DR K. ŻAK
CONTROLLING FINANSOWY
02.10.2011
ĆWICZENIA 1
LITERATURA:
M. Sierpińska, B. Niedbała, „Controlling operacyjny w przedsiębiorstwie”,
pod red. E. Nowaka, „Controlling w przedsiębiorstwie - koncepcje i instrumenty”,
E. Nowak, „Zaawansowana rachunkowość zarządcza”,
H.J. Vollmith, „Controlling”,
miesięcznik: „Controlling i rachunkowość zarządcza”,
Leszczyński, Wnuk, „Controlling”.
CELE PRZEDSIĘBIORSTWA:
zysk - osiągnięcie stoy zwrotu z zainwestowanego kapitału,
osiąganie pozycji na rynku,
rozwój,
zatrudnienie i utrzymanie zatrudnienia,
budowanie marki,
innowacyjność - wprowadzanie nowych wersji produktów,
instytucja państwa (realizowanie potrzeb ludzkich, rozwiązywanie problemów społeczno-socjalnych, funkcja redystrybucyjna budżetu),
minimalizacja kosztów, racjonalizacja zysków,
utrzymanie płynności finansowej,
podnoszenie kwalifikacji pracowników,
wchodzenie na nowe rynku zbytu,
potrzeby kapitałowe (kredyty inwestycyjne),
odpowiednie utrzymanie struktury kapitałowej przedsiębiorstwa,
dźwignia finansowa,
ryzyka finansowe - bankructwo itp.,
pozyskiwanie nowych klientów.
CELE STRATEGICZNE |
CELE PRAKTYCZNO-OPERACYJNE |
- cele długoterminowe - utrzymanie kapitału, - stopa zwrotu z kapitału. |
- w przeciągu 1 roku, - płynność finansowa. |
OTOCZENIE TURBULENTNE - mimo dobrego pomysłu, wpływ otoczenia, czynników technicznych i ekonomicznych, zaczynają się wahania, konkurencja na rynku.
Otoczeniem tym są czynniki zewnętrzne, złożoność, wielość czynników zewnętrznych, nie przewidywalność otoczenia.
Intensywność wpływu otoczenia na funkcjonowanie przedsiębiorstwa - relacja z klientami i dostawcami.
Szybkość i dynamika zmian.
Osiągnięcie celów długoterminowych i krótkoterminowych nie jest proste, jednak przedsiębiorstwa próbują, a realizacje celów wiąże się z obiektem strumieni pieniężnych w przedsiębiorstwie.
OBIEG STRUMIENI PIENIĘŻNYCH W PRZEDSIĘBIORSTWIE
CONTROLLING FINANSOWY:
Wyodrębniony z punktu widzenia obszaru, dziedziny, którego dotyczy, jest controllingiem dziedzinowym, funkcyjnym,
Jest metodą sterowaną i wspomagania procesu podejmowania decyzji, która pozwala optymalizować skutki tych decyzji w różnych obszarach działalności przedsiębiorstwa,
Obejmuje wspomaganie realizacji funkcji finansowej i jest utożsamiany z planowaniem, sterowaniem, realizacją i koordynowaniem procesów finansowych tj.:
utrzymanie równowagi finansowej,
zapewnienie płynności finansowej krótko- i długoterminowej,
określenie i pokrycie zapotrzebowania na kapitały przeznaczone na finansowanie działalności operacyjnej i rozwojowej.
Ograniczenie ryzyka w procesach finansowych przedsiębiorstwa,
Szerokie ujęcie controllingu finansowego to określenie go jako między funkcji, które wspomaga zarządzanie przedsiębiorstwem, ze szczególnym uwzględnieniem:
wyposażenia w informacje,
koordynację rozwiązywania problemów,
kontrolę ich skutków w całym łańcuchu tworzenia wartości.
16.10.2011
ĆWICZENIA 2
CEL CONTROLLINGU FINANSOWEGO - niedopuszczenie do powstania kryzysowej sytuacji w dziedzinie finansów.
ZAKRES- to cała działalność finansowa charakteryzowana przez wskaźniki analityczne i syntetyczne przede wszystkim sprawozdawczości finansowej oraz rachunkowości zarządczej.
METODY rachunkowości zarządczej oraz niektóre techniki zarządzania.
APLIKACYJNOŚĆ (planowanie, sterowanie, monitorowanie parametrów finansowych wykorzystywanych w rachunkowości zarządczej oraz finansowej),
UWARUNKOWANIA (stosowanie, wykorzystywanie rachunkowości finansowej, zarządczej, posiadanie systemów informacyjno-informatycznych),
TRYB PODEJMOWANIA DECYZJI (uruchomienie środków decentralizowania, zarządzania poprzez ośrodki odpowiedzialności, centra gospodarowania).
WYKORZYSTANIE: planowania, sterowania oraz monitorowania parametrów finansowych wykorzystywanych w rachunkowości zarządczej oraz finansowej.
WARUNKI:
Stosowanie, prowadzenie rachunkowości finansowej i zarządczej.
Posiadanie systemów informacyjno- informatycznych.
Tryb podejmowania decyzji - wdrożenie systemu decentralizacji zarządzania poprzez funkcjonowanie ośrodków odpowiedzialności.
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA |
RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA |
- odbiorcy wewnętrzni (zarząd przedsiębiorstwa, kierownicy, pośrednich szczebli zarządzenia, pracownicy wykonawczy - idea decentralizacji zarządzania). |
- generuje informacje dla odbiorców zewnętrznych (akcjonariuszy, wierzycieli, urzędów skarbowych, potencjalnych inwestorów, udziałowców, urzędów statystycznych). |
PODSTAWA PRAWNA |
|
- nie ma wytycznych sankcjonowanych prawnie, - zbiór informacji w kontekście jego otoczenia, aby ułatwić managerom postępowanie, dzialalnie. |
- obligatoryjna, ma swoje unormowania prawne (ustawa o rachunkowości, kodeks handlowy, prawo podatkowe, przepisy komisji papierów wartościowych, rozporządzenia rady ministrów, przepisy prawa międzynarodowego, 4 dyrektywa UE). |
CECHY INFORMACJI |
|
- istotność z punktu widzenia procesu decyzyjnego, - czas pozyskania tych informacji. |
- charakter rzetelności, dokładność, ciągłość i sprawdzalność danych. |
WYMIAR CZASOWY INFORMACJI |
|
- informacje dotyczą przeszłości, ex ante, - informacje dotyczą prognoz planowanych zdarzeń. |
- informacje o charakterze ex post, - dotyczące minionych zdarzeń. |
CZĘSTOTLIWOŚC GROMADZENIA INFORMACJI |
|
- brak wymogów periodycznych, - rok, kwartał, miesiąc, tydzień, ad hoc-na dany moment. |
- ścisła periodyzacja danych, - opracowanie w skali roku, kwartału, miesiąca. |
PRZEDMIOT INFORMACJI |
|
- informacje o charakterze wartościowym i ilościowym, opisowym i jakościowym. |
- informacje o charakterze wartościowym. |
RODZAJ KONTROLI |
|
- przydatność informacji z punktu widzenia efektywności procesów zarządzania. |
- kontrola zewnętrzna prowadzona przez biegłych rewidentów, - kontrola wewnętrzna - służby finansowe przedsiębiorstwa. |
WYMOGI DOTYCZĄCE STANDARYZACJI I FORMATU |
|
- sporządzane według środków odpowiedzialności, - stanowią wewnętrzny zasób przedsiębiorstwa, - nie ma obowiązku ich upubliczniania i publikowania, - nie podlega standardom krajowym i międzynarodowym. |
- musi być określony format dokumentów, - są jawne i publiczne. - podlegają standardom krajowym i międzynarodowym a także normom akceptowanych przez praktykę gospodarczą.
|
WYDATKI- każde rozchodowanie środków pieniężnych bez względu na cel.
- np. wypłata wynagrodzenia, spłacone kary umowne, spłacone odsetki o charakterze sankcyjnym, naliczone dywidendy od wyniku finansowego, opłata polis ubezpieczeniowych, spłacenie zobowiązań kredytem bankowym, wsparcie akcji charytatywnych.
NAKŁADY PRODUKCYJNE - jest to zużycie pracy uprzedmiotowionej w środkach pracy i przedmiotach pracy oraz użycie pracy żywej związane z realizacją procesów gospodarczych przedsiębiorstw wyrażone w jednostkach naturalnych.
KOSZTY- jest to zużycie pracy uprzedmiotowionej w środkach pracy i przedmiot pracy oraz zużycie celów gospodarczych przedsiębiorstwa wyrażonych w jednostkach pieniężnych.
Koszt- jest to wartościowe wyrażenie poniesionych nakładów.
STRATA- jest to bez ekwiwalentne i nie uzasadnione zużycie zasobów majątkowych przedsiębiorstwa.
NOŚNIK KOSZTÓW -jest to jednostkowa ilość produkcji, usługi lub czasu w odniesieniu do której ustalane są koszty.
OŚRODEK ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA KOSZTY- każda wyodrębniona część w przedsiębiorstwie w odniesieniu do której ustalane są koszty. Ośrodkami odpowiedzialnymi za koszty mobą być komórka organizacyjna, filia, wyodrębnione stanowiska pracy, wyodrębniona część sprzedaży.
KOSZTY DZIELIMY NA:
Koszty całkowite( globalne)- są to koszty poniesione w związku z wyprodukowaniem całej masy wyrobów i świadczeniem wszystkich usług w danym czasie.
Koszty jednostkowe- są wynikiem kalkulacji (wyliczenia) kosztów całkowitych i odniosą się do jedności ściśle określonej jednostki wyrobu i usługi w danym czasie.
KOSZT KRAŃCOWY (MARGINALNY) - informuje nas o tym jak zmienią się koszty całkowite, jeżeli nastąpi przyrost produkcji o jedną jednostkę.
KOSZT RÓŻNICZKOWY - informuje nas o tym jak zmieniają się koszty całkowite jeżeli nastąpi przyrost produkcji o pewną określoną liczbę jednostek.
UKŁAD RODZAJOWY KOSZTÓW:
Układ rodzajowy kosztów- grupuje pierwotne jednorodne składniki kosztów własnych, które z punktu widzenia danego przedsiębiorstwa stanowią proste elementy procesu pracy.
Do układu rodzajowego zaliczamy:
Koszty amortyzacji
Zużycie fizyczne
Zużycie moralne
Zużycie wartości materialnych i prawnych.
Koszty zużycie materiałów i energii- zużycie materiałów, i surowców, nośniki energii elektrycznej, wodnej, gazowej oraz półfabrykaty obcej produkcji.
Koszty usługi obcej- koszty obróbki obcej, koszty usług transportu, remontów i inne (koszty poczty, telekomunikacyjnych, bankowych, komunikacyjnych)
Koszty wynagrodzeń- koszty płac pracowników od szczebla najwyższego do najniższego.
Koszty narzutów na wynagrodzenia lub koszty świadczeń na rzecz pracowników
Składki na ZUS
Prowadzone fundusze specjalne
Podatki kosztowe
Podatek gruntowy
Podatek od nieruchomości
Koszty podróży służbowej
Inne koszty rodzajowe.
Układ rodzajowy kosztów jest podstawą do wyodrębnienia 2 podsystemów kosztów.
Pierwszy podsystem dzieli koszty układu rodzajowego na:
Koszty proste
Koszty złożone
Drugi podsystem dzieli koszty układu rodzajowego na:
Koszty materialne
Koszty nie materialne
UKŁAD KALKULACYJNY KOSZTÓW:
Układ kalkulacyjny kosztów dzieli koszty na:
BEZPOŚREDNIE - to takie, które na podstawie dokumentacji źródłowej można wprost odnieść do jednostki kalkulacyjnej. Obejmują one:
a. koszt zużycia materiałów bezpośrednich ( koszty zużytych materiałów, surowców, opakowań, materiałów pomocniczych.)
b. koszty zużycia energii i paliwa technologicznego
c. koszt płac bezpośrednich wraz z narzutami
d. inne koszty bezpośrednie i koszty przygotowania nowej produkcji, koszty obróbki obcej, koszty zużycia narzędzi i przyrządów specjalistycznych, koszty przygotowania ekspertyz techniczno- technologicznych związanych z daną produkcją .
POŚREDNIE - to takie, które na podstawie dokumentacji źródłowej nie można wprost odnieść do jednostki kalkulacyjnej.
Koszty wydziałowe- koszty wydziału ruchu, są to koszty poniesione w związku z utrzymaniem w ruchu maszyn i urządzeń danego wydziału np. koszt remontów bieżących, koszt smarów, energii w części wydziału.
Koszty ogólnowydziałowe - są ponoszone w związku z utrzymaniem wydziału jako całości np. koszty płacy kierownika wydziału, koszty utrzymania czystości na wydziale , koszt zużytej energii na ogrzanie lub oświetlenie wydziału
Koszty zarządu-ogólnozakładowe ponoszone w związku z funkcjonowaniem zarządu oraz komórek świadczących usługi na rzecz zarządu (materiały biurowe, koszty zużycia energii na oświetlenie miejsc pracy, koszty utrzymania radcy prawnego)
Koszty ogólno-produkcyjne, które ponoszone są w związku z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa jako całości np. utrzymanie straży przemysłowej, koszt oświetlenia terenu przedsiębiorstwa.
Koszty zakupu- ponoszone w związku z nabyciem materiałów, surowców i półfabrykatów i przemieszczeniem ich do magazynu bądź na stanowisko pracy np. koszty transportu, koszty rozładunku, sortowania, magazynowania.
Koszty sprzedaży- ponoszone w związku ze zbyciem wytworzonych wyrobów lub świadczonych usług i dostarczenie ich do odbiorcy pośredniego lub finalnego koszty: załadunku, transportu, ubezpieczenia transportu, reklamy, opakowań itp.
Układ kalkulacyjny kosztów jest podstawą do wyodrębnienia tzw. wielkości zagregowanych
Koszty przerobu- jest to suma kosztu
Płac bezpośrednich
Kosztów wydziałowych.
Techniczny koszt wytworzenia zwany także wydziałowym kosztem wytworzenia:
Koszty bezpośrednie
Koszty wydziałowe
Koszty zakupu
Zakładowy koszt wytworzenia zwany fabrycznym kosztem wytworzenia:
Koszt wytworzenia
Koszty bezpośrednie
Koszty wydziałowe
Koszty zarządu
Koszty zakupu
Całkowite koszty własne:
Koszt wytworzenia
Koszt sprzedaży.
Podział kosztów ze względu na zmianę wielkości produkcji
Koszty całkowite koszty jednostkowe
Koszty koszty
wielkość produkcji wielkość produkcji
KOSZTY STAŁE wyróżnia się:
bezwzględnie stałe - to te koszty, które nie zmieniają się wraz ze zmianą wielkości produkcji - f. stała,
względnie stałe (skokowo) - są to koszty, które zachowują się jak koszty bezwzględnie stałe w pewnych przedziałach wielkości produkcji. Czynnikiem, który powoduje skokowy przyrost kosztów jest przyrost zdolności wytwórczych przedsiębiorstw.
KOSZTY ZMIENNE -reagują na zmiany wielkości produkcji,
Koszty zmienne proporcjonalne - są to koszty rosnące, gdzie jednostkowym przyrostom produkcji odpowiadają proporcjonalne przyrosty kosztów.
Koszty progresywne - koszty o charakterze rosnącym, rosną szybciej niż wzrasta wielkość produkcji.
Koszty degresywne - o charakterze rosnącym, rosną wolniej niż wzrasta wielkość produkcji.
Koszty regresywne - maleją wraz ze wzrostem wielkości produkcji, trudno znaleźć przykład w gospodarce.
30.10.2011
ĆWICZENIA 3
RACHUNKI KOSZTÓW - mają nam odpowiedzieć na pytania - ile nas kosztuje prowadzenie działalności i jakie jesteśmy w stanie osiągnąć zyski.
Rachunek kosztów- jest wyodrębnionym podsystemem informacyjnym w systemie ewidencyjnym rachunkowości.
Rachunek kosztów- jest to ogół czynności zmierzających do ustalenia zużycia pracy żywej oraz pracy uprzedmiotowionej w środkach pracy i przedmiotach pracy. W związku z realizacją założonych celów w określonym czasie.
Zadania rachunków kosztów:
Pozwala przedstawić koszty w różnych przekrojach tzn. gdzie koszty powstały w związku z czym zostały poniesione i jaka jest wartość poniesionych kosztów.
Jest on podstawą do ustalenia cen wytwarzanych wyrobów. Ma ścisły związek z dochodowością przedsiębiorstwa.
Umożliwia sterowanie procesami gospodarczymi z punktu widzenia poniesionych kosztów:
a) porównując je do wartości z przeszłości.
b) porównując je do wartości planowanych.
c) porównując je do kosztów innych podmiotów gospodarczych.
d) porównując je do uzyskanych przychodów.
2 PODSTAWOWE RACHUNKI KOSZTÓW:
Tradycyjny rachunek kosztów ( pełny)- jest to rachunek, który był przystosowany do przedsiębiorstw działających w orientacji produkcyjnej. Jest to rachunek oparty na kosztach historycznych. Dzieli koszty na koszty bezpośrednie i koszty pośrednie, są rozliczane za pomocą kluczy rozliczeniowych.
Koszt jednostkowy wyrobu ustalany jest na podstawie pełnego zużycia wszystkich czynników produkcji. Na wysokość całkowitych kosztów przedsiębiorstwa wpływa tylko jedna zmienna a jest nią wielkość produkcji.
RACHUNEK KOSZÓT PEŁNYCH
Był przystosowany do przedsiębiorstw działających w orientacji produkcyjnej. Jest to rachunek oparty na kosztach historycznych, dzieli koszty na bezpośrednie i pośrednie.
Koszty pośrednie - rozliczane za pomocą kluczy doliczeniowych, rozdziela pomiędzy produkowane wyroby.
Koszty jednostkowy wyrobu ustalany jest na podstawie:
pełnego zużycia wszystkich czynników produkcji, n
na wysokość całkowitych kosztów firmy wpływa tylko jedna zmienna i wielkość produkcji.
Techniczny koszt wytworzenia- to produkcja zakończona, produkcja nie zakończona
Główne zalety tradycyjnego(pełnego) rachunku kosztów:
Jest to rachunek, który służy w podejmowaniu decyzji w długim horyzoncie czasu. Zgodnie z zasadą, iż uzyskane przychody powinny pokryć wszystkie poniesione koszty.
Jest to rachunek zgodny z zasadami sprawozdawczości finansowej.
Wady tradycyjnego(pełnego) rachunku kosztów:
1. Coraz mniejsza przydatność tego rachunku dla przedsiębiorstw działających w turbulentnym ( zmiennym, dynamicznym) otoczeniu.
2. Dobór właściwych kluczy doliczeniowych. Jest istotne to jaką wielkość będzie .............
3. Proporcjonalność kosztów pośrednich.
4. Rachunek ten nie uwzględnia stopnia wykorzystania zdolności wytwórczych przedsiębiorstwa.
Kj= Kjb+ Kjp
Kj- koszt jednostkowy
Kjb- koszt jednostkowy bezpośredni
Kjp- koszt jednostkowy pośredni
Utrudnia poprawną dezagregację wyniku funkcjonowania jednostek wewnętrznych a co za tym idzie uniemożliwia określenie odpowiedzialności tych jednostek za ponoszone koszty i osiągane przychody.
RACHUNEK KOSZTÓW ZMIENNYCH
RACHUNEK KOSZTÓW ZMIENNYCH - jego istotą jest podział kosztów na koszty zmienne i koszty stałe.
Zakłada się że koszty zmienne są kosztami zmiennymi proporcjonalnymi. Produktom przypisuje się tylko koszty zmienne.
Natomiast koszty stałe traktowane są jako koszty okresu sprawozdawczego i w całości odnoszone do wyniku tego okresu. Mówimy że koszty stałe są kosztami gotowości produkcyjnej przedsiębiorstwa
Do podstawowych zalet rachunku kosztów zmiennych zaliczamy:
Jest to rachunek, który służy procesom decyzyjnym w krótkim czasie.
Rachunek dostarcza informacje o kształtowaniu się jednostkowych kosztów zmiennych wyrobów oraz kosztów zmiennych przedsiębiorstwa.
Jest on podstawą do szybkiej i syntetycznej oceny przedsiębiorstwa z punktu widzenia zysku oraz marży brutto.
Stwarza podstawy do decentralizacji procesu zarządzania i ustalania odpowiedzialności podmiotów wewnętrznych za uzyskane przychody i poniesione koszty.
Główne wady rachunku kosztów zmiennych:
Nadmiernie koncentruje uwagę menadżerów na kosztach zmiennych produktu przedsiębiorstwa i nie docenia kształtowania się struktury kosztów stałych.
Problemy w zakresie podziałów kosztów na koszty stałe i koszty zmienne.
Nie jest to rachunek, który spełnia wymogom sprawozdawczości finansowej.
WIELOSTOPNIOWY RACHUNEK KOSZTÓW I WYNIKÓW
Wielostopniowy rachunek kosztów i wyników ma zastosowanie wówczas gdy jesteśmy w stanie wyodrębnić indywidualne koszty stałe wytwarzanych wyrobów, świadczonych usług podmiotów wewnętrznych przedsiębiorstwa ,linii produkcyjnej, klientów. Jeżeli takie możliwości istnieją to jesteśmy w stanie określić wiele stopni marż na pokrycie kosztów stałych o różnym zakresie. Oznacza to możliwość oceny rentowności produktu, usługi podmiotu wewnętrznego, klienta, linii produkcyjnej.
Wielostopniowy rachunek kosztów:
1.Wyróżnia 3grupy kosztów stałych
a) stałe pośrednie koszty produkcji
b) koszty sprzedaży
c) koszty ogólnego zarządu
Schemat:
Przychody ze sprzedaży produktów
- (zmienne koszty wytworzenia)
Marża brutto I-go stopnia
-( stałe koszty wytworzenia)
Marża brutto II- go stopnia
-( koszty sprzedaży)
Marża brutto III-go stopnia
-( koszty ogólne zarządu)
= Wynik finansowy
Przykład:
Przedsiębiorstwo osiągnęło przychód ze sprzedaży w kwocie 900 000 zł. Zestawienie kosztów działalności jest następujące:
1. zużycie środków trwałych w wydziale produkcyjnym 40 000 zł
2. zużycie narządzi specjalistycznych 5 000 zł
3. płace bezpośrednie wraz z narzutami 100 000 zł
4. materiały bezpośrednie 425 000 zł
5. podatki, ubezpieczenia i opłaty 30 000 zł
6. wynagrodzenie kierownictwa i administracji 60 000 zł
7. wynagrodzenie nadzoru technicznego 40 000 zł
8. premie dla pracowników bezpośrednio produkcyjnych 20 000 zł
9. energia na cele ruchu 40 000 zł
10. energia na cele ogólno-wydziałowe 10 000 zł
11. energia na cele zarządu 5 000 zł
12. materiały biurowe 5 000 zł
13. materiały na cele ruchu (smary, części zamienne) 20 000 zł
14. koszty reklamy 10 000 zł
15. remonty bieżące 20 000 zł
16. koszty transportu wyrobów do odbiorców 10 000 zł
Należy uporządkować koszty według grup układu kalkulacyjnego z rozróżnieniem na koszty stałe i koszty zmienne.
Proszę przeprowadzić wielostopniowy rachunek kosztów i wyników.
Rozwiązanie:
Koszty bezpośrednie (zmienne)
1. materiały bezpośrednie 425 000 zł
2. płace bezpośrednie wraz z narzutami 100 000 zł
3. zużycie narzędzi specjalistycznych 5 000 zł
4. premia dla pracowników bezpośrednich 20 000 zł
Razem: 550 000 zł
Koszty wydziału ruchu (zmienne)
1.energia na cele ruchu 40 000 zł
2. materiały na cele ruchu 20 000 zł
3. remonty bieżące 20 000 zł
Razem: 80 000 zł
Koszty ogólno-wydziałowe (stałe koszty produkcyjne)
1. zużycie środków trwałych w wydziale produkcji (amortyzacja) 40 000 zł
2. wynagrodzenie nadzoru technicznego 40 000 zł
3. energia na cele ogólno-wydziałowe 10 000 zł
Razem: 90 000 zł
Koszty Ogólnego Zarządu ( koszty stałe)
1. Podatki, ubezpieczenie, opłaty 30 000 zł
2. wynagrodzenie kierowników i administracji 60 000 zł
3. energia na cele zarządu 5 000 zł
4. Materiały biurowe 5 000 zł
Razem: 100 000 zł
Koszty Sprzedaży
1. Kosztu reklamy 10 000 zł
2. Koszty transportu wyrobów do odbiorców 10 000 zł
Razem: 20 000 zł
Wielostopniowy Rachunek kosztów i wyników
Przychody ze sprzedaży 900 000 zł
K. zmienne - 630 000 zł
Marża brutto przedsiębiorstwa = 270 000 zł
Koszty wytworzenia ( produkcyjne) - 90 000 zł koszty ogólno-wydziałowe
Wynik produkcyjny brutto = 180 000 zł
Koszty sprzedaży - 20 000 zł
Wynik handlowy brutto = 160 000 zł
Koszty Zarządu - 100 000 zł
Wynik finansowy przedsiębiorstwa = 60 000
27.11.2011
ĆWICZENIA 4
Przykład:
Przedsiębiorstwo zajmuje się wytwarzaniem i sprzedażą wyrobów w ramach dwóch grup asortymentowych:
sza grupa asortymentowa) znajdują się wyroby A, B, C.
ga grupa asortymentowa) znajdują się wyroby D, E, F.
Zestawienie przychodów ze sprzedaży oraz kosztów jest następujące:
|
A |
B |
C |
D |
E |
F |
Przychody ze sprzedaży |
1 500 |
2 400 |
3 600 |
1 900 |
2 800 |
3 200 |
Koszty zmienne |
700 |
1 100 |
1 800 |
1 000 |
1 300 |
1 500 |
Koszty stałe |
100 |
150 |
250 |
100 |
150 |
200 |
Koszty stałe przedsiębiorstwa wynosiły 2 900.
Na podstawie danych należy przeprowadzić wielostopniowy rachunek kosztów i wyników.
|
A |
B |
C |
D |
E |
F |
Przychody ze sprzedaży |
1 500 |
2 400 |
3 600 |
1 900 |
2 800 |
3 200 |
Koszty zmienne |
700 |
1 100 |
1 800 |
1 000 |
1 300 |
1 500 |
MB I° |
800 |
1 300 |
1 800 |
900 |
1 500 |
1 700 |
Koszty stałe |
100 |
150 |
250 |
100 |
150 |
200 |
MB II° |
700 |
1 150 |
1 550 |
800 |
1 350 |
1 500 |
Koszty stałe grup asortymentowych wyniosły: |
Gr 1) 800 |
Gr 2) 950 |
||||
MB III° |
700 + 1 150 + 1 550 - 800 = 2 600 |
800 + 1 350 + 1 500 - 950 = 2 700 |
MB I° - wyznaczenie marzy brutto 1-szego stopnia
MB I° = Przychody ze sprzedaży - Koszty zmienne
MB II° - wyznaczenie marzy brutto 2-go stopnia
MB II° = MB I° - Koszty stałe
MB III° - wyznaczenie marzy brutto 3-go stopnia
MB III° = MB II° A,B,C - Koszty stałe grup asortymentowych
Wynik finansowy brutto = MB III° (1gr, 2gr) - Koszty stałe przedsiębiorstwa
Wynik finansowy brutto = (2 600 + 2 700) - 2 900 = 2 400
METODY WYODRĘBNIANIA KOSZTÓW STAŁYCH I ZMIENNYCH:
METODA KSIĘGOWA,
METODY STATYSTYCZNE,
METODY MATEMATYCZNE.
METODA KSIĘGOWA:
- Polega na tym, że osoba zatrudniona w dziale controllingowym lub w dziale księgowości lub w dziale ewidencji kosztów, w oparciu o swoje doświadczenie, wiedzę, a także intuicję w sposób arbitralny, dokonuje podziału kosztów na koszty stałe i koszty zmienne.
- To metoda łatwa w stosowaniu, ale obarczona dużym subiektywizmem, dlatego może być ona stosowana tylko w niewielkich przedsiębiorstwach o nieskomplikowanym procesie wytwórczym.
- Jest to metoda szacunkowa (bardzo niedokładna), nie może być stosowana jako jedyna metoda wyodrębniania kosztów stałych i zmiennych.
- Osoba, która dokonuje podziału na koszty stałe i zmienne powinna być przez dłuższy czas związana z przedsiębiorstwem.
METODY STATYSTYCZNE:
y = ax + b
(funkcja liniowa)
Ki = Ks + Kjz * xi
Ki - koszty całkowite
Ks - koszty stałe
Kjz - koszt jednostkowy zmienny
xi - wielkość produkcji
Szereg czasowy o 6 obserwacjach:
|
xi |
Ki |
I |
80 |
10 200 |
II |
90 |
10 900 |
III |
100 |
12 100 |
IV |
80 |
10 800 |
V |
120 |
13 700 |
VI |
110 |
12 500 |
∑ |
580 |
70 200 |
Graficzna metoda wyznaczania linii regresji:
13 700 = 3 100 + 120 kjz
kjz = (13 700 - 3 100) / 120
kjz = 88 ,33
- funkcja opisująca linię regresji.
Metoda najmniejszych kwadratów: - metoda bardzo dokładna.
Kjz = |
n * ∑ xi * Ki - ∑ xi *∑ Ki |
|
n * ∑ xi 2 - (∑ xi )2 |
n - liczba obserwacji w szeregu czasowym
Ki - koszty poniesione w poszczególnych okresach
|
xi * Ki |
xi 2 |
I |
80 * 10 200 = 816 000 |
6 400 |
II |
981 000 |
8 100 |
III |
1 210 000 |
10 000 |
IV |
864 000 |
6 400 |
V |
1 644 000 |
14 400 |
VI |
1 375 000 |
12 100 |
∑ |
6 890 000 |
57 400 |
Kjz = |
6 * 6 890 000 - 580 * 70 200 |
= 78 |
|
6 * 57 400 - (580)2 |
|
Ks = K - x * kjz
Ks = |
∑ Ki |
- |
∑ xi |
* kjz |
|
n |
|
n |
|
Ki = 4 160 + 78 xi
Miarą dopasowania parametrów kosztów stałych i zmiennych jest tzw. współczynnik indeterminacji liniowej (współczynnik zbieżności liniowej).
WSPÓŁCZYNNIK INDETERMINACJI LINIOWEJ informuje o tym, jaka część zmienności kosztów całkowitych nie została wyjaśniona zmianami wielkości produkcji.
|
|
|
|
I |
10 400 |
40 000 |
2 250 000 |
II |
11 180 |
78 400 |
640 000 |
III |
11 960 |
19 600 |
160 000 |
IV |
10 400 |
160 000 |
810 000 |
V |
13 520 |
32 400 |
4 000 000 |
VI |
12 740 |
57 600 |
640 000 |
∑ |
X |
388 000 |
8 500 000 |
Stopień dopasowania parametrów kosztów stałych
Zmiana kosztów całkowitych w 4,56% nie zostało wyjaśnione zmianą wielkości produkcji. ?
METODY MATEMATYCZNE:
I . UJĘCIE STATYSTYCZNE:
- jest stosowane w przypadku zależności liniowej pomiędzy kosztami a wielkością produkcji.
II . UJĘCIE DYNAMICZNE:
- jest stosowane wówczas, kiedy ta zależność ma charakter inny niż liniowy i może być przedstawiony za pomocą wielomianu funkcji wykładniczej czy funkcji logarytmicznej.
- w tym ujęciu do wyznaczenia kosztów stałych oraz kosztów jednostkowych zmiennych wykorzystuje się pochodne 1-szego i 2-giego stopnia.
Kjz = K' = |
∆k |
= |
K2 - K1 |
|
∆x |
|
X2 - X1 |
K' - jednostkowy koszt krańcowy
X2 - wielkość produkcji w największym szeregu czasowym
X1 - wielkość produkcji w najmniejszym szeregu czasowym
K2 - koszty poniesione przey produkcji x2
K1 - koszty poniesione przy produkcji x1
KS = KR - koszt rezydualny - różnica pomiędzy całkowitymi kosztami przy danej wielkości produkcji skrajnej a całkowitymi kosztami przy danej produkcji ekstremalnej.
Współczynnik elastyczności kosztów:
- relatywna zmiana kosztów do relatywnej zmiany wielkości produkcji.
E ˃ 1 - koszty progresywne
E = 1 - koszty zmienne proporcjonalne
0 ˂ E ˂ 1 - koszty degresywne
E ˂ 0 - koszty regresywne
Zad.
Na podstawie funkcji kosztów: k = 192 628 + 21,61 xi, proszę wyznaczyć współczynnik elastyczności kosztów dla produkcji 46 sztuk i dla produkcji 58 sztuk.
11.12.2011
ĆWICZENIA 5
METODY WYZNACZNIA PROGÓW RENTOWNOŚCI:
Metoda wyznaczania progów rentowności
DLA PRODUKCJI JEDNOASORTYMENTOWEJ:
Założenia:
Zakładamy, że zależności pomiędzy kosztami, a wielkością produkcji ma charakter liniowy.
Ilość produkcji jest równa ilości sprzedaży, a wartość produkcji jest równa wartości sprzedaży (wszystko, co jest wytworzone zostaje sprzedane).
Interpretacja graficzna:
S = K => Z=0
S=K <- Minimalny poziom rentowności dla zysku przedsiębiorstwa => Z= 0
Minimalny wymóg rentowności jest osiągany przez przedsiębiorstwo wówczas,
gdy spełnione jest równanie:
przychody ze sprzedaży pokrywają poniesione koszty S=K,
a to oznacza, ze zysk przedsiębiorstwa jest równy 0, Z=0.
S=K => Z=0
ILOŚCIOWY PRÓG RENTOWNOŚCI:
PRx = |
Ks |
= |
Ks |
|
m |
|
Cj - Kjz |
Podaje się w jednostkach tj. kg, m, szt, l, tony
m- jednostkowa marża zysku
m = Cj - Kj
Cj- cena jednostkowa
Kjz - koszt jednostkowy zmienny
JAKOŚCIOWY PRÓG RENTOWNOŚCI:
PRs = |
Ks |
= |
PRx * Cj |
|
|
|
|
Podaje się w złotych
1 - |
Kjz |
|
Cj |
Stopa marży brutto =
Ujęcie względne /wartościowe |
Ujęcie bezwzględne /procentowe |
||
SB = S - PRs |
SB% = |
S - PRs |
* 100 |
|
|
S |
|
SB - Strefa Bezpieczeństwa / Margines Bezpieczeństwa / Marża Bezpieczeństwa
S - przychody ze sprzedaży osiągane bądź planowane
PRÓG RENTOWNOŚCI - to taka ilość produkcji i taka jej wartość, która pozwala osiągnąć minimalny wymóg rentowności.
MARGINES BEZPIECZEŃSTWA - informuje nas o tym, o jaką wartość bądź o jaki % mogą zmniejszyć się przychody ze sprzedaży , a przedsiębiorstwo nie będzie ponosiło strat.
Metoda wyznaczania progów rentowności
DLA PRODUKCJI WIELOASORTYMENTOWEJ:
Istnieją dwie metody wyznaczania progów rentowności dla produkcji wieloasortymentowej:
Ujęcie analityczne
METODA SEGMENTOWA (założenia w/w są aktualne)
Stosuje się wówczas, kiedy mamy dokładne informacje o indywidualnych kosztach stałych wytwarzanych wyrobów
A,B,C - trzy asortymenty wyrobów
PRxA = |
KsA + |
mA |
* Ksx |
|
|
mA + mB + mC |
|
|
mA |
PRxB = |
KsB + |
mB |
* Ksx |
|
|
mA + mB + mC |
|
|
mB |
PRxC = |
KsC + |
mC |
* Ksx |
|
|
mA + mB + mC |
|
|
mC |
Przykład:
Przedsiębiorstwo wytwarza trzy asortymenty wyrobów A, B, C.
Dane ich dotyczące:
|
A |
B |
C |
Cj (zł/szt.) |
30 zł./szt. |
20 zł./szt. |
10 zł./szt. |
Kjz (zł./szt.) |
20 zł./szt. |
15 zł./szt. |
5 zł./szt. |
Ks - koszty stałe |
1 000 zł. |
1 500 zł. |
1 000 zł. |
Pozostałe koszty stałe przedsiębiorstwa wyniosły 2 000 zł.
Na podstawie danych wyznacz ilościowe i wartościowe progi rentowności dla tej produkcji
Rozwiązanie:
1 - |
Kjz |
|
Cj |
Stopa marży brutto =
PRxA = |
1 000 zł.+ |
10 zł./szt. |
* 2 000 |
|
|
20 zł./szt. |
|
|
10 zł./szt. |
PRxB = |
1 500 zł.+ |
5zł./szt. |
* 2 000 |
|
|
20 zł./szt. |
|
|
5 zł./szt. |
PRxC = |
1 000 zł.+ |
5 zł./szt. |
* 2 000 |
|
|
20 zł./szt. |
|
|
5 zł./szt. |
Przedsiębiorstwo osiągnie minimalny wymóg rentowności, jeżeli wytworzy i sprzeda 200szt. wyrobu A, 400 szt. wyrobu B i 300 szt. wyrobu C.
PRsA= 200szt * 30zł/szt.= 6000
PRsB= 400szt * 20zł/szt.= 8000
PRsC= 300szt * 10zł/szt.= 3000
SUMA: 17 000 zł.
Wartość progu rentowności dla tej produkcji musi wynieść 17 000 zł.
METODA UDZIAŁOWA
PRx = |
Ks |
|
m |
m = ∑ (Cj - Kjz) * µi
µ- udział w sprzedaży danego asortymentu
PRs = PRx * C
C= ∑ Cj * µi
Przykład:
Przedsiębiorstwo wytwarza trzy asortymenty A, B, C
Dane są następujące
|
A |
B |
C |
Cj (zł/szt.) |
30 zł./szt. |
25 zł./szt. |
40 zł./szt. |
Kjz (zł./szt.) |
25 zł./szt. |
20 zł./szt. |
30 zł./szt. |
µi |
10% |
40% |
50% |
Koszty stale przedsiębiorstwa wynoszą 150 000 zł.
Proszę wyznaczyć ilościowe i wartościowe progi rentowności.
Rozwiązanie:
PRx = |
150 000 |
|
7,5 zł./szt. |
m = 5zł/szt * 0,1 + 5zł/szt * 0,4 + 10zł/szt *0,5 = 7,5zł/szt.
Przedsiębiorstwo osiągnie minimalny wymóg rentowności,
jeżeli wyprodukuje i sprzeda 20 000 szt. wyrobów.
(Ta wielkość nazywana jest ogólnym progiem rentowności).
Ilościowy próg rentowności:
PRxA = 20 000 * 0,1 = 2 000
PRxB = 20 000 * 0,4 = 8 000
PRxC = 20 000 * 0,5 =10 000
SUMA: 20 000
Przedsiębiorstwo osiągnie minimalny poziom rentowności, jeśli wytworzy i sprzeda 2 000 szt. wyrobu A, 8 000szt. wyrobu B i 10 000 szt. wyrobu C.
Wartościowy próg rentowności:
PRs = PRx * C = 20 000szt. * 33zł/szt.= 660 000 zł.
C = 30zł/szt * 0,1 + 25zł/szt * 0,4 + 40zł/szt * 0,5 = 33zł/szt.
Przy ustalonej strukturze asortymentowej, wartościowy próg rentowności
wynosi 660 000zł.
Metoda wyznaczenia progu rentowności
WG PRZECIĘTNEJ MARŻY BRUTTO:
Zadanie:
Przedsiębiorstwo wytwarza trzy asortymenty wyrobów.
Dane:
Sprzedaż w sztukach:
A. 10 000 szt
B. 30 000 szt.
C. 20 000 szt.
|
A |
B |
C |
Cj (zł/szt.) |
80 000 zł./szt. |
50 000 zł./szt. |
40 000 zł./szt. |
Kjz (zł./szt.) |
40 000 zł./szt. |
30 000 zł./szt. |
20 000 zł./szt. |
Koszty stałe przedsiębiorstwa wynoszą 60 000 000 mln zł.
Należy wyznaczyć globalną marzę brutto, zysk, próg rentowności oraz marżę bezpieczeństwa.
A: 40 000zł/szt.* 10 000 szt.= 40 000 000zł
B: 20 000zł/szt.* 30 000 szt = 60 000 000zł
C: 20 000zł/szt * 20 000 szt.= 40 000 000zł
GMB SUMA: 140 000 000
GMB- Globalna marża brutto
ZYSK = GMB - Ks
ZYSK = 140 000 000 - 60 000 000 = 80 000 000
Próg rentowności wg przeciętnej stopy marży brutto
S = Cj * xi
SA = 80 000 * 1 000 = 80 000 000
SB = 50 000 * 3 000 = 1 500 000 000
SC = 40 000 * 20 000 = 80 000 000
SUMA: 310 000 000zł.
Przedsiębiorstwo osiągnie minimalny wymóg rentowności, jeśli wytworzy i sprzeda swoje wyroby za 132 857 143zł.
Margines bezpieczeństwa
SB = 310 000 000 zł- 132 857143 zł= 177 142 857zł
- w ujęciu względnym to:
Przychody ze sprzedaży mogą się zmniejszyć się o 177 142 857 zł., bądź o 57,14%, a przedsiębiorstwo nie będzie generowało straty.
Zadanie:
Przedsiębiorstwo wytwarza jeden asortyment wyrobu
Dane:
Ks = 60 000 zł.
Cj = 20zł/szt
Kjz = 10zł/szt
Wielkość sprzedaży = 8 000szt.
Na podstawie danych odpowiedz:
Jaki jest próg rentowności ilościowy wartościowy i jaka jest strefa bezpieczeństwa?
Ile należy sprzedać wyrobu y, aby osiągnąć zysk= 30000zł?
Jaki poziom zysku osiągnięto by, gdyby udało się zredukować o 10% poziom kosztów zmiennych oraz zmniejszyć o 10tys. Koszty stałe ?
Jak należy zmienić cj sprzedaży, aby zachować założoną wielkość sprzedaży 8000szt i uzyskać zysk= 30000zł?
Jaka marża brutto zostanie osiągnięta z 1zł przychodu ze sprzedaży?
Odpowiedzi:
1. Jaki jest próg rentowności ilościowy wartościowy i jaka jest strefa bezpieczeństwa?
Przedsiębiorstwo osiągnie minimalny próg rentowności, jeśli wytworzy i sprzeda…………. .
2. Ile należy sprzedać wyrobu y, aby osiągnąć zysk= 30000zł?
Aby uzyskać zysk ze sprzedaży w kwocie 30 000zł., przedsiębiorstwo musi wytworzyc i sprzedać 9 000szt. wyrobów.
3. Jaki poziom zysku osiągnięto by, gdyby udało się zredukować o 10% poziom kosztów zmiennych oraz zmniejszyć o 10tys. Koszty stałe ?
4. Jak należy zmienić cj sprzedaży, aby zachować założoną wielkość sprzedaży 8000szt i uzyskać zysk= 30000zł?
5. Jaka marża brutto zostanie osiągnięta z 1zł przychodu ze sprzedaży?
08.01.2012
ĆWICZENIA 6
FUNKCJE KWADRATOWE
y = ax2 + bx + c
FUNKCJA KOSZTÓW
K = 5 250 + 100 x +4 x2
FUNKCJA PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAŻY
S = 600 x - 6 x2
S = K
5 250 + 100 x +4 x2 = 600 x - 6 x2
5 250 - 500 x + 10 x2 = 0
∆ ≥ 0
∆ = b2 - 4ac
∆ = (-500)2 - 4 * 10 * 5 250 = 40 000
√∆ = 200
X1 = |
-b - √∆ |
|
2a |
X2 = |
-b + √∆ |
|
2a |
X1 = |
- 500 - 200 |
|
2 * 10 |
X2 = |
- 500 + 200 |
|
2 * 10 |
Przedsiębiorstwo osiągnie minimalny wymóg rentowności, jeżeli jego produkcja będzie zawierała się w przedziale od 15 do 35 szt. wyrobów.
F' = - 500 + 20x
500 = 20x
x = 25
Przedsiębiorstwo osiągnie maksymalny zysk, jeżeli wyprodukuje 25 szt. wyrobów.
Wartość zysku:
Z = przychody ze sprzedaży - koszty = S - K
Z = 600x - 6x2 * 5 250 - 100x - 4x2 = 500x - 10x2 - 5 250
X = 25
Z = 500 * 25 - 10 * 252 - 5 250 = 12 500 - 6 250 - 5 250 = 1 000
DŹWIGNIA OPERACYJNA, FINANSOWA I ŁĄCZNA
DŹWIGNIA OPERACYJNA I FINANSOWA opisane są na zmodyfikowanym rachunku wyników.
Przychód ze sprzedaży (-) koszty zmienne (=) marża brutto (-) koszty stałe (=) (EBIT) zysk operacyjny przed spłata odsetek i opodatkowaniem
|
ZAKRES DŹWIGNI OPERACYJNEJ |
(-) odsetki (=) zysk brutto (EBIT) (-) podatek dochodowy (=) zysk netto (-) dywidenda od akcji uprzywilejowanych (=) zysk przypadający na akcje zwykłe
EPS - zysk na jedna akcję zwykłą EPS = zysk przypadający na jedną akcję zwykłą / ilość akcji zwykłych |
ZAKRES DŹWIGNI FINANSOWEJ |
DŹWIGNIA OPERACYJNA
DŹWIGNIA OPERACYJNA jest związana z majątkiem przedsiębiorstwa.
Dźwignia operacyjna dotyczy struktury majątku (aktywów) i jego wykorzystania przez przedsiębiorstwo, wzrost wykorzystania posiadanych zdolności produkcyjnych powoduje tzw. względną obniżkę kosztów stałych, co powoduje więcej niż proporcjonalną zmianę zysku operacyjnego, operacyjnego porównaniu do tępa zmian wielkości sprzedażowej.
W UJĘCIU STATYCZNYM DŹWIGNIA OPERACYJNA:
SDO = |
Sprzedaż - koszty zmienne |
= |
MB |
|
Sprzedaż - koszty zmienne - koszty stałe |
|
EBIT |
UJĘCIE DYNAMICZNE:
SDO = |
% ∆ EBIT |
|
% ∆ S |
Jeżeli udział kosztów stałych w kosztach całkowitych jest wysoki, to wrażliwość zysku operacyjnego na wahania sprzedaży jest również wysoka.
Przy niskim udziale kosztów stałych w całkowitych kosztach, występuje niska wrażliwość zysku operacyjnego (EBIT) na wahania sprzedaży.
DŹWIGNIA FINANSOWA
DŹWIGNIA FINANSOWA występuje wówczas, gdy przedsiębiorstwo wykorzystuje kapitał obcy, który wymaga płacenia odsetek.
Dźwignia finansowa wykazuje na efekty dochodowe związane ze zmianą rentowności kapitału własnego, które uzyskano dzięki zmianie struktury kapitału polegającego na wykorzystaniu kapitału obcego.
Ujęcie STATYCZNE - to relacja zysku operacyjnego przed spłatą odsetek i opodatkowaniem do zysku brutto przedsiębiorstwa.
SDF = |
EBIT |
|
EBT |
Ujęcie DYNAMICZNE - procentowa zmiana zysku na jedną akcję firmy do procentowej zmiany zysku przed spłatą odsetek i opodatkowaniem.
SDF = |
% ∆ EPS |
|
% ∆ EBIT |
Ujęcie dynamiczne - SDF - zmiana rentowności kapitału własnego.
ROE - zysk netto do wartości zaangażowanego zysku przedsiębiorstwa.
SDF = |
% ∆ ROE |
|
% ∆ EBIT |
SDF - relacja procentowej zmiany zysku brutto stanowiącej rezultat jednoprocentowej zmiany zysku operacyjnego przed spłatą odsetek i opodatkowaniem.
SDF = |
% ∆EBT |
|
% ∆ EBIT |
DŹWIGNIA ŁĄCZNA
DŹWIGNIA ŁĄCZNA - iloczyn dźwigni operacyjnej.
SDL = |
MB |
* |
EBIT |
= |
MB |
|
EBIT |
|
EBT |
|
EBT |
SDL = |
% ∆ EBIT |
* |
% ∆ ROE |
= |
% ∆ ROE |
|
% ∆ S |
|
% ∆ EBIT |
|
% ∆ S |
SDL = |
% ∆ EBIT |
* |
% ∆ EBT |
= |
% ∆ EBT |
|
% ∆ S |
|
% ∆ EBIT |
|
% ∆ S |
SDL = |
% ∆ EBIT |
* |
% ∆ EPS |
= |
% ∆ EPS |
|
% ∆ S |
|
% ∆ EBIT |
|
% ∆ S |
ZAD. Przedsiębiorstwo wytwarza wyrób i sprzedaje go w cenie 25zł./szt.
W bieżnym okresie wielkość sprzedaży wynosi 40 000 szt. rocznie. Jednostkowe koszty zmienne wyrobu wynoszą 18,75 zł./szt. Koszty stałe funkcjonowania przedsiębiorstwa kształtują się na poziomie 200 000 zł. rocznie. Przewiduje się, że w nowym sezonie wielkość sprzedaży wzrośnie o 15%. Należy ustalić stopień dźwigni operacyjnej, dźwigni finansowej oraz dźwigni łącznej przyjmując następujące założenia:
Koszty zmienne mają charakter proporcjonalny.
Przedsiębiorstwo dysponuje kapitałem o łącznej wartości 200 000 zł., z czego 50 000, to kapitał obcy oprocentowany 20% w skali roku.
Stopa podatku dochodowego wynosi 19%.
DANE:
Cj = 25zł./szt.
X0 = 40 000 szt.
Kjz = 18,75 zł./szt.
Ks = 200 000 zl.
T = 19% - podatek
ik = 20% - odsetki
Struktura kapitału przedsiębiorstwa łącznie = 200 000
Kapitał własny = 150 000
Kapitał obcy = 50 000
Wielkość sprzedaży:
40 000 * 15% = 6 000
40 000 + 6 000 = 46 000
|
t1 |
t2 |
Sprzedaż = Cj *x0 |
25 * 40 000 = 1 000 000 |
25 * 46 000 = 1 150 000 |
Koszty zmienne |
18,75 * 40 000 = 750 000 |
18,75 * 46 000 = 862 500 |
GMB |
1 000 000 - 750 000 = 250 000 |
1 150 000 - 862 500 = 287 500 |
Koszty stałe |
200 000 |
200 000 |
EBIT |
250 000 - 200 000 = 50 000 |
287 500 - 200 000 = 87 500 |
Odsetki |
50 000 * 20% = 10 000 |
87 500 * 20% = 10 000 |
EBT |
50 000 - 10 000 = 40 000 |
87 500 - 10 000 = 77 500 |
T |
40 000 * 19% = 7 600 |
77 500 * 19% = 14 725 |
WFN |
40 000 - 7 600 = 32 400 |
77 500 - 14 725 = 62 775 |
ROE |
32 400 * 100% = 21,6% 150 000 |
62 775 * 100% = 41,85% 150 000 |
ROE = 41,85%
SDO = |
% ∆ EBIT |
= |
75% |
= |
5% |
|
% ∆ S |
|
15% |
|
|
Wzrost sprzedaży powyżej 1% powyżej mln. zł. spowoduje wzrost zysku operacyjnego przed spłatą opodatkowania i odsetek o 5%.
SDF = |
% ∆ ROE |
= |
93,75% |
= |
1,25% |
|
% ∆ EBIT |
|
75% |
|
|
Wzrost zysku operacyjnego o 1% powyżej kwoty 50 000 spowoduje wzrost rentowności kapitału własnego o 1,25% przed spłatą odsetek i opodatkowania.
SDŁ = |
SDO * SDF = 5% * 1,25% = 6,25% |
Wzrost zysku operacyjnego o 1% powyżej kwoty mln. zł. spowoduje wzrost rentowności kapitału własnego o 6,25% przed spłatą odsetek i opodatkowania.
Najwyższy wpływ na występowanie dźwigni łącznej ma dźwignia operacyjna.
22.01.2012 - kolokwium, Przynieść papier kancelaryjny!!! - A3
34