

• Zaostrzenia na wiosnę

• Pogorszenie jeżeli dołączą się skurcze oskrzeli

• Zastój sluzowo ropnej wydzieliny

• Wzrost oporów dróg oddechowych

Leczenie farmakologiczne

• Zwalczanie zakażenia

• Rozrzedzenie wydzieliny

• Leki wykrztuśne

• Picie dużej ilości płynów

Pozycje drenażowe

• Stosować rano,wieczorem przed kolacją

• Pozycja w siadzie>skłony tułowia do przodu,tylu,na boki

• Leżac na boku lewym i prawym na łóżku podwyższonym od strony stóp

• Leżąć tyłem na łóżku podwyższonym o ok. 55cm od strony stóp-chory skręca tułów w lewo/w prawo

Pozycje drenażowe (2)

• Leżenie przodem w poprzek lóżka tułow i głowa zwisają poza łóżkiem.Czoło na splecionych palcach rąk-pod usta naczynie dla odkrztuszania wydzieliny

• Czas leżenia 3>20 min

Skuteczny kaszel

• Pokaszływanie na wydechu>szybkie zmiany ciśnienia w oskrzelach>drżenie oskrzeli>przesuwanie wydzieliny w kierunku tchawicy i jamy ustnej.

• Przedłużony wydech z wymawianiem ,r,r,r''

• Powtarzać efektywny kaszel 10 x /24 h

Oklepywanie

• W pozycji drenażowej

• Oklepywanie od podstawy do szczytu płuc

• Ręce ułożone ,,w łódeczkę''

• Oklepywanie klatki przez kilka minut

• Opukiwanie opuszkami palców wzdłóż przebiegu żeber od podstawy do szczytu płuc.

Masaż klatki piersiowej

• Wskazany zabieg

• Zniesienie nadmiernego napięcia mięśni piersiowych

• Wykonywany przez osobę przyuczoną

Kolejność ćwiczeń

• Wypić szklankę gorącego mleka lub herbaty

• Zażyć przepisany lek

• Odczekać 20 minut

• Przyjąć pozycję ułożeniową

• Skuteczny kaszel

• Pozostać najdlużej w pozycji,która najbardziej pobudza do kaszlu

• Oklepywać klatkę piersiową

Rostrzenie oskrzeli

• Rostrzenie oskrzeli to trwałe rozszerzenie końcowych odcinków średnich i drobnych oskrzeli ze zmianami zapalnymi ich ścian oraz tkanek otaczających.

• Wrodzone i nabyte

• Nabyte rostrzenie oskrzeli powstaje w następstwie przewlekłych chorób oskrzeli,płuc i opłucnej.

Rozstrzenie oskrzeli (2)

• Zanik elemntów elastycznych>zniekształcenie oskrzeli

• Czynnik opturacyjny (wydzielina)

• Skurcze oskrzeli>wzrost ciśninia na obwodzie oskrzeli

• Cienkie i nieelastyczne ściany ulegają rozszerzeniu (uporczywy kaszel)

Rostrzenie oskrzeli (3)

• Przyczyny:marskość płuc> tkanka płucna rozciąga oskrzela

• Uspasobianie do zmian zapalnych oskrzeli> osłabienie ścian

• Rozległe zrosty opłucnej(zwłaszcza u podstawy płuc z przeponą)>zastój wydzieliny w oskrzelach> wtórne bakteryjne zakażenie>rozstrzenie

Patomorfologia

• Zanik wszystkich warstw ściany oskrzeli

• Zanik elementów elastycznych> oskrzela sztywne>tracą ruchomość oddechową

• Błona śluzowa w zaniku

• Naczynia krwionośne rozszerzone

• W świetle oskrzeli śluzowo-ropna wydzielina

Patomorfologia (2)

• Proces zapalny szerzy się na tkankę otaczającą

• Ropnie płuc

• Powatarzające się procesy zapalne>marskość płuc>rozstrzenie oskrzeli

• Towarzyszy rozedma płuc

Objawy

• Uporczywy kaszel

• Napadowe wykrztuszanie dużej ilości śluzowo-ropnej wydzieliny - zwłaszcza rano

• Odpluwanie pełnymi ustami

• Ilosć wydzieliny do 500 ml/24h

• Wydzielina układa się w trzy warstwy:

- dolna zawiera bezpostaciową miagę i ropę

- środkowa-pyn surowiczo ropny

- górna-śluz i grudki ropy

Przebieg choroby

• Remisje i zaostrzenia (gorączka,dreszcze,złe samopoczucie)

• Kolbowate końcowe paliczki palców rąk

• Paznokcie-szkiełka zegarka

• Zmiany troficzne (przewlekle niedotlenienie ustroju)

Przebieg (2)

• W lżejszych przypadkach stan chorych zadawaający przez lata

• Po kilku latach:

niedokrwistość,osłabienie,

wychudzenie>zespół płucno-sercowy.

Powikłania

• Marskość płuc

• Ropień pluc

• Ropniak opłucnej

• Ropnie przerzutowe

• Rozedma płuc obturacyjna

• Niewydolność oddechowa i krążeniowa

• Krwotoki płucne

• Skrobiawica narządów wewnętrznych

• Zgorzel płuca !!

Leczenie RO

• Operacyje-jednostronne zmiany u młodych ludzi (usunięcie segmentu lub płata płuca.

• Leczenie zachowawcze w przypadku obstronnych rozstrzeni

Leczenie farmakologiczne

• Antybiotyki (areozol)

• Leki rozszerząjące oskrzela

• Leki zmieniające lepkość wydzieliny

Pozycje drenażowe

• Pozycje ułożeniowe (drenaż bierny)>osuszanie oskrzeli

• Zmniejszenie objawów zapalnych>umożliwienie dotarcia antybiotykom do oskrzeli

• Poprawa wentylacji płuc

Pozycja drenażowa (2)

• Płaty płuc:górny,środkowy,dolny

• Dwa ,trzy razy dziennie-60 minut

• Łóżko drenażowe,koziołek, klocki pod nogi łóżka

• Pozycja Trendelenburga 30 minut (zaczynać od 10 minut)

• Przy rozstrzeni oskrzeli w różnych segmentach: drenaż kolejnych rozpoczynając od górnego

Pozycja drenażowa (3)

• Nie stosować przy niewydolności krażenia,oddechowej i w podeszłym wieku

• Wibracja rejonu klatki piersiowej z rozstrzeniami oskrzeli

Kinetzyterapia oddechowa

• Ćwiczenia przepony z oporami

• Ćwiczenia uruchamiające odcinki klatki piersiowej wykazujące mniej-szą ruchomość

Inne działania

• Ćwiczenia ogólnie usprawniające

• Zajęcia sportowo - rekreacyjne

Rozedma płuc

• Rozedma pluc (emphysema pulmonum) cechuje się zwiększe -niem się ponad normę przestrzeni powietrznych znajdujących się obwodowo od oskrzelików końcowych ze zniszczeniem ścian tych struktur,utraty elastyczności tkanki śródmiąższowej i zmniejszeniem łożyska naczyniowego

Etiologia

• Przyczyny:obturacyjne zapalenie oskrzeli,mniejsza wartościowość tkanki płucnej

• Genetyczna:niedobór alfa 1 globuliny,antytrypsyny we frakcji alafa1 globulin

Etiologia RP (2)

• Zwiększone opory w drogach oddechowych>znaczna część powietrza zatrzymana w pęcherzykach płucnych>rozdęcie

• Uporczywy kaszel >wzrost ciśnienia w pęcherzykach>przekroczenie ciśnienia w naczyniach krwionośnych>zahamowanie przepływu krwi>zanik ściany pęcherzyków i przegród międzypęcherzykowych>ściany pękają>olbrzymie pęcherze rozedmowe

• Mniejsze łożysko naczyniowe /\ opory> cor pulmonale

Patomorfologia RP

• Zmiany w oskrzelach:przewlekłe zapalenie

• Pęcherzyki:zmiany zanikowe

• Tkanka śródmiąższowa:

pogrubienie i zwłóknienie

Objawy RP

• We wstępnym okresie nie charak- terystyczne

• W okresie zaawansowanym:kaszel wykrztuszanie,szybkie męczenie się,duszność

• Klatka piersiowa beczkowata o ustawieniu wdechowym i minimalnej ruchomości

• Przepona zepchnięta w dół>spadek siły mięśnia przeponowego

Objawy RP (2)

• Wdech -utrudniony i nasilony

• Wydech - utrudniony i wydłużony

• Cisnienie śródpęcherzykowe >od ciśnienia w świetle oskrzelików> zamknięcie ich światła i uwięznięcie powietrza w pęcherzykach płucnych

• Zaburzenia krążenia płucnego

• Zaburzenia dyfuzji gazów

• Przewlekła niewydolność oddechowa!!!

Leczenie farmakologiczne

• Zwalczanie przewlekłego zapalenia oskrzeli

Ćwiczenia oddechowe

• Rozpoczynać jak najwcześniej

• Indywidualizacja

• Cel:

- zmniejszenie nadmiernego napięcia mięśni kl.piersiowej

• - nauczenie chorego oddychania z krótkim wdechem i spokojnym, wydłużonym wydechem bez parcia

• - ułatwienie wykrztuszania wydzieliny z oskrzeli

• - zwiększenie ruchu żebrowego dolnych partii kl.piersiowej, wzmocnienie przepony i mięśni brzucha

Ćwiczenia oddechowe(2)

• Nauczenie chorego wykonywania krótkiego wdechu i spokojnego ,długiego wydechu przez zwężone jak do gwizdania usta.(Zwiększony opór wydychanego powietrza> podniesienie ciśnienia w oskrzelach . Zapobieganie uruchomieniu wentylowego mechanizmu wydechowego

Ćwiczenia oddechowe(3)

• Długi gwizd

• Nieelastyczna opaska obejmująca dolne partie płuc,której skrzyżowane końce chory trzyma w rękach.W czasie wydechu oddala od siebie końce opaski co powoduje ucisk na klatkę piersiowa,a w czasie wydechu zwalnia ucisk opaski.

Ćwiczenia oddechowe(4)

• Dmuchanie na płomiń świecy z od- ległości 15 cm w pozycji siedzacej nie gasząc świecy.Haas zaleca; ćwiczenie wykonywać przed spoczynkiem stopniowo oddalając świecę do 100 cm.W czasie wydechu wciągać brzuch.

Ćwiczenia oddechowe(5)

• Wydechanie powietrza prze rurkę do słoja z wodą wydłużająć maksymalnie czas powstawania baniek - nauka spokojnego i równomiernego wydechu

• Wukrztuszanie wydzieliny ułatwia oklepyanie kl.p.

Ćwiczenia oddechowe (6)

• Zwiększenie ruchu oddechowego dolnej części kl.p > unieruchomienie górnej cześci kl.p przez położenie leżącemu tyłem woreczka z piaskiem o ciężarze 3 kg w okolicach obojczykowch

• Zwiększenie siły przepony :fizjoterapeuta uciska rękoma na nadbrzusze w czasie wdechu,lub kładąc na nadbrzuszu worki z piaskiem 3-5 kg

• Ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha np..unoszenie nóg,unoszenie tułowia po unieruchomieniu nóg pod szafą

Program ćwiczeń

• Przewlekle zapalnie oskrzeli i rozedma płuc.

• Postępowanie powtarzać przed śniadaniem i kolacją lub w dwie godziny po nich

Program ćwiczeń (2)

• Wypić szklankę gorącego mleka lub herbaty

• Przyjąc leki- odczekać 20 minut

• Przyjąć pozycje ułożeniowe

• Wywołać skuteczny kaszel,oklepy- wać kl.p.

• Po wykrztuszeniu wydzieliny z oskrzli należy wykonać:

Program ćwiczeń (3)

• Ćwiczenia zmniejszające napięcie mięśni kl.p.

• Ćwiczenia krótkiego wdechu i wydłużonego wydechu przez przymknięte usta

• Ćwiczenia wspomagające wydech

• Ćwiczenia zwiększające ruch oddechowy dolnych części kl.p

• Ćwiczenia przepony

• Ćwiczemia mięśni brzucha

POChP

• Przewlekła obturacyjna choroba płuc: przewleklę zapalenie oskrzeli + rozedma płuc

• Najczęstrza przyczyna (95 %) palenie tytoniu

• W Polsce 2 miliony chorych cierpi na POChP

Astma oskrzelowa

• Asthma bronchiale

• Przelekła,zapalna choroba układu oddechowego,która charakteryzuje się stanem zapalnym układu oddechowego,zwiększoną reaktwnością oskrzeli na różne czynniki swoiste i nieswoiste,ograniczeniem przepływu powietrza przez oskrzela spowodowanym skurczem ich mięsni,obrzękiem błony śluzowej i nadmiernym wydzielaniem lepkiego śluzu.

Astma oskrzelowa(2)

• Charakteryzuje się dusznością wydechową,kaszlem,uczuciem ciężaru w klatce piersiowej,które ustępują samoistnie lub pod wpływem leczenia.

Etiologia AS

• Odczyn immunologiczny

• Alergen łączy się z przeciwciałami immunoglobulin klasy E(IgE) przytwierdzonymi do błony komórek tucznych znajdujących się w oskrzelach.W następstwie uszkodzenia tych komórek uwalniają się silne mediatory zapalne.

• W reakcjach biorą udział eozynofile i limfocyty T.

Patogeneza AO

• Predyspozycja genetyczna ( astma atopowa)>powstanie zaburzeń receptorowych w regulacji napięci oskrzeli

• Zmniejszenie aktywności receptorów beta 2 adrenergicznych powstale przewaga ukladu nerwowego parasympatycznego sprzyjająca skurczom oskrzeli

Patomorfologia AO

• U zmarłych w napadzie AO;rozdęcie płuc,niskie ustawienie przepony,przekrwienie oskrzeli,wypełnienie ich świtła śluzową wydzieliną

• W mikroskopie:zmiany zapalne i zanikowe w oskrzelach i przerost warstwy mięśniowej

Klasyfikacja AO

• Dwie postacie:atopowa i nieatopowa

• Atopowa - zewnątrzpochodna .Atopia genetycznie uwarunkowana predyspozycja do reakcji na pospolite alergeny wziewne z udziałem immunoglobulin kl.E

• Występuje dziedzicznie

• Pojawia się w dzieciństwie lub młodości

• Napady duszności po kontakcie z wziewnym,niebakteryjnym alergenem

Alergeny

• Roztocza kurzu domowego

• Pyłki traw,drzew,chwastów,pleśni i sierść zwierząt

• Leki;aspiryna,penicylina

• Środki czystości

• Środki chemiczne (a.zawodowa)

Astma nieatopowa

• Wewnątrzpochodna

• Rozpoczyna się u dorosłych

• Po przebyciu zakażenia wirusowego,bakteryjnego

• Mechanizm etiopatogenetyczny złożony,w etiologi przeważą czynnik zapalny

• Przebieg choroby postępujący

Reakcja alergiczna

• Czynniki niespecyficzne;

- nadmierny wysilek

- oddychanie zimnym powietrzem

- ochłodzenie ciała

- zapachy (tluszcz,tytoń )

- sytuacje stresowe

- bodżce psychiczne

Klinika AO

• Napad lekki - ciężki

• Często - rzadko

• Czas trwania minuty - godziny

• Stan astmatyczny

• Lęk

• Skóra spocona,sina

• Wydech wydłużony,świszczący

• Edukacja chorego i rodziny

Leczenie AO

• Wykrycie czynnika wywołującego

• Przebieg leczenia ocenia się pomiarami szczytowego przepływu wydechowego (PEF)

Strefa zielona:80-100% normy-skuteczne leczenie

• Strefa żółta:50-80 normy-pogorszenie się choroby

• Strefa czerwona>50% konieczność porady lekarskiej

Leczenie farmakologiczne AO

• Wygaszenie procesu zapalnego

• Zmniejszenie nadreaktywności

• Leki rozszerzające oskrzela-pobudające receptory beta 2 adrenergiczne podawane wziewnie

Ćwiczenia oddechowe

• Utrzymanie lub przywrócenie dolnożebrowego toru oddychania,wzmocnienie przepony i mięśni brzucha

• Nauczenie chorego sposobów zapobiegania lub przerwania lżejszych napadów dusznośći

• W okresie miedzy napadami fizjoterapia jak u chorych z rozedmą płuc.

Zagrażający napad AO

• Leki rozszerzające oskrzela

• Uspokojenie pacjenta

• Pozycja sprzyjająca rozlużnieniu mięśni

• Siedzenie na krześle,twarzą do oparcia na których opierają się przedramiona

• Pozycja kolankowo-łokciowa

Cwiczenia usprawniające

• Brak akceptacji dla ćwiczeń

• Ćwiczenia-powrót normalności

• Olimpiada w Los Angeles 1984 wśród 597 sportowców 67 chorwało na astmę i zdobylo 41 medali.

• Maksymalny szczytowy przepływ <80%

• Ćwiczenia w ciepłym,dobrze nawilgoconym pomieszczeniu,bez dywanu

• Pływanie!!!
  

Ważne zalecenia

• Podać lek rozszerzający oskrzela na 15 minut przed rozpoczęciem ćwiczeń

• W razie wystąpienia duszności przerwać ćwiczenia

• Po zakończeniu przez 15 minut wykonywać ćwiczenia rozluzniające zapobiega to nagłym zmianom temperatury i wilgotności w drogach oddechowych

• W czasie zimna i silnych wiatrów nosić ciepłą odzież i oddychać przez szalik

Sport i rekreacja w AO

• Pływanie w krytym basenie z ciepłą wodą słabo chlorowaną

• Po pływaniu rzadko skurcz oskrzeli

• Nie zwalniać dzieci z zajęć WF

Psychoterapia w A0

• Uczucie lęku,strach o życie,realizację planów życiowych

• Zaburzenia nerwicowe

• Bierne nastawienie wobec choroby

• Edukacja co do możliwości leczenia i możliwości aktywności fizycznej

• Zakaz palenia tytoniu

Zapalenie płuc

• Pneumonia-polega na powstaniu w miązszu płucnym zapalnego nacieku obejmującego niewielki,lub rozległe obszary płuc

• Podział ze względu na etiologię:

- bakteryjne

- wirusowe

- inne drobnoustroje

- alergiczne

- chemiczne

Leczenie ZP

• Antybiotykoterapie

• Leki rozszerzające oskrzela

• Leki rozrzedzające wydzielinę w oskrzelach

Cwiczenia oddechowe w ZP

• Rozpoczynać z chwilą ustąpienia gorączki

• Cel:ułatwienie wykrztuszania wydzieliny z oskrzeli,poprawa wewntylacji płuc w odcinkach objętych niedodmą

• Pozycja ułożeniowa

• Skuteczny kaszel

• Specjalne sposoby oddychania:przez rurkę w wodzie,dmuchanie plomienia świecy

• Wspomagany wydech

• Oklepywanie kl.p.

Ropień płuc

• Abscessus pulmonum to rozpad tkanki płucnej na ograniczonej przestrzeni,czyli jama otoczona ścianą tkanki łącznej.

• Ropień jest powikłaniem zapalenia płuc (zwłaszcza.gronkowcowego) i zawału płuca

Leczenie RP

• Antybiotyki: dożylnie i miejscowo:wlewy dooskrzelowe

• Leczenie chirurgiczne

• Antybiotyk do ropnia przez nakłucie klatki piersiowej

• Pozycje drenażowe

• Nauka efektywnego kaszlu

Gruzlica płuc

• Tuberkulosis pulmonum - choroba obejmuje najczęściej płuca,ale może dotyczyć też innych narządów

• Wywołuje ją Prątek Kocha

• Zmiany obejmują;

- tkankę płucną (g.guzkowa,włóknista,prosowata,na- ciekowa,wlóknisto- jamista,zapalenie płuc serowate,gruzliczak,marskość gruzlicza

- opłucną (wysiękowe zapalenie)

- oskrzela (zapalenie rozlane,rozstrzenia oskrzeli)

Leczenie gruzlicy

• Leczenie przeciwprątkowe

• Leczenie wypoczynkowe

• Leczenie klimatyczne

• Leczenie operacyjne

• Kortykoterapia

• Kinezyterapia oddechowa

Cwiczenia oddechoweGP

• Zapobiega powikłaniom grużlicy

• Wysiękowe zapalenie opłucnej> zapobieganie zrostom

• Zapalenie oskrzeli z zaleganiem wydzieliny

• Rozstrzenia oskrzeli

• Zniekształcenia kl.p w następstwie dużych zrostów lub marskości płuc

• Przed i po zabiegach torakochirur- gicznych

Wysiękowe zapalenie opłucnej

• Pleuritis exudativa -polega na gromadzeniu się wysięku w jamie opłucnowej z następowymi powikłaniami ze strony układu oddechowego i krążenia

Etiologia WZO

• Powikłanie najczęściej procesu gruzliczego za(50%) i nowotworowego oraz zapalenia płuc, gorączki reumatycznej lub urazu klatki piersiowej

Patofizjologia WZ0

• Okresy:suche ZO,

na przekrwionych blaszkach opłucnej odkłada się włóknik> ból przy oddychaniu

• Wysięk - płyn w jamie opłucnowej-bez bólu>zmniejszenie powietrzności uciśniętego płuca>ucisk na narządy śródpiersia

• Wchłanianie się wysięku>zrosty opłucnej

• Zaburzenia wentylacji płuc

Objawy WZO

• Suche zapalenie opłucnej:

- gorączka,kaszel,ból

• Wysiękowe zapalenie opłucnej;

• - bezbólowe

• - tępy ucisk w kl.piersiowej

• - zaburzenia układu krążenia (ucisk na śródpiersie)

• Przebieg przewlekły

• Powikłania - zrosty,marskość płuca

Leczenie farmakologiczne WZO

• Leki

- przeciwprątkowe,

- glikokortykosteroidy

• Leczenie objawowe:

• - łagodzenie kaszlu i bólu

Pozycje ułożeniowe

• Ukladamy na zdrowym boku na wałku> rozciąganie chorego boku

• Jeżeli powstaną zrosty to nisko

• Zapobieganie zniekształceniom kl.p.

• Rotacja tułowia 30- 45 minut,3-4 x na dzień> zapobiega zrostom w przednich i tylnych częściach zatok przeponowo żebrowych

• Leżenie na grzbiecie tylko kilka minut>rozlużnienie mięśni

Cwiczenia oddechowe

• Ćwiczenia przepony:

położenie chorego kilka razy na chorym boku>wzmaga pracę przepony po stronie chorej (30-45 minut) + głębokie wdechy przez nos

• Ćwiczenia oddychania żebrowego:

• - Ułożenie na zdrowym boku,opór na żebra przez fizjoterpeutę podczas wdechu

• - Ruchy oddechowe z równoczesnymi współruchami kończyny górnej (10-15 min)

• - Ruchy oddechowe z równoczesnymi współruchami kończyny górnej -odwiedzenie i wyprostem kończyny dolnej

Cwiczenia usprawniające

• Rozciąganie i stniejących zrostów ćwiczenia o charakterze korekcyjnym

• Gimnastyka w pozycji stojącej ze skłonami,ćwiczenia z piłką (zamachy),odwiedzenie kończyn w pozycji siedzącej do tyłu,skłony z laską gimnastyczną.

---