ORGANY I INSTYTUCJE OCHRONY ŚRODOWISKA
Organy ochrony środowiska
W myśl art. 376 Prawa ochrony środowiska organami ochrony środowiska są:
Wójt, burmistrz lub prezydent miasta;
Starosta;
Wojewoda;
Minister właściwy do spraw środowiska.
Istnieją także organy wyspecjalizowane np. Państwowa Straż Rybacka, Inspektor Weterynarii, Państwowa Straż Łowiecka, Służba Leśna itd., działające na podstawie przepisów szczególnych.
Do podstawowych kompetencji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) na podstawie Prawa ochrony środowiska należą m.in.:
przyjmowanie zawiadomień o awariach;
nakazanie osobie fizycznej wykonanie czynności ograniczających negatywne oddziaływanie na środowisko;
wstrzymanie użytkowania instalacji, z której emisja nie wymaga pozwolenia.
Do podstawowych obowiązków starosty należy m.in.:
dokonywanie rekultywacji gruntów;
prowadzenie okresowych badań jakości gleby i ziemi;
przedstawianie informacji dotyczących pozwoleń zintegrowanych.
Do podstawowych kompetencji wojewody należą m.in.:
wydawanie rozporządzeń w określonych sytuacjach;
opiniowanie zakresu raportu o oddziaływaniu na środowisko;
prowadzenie postępowań w razie oddziaływań trans granicznych.
Do kompetencji ministra właściwego ds. środowiska należy m.in.:
wydawanie stosownych rozporządzeń;
opracowywanie projektu polityki ekologicznej;
prowadzenie rejestru wniosków o pozwolenie zintegrowane, ocen i wydawanych pozwoleń;
ogłaszanie wysokości stawek opłat administracyjnych kar pieniężnych;
nadzór nad Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Instytucje ochrony środowiska
Instytucje ochrony środowiska różnią się tym od organów ochrony środowiska, że nie są wyposażone w kompetencje władcze, nie wydają więc decyzji administracyjnych, które następnie mogą być wykonywane w drodze przymusu państwowego.
Prawo ochrony środowiska wyróżnia trzy instytucje ochrony środowiska:
Państwową Radę Ochrony Środowiska;
komisje do spraw oceny oddziaływania na środowisko;
fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Państwowa Rada Ochrony Środowiska jest organem doradczym i opiniodawczym ministra właściwego ds. środowiska.
Do zakresu działania rady należy:
opracowywanie dla ministra właściwego ds. środowiska opinii w sprawach ochrony środowiska;
przedstawianie propozycji i wniosków zmierzających do tworzenia warunków zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska oraz zachowania lub poprawy jego stanu.
Komisje ds. oceny oddziaływania na środowisko - funkcjonują na szczeblu centralnym (Krajowa Komisja do Spraw Ocen Oddziaływania na Środowisko) oraz na szczeblu wojewódzkim (wojewódzkie komisje do spraw oddziaływania na środowisko).
Krajowa Komisja do Spraw Ocen Oddziaływania na Środowisko - jest organem opiniodawczo-doradczym ministra właściwego do spraw środowiska w zakresie ocen oddziaływania na środowisko.
Do zadań Krajowej Komisji należy w szczególności:
Wydawanie opinii w sprawach przedłożonych przez ministra właściwego ds. środowiska;
Monitorowanie funkcjonowania systemu ocen oddziaływania na środowisko oraz przedstawianie opinii i wniosków, w tym dotyczących metodologii i programów szkoleniowych w zakresie ocen oddziaływania na środowisko;
Wydawanie opinii w sprawach projektów aktów prawnych dotyczących systemu ocen oddziaływania na środowisko;
Współpraca z komisjami wojewódzkimi.
Wojewódzkie komisje ds. ocen oddziaływania na środowisko - są organami opiniodawczo-doradczymi wojewodów w zakresie ocen oddziaływania na środowisko.
Do ich zadań należy:
Wydawanie opinii w sprawach przedłożonych przez wojewodę w związku z jego uprawnieniami w zakresie ocen oddziaływania na środowisko;
Przedstawianie opinii i wniosków dotyczących rozwoju programów szkoleniowych w zakresie ocen oddziaływania na środowisko;
Współpraca z Komisją Krajową i innymi komisjami wojewódzkimi.
Przewodniczącego Krajowej Komisji, zastępców, sekretarza i członków Komisji Krajowej, w liczbie od 40 do 60, powołuje i odwołuje minister właściwy ds. środowiska spośród przedstawicieli nauki, praktyki oraz organizacji ekologicznych.
Przewodniczących wojewódzkich komisji, zastępcę, sekretarza i członków komisji od 20 do 40, powołuje i odwołuje wojewoda w porozumieniu z marszałkiem województwa spośród przedstawicieli nauki, praktyki oraz organizacji ekologicznych.
Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - to instytucja powołana do gospodarowania środkami pochodzącymi z opłat i kar ekologicznych. Ma on strukturę czteroszczeblową.
Wyróżnia się:
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej;
wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej;
powiatowe fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej;
gminne fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej.