Flawonoidy - aktywność przeciwzapalna !!!
polifenole - hamują aktywność mediatorów stanów zapalnych takich jak prostaglandyny, leukotrieny i tromboksany
Mediatory stanów zapalnych - są metabolitami kwasu arachidonowego, do ich powstania niezbędna jest obecność lipoksygenazy i cyklooksygenazy
Flawonoidy - hamują aktywności tych enzymów
neutralizują wolne rodniki będące często przyczyną stanów zapalnych skóry !!!
hamują utlenianie lipidów cementu międzykomórkowego
hamują wytwarzania tlenków azotu (NO)
Flawonoidy - aktywność proestrogenna
Estrogeny - hormony odpowiedzialne za szereg procesów biochemicznych w organizmie ludzkim, również w skórze
17-β-estradiol - estrogen o największej sile działania
Estriol i estron - dużo słabsza aktywność
Estrogeny
Wpływ na syntezę kolagenu
Zawartość kolagenu w skórze - maleje u kobiet w starszym wieku (prawdopodobnie związane także ze spadkiem stężenia estrogenów)
Część badań - dowodzi że poddanie kobiet będących w okresie postmenopauzalnym doustnej kuracji estrogenowej pozwoliło zwiększyć zawartość kolagenu w skórze
Inne badania wykazują brak wpływu
Estrogeny
Wpływ na stopień nawilżenia naskórka
mechanizm prawdopodobnie związany ze zwiększeniem ilości kwasu hialuronowego w obecności estrogenów
Wpływ na czynność gruczołów łojowych (wzmożone wydzielanie sebum) - przyczyna zmniejszonej utraty wody w skórze !!!
Działanie proestrogenne flawonoidów
Niektóre flawonoidy - powinowactwo do receptorów estrogenowych (wielokrotnie słabsze niż w przypadku estrogenów)
zwiększenie stężenia 17-β-estradiolu i estronu poprzez hamowanie metabolizmu tych hormonów
Głównie izoflawony, które budową przestrzenną przypominają estrogeny - genisteina, daidzeina, biochanina A i formononetyna !!!
Inne flawonoidy - apigenina, kemferol, 4',5-dihydroksyflawon
Rośliny zawierające dużą ilość tych związków to soja, fasola, koniczyna itp.
Wpływ struktury flawonoidów na aktywność proestrogenną
Flawonoidy o wysokim powinowactwie do receptorów estrogenowych powinny spełniać następujące warunki:
Obecność przynajmniej jednej grupy hydroksylowej w każdym pierścieniu aromatycznym w pozycji 4' i 7
Dodatkowa grupa hydroksylowa w położeniu 5 - może zwiększyć aktywność proestrogenną.
Dodatkowa grupa hydroksylowa w położeniu 2' może zwiększyć aktywność proestrogenną.
ilość grup hydroksylowych nie większa niż cztery
brak grupy metoksylowej w położeniu 4'
izoflawony
izoflawony (np. z soi) - genisteina, daidzeina
budową przestrzenną przypominają estrogeny
Soja - bogate źródło izoflawonów
roślina pochodząca z Azji Wschodniej, uprawianą także w Stanach Zjednoczonych, Chinach, Brazylii i Argentynie
Zawiera dużo białek, lipidów i soli mineralnych, witamin
(w szczególności z grupy B) i innych cennych związków
Chinki i Japonki:
słabsze dolegliwości związane z menopauzą
obserwuje się także rzadszą zapadalność na raka piersi
Zawdzięczają to najprawdopodobniej izoflawonom zawartym w soi
Pluskwica groniasta
(Cimcifuga racemosa)
Była od dawien dawna stosowana przez Indian. Plemię Delawarów stosowało pluskwicę w leczeniu problemów kobiecych, Irokezi używali silnego wywaru z korzenia wleczeniu reumatyzmu, natomiast Czerokezi leczyli nim reumatyzm i szereg problemów ginekologicznych.
Pluskwica groniasta
Do zachodniej medycyny wprowadził ją Dr. John King (1813-1893) - leczenie reumatyzmu, chorób płucnych, nerwowych i chorób ginekologicznych
Rośnie w Ameryce Północnej, Europie, Azji
Polska nazwa - Pluskwica groniasta nawiązuje do nazwy łacińskiej
Cimcifuga - w wolnym tłumaczeniu cimex to owad
fugare - odpędzić, odrzucić
Działa proestrogennie
zawiera izoflawon - formononetynę, związek o budowie przestrzennej zbliżonej do estrogenów
Flawonoidy w ekstraktach roślinnych stosowanych w kosmetyce
Flawony - apigenina
Flawon - występuje jako woskowy nalot na kwiatach, liściach i łodygach niektórych roślin
Ważniejsze flawony - apigenina, luteolina, diosmetyna
Apigenina
Występuje w pietruszce, bazylii, rumianku rzymskim, arnice, krwawniku, skrzypie polnym, chabrze bławatku
Wykazuje silne działanie przeciwutleniające
Działa przeciwzapalnie
Flawony - luteolina
Luteolina
Jeden z najbardziej rozpowszechnionych flawonów, szczególnie w postaci 7-glukozydu
Występuje w kwiatach i liściach wielu roślin
Działa przeciwzapalnie, przeciwalergicznie, skutecznie neutralizuje wolne rodniki
Występuje m.in. w skrzypie, naparstnicy purpurowej, rdeście ptasim
Skrzyp
Zawiera luteolinę i apigeninę
Wykazuje działanie moczopędne, przeciwkrwotoczne, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i redukujące obrzęki
w medycynie naturalnej stosowany jako czynnik hamujący krwawienia i składnik preparatów przyspieszających gojenie się ran
Ekstrakty z ziela skrzypu
stosowane w produktach przeznaczonych do cery zmęczonej i starzejącej się
działanie
Przeciwrodnikowe
Przeciwobrzękowe
stymulacja mikrokrążenia skórnego
właściwości sebostatyczne - zastosowanie w preparatach do oczyszczania cery ze skłonnością do trądziku
Co zawiera skrzyp?
wysoka zawartość związków krzemu (6-10% w suchej masie)
Krzem - bardzo istotny dla ogólnej kondycji skóry, włosów, i całego organizmu
Flawonoidy - izokwercytryna (glukozyd kwercetyny), ekwizetryna (diglukozyd kemferolu), galuteolina (glukozyd luteoliny), apigenina
Fenolokwasy - m.in. kwas kawowy (działanie bakteriostatyczne i przeciwzapalne)
Saponiny - właściwości emulgujące i przeciwgrzybicze.
Garbniki - działanie ściągające
Karotenoidy, mikroelementy, witaminy
Iglica pospolita (Erodium cicutarium)
Występuje na terenie całej Polski, rośnie na ugorach, pastwiskach, wzgórzach, łąkach
Działa moczopędnie, żółciopędnie, przeciwkrwotocznie
Wykazuje działanie przeciwbólowe, przeciwobrzękowe i odtruwające
Wpływa pozytywnie na przemianę materii
Pobudza apetyt
Zapobiega powstawaniu miażdżycy
Kosmetyczne działanie iglicy pospolitej
Uszczelnianie i wzmacnianie ścianek naczyń krwionośnych
Wspomaganie procesów rozkładu tłuszczów - zastosowanie w kosmetykach wspomagających zwalczanie celulitu i odchudzanie
Działanie przeciwobrzękowo
Neutralizacja wolnych rodników
Zawiera
Flawonoidy (gł. flawony), garbniki, kwasy organiczne
Kofeinę
Dużo witaminy C
sole mineralne
Flawonole
Zwykle lepiej rozpuszczalne w wodzie niż pochodne flawonu
Kwercetyna (nie zpozpuszczalna w wodzie)
Jeden z najbardziej rozpowszechnionych flawonoidów
Wzmacnia naczynia krwionośne, działa przeciwutleniająco, przeciwzapalnie, przeciwrodnikowo
Wyst. W cebuli, kasztanowcu, dziurawcu, brzozie brodawkowej i omszonej, skrzypie polnym bzie czarnym, lipie drobnolistnej, rucie zwyczajnej, arnice górskiej, nagietku, rumianku pospolitym…
Flawonole -rutyna
Rutyna - 3-rutynozyd kwercetyny
Pierwszy raz wyizolowana z ziela ruty zwyczajnej
W części cukrowej - dwucukier rutynoza, złożony z cząsteczki glukozy i ramnozy
Uszczelnia ścianki naczyń, działa przeciwutleniająco, przeciwzapalnie
Występowanie - gryka, bratek polny, ruta zwyczajna, bez czarny, miłorząb japoński, chaber bławatek, kukurydza, arnika górska, morwa
Flawonole - kemferol
Występuje m.in. w
liściach herbaty
skrzypie polnym
kasztanowcu
tarninie
lipie drobnolistnej
jasnocie białej
arnice górskiej
chabrze bławatku
Działa przeciwzapalnie, przeciwalergicznie, przeciwgrzybiczo
Arnika górska (Arnica montana)
Od dawien dawna stosowana w medycynie ludowej do leczenia stłuczeń i bólów mięśniowych,
reumatyzmu i innych chorób
Wzmacnia i obkurcza naczynka krwionośne
Działa przeciwobrzękowo, zmniejsza bolesność obrzęków
Wspomaga krążenie krwi
Łagodzi stany zapalne skóry
Regeneruje
Często stosowana w kosmetykach przeznaczonych do cery z problemami naczynkowymi
Naturalny filtr słoneczny
Co zawiera arnika?
Szeroką gamę flawonoidów - kwercetyna, izokwercetyna, rutyna, 3-O-glukozyd kemferolu, 7-O-glukozyd apigeniny
fitosterole, karotenoidy, kwasy tłuszczowe
fenolokwasy, kumaryny, ksantofile
olejek eteryczny o półtłustej konsystencji zawierający ok. 40-60% kwasów tłuszczowych
wiele innych cennych dla skóry związków
Nagietek lekarski (Calendula officinalis)
Ze względu na swoje działanie przeciwzapalne i bakteriostatyczne stosowany w medycynie ludowej. Pomocny w chorobach kobiecych, leczeniu ran i oparzeń, otarć naskórka, stłuczeń, ropni, owrzodzeń, wysypek
Działa przeciwzapalnie, bakteriobójczo i grzybobójczo
Zmniejsza przepuszczalność ścian naczyń włosowatych
Działa przeciwwysiękowo
Co zawiera nagietek?
Flawonoidy
m.in. 3-glukozyd izoramnetyny, rutyna i kwercetyna
Olejek eteryczny, saponozydy trójterpenowe, sole mineralne
Alkohole trójterpenowe, fitosterole, kwasy garbniki, śluzy, żywice
Karotenoidy (likopen, rubiksantyna)
Chronią skórę przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych
Zapobiegają nadmiernemu łuszczeniu się skóry
Przyspieszają procesy gojenia
Oczar wirginijski (Hamamelis virginiana)
Roślina z żółtymi kwiatami, które pojawiają się w zimie, należąca do rodziny Oczarowatych
W stanie naturalnym rośnie we wschodnich stanach USA i w Kanadzie (w Polsce w parkach i ogrodach )
Stosowany zarówno zewnętrznie jak i wewnętrznie
Działanie kosmetyczne oczaru wirginijskiego
Poprawia krążenie podskórne i ukrwienie skóry
Wzmacnia ścianki naczyń włosowatych
Zmniejsza przepuszczalność ścianek naczyń włosowatych
Działa przeciwzapalnie, bakteriobójczo i przeciwkrwotocznie
Reguluje pracę gruczołów łojowych
Przyspiesza proces regeneracji skóry
Liście i kora zawierają m.in. flawonoidy, fenolokwasy i saponiny
Brzoza (Betula verrucosa)
Drzewo rozpowszechnione w Polsce i całej Europie
Liście i pączki brzozowe
działanie odkażające
często stosowane w preparatach do kąpieli
Stosowane w szamponach do włosów łatwo ulegających przetłuszczaniu
Substancje zawarte w brzozie
Glikozydy flawonolowe - ok. 0.5 % (ogólna zawartość flawonoidów - około 2.5%)
Olejek eteryczny - 0.05-0.1% (duża ilość seskwiterpenów)
Garbniki katechinowe
Triterpeny
Kwas askorbinowy
Sole mineralne - do 4% (w tym Mg, K, Zn, Cu)
Flawanony
Brak podwójnego wiązania w pierścieniu C
Naringenina
Wykazuje własności promieniochronne i przeciwalergiczne
Przeciwdziała teleangiektazjom
Flawanony - hesperetyna
* Zazwyczaj występuje w postaci glikozydu hesperydyny
Występuje w owocu pomarańczy, w liściach mięty pieprzowej, w przytuli czepnej
Trudno rozpuszczalna w wodzie
Hamuje utlenianie witaminy C
Wykazuje aktywność przeciwutleniającą, przeciwrodnikową
Przeciwdziała teleangiektazjom - wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych
Przytulia czepna (Gallium aparine)
Wykazuje działanie przeciwzapalne
neutralizuje wolne rodniki
Spowalnia oznaki starzenia się skóry
Zawiera:
Flawonoidy - głównie flawanony
kumaryny
olejki eteryczne
glikozydy
kwas krzemowy
garbniki
sole mineralne
Inne związki
Biflawonoidy
Połączenia dimeryczne flawonów
Znaczący wpływ na krążenie skórne i stan naczyń krwionośnych
Miłorząb japoński
Miłorząb japoński (Gingko biloba)
Roślina pochodzenia azjatyckiego
Uelastycznia ścianki naczyń krwionośnych
Stymuluje krążenie -zmniejsza lepkość krwi
Zmniejsza kruchość ścianek naczyń krwionośnych
Przeciwdziała rozszerzaniu się naczyń krwionośnych
Wpływa na prawidłowy metabolizm komórek skóry
Działa przeciwrodnikowo - pośrednio chroni przed stanami zapalnymi
Stosowany e preparatach przeznaczonych do pielęgnacji cery naczynkowej, kosmetykach przeciwzmarszczkowych, przeciwstarzeniowych i wielu innych
Składniki miłorzębu japońskiego
Ginkgetyna - biflawonoid składający się z dwóch eterów dimetylowych apigeniny
Izoginkgetyna
Kwercetyna
Kemferol
Ginkgolidy
Wiele innych
Antocjany
Polifenolowe barwniki roślinne - czerwone, niebieskie, fioletowe
Związki o charakterze glikozydowym - antocyjanozydy
Często zaliczane do flawonoidów
Obecnie znane jest około 300 antocjanów
Rozpuszczalne w wodzie
Wykazują duży wpływ na przepuszczalność naczyń krwionośnych
Aktywność przeciwzapalna
Rośliny stosowane w kosmetyce, bogate w antocyjany
Malwa (malwidyna)
Bez czarny
Chaber bławatek
Nasiona i pestki winogron
Malwa (Malva sylvestris)
Szeroko rozpowszechniona w Europie i Azji
Wykazuje dobre własności przeciwutleniające
Działa przeciwpodrażnieniowo, łągodząco
Ekstrakt otrzymywany z kwiatów i liści malwy jest stosowany w kosmetyce jako czynnik nawilżający, przeciwpodrażnieniowy, przeciwstarzeniowy, zmiękczający
Malwa
Zawiera m.in.
malwidynę
3,5-di-O-glukozyd malwidyny
inne flawonoidy - kwercetynę, mirycetynę, rutynę, kemferol
Winorośl (Vitis vinifera)
Winogrona - roślina pochodząca z Azji, obecnie uprawiana na szroką skalę w wielu miejscach na świecie
Zawierają antocjany (peonidyna, cjanidyna, delfinidyna) i proantocjanidyny
Inne flawonoidy - kwercetyna, kemferol, rutyna
Ekstrakty i wyciągi z pestek winogron
Przyczyniają się do zmniejszonej agregacji płytek krwi
Zabezpieczają układ krążenia przed wieloma chorobami
Działają przeciwutleniająco
Spowalniają procesy utleniania lipidów
Neutralizują wolne rodniki
Proantocjanidyny hamują aktywność
kolagenazy, elastazy i hialuronidazy
Działanie promieniochronne
Składniki poszczególnych części winorośli
Wino białe i czerwone
Bez czarny
Surowiec kosmetyczny - głównie kwiaty bzu
Napar z kwiatów - stosowany w tonikach i preparatach przeznaczonych do zmywania cery starzejącej się, ziemistej
Posiada własności zmiękczające skórę, wygładzające, łagodzi oparzenia słoneczne
Zawiera:
Glukozydy cyjanidyny
Garbniki - około - 3%
Kwasy organiczne - m.in. kwas jabłkowy
Cukry - ok. 20%
Pektyny - 3,5%
Chaber bławatek (Cenaurea cyanus)
Zawiera dużo antocyjanów (m.in. cyjaninę)
Działa przeciwzapalnie
Wykazuje działanie przeciwbakteryjne
Ze względu na działanie antyseptyczne - stosowany w szamponach przeznaczonych do mycia podrażnionej skóry głowy z łupieżem
Wodne napary z bławatka o intensywnie niebieskim odcieniu można stosować w płukankach do tonizowania odcieni siwych włosów (barwa srebrzysta)
Lawenda lekarska (Lavandula officinalis)
Nazwa rośliny wywodzi się najprawdopodobniej
od łacińskiego lavare - myć (dodawano jej do kąpieli)
O lawendzie pisano:
Kto wzroku mdłego, dobrze mu jej wonieć
Wino od skwaśnienia chroni
Parę kropli olejku do rozczyny chlebowej dodane zachowuje chleb od pleśni i prędkiego czerstwienia
Lawenda
Wykazuje działanie antyseptyczne
Działa regenerująco
Łagodzi skutki ukąszeń owadów
zawiera
Olejek eteryczny (zawierający m.in., octan linalylu, linalol, terpineol, geraniol, borneol i cyneol)
Antocyjany
Kwasy organiczne
Kumaryny, garbniki
Olejek lawedowy
Bezbarwny lub jasnożółty, o przyjemnym zapachu i gorzkim smaku
Stanowi składnik wielu kompozycji zapachowych wykorzystywanych do produkcji perfum
Szeroko stosowany w aromaterapii
Skutecznie leczy dolegliwości skórne
Przyspiesza procesy gojenia
Łagodzi dolegliwości reumatyczne
Stosowany do inhalacji przy chorobach dróg oddechowych
Wykazuje działanie antyseptyczne
Działa przeciwbólowo
Działa wyciszająco, przeciwdepresyjnie
katechiny
W strukturze katechin - brak grupy karbonylowej w pierścieniu C
Brak wiązania podwójnego między węglami C2 i C3
Związki o dobrych własnościach przeciwutleniających
Wysoka aktywność przeciwrodnikowa, szczególnie w stosunku do rodników nadtlenkowych i wodoronadtlenkowych
Blokowanie wiązania się substancji kancerogennych z DNA
Wysoka zawartość katechin - zielona herbata
Odmiany herbat
Dwa rodzaje herbaty Camellia sinensis:
assamica and sinensis
Biała - niefermentowana, otrzymywana z nierozwiniętych pąków liściowych
zielona - niefermentowana - 20 % produkcji światowej
oolong (czerwona) - półfermentowana - 2%
czarna -fermentowana - 78%
Herbaty
Smak, barwa, aromat - charakterystyczne dla każdej herbaty
Stopień fermentacji - odpowiedzialny w dużej mierze za własności, smak i aromat herbaty
Fermentacja zachodzi pod wpływem enzymów zawartych w liściach - głównie oksydazy polifenolowej
Aktywacja oksydazy - w wyniku mechanicznego uszkodzenia liści
Co zawiera herbata?
Polifenole
katechiny
teaflawiny (czerwonawe)
tearubiginy (czerwono-brązowe)
aminokwasy
arginina
alkaloidy
kofeina
teobromina
Witaminy
Kwas askorbinowy, tokoferole - tylko zielona herbata
Sole mineralne (Ca, Fe, Na, K, P, Al……)
karotenoidy
30
17-β-estradiol
ESTROGENY wpływają na
IZOFLAWONY
- syntezę kolagenu i elastyny w skórze
- stopień nawilżenia skóry
- procesy związane z powstawaniem zmarszczek
- regulują czynność gruczołów łojowych
- pełnią wiele innych istotnych funkcji w skórze
- budową przestrzenną cząstki przypominają estrogeny
- wykazują powinowactwo do receptorów estrogenowych
Nazwa
Część rośliny
Charakterystyczne flawonoidy
zielona herbata
liście
Katechiny, rutyna
winogrona
Pestki, liście
Antocyjany, proantocjanidyny
miłorząb japoński
liście
Glikgetyna, izoginkgetyna
skrzyp
liście
Izokwercytryna, glikozydy kemferolu
arnika
kwiaty
Kwercetyna, 7-glukozyd apigeniny
malwa
kwiaty
Malwidyna i jej pochodne
rumianek pospolity
kwiaty
7-glukozyd apigeniny, luteolina
nagietek lekarski
kwiaty
3-glukozyd izoramnetyny rutyna
lipa
warstwa podkorowa
Kwercetyna, rutyna
chaber bławatek
kwiaty
Rutyna, antocjanozydy
ginkgetyna
malwidyna
peonidyna
część rośliny
charakterystyczne polifenole
liście
katechina, gallokatechina, winiferyna, antocyjanidyny, proantocyjanidyny, kemferol, glikozydy kemferolu, luteolina, rezweratrol, kwercetyna, rutyna
pestki
antocyjanidyny, proantocyjanidyny, katechina i jej pochodne, petunidyna, rezweratrol, kwercetyna
owoce
petunidyna, malwidyna, antocyjanidyny, katechiny, rezweratrol, kwercetyna
kwiaty
antocyjanidyny, cyjanidyna, leukocyjanidyna, petunidyna
Wino białe i czerwone
Oksydaza polifenolowa - w momencie mechanicznego uszkodzenia liści (proces fermentacji: gniecienie itp.)