Szkielet osiowy- czaszka, kręgosłup, kości klatki piersiowej
Szkielet obwodowy- kończyny piersiowe i miedniczne
KRĘGOSŁUP:
~odcinek szyjny: 7 kręgów/prawie zawsze/ :
1Krąg-atlas- łączy się czaszką (kłykciami potylicznymi czaszki), nie ma trzonu zamiast niego jest łuk dobrzuszny, wyrostki poprzeczne są zmodyfikowane i tworzą skrzydła kręgu szczytowego , nie ma wyraźnych wyrostków stawowych, posiada otwory skrzydłowe oraz otwory kręgowe boczne i guz dobrzuszny. U konia jest jeszcze otwór wyrostka poprzecznego.
2Krąg-obrotowy-jego wyrostek kolczysty tworzy grzebień, posiada tz. Ząb który wchodzi w dół atlasu i umożliwia ruchy głowy w boki.( Im lepiej wykształcony grzebień tym większe mięśnie się do niego przyczepiają)
2-7 kręgi-zwiększają długość swoich trzonów w stronę głowy.
6krąg-posiada blaszki kostne dobrzuszne, posiada wyrostki: żebrowy i poprzeczny.
7Krąg-ma jedną cechę która go wyróżnia- posiada dołki żebrowe doogonowe do zestawienia z pierwszą parą żeber.
~odcinek piersiowy: kręgi mają dużą powierzchnię stawową, posiadają dobrze rozwinięte wyrostki kolczyste, mają dołki żebrowe doogonowe i doczaszkowe, wyrostki suteczkowate i dodatkowe (u mięso żerców)
~odcinek lędźwiowy: bardzo długie wyrostki poprzeczne, głowa i dół kręgu nie są tak dobrze zarysowane.
~odcinek krzyżowy: kręgi zrosły się ze sobą i utworzyły kość krzyżową, zachowane wyrostki kolczyste które zrastają się ze sobą, wyrostki poprzeczne utworzyły skrzydła kości krzyżowej i posiadają one powierzchnie łukowate do zestawienia ze skrzydłem kości biodrowej, wyrostki stawowe doczaszkowe zachowały się a doogonowe zanikły. Posiada otwory dobrzuszne i dogrzbietowe.
~odcinek ogonowy: kręgi bez wyraźnych wyrostków , małe.
LICZBA KRĘGÓW:
Zwierze |
K.Szyjne |
K.Piersiowe |
K.Lędźwiowe |
K.Krzyżowe |
K.Ogonowe |
Pies |
7 |
13 |
7 |
3 |
20-23 |
Bydło |
7 |
13 |
6 |
5 |
18-20 |
Koń |
7 |
17-19 |
5-6 |
5 |
15-21 |
Świnia |
7 |
14-15 |
5-7 |
4 |
20-23 |
PRZYKŁADOWY KRĄG:
SZKIELET KLATKI PIERSIOWEJ
Tworzą go kręgi odcinka piersiowego , żebra i mostek.
ŻEBRA:
~Prawdziwe-Mostkowe- łączą się bezpośrednio z mostkiem
~Rzekome- łączą się pośrednio z mostkiem poprzez łuk żebrowy
~Wolne- tkwią końcami w mięśniach, nie łączą się z mostkiem
Każde żebro ma koniec bliższy i dalszy, na bliższym mamy główkę, guzek i szyjkę. Głowka i guzek mają powierzchnię stawową. Każde żebro ma część kostną i chrzęstną. Tyle samo jest żeber ile kręgów piersiowych np. 13 kręgów piersiowych - 13 par żeber.
ILOŚĆ ŻEBER:
Zwierze |
Ż.Prawdziwe |
Ż.Rzekome |
Mięsożerne |
9 |
4 |
Koń |
8 |
1 0 |
Świnia |
7 |
7-8 |
Przeżuwacze |
8 |
5 |
PRZYKŁADOWE ŻEBRO:
~Żebro bydła szerokie, zakrzywiona szyjka, lekko łukowate
~Żebro konia cienkie, krótka szyjka, długie proste
~Żebro świni cieńsze niż bydła, wydłużona prosta szyjka, proste
~Żebro mięsożernych cienkie i łukowate
MOSTEK
Mostek tworzą: rękojeść, trzon, wyrostek mieczykowaty. Do rękojeści przymocowuje się pierwsza para żeber.
~U konia wyrostek mieczykowaty zbudowany z chrząstki.
~U drapieżników żebra chrzęstne bardzo haczykowate.
PRZYKŁADOWY MOSTEK:
~mostek konia masywny, bardzo łukowaty, wyrostek mieczykowaty zbudowany z chrząstki
~mostek psa cienki, lekko łukowaty
~mostek bydła cieńszy od końskiego, bardziej płaski, masywna rękojeść
~mostek świni cieńszy niż konia, rękojeść prosta, wyrostek mieczykowaty skierowany dobrzusznie (na dół)KOŃCZYNA PIERSIOWA
Obręcz kończyny piersiowej tworzy tylko łopatka:
~łopatka konia ma mały guz grzebieniowy, duża chrząstka łopatki
~łopatka bydła również mały guz grzebieniowy, duża chrząstka łopatki
~łopatka świni bardzo duży guz grzebieniowy, duża chrząstka łopatki
~łopatka psa, kota brak guza grzebieniowego, chrząstka łopatki bardzo zredukowana
Część wolna tworzą ją kość ramienna, promieniowa, łokciowa, kości nadgarstka, kości śródręcza, kości palców.
~kość ramienna- masywna, długa
~kość promieniowa i łokciowa- u przeżuwaczy zrastają się ze sobą, zostają przestrzenie międzykostne bliższa i dalsza. U konia kość łokciowa zachowana tylko na końcu bliższym. U świni i kota/psa kości zachowane na całej długości.
~nadgarstek- składa się z małych kości w 2 szeregach.
I rząd bliższy : kość nadgarstka promieniowa, nadgarstka pośrodkowa, nadgarstka łokciowa, nadgarstka dodatkowa.
II rząd dalszy : kość nadgarstkowa I , II, II, IV
U bydła 5 kości nadgarstka, brak kości nadgarstkowej I a II z III się zrastają.
U świni 8 kości nadgarstka.
U konia 7-8 kości nadgarstka, czasem brak nadgarstkowej I.
~śródręcze
U bydła 1 kość śródręcza ( zrost III i IV kości w jedną)
U konia 3 kości śródręcza, kość śródręcza III mocno rozwinięta po bokach 2 kości rysikowe
U świni 4 kości śródręcza.
U psa/kota 5 kości śródręcza.
~palce
Składają się z 3 części : paliczek bliższy, środkowy, dalszy. Dalszy ulega modyfikacji i u świni i u bydła tworzy kość raciczną , a u konia kość kopytową, u kota i psa zaś tworzy kość pazurową.
U bydła 2 palce ( III i IV palec)
U świni 4 palce (II(krótszy), III, IV, V(krótszy))
U konia 1 palec (III)
U psa/kota 5 palcy
KOŃCZYNA MIEDNICZNA
Obręcz kończyny miednicznej tworzy kość miedniczna. Znajduje się w niej panewka do przyłączenia z kością udową
Kość miedniczna powstała poprzez zrośnięcie się 3 kości- biodrowej, łonowej i kulszowej.
Miednicę tworzą : kość krzyżowa, pierwsze kręgi ogonowe, 2 kości miedniczne
Część wolna tworzą ją kość udowa, kość strzałkowa i piszczelowa, rzepka, kości śródstopia i palców.
~kość udowa masywna, długa kość
~kość strzałkowa i piszczelowa- u bydła kość strzałkowa zanika, piszczelowa jest duża i masywna. U świni obydwie kości są zachowane jak również u kota czy psa. U konia częściowo zachowana kość strzałkowa.
~rzepka-trzeszczka- największa trzeszczka w organizmie, spełnia funkcję blokady ruchów nieodpowiednich dla stawów. Przyczepiają się do niej więzadła.
~kości stępu
U bydła 5 kości stępu
U konia 6 kości
U świni 7 kości
U psa 7 kości
~kości śródstopia różnią się od kości śródręcza tym że są bardziej okrągłe
U bydła 1 kość (III i IV zrastają się ze sobą)
U konia 3 kości (III mocno rozwinięta II i IV słabo rozwinięte)
U świni 4 kości (brak I)
U psa 5 kości (I-V)
~kości palców
U bydła 2
U konia 1
U świni 4
U psa 4 (inaczej niż w kończynie piersiowej!!)