Spis treści

Spis treści

Wstęp

Celem niniejszej pracy jest pokazanie jak przygotować biznes plan na przykładzie firmy „Technomiks” Sp. z o.o. w Krakowie. Firma ta specjalizuje się w dziedzinie automatyki, instalacji elektrycznych, ciepłownictwa, wentylacji i klimatyzacji.

W pracy przedstawiona została sytuacja ekonomiczno-finansowa firmy, jej słabe
i mocne strony, szanse i zagrożenia.

Pierwszy rozdział obejmuje prezentację przedsiębiorstwa „Technomiks” Sp. z o.o., jego organizację oraz charakterystykę działalności usługowej.

W drugim rozdziale przedstawiona jest diagnoza ogólnej sytuacji przedsiębiorstwa. Diagnozę tę opracowano na podstawie analizy wskaźnikowej, analizy bilansu, rachunku zysków i strat oraz analizy SWOT. Rozdział trzeci to przegląd planów produkcyjnych na rok bieżący. Rozdział czwarty przedstawia plan inwestycyjny na rok 2001 i warianty zakupu środków trwałych. Warianty te są porównywane i w rezultacie porównania dokonano wyboru najlepszego z nich.

W części empirycznej wykorzystano materiały udostępnione przez firmę „Technomiks” Sp. z o.o. w Krakowie.

1. 
   Charakterystyka firmy usługowej „Technomiks” Sp. z o.o.

1. Sektor gospodarki, w którym firma działa oraz oferowane towary
   i usługi.

Firma „Technomiks” Sp. z o.o. prowadzi działalność w zakresie kompleksowego projektowania instalacji przemysłu chemicznego, przygotowania do budowy, nadzorowania budowy i uruchamiania instalacji tak dla klientów krajowych jak
i zagranicznych.

Spółka posiada wiedzę i doświadczenie w opracowywaniu dokumentacji
i świadczeniu usług w zakresie działalności rozwojowej i inwestycyjnej a mianowicie:

• inżynierii procesów technologicznych w przemyśle chemicznym i pokrewnych
  (np. petrochemicznym i farmaceutycznym), w tym inżynierii reakcji chemicznych
  i metod symulacji procesów,

• inżynierii chemicznej poszczególnych operacji jednostkowych, w tym
  w szczególności destylacji i absorpcji, wymiany ciepła, ekstrakcji, krystalizacji, suszenia i innych,

• zagadnień bezpieczeństwa procesów łącznie z analizą zagrożeń i skutków awarii oraz metodami zabezpieczeń,

• zagadnień ekologicznych, w tym związanych z oczyszczaniem strumieni odprowadzanych ścieków do środowiska i utylizacji produktów ubocznych,

• automatyzacji i optymalizacji procesów w przemyśle chemicznym, z zastosowaniem technik komputerowych łącznie z konfiguracją systemów dla wybranych procesów
  i praktyczną wiedzą w ich uruchamianiu,

• konstrukcji nietypowej i złożonej aparatury procesowej łącznie z weryfikacją dokumentacji przez specjalistów z uprawnieniami,

• kompleksowego projektowania układów rurociągowych i sieci magistralnych,
  z uwzględnieniem wymogów procesowych wg norm i standardów tak krajowych jak
  i zagranicznych i międzynarodowych,

• analiz techniczno-ekonomicznych projektowanych instalacji chemicznych i innych przedsięwzięć inwestycyjnych, niezbędnych dla podejmowania decyzji inwestycyjnych i prac rozwojowych; opracowywanie kosztorysów przedsięwzięć inwestycyjnych,

• opracowywanie dokumentacji branżowych takich jak: budowlano-instalacyjnej, elektrycznej, a także w dziedzinie budownictwa nieprzemysłowego oraz prac geodezyjnych i kartograficznych.

Umiejętność projektowania i opracowywania dokumentacji odnosi się do wszystkich etapów rozwoju technologii, począwszy od opracowywania i uczestnictwa
w programach badawczych i pracach rozwojowych, poprzez prace o charakterze studyjnym, ofertowym, oferty techniczne, projekty kontraktów, projekty procesowe
i założenia techniczno-ekonomiczne a skończywszy na projektach technicznych
i dokumentacji powykonawczej.

W projektowaniu i opracowywaniu dokumentacji technicznej Spółka wykorzystuje nowoczesne metody projektowania łącznie z metodami komputerowymi
i zastosowaniem profesjonalnych, na światowym poziomie programów inżynierskich.

W budynkach Spółki zainstalowana została sieć komputerowa w wykonaniu strukturalnym, która jest na bieżąco rozwijana. Wdrażany jest przy tym na bieżąco kompleksowy program komputeryzacji prac projektowych z perspektywą pracy w sieci komputerowej w zintegrowanym systemie projektowania trójwymiarowego. Spółka posiada serwer internetowy.

Spółka oprócz działalności projektowej świadczy również wysoko wyspecjalizowane usługi, do których należy zaliczyć przede wszystkim:

• usługi w zakresie oferowania i akwizycji na eksport licencji, know-how
  i dokumentacji,

• przygotowania budowy i jej nadzorowania we wszystkich branżach,

• uruchamiania zaprojektowanych instalacji łącznie z prowadzeniem testów gwarancyjnych.

W ciągu dziewięciu lat pracy firma zgromadziła dużą wiedzę i doświadczenie
w projektowaniu dla potrzeb przemysłu chemicznego. Umożliwiło to działanie nie tylko na rynku krajowym - prace dla potrzeb wielu zakładów przemysłowych w Polsce, ale również poza granicami kraju. Działając samodzielnie oraz we współpracy
z renomowanymi firmami zachodnimi firma eksportowała z powodzeniem projekty technologiczne i dokumentację techniczną jak również uczestniczyła w akcjach ofertowych dla fabryk chemicznych Hiszpanii, Indii, Tajwanu, Rumunii, Korei Płd., Włoch, Argentyny, dawnej Czechosłowacji i dawnego Związku Radzieckiego.

Prowadzenie wyżej opisanej działalności Spółki jest możliwe przede wszystkim dzięki posiadaniu wysoko kwalifikowanych specjalistów. Do spraw szkolenia pracowników i zapewnienia ciągłości odpowiednio przygotowanej kadry przywiązuje się w Spółce bardzo dużo uwagi.

1. Klienci, których firma obsługuje.

Firma „Technomiks” Sp. z o.o. działa w branży automatyki przemysłowej dla wszystkich gałęzi przemysłu. Firma bierze udział w automatyzacji skomplikowanych inwestycji takich sektorów jak:

• gazownictwo,

• górnictwo nafty i gazu,

• energetyka cieplna,

• gospodarka wodno-ściekowa,

• hutnictwo,

• przemysł chemiczny,

• przemysł gumowy,

• przemysł szklarski,

• sektor publiczny.

Poza tym firma specjalizuje się również w wykonaniu systemów wentylacji
i klimatyzacji, kotłowni olejowych i gazowych, instalacji sieci sanitarnych c.o. i c.w.u. dla odbiorców indywidualnych. Firma projektuje i realizuje kompletne instalacje w super i hiper marketach, obiektach sportowych, budynkach biurowych, hotelach, dla inwestorów krajowych i zagranicznych.

1. Konkurencja.

W Polsce południowej funkcjonuje kilka firm o podobnym profilu działalności działające jednak na zdecydowanie mniejszą skalę. Świadczą o tym wygrywane przez „Technomiks” przetargi, przyjmowane do realizacji oferty. W przeciągu ostatnich dwóch lat natomiast, pojawiło się zupełnie inne zagrożenie w postaci zagranicznych biur projektowych lub dosyć powszechne zjawisko wykupienia firmy krajowej przez firmę zagraniczną.

2. Schemat organizacyjny firmy.

Po dziewięciu latach działania firma zatrudnia około 220 pracowników. Dysponuje kilkoma tysiącami m² własnej powierzchni produkcyjnej, biurowej, warsztatowej i magazynowej. Pracownicy firmy to w większości specjaliści posiadający wysokie kwalifikacje oraz fachową wiedzę techniczną nabytą w kraju oraz we współpracy z firmami zagranicznymi. Strukturę organizacyjną firmy przedstawia rys. 1. Systematyczna i wytrwała praca wszystkich pracowników oraz kadry kierowniczej stanowi o satysfakcji klientów i sukcesie firmy. Schemat zatrudnienia w firmie pokazują rysunki 2 i 3.

Personel zatrudniony w firmie „Technomiks” S.C., wykonujący określone zadania
a szczególnie działania mające wpływ na jakość, kwalifikowany jest na podstawie wykształcenia, wyszkolenia i doświadczenia odpowiedniego do realizowanych zadań.

Schemat organizacyjny firmy Technomiks Sp. z o.o.

Rysunek 1: Schemat organizacyjny firmy „Technomiks” Sp. o.o.

Źródło: Opracowanie własne.

Rysunek 2: Schemat zatrudnienia firmy „Technomiks” Sp. z o.o.. na dzień 31.12.2000r.

Źródło: Opracowanie własne.

Rysunek 3: Wysokość zatrudnienia w firmie „Technomiks” Sp. z o.o. w latach 1992-2000.

Źródło: Opracowanie własne.

2. 
   Diagnoza ogólnej sytuacji przedsiębiorstwa.

1. Analiza bilansu

Na podstawie analizy bilansu wynika, że w 2000 roku nastąpił niewielki wzrost całości majątku tj. o 0,86 punkta procentowego. Majątek trwały wzrósł o 10,95 punkta procentowego, natomiast majątek obrotowy zmniejszył się o 9,18 punktów procentowych. Największy wzrost w majątku trwałym zanotował finansowy majątek trwały, a zmniejszeniu uległy pozostałe środki trwałe. W majątku obrotowym zmniejszeniu uległy należności i roszczenia o 20,76 punktów procentowych.

W pasywach największy wzrost zanotował kapitał własny o 43,19 punkty procentowe, natomiast zmniejszeniu uległy rezerwy o 50,61 punkty procentowe oraz zobowiązania krótkoterminowe i fundusze specjalne o 30,96 punkty procentowe. Jedynie zobowiązania z tytułu wynagrodzeń uległy wzrostowi, pozostałe elementy zobowiązań krótkoterminowych uległy zmniejszeniu.

W załączniku 1 i 2 przedstawiono stany bilansowe poszczególnych aktywów i pasywów w latach 1999-2000. Wartości bilansowe podano w tys. zł.

2. Rachunek zysków i strat

	ROK 1999	ROK 2000
Przychody ze sprzedaży	215 130	283 126
Amortyzacja	2 933	3 129
Pozostałe koszty działalności	187 402	253 186
Razem koszty działalności	190 335	256 315
Wynik finansowy brutto	24 795	2 2811
Obowiązkowe obciążenie WF	8 926	8 043
Wynik finansowy	15 869	18 268

Tabela 1. Rachunek zysków i strat firmy „Technomiks” Sp. z o.o.

Źródło: Opracowanie własne

3. Analiza wskaźnikowa przedsiębiorstwa.

Jak wynika z tabeli 2 zadłużenie ogółem przedsiębiorstwa ma tendencje malejące. Oznacza to, że w 1999 roku 52% aktywów było finansowanych kapitałami zewnętrznymi, natomiast w roku następnym wielkość ta była niższa. Gdyby zmniejszanie się wskaźnika utrzymywała się w następnych latach to mogłoby to świadczyć o większej niezależności finansowej i mniejszym ryzyku wierzycieli.

Drugim miernikiem zadłużenia jest wskaźniki zadłużenia kapitałów własnych, którego wartość także ma tendencje malejące. Z tego wynika, że zaangażowanie kapitałów obcych do kapitałów własnych ma tendencję malejącą, a to oznacza, że kapitał własny w coraz większej części pokrywa zobowiązania ogółem.

WSKAŹNIKI		ROK 1999	ROK 2000
Zadłużenie ogólne -WZO [%]	Zobowiązania ogółem Kapitały ogółem	0,52	0,35
Zadłużenie kapitałów własnych -ZKW	Zobowiązania ogółem Kapitały własne	1,2	0,57
Trwałość struktury finansowania - TSF	Kapitały stałe Kapitały ogółem	0,46	0,63
Wskaźnik źródeł finansowania - WŹF	Kapitały własne Kapitały obce	0,83	1,75
I stopień pokrycia	Kapitał własny Majątek trwały	0,87	1,12
Złota zasada finansowa majątku i kapitału długookresowego	Długookresowy majątek Długookresowy kapitał	1,1	0,88
Złota zasada finansowa majątku i kapitału krótkookresowego	Krótkoterminowy majątek Krótkoterminowy kapitał	0,92	1,21
I-go stopnia	Środki pieniężne Zobowiązania krótkoterminowe	0,26	0,46
III-go stopnia	MO Zobowiązania krótkoterminowe	0,96	1,28
Rentowność sprzedaży	Zysk netto sprzedaż	0,074	0,065
Rentowność majątku	Zysk netto Aktywa ogółem	0,159	0,181
Rentowność kapitału własnego	Zysk netto Kapitał własny	0,365	0,294

Tabela 2. Analiza wskaźnikowa przedsiębiorstwa „Technomiks” Sp. z o.o.

Źródło: Opracowanie własne.

W 1999 roku majątek firmy był finansowany w 46%, a w 2000 roku 63% kapitałami stałymi. Wskaźnik ten jest stosunkowo niski, jego wartość powinna być większa od 100%.

Udział kapitału własnego w kapitale obcym zwiększyła się o około 100 punktów procentowych. Wzrost wskaźnika informuje, że niezależność finansowa spółki uległa poprawie.

W 1999 roku złota zasada finansowa zarówno dla krótkookresowego jak i długookresowego majątku i kapitału nie zgadza się z wyznaczonymi relacjami. Natomiast w rok następny charakteryzuje się poprawą sytuacji finansowej.

Od płynności przedsiębiorstwa zależy, czy pracownicy utrzymują wynagrodzenie w terminie, dostawcy zapłatę za dostawy materiałów i usług. Banki przed udzieleniem różnych krótkoterminowych kredytów skrupulatnie badają tę cechę przedsiębiorstwa. Kredytowanie długoterminowe, inwestycyjne podlega swoistym zasadom, zawsze jednak aby uzyskać kredyt długoterminowy, należy wykazać się zdolnością do zaciągania kredytu krótkoterminowego, czyli odpowiednim stopniem płynności.

Wartość wskaźnika I-go stopnia w rzeczywistości jest bardzo mało stabilna, wynika to z faktu, że środki pieniężne należą do tej kategorii aktywów, które charakteryzują się dużą zmiennością. W konsekwencji tego i wartość wskaźnika podlega dużym wahaniom, co w bardzo istotny sposób utrudnia dokonanie prawidłowej oceny płynności finansowej. Rzeczywista zdolność przedsiębiorstwa do utrzymania bieżącej płynności finansowej zależy przede wszystkim od umiejętności synchronizowania wpływów i wydatków gotówkowych. Jeżeli firma potrafi z dużą dokładnością zaplanować przyszłe wydatki oraz przewidzieć przyszłe wpływy, może również próbować dokonać synchronizacji tych przepływów.

Wskaźnik szybkiej płynności w skrajnym przypadku pokazuje co stałoby się, gdyby firma nagle musiała spłacić wszystkie zobowiązania krótkoterminowe środkami pieniężnymi. Na rok 1999 zobowiązania bieżące mogłyby być spłacone w 26%, a w 2000 roku w 46%.

Majątek obrotowy we wskaźniku III-go stopnia powinien z nadwyżką pokrywać zobowiązania krótkoterminowe. Wynika to z faktu, że część majątku obrotowego jest niepłynna, bądź też płynność jego jest bardzo niska. Okazuje się, że ani zbyt niski, ani zbyt wysoki poziom wskaźnika nie jest korzystny dla firmy. Zbyt wysoki poziom wskaźnika bieżącej płynności (powyżej 3) oznacza, że firma działa nieefektownie, występuje zbyt dużo środków obrotowych w postaci nie zainwestowanej gotówki, nadmiernych zapasów i trudnych do ściągnięcia należności. Natomiast zbyt niski poziom (poniżej 1), jaki ma miejsce w spółce w roku 1999 świadczy o trudnościach płatniczych już istniejących bądź też mogących wystąpić w najbliższej przyszłości. Jednak wzrost wskaźnika w roku następnym rokuje, że firma będzie zwiększać swoją zdolność do pokrywania zobowiązań bieżących, a tym samym zmniejszać ryzyko utraty zdolności do terminowego regulowania zobowiązań

Możemy przypuszczać, że w przyszłości spółka będzie zwiększać zdolność spłaty bieżących zobowiązań, o czym może świadczyć wzrost tego wskaźnika.

W spółce mimo, że obserwuje się spadek rentowności sprzedaży, to znajduje się w granicach przyjętej normy (0,6-0,8). W 2000 roku tempo pomnażania kapitału własnego uległa zmniejszeniu, natomiast rentowność majątku ogółem wzrosła z 15,9% do 18,1%.

4. Analiza kapitału pracującego.

Utrzymanie płynności finansowej w przedsiębiorstwie w dużym stopniu zależy od poziomu i struktury kapitału obrotowego. Zbyt niski poziom kapitału obrotowego może powodować utratę płynności finansowej, a zbyt wysoki grozi powstaniem nieuzasadnionym dodatkowych kosztów pozyskania kapitału, który będzie finansował część majątku obrotowego. Ważne jest nie tylko utrzymanie właściwego poziomu kapitału obrotowego ale i umiejętne zarządzanie jego zmianami.

Za kapitał obrotowy zwykło się przyjmować kapitał oparty na aktywach bieżących, które finansowane są zobowiązaniami bieżącymi oraz częścią zobowiązań długoterminowych czy też częścią kapitałów własnych. Istnieją dwa sposoby obliczenia kapitału obrotowego netto co pokazuje tablica 3.

	Rok 1997	Rok 1998
I WARIANT
Majątek obrotowy (-) Zobowiązania bieżące = Kapitał pracujący	50 091 54 468	45 493 37 606
		(-) 4 377	7 887
II WARIANT
Kapitał długookresowy (własny i obcy) (-) Majątek trwały = Kapitał pracujący	45 505 49 882	63 233 55 346
		(-) 4 377	7 887

Tabela 3. Warianty obliczenia kapitału pracującego.

Źródło: Opracowanie własne.

W 1999 roku kapitał obrotowy netto miał wartość ujemną, co oznacza, że finansowanie majątku trwałego ma charakter finansowania krótkoterminowego, natomiast w roku 2000 kapitał pracujący jest finansowany wyłącznie z kapitału obcego długoterminowego a ponato pokrywa część majątku trwałego.

Sytuacja, gdy kapitał pracujący jest ujemny oznacza istotną niezgodność
w stosunku do założeń złotej zasady finansowej i złotej zasady bilansowania. Długoterminowe części majątku, tj. majątku trwałego, są bowiem finansowane ze źródeł krótkoterminowych, tj. zobowiązań bieżących. Sytuacja ta świadczy o trudnościach finansowych i płatniczych, gdyż środki obrotowe nie wystarczają na spłatę zobowiązań bieżących, co jest dla spółki bardzo niebezpieczne. W 1999 roku spółka posiada dodatni kapitał obrotowy netto, występujący gdy wielkość kapitałów stałych jest większa niż wielkość majątku trwałego.

Zarządzanie kapitałem obrotowym opiera się na podejmowaniu decyzji optymalizujących wielkość i strukturę aktywów bieżących tak, aby koszt utrzymania tych aktywów był jak najmniejszy. Struktura źródeł finansowania aktywów powinna być ukształtowana, aby prowadziła do minimalizacji kosztów finansowych i jednocześnie pozwoliła osiągać maksymalne zyski.

W 2000 roku wielkość kapitału pracującego wzrosła, a tym samym zwiększył się stopień długookresowego finansowania (kapitały własne i obce) części środków obrotowych.

5. Analiza SWOT.

MOCNE STRONY	SŁABE STRONY
Dobra lokalizacja. Ugruntowana opinia u klientów. Kompleksowy charakter świadczonych usług. Szeroki asortyment oferowanych usług. Kompetentna, wykwalifikowana kadra pracowników zdobywająca wiedzę i umiejętności na budowach krajowych i zagranicznych. Wykorzystywanie nowych doświadczeń i rozwiązań technologicznych. Udział firmy w większości liczących się branżowych imprez targowych. Organizowane w siedzibie firmy spotkania branżowe, sympozja, konferencje i szkolenia. Ścisła współpraca z przodującymi ośrodkami naukowymi w Polsce: Politechnika Śląska, Krakowska i Warszawska. Uzyskane międzynarodowe certyfikaty. Nowoczesne systemy organizacji. Skomputeryzowane stanowiska połączone w wyspecjalizowaną sieć. Bogate biblioteki elektroniczne instalacji, obwodów oraz fachowa literatura. Nowoczesny park maszynowy. Własna baza transportowa pozwalająca na szybkie przemieszczanie pracowników i sprzętu. Dobrze rozwinięty marketing, w tym głównie reklama.	Sezonowy charakter pewnego zakresu świadczonych usług i związane z tym okresy przestoju w pracy firmy.
SZANSE	ZAGROŻENIA
Możliwość ciągłego poszerzenia zakresu oferowanych usług. Wejście na rynki zagraniczne. Przekształcenie w spółkę akcyjną i wejście na giełdę. Tworzenie oddziałów i filii. Nawiązanie współpracy z przedsiębiorstwami zagranicznymi o podobnym charakterze działalności. Wdrażanie systemu zgodnego z międzynarodowym standardem jakości ISO 9001.	Możliwość pojawienia się konkurencji. Recesja gospodarcza. Kryzys w budownictwie przemysłowym. Stopniowe oddalanie się wykonywanych obiektów od siedziby firmy. Niesolidni poddostawcy krajowi.

Tabela 4 Analiza SWOT w firmie „Technomiks” Sp. z o.o.

Źródło: Opracowanie własne.

Świadomość własnych atutów i słabości ma podstawowe znaczenie w kształtowaniu realistycznej rynkowej strategii przedsiębiorstwa. Firma, która w porównaniu z konkurentami wykazuje więcej silnych niż słabych punktów ma większe możliwości wykorzystania stwarzanych przez otoczenie szans i umocnienia lub obrony (w przypadku przewagi zagrożeń) dotychczasowej pozycji rynkowej. Silną stroną (atutem) określa się te elementy aktywów przedsiębiorstwa, które pozwalają mu łatwiej niż rywalom realizować określone cele. Umożliwiają więc uzyskiwanie dodatkowych korzyści lub oszczędności w wydatkowaniu środków niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej. Słabości są oczywiście przeciwieństwem atutów.

Firma „Technomiks” Sp. z o.o. znajduje się w sytuacji, gdzie mocne strony przeważają nad słabymi a szanse niewielką przewagą dominują nad zagrożeniami. Jakkolwiek, tendencje rozwojowe rynku rokują dobrze, niemniej jednak firma nie powinna ignorować zaistniałych zagrożeń, gdyż określony rozwój wydarzeń na arenie politycznej może otwierać nowe możliwości w prowadzonej działalności gospodarczej, jak również pogarszać warunki prowadzenia niektórych dotychczasowych interesów.

Analiza szans i zagrożeń nie jest bowiem metodą ujętą w ściśle określone procedury postępowania, których przestrzeganie gwarantuje uzyskanie stuprocentowo pewnych wyników. Mobilizuje jednak do myślenia strategicznego, zmusza do śledzenia zmian zachodzących w otoczeniu przedsiębiorstwa, do korzystania z dostępnych źródeł informacji, raportów i prognoz oraz formułowania na tej podstawie scenariuszy przewidujących przyszły rozwój wydarzeń w rozpatrywanym obszarze interesów. Trafność wyprowadzonych z analizy wniosków zależy jednak co najmniej w takim samym stopniu od intuicji analityka, jak od precyzyjnych wyliczeń i prognoz.

Atutem mocnych stron firmy jest niewątpliwie kompleksowy charakter i szeroki asortyment oferowanych usług. Firma prowadzi własne prace naukowo-badawcze, które owocują nowymi rozwiązaniami technologicznymi. Nad pracami tymi nadzór naukowy prowadzą ośrodki akademickie w Krakowie i Warszawie. Firma bierze udział
w posiadających ogromną renomę imprezach targowych, m.in. AUTOMATICON - Międzynarodowe Targi Automatyki i Pomiarów - Warszawa, NAFTAGAZ - Międzynarodowe Targi - Warszawa, POLGAZEXPO - Międzynarodowe Targi Przyborów i Urządzeń dla Gazownictwa - Bydgoszcz. Zaprasza do swoich stoisk, gdzie zawsze można uzyskać informacje o ofercie handlowej i usługowej. Od początku swej działalności firma preferuje jakość i precyzję wykonania, terminowość przy realizacji powierzonych inwestycji, dzięki czemu zyskuje zaufanie swoich klientów.

Natomiast zdecydowanie na niekorzyść firmy działa fakt, iż tego typu działalność cechuje pewnego rodzaju sezonowość. Są okresy w trakcie roku, kiedy to firma nie podejmuje żadnych nowych prac a zajmuje się jedynie dotychczasowymi tematami. Sytuację skrajnie odwrotną obrazuje zazwyczaj pierwszy kwartał roku kiedy to napływają nowe oferty, rozpoczynają się prace na nowych obiektach a firmie brakuje mocy przerobowych, w efekcie czego zmuszona jest zatrudniać pracowników na czasowe umowy.

Niewątpliwie ogromną szansą dla firmy jest możliwość dalszego poszerzania zakresu oferowanych usług. Zarząd firmy spodziewa się także dużych korzyści w wyniku wprowadzenia systemu jakości ISO 9001. Data wstępnego auditu została ustalona na początek czerwca 2001r. Ten etap rozwoju firmy wymaga ogromnych nakładów pracy
i wysiłku zarówno ze strony kierownictwa jak i pracowników, może jednak przynieść niewspółmierne efekty.

Zdecydowanie duże zagrożenie dla firmy stanowi możliwość pojawienia się nowej grupy konkurentów na rynku. Kierownictwo zgodnie twierdzi, iż poważnym problemem jest niesolidność podwykonawców, którzy swoim działaniem narażają nie tylko siebie ale także mogą spowodować brak zaufania przyszłych inwestorów w stosunku do firmy „Technomiks”. Duży zasięg tematyczny i terytorialny powoduje, że firma jest zmuszona wynajmować lokalne firmy do wykonania pewnych fragmentów kontraktów.

Analiza szans i zagrożeń ukazuje potencjalne kierunki rozwoju sytuacji
w analizowanym obszarze interesów. Nie oznacza to, że wszystkie zidentyfikowane możliwości działania są szansami, a zagrożenia-zagrożeniami dla nowego przedsiębiorstwa. Zależy to od stanu rynkowych aktywów firmy rozpoznanych w toku analizy jej silnych i słabych stron. Zatem dopiero zestawienie i porównanie wyników obu analiz umożliwia dokonanie oceny strategicznej sytuacji firmy i wyprowadzanie na tej podstawie wniosków planistycznych. W ocenach takich, zdrowy rozsądek nakazuje skupiać uwagę na tych rodzajach działalności, które mają największą szansę rozwoju,
a zarazem najlepiej odpowiadają kompetencji i predyspozycjom przedsiębiorstwa, natomiast-unikać lub wycofywać się z interesów niepewnych, zwłaszcza jeśli w danej dziedzinie firma nie dysponuje mocnymi atutami umożliwiającymi efektywną rywalizację z konkurentami.

3. 
   Plan produkcji.

Podstawowy zakres prac przewidywanych do wykonania w planie firmy „Technomiks” Sp. z o.o. w 2001r. to, podobnie jak w latach poprzednich, dokumentacja projektowa związana z własnymi przedsięwzięciami inwestycyjno-remontowymi oraz eksportem myśli technicznej. Plan produkcji opracowany został na bazie:

• pozyskanych już zleceń,

• informacji uzyskanych z DT,

• konsultacji przeprowadzonych z działem marketingu, biurem projektów,

• kontaktów z klientami zewnętrznymi,

• własnego rozeznania.

Z głównych tematów przewidzianych do realizacji które zostały ujęte w planie to:

• PT Instalacji polimeryzacji chlorku winylu,

• PP Wytwórni Kaprolaktamu w zakresie instalacji laktamu,

• PT Wytwórni Kaprolaktamu w zakresie SHA,

• PT Instalacji przetwórstwa PCW,

• PT Zabezpieczenie wodoru dla „ZAT” S.A. (PSA),

• PT Modernizacji Stacji Uzdatniania Wody nr l i 2 oraz instalacji SUK,

Prace projektowe dla potrzeb remontowych firmy prognozuje się realizować na poziomie zbliżonym do ich wykonania w bieżącym roku. Duży zakres prac bierze się pod uwagę w zakresie prac eksportowych. Planuje się zakończenie prac przy temacie:

• PT Instalacji utleniania cykloheksanu 80 tt/r dla AZOT - Grodno - Białoruś.

Prowadzone będą nadzory nad rozruchem Wytwórni tarnoformu 10 tt/rYUNPOM - Chiny.

Bardzo prawdopodobny jest do realizacji temat:

• PP Wytwórni tarnoformu 15 tt/r YanKuang Group Co Ltd. (YGCL) -Chiny.

Realizowane będą:

• prace związane z modernizacją Wytwórni cykloheksanonu w Chemko-Strażske Słowacja.

Przygotowanie dokumentacji dla Klientów zewnętrznych traktowane jest jako zadanie strategiczne, ważne dla Spółki. W tym obszarze planuje się obsługę projektową dla pozyskanych już klientów Spółki takich jak:

• Rafineria Trzebinia S.A.,

• ZTS ERG - Pustków,

• PETROPROJEKT S.A. - Płock,

• FSE TAMEL - Tarnów,

• Rafineria Nafty Jedlicze S.A.,

• Energoaparatura Katowice S.A.

• Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Tarnobrzegu,

• Kopalnia Gazu Ziemnego Husów.

Prace na rzecz zamówień publicznych przewiduje się utrzymać na poziomie bieżącego roku z tendencją wzrostu.

W 2001r. plan rzeczowo-finansowy przewiduje sprzedaż własną około 110 tematów. Prawdopodobieństwo realizacji tego planu jest różne dla poszczególnych pionów firmy „Technomiks” Sp. z o.o. i klientów zewnętrznych.

4. 
   Plan zakupów i modernizacji majątku trwałego.

1. Część ogólna.

W ciągu roku obrotowego 2000 wartość netto majątku trwałego Spółki uległa zwiększeniu o 5 464 tys. zł i tak:

• w zakresie wartości niematerialnych i prawnych o 4 800 tyś.zł,

• w zakresie urządzeń technicznych i maszyn o 1 010 tyś.zł,

Główne zakupy dokonane w ramach urządzeń technicznych i maszyn to:

• sprzęt komputerowy (serwer archiwalny, notebook, drukarka sieciowa laserowa dwustronna, drukarka sieciowa atramentowa kolorowa, nagrywarka CD do archiwum, urządzenie aktywne sieci komputerowej - Link Switch, modernizacja 31 komputerów),

• wyposażenie różne (radiomagnetofon, kalkulator - 11 szt., gaśnica - 4 szt., piecyk olejowy, odkurzacz, pryzmat geodezyjny, dziurkacz, taśma miernicza),

Wśród zakupionych programów komputerowych należy wymienić:

• MS OFFICE STD MOLP (pakiet oprogramowania standardowego, 15 lic.),

• MS OFFICE ME (pakiet oprogramowania operacyjnego, 8 lic.),

• AUTOCAD 2000i LT (pakiet programu graficznego, 12 lic.), SMART SKETCH (pakiet programu graficznego, 3 lic.),

• INTRANETWARE ADD (rozszerzenie licencji Novell o 25 użytkowników),

• NOVELL NETWARE 5.1. („upgrade" z wersji 4.11, 100 lic.),

• ZEŃ WORKS for DESKTOPS (zarządzanie stacjami WINDOWS w sieci NOVELL, 100 lic.),

• NORTON ANTIYIRUS (program antywirusowy sieciowy, 130 lic.),

• ACROBAT 4,0 WIN FULL (program do tworzenia publikacji elektronicznych),

• NORMA (pakiet wspomagający projektowanie w budownictwie),

• „Kalkulator fundamentów" (program obliczeniowy w budow­nictwie),

• „Wycena nieruchomości" z bazą danych,

• „Obliczanie zwężek pomiarowych wg PN-EN ISO 5167" („upgrade" do wersji WIN),

• RADCA PRAWNY („upgrade"),

• PROBAT + baza DIN (Fezen) - program obliczeniowy w konstrukcji aparatów - „upgrade".

Sumaryczne wydatki poniesione na zakup środków komputeryzacji (sprzęt
i oprogramowanie) stanowią ok. 80% kwoty wszystkich dokonanych w 2000 roku zakupów majątku trwałego.

W roku 2001 wydatki na zakup środków komputeryzacji związane z dalszą realizacją Planu Komputeryzacji firmy stanowić będą także większą część kwoty jaką Spółka planuje przeznaczyć na zakup majątku trwałego.

Zakup majątku trwałego związanego z Planem Komputeryzacji firmy zawiera:

• Trzy komputery 15 000

• Trzy kserokopiarki standardowe A4 o wydajności 25 A4/min l szt. 4 500

• Jeden skaner AO l szt. 1 000

Łącznie, planowane wydatki na zakup majątku trwałego ze środków własnych
w 2001r. zamykają się kwotą 20 500 tys. zł.

1. Plan komputeryzacji na rok 2001.

W roku 2001 kontynuowane będą przedsięwzięcia mające na celu dalsze konsekwentne wdrażanie nowoczesnych metod komputerowego wspomagania projektowania i zarządzania firmą podjęte w latach poprzednich.

W kwietniu 2000 roku został opracowany i zatwierdzony Plan Komputeryzacji firmy „Technomiks” Sp. z o.o. na lata 2000 - 2003 i zakupy środków komputeryzacji
w 2001r. będą dokonywane zgodnie z jego wytycznymi.

Generalnie realizowane są i kontynuowane będą w tym zakresie cztery strategiczne kierunki rozwojowe:

• wdrożenie systemu projektowania opartego o modelowanie przestrzenne i centralną bazę danych,

• wdrożenie systemu do zarządzania obiegiem dokumentacji technicznej,

• rozbudowa struktury sieci komputerowej - organizacja i wdrożenie INTRANET-u,

• organizacja i wdrożenie systemów baz danych oraz elektronizacja archiwum Spółki.

Plan Komputeryzacji firmy na 2001 rok opiera się na kilku głównych założeniach, a mianowicie:

• należy kontynuować restrukturyzację infrastruktury sieci komputerowej w celu umożliwienia technicznej realizacji wymogów stawianych przez wdrażany obecnie System Zapewnienia Jakości ISO 9001, wykorzystując do tego celu nowe rozwiązania firmy NOVELL oraz technologię INTRANET,

• konieczne jest położenie nacisku na uporządkowanie spraw związanych
  z zarządzaniem dokumentacją projektową i archiwizacją,

• zakończone winny być działania zmierzające do konsekwentnego ujednolicenia
  w obrębie Biura podstawowego oprogramowania aplikacyjnego (MS Office),

• niezrealizowane w pełni elementy Planu Komputeryzacji firmy na rok 2000, w miarę możliwości, należy uwzględnić w nowym Planie.

Realizacja tych celów rozłoży się na poszczególne zespoły i branże projektowe
i tak:

• Pracownie Technologiczno-Montażowe (TR, TS, TK, NJ), zaangażowane będą
  w etapowe wdrażanie nowego produktu firmy Intergraph pod nazwą SMART PLANT, będącego następcą systemu PDS (Plant Design System). W 2001 r. w I etapie wdrażania tego systemu zakupione zostaną dwie lic. modułu P&ID i pakiet modułu Explorer. Pozwoli to przy współpracy z bazą danych Oracie na opanowanie generowania tzw. inteligentnych schematów technologicznych. Powyższe poprzedzone będzie opanowaniem programu graficznego Smart Sketch którego 3 lic. zakupione zostały w 2000r. Doświadczenia ostatniego okresu wskazują na popularność stosowania przez firmy w projektowaniu systemu graficznego Auto CAD. Pracownia PPM2 powiększy ilość licencji typu LT tego programu. Planowane jest zbudowanie (na wzór „EDB") nowej aplikacji bazodanowej „MDB" do wymiany danych projektowych w branży technologicznej i mechanicznej. Aplikacja ta ma służyć do tworzenia jednolitej w całym Biurze dokumentacji technicznej oraz powiązania danych procesowych z pakietem „EDB" i nowym systemem do projektowania w 3D (Smart Plant). W dziedzinie analizy bezpieczeństwa procesowego wdrożony zostanie w Pracowni PPM1, zakupiony w 2000 r. program Accident DataBase IchemE. Przewiduje się dokonanie zakupu programu „Szacowanie skutków eksplozji".

• Pracownia Konstrukcji Aparatów (TB) powiększy ilość licencji systemu graficznego AutoCAD LT. Prowadzone będzie rozeznanie programów komputerowego projektowania trójwymiarowego aparatów oraz jego ewentualny zakup.

• Pracownia Budowlana i Pracownia Pomiarów, Automatyki i Elektryczna będą nadal prowadzić rozeznanie odpowiedniego do ich profilu usług a równocześnie spełniającego wymogi możliwie pełnej integralności z systemem projektowania 3D oprogramowania specjalistycznego. Kontynuowane będzie przez Pracownię Budowlaną wdrażanie, zakupionego programu architektonicznego TRI FORMA firmy BENTLEY wykorzystującego środowisko MicroStation. W zakresie programów obliczeniowych Pracownia Automatyki pozyska nowy program „Konstruktor żelbetu" oraz ulepszoną wersję posiadanego programu Robot V6, pracującą pod systemem Widnows.

• Biuro Projektów wdroży planowany do zakupu program do sporządzania inteligentnych schematów elektrycznych w branży elektrycznej i AKPiA. Przewiduje się zakup wersji sieciowej tego programu (5 licencji „pływających"). Ze względu na ujednolicanie platformy graficznej w Biurze do dwóch systemów AutoCAD
  i MicroStation wycofany został system MegaCad. W pracowniach wdrażany będzie do sporządzania rysunków tańszy system AutoCAD w wersji LT (zubożonej).

• Pracownia Instalacji i Ochrony Środowiska wdroży planowane do zakupu oprogramowanie wspomagające projektowanie w tej branży, bazujące na systemie AutoCAD oraz po wycofaniu systemu MegaCAD wdroży do powszechnego użytku system AutoCAD w wersji LT.

• Intensyfikacji wymagają prace nad dalszym wdrażaniem systemu GEOGRAPHICS. Po dokonaniu zakupów programów: obliczeniowego Winkalk i IRAS (rastry) nastąpi ich pełne wdrożenie.

• W celu stworzenia warunków do bezpiecznego, delegowanego i skutecznego dostępu do informacji projektowej na elektronicznych nośnikach danych (serwerach) przebudowana zostanie struktura istniejącej sieci komputerowej.

Staje się to możliwe i konieczne w związku z pozyskaniem nowych serwerów (archiwalnego w końcu 2000r. i projektowego w 2001r.) o bardzo dobrych parametrach technicznych a także nowymi potrzebami w zakresie wykorzystania sieci komputerowej. Sprawę tę pilotował będzie Zespół Informatyki.

Przy zmianie struktury istniejącej sieci komputerowej wzięte zostaną pod uwagę:

• ograniczenie dostępu do sieci poprzez dyski A i D,

• wdrożenie zakupionego „upgrade" systemu Novell Netware do wersji 5.1 ze względu na niekompatybilność starego systemu z resztą sieci (końcówki, WINDOWS NT),

• wprowadzenie planowanego do zakupu „upgrade" programu bazy danych Oracie do wersji 8.1 w związku z jego współpracą z systemem projektowania Smart Plant. Planuje się dokupienie jeszcze 5 licencji „Client"-a programu Oracle,

• wprowadzenie nowej, zakupionej już aplikacji (Z.E.N. - Works - Novell 100 licencji) która będzie nadzorowała pracę końcówek sieci,

• wprowadzenie pilotowe (10 licencji) aplikacji do nadzorowanego składowania plików roboczych (sprawy związane z planowanym zakupem serwera projektów),

• wprowadzenie aplikacji do organizacji składowania informacji w archiwum (sprawy związane z zakupionymi już serwerem archiwalnym i nagrywarką CD, a także planowanym zakupem tzw. „Juke-Box'a" (magazyn na płyty CD),

• wprowadzenie obowiązujących standardów w konfiguracji aplikacji w celu ograniczenia dowolności w ich stosowaniu,

• wprowadzenie nowego, zakupionego już oprogramowania do ochrony przed wirusami Norton Antyvirus 2000 w wersji sieciowej dla 130 stanowisk.

Ponadto:

• przewiduje się dalsze modernizacje komputerów w celu ujednolicenia w Spółce programów aplikacyjnych oraz poprawy warunków pracy obsługi przez sukcesywną wymianę monitorów na większe przy stanowiskach obsługujących programy graficzne.

• kontynuowane będą prace związane z siecią INTRANET-u z wykorzystaniem sieci dotychczasowego serwera sieci Novell. Sieć INTRANETu wykorzystywana zostanie finalnie jako narzędzie do rozprzestrzeniania się wszelkiej „wiedzy biurowej".

• kontynuowane będzie rozpoczęte w 1999r. wprowadzanie jednolitego systemu standardów biurowych, dostępnych za pośrednictwem sieci INTRANET
  i obowiązujących do stosowania przy projektowaniu. Znajdzie to swoje odzwierciedlenie także w sposobie tworzenia wydruków dokumentacji za pośrednictwem serwerów i drukarek sieciowych.

• dla potrzeb planowania w firmie zamierzeń produkcyjnych i innych zostanie wykorzystany program SureTrak. Planowane do zakupu nowe sieciowe licencje tego programu (10 licencji) zainstalowane zostaną na komputerach w poszczególnych komórkach organizacyjnych firmy.

Plan Komputeryzacji firmy na rok 2001 jest planem, dostosowanym do aktualnych możliwości finansowych Spółki, wymagającym poniesienia średnich nakładów pieniężnych (łączne wydatki na zakup środków komputeryzacji, dzierżawę i konserwację oprogramowania oraz ubezpieczenia z tego zakresu preliminowane są na kwotę 20 500 tys. zł).

Program zakupów oprogramowania i sprzętu komputerowego w roku 2001, niezbędny do realizacji Planu przedstawiony został dalej. Także dalej załączono KOSZT DZIERŻAWY I KONSERWACJI OPROGRA­MOWANIA W ROKU 2001. Pozycje te są bowiem nie do pominięcia przy planowaniu wydatków w 2001r.

Także potrzebne jest ubezpieczenie środków komputeryzacji ze względu na wysoką wartość majątku jaki sobą przedstawiają. Spółka rozważa finansowanie zakupu majątku trwałego w 2001r. w trzech wariantach:

• zakup środków trwałych za gotówkę,

• zaciągnięcie kredytu na zakup środków trwałych

• zawarcie umowy leasingu operacyjnego.

Realizacja programu urządzeń technicznych i maszyn uwarunkowana będzie bieżącą sytuacją finansową firmy.

WARIANT I

Firma dokonuje zakupu środków trwałych za gotówkę w czerwcu 2001 roku. Nie ponosi więc kosztów finansowych ani kosztów opłat leasingowych. Jak widać
z przedstawionego bilansu stan środków pieniężnych na koniec roku 2000 wynosił 16 500 zł. W momencie zakupu środków trwałych tj. czerwcu 2001 roku firma posiadała niezbędne środki pieniężne, co było wynikiem spłaty części należności przez odbiorców. Dodatkowym kosztem jest jedynie amortyzacja zakupionych środków trwałych

Prognozowane koszty w układzie rodzajowym, przepływy pieniężne, rachunek zysków i strat oraz bilans wynikające z wariantu I przedstawiają poniższe tabele.

Nr poz	Wyszczególnienie	Wariant I	Nr poz	Wyszczególnienie	Wariant I
A	MAJĄTEK TRWAŁY	62 653,80	A	KAPITAŁ WŁASNY	84 078,20
I	Wartości niematerialne i prawne	18 400,00	I	Kapitał udziałowy	43 450,00
II	Rzeczowy majątek trwały	39 493,80	II	Nie podzielony wynik finansowy z lat ubiegłych	18 768,00
1	Urządzenia techniczne i maszyny	30 450,00	III	Zysk (strata) netto	21 860,20
2	Środki transportu	9 043,80	B	REZERWY	0,00
3	Pozostałe środki trwałe	0,00	C	ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE I FUNDUSZE SPECJALNE	45 321,00
III	Finansowy majątek trwały	4 760,00	I	Zobowiązania krótkoterminowe	45 071,00
B	MAJĄTEK OBROTOWY	66 745,40	1	Zobowiązania wobec budżetu	18 272,60
I	Należności i roszczenia	61 545,40	2	Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń	26 798,40
1	Należności z tytułu dostaw i usług	61 545,40	3	Pozostałe zobowiązania	0,00
II	Środki pieniężne	5 200,00	II	Fundusze specjalne	250,00
SUMA AKTYWÓW		129 399,20	SUMA PASYWÓW		129 399,20

Tabela 5. Bilans firmy w wariancie I.

Źródło: Opracowanie własne

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT W WARIANCIE I
Przychody z działalności operacyjnej	322 700
Amortyzacja, w tym:	8 592,20 5 517,20 3 075,00
Posiadanych środków trwałych
Zakupionych środków trwałych
Pozostałe koszty działalności	283 746,80
Razem koszty działalności	292 339
Wynik finansowy brutto	30 361
Obowiązkowe obciążenie WF 28%)	8 500,80
Wynik finansowy netto	21 860,20

Tabela 6. Rachunek zysków i strat w wariancie I.

Źródło: Opracowanie własne.

KOSZTY WEDŁUG RODZAJU	WARIANT I
Zużycie materiałów	83 257,14
Energia	300,00
Amortyzacja	8 592,20
Usługi obce	39 842,00
Wynagrodzenia	43 456,00
Narzuty na wynagrodzenia	8 869
Odpisy na ZFŚS	789,34
Podróże służbowe	45 712
Pozostałe koszty	61 521,32
Razem koszty działalności	292 339

Tabela 7. Koszty według rodzaju w wariancie I.

Źródło: Opracowanie własne

PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE	WARIANT I
Gotówka początkowa	16 500
Wynik netto	21 860,20
Amortyzacja	8 592,20
Kredyt	0,00
Wypływy gotówki razem	46 952,40
Nakłady inwestycyjne	20 500,00
Przyrost kapitału obrotowego	21 252,40
Spłata kredytu	0,00
Wydatki ogółem	41 752,40
Stan końcowy gotówki	5 200
Zmiana gotówki	(-) 11 300

Tabela 8. Przepływy pieniężne w wariancie I.

Źródło: Opracowanie własne.

WARIANT II

Zaciągamy kredyt na zakup środków trwałych w wysokości 20 500 zł.

Koszty ponoszone w wariancie II:

1. Co miesiąc spłacamy odsetki w stałej wysokości 392,92 zł/mc. (oprocentowanie 23% w skali roku), a spłata kredytu następuje po roku.

2. Przy udzieleniu kredytu bank pobiera prowizję 1% wysokości udzielonego kredytu 205,00 zł.

3. Co miesiąc wliczamy amortyzację w wysokości 512,50 zł.

20 500 * 30%

12

Prognozowane koszty w układzie rodzajowym, przepływy pieniężne, rachunek zysków i strat oraz bilans wynikające z wariantu II przedstawiają poniższe tabelki.

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT W WARIANCIE II
Przychody z działalności operacyjnej		322 700
Koszty finansowe, w tym:		2 562,52 2 357,52 205,00
Odsetki
Prowizja
Amortyzacja		8 592,20
Pozostałe koszty działalności		283 746,80
Razem koszty działalności		294 901,52
Wynik finansowy brutto		27 798,48
Obowiązkowe obciążenie WF (28%)	7 783,57
Wynik finansowy netto	20 014,90

Tabela 9. Rachunek zysków i strat w wariancie II.

Źródło: Opracowanie własne.

KOSZTY WEDŁUG RODZAJU	WARIANT II
Zużycie materiałów	83 257,14
Energia	300,00
Amortyzacja	8 592,20
Usługi obce	39 842,00
Wynagrodzenia	43 456,00
Narzuty na wynagrodzenia	8 869,00
Odpisy na ZFŚS	789,34
Podróże służbowe	45 712,00
Pozostałe koszty	61 521,32
Razem koszty działalności	292 339

Tabela 10. Koszty według rodzaju w wariancie II.

Źródło: Opracowanie własne

Nr poz	Wyszczególnienie	Wariant II	Nr poz	Wyszczególnienie	Wariant II
A	MAJĄTEK TRWAŁY	62 653,80	A	KAPITAŁ WŁASNY	82 232,90
I	Wartości niematerialne i prawne	18 400,00	I	Kapitał udziałowy	43 450,00
II	Rzeczowy majątek trwały	39 493,80	II	Nie podzielony wynik finansowy z lat ubiegłych	18 768,00
1	Urządzenia techniczne i maszyny	30 450,00	III	Zysk (strata) netto	20 014,90
2	Środki transportu	9 043,80	B	REZERWY	0,00
3	Pozostałe środki trwałe	0,00	C	ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE I FUNDUSZE SPECJALNE	45 321,00
III	Finansowy majątek trwały	4760	I	Zobowiązania krótkoterminowe	45 071,00
B	MAJĄTEK OBROTOWY	64 900,10	1	Zobowiązania wobec budżetu	18 272,60
I	Należności i roszczenia	39 200,10	2	Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń	6 298,40
1	Należności z tytułu dostaw i usług	39 200,10	3	Pozostałe zobowiązania	20 500,00
II	Środki pieniężne	25 700,00	II	Fundusze specjalne	250,00
SUMA AKTYWÓW		127 553,90	SUMA PASYWÓW		127 553,90

Tabela 11. Bilans w wariancie II.

Źródło: Opracowanie własne

PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE	WARIANT II
Gotówka początkowa	16 500,00
Wynik netto	20 014,90
Amortyzacja	8 592,20
Kredyt	20 500,00
Wypływy gotówki razem	52 607,10
Nakłady inwestycyjne	20 500,00
Przyrost kapitału obrotowego	19 407,10
Spłata kredytu	0,00
Wydatki ogółem	39 907,10
Stan końcowy gotówki	25 700,00
Zmiana gotówki	9 200,00

Tabela 12. Przepływy pieniężne w wariancie II.

Źródło: Opracowanie własne

WARIANT III

Firma rozważa możliwość zawarcia umowy leasingu operacyjnego, na niżej wymieniony sprzęt konieczny do prowadzenia działalności gospodarczej:

• 3 komputery

• 3 drukarki

• 1 skaner

Warunki umowy:

1. Wartość umowy wynosi 22 550 zł + Vat.

2. Wpłata czynszu inicjalnego w wysokości 40% wartości umowy tj. 9 020 zł płatnego w momencie zawarcia umowy.

3. Okres trwania umowy wynosi 24 miesiące.

4. Czynsz płatny co miesiąc w równych ratach w wysokości 563,75 zł + Vat. Płatność zgodnie z terminem określonym na fakturze.

Koszty związane z wariantem III

1. Opłata wstępna (czynsz inicjalny) rozliczany w czasie

9 020 : 24 miesiące = 375,83 zł/mc.

2. Rata leasingowa

13 530 : 24 miesiące = 563,75 zł

Pierwsza wpłata raty leasingowej w miesiącu lipcu.

Prognozowane koszty w układzie rodzajowym, przepływy pieniężne, rachunek zysków i strat oraz bilans wynikające z wariantu III przedstawiają poniższe tabelki.

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT W WARIANCIE III
Przychody z działalności operacyjnej		322 700,00
Amortyzacja		5 517,20
Pozostałe koszty działalności, w tym:		289 760,11 6 013,31
Opłaty leasingowe
Razem koszty działalności		295 277,31
Wynik finansowy brutto		27 422,69
Obowiązkowe obciążenie WF	7 678,35
Wynik finansowy netto	19 744,34

Tabela 13. Rachunek zysków i strat w wariancie III.

Źródło: Opracowanie własne.

Nr poz	Wyszczególnienie	Wariant III	Nr poz	Wyszczególnienie	Wariant III
A	MAJĄTEK TRWAŁY	40 468,80	A	KAPITAŁ WŁASNY	81 962,34
I	Wartości niematerialne i prawne	18 400,00	I	Kapitał udziałowy	43 450,00
II	Rzeczowy majątek trwały	22 068,80	II	Nie podzielony wynik finansowy z lat ubiegłych	18 768,00
1	Urządzenia techniczne i maszyny	13 025,00	III	Zysk (strata) netto	19 744,34
2	Środki transportu	9 043,80	B	REZERWY	0,00
3	Pozostałe środki trwałe	0,00	C	ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE I FUNDUSZE SPECJALNE	33 441,00
III	Finansowy majątek trwały	4 760,00	I	Zobowiązania krótkoterminowe	33 191,00
B	MAJĄTEK OBROTOWY	74 934,54	1	Zobowiązania wobec budżetu	18 272,60
I	Należności i roszczenia	62 614,54	2	Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń	14 918,40
1	Należności z tytułu dostaw i usług	62 614,54	3	Pozostałe zobowiązania	0,00
II	Środki pieniężne	12 320,00	II	Fundusze specjalne	250,00
SUMA AKTYWÓW		115 403,34	SUMA PASYWÓW		115 403,34

Tabela 14. Bilans w wariancie III.

Źródło: Opracowanie własne

KOSZTY WEDŁUG RODZAJU	WARIANT III
Zużycie materiałów	83 257,14
Energia	300,00
Amortyzacja	5 517,20
Usługi obce	45 855,31
Wynagrodzenia	43 456,00
Narzuty na wynagrodzenia	8 869,00
Odpisy na ZFŚS	789,34
Podróże służbowe	45 712,00
Pozostałe koszty	61 521,32
Razem koszty działalności	295 277,31

Tabela 15. Koszty według rodzaju w wariancie III.

Źródło: Opracowanie własne

PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE	WARIANT III
Gotówka początkowa	16 500,00
Wynik netto	19 744,34
Amortyzacja	5 517,20
Kredyt	0,00
Wypływy gotówki razem	41 761,54
Nakłady inwestycyjne	0,00
Przyrost kapitału obrotowego	29 441,54
Spłata kredytu	0,00
Wydatki ogółem	29 441,54
Stan końcowy gotówki	12 320,00
Zmiana gotówki	(-) 4 180

Tabela 16. Przepływy pieniężne w wariancie III

Źródło: Opracowanie własne.

WSKAŹNIKI		WARIANT I	WARIANT II	WARIANT III
Zadłużenie ogólne -WZO [%]	Zobowiązania ogółem Kapitały ogółem	0,35	0,35	0,29
Zadłużenie kapitałów własnych -ZKW	Zobowiązania ogółem Kapitały własne	0,54	0,55	0,4
Trwałość struktury finansowania - TSF	Kapitały stałe Kapitały ogółem	0,65	0,64	0,71
Wskaźnik źródeł finansowania - WŹF	Kapitały własne Kapitały obce	1,87	1,82	2,47
I stopień pokrycia	Kapitał własny Majątek trwały	1,34	1,31	2,02
Złota zasada finansowa majątku i kapitału długookresowego	Długookresowy majątek Długookresowy kapitał	0,75	0,76	0,49
Złota zasada finansowa majątku i kapitału krótkookresowego	Krótkoterminowy majątek Krótkoterminowy kapitał	1,48	1,44	2,26
I-go stopnia	Środki pieniężne Zobowiązania krótkoterminowe	0,12	0,57	0,37
III-go stopnia	MO Zobowiązania krótkoterminowe	1,48	1,44	2,26
Rentowność sprzedaży	Zysk netto sprzedaż	0,067	0,062	0,061
Rentowność majątku	Zysk netto Aktywa ogółem	0,169	0,157	0,171
Rentowność kapitału własnego	Zysk netto Kapitał własny	0,259	0,243	0,241

Tabela 17. Analiza wskaźnikowa wariantów zakupu środków trwałych.

Źródło: Opracowanie własne.

Spółka w wariancie I nie ponosi żadnych dodatkowych kosztów (opłaty leasingowe, raty kredytu), ale wymaga zaangażowania własnych środków pieniężnych. Nie każda firma jest w stanie zakupić środki trwałe za własne pieniądze. W tym wariancie spółka osiągnęłaby największy zysk. Z analizy wskaźnikowej wynika, że spółka osiągnęłaby największą rentowność sprzedaży, rentowność kapitału własnego czyli tempa pomnażania kapitałów własnych. Większość wskaźników kształtuje się w normie, najgorzej wypadła płynność I-go stopnia. Gdyby firma musiała nagle spłacić wszystkie zobowiązania krótkoterminowe środkami pieniężnymi to byłaby w stanie spłacić 12% swoich zobowiązań.

Pod względem możliwości osiągnięcia zysku najgorzej wypadł wariant III, natomiast rentowność majątku w tym wariancie jest najwyższa. W Wariancie III niezadowalająca jest płynność III-go stopnia, oznacza to, że zbyt dużo środków obrotowych jest w postaci niezainwestowanej gotówki. Także wartość wskaźnika w złotej zasadzie finansowej jest zbyt wysoka.

W wariancie II płynność I-go jak i II-go stopnia są w normie, także zachowana jest złota zasada finansowa zarówno dla kapitału i majątku krótkookresowego jak i długookresowego. W ocenie spółki najlepiej wypadł wariant I, dlatego też weźmie pod uwagę zakup środków trwałych za gotówkę.

5. 
   Przewidywane kierunki rozwoju spółki.

Niżej przedstawiono w formie skrótowej, w nawiązaniu do sytuacji Spółki w roku 2000 przewidywanie co do rozwoju sytuacji w bliższym i dalszym otoczeniu Spółki oraz zamierzenia Zarządu co do kierunków i metod działania w przyszłości.

1. Sytuacja Spółki w roku 2000 uległa zdecydowanej poprawie w stosunku do sytuacji w roku 1999. Trudne działania restrukturyzacji zatrudnienia podjęte w 1999r.
   i intensywne poszukiwanie prac na zewnątrz zaczęły przynosić efekty. Udział przychodów z prac zewnętrznych osiągnął poziom ponad 20% jak również średnie wynagrodzenie uległo zwiększeniu. Wieloletnie prace nad programem rozwoju frmy „Technomiks” Sp. z o.o. zaczęły przynosić konkretne efekty. Rozpoczęto realizację bardzo trudnego zadania jakim jest dopracowanie technologii produkcji kaprolaktamu, z bardzo dużym udziałem projektantów w pracach badawczych.

Poszukiwanie prac na zewnątrz zaowocowało nawiązaniem współpracy z ZTS Pustków nad modernizacją niektórych instalacji, a także z Rafinerią Trzebinia. Nie mniej ważna dla Spółki była i jest sytuacja zewnętrzna, charakteryzująca się małymi zamówieniami na prace projektowe, z utrzymującym się w przemyśle chemicznym nadmiarem mocy projektowych biur krajowych i bardzo ekspansywną działalnością firm zagranicznych typu kontraktorskiego. Firmy te oferują kompleksowe usługi inwestycyjne (w tym usługi projektowe) jak również wykupiły największe polskie biura projektowe w przemyśle chemicznym. W poważne kłopoty wpadły niektóre krajowe biura projektowe działające w przemyśle chemicznym.

2. Przewidywany rozwój sytuacji w roku 2001 i następnych w bliższym i dalszym otoczeniu Spółki zależy od wielu czynników i trudno jest go przewidzieć. Wydaje się jednak, że niektóre uwarunkowania są bardzo prawdopodobne. Można do nich zaliczyć:

• Wejście Polski do Unii Europejskiej z bardzo przestarzałym majątkiem
  i niekonkurencyjnymi technologiami.

• Prywatyzację przemysłu chemicznego a w szczególności wybór firmy doradczej dla grupy prywatyzowanych zakładów. Firma doradcza przedstawiła swój raport,
  w którym przedstawione są propozycje prywatyzacyjne oraz propozycje dotyczące modernizacji produkcji. Nie zostały jak dotąd podjęte żadne konkretne decyzje. Jest bardzo prawdopodobne, że po tym fakcie ograniczone będą na jakiś czas programy inwestycyjne ale firmy posiadające dobre programy będą miały większe szansę.

• Potencjał projektowy biur krajowych będzie redukowany - będą powstawały firmy kontraktorskie przejmujące funkcje rozbudowanych służb inwestycyjnych w dużych zakładach i oferujące kompleksowe usługi inwestycyjne. Będą działały, głównie
  w budownictwie niewielkie biura projektowe i specjalistyczne firmy doradcze.

3. Prognoza działania. W zarysowanej wyżej sytuacji, stwarzającej dla firmy korzystniejszą sytuację na przyszłość, za najważniejsze uważa się:

• Zdefiniowanie nowych dostosowanych do obecnej sytuacji celów krótkoterminowych, charakteryzujących się zwiększonymi zadaniami
  w niektórych branżach.

• Kontynuowanie strategicznych kierunków działania i rozwoju Spółki podjętych
  w latach poprzednich.

• Kontynuacje działań zmierzających do trwałego zaangażowania znacznej części potencjału dla klientów zewnętrznych.

• Poszerzenie zakresu świadczonych usług.

1. Cele krótkoterminowe:

• Doprowadzenie do takiego poziomu płac aby można było łatwiej pozyskać wysokokwalifikowaną kadrę.

• Utrzymanie poziomu zatrudnienia na dotychczasowym poziomie przy zabezpieczeniu dopływu kadr w deficytowych specjalnościach i tam gdzie
  w niedalekiej przyszłości nastąpią odejścia na emeryturę.

• Odnowienie wyposażenia tam gdzie na skutek programu oszczędnościowego nastąpiło jego zestarzenie.

• Pełne wdrożenie Systemu Zarządzania Jakością zgodnie z opracowaną dokumentacją co pozwoli na ograniczenie jednego z mankamentów działalności Spółki jakim jest terminowość realizacji zadań.

2. Kontynuacja strategicznych kierunków rozwoju Spółki. W Planie nawiązuje się do kontynuacji strategicznych kierunków rozwoju, które zostały nakreślone
   w planach z poprzednich lat i potwierdzone dodatkowo w uchwalonej przez Zarząd
   w lipcu 1999r. Polityce Jakości.

Kierunki te to:

• Utrzymanie technologicznego charakteru firmy nastawionego na udział
  w czynnym kształtowaniu rozwoju stałych klientów.

• Kompleksowe zabezpieczenie dokumentacji.

• Organizacja procesu inwestycyjnego łącznie z kompletacją dostaw.

Ocenia się, że kontynuacja technologicznego charakteru Spółki jest realizowana prawidłowo i stanowi mocną stronę Spółki i stwarza bardzo dobre perspektywy na przyszłość na polskim rynku projektowym. Współpraca ze specjalistami zakładowymi jest efektywna i ma szansę na poprawę. Realizacja tego kierunku przynosi efekty również na rynku zewnętrznym, gdzie obserwuje się zapotrzebowanie na takie usługi. Jednakże kontynuacja realizacji tego strategicznego celu wymaga utrzymywania odpowiedniego poziomu zarobków aby zapobiec przechodzeniu wysokokwalifikowanej kadry specjalistów do innych firm oraz zatrudniania młodych inżynierów aby wyszkolić następców specjalistów, którzy będą odchodzić na emeryturę.

3. Trwałe zaangażowanie potencjału dla Klientów zewnętrznych.

Z dotychczasowej działalności Spółki znaczna część potencjału projektowego zaangażowana była na zewnątrz w projektach eksportowych. Pozwalało to łagodzić cykle koniunkturalne w zapotrzebowaniu na usługi projektowe ze strony krajowych inwestorów. Działalność ta powinna być kontynuowana. Jest to korzystne dla Spółki ale stawia nowe wymagania. Powinno być tak, aby w prace te był zaangażowany potencjał projektowy firmy na poziomie 20 -30%.

Wśród potencjalnych klientów można wymienić:

• Mniejsze zakłady chemiczne i pokrewne, głównie w rejonie południowo-wschodnim, które nie posiadają stałej obsługi projektowej, a działy rozwoju poszukują partnerów merytorycznych. W tych przypadkach istnieje szansa poszerzenia usług inwestycyjnych, gdyż w wielu przypadkach klienci ci nie posiadają rozbudowanych służb inwestycyjnych. Wśród tej grupy klientów są potencjalni stali klienci Spółki i należy dążyć do ich utrzymania jeśli współpraca istnieje lub pozyskanie nowych. Kierunek zwiększenia ilości stałych klientów określony został również w Polityce Jakości jako jeden z podstawowych celów.

• Rynek zamówień publicznych jednostek budżetowych i samorządowych. W tych przypadkach istnieje zapotrzebowanie na usługi z zakresu budownictwa ogólnego, budownictwa przemysłowego oraz szeroko rozumianej ochrony środowiska. W tym ostatnim przypadku wiele projektów jest współfinansowane przez fundusze pomocowe z Unii Europejskiej. Rynek ten potrzebuje także usług kompleksowych (projekt + wykonawstwo) i tutaj jest szansa na działanie razem ze spółkami zakładowymi. Rynek ten jednak charakteryzuje się znacznym nadmiarem mocy projektowych w szczególności ze strony bardzo małych firm projektowych, posiadających niższe koszty niż większe biura projektowe. Celowym jest oferowanie usług tylko dla większych zadań.

• Klientów z portfelu zamówień inwestora strategicznego w przypadku decyzji o prywatyzacji Spółki i znalezieniu takiego inwestora. Byłby to bardzo istotny aspekt rozwoju Spółki, gdyż oprócz możliwości do kapitalizowania można liczyć na stosunkowo stabilną ilość zamówień, niezbyt różnorodnych, ale wymagających wysokich kwalifikacji i nowoczesnych narzędzi pracy.

4. Poszerzanie zakresu świadczonych usług

W świetle uwarunkowań zewnętrznych działania Spółki oraz przewidywanego rozwoju sytuacji przedstawionych skrótowo na początku niniejszego rozdziału Planu, poszerzenie zakresu działania oprócz pozyskania klientów zewnętrznych staje się dla Spółki sprawą pierwszoplanową. Waga tego aspektu rozwoju Spółki znalazła odzwierciedlenie w Polityce Jakości jako jeden z elementów misji firmy.

Możliwe są następujące kierunki poszerzenia zakresu świadczonych usług:

• Usługi inwestycyjne jak kompletacja dostaw, koordynacja i nadzór nad realizacją inwestycji, inwestor zastępczy.

• Usługi eksperckie z zakresu bezpieczeństwa procesowego oraz ochrony środowiska, wycen majątkowych i analiz przedsię­biorstw, transferu know-how, zarządzanie zadaniami, usługi doradcze w zakresie inwestycji.

• Komputerowa edycja tekstów i grafiki oraz kopiowanie na rynku lokalnym.

Zakończenie

Każde przedsiębiorstwo działające na rynku pragnie kontynuacji działalności oraz jak największych zysków. W celu polepszenia sytuacji finansowej jednostki gospodarczej lub rozszerzenia działalności, zarząd zleca zaprojektowanie programów m.in. rozwoju firmy, restrukturyzacji. Programy te są porównywane, a następnie zarząd akceptuje do realizacji najlepszy z nich.

Właściciele firmy „Technomiks” Sp. z o.o. spośród trzech wariantów zakupu środków trwałych, którymi były: zakup środków trwałych za gotówkę, sfinansowanie zakupu z zaciągniętego na ten cel kredytu oraz podpisanie umowy leasingu operacyjnego wybrali wariant I.

Spis tabel

Tabela 1. Rachunek zysków i strat firmy „Technomiks” Sp. z o.o.

Spis rysunków

Rysunek 1: Schemat organizacyjny firmy „Technomiks” Sp. o.o.

Bibliografia

1. Bednarski L., Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1997.

2. Dobija M., Rachunkowość zarządcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszwa 1997.

3. Gierszewska G., Romanowska M., Analiza strategiczna przedsiębiorstwa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1998.

4. Jaruga A., Idzikowska G., Ignatowski R., Kopczyńska L., Owczarek Z., Szychta A., Walińska E., Rachunkowość Finansowa, Towarzystwo Gospodarcze RAFIB, Łódź 1995.

5. Jaruga A., Sobańska I., Kopczyńska L., Szychta A., Walińska E., Rachunkowość dla menedżerów, Towarzystwo Gospodarcze RAFIB, Łódź 1995.

6. Kiziukiewicz T., Praca zbiorowa, Rachunkowość, Ekspert Wydawnictwo
   i Doradztwo, Wrocław 1997.

7. Koźmiński A.K., Piotrowski W., Zarządzanie. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa 1995/.

8. Micherda B., Wykorzystywanie analizy wskaźnikowej do badania sprawozdań finansowych, Rachunkowość Nr 4, 1994.

9. Niestrój R., Zarządzanie marketingiem. Aspekty strategiczne, PWN, Warszawa-Kraków 1996.

10. Penc J., Decyzje w zarządzaniu, Wydawnictw Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1997.

11. Stabryła A., Zarządzanie rozwojem firmy, AE Wydawnictwo Uczelniane, Kraków 1996

12. Stabryła A., Podstawy zarządzania firmą. Modele, metody, praktyka, Antykwa, Kraków-Kluczbork 1997, 1998.

1

KO

Zespół Obsługi

KC

Centrala tel.
ksero

TR-Z

Koordynator Zakupów i Dostaw

Ambulatorium

KL

Administracja
i Kadry

KA

Kontrola Budów

NJ3

Zespół Serwisu

TS

Zespół Informatyki

TK

Zespół Magazynów

TM

Wydział Prefabrykacji

TB

Zespół Rozruchu

TR3

Zespół Budów

TR2

Zespół Budów

TR1

Zespół Norm

TP1

Zespół Informatyki Przemysłowej

TP2

Biuro Projektów

TP

Marketing

NM

Zespół Organizacyjno- Prawny

NO

BHP

NB

Dział Kadr
i Administracji

NK

Zespół Transportu

NT

Kontrola Jakości

NJ

Księgowość Finansowa

DF1

Specjalista d/s Systemu Jakości

TJ

Sekretariat

NS

Biuro Realizacji

Budów

TR

Księgowość Materiałowa

DF2

Controling Finansowo - Księgowy

DF4

Kontrola Dostaw

NJ2

Kontrola Prefabrykacji

NJ1

Kasa

DF3

Dyrektor Finansowy

Główny Księgowy

DF

Dyrektor Techniczny

Pełnomocnik Dyrektora d/s Systemu Jakości

DT

Dyrektor Naczelny

DN

---