Poznajemy gatunki drzew

Magdalena Pietrzak-Kurzac

Edukacja: polonistyczna, matematyczna, przyrodnicza, plastyczna, techniczna.


Cele:
- zapoznanie uczniów z gatunkami drzew
  liściastych,
- zapoznanie z elementami budowy drzewa
  liściastego,
- doskonalenie umiejętności rozpoznawania figur
  geometrycznych,
- umiejętność wskazywania w tekście
  rzeczowników i przymiotników.

Metody pracy: praca z tekstem, ćwiczenia praktyczne, pokaz, metoda problemowa.

Formy pracy: indywidualna, zbiorowa.

Środki dydaktyczne: rozsypanka sylabowa, wiersz Leopolda Staffa pt. "Jesienne liście", pocięty rysunek przedstawiający drzewo (tylko korzenie, pień, gałęzie) o wymiarach 1 m na 1,5-2 m, plansza do naklejania kawałków ilustracji, pastele w różnych odcieniach brązu, papier kolorowy w różnych kolorach, klej, kolorowe ilustracje drzew liściastych, kartony z nazwami części drzew, karta nr 2 i 3 z Logico: Edukacja Środowiskowa "Rośliny leśne, polne i ogrodowe", szablony liści, Karta pracy.

Czas trwania: około 120 minut.

Przebieg zajęć

1. Zapoznanie z tematem zajęć. Uczniowie układają z liści tytuł wiersza (Karta pracy zad. 1.).

2. Nauczyciel czyta wiersz Leopolda Staffa pt. "Jesienne liście".

O jakiej porze roku opowiada autor wiersza? Jakie nazwy drzew zapamiętaliście? Jak rozumiecie słowa: "Bo wstyd by było naszemu gronu szukać kasztana pod drzewem... klonu."? Aby uniknąć takich pomyłek, poznamy dzisiaj kilka gatunków drzew, nauczymy się rozpoznawać ich liście oraz owoce.

3. Omówienie i wykonanie ćwiczenia z trzeciej karty Logico. Dzieci przyporządkowują liście i owoce poszczególnym drzewom.

4. Uzupełnianie tabelki (Karta pracy zad.2.). Sprawdzenie wykonania zadania.

5. Każde dziecko dostaje jedną część rysunku, który został pocięty na rozmaite figury geometryczne. Zadaniem dziecka jest nazwanie swojej figury (pięciokąt, równoległobok, trapez, kwadrat, romb, trójkąt, prostokąt ośmiokąt, itd.) i dopasowanie jej w odpowiednie miejsce na arkuszu leżącym na podłodze. Można regulować liczbę kawałków wielkością figur, stosować utrudnienia, np. nie wystarczy podać nazwy - trójkąt, ale trzeba określić, że jest to trójkąt równoramienny. Liczba kawałków jest uzależniona od liczebności klasy. Każdy uczeń przykleja swoją część rysunku na planszy. Efektem pracy jest drzewo.

6. Kolorowanie drzew (gałęzie, korzenie, pień). Każde dziecko wykonuje fragment ilustracji.

7. Części drzewa. Zawieszenie na tablicy gotowej ilustracji drzewa.

Jak nazwiemy poszczególne części drzewa?

Uczniowie podają nazwy, jeśli nie wymienią wszystkich, wówczas nauczyciel uzupełnia. Każdą część podpisują, losując prawidłowy wyraz spośród zapisanych na kartonikach.

Został jeden wyraz, przeczytajcie go. Nasze drzewo nie ma liści. Jak myślicie, patrząc na gałęzie i pień, jakie to będzie drzewo? (liściaste). Zastanówcie się, czym różnią się liście poszczególnych gatunków drzew. (kształtem) Wymieńcie nazwy gatunków drzew liściastych.

Zawieszamy plansze przedstawiające wybrane gatunki drzew, porównujemy kształt liści. Dzieci podają kilka powiedzeń związanych z drzewami (silny jak dąb, trzęsie się jak osika, wysoki jak brzoza, itp.).

Jakie są wasze skojarzenia z poszczególnymi drzewami, ich liśćmi?

8. Wykonanie liści. Następuje zdjęcie podpisów części drzew, plansza zostaje położona na podłodze.

Teraz każdy z was niech chwilę się zastanowi i wybierze jeden z listków, ale taki, z którego drzewem sam się porówna, np. wybrałam liść kasztanowca, ponieważ kształtem przypomina mi dłoń, a ja często wyciągam dłoń do innych, lubię pomagać. Teraz, gdy już wybraliście, weźcie papier w dowolnym kolorze i wg podanych szablonów wytnijcie swój listek Uzupełnijcie zdanie i przepiszcie je na swoje listki:

Wybrałem liść ......................, ponieważ ....... ............................................. .

Gotowe listki przyklejcie do naszego drzewa. Będzie to klasowe drzewo, z którego można się wiele dowiedzieć o uczniach naszej klasy. Jego gatunek nie jest możliwy do określenia, to kolorowe, magiczne drzewo jest naszą wizytówką. Zawieszenie na tablicy korkowej gotowej pracy.

9. Zabawa z Logico - Karta nr 2.

Spójrzcie na ilustrację. Zastanówcie się, jak nazywają się poszczególne części drzewa liściastego. Jeden z uczniów odczytuje wyrazy z ramki. Dzieci indywidualnie przyporządkowują koła do nazw. Samokontrola.

KARTA PRACY

1. Ułóż tytuł wiersza Leopolda Staffa z rozsypanki sylabowej. Wpisz go w miejsce kropek.

...................................................................

2. Uzupełnij tabelkę rzeczownikami i określającymi je przymiotnikami z tekstu wiersza.

Rzeczowniki

Przymiotniki

lato .............................................................. .............................................................. .............................................................. .............................................................. .............................................................. .............................................................. ..............................................................

bogate .............................................................. .............................................................. .............................................................. .............................................................. .............................................................. .............................................................. ..............................................................

---