|
|
OPIS |
|
OCENA WYKORZYSTANIA MAJĄTKU TRWAŁEGO I MAJĄTKU OBROTOWEGO PRZEDSIĘBIORSTWA |
|||
produktywność (obrotowość) majątku ogółem |
przychody ze sprzedaży
aktywa ogółem |
|
|
produktywność majątku trwałego |
przychody ze sprzedaży
aktywa trwałe |
|
|
produktywność rzeczowego majątku trwałego |
przychody ze sprzedaży
rzeczowe aktywa trwałe |
|
|
produktywność majątku obrotowego |
przychody ze sprzedaży
aktywa obrotowe |
|
|
|
|||
obrotowość należności (w liczbie obrotów) |
przychody ze sprzedaży + VAT
przeciętne należności |
|
|
obrotowość należności (w liczbie dni) |
przeciętne należności 360dni
przychody ze sprzedaży + VAT |
|
|
obrotowość zapasów (w liczbie obrotów) |
przychody ze sprzedaży
przeciętne zapasy |
|
|
obrotowość zapasów (w liczbie dni) |
przeciętne zapasy 360dni
przychody ze sprzedaży |
|
|
|
|||
wyposażenie zatrudnionego w majątek |
aktywa
zatrudnienie ogółem |
|
|
wyposażenie zatrudnionego w majątek trwały |
aktywa trwałe
zatrudnienie ogółem |
|
|
techniczne uzbrojenie pracy TUP |
rzeczowe aktywa trwałe
zatrudnienie robotników |
|
|
techniczne uzbrojenie pracy (w relacji do wartości maszyn i urządzeń) |
maszyny i urządzenia
zatrudnienie robotników bezpośrednio produkcyjnych |
|
|
|
|||
ekstensywne wykorzystanie m i u |
czas faktyczny pracy m i u
czas potencjalny pracy m i u |
|
|
intensywne wykorzystanie m i u |
wydajność faktyczna m i u
wydajność potencjalna m i u |
|
|
integralne wykorzystanie m i u |
wskaźnik ekstensywnego wykorzystania wskaźnik intensywnego wykorzystania |
|
|
wykorzystanie zdolności produkcyjnej m i u |
wielkość wykonanej produkcji
zdolność produkcyjna |
|
|
|
|||
Pmt = Pśt (ŚT/MT) |
Pmt - produktywność majątku trwałego Pśt - produktywność środków trwałych ŚT - środki trwałe MT - majątek trwały |
||
|
|||
zużycie rzeczowego majątku trwałego |
wartość umorzenia środków trwałych
wartość brutto środków trwałych (wartość początkowa środków trw.) |
informacje bierzemy z tabelki „zmiany środków trwałych” wysoka wartość wskaźnika informuje o:
|
|
pokrycie nakładów inwestycyjnych z odpisów amortyzacyjnych |
amortyzacja środków trwałych
inwestycje w środki trwałe |
|
|
odnowienie majątku trwałego |
środki trwałe uzyskane z działalności inwestycyjnej
wartość brutto środków trwałych |
|
|
|
|||
zadłużenie majątku (ogólne zadłużenie) |
zobowiązania ogółem
aktywa (pasywa) ogółem |
|
|
zadłużenie kapitałów własnych |
zobowiązania ogółem
kapitał własny |
|
|
podstawowy wskaźnik struktury pasywów |
kapitał własny
kapitał obcy |
|
|
|
|||
zadłużenie krótkoterminowe |
zobowiązania krótkoterminowe
aktywa (pasywa) ogółem |
|
|
zadłużenie długoterminowe |
zobowiązania długoterminowe
aktywa (pasywa) ogółem |
|
|
|
|||
zdolność (pewność) kredytowa |
nadwyżka finansowa
zadłużenie efektywne |
|
|
zdolność kredytowa (w latach) |
zadłużenie efektywne
nadwyżka finansowa |
|
|
wiarygodność kredytowa |
nadwyżka finansowa (zysk netto)
raty kredytowe |
|
|
wiarygodność kredytowa (w latach) |
raty kredytowe
nadwyżka finansowa |
|
|
uproszczony wskaźnik wiarygodności kredytowej |
nadwyżka finansowa
odsetki do zapłacenia w danym roku |
|
|
uproszczony wskaźnik wiarygodności kredytowej (w latach) |
odsetki do zapłacenia w danym roku
nadwyżka finansowa |
|
|
|
|||
struktury kapitału własnego |
kapitały pozyskane z działalności
kapitał zakładowy |
|
|
akumulacji zysku |
kapitały pozyskane z działalności
kapitał własny |
|
|
|
|||
finansowanie handlowe |
przeciętne zadłużenie handlowe
aktywa (pasywa) ogółem |
|
|
obrotowość zobowiązań handlowych (obrotów) |
zużycie surowców usług obcych oraz koszt sprzedanych materiałów
przeciętne zadłużenie handlowe |
|
|
cykl zobowiązań handlowych (dni) |
przeciętne zadłużenie handlowe 360 dni
zużycie surowców usług obcych oraz koszt sprzedanych materiałów |
|
|
OCENA SPOSOBU SFINANSOWANIA AKTYWÓW TRWAŁYCH (BADANIE ZACHOWANIA ZŁOTEJ REGUŁY FINANSOWEJ) |
|||
wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem własnym |
kapitał własny
aktywa trwałe |
|
|
wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym |
kapitał stały
aktywa trwałe |
|
|
|
|||
wskaźnik natychmiastowej płynności (I stopnia, I rodzaju) |
inwestycje krótkoterminowe
zobowiązania bieżące i krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe bierne |
|
|
wskaźnik płynności szybkiej (II stopnia, II rodzaju) |
inwestycje krótkoterminowe + należności
zobowiązania bieżące i krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe bierne |
|
|
wskaźnik płynności bieżącej (III stopnia, III rodzaju) |
inwestycje krótkoterminowe + należności + rozliczenia międzyokresowe + zapasy =aktywa obrotowe
zobowiązania bieżące i krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe bierne |
|
|
|
|||
zapotrzebowanie na kapitał pracujący |
= stan środków obrotowych działalności bieżącej (zapasy + należności krótkoterminowe + rozliczenia międzyokresowe - źródła finansowania działalności bieżącej (zobowiązania bieżące ) (nieoprocentowane?) |
||
stopień zaspokojenia potrzeb na kapitał pracujący |
= rzeczywisty kapitał pracujący wg danych z bilansu (majątek obrotowy - zobowiązania krótkoterminowe podstawowe) - zapotrzebowanie na kapitał pracujący |
||
saldo inwestycji krótkoterminowych |
stan inwestycji krótkoterminowych - zobowiązania oprocentowane = ujemny stan inwestycji krótkoterminowych - płynność netto negatywna lub dodatni - płynność netto pozytywna
|
||
wyznaczenie kapitału pracującego |
= majątek obrotowy (zapasy + należności + rozliczenia międzyokresowe + inwestycje krótkoterminowe) - zobowiązania krótkoterminowe |
||
|
|||
niedobór kapitału pracującego |
zapotrzebowanie na KP - KP |
|
|
wskaźnik pokrycia zapotrzebowania na kapitał pracujący |
kapitał pracujący
zapotrzebowanie na kapitał pracujący |
|
|
relacja kapitału pracującego do aktywów obrotowych |
kapitał pracujący
aktywa obrotowe |
|
|
relacja kapitału pracującego do aktywów ogółem |
kapitał pracujący
aktywa ogółem |
|
|
wskaźnik natężenia kapitału pracującego |
kapitał pracujący
przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów |
|
|
|
|||
cykl obrotu zapasów w dniach |
przeciętny stan zapasów liczba dni w okresie
przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów |
|
|
cykl rotacji należności |
przeciętny stan należności krótkoterminowych liczba dni w okresie
przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów + VAT należny |
|
|
cykl operacyjny |
cykl obrotu zapasów w dniach + cykl rotacji należności w dniach |
|
|
cykl rotacji zobowiązań krótkoterminowych |
przeciętny stan zobowiązań krótkoterminowych liczba dni w okresie
wartość zakupionych materiałów, towarów i usług + VAT naliczony |
|
|
cykl konwersji gotówki |
cykl operacyjny - cykl rotacji zobowiązań krótkoterminowych w dniach |
|
|
|
|||
wskaźnik rentowności sprzedaży - ROS |
zysk netto
przychody ogółem |
|
|
wskaźnik rentowności netto |
zysk netto
koszty ogółem |
|
|
wynikowy poziom kosztów |
koszty ogółem
przychody ogółem |
|
|
RENTOWNOŚĆ AKTYWÓW (KAPITAŁÓW) |
|||
wskaźnik prosty rentowności aktywów (kapitałów) - ROA = wskaźnik rentowności majątku |
zysk netto
aktywa (kapitały) ogółem |
|
|
wskaźnik pełny rentowności aktywów (kapitałów) - ROA pełny |
zysk netto + odsetki(1-d)
aktywa (kapitały ogółem) |
|
|
wskaźnik rentowności kapitałów własnych - ROE |
zysk netto
kapitał własny |
|
|
|
|||
ROA = Mt/M Ps/Mt x Zn/Ps |
Mt - aktywa trwałe M - aktywa całkowite Ps - przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów Psp - przychody ze sprzedaży produktów Zn - zysk netto |
||
ROA = Psp/Ps Ps/Mt Mt/M x Zn/Psp |
|
||
|
|||
punkt obojętności |
zapłacone odsetki kapitały całkowite
kapitały obce |
|
|
|
|||
zysk na akcję - EPS |
zysk netto
liczba wyemitowanych akcji |
|
|
stopa zyskowności akcji |
zysk na akcję
cena rynkowa akcji |
|
|
stopa dywidendy |
dywidenda na akcję
cena rynkowa akcji |
|
|
relacja ceny rynkowej akcji do zysku netto na każdą akcję |
cena rynkowa akcji
zysk na akcję |
|
Analiza pionowa to badanie 100% aktywów i pasywów.
Analiza pozioma bilansu to porównanie poszczególnych składników aktywów i pasywów
Majątkiem jest wszystko to, co ma określoną wartość, jest niezbędne do działalności przedsiębiorstwa i osiągania korzyści.
Podstawowym kryterium podziału poszczególnych składników majątku w ujęciu rzeczowym (aktywa) jest kryterium płynności(→ majątek trwały i obrotowy), tzn. łatwości z jaką mogą być one zamienione na gotówkę.
Kryterium podziału majątku przedsiębiorstwa w ujęciu finansowym (pasywa) jest kryterium własności (→majątek własny i obcy).
Bezpośrednio do osiągania zysku przyczynia się majątek obrotowy, dlatego majątku trwałego powinno być w przedsiębiorstwie tyle ile jst niezbędne do prowadzenia działalności.
Negatywne konsekwencje utrzymywania nadmiernie wysokich zapasów:
wysokie koszty składowania i utrzymywania zapasów
wysokie koszty ubezpieczenia
wysokie koszty finansowe
możliwość ubytków naturalnych, częściowej utraty przydatności do produkcji lub sprzedaży
Negatywne konsekwencje utrzymywania niskiego poziomu zapasów:
możliwość powstania zakłóceń w rytmicznej działalności produkcyjnej lub handlowej
wysokie koszty zaopatrzenia
brak możliwości wykorzystania nadarzających się okazji do natychmiastowego podjęcia dodatkowej produkcji czy wzrostu wielkości sprzedaży
Głównym celem analizy zapasów jest rozpatrzenie ich wielkości, ustalenie tendencji zmian, ocena struktury i wykorzystania zapasów.
Powstanie należności zwiększa płynność majątkową, ponieważ przybliża przedsiębiorstwo do otrzymania gotówki. Należności mają istotny wpływ na sytuację finansową przedsiębiorstwa. Mogą oddziaływać pozytywnie, gdy odbiorcy w ustalonych terminach i wysokościach regulują swoje płatności lub niekorzystnie, kiedy termin płatności się wydłuża, lub powstaje wątpliwość co do odzyskania należności.
Wielkość należności wpływa na:
zdolność przedsiębiorstwa do wywiązywania się z bieżących zobowiązań czyli na płynność finansową
poprawę struktury majątku
efektywność zarządzania majątkiem obrotowym
Pasywa są odzwierciedleniem finansowym posiadanych kapitałów. Pasywa odzwierciedlają sposoby pozyskiwania pieniędzy.
Im wyższe zadłużenie tym większe ryzyko finansowe. Firma może pozwalać sobie na duże ryzyko finansowe, gdy w branży jest niskie ryzyko operacyjne (ryzyko nie osiągnięcia oczekiwanego zysku finansowego).
Najtańszy jest kapitał krótkoterminowy, najdroższy jest kapitał własny, bo istnieje wtedy koszt alternatywny i nie ma osłony podatkowej.
Kapitały to ogół źródeł finansowania majątku przedsiębiorstwa.
Kapitały informują o tym, kto sfinansował poszczególne składniki majątku, na jaki okres i na jakich warunkach.
Kapitały dzielą się na:
własne:
pochodzą głównie z 2 źródeł:
z wkładów wniesionych w formie pieniężnej lub rzeczowej (aport) przez założycieli przedsiębiorstwa - kapitał podstawowy: założycielski lub zakładowy
z części wygospodarowanego zysku netto, przeznaczonej, w wyniku podziału, na odpowiedni rodzaj kapitału własnego - kapitały pozostałe - samofinansowania
w odpowiedniej wysokości zapewniają niezależność finansową przedsiębiorstwa
mają podstawowe znaczenie dla funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstwa, ponieważ są najbardziej stabilną podstawą jego finansowania
obce:
zaliczamy do nich:
kredyty i pożyczki udzielane przez banki oraz inne instytucje finansowe
emisje obligacji
zobowiązania
leasing
factoring
Kapitał stały = kapitały własne + kapitały obce długoterminowe (nie ma potrzeby odnawiania ich przez dłuższy okres)
Ta część kapitału stałego, która finansuje majątek obrotowy, jest określona kapitałem obrotowym lub kapitałem pracującym. Zadaniem kapitału obrotowego w przedsiębiorstwie jest zmniejszenie ryzyka wynikającego z unieruchomienia części majątku obrotowego (zapasów, należności) lub też wynikającego ze strat związanych z tymi środkami, np. z trudnością sprzedaży wytworzonych wyrobów. Stanowi on pewnego rodzaju element bezpieczeństwa ułatwiający zachowanie płynności finansowej.
KON = kapitał stały - majątek trwały - jest to podejście kapitałowe
KON = majątek obrotowy - kapitały obce krótkoterminowe - jest to podejście majątkowe
3 sytuacje:
KON dodatni - kapitał stały > majątek trwały - oznacza to, że część majątku obrotowego jest w przedsiębiorstwie finansowana kapitałami długoterminowymi
KON zerowy - sytuacja bardziej teoretyczna niż praktyczna - majątek obrotowy jest w całości sfinansowany kapitałami obcymi krótkoterminowymi, a majątek trwały finansuje kapitał stały
KON ujemny - majątek trwały przewyższa kapitał stały i dlatego część majątku trwałego jest finansowana kapitałami krótkoterminowymi
Wzrost poziomu KON może następować w rezultacie:
zmniejszenia stanu majątku trwałego w wyniku sprzedaży jego składników
zwiększenia kapitałów stałych drogą przeznaczenia znacznej części zysku na dofinansowanie kapitałów własnych lub wzrostu zobowiązań długoterminowych
Spadek poziomu KON jest rezultatem:
zwiększenia składników majątku trwałego
zmniejszenia kapitału stałego poprzez umorzenie udziałów lub akcji, pokrycia strat lub spłatę zobowiązań długoterminowych
Dźwignia finansowa (kapitałowa) to różnica między rentownością kapitałów własnych (ROE) a rentownością majątku (ROA).
Pozytywny efekt dźwigni finansowej zależy od:
wysokości wygospodarowanego zysku
stopy oprocentowania kredytu
struktury kapitałów
Efekt ten wzrasta w miarę zwiększania udziału kapitałów obcych w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa, jeżeli stopa odsetek płaconych od kapitałów obcych jest niższa od wskaźnika rentowności majątku.
Korzystając z kapitałów obcych można znacznie poprawić rentowność kapitałów własnych, bo na ogół kapitał własny jest droższy od kapitału obcego. Właściciele firm ponoszą bowiem większe ryzyko niż dawcy kapitałów obcych, dlatego żądają większego zwrotu zaangażowanych kapitałów. Dodatkowo koszt kapitałów obcych obniżany jest przez efekt osłony podatkowej.
Działanie dźwigi finansowej nie zawsze ma charakter pozytywny, ponieważ angażowanie kapitału obcego ma swoje granice. Kredytodawcy, przy wysokim zadłużeniu przedsiębiorstwa, odmawiają dalszego kredytowania lub zwiększają stopę oprocentowania kredytów. W takiej sytuacji spada z reguły zysk przedsiębiorstwa. Jeżeli odsetki od kapitałów obcych są wyższe od osiągniętego zysku, wówczas dźwignia finansowa nabiera charakteru ujemnego.
Stopień dźwigni finansowej = ROE - ROA pełny - im ROE jest mniejsze od ROA tym gorzej, tym większe ujemne oddziaływanie dźwigni finansowej (maczuga dobija)
Stopień dźwigni finansowej = ROE/ROA pełny i np. jeżeli stopień dźwigni = 2,08 to znaczy, że jeżeli zysk operacyjny zmieni się o 1% to zyskowność netto kapitałów własnych zmieni się o 2,08%
Im wyższy zysk operacyjny, tym mniejszy stopień dźwigni finansowej i mniejsze ryzyko finansowe.
Złota zasada finansowania - majątek długotermiowy powinien być pokryty długoterminowym kapitałem
Złota zasada bilansowa - aktywa=pasywa
Złota reguła bilansowania - całość majątku trwałego powinna być sfinansowana kapitałem własnym
Płynność finansowa:
charakteryzuje zdolność firmy do regulowania krótkoterminowych zobowiązań (tzn. tych, które są płatne w ciągu roku)
jest to inaczej zdolność płatnicza firmy
oznacza zdolność przedsiębiorstwa do upłynnienia jego aktywów
Aby zapewnić sobie płynność w każdym momencie, to strumień wpływów powinien być taki sam jak strumień wypływów.
Podmiot płynny - ułatwia zachowanie wypłacalności, bo w danej chwili ma środki
Wypłacalność to zdolność firmy do spłaty zobowiązań w terminie.
Podmiot wypłacalny - płaci na czas i w pełnych kwotach.
rentowne = dochodowe = przynosi zyski
wynik finansowy to nie zawsze zysk, bo może być też stratą
KOSZTY
Koszty różnią się od przychodów m.in. tym, że powstają wewnątrz przedsiębiorstwa, natomiast przychody powstają na zewnątrz, na rynku. Koszty są więc kategorią wewnętrzną, co ma bardzo ważne znaczenie dla analizy kosztów i racjonalnego ich kształtowania.
Koszty własne są powszechnie uznawane za jeden z najważniejszych syntetycznych wskaźników charakteryzujących gospodarność przedsiębiorstwa.
Podstawowym celem analizy kosztów własnych:
jest ocena wielkości i struktury poniesionych kosztów rozpatrywanego okresu na tle przyjętej podstawy porównania
ustalenie zmian w poziomie kosztów i czynników kształtujących te zmiany
ukazanie możliwości zmniejszenia pracy żywej i uprzedmiotowionej poprzez zaproponowanie przedsięwzięć prowadzących do poprawy efektywności działalności przedsiębiorstwa
Zakresem całościowej analizy kosztów przedsiębiorstw produkcyjnego objęte są:
wielkość, dynamika i struktura kosztów rodzajowych
koszty w układzie kalkulacyjnym
koszty poszczególnych, wewnętrznych jednostek organizacyjnych
koszty przedprodukcyjne, produkcyjne i poprodukcyjne
koszty zarządzania
koszty jednostkowe
ANALIZA KOSZTÓW CAŁKOWITYCH W UKŁADZIE RODZAJOWYM
Układ rodzajowy kosztów obejmuje:
zużycie materiałów i energii
usługi obce
podatki i opłaty
wynagrodzenia
świadczenia na rzecz pracowników
amortyzację
pozostałe koszty
Na podstawie obserwacji kształtowania się kosztów w układzie rodzajowym można ustalić, jakie składniki kosztów są istotne i które wykazują największe zmiany. Układ rodzajowy pozwala na wyodrębnienie kosztów materialnych i niematerialnych. Na podstawie zmian w strukturze kosztów rodzajowych można określić kierunki rozwoju przedsiębiorstwa oraz uzyskać ogólną orientację w poziomie jego technicznego wyposażenia, zakresie powiązań kooperacyjnychm poziomie pracochłonności i materiałochłonności produkcji.
Badanie układu rodzajowego kosztów można sprowadzić do:
porównania kosztów faktycznych danego okresu z kosztami planowanymi na ten okres i kosztami faktycznymi poprzednich okresów
ustalenia dynamiki kosztów rodzajowych
oceny struktury kosztów rodzajowych
rozpoznania czynników powodujących zmiany wielkości i struktury kosztów rodzajowych
porównania wskaźników struktury rodzajowego układu kosztów badanego przedsiębiorstwa ze wskaźnikami struktury innych przedsiębiorstw
Obniżka (zwyżka) kosztów - aby można było wnioskować o faktycznej zwyżce lub obniżce kosztów rodzajowych, należy zmiany tych kosztów porównać ze zmianami produkcji: korzystne zmiany - wskaźnik dynamiki całkowitych kosztów rodzajowych < wskaźnik dynamiki produkcji
Zmiany w strukturze kosztów powinny zmierzać do:
wzrostu udziału kosztów amortyzacji
spadku udziału płac oraz odpowiedniego wzrostu udziału kosztów materiałowych
wzrostu udziału kosztów energii i kosztów usług remontowych (jako wynik wzrostu technicznego uzbrojenia pracy)
wysoki poziom techniczny i organizacyjny - przedsiębiorstwo ma relatywnie wysokie wskaźniki udziału kosztów amortyzacji, energii, zużycia materiałów i odpowiednio niskie wskaźniki kosztów wynagrodzeń
produkcja pracochłonna i na niskim poziomie technicznym - proporcje odwrotne
ANALIZA KOSZTÓW W UKŁADZIE KALKULACYJNYM
Układ kalkulacyjny kosztów grupuje koszty nie według rodzaju zużytych czynników produkcji, lecz ze względu na jednostkę kalkulacyjną, którą może być wyrób gotowy, jego część lub wyodrębniona część procesu technologicznego. Zadaniem układu kalkulacyjnego kosztów jest takie zgrupowanie kosztów, aby można było ocenić wielkość i strukturę kosztów jednostkowych oraz całkowitych wytworzonej i sprzedanej produkcji.
Koszty dzielą się na:
bezpośrednie - można je na postawie dokumentacji źródłowej, bez żadnego dodatkowego przeliczania, odnieść wprost do jednostki kalkulacyjnej; zalicza się do nich: koszt materiałów bezpośrednich wraz z kosztami zakupu, wynagrodzenia bezpośrednie oraz inne koszty bezpośrednie
pośrednie - nie można ich na podstawie dokumentacji źródłowej odnieść wprost do określonej jednostki kalkulacyjnej; zalicza się do nich:
koszty wydziałowe - dotyczą funkcjonowania poszczególnych wydziałów produkcyjnych - zaliczamy do nich przede wszystkim koszty związane z eksploatacją maszyn i urządzeń (koszty ruchu)
koszty ogólnozakładowe - ich występowanie jest związane z pracą przedsiębiorstwa jako całości; dzielimy je na: koszty ogólnoadministracyjne i ogólne
koszty sprzedaży - związane są z czynnościami dokonywanymi po wydaniu wyrobów z produkcji lub z magazynu dla odbiorcy oraz z kosztami ponoszonymi w celu zapewnienia sprzedaży wyrobów gotowych
Racjonalność kalkulacyjnego układu kosztów:
należy dążyć do zwiększenia udziału kosztów bezpośrednich i zmniejszenia udziału kosztów pośrednich
wewnętrzne relacje pomiędzy kosztami wydziałowymi a kosztami ogólnymi zarządu powinny kształtować się na korzyść kosztów wydziałowych
wewnętrzne relacje w kosztach wydziałowych powinny zmierzać do zwiększenia udziału kosztów ruchu
Odchylenie bezwzględne - odchylenie powstałe w wyniku porównanie kosztów faktycznych z kosztami planowanymi lub kosztami okresu ubiegłego
Informuje wstępnie o zmianach kosztów; kiedy jest ono dodatnie do świadczy o ich wzroście, natomiast kiedy koszty rozpatrywanego okresu są niższe od kosztów przyjętych za podstawę porównania, wskazuje na obniżenie kosztów.
Odchylenie względne - jest różnicą między kosztami faktycznymi a kosztami przyjętymi za podstawę porównania, skorygowanymi wskaźnikiem dynamiki produkcji.
WDP - wskaźnik dynamiki produkcji
Pozwala ono na ogólną orientację dotyczącą obniżki lub zwyżki kosztów, lecz nie umożliwia określenia przyczyn tych zmian.
ANALIZA KOSZTÓW JEDNOSTKOWYCH
Koszty jednostkowe należą do najważniejszych mierników sprawności działania przedsiębiorstwa. W ich wielkości i strukturze skupiają się wszystkie przejawy racjonalnego gospodarowania w przedsiębiorstwie. Koszty jednostkowe łącznie z wielkością produkcji decydują o całkowitych kosztach własnych przedsiębiorstwa.
Analizę kosztów jednostkowych należy ujmować w dwóch przekrojach:
wewnętrznym - które obejmuje:
ustalenie faktycznej wysokości tych kosztów i ich elementów składowych
porównanie kosztów faktycznych z przyjętą bazą odniesienia
ustalenie bezwzględnego odchylenia kosztów jednostkowych z jednoczesnym uwzględnieniem odchyleń poszczególnych pozycji kalkulacyjnych
ustalenia wpływu poszczególnych czynników na zmianę kosztów jednostkowych
zewnętrznym - analiza przestrzenna jednostkowych kosztów własnych pozawala na przedstawienie osiągnięć rozpatrywanego przedsiębiorstwa na tle osiągnięć innych przedsiębiorstw, a tym samym nadaje wynikom badań charakter bardziej obiektywny; 2 metody analizy:
metoda ekstensywna (statystyczna) - porównanie kosztów jednostkowych badanego przedsiębiorstwa z kosztami innych przedsiębiorstw
metoda intensywna (przyczynowo-skutkowa) - zakłada nie tylko ustalenie różnic w kosztach jednostkowych, lecz także wyjaśnienie przyczyn owych różnic; jest bardziej pracochłonna, ale ma większą wartość poznawczą
METODY ANALIZY - P=LWP
Metoda kolejnych podstawień - stosowana jest przy porównaniach wewnątrzzakładowych dla ustalenia przyczyn różnic między wielkościami rzeczywistymi badanego zjawiska a wielkościami bazowymi. Polega na tym, że do określonej wielkości zjawiska w okresie bazowym podstawia się kolejno poszczególne czynniki w wielkości z okresu badanego, zachowując raz dokonane podstawienie we wszystkich następnych.
Forma podstawowa:
Forma różnicowania:
Metoda różnic cząstkowych (forma podstawowa, forma różnicowania analogicznie) - za pomocą tej metody oblicza się zarówno odchylenia spowodowane zmianami każdego z badanych czynników oddzielnie, jak też różnice cząstkowe wyrażające wpływy łączne.
Metoda wskaźnikowa - pozwala na obliczenie zmian badanego zjawiska pod wpływem zmian nie tylko każdego czynnika oddzielnie, ale także zmian będących wynikiem działania różnych kombinacji tych czynników.
AKTYWA |
PASYWA |
Aktywa trwałe |
Kapitał (fundusz) własny |
I. Wartości niematerialne i prawne |
I. Kapitał (fundusz) podstawowy (zakładowy) |
II. Rzeczowe aktywa trwałe |
II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna) |
1. Środki trwałe |
III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna) |
2. Środki trwałe w budowie |
IV. Kapitał (fundusz) zapasowy |
3. Zaliczki na środki trwałe w budowie |
V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny |
III. Należności długoterminowe |
VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe |
IV. Inwestycje długoterminowe |
VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych |
1. Nieruchomości |
VIII. Zysk (strata) netto |
2. Wartości niematerialne i prawne |
IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna) |
3. Długoterminowe aktywa finansowe |
Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania |
4. Inne inwestycje długoterminowe |
I. Rezerwy na zobowiązania |
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe |
1. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
1. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
2. Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne |
2. Inne rozliczenia międzyokresowe |
3. Pozostałe rezerwy |
Aktywa obrotowe |
II. Zobowiązania długoterminowe |
I. Zapasy |
1. Wobec jednostek powiązanych |
II. Należności krótkoterminowe |
2. Wobec pozostałych jednostek |
1. Należności od jednostek powiązanych |
III. Zobowiązania krótkoterminowe |
2. Należności od pozostałych jednostek |
1. Wobec jednostek powiązanych |
III. Inwestycje krótkoterminowe |
2. Wobec pozostałych jednostek |
1. Krótkoterminowe aktywa finansowe |
a) kredyty i pożyczki |
a) w jednostkach powiązanych |
b) z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych |
b) w pozostałych jednostkach |
c) inne zobowiązania finansowe |
c) środki pieniężne i inne aktywa pieniężne |
d) z tytułu dostaw i usług |
2. Inne inwestycje krótkoterminowe |
e) zaliczki otrzymane na dostawy |
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe |
f) zobowiązania wekslowe |
Aktywa razem |
g) z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń |
|
h) z tytułu wynagrodzeń |
|
i) inne |
|
IV. Rozliczenia międzyokresowe |
|
1. Ujemna wartość firmy |
|
2. Inne rozliczenia międzyokresowe |
|
- długoterminowe |
|
- krótkoterminowe |
|
Pasywa razem |
A. P r z y c h o d y n e t t o z e s p r z e d a ż y p r o d u k t ó w, t o w a r ó w i m a t e r i a ł ó w, w t y m: |
|
I. Przychody netto ze sprzedaży produktów |
|
II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów |
|
B. K o s z t y s p r z e d a n y c h p r o d u k t ó w, t o w a r ó w i m a t e r i a ł ó w, w t y m: |
|
I. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów |
|
II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów |
|
C. Z y s k (s t r a t a) b r u t t o ze s p r z e d a ż y (A-B) |
|
D. K o s z t y s p r z e d a ż y |
|
E. K o s z t y o g ó l n e g o z a r z ą d u |
|
F. Z y s k (s t r a t a) z e s p r z e d a ż y (C-D-E) |
|
G. P o z o s t a ł e p r z y c h o d y operacyjne |
|
I. Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych |
|
II. Dotacje |
|
III. Inne przychody operacyjne |
|
H. P o z o s t a ł e k o s z t y o p e r a c y j n e |
|
I. Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych |
|
II. Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych |
|
III. Inne koszty operacyjne |
|
I. Z y s k (s t r a t a) z d z i a ł a l n o ś c i o p e r a c y j n e j (F+G-H) |
|
J. P r z y c h o d y f i n a n s o w e |
|
I. Dywidendy i udziały w zyskach |
|
II. Odsetki |
|
III. Zysk ze zbycia inwestycji |
|
IV. Aktualizacja wartości inwestycji |
|
V. Inne |
|
K. K o s z t y f i n a n s o w e |
|
I. Odsetki |
|
II. Strata ze zbycia inwestycji |
|
III. Aktualizacja wartości inwestycji |
|
IV. Inne |
|
L. Z y s k (s t r a t a) z d z i a ł a l n o ś c i g o s p o d a r c z e j (I+J-K) |
|
M. W y n i k z d a r z e ń n a d z w y c z a j n y c h (M.I. - M.II.) |
|
N. Z y s k (s t r a t a) b r u t t o (L + M) |
|
O. P o d a t e k d o c h o d o w y |
|
P. P o z o s t a ł e o b o w i ą z k o w e z m n i e j s z e n i a z y s k u (z w i ę k s z e n i a s t r a t y) |
|
R. Z y s k (s t r a t a) n e t t o (N-O-P) |
1