BORODO , Prawo Finansów Publicznych(5)


ZAGADNIENIA OGÓLNE PUBLICZNEJ GOSPODARKI FINANSOWEJ I PRAWA FINANSOWEGO

PODZIAŁ POTRZEB LUDZKICH:

  1. potrzeby zaspokajane indywidualnie(prywatnie)- wymagają starań osobistych jednostki związane z działalnością prywatnej gospodarki rynkowej, produkcją, popytem i podażą.

  2. Potrzeby zaspokajane publicznie- wymagają aktywności państwa lub samorządu; sa to m.in.

  1. potrzeby zaspokajane w systemie publicznym i indywidualnym- np. edukacja, usługi zdrowotne.

Podział nie jest sztywny, ale ELASTYCZNY, sposób zaspokajania zależy od dominującej w danym okresie koncepcji dotyczącej :

-roli państwa

-roli samorządu

-roli rynku

-roli jednostki

-znaczenia odpowiednich dóbr w życiu społecznym.

GOSPODARKA FINANSOWA PAŃSTWA- jest to czerpanie, uzyskiwanie środków pieniężnych oraz ich podział. Jest to działalność związana z gospodarką pieniężną.

PODZIAŁ ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH- jest to kierowanie środków pieniężnych na poszczególne cele i zadania.

FINANSE- są to stosunki społeczne powstające w związku z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych. Wyrażają: formy, treści, przejawy i rezultaty działalności finansowej, w ujęciu szerokim można mówić o finansach każdego podmiotu np. państwa, ludności, organizacji społecznych, korporacji)

DOCHODY + WYDATKI= FINANSE PODMIOTU.

Art. 3.

Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności:

1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;

2) wydatkowanie środków publicznych;

3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;

4) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu jednostki samorządu terytorialnego;

5) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;

6) zarządzanie środkami publicznymi;

7) zarządzanie długiem publicznym;

8) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

PRZEDMIOT PUBLICZNEJ GOSPODARKI FINANSOWEJ PAŃSTWA:

= przymusowe(władcze) i nieodpłatne przejmowanie dochodów od obcych, prywatnych jednostek gospodarczych i dokonywanie wydatków, związane ze świadczeniem usług i dóbr zaspokajających potrzeby publiczne.

CECHY PUBLICZNEJ GOSPODARKI FINANSOWEJ PAŃSTWA:

1.państwowa, a nie prywatna własność zasobów finansowych;

2. kategoria zaspokajanych potrzeb- publiczne

3. przymus państwowy lub nadrzędność państwa, a nie stosunki oparte na umowach

4. ekonomiczne stosunki podziału- redystrybucja dochodu narodowego, a nie ekonomiczne stosunki wymiany;

5. administracyjny, polityczny im parlamentarny, a nie indywidualny proces podejmowania decyzji w sprawach finansowych.

6. metoda budżetowa, tzn. usługa świadczona przez podmioty sektora publicznego nie jest określona przez zysk, ale w trybie politycznej i administracyjnej procedury, która bazuje na wspólnych, społecznych celach.

METODA BUDŻETOWA= PRZECIWIEŃSTWO ZASADY RYNKOWEJ.

7. jest procesem ciągłym i stałym oraz niezbędnym elementem danej wspólnoty państwowej.

0x08 graphic
0x01 graphic

PODMIOTY PROWADZĄCE PUBLICZNĄ GOSPODARKĘ FINANSOWĄ:

- instytucje ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych (zakłady ubezpieczeń społecznych, fundusze emerytalne, kasy chorych)

- samorządy zawodowe (np. izby lekarskie)

- związki zawodowe

- związki pracodawców

- niektóre przedsiębiorstwa publiczne

- fundacje

- stowarzyszenia

DECENTRALIZACJA- proces przekazywania zadań i kompetencji w dół do wspólnot terytorialnych niższego rzędu, jego podstawowa forma to samorząd terytorialny

CENTRALIZACJA- proces przesuwania zadań i kompetencji w górę do wyższych szczebli samorządu i do sfery administracji rządowej.

KONCENTRACJA LUB DEKONCENTRACJA KOMPETENCJI- odnosi się do pozycji i znaczenia organów funkcjonujących w ramach danej jednej administracji np. W ramach administracji rządowej. Przykładowo: minister finansów(organ centralny) , izba skarbowa(organ rządowy pośredniego szczebla), urząd skarbowy (organ rządowy pierwszej instancji).

DECENTRALIZACJA W ZAKRESIE FINANSÓW JEST MOŻLIWA DZIĘKI DECENTRALIZACJI ADMINISTRACI.

MAJĄTEK PUBLICZNY- środki jakimi dysponuje państwo w związku z:

  1. gromadzeniem dochodów i dokonywaniem wydatków,

  2. działalnością państwowych banków i przedsiębiorstw,

  3. zaciąganiem i udzielaniem pożyczek

  4. działalnością władz i urzędów

POSTAĆ MAJĄTKU PUBLICZNEGO -

  1. środki pieniężne

  2. akcje

  3. udziały

  4. wierzytelności

  5. budynki

  6. drogi publiczne

  7. grunty

  8. ruchomości(np.: wyposażenie, maszyny, pojazdy, księgozbiory)

Działając w płaszczyźnie majątkowej państwo działa jako SKARB PAŃSTWA.

Skarb państwa- jest osobą prawną reprezentującą państwo w stosunkach majątkowych z OF i OP. Jest to złożona, szczególna osoba prawna, składająca się z wielu jednostek organizacyjnych, działających na różnych szczeblach zarządzania majątkiem państwowym. Zgodnie z art. 218 Konstytucji organizację Skarbu Państwa oraz sposób zarządzania majątkiem Skarbu Państwa określa ustawa. Skarb Państwa w głównej mierze jest reprezentowany przez ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa i ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Skarb państwa działa :

  1. za pomocą metod władczych (np. pobiera podatki i cła)

  2. wchodzi w stosunki prywatnoprawne (cywilnoprawne) np. zakładając spółki, zawierając umowy

Skarb Państwa posiada :

  1. uprawnienia władcze

  2. uprawnienia właścicielskie

PROKURATORIA GENERALNA SKARBU PAŃSTWA- powołana na mocy ustawy z 2005r w celu zapewnienia ochrony prawnej praw i interesów Skarbu Państwa. Zadania:

-zastępstwo procesowe Skarbu Państwa przed SN, NSA, sądami powszechnymi i administracyjnymi, sądami orzekającymi w stosunkach międzynarodowych.

- wydawanie opinii prawnych

Zastępstwo procesowe Skarbu Państwa jest obowiązkowe jeżeli wartość przedmiotu sprawy przewyższa kwotę 1 000 000 zł.

W sprawach dotyczących ważnych praw lub interesów Skarbu Państwa, Prokuratoria Generalna, na wniosek podmiotu reprezentującego Skarb Państwa wydaje opinie prawne, opiniuje projektu umów, których stroną jest lub ma być Skarb Państwa. Czynności sądami, trybunałami, i innymi organami wykonują r a d c o w i e Prokuratorii Generalnej.

BANK CENTRALNY- jest składnikiem finansowej działalności finansowej państwa. Zgodnie z art.227 Konstytucji centralnym bankiem Polski jest Narodowy Bank Polski.

-Przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza

-Ustalanie i realizacja polityki pieniężnej

- Odpowiada za wartość polskiego pieniądza

ROZŁOŻENIE ZADAŃ, WYDATKÓW I DOCHODÓW POMIĘDZY PAŃSTWO A SAMORZĄDY TERYTORIALNE

- jest następstwem podziału zadań (jest czynnikiem wtórnym)

- wynika z prawnego punktu widzenia - z ustaw i innych przepisów regulujących poszczególne dziedziny działalności społecznej lub gospodarczej

- konieczny jest ustawowo dokonany podział dochodów publicznych, który musi nawiązywać do zadań i ich kosztów

- obowiązuje tu zasada s u b s y d i a r n o ś c i (posiłkowości), która polega na tym, by zadania publiczne powierzyć wspólnocie terytorialnej niższego szczebla, której jednostki i przedsiębiorstwa powinny wykonać tyle zadań, ile są w stanie wykonać s k u t e c z n i e

i e f e k t y w n i e. Takie rozwiązanie zbliża przy tym świadczenie usług publicznych do bezpośrednio zainteresowanych oraz wzmacnia odpowiedzialność polityczną danej wspólnoty terytorialnej za prowadzoną działalność.

Zasada subsydiarności ma ogólny charakter i może być jedynie generalną wskazówką co do rozkładu zadań między wspólnoty terytorialne.

POJĘCIE I PRZEDMIOT PRAWA FINANSOWEGO

Prawo finansowe to zespół norm prawnych regulujących funkcjonowanie finansów publicznych w danym państwie. Prawo finansowe to regulacje prawne odnoszące się do działalności finansowej organów państwa i samorządu oraz różnych publicznych instytucji, agend i jednostek organizacyjnych. Jest to prawo o kompetencjach Państwa i samorządu, państwowych i samorządowych organów i jednostek organizacyjnych w zakresie działalności finansowej Prawo finansowe ma zapobiegać chaosowi, żywiołowości i niekontrolowanym działaniom w zakresie gospodarki finansowej sektora publicznego.

Systematyka prawa finansowego:

    1. prawo budżetowe (ustrojowe, prawo o wydatkach budżetowych, prawo o dochodach budżetowych, w tym prawo podatkowe, prawo o opłatach i dopłatach oraz prawo celne)

    2. prawo o pożyczkach publicznych

    3. prawo finansowe samorządu terytorialnego

    4. prawo dewizowe i walutowe

    5. publiczne prawo bankowe

    6. prawo o gospodarce finansowej podmiotów gospodarczych

W ramach prawa finansowego wyróżnić można płaszczyznę:

- ustrojową- powołują organy finansowe państwa oraz specjalne urzędy zajmujące się gospodarką finansową

- materialnoprawną- szczegółowe konstrukcje prawne poszczególnych instytucji i rozwiązań budżetowych, podatkowych, bankowych, dewizowych, z zakresu ubezpieczeń społecznych i gospodarki samorządu terytorialnego;

- proceduralną - umożliwiają funkcjonowanie instytucji prawa materialnego.

Główne dziedziny prawa finansowego to:

1)prawo budżetowe- reguluje gospodarkę budżetową państwa i gospodarkę budżetową gmin. Funkcję źródła prawa budżetowego pełni ustawa o finansach publicznych i coroczna ustawa budżetowa. PRAWO BUDŻETOWE NIE OKREŚLA W SPOSÓB BEZPOŚREDNI PRAW I OBOWIĄZKÓW OF I OP.

REGULUJE DZIAŁALNOŚĆ ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ODNOSZĄC SIĘ DO ICH KOMPETENCJI, ZAKRESU I TRYBU WYDATKOWANIA ŚRODKÓW ORAZ SPOSOBU OSIĄGANIA DOCHODÓW. Prawo to określa finansową działalność państwa i samorządu terytorialnego.

2) prawo podatkowe- to 2 grupy regulacji:

a) ogólne ustawy podatkowe-wprowadzają pojęcia i zasady dotyczące funkcjonowania podatków, są to: Ordynacja podatkowa z 29 sierpnia 1997r, ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z 17 czerwca 1966r,ustawa o kontroli skarbowej, ustawa o zasadach ewidencji identyfikacji podatników i płatników.

b)szczególne ustawy podatkowe- wprowadzają do systemu prawnego różne podatki np.: ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawa o podatkach i opłatach lokalnych, ustawa o opłacie skarbowej.itp.

OGÓLNE ZAŁOŻENIA PRAWA FINANSOWEGO RP:

- zgodnie z art. 2 Konst. - RP jest demokratycznym państwem prawa urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej

- zgodnie z art. 20 Konst. - społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego RP

- zgodnie z art. 21 Konst. RP chroni prawo własności

-konsekwencją dualizmu w administracji jest dualizm w systemie finansowoprawnym RP

FORMY PRAWNE DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ: (podział nie jest ścisły uzupełniają się i zazębiają)

  1. stanowienie przepisów prawa

  2. wydawanie aktów indywidualnych

  3. wydawanie uchwał przez organy samorządowe

  4. formy prawa prywatnego np. zawieranie umów cywilnoprawnych, zakładanie spółek prawa handlowego, emisja obligacji

  5. zawieranie porozumień administracyjnych np. między organami samorządu a administracji rządowej np. dot. źródła finansowania zadań

  6. czynności materialnotechniczne (faktyczne)

ŹRÓDŁA PRAWA FINANSOWEGO:

I źródła powszechnie obowiązujące:

  1. Konstytucja RP

  2. Ustawy: w szczególności:

-ustawa o finansach publicznych z 30 czerwca 2005r,

- ustawa o dochodach samorządu

-ustawy podatkowe

-ustawy dotyczące działalności banków i NBP

- ustawy o finansach ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych

3.) ratyfikowane umowy międzynarodowe np. z zakresu spraw celnych i podatkowych

4)rozporządzenia (głównie ministra właściwego ds. finansów publicznych)

5)akty prawa miejscowego np. uchwały rady gminy, rady powiatu

II źródła wewnętrzne:

- np. zarządzenia i inne przepisy wewnętrzne wydawane przez Ministra Finansów, Prezesa NBP, lub inne organy do tego upoważnione.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA NARUSZENIE NORM PRAWA FINANSOWEGO

W oparciu głównie o 2 ustawy:

1) ustawa o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych z17 grudnia 2004r

2) ustawa kodeks karny skarbowy z 10 września 1999r

( są też inne ustawy które zawierają sankcje za naruszenie regulacji prawnofinansowych p.;

Prawo bankowe, ustawa o NBP, ustawa o RIO itp.)

1)ustawa o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych- tworzy zespół norm prawnych wprowadzających zasady i zakres odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych= naruszenie norm materialnego prawa finansowego zawartego w ustawach:

- o finansach publicznych

- prawo zamówień publicznych

- o rachunkowości;

ZAKRES PODMIOTOWY ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA NARUSZENIE DYSCYPLINY FINANSÓW PUBLICZNYCH:

Odpowiedzialności tej podlegają (p.4)

1)osoby wchodzące w skład organu wykonującego budżet lub plan finansowy jednostki sektora finansów publicznych

2)jednostki niezliczone do sektora finansów publicznych otrzymujące środki publiczne

3)zarządzający mieniem jednostek sektora finansów publicznych

4)kierownicy jednostek sektora finansów publicznych

5)pracownicy jednostek sektora finansów publicznych, którym powierzono określone obowiązki w zakresie gospodarki finansowej lub czynności przewidziane w ustawie o zamówieniach publicznych

6)osoby gospodarujące środkami publicznymi przekazanymi jednostkom niezaliczanym do sektora finansów publicznych.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ JEST PONOSZONA ZARÓWNO ZA UMYŚLNE I NIEUMYŚLNE NARUSZENIE DYSCYPLINY FINANSÓW PUBLICZNYCH

ODPOWIEDZIALNOŚĆ OSÓB WINNYCH POPEŁNIENIA CZYNÓW (NARUSZEŃ WYMIENIONYCH W ART. 5-18 USTAWY

KARY:

1)upomnienie

2)nagana

3)kara pieniężna (w wys. od 1-krotności do 3-krotności miesięcznego wynagrodzenia osoby)

4)zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi na okres od roku do 5 lat

POSTĘPOWANIE W SPRAWIE O NARUSZENIE DYSCYPILNY FINANSÓW PUBLICZNYCH

JEST DWUINSTANCYJNE

POSTĘPOWANIE WYJAŚNIAJĄCE- prowadzi RZECZNIK DYSCYPLINY

POSTĘPOWANIE PRZED KOMISJĄ ORZEKAJĄCĄ- I instancja , na rozprawie lub posiedzeniu w składzie 3 osób. Organami orzekającymi pierwszej instancji są:

  1. resortowe komisje orzekające przy ministrach kierujących działem lub działami administracji rządowej;

  2. komisja orzekająca przy Szefie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów

  3. wspólna komisja orzekająca ( dla organów państwa nie należących do administracji rządowej, np.: Kancelarii Sejmu, SN, NIK)

regionalne komisje orzekające przy RIO (właściwe w sprawach budżetów jednostek samorządu terytorialnego, ich związków, stowarzyszeń, samorządowych jednostek organizacyjnych, w sprawach realizacji budżetu wojewody, jednostek podległych i nadzorowanych przez wojewodę a także innych jednostek otrzymujących środki publiczne przekazane budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub z budżetu wojewody)

POSTĘPOWANIE ODWOŁAWCZE- II instancja, przed GŁÓWNĄ KOMISJĄ ORZEKAJĄCĄ

*Przewodniczącego, zastępcę i członków wspólnej komisji orzekającej powołuje i odwołuje PREZYDENT RP;

*Przewodniczących i ich zastępców pozostałych komisji orzekających na wniosek ministra właściwego ds. finansów publicznych - PREZES RADY MINISTRÓW

STRONY POSTĘPOWANIA:

- OSKARŻYCIEL: rzecznik dyscypliny, który występuje z wnioskiem o ukaranie, a w II instancji Główny Rzecznik Dyscypliny Finansów Publicznych i jego zastępcy

- obwiniony o naruszenie dyscypliny finansów publicznych

PRZEBIEG POSTĘPOWANIA W SPRAWIE O NARUSZENIE DYSCYPLINY FINANSÓW PUBLICZNYCH:

  1. Kierownicy jednostek sektora finansów publicznych lub jednostek korzystających ze środków publicznych, a także organy kontroli zobowiązane są w razie ujawnienia naruszenia dyscypliny finansów publicznych niezwłocznie powiadomić o tym fakcie właściwego rzecznika dyscypliny finansów publicznych.

  2. Rzecznik ustala, czy informacja ta odpowiada prawdzie i czy istnieją przesłanki do wystąpienia z wnioskiem o ukaranie, a także zebranie lub uzupełnienie materiałów służących do sporządzenia wniosku o ukaranie (postępowanie przygotowawcze- wzywanie osób składania zeznań, wyjaśnień i opinii)

  3. Gdy rzecznik stwierdzi zasadność złożenia wniosku o ukaranie - sporządza go i przekazuje do właściwej komisji orzekającej. Oprócz rzecznika wniosek o ukaranie mogą złożyć także: Minister Finansów, NIK, prezes RIO

  4. Postępowanie wszczyna przewodniczący komisji orzekającej na wniosek.

  5. Jeżeli po otrzymaniu wniosku stwierdzi on brak przesłanek do wszczęcia postępowania może wydać postanowienie o odmowie jego wszczęcia, na które przysługuje zażalenie stronom oraz składającemu wniosek.

  6. O wszczęciu postępowania przewodniczący zawiadamia strony oraz podmiot, który złożył wniosek o wszczęcie postępowania, a także kierownika zakładu pracy obwinionego lub kierownika jednostki nadrzędnej.

7.Rozstrzygnięcie sprawy następuje po przeprowadzeniu rozprawy, która zasadniczo jest jawna. Ograniczenie jawności może następować wyłączenie ze względu na ochronę tajemnicy państwowej lub z uwagi na zagrożenie spokoju i porządku publicznego. Ogłoszenie orzeczenia o ukaraniu odbywa się zawsze jawnie. W przypadku przypisania odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych orzeczenie powinno zawierać określenie naruszenia przypisanego obwinionemu, z podaniem sposobu i czasu jego popełnienia, wskazaniem naruszonego przepisu prawa oraz przepisu ustawy, pod który naruszenie to podpada, rozstrzygnięcie co do kary albo o odstąpieniu od jej wymierzenia, z podaniem podstawy prawnej.

8. Ponieważ postępowanie jest dwuinstancyjne od orzeczenia komisji orzekającej przysługuje odwołanie do Głównej Komisji Orzekającej.

9. Na prawomocne orzeczenia i postanowienia Głównej Komisji Orzekającej kończącej postępowanie przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

10. Na orzeczenie sadu wojewódzkiego może być wniesiona skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Kary wymierzone przez komisje orzekające mają charakter kar administracyjnych.

2) ustawa kodeks karny skarbowy z dn. 10 września 1999r.- przewiduje sankcje za naruszenie regulacji prawnych z zakresu:

- podatków

- opłat

-ceł

- spraw dewizowych

-spraw dotyczących gier losowych

- prywatyzacji Skarbu Państwa

-dotacji

-subwencji

Prawo karne skarbowe jest w stosunku do prawa finansów publicznych prawem wtórnym. K.k.s. składa się z 3 tytułów: Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, Postępowanie w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe, Postępowanie wykonawcze w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe.

Zakres podmiotowy postępowania - za przestępstwa lub za wykroczenia skarbowe odpowiedzialności karnej skarbowej podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe można popełnić umyślnie, a także nieumyślnie jeżeli ustawa tak stanowi.

Kary - kara grzywny w stawkach dziennych(za wykroczenia skarbowe kwotowo), kara ograniczenia wolności i kara pozbawienia wolności, poza tym stosowane są środki karne (np.: przepadek osiągniętych korzyści majątkowych, przepadek przedmiotów) i środki zabezpieczające.

W sprawach przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe orzekają sądy powszechne np. rejonowy albo sądy wojskowe.

Organami dochodzenia są:

a)urząd skarbowy

b)inspektor kontroli skarbowej

c)urząd celny

d)Straż Graniczna

e)Policja

f)Agencja Bezpieczeństwa Publicznego

g)Żandarmeria Wojskowa.

POLITYKA FINANSOWA I INSTRUMENTY FINANSOWE. WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO.

POLITYKĄ FINANSOWĄ - jest dokonywanie wyborów celów i środków w sferze działalności finansowej. Polityka deklarowana i polityka rzeczywiście stosowana mogą być różne. Publiczną politykę finansową prowadzi: państwo, bank centralny, jednostki samorządu terytorialnego, inne zdecentralizowane jednostki sektora finansów publicznych. Z ekonomicznego punktu widzenia polityka finansowa realizowana jest w 3 sferach: stabilizacji gospodarki, alokacji czynników produkcji, redystrybucji dochodów pomiędzy poszczególnymi grupami społecznymi.

ŚRODKI POLITYKI FINANSOWEJ- to sposoby, przy pomocy których dany cel może być osiągnięty. W polityce finansowej są 3 podstawowe środki: stanowienie prawa, ustalanie planów, praktyczna realizacja prawa i planów. Mogą być one stosowane w różnych dziedzinach finansów publicznych, np. można mówić o polityce budżetowej, podatkowej itp.

CELE POLITYKI FINANSOWEJ-

1.FISKALNE(związane z uzyskaniem przez państwo odpowiedniej sumy środków pieniężnych) i POZAFISKALNE(dotyczące kształtowania życia społecznego i gospodarczego)

2. KRÓTKOOKRESOWE i DŁUGOOKRESOWE

3. OGÓLNE I LOKALNE

4.których TREŚCIĄ jest ZMIANA lub UTRZYMANIE istniejące stanu rzeczy

5. określone odpowiednio do funkcji państwa: GOSPODARCZE, SPOŁECZNE, KULTURALNE, OBRONNE.

6. GŁÓWNE i DRUGORZĘDNE.

PUNKTEM WYJŚCIA jest analiza rzeczywistości społecznej, ważne są: idee, pomysły, inteligencja, nowatorstwo itp. pierdoły.

INSTRUMENTY FINANSOWE: dualizm: 1. znajdujące się w rękach rządu 2. znajdujące się w rękach samorządu są to np.: specjalne strefy ekonomiczne, partnerstwo publiczno- prawne, zwolnienia, ulgi podatkowe itp.

NAUKI FINANSOWE

NAUKA- jest to system sądów o pewnej treści zbudowany logicznie. Każda nauka posiada przedmiot badań i metodę

NUKA FINANSÓW PUBLICZNYCH- przedmiotem nauki finansowej jest całokształt stosunków finansowych jako stosunków społecznych. Tłumaczy ich istotę, charakter poszczególnych elementów, wykrywa prawidłowości i powiązania, formułuje zasady funkcjonowania, bada przyczyny i skutki poszczególnych zjawisk finansowych. Jej metody są związane ze stosowaniem odpowiednich mierników np.: PKB, dochodu narodowego, poziomu cen, stopy procentowej itp. W ramach nauk finansowych wyróżniamy:

-nauki opisowe

-nauki historyczne

-teoretyczne nauki finansowe

-naukę o polityce finansowej

- naukę prawa finansowego - zawiera sądy (poglądy) dogmatyczne oparte na woli ustawodawcy. Jej zadaniem jest systematyczny wykład norm prawnofinansowych obowiązujących w danym miejscu i czasie. W nauce prawa finansowego bada się jakie są normy regulujące finanse publiczne, JAK POWINNY FUNKCJONOWAĆ FINANSE PUBLICZNE.(przedmiot- NORMY) W nauce finansów publicznych natomiast bada się jak te FINANSE RZECZYWIŚCIE FUNKCJONUJĄ. (przedmiot- FAKTY).

PRAWO BUDŻETOWE PAŃSTWA

DEF. BUDŻETU:

  1. Jako zespół norm prawnych - instytucja finansowo - prawna, służąca planowej organizacji zasobów pieniężnych podmiotu publiczno-prawnego ( np. państwa, samorządu),

  2. Jako plan finansowy - to podstawowy plan finansów państwa lub jednostki samorządu terytorialnego mający charakter dyrektywny i obejmujący dochody oraz wydatki, uchwalane przez parlament, zwykle roczne.

DEF. USTAWOWA - zgodnie z ustawą z 30.06.2005 roku o finansach publicznych budżet państwa jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów uchwalanym w formie ustawy budżetowej, która stanowi podstawę gosp. Finansowej państwa.

BUDŻET PAŃSTWOWY USTANAWIA: ( ZAKRES REGULACJI )

1.Rozmiary

2. Kierunki

3. Granice rocznych dochodów i wydatków rządu i innych władz publicznych

DOCHODY BUDZETOWE:

- podatki

- opłaty

- cła

- pożyczki

- dochody majątkowe

WYDATKI :

- ŚRODKI SKIEROWANE NA FINANSOWNIE:- administracji państwowej

- sądownictwa

- prokuratury

- obrony narodowej

- naukę

- kulturę

- szkolnictwo wyższe

- cele gospodarcze.

FUNKCJA BUDŻETU - REDYSRYBUCJA ( podział wydatków i dochodów).

ZASADY BUDŻETOWE -

  1. zupełności - parlament uchwalając budżet powinien decydować o wszystkich dochodach i wydatkach państwowych. Główne naruszenie tej zasady to tzw. fundusze celowe.

  2. równowagi - postulat zachowania odpowiedniego stosunku między dochodami a wydatkami budżetowymi( wydatki nie powinny przekraczać dochodów).

  3. jedności - występuje jeden budżet, jedna całość organizacyjno- prawna, jeden akt prawny.

  4. szczegółowości - budżet musi być szczegółowy, podzielony w uporządkowany sposób, związek ze strukturą budżetu, znaczenie ekonomiczne i polityczne.

  5. przejrzystości -

  6. jawności - gospodarka finansowa państwa jest jawna, wyraża ją: jawność debaty budżetowej, opublikowanie ustawy budżetowej oraz sprawozdań z opublikowania budżetu, przedstawienie wykazu kwot dotacji udzielanych z budżetu, ogłaszanie danych dotyczących długu publicznego

  1. uprzedniości - budżet powinien być uchwalany do końca roku poprzedzającego rok budżetowy, zasada nie wiąże bezwzględnie wyjątki:

  2. rocznego okresu - budżet jest uchwalany na rok kalendarzowy tzn. nie zrealizowane kwoty wydatków budżetu państwa wygasają z upływem roku budżetowego, nie wiąże bezwzględnie wyjątki np. wieloletnie planowanie finansowe.

CHARAKTER PRAWNY USTAWY BUDŻETOWEJ

Podstawa prawna w konstytucji. Cechy podstawy prawnej:

1.- stanowiona w trybie właściwym dla stanowienia ustaw choć ma swe odmienności ( wyłączność inicjatywy ustawodawczej RM, specjalne terminy, specjalne uprawnienia prezydenta, specjalna procedura wykonania ustawy - absolutorium)

2.- ustawa budżetowa ma swoją odrębną materię regulacji,

3.- ustawa budżetowa nie wprowadza podatków, opłat i innych dochodów do obowiązującego porządku prawnego,

4.- nie określa szczegółowych konstrukcji prawnych w zakresie wynagrodzeń urzędników państwowych ani zasad ustalania zasiłków bądź stypendiów. Wpływa jednak na poszczególne ustawy kreując finansowe możliwości ich realizacji,

5.- wydatki budżetowe powinny mieć swą podstawę prawną, wyznaczoną w ustawie szczególnej. Ujęte w budżecie wydatki stanowią nie przekraczalny limit, którego przekroczenie jest oceniane jako naruszenie dyscypliny finansów publicznych skutkujące odpowiednimi karami,

6.- ujęte w ustawie budżetowej dochody stanowią prognozę ich wielkości, nie mają charakteru limitów nie przekraczalnych granic,

7.- ustalenia dochodowe ustawy budżetowej nie stanowią podstawy prawnej indywidualnych decyzji, stanowią dyrektywę polityczno- prawną dla wykonawców budżetu.

KLASYFIKACJA BUDŻETOWA-

Dochody i wydatki oraz przychody i rozchody klasyfikuje się według:

  1. działów i rozdziałów określających rodzaj działalności

  2. paragrafów określających rodzaj dochodu, przychodu lub wydatku oraz rodzaj środków

  3. paragrafów określających źródło przychodu lub rodzaj rozchodu.

Klasyfikację określa w drodze rozporządzenia minister finansów z uwzględnieniem Polskiej Klasyfikacji Działalności.

CZĘŚCI BUDŻETU

DEF. = nawiązują do organizacji administracji publicznej i struktury organizacyjnej państwa, części odpowiadają władzy państwowej organom kontroli, ochrony prawa, sądom i trybunałom oraz organom administracji rządowej. W częściach tych ustalone są dochody i wydatki tych organów. Da poszczególnych działów administracji rządowej oraz dla urzędów nadzorowanych przez Prezesa RM ustala się odrębne części budżetowe. Dział administracji rządowej = część budżetu państwa. W odrębnych częściach budżetu państwa ujmuje się:

  1. rezerwę ogólną

  2. rezerwy celowe

  3. obsługę długu skarbu państwa

  4. środki własne UE

  5. przychody i rozchody związane z finansowaniem potrzeb pożyczkowych budżetu państwa.

Z części budżetu państwa wynika jakie środki są w dyspozycji danego ministra, kierownika Urzędu Centralnego, Wojewody.

DZIAŁY I ROZDZIAŁY BUDŻETOWE

Działy są to jednostki klasyfikacyjne zbudowane przedmiotowo ( rodzaje działalności obejmujące jedną lub kilka dziedzin) występujące w ramach części budżetowych np. „nauka”, „obrona narodowa”. Działy składają się z rozdziałów, czyli bardziej szczegółowych w stosunku do działu jednostek klasyfikacyjnych, zbudowanych według kryteriów podmiotowych lub przedmiotowych. Rozdziały nawiązują do szczegółowo określonych zadań i jednostek organizacyjnych, są następstwem wprowadzonych zadań i jednostek organizacyjnych, np. w dziale kultura i ochrona dziedzictwa narodowego są rozdziały np. muzea, biblioteki itd. W rozdziałach ustalone są kwoty dochodów budżetowych ( planowane i realizowane w zw. Z funkcjonowaniem odpowiedniego rozdziału budżetowego) i kwoty wydatków budżetowych skierowane na finansowanie danego rozdziału - zadania budżetowego.

PARAGRAFY

DEF.= najniższa jednostka klasyfikacji budżetowej występująca w ramach rozdziałów. Są to szczegółowo ujęte rodzaje dochodów, przychodów, wydatków i rozchodów wynikające z obowiązującego systemu podatków, opłat, dotacji, składek, systemu wynagrodzeń i świadczeń, wydatków bieżących i inwestycji, dodatkowo występuje klasyfikacja środków związanych z finansowaniem programów i projektów z budżetu UE i źródeł zagranicznych. Paragrafy szczegółowo wskazują wynikające z ustaw szczegółowych wydatki , dochody, przychody i rozchody np. zakupy leków, żywności, spłaty pożyczek.

PROCEDURA BUDŻETOWA ( ŚCIEŻKA LEGISLACYJNA)

  1. Inicjatywa ustawodawcza - art. 118 Konstytucji ad. Ogólnej inicjatywy ustawodawczej nie obowiązuje, zgodnie z art.221 Konstytucji inicjatywa ustawodawcza w zakresie ustawy budżetowej przysługuje wyłącznie RM.

  2. Projekt ustawy budżetowej -. W drodze rozporządzenia minister finansów określa szczegółowe zasady, tryb i terminy opracowania wspomnianych materiałów w tym wzory formularzy. Materiały do projektu ustawy budżetowej opracowują i przedkładają ministrowi finansów dysponenci części budżetowych( Ministrowie, wojewodowie). Minister finansów przedstawi RM założenia projektu budżetu państwa. RM uchwala projekt ustawy budżetowej lub ustawy o prowizorium budżetowym ( budżet tymczasowy na krótki okres czasu np. na 3 miesiące ) i w raz z uzasadnieniem przedstawia go Sejmowi do dnia 30 września, zgodnie z art. 222 Konstytucji najpóźniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem roku budżetowego projekt ustawy budżetowej na rok następny ( czyli najpóźniej do dnia 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy) w wyjątkowych przypadkach możliwy jest termin późniejszy.

  3. Budżetowe prace Sejmu - zgodnie z art. 119 Konstytucji ustęp 1 Sejm rozpatruje projekt ustawy w trzech czytaniach, prawo wnoszenia poprawek przysługuje posłom i RM, zaś sposób pracy w Sejmie, w tym w komisjach określa regulamin Sejmu. Główną rolę ma tu KOMISJA FINANSÓW PUBLICZNYCH. Marszałek Sejmu może odmówić poddania pod głosowania poprawki, która uprzednio nie była przełożona komisji. Obowiązuje zwykła większość głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów ( 230 posłów). W trakcie prac Sejmu musi być respektowana zasada, że zwiększenie wydatków lub ograniczenie dochodów planowanych przez RM nie może powodować ustalenia przez Sejm większego deficytu budżetowego niż przewidziany w projekcie ustawy budżetowej.

  4. Budżetowe prace Senatu - ustawę uchwaloną przez Sejm Marszałek Sejmu przekazuje Senatowi, ten natomiast może uchwalić poprawki do ustawy budżetowej w ciągu 20 dni od dnia jej otrzymania ( czyli termin w porównaniu do prac Senatu nad ustawa zwykłą - 30 dni jest o 10 dni krótszy). Senat może: przyjąć ją bez zmian, uchwalić poprawki albo w całości ją odrzucić. Uchwałę Senatu odrzucającą ustawę albo poprawkę zaproponowaną w uchwale Senatu uważa sięga przejętą, jeżeli Sejm nie odrzuci jej bezwzględna większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Senat ma 20 dni na uchwalenie poprawek a 30 dni na podjęcie uchwały odrzucającej ustawę budżetową.

Uprawnienia budżetowe prezydenta - po zakończeniu postępowania w Sejmie i Senacie Marszałek Sejmu przedstawia uchwaloną ustawę budżetową Prezydentowi, który podpisuje ją w ciągu 7 dni. Przed podpisaniem Prezydent może wystąpić do TK z wnioskiem w sprawie zgodności ustawy z Konstytucją. Prezydent nie może odmówić podpisania ustawy, którą TK uznał za zgodną z Konstytucją. TK ma na sprawdzenie zgodności z Konstytucją 2 tygodnie. Prezydentowi nie przysługuje natomiast prawo przekazania ustawy budżetowej do ponownego rozpatrzenia przez Sejm, jak jest w przypadku ustaw zwykłych. Po jej podpisaniu zarządza jej ogłoszenie w DZ. U. RP. Istotne znaczeniem regulacja terminu uchwalenia ustawy budżetowej, która stanowi, że jeżeli w ciągu 4 miesięcy od dnia przedłożenia Sejmowi projektu nie zostanie przedstawiona Prezydentowi do podpisu, Prezydent może w ciągu 14 dni zarządzić skrócenie kadencji Sejmu Projekt ustawy budżetowej do czasu ogłoszenia ustawy w dzienniku ustaw nie jest podstawą gospodarki finansowej, ale obowiązuje dopiero z dniem wejścia w życie. Ustawa budżetowa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia jednak z mocą od dnia 1 stycznia danego roku budżetowego.

Absolutorium dla RM -RM uchwala zamknięcie rachunków państwowych i sprawozdanie z wykonania budżetu i przedkłada w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego Sejmowi wraz z informacją o stanie zadłużenia państwa. Sejm rozpatruje przedłożone sprawozdanie i po zapoznaniu się NIK`U podejmuje w ciągu 90 dni od dnia przedłożenia Sejmowi sprawozdania, uchwałę o udzieleniu lub o odmowie udzielenia RM absolutorium. NIK jako naczelny organ kontroli państwowej kontroluje działalność:

- organów administracji rządowej

- NBP

- Państwowych OP

- innych państwowych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia:

NIK przedkłada Sejmowi analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej oraz opinie w przedmiocie absolutorium dla RM. Udzielenie absolutorium = akceptacja wykonania budżetu, odmowa udzielenia absolutorium = ujemna ocena wykonania budżetu lub = wyraz ograniczonego zaufania do RM jako organu kierującego wykonaniem budżetu. Odpowiedzialność RM : polityczna, parlamentarna, konstytucyjna przed TS.

WYKONANIE I KONTROLA NAD BUDŻETEM PAŃSTWA

Wykonanie budżetu zapewnia RM, Minister Finansów dysponenci części budżetowych ( ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie), a także inne państwowe jednostki organizacyjne uwzględnione w ustawie budżetowej ( państwowe jednostki budżetowe). Środki budżetowe przekazywane są od dysponentów głównych ( dysponenci części budżetowych) , otrzymujących środki z centralnego bieżącego rachunku budżetu państwa i przekazują je dysponentom wyższego stopnia a ci z kolei dysponentom niższego stopnia. Centralnym bieżącym rachunkiem budżetu państwa prowadzonym przez NBP zarządza Minister Finansów.

UKŁAD WYKONAWCZY = szczegółowy plan dochodów i wydatków danej części budżetu, sporządzany przez dysponentów części budżetowych Ministrowi Finansów.

ZASADY WYKONANIA BUDŻETU

  1. terminy określone przepisami prawa i harmonogramem ich realizacji

  2. w granicach kwot określonych w planie finansowym

  3. zgodnie z planowanym przeznaczeniem

  4. w sposób celowy i oszczędny

  5. po podpisaniu umów finansowych z dawcą środków albo projektów od dnia otrzymania przez komisję europejską stosownego wniosku o dofinansowanie

  6. wybór najkorzystniejszej oferty dla zadań zleconych

  7. pierwszeństwo obsługi długu skarbu państwa przed innymi wydatkami

  8. przeniesienie wydatków na zasadach i zakresie określonych przepisami ustawowymi

  9. zwrot dotacji wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem, pobranych nie należnie lub w nadmiernej wysokości wraz z odsetkami do budżetu państwa

WYGASANIE I BLOKOWANIE WYDATKÓW PAŃSTWOWYCH

Mechanizm funkcjonowania budżetu = nie zrealizowane kwoty wydatków budżetowych wygasają z upływem roku budżetowego, WYJĄTKI: wydatki, których źródłem finansowania są środki zagraniczne i UE, wykaz wydatków, które nie wygasają ustalonych w drodze rozporządzenia RM nie później niż do 15 grudnia.

Blokowanie planowanych wydatków budżetowych = okresowy lub obowiązujący do końca roku zakaz dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków albo wstrzymanie przekazywania środków na realizację zadań finansowanych z budżetu państwa w przypadku stwierdzenia niegospodarności opóźnień naruszenia zasad gospodarki finansowej przez określoną jednostkę. Podejmuje je MF, dysponenci części budżetowych i RM w drodze rozporządzenia w przypadku zagrożenia realizacji ustawy budżetowej.

RACHUNKI BANKOWE BUDŻETU PAŃSTWA:

  1. centralny rachunek bieżący budżet państwa ( w jego ramach rachunki dochodów, wydatków i środków do sfinansowania potrzeb pożyczkowych skarbu państwa)

  2. rachunki bieżące państwowych jednostek budżetowych

  3. rachunki bieżące urzędów obsługujących organy podatkowe np. urząd skarbowy

  4. rachunki bieżące państwowych funduszy celowych

  5. rachunki bieżące zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek pomocniczych

  6. rachunki pomocnicze np. sumy na zlecenie, sumy depozytowe.

KONTROLA WYKONANIA BUDŻETU PAŃSTWA

KONTROLA CAŁOŚCIOWA -Wykonanie budżetu państwa podlega kontroli Sejmu. RM przedstawia Sejmowi i NIK w terminie do dnia 31 maja roku następującego po upływie roku budżetowego roczne sprawozdanie z wykonania budżetu, powinno ono prezentować dochody, wydatki oraz nadwyżkę lub deficyt sektora finansów publicznych, dochody i wydatki wynikające z zamknięć rachunków budżetu państwa sporządzone według szczegółowości i układu ustawy budżetowej. Sejm rozpatruje przedłożone sprawozdanie i po zapoznaniu się z opinią NIK podejmuje uchwałę o udzieleniu lub o odmowie udzielenia RM absolutorium.

  1. KONTROLA FINANSOWA - jest procesem, na który składają się:

  1. Ustalenie stanu prawnego

  2. Ustalenie stanu faktycznego ( wykonania)

  3. Porównanie stanu faktycznego ze stanem wymaganym

  4. Wyjaśnienie przyczyn stwierdzonej zgodności lub niezgodności między stanami

Przeprowadzana jest niezależnie od kontroli całościowej w poszczególnych jednostkach organizacyjnych sektora finansów publicznych. Jej podstawę stanowią dokumenty pisemne np. decyzje, wyciągi bankowe.

Funkcje kontroli :

- wykrywanie błędów gospodarki finansowej

- ustalanie odchylenia wykonania w stosunku do regulacji prawnych

- podstawa do wniosków na przyszłość

Kryteria klasyfikacji :

- wewnętrzna( dokonują jej organy znajdujące się wew. Struktury organizacyjnej kontrolowanej jednostki np. dział kontroli) i zewnętrzna( sprawowana przez odrębne i niezależne od kontrolowanej jednostki państwowe organy kontroli np. inspektorzy kontroli skarbowej, NIK, RIO, organy podatkowe)

- wstępna i następna

- kameralna i wykonywana na miejscu

- faktyczna i dokumentalna

- merytoryczna i formalna

- funkcjonalna i instytucjonalna

- planowa i pozaplanowa

- pełna, odcinkowa, wyrywkowa, ciągła i doraźna

2. AUDYT WEWNĘTRZNY

Instytucja utworzona w jednostkach sektora finansów publicznych w oparciu o ustawę o finansach publicznych, jest pojęciem zbliżonym do kontroli, jednak obecne są w nim także aspekty oceny całego systemu funkcjonowania jednostki ( elementy efektywności, gospodarności, analizy modelu działalności finansowej). Zadania audytu wewnętrznego spoczywają na kierowniku jednostki sektora finansów publicznych i specjalnie powołanych wewnętrznych komórkach organizacyjnych.

PRAWO BUDŻETOWE SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

  1. HISTORIA- w okresie II RP prawo budżetowe samorządu terytorialnego było unormowane odrębnie nie tworzyło wspólnej regulacji z przepisami dotyczącymi budżetu państwa. Jego źródłem były 2 rozporządzenia:

  1. rozporządzenie prezydenta RP o obowiązku i sposobie pokrywania wydatków przez związki komunalne

  2. rozporządzenie MSW w porozumieniu z MS o sporządzaniu i ustalaniu budżetów związków komunalnych.

Budżet komunalny dzielił się na 2 część:

Dochody i wydatki tych budżetów dzieliły się na : na zwyczajne ( związane z normalnym funkcjonowaniem administracji lub z działalnością eksploatacyjną przedsiębiorstw) i nadzwyczajne ( o charakterze inwestycyjnym). Obecnie przepisy budżetowe dotyczące budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego zawarte są w jednej ustawie o finansach publicznych, wspólne też są rozporządzenia wykonawcze MF.

  1. POJĘCIE BUDŻETU JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

Należy powiązać je z uchwałą budżetową. Budżet jednostki samorządu w płaszczyźnie prawnej zawarty jest w uchwale budżetowej.

TREŚĆ - stanowią ją ustalenia w zakresie budżetu tj. dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów. Obok postanowień budżetowych wyrażonych w głównym tekście uchwały budżetowej oraz w kilkunastu załącznikach występują także inne ustalenia uchwały związane z roczną gospodarką budżetową samorządu np. upoważnienia dla organu wykonawczego do dokonywania przeniesień wydatków.

ZAKRES PRZEDMIOTOWY REGULACJI- ( obligatoryjny)

  1. Prognozowane dochody jednostki samorządu terytorialnego według źródeł i działów klasyfikacji

  2. Wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego ( JST) w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji wydatków z wyodrębnieniem wydatków bieżących ( wynagrodzenia, dotacje, wydatki na obsługę długu, wydatki tytułu poręczeń i gwarancji) i wydatków majątkowych

  3. Źródła pokrycia deficytu lub przeznaczenie nadwyżki BJST

  4. Przychody i rozchody BJST

  5. Wydatki związane z wieloletnimi programami inwestycyjnymi, z wyodrębnieniem wydatków na finansowanie poszczególnych programów

  6. Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków budżetowych UE

  7. Plany przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych JB i dochodów własnych JB

  8. Plany przychodów i wydatków funduszy celowych

  9. Limit zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów i pożyczek oraz emitowanych papierów wartościowych

  10. Upoważnienia dla organu wykonawczego JST do zaciągania zobowiązań na finansowanie wydatków wieloletnich i realizację niezbędnych płatności w roku następnym

  11. Zakres i kwoty dotacji przedmiotowych

  12. Zakres i kwoty dotacji celowych a finansowanie i inwestycji zakładów budżetowych

  13. Dochody i wydatki związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych JST ustawami

  14. Inne dotacje związane z realizacją zadań samorządu

  15. Dochody i wydatki związane z realizacją zadań wspólnych realizowanych w drodze umów między JST

Ponadto może zawierać:

  1. Upoważnienie dla organu wykonawczego JST do zaciągania kredytów i pożyczek oraz emisji papierów wartościowych na pokrycie występującego w ciągu roku deficytu budżetowego

  2. Upoważnienie dla organu wykonawczego JST do dokonywania zmian w budżecie w określonym zakresie

  3. Inne postanowienia dotyczące wykonania BJST

  4. Określać wydatki jednostek pomocniczych gminy i uprawnienia jednostki pomocniczej do prowadzenia gospodarki finansowej w ramach budżetu gminy

Budżet jest to akt zarządzania finansowego wydawanym przez organ stanowiący samorządu a wykonywanym przez organ wykonawczy i inne JS. BJST nie jest aktem administracyjnym, ma formę uchwały budżetowej jest więc specyficznym aktem normatywnym wiążącym głównie podmioty działające wewnątrz administracji samorządowej.

PRZESŁANKI:

- BJST jest uchwalany w formie właściwej dla stanowienia aktów prawa miejscowego ( forma uchwały organu stanowiącego)

- uchwała budżetowa wyznacza granice rocznej działalności budżetowej organów i JS gminnego, powiatowego czy wojewódzkiego

- uchwała budżetowa skierowane jest do wielu adresatów

- adresaci tej uchwały powinni prowadzić działalność wydatków i dochodów oraz przychodów i rozchodów by zrealizować ustalenia uchwały, czynności te muszą się mieścić w ogólnych normach ( granicach) budżetu. Za przekroczenie postanowień uchwały przewidziane są sankcje przewidziane w ustawie o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz sankcje prawne polegające na nieudzielaniu absolutorium organowi wykonawczemu JST

Zamieszczenie w budżecie dochodów z określonych źródeł lub wydatków na określone cele nie stanowi podstawy roszczeń bądź zobowiązań JST wobec osób trzecich ani na odwrót.

  1. ZASADY BUDŻETOWE

Są to postulaty nauki pod adresem budżetu, trwałe cechy, właściwości budżetu dzięki którym budżet jest aktem prawnym. Są to: