27.10.2008 Mikroekonomia

Ograniczenie budżetowe

Jeżeli

Jeżeli

Linia ograniczenia budżetowego = linia dóbr

Nachylenie linii budżetowej jest określone przez relację P_x do P_y.
Oddziela kombinacje osiągalne od kombinacji nieosiągalnych. Wszystkie kombinacje znajdujące się na i pod krzywą to są kombinacje osiągalne, natomiast kombinacje znajdujące się nad krzywą są kombinacjami nieosiągalnymi (przy danych dochodach i cenach P_x i P_y).

Optimum konsumenta: wyznacza się graficznie rysując linię budżetową i linie obojętności konsumenta

Optimum to nic innego jak punkt styczności linii ograniczenia budżetowego z możliwie najwyżej położoną krzywą obojętności.

Linia budżetowa to geometryczny zbiór punktów reprezentujących różne kombinacje x i y osiągalne przy danych dochodach i cenach x i y. Dokonując wyboru konsument uwzględnia jedynie kombinacje osiągalne.
Punkt E wyznacza optymalne kombinacje x i y.

Zmiana ceny a równowaga konsumenta:
- I=const; P_x=const

- I=const; P_y=const

Linia ograniczenia budżetowego może zmienić nachylenie kiedy dochód się nie zmienia, a zmienia się jedynie jedna z cen.

- I może rosnąć lub maleć natomiast P_x=const; P_y=const
Zmiana dochodu zmienia położenie linii ograniczenia budżetowego.

Na optimum konsumenta działa 2 prawo Goseena, które można wyrazić:

Mówi o tym że: stosunek użyteczności marginalnej do ceny tego dobra równa się stosunkowi użyteczności drugiego dobra do ceny tego dobra.
Dążąc do maksymalizacji użyteczności konsument rozdysponowuje w taki sposób swoje dochody na różne produkty aby użyteczność marginalna ilości dobra jaka może nabyć za jednostkę pieniądza była dla każdego dobra była równa.
W taki sposób rozdysponowuje swoje dochody aby uzyskać jednakową użyteczność marginalną w przeliczeniu na jednostkę pieniężną z każdego dobra.

Wzrost ceny dobra x, gdzie x jest dobrem normalnym:

Cena dobra rośnie, ale dobro jest dobrem Giffena (wzrost popytu wraz ze wzrostem ceny):

Krzywa cena - konsumpcja

Cena dobra x spada w sposób ciągły, natomiast y nie zmienia się i nie zmieniają się dochody (I=const; P_y=const):

Zmiana ceny dobra x polegająca na spadku ceny powoduje zmianę nachylenia krzywej linii budżetowej, w rezultacie tego zmienia się również optimum konsumenta, przesuwa się ono na prawo co oznacza że nabywa więcej x i y, optimum zmienia się wielokrotnie, tak jak zmienia się cena dobra x. Jeżeli połączy się punkty E otrzyma się krzywą cena-konsumpcja.

Krzywa cena-konsumpcja - to geometryczny zbiór punktów optimum konsumenta przy zmieniającej się w sposób ciągły cenie jednego dobra i nie zmieniającej się cenie drugiego dobra, dochodu i preferencji.

Zmiany dochodów a zmiana równowagi konsumenta.

Dochód rośnie, P_x i P_y się nie zmienia
Dobro x i dobro y - dobra normalne. Efekt dochodowy dodatni:

Dobro x jest dobrem normalnym, a dobro y jest dobrem podrzędnym:

Dobro x jest dobrem podrzędnym, a dobro y jest dobrem normalnym:

Ścieżka ekspansji dochodu (rośnie w sposób ciągły) - [Krzywa dochód - konsumpcja]

Założenie: dochód rośnie w sposób ciągły, natomiast ceny P_x i P_y nie zmieniają się.
W zależności czy dobra x i y są dobrami normalnymi czy podrzędnymi, krzywa zbliża się do linii poziomej lub pionowej.

Nowe optimum konsumenta zawiera różne ilości x i y w zależności od tego czy x jest dobrem normalnym, podrzędnym i odwrotnie. Łącząc różne optimum konsumenta, otrzymamy ścieżkę ekspansji dochodu. Geometryczny zbiór punktów różnych optimów konsumenta przy zmieniających się w sposób ciągły dochodzie i nie zmienionych cenach x i y.

x, y - dobra normalne:

x dobro normalne, a dobro y jest dobrem podrzędnym:

x dobro podrzędne, a dobro y jest dobrem normalnym:

Efekt substytucyjny i dochodowy zmiany ceny:
- jak reaguje konsument odrębnie na zmianę ceny i dochodu
- obecnie będziemy rozważać w jaki sposób zmiana ceny danego dobra zmienia relacje cenowe dwóch dóbr oraz w jaki sposób wpływa na siłę nabywczą dochodu.
- jeżeli zmieni się cena dobra to pojawiają się dwa rodzaje efektów:
a) efekt substytucyjny (substytucji) polegający na zmianie relacji cenowych a jedno dobro staje się relatywnie tańsze i popyt się przesuwa w kierunku dobra relatywnie tańszego, dobro droższe jest zastępowane przez dobro tańsze.
b) efekt dochodowy polega on na tym, że zmiana ceny zmienia siłę nabywczą dochodów konsumenta, zmiana ceny dobra rośnie, dochód realny się zmniejsza.

Sposób w jaki ujawniają się efekty polega na rozbiciu ruchu cen na dwa etapy:
1) etap pierwsze sprowadza się do obrotu linii budżetowej względem początkowego koszyka dóbr (przy założeniu że ruch cen wywołuje zmianę nachylenia linii, a siła nabywcza pozostaje niezmieniona)
2) kolejnym etapem jest przesunięcie obróconej linii budżetowej do nowego koszyka dóbr (nachylenie już się nie zmienia bo wcześniej uległo zmianie, a zmienia się siła nabywcza)

---