SCENARIUSZ ZAJĘĆ W KLASIE III

Małgorzata Etmańska

Temat ośrodkowy: Nadchodzi Wielkanoc

Temat dnia: Rozmawiamy o zwyczajach wielkanocnych

Zapis w dzienniku: Ciche czytanie ze zrozumieniem tekstu Ireny i Krzysztofa Kubiaków „Joasia i wielkanocne jajko”. Ustalenie kolejności wydarzeń. Słuchanie opowiadania nauczyciela o zwyczajach i tradycjach wielkanocnych. Wykonanie pisanek wielkanocnych zgodnie z opisem podanym w opowiadaniu. Układanie opisu samodzielnie wykonanej pisanki. Dzielenie liczb w zakresie 100 - powtórzenie.

Cel ogólny: Zapoznanie z zwyczajami i tradycjami wielkanocnymi dawniej i dziś.

Cele szczegółowe:

Uczeń:

• poprawie uzupełni wyrazy literami;

• poda swoje skojarzenia ze świętami wielkanocnymi;

• wypowie się na temat świąt wielkanocnych w swoim domu;

• wysłucha opowiadania nauczyciela o tradycjach i zwyczajach wielkanocnych;

• uzupełni karty pracy;

• wyszuka odpowiednich fragmentów w tekście;

• przeczyta tekst ze zrozumieniem;

• ustali kolejność wydarzeń;

• zamieni zdanie oznajmujące na równoważnik zdania;

• rozszyfruje alfabet;

• rozwiąże rebusy;

• ozdobi tekturową pisankę;

• opisze swooja pisankę;

• przedstwai swoją liczbę;

• odpowiednio zareaguje na polecenia nauczyciela.

Metody:

• podająca: rozmowa, słuchanie opowiadania nauczyciela,

• eksponująca: stworzenie dekoracji na gazetkę klasową,

• problemowa: wyszukiwanie fragmentów tekstu z opowiadania, uzupełnianie karty pracy nr 1, mapa skojarzeń,

• praktyczna: wykonywanie kart pracy, dekorowanie pisanki, „żywa matematyka”.

Formy:

• indywidualna;

• grupowa;

• zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

• podręczniki i ćwiczenia;

• karty pracy przygotowane przez nauczyciela;

• tekturowe jajko;

• arkusz szarego papieru z napisem WIELKANOC;

• kartki z pytaniami dla grup;

• kartoniki z liczbami.

Przebieg zajęć:

1. Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy na 1. Zadaniem dzieci jest ich uzupełnienie.

Karta pracy nr 1

Uzupełnij brakujące litery. Po lewej i po prawej stronie wyrazu masz propozycje - wybierz właściwa i pokoloruj towarzyszącą jej literę, a dowiesz się co jest tematem dzisiejszego dnia.

2. Wykonanie „mapy mentalnej”. Hasło: WIELKANOC.

3. (na dywanie) Rozmowa z dziećmi na temat świąt wielkanocnych. Nauczyciel zadaje pytania:

1. Jakie święta się do nas zbliżają?

2. Czym charakteryzują się święta wielkanocne?

3. Jak wyglądają święta w waszych domach

4. Co powinno znaleźć się w koszyku ze święconką?

4. (na dywanie) Słuchanie opowiadania nauczyciela o zwyczajach i tradycjach wielkanocnych oraz o dniach poprzedzających Wielkanoc.

Wielkanoc poprzedza 40-dniowy Wielki Post. Okres Wielkiego Postu rozpoczyna środa popielcowa. W tym dniu kapłan posypuje popiołem głowy wiernych. Dawniej w tym dniu wieszano na sznurku śledzia, a po wsi chodzono z garem żurka, który na czas postu stawał się głównym daniem. Ostatni tydzień postu to tzw. Wielki Tydzień. Rozpoczyna go Niedziela Palmowa. Tego dnia wierni uczestniczą we mszy, podczas której ksiądz święci palmy. Zwyczaj ten upamiętnia triumfalny wjazd Chrystusa do Jerozolimy, kiedy lidzie wyszli Mu na spotkanie i rzucali na drogę gałązki oliwne. Według tradycji palmy wielkanocne wykonuje się z gałęzi wierzby, które ścinano w Popielec i wstawiano do naczynia z wodą, by zazieleniły się na Niedzielę Palmową. Dzisiaj kupujemy palmy, jednak na wsiach nadal wykonuje się je własnoręcznie. Tradycyjnie wierzono, że palmy mają magiczną moc chronią przed chorobami, czarami i ogniem. Podczas Wielkiego Tygodnia kościół staje się domem żałoby, w którym panuje cisza i ciemność. W Wielki Czwartek - na pamiątkę dnia, w którym Chrystus zasiadł do ostatniej wieczerzy razem z dwunastoma apostołami, sprawowana jest msza, po której milkną dzwony i dzwonki. Tego dnia woda nabierała niezwykłej mocy dawania dziewczętom urody. Chłopcy zaś topili Judasza - wielką słomianą kukłę. W Wielki Czwartek zaczynano przygotowywać świąteczne potrawy: rozmaite mięsa, wędzone kiełbasy, gotowane szynki. Bardzo ważną potrawą są też baby drożdżowe, mazurki i baranki z cukru, ciasta lub masła. W Wielki Piątek - dzień Męki Pańskiej - milczą dzwony kościelne, wierni odwiedzają kościoły, by czuwać przy grobie Chrystusa. W tym dniu nie wolno było pracować w polu, ale w gospodarstwie wykonywano wiele prac mających zapewnić urodzaj. Kobiety siały w ogródkach warzywa i kwiaty. Kiedy wyrabiały ciasto na chleb wielkanocny, wychodziły do sadu i obejmowały oblepionymi ciastem rękami drzewa owocowe. Wielka Sobota to dzień spoczynku Chrystusa w grobie. Odbywało się wtedy święcenie pokarmów. Początkowo odbywało się ono w domach. Ksiądz święcił wszystko, co zostało przygotowane przez gospodynię: chleb, jaj, kolorowe pisanki, wędliny, mięso, baby wielkanocne, placki, baranki z ciasta, cukru lub masła, chrzan, sól i pieprz. Później wierni zaczęli nosić pokarmy do kościoła i tak pozostało do dziś. W Wielką Sobotę następowało poświęcenie ognia. Tego dnia w wiejskich chałupach gospodarze wygaszali stary ogień, by rozniecić nowy świecami zapalonymi od poświęconego, płonącego w kościele ogniska, a dom i oborę skrapiali wodą święconą przyniesioną z kościoła. W niedzielny wielkanocny poranek, po dwóch milczeniach, dzwony kościelne oznajmiały zmartwychwstanie Jezusa. Początkowo msze rezurekcyjne odprawiano o północy, a nie jak to bywa obecnie o świcie. Po mszy zasiadano do stołów, by podzielić się święconym i złożyć sobie życzenia wszelkiej pomyślności. Na wielkanocnym stole królowało jajko - symbol początku i źródła życia. W ludowych wierzeniach jajko było lekarstwem na chorobę, urok, chroniło przed pożarem. Wydmuszki pisanek wielkanocnych położone pod drzewami owocowymi miały je chronić przed szkodnikami. Wierzono, że rzucone w płomienie, ugasza pożar. Na wsi panował zwyczaj obdarowywania się pisankami. Dostawali je członkowie rodziny, dzieci chrzestne i osoby zaprzyjaźnione. Jeśli chłopakowi spodobała się jakaś dziewczyna, oznajmiał jej to, wręczając pisankę. Jeśli panna ją przyjęła i w zamian dała swoją, znaczyło to, że odwzajemnia uczucia kawalera. Podobnie zając w wielu kulturach jest symbolem odradzającej się przyrody. W niedzielę wielkanocną dzieci wyruszały na poszukiwanie darów, które - jak wierzyły - przynosił zajączek wielkanocny. Drugi dzień świąt to lany poniedziałek, który nikomu nie mógł ujść na sucho. Dziewczyna, której nie oblano wiadrem wody albo nie wrzucono do rzeki, stawu czy chociażby koryta do pojenia bydła, czuła się obrażona.

5. Uzupełnienie kart pracy s. 74, ćw. 2 (dobieranie ilustracji do opisów).

6. Podział dzieci na 4 grupy. Nauczyciel wręcza dzieciom napisane na kartce pytania. Zadaniem dzieci jest poszukanie w tekście odpowiedzi na nie i podkreślenie. Pytania:

1. Jakie znaczenie miało podarowanie komuś pisanki?

2. W jaki sposób robiono dawniej pisanki i co oznacza to słowo?

3. Komu babcia ofiarowała swoja pisankę i jakie to miało wówczas znaczenie?

4. W jaki sposób Joasia i babcia wykonały pisanki? Podaj przepis.

7. Ciche czytanie ze zrozumieniem czytanki pt. „Joasia i wielkanocne jajo”. (P. 50-51)

8. Prezentacja prac poszczególnych grup - głośne czytanie fragmentów opowiadania.

9. Ustalenie kolejności wydarzeń w opowiadaniu (karty pracy s. 74, ćw. 1).

10. Zamiana zdań oznajmujących na równoważniki zdań i zapisanie zdań w zeszycie (karty pracy s. 74, ćw. 1).

11. Wykonanie kart pracy przygotowanych przez nauczyciela.

Karta pracy nr 2

Rozszyfruj pisankowy alfabet, a dowiesz się, jakie są wielkanocne zwyczaje.

Karta pracy nr 3

Rozwiąż rebusy i odpowiedz na pytanie: co znajdzie się na stole wielkanocnym?

12. Uzupełnienie zdań o zwyczajach wielkanocnych (karty pracy s. 75, ćw. 3).

13. Nauczyciel rozdaje uczniom tekturowe jajko. Zadaniem dzieci jest piękne ich ustrojenie.

14. Samodzielne opisywanie przez uczniów pisanek według planu z kart pracy s. 75, ćw. 5.

15. Przyklejenie ozdobionych pisanek na gazetkę klasową.

16. Uzupełnianie wcześniej wykonanej „mapy mentalnej”.

MATEMATYKA

17. Żywa matematyka.

1. Nauczyciel rozdaje uczniom karteczki z liczbami jedno-, dwu- i trzycyfrowymi i wydaje różne polecenia. Zadaniem dzieci jest wykonywanie ich.

1. W jaki sposób możecie się podzielić? W jakiej grupie jest najwięcej osób, a w jakiej najmniej?

2. Ustawcie się w kolejności od największej do najmniejszej.

3. Przedstawcie liczbę jaką jesteście. „Jestem liczbą .... . Jestem liczbą parzystą/nieparzystą. W rzędzie setek mam liczbę ... , w rzędzie dziesiątek mam liczbę ... , a w rzędzie jedności mam liczbę ... . moimi sąsiadkami są liczby.”

2. Uczniowi dzielą się na 2 grupy - chłopców i dziewczynki. Nauczyciel zadaje pytania:

1. O ile więcej jest chłopców/dziewczynek?

2. Zamieńcie się 1 za 1.

3. Zamieńcie się 1 do 1.

3. Nauczyciel rozdaje dzieciom liczby od 1 do 22. Zabawa „Telefon liczbowy”. Uczniowie mówią: „Halo, halo, jestem liczbą ... i poszukuje liczby:

1. ... razy większą;

2. ... razy mniejszą;

3. o ... większą;

4. o ... mniejsza.

4. Nauczyciel wydaje polecenia:

1. Proszę, aby wstały liczby parzyste.

2. Proszę, aby wstały liczby nieparzyste.

3. Proszę, aby wstały liczby podzielne przez 5.

4. Proszę, aby wstały liczby podzielne przez 3.

5. Proszę, aby wstały liczby podzielne przez 4.

5. Uzupełnianie płatów kwiatów. W środku kwiata jest umieszczony wynik. Dzieci muszą na płatkach dopisać takie działania, aby wynik był zgodny z cyfrą w środku kwiata.

18. Samodzielne uzupełnianie kart pracy s. 53, ćw. 1, 4.

19. Obliczanie zadań z kart pracy na tablicy s. 53, ćw. 2, 3, 5, 6.

20. Zadanie pracy domowej - ćwiczenia matematyczne s. 54, ćw. 7 i ćwiczenie z sową.

---