państwa siły zbrojne, Bezpieczeństwo narodowe, Siły zbrojne państw NATO


Gruzja. Ustrój polityczny. Zgodnie z konstytucją z 1995 Gruzja jest republiką, na której czele stoi prezydent, wybierany w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję. Organem władzy ustawodawczej jest 1-izbowy parlament (Rada Najwyższa), w którego skład wchodzi 235 deputowanych, wybieranych w wyborach powszechnych wg ordynacji mieszanej na 4-letnią kadencję. Władzę wykonawczą sprawuje rząd (Gabinet Ministrów); premiera powołuje parlament na wniosek prezydenta. Władzą sądownicza należy do niezawisłych sądów.

Ukraina. Ustrój polityczny. Zgodnie z konstytucją z 1996 (zmodyfikowana 2004) Ukraina jest republiką. Na czele państwa stoi prezydent, wybierany w głosowaniu powszechnym na kadencję 5-letnią. Najwyższy organ władzy ustawodawczej stanowi 1-izbowy parlament — Rada Najwyższa (Werchowna Rada), w skład której wchodzi 450 deputowanych, wybieranych w wyborach powszechnych na 4 lata. Organem władzy wykonawczej jest rząd (Gabinet Ministrów), na którego czele stoi premier, powoływany przez prezydenta po uzgodnieniu z Radą Najwyższą. Władzę sądowniczą sprawują niezawisłe sądy.

Ukraina. Siły zbrojne. Łączna liczba 302,3 tys. żołnierzy (2001); zasadnicza służba wojsk. w wojskach lądowych i lotnictwie trwa 18 mies., w marynarce — 2 lata; siły lądowe — 150,7 tys. żołnierzy, lotnictwo i obrona powietrzna — 124,4 tys., marynarka — ok. 13,5 tysięcy. Struktura terytorialna sił zbrojnych: 3 dowództwa operacyjne: Północne (jeden korpus armijny), Południowe i Zachodnie (po dwa korpusy armijne). Siły lądowe liczą 150,7 tys. żołnierzy; dysponują m.in. 3905 czołgami, gł. T-64 i T-72, 1682 bojowymi wozami piechoty oraz 3705 jednostkami artylerii. Marynarka liczy ok. 13,5 tys. żołnierzy (w tym 2,5 tys. lotnictwo mor., 3 tys. piechota mor.). 1997 prezydent Rosji i prezydent Ukrainy zawarli porozumienie o statusie i warunkach stacjonowania ros. Floty Czarnomor. na terytorium Ukrainy; na mocy porozumienia bazą sił ros. jest Sewastopol; układ zawarto na 20 lat. Budżet obronny Ukrainy wynosi 0,3% (dane oficjalne), natomiast wg danych NATO (budżet łącznie ze środkami na oddziały paramilitarne) — 2,1% PKB (2001).

Litwa. Ustrój polityczny. Zgodnie z konstytucja z 1992 Litwa jest republiką, na czele której stoi prezydent, wybierany na 5-letnią kadencję w wyborach powszechnych i bezpośrednich, z prawem jednokrotnej kolejnej reelekcji. Władzę ustawodawczą sprawuje 1-izbowy parlament, sejm (litew. Seimas), wyłaniany na kadencję 4-letnią w wyborach powszechnych, bezpośrednich i równych, w głosowaniu tajnym; liczy 141 posłów: 71 wybieranych w okręgach 1-mandatowych wg formuły większościowej, a 70 — z list partyjnych wg systemu proporcjonalnego. Władzę wykonawczą sprawuje rząd (Rada Ministrów), z premierem na czele; prezydent mianuje i odwołuje premiera za zgodą sejmu, a ministrów — na wniosek premiera; program rządu musi uzyskać aprobatę sejmu; rząd jest politycznie odpowiedzialny przed sejmem. Wymiar sprawiedliwości należy do niezawisłych sądów; system sądownictwa tworzą: sądy terytorialne, sądy szczególne, Sąd Apelacyjny i Sąd Najwyższy. O zgodności aktów prezydenta i rządu z ustawami i konstytucją oraz o zgodności ustaw i aktów sejmu z konstytucją orzeka Sąd Konstytucyjny.

Litwa. Siły zbrojne. Łączna liczba żołnierzy — 12,7 tys. (1999); powszechna służba wojsk. trwa 12 mies.; wojska lądowe — 9,3 tys., marynarka — 560 osób, lotnictwo — 800, jednostki paramilitarne — 3,9 tys.; budżet wojsk. 1999 stanowił 1,7% produktu krajowego brutto

Łotwa. Ustrój polityczny. Łotwa jest republiką. Obowiązuje konstytucja z 1922, reaktywowana w części 1990, w pełni 1993, z wieloma zmianami. Głową państwa jest prezydent, wybierany przez sejm na 4-letnią kadencję. Władza ustawodawcza należy do 1-izbowego parlamentu, sejmu (łot. Saeima), wyłanianego w wyborach powszechnych, bezpośrednich, równych i proporcjonalnych, w głosowaniu tajnym, na 4-letnią kadencję; liczy 100 posłów. Władzę wykonawczą sprawuje rząd; prezydent wyznacza premiera, a ten — ministrów; premier i ministrowie muszą mieć zaufanie Sejmu, przed którym ponoszą odpowiedzialność polityczną. Wymiar sprawiedliwości sprawują niezawisłe sądy terytorialne i Sąd Najwyższy; istnieje też Sąd Konstytucyjny.

Łotewskie Narodowe Siły Zbrojne (łot. Latvijas Nacionālie bruņotie spēki albo NBS) - liczą 5910 ludzi. Składają się z wojsk lądowych, marynarki wojennej, sił powietrznych, żandarmerii wojskowej, oraz obrony krajowej. Wojsko łotewskie jest zawodowe, ostatni żołnierze z poboru opuścili koszary w 2006 roku. Łotwa współpracuje z Estonią i Litwą we wspólnym batalionie piechoty BALTBAT i morskim dywizjonie BALTRON.

Wojska lądowe

0x01 graphic
Łotewskie wojska lądowe (łot.Sauszemes spēki) liczą 2134 w tym 305 pracowników cywilnych. Regularny komponent wojsk lądowych to brygada lekkiej piechoty (łot. Kājnieku brigāde) w składzie 2 batalionów: LATBAT/1 batalion piechoty (łot. 1.kājnieku bataljons), oraz 2 batalion piechoty (łot. 2.kājnieku bataljons) i poddziały wsparcia, oraz jednostki specjalnego przeznaczenia (łot. Speciālo uzdevumu vienība) - dawniej będąca w strukturach sił morskich. Komponent rezerwowy stanowi obrona krajowa mająca 32 bataliony lekkiej piechoty.

Uzbrojenie i wyposażenie łotewskich wojsk lądowych [edytuj]

Wyposażenie i uzbrojenie NBS, nadal w znacznym stopniu stanowi sprzęt pozyskany w krajach skandynawskich, oraz niektórych państwach NATO. Łotwa nie posiada pojazdów pancernych z wyjątkiem trzech eks-czechosłowackich czołgów pozyskanych wyłącznie do szkolenia przeciwpancernego. W latach 90. nie istniejący już dziś batalion rozpoznawczy (IDB - przeformowany w 1 batalion piechoty), dysponował kilkoma szwedzkimi transporterami opancerzonymi Tgb m/42SKP, oraz dwoma BRDM-2 pochodzącymi z Polski. Nadal podstawowymi środkami transportu pozostają zachodnioniemieckie volkswageny iltis, oraz amerykańskie chevrolet blazer (M-1009). Początkowo w Iraku łotewscy żołnierze jeździli honkerami z polskimi numerami rejestracyjnymi. Mercedesy W463, oraz HMMWV, nadal stanowią mniejszość taboru samochodowego. Park ciężarówek jest jeszcze bardziej zróżnicowany: od konstrukcji sowieckich, poprzez niemieckie, szwedzkie i pojedyncze egzemplarze innych.

Marynarka wojenna

(łot. Jūras spēki) Liczy 797 osób. Składa się z flotylli okrętów wojennych w Lipawie i flotylli straży wybrzeża w Rydze. Okrętem flagowym jest stawiacz min Virsatis.

Siły powietrzne

Łotewskie Siły Powietrzne (łot. Gaisa spēki) liczą 247 osób. Posiadają m.in. śmigłowce Mi-2 i Mi-8. Obronę powietrzną Łotwy zapewnia NATO które utrzymuje bazujący na Litwie klucz myśliwski (zobacz Baltic Air Policing) patrolujący przestrzeń powietrzną trzech krajów bałtyckich.

Obrona krajowa

Licząca 10 385 żołnierzy obrona krajowa (łot. Zemessardze), to zorganizowane rezerwy składające się z ochotników rekrutowanych na zasadach milicyjnych. Zorganizowana w oddzielne bataliony ZS straciła na znaczeniu, po wstąpieniu Łotwy do NATO.

Żandarmeria wojskowa

W strukturze NBS żandarmeria wojskowa (łot. Militārā policija) jest oddzielnym rodzajem wojsk. Funkcjonariusze żandarmerii chodzą w mundurach wojsk lądowych z czerwonymi beretami jako nakryciami głowy. Służba bezpieczeństwa sejmu i prezydenta państwa (łot. Saeimas un Valsts prezidenta drošības dienesta) - to odpowiednik polskiego BOR-u, jej funkcjonariusze - zarówno umundurowani, jak i nieumundurowani ochraniają najważniejsze obiekty i osoby sprawujące najwyższe urzędy państwowe, oraz gości zagranicznych. Do końca 2008 roku była osobnym rodzajem sił zbrojnych. Z dniem 1 stycznia 2009 została włączona jako osobna jednostka do żandarmerii wojskowej. Wieczorem 13 stycznia 2009 roku, umundurowane pododdziały DD wzięły udział w starciach z demonstrantami, usiłującymi opanować budynek sejmu.

Bezpośrednio dowódcy NBS podlegają również: -sztab NBS, wraz z batalionem sztabowym (łot. NBS Štāba bataljons), który wypełnia również funkcje jednostki reprezentacyjnej Sił Zbrojnych. -Narodowa Akademia Obrony (łot. Nacionālā aizsardzības akadēmija), oraz ośrodki szkoleniowe

Misje zagraniczne

Jeszcze na etapie ubiegania się o członkostwo w NATO, Łotewskie siły zbrojne zaczęły brać udział w zagranicznych misjach wojskowych. Żołnierze łotewscy uczestniczyli w misjach w:

W Iraku Łotysze działali w ramach dywizji wielonarodowej pod polskim dowództwem, co owocowało w początkowym okresie korzystaniem przez kontyngent łotewski podczas patroli z polskich środków transportu (tarpan honker, oraz star).

Białoruś. Ustrój polityczny. Zgodnie z konstytucja z 1994 (ze zmianami 1996) głową Republiki Białoruś jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję, dysponujący szerokimi uprawnieniami w dziedzinie władzy ustawodawczej i wykonawczej. Władza ustawodawcza należy do 2-izbowego Zgromadzenia Narodowego o kadencji 4-letniej (niższa Izba Reprezentantów liczy 110 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych, w izbie wyższej — Radzie Republiki zasiada 64 deputowanych, z których 56 jest wybieranych przez rady terenowe, a 8 mianowanych przez prezydenta). Władzę wykonawczą pełni rząd powoływany przez prezydenta. Sądownictwo jest sprawowane przez Sąd Najwyższy, sądy obwodowe i rejonowe.

Białoruś. Siły zbrojne. W III 1992 Rada Najwyższa Białorusi podjęła uchwałę o utworzeniu sił zbrojnych; Łączna liczba — 79,8 tys. żołnierzy (2001); zasadnicza służba wojsk. trwa 9-12 mies.; siły lądowe — 29,3 tys. żołnierzy, lotnictwo — 22,0 tys., oddziały paramilitarne — 110 tysięcy. Białoruś przystąpiła do układu o konwencjonalnych siłach zbrojnych (1990) i o liczbie żołnierzy (1992), zgodnie z którymi łączna liczba jej żołnierzy ma wynosić do 100 tys.; Białoruś będzie mogła posiadać 1800 czołgów, 2600 bojowych wozów opancerzonych, 1615 jednostek artylerii, 80 helikopterów, 260 samolotów bojowych; 1992 Białoruś ratyfikowała układ START I i wycofała taktyczną broń jądr.; budżet wojsk. stanowi 1,9% produktu krajowego brutto (2001).

Kanada. Ustrój polityczny. Kanada jest państwo federacyjnym, monarchią konstytucyjną o parlamentarno-gabinetowym systemie rządów. Konstytucję stanowi Akt konstytucyjny z 1982, z włączonym do niego Aktem konstytucyjnym z 1867 (dawniej Akt Brytyjskiej Ameryki Północnej), oraz normy prawa zwyczajowego. Głową państwa jest monarcha brytyjski, reprezentowany przez gubernatora generalnego, mianowanego formalnie przez monarchę, zgodnie z opinią premiera Kanady. Gubernatora obowiązują decyzje Tajnej Rady, instytucji o symbolicznym znaczeniu. Władzę ustawodawczą sprawuje 2-izbowy parlament: Senat liczy 105 członków mianowanych przez gubernatora (faktycznie na wniosek premiera) na czas nieokreślony (sprawują swój urząd do ukończenia 75 lat), Izba Gmin liczy 301 deputowanych (ich liczba jest weryfikowana co 10 lat, stosownie do aktualnej liczby mieszkańców), wybieranych w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję.Władzę wykonawczą sprawuje rząd z premierem na czele, odpowiedzialny przed Izbą Gmin. Premier, powoływany przez gubernatora, wybiera ministrów spośród członków parlamentu reprezentujących jego partię. Zwyczajowo w gabinecie są reprezentowane wszystkie prowincje.System sądownictwa Kanady na szczeblu federalnym tworzą: Federalny Sąd Najwyższy (m.in. pełni funkcję sądu konstytucyjnego), Federalny Sąd Apelacyjny, Apelacyjny Sąd Morski i Rada Sądownictwa Kanady. Na szczeblu prowincji: sądy najwyższe, okręgowe i regionalne oraz specjalne.Prowincje i terytoria mają autonomię w zakresie spraw wewnętrznych. Każde z nich ma własny organ władzy ustawodawczej (1-izbowy parlament wybierany w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję) i wykonawczej (rząd z premierem na czele, odpowiedzialny przed parlamentem lokalnym).

Kanada. Siły zbrojne. Łączna liczba żołnierzy — 52,3 tys. (2002); służba wojsk. nieobowiązkowa; siły lądowe wynoszą 19,3 tys. żołnierzy, marynarka — 9 tys., lotnictwo — 13,5 tys.; od 1949 czł. NATO; żołnierze armii kanad. biorą udział w akcjach sił pokojowych ONZ; budżet obronny stanowi 1% PKB, a wraz z wydatkami na jednostki paramilitarne — 1,3% PKB (2002).

Kanadyjskie Siły Zbrojne (ang. Canadian Forces, franc. Forces canadiennes) są formacją wojskową stojącą na straży suwerenności Kanady. Obecna struktura powstała w 1968 r., kiedy Armię Kanadyjską, Kanadyjską Królewską Marynarkę Wojenną (RCN) i Kanadyjskie Królewskie Siły Powietrzne (RCAF) zebrano w jedną całość, składającą się z:

Dowództwo sił kanadyjskich znajduje się w Ottawie. Formalnym najwyższym dowódcą jest nadal monarcha brytyjski (obecnie królowa Elżbieta II), ale w 1904 r. ustalono, że zadania monarchy na tym polu będzie sprawować Gubernator Generalny Kanady (obecnie jest nim Michaelle Jean). Faktycznie dowódcą sił kanadyjskich jest premier (obecnie Stephen Harper), a najwyższym dowódcą wojskowym jest Szef Sztabu Obronnego (ang. Chief of the Defence Staff - obecnie generał Rick Hillier).

Siły Kanadyjskie mają obecnie 64 057 żołnierzy w służbie czynnej (2005 r., wg Canadianally.com). Składa się na nich:

Wojska kanadyjskie są w pełni zawodowe. Istnieje Rezerwa, ale służba w niej jest ochotnicza. Istnieją 3 rodzaje rezerwy:

Stany Zjednoczone. Ustrój polityczny. Stany Zjednoczone są republiką związkowa o systemie prezydenckim. Federację tworzy 50 autonomicznych stanów i Dystrykt Kolumbii, obejmujący stolicę państwa. Podstawy ustroju określa Konstytucja Stanów Zjednoczonych z 1787 (weszła w życie 1789) z 10 poprawkami (Bill of Rights), uchwalonymi 1791, i 17 poprawkami przyjętymi 1795-1992, które stanowią jej integralną część. Ustrój polityczny opiera się głównie na zasadach federalizmu i podziału władzy. Władza została podzielona między stany (przysługują im uprawnienia pierwotne) a federację (jej prawa zostały określone w konstytucji) oraz pomiędzy instytucje sprawujące władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą (których uprawnienia i skład zostały prawnie rozdzielone).Głową państwa i szefem rządu jest prezydent, wybierany na 4-letnią kadencję (ponownie może być wybrany tylko raz), w wyborach powszechnych i formalnie pośrednich (w głosowaniu 2-stopniowym) przez kolegium elektorów (538 elektorów), w którym każdy stan ma tylu członków, ilu przedstawicieli w Kongresie (najmniej 3), a Dystrykt Kolumbii — 3. Kandydat, który zwyciężył w wyborach powszechnych w danym stanie, zdobywa wszystkie głosy elektorskie z tego stanu; jeżeli żaden z kandydatów nie uzyska bezwzględnej większości głosów elektorskich (co najmniej 270), wyboru dokonuje Izba Reprezentantów Kongresu. Razem z prezydentem, wg tej samej procedury, jest wybierany wiceprezydent, którego jedynym konstytucyjnym uprawnieniem jest przewodniczenie w Senacie. W przypadku śmierci lub ustąpienia prezydenta urząd ten przejmuje wiceprezydent. Prezydent ma bardzo szerokie uprawnienia, m.in. jest nacz. dowódcą sił zbrojnych, powołuje sekretarzy (ministrów) gabinetu (rządu) za zgodą Senatu, mianuje sędziów Sądu Najwyższego i ambasadorów, zawiera umowy międzynarodowe, wraz z gabinetem sprawuje władzę wykonawczą. Prezydent ponosi odpowiedzialność polityczną za działanie sprzeczne z prawem w drodze procedury impeachment (oskarżenie wnosi Izba Reprezentantów, sądzi — Senat, który może większością 2/3 głosów pozbawić prezydenta urzędu).Władza ustawodawcza należy do 2-izbowego parlamentu — Kongresu, złożonego z Izby Reprezentantów i Senatu. Izba Reprezentantów, o kadencji 2-letniej, licząca 435 członków, wyłanianych w wyborach powszechnych i bezpośrednich; liczba reprezentantów poszczególnych stanów jest proporcjonalna do liczby ich mieszkańców. Senat, o kadencji 6-letniej, liczy 100 członków, wszystkie stany mają równą reprezentację — po 2 senatorów (co 2 lata odnawia się 1/3 składu w wyborach częściowych); Dystrykt Kolumbii nie ma reprezentacji w Senacie. Do kompetencji Kongresu należy: ustawodawstwo, uchwalanie budżetu, kontrola polityki prezydenta, akceptacja niektórych aktów prezydenta oraz pociąganie prezydenta do odpowiedzialności politycznej. Wymiar sprawiedliwości sprawują sądy federalne i Sąd Najwyższy USA (9 sędziów, w tym przewodniczący), który jest naczelnym organem sądowniczym (bada zgodność ustaw z konstytucją). Każdy stan ma własną konstytucję, godło, odrębny system prawny i naczelne organy, sądownictwo. Na czele stanu stoi gubernator, wybierany w wyborach powszechnych na 2- lub 4-letnią kadencję, sprawuje władzę wykonawczą. Organem władzy ustawodawczej jest legislatura stanowa (2- lub 1-izbowa).

Siły Zbrojne Stanów Zjednoczonych (ang. United States Armed Forces) składają się z następujących części:

W siłach zbrojnych służy ogółem 1.373.995 żołnierzy służby czynnej oraz 42.042 funkcjonariuszy Straży Wybrzeża (stan z 30 kwietnia 2008). Z tego: Army 524,7 tys. żołnierzy, Navy 331,6 tys., Marine Corps 189,5 tys. i Air Force 328,2 tys.

Naczelnym dowódcą sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych jest prezydent Stanów Zjednoczonych. Ich wszystkie części poza Strażą Wybrzeża znajdują się pod bezpośrednią cywilną kontrolą Departamentu Obrony, na czele którego stoi sekretarz obrony. Jest on członkiem gabinetu i podlega bezpośrednio prezydentowi. W czasie pokoju Straż Wybrzeża jest agencją federalną w Departamencie Bezpieczeństwa Krajowego, a podczas wojny podlega Marynarce Wojennej.

Siły Zbrojne Stanów Zjednoczonych są w pełni zawodowe. Obowiązek służby wojskowej istniał tylko w latach 1917-1918 oraz 1940-1973. Rezerwa i Gwardia Narodowa są formacjami ochotniczymi.

Wyposażenie techniczne

SZ USA są jednymi z największych na świecie pod względem sprzętu. Mają najwięcej samolotów, śmigłowców, dużych okrętów bojowych oraz broni atomowej. Ważniejsze wyposażenie w 2006 r.:

Siły strategiczne (2006 r.):

Rezerwa i mobilizacja

Siły regularne wspierają Gwardia Narodowa (National Guard) i Rezerwa (Reserve):

Gwardia Narodowa (składa się z Army National Guard i Air National Guard) i liczy 459 tys. osób (2007 r.). Patrz oddzielny artykuł: Gwardia Narodowa Stanów Zjednoczonych.

Rezerwa dzieli się na kilka typów. Są to:

Rezerwa liczy łącznie ponad 1,3 mln rezerwistów. Podzielona na kategorie jak siły aktywne: Army Reserve, Navy Reserve, Marine Corps Reserve, Air Force Reserve i Coast Guard Reserve.

W USA istnieją 4 stopnie mobilizacji rezerwy. Są to:

Obecnie obowiązuje Partial Mobilization. Powołanych jest obecnie 96 tys. osób (stan na 06.12.2006).

Finansowanie

Na wojsko idą pieniądze z kilku departamentów, głównie Departamentu Obrony, ale też Departamentu Energii (na broń jądrową)

W roku fiskalnym 2007 r. Departament Obrony wydał 529,8 mld $ na wojsko. Z tego:

Do tego dochodzą wydatki na broń jądrową - 17,1 mld $ i inne wydatki - 5,7 mld $ łączne wydatki wojskowe wyniosły 552,6 mld $, czyli 4,0% PKB. Jest to suma największa na świecie, także w przeliczeniu na 1 żołnierza.

Polska

Ustrój polityczny

Władza ustawodawcza

Władzę ustawodawczą stanowi dwuizbowy parlament (Sejm - 460 posłów, Senat - 100 senatorów) wybierany w bezpośrednich, powszechnych i tajnych wyborach parlamentarnych na 4-letnią kadencję od dnia pierwszego posiedzenia. Jego głównym zadaniem jest stanowienie prawa poprzez uchwalanie ustaw konstytucyjnych i zwykłych, w tym budżetowej, a także ratyfikowanie umów międzynarodowych. W wyjątkowych przypadkach opisanych w Konstytucji możliwe jest rozwiązanie Sejmu (a jednocześnie Senatu) przed upływem końca kadencji przez głowę państwa lub uchwałę przyjętą większością 2/3 głosów. Jego przedłużenie możliwe jest jedynie w czasie stanu wyjątkowego lub do 3 miesięcy po zakończeniu kadencji.

Organizację Sejmu i Senatu, porządek prac oraz sposób powoływania i działalności ich organów określają regulaminy uchwalone przez każdą z izb.

Sejm i Senat ze swego grona wybierają marszałka i wicemarszałków, którzy tworzą prezydium. Marszałek Sejmu jest najwyższym przedstawicielem izby niższej parlamentu, przewodniczy obradom Sejmu oraz reprezentuje go na zewnątrz. Sejm i Senat powołują również komisje parlamentarne: stałe, które mają za zadanie przygotowywanie projektów w dziedzinie ustawodawstwa i kontroli (obecnie działa ich 39: 25 w Sejmie i 14 w Senacie) oraz nadzwyczajne, powoływane w celu rozpatrzenia konkretnych spraw izby i ulegające rozwiązaniu po wykonaniu zadania. Specjalnym rodzajem komisji nadzwyczajnej jest sejmowa komisja śledcza.

Władza wykonawcza

Organami władzy wykonawczej w Polsce są: Prezydent RP oraz Premier z Radą Ministrów. Prezydent jest wybierany w powszechnych wyborach prezydenckich na 5-letnią kadencję (wygrywa ten kandydat, który otrzyma bezwzględną większość głosów). Może on sprawować tę funkcję maksymalnie przez dwie kadencje.

Według Konstytucji Prezydent jest najwyższym przedstawicielem państwa w stosunkach wewnętrznych i międzynarodowych, pełni rolę zwierzchnika Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, stoi na straży nienaruszalności i niepodzielności terytorium krajowego, czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji. Do jego uprawnień należy, m.in. podpisywanie ustaw przyjętych przez Sejm i Senat, ratyfikowanie umów międzynarodowych, powoływanie sędziów, nadawanie obywatelstwa czy stosowanie prawa łaski.

Organem doradczym Prezydenta RP w sprawach bezpieczeństwa państwa jest Rada Bezpieczeństwa Narodowego. W sprawach szczególnie ważnych dla interesu państwa prezydent może zwołać Radę Gabinetową - wspólne posiedzenie głowy państwa wraz z Radą Ministrów. W pełnieniu funkcji i wykonywaniu obowiązków prezydentowi pomaga Kancelaria Prezydenta RP.

Rada Ministrów, czyli rząd, jest kolegialnym organem władzy wykonawczej. W jego skład wchodzą: prezes Rady Ministrów (premier), wicepremierzy, ministrowie oraz przewodniczący komitetów.

Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, nieoficjalnie Wojsko Polskie - struktura obronna Państwa Polskiego.

SZ RP stoją na straży suwerenności Narodu Polskiego oraz jego bezpieczeństwa i pokoju. Mogą brać udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych, działaniach antyterrorystycznych, akcjach poszukiwawczych, a także ratowania życia ludzkiego. Biorą też udział w oczyszczaniu terenów z materiałów niebezpiecznych pochodzenia wojskowego i unieszkodliwiają je. [2].

Zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi sprawuje prezydent RP, a ogólne kierownictwo zapewnia Minister Obrony Narodowej.

Zadania i struktura Sił Zbrojnych RP

Zadania

"Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic. Siły Zbrojne zachowują neutralności w sprawach politycznych oraz podlegają cywilnej i demokratycznej kontroli."

"Siły Zbrojne ponadto mogą brać udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, działaniach antyterrorystycznych, akcjach poszukiwawczych oraz ratowania życia ludzkiego, a także w oczyszczaniu terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego oraz ich unieszkodliwianiu."

Struktura i dowodzenie

Najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych jest Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. W czasie pokoju Prezydent Rzeczypospolitej sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej.

Całokształtem działalności Sił Zbrojnych w czasie pokoju kieruje Minister Obrony Narodowej. Swoje zadania minister wykonuje przy pomocy Ministerstwa Obrony Narodowej, w skład którego wchodzi Sztab Generalny Wojska Polskiego.

Siłami Zbrojnymi, w czasie pokoju, w imieniu Ministra Obrony Narodowej, dowodzi szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, który pod względem pełnionej funkcji jest najwyższym żołnierzem w czynnej służbie wojskowej.

W czasie wojny Siłami Zbrojnymi oraz innymi podporządkowanymi jednostkami organizacyjnymi dowodzi Naczelny dowódca sił zbrojnych, który jest mianowany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i podlega mu bezpośrednio.

Skład

W skład Sił Zbrojnych wchodzą jako ich rodzaje:

Rodzaje Sił Zbrojnych składają się z jednostek wojskowych i związków organizacyjnych różnych rodzajów wojsk i służb.

W skład Sił Zbrojnych wchodzi również Żandarmeria Wojskowa jako ich wyodrębniona i wyspecjalizowana służba.

Odrębnym element Sił Zbrojnych (poza strukturami rodzajów wojsk) jest również Dowództwo Garnizonu Warszawa w skład którego wchodzą jednostki zabezpieczenia stołecznego garnizonu oraz kilka innych jednostek na terenie kraju (głównie łączności i dowodzenia). W razie ogłoszenia powszechnej lub częściowej mobilizacji oraz w razie wojny częścią Sił Zbrojnych stają się Służba Kontrwywiadu Wojskowego i Służba Wywiadu Wojskowego.

Minister Obrony Narodowej sprawuje nadzór nad Akademią Obrony Narodowej w Warszawie.

Misje zagraniczne

Afganistan: ISAF - 1600 żołnierzy (w tym 8 poniosło śmierć)

Wojska Lądowe

.

Wojska Lądowe przeznaczone są do zapewnienia obrony przed atakiem lądowo-powietrznym w dowolnym rejonie Polski, na każdym kierunku, w obliczu każdej formy zagrożenia. Wojska Lądowe podzielone są na następujące rodzaje wojsk:

oraz inne oddziały i pododdziały rozpoznania i walki elektronicznej, pododdziały działań psychologicznych i pododdziały logistyczne. W Wojskach Lądowych istnieje system logistyczny zabezpieczający proces szkolenia pokojowego, funkcjonowania jednostek wojskowych oraz ich przygotowania do prowadzenia działań bojowych. W Wojskach Lądowych można wyróżnić także wojska obrony terytorialnej i jednostki piechoty górskiej. Struktura i organizacja Wojsk Lądowych odpowiada standardom NATO. Na organizację polskiej armii składają się 2 okręgi wojskowe:

Trzonem Wojsk Lądowych są 4 dywizje ogólnowojskowe (3 zmotoryzowane (1, 12, 16) i 1 pancerna (11)), oraz brygady artylerii (1, 23), desantowo-szturmowe (6), kawalerii powietrznej (25), logistyczne (1, 10) i saperów (1, 2).

Siły Powietrzne

Głównym zadaniem Sił Powietrznych, jest prowadzenie operacji mających na celu uzyskanie przewagi w powietrzu i wspieranie oddziałów innych Rodzajów Sił Zbrojnych. Składają się z Wojsk Lotniczych, Wojsk Obrony Przeciwlotniczej i Wojsk Radiotechnicznych.

Ich prekursorem były siły powietrzne Błękitnej Armii podczas I wojny światowej. Do 1 lipca 2004 nosiły nazwę: Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej (WLOP RP), które z kolei zostały utworzone 1 lipca 1990 przez połączenie dwóch rodzajów sił zbrojnych: Wojsk Lotniczych i Wojsk Obrony Powietrznej Kraju.

Marynarka Wojenna

Główne zadania

Okręty


Wyszukiwarka